20.06.2023 Views

contact_office_magazine_#36_Netherlands

De weg van het klassieke kantoor naar het kantoor van het nieuwe werken is een zeer actuele uitdaging geworden. Traditionele manieren van denken over organisatie en leiderschap behoren tot het verleden. Samen met architect Martin Thörnblom, een ervaren specialist voor innovatieve kantoorconcepten, boekten we een ontdekkingsreis naar New Work en schreven we op basis van onze waardevolle reiservaringen het titelverhaal.

De weg van het klassieke kantoor naar het kantoor van het nieuwe werken is een zeer actuele uitdaging geworden. Traditionele manieren van denken over organisatie en leiderschap behoren tot het verleden. Samen met architect Martin Thörnblom, een ervaren specialist voor innovatieve kantoorconcepten, boekten we een ontdekkingsreis naar New Work en schreven we op basis van onze waardevolle reiservaringen het titelverhaal.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Uitgave 36<br />

Op naar het nieuwe werken!<br />

Creatieve ruimtelijke scenario’s.<br />

Kantoordecoratie – esthetische<br />

horror of emotionele noodzaak?<br />

Colour your <strong>office</strong>:<br />

kleuren en trends.


Weet u de weg<br />

naar New Work?<br />

– Gewoon verder bladeren! De weg van het klassieke kantoor naar het<br />

kantoor van het nieuwe werken is een zeer actuele uitdaging geworden.<br />

Traditionele manieren van denken over organisatie en leiderschap<br />

behoren tot het verleden. Samen met architect Martin Thörnblom,<br />

een ervaren specialist voor innovatieve kantoorconcepten, boekten we<br />

een ontdekkingsreis naar New Work en schreven we op basis van onze<br />

waardevolle reiservaringen het titelverhaal.<br />

Daarna brengen we een ode aan een heel speciaal dinges. Bedoeld zijn<br />

de kleine signaturen waarmee kantoormedewerkers zich, ook in de<br />

toekomst, verzetten tegen de eenvormigheid van hun werkplek.<br />

Wojciech Czaja levert ons een fantastisch verhaal over esthetische<br />

horror en emotionele noodzakelijkheden.<br />

Vervolgens verplaatsen we ons naar de nieuw ontworpen 16de etage<br />

van de Uniqa Tower aan het Donaukanaal in Wenen. Een slim zoneconcept<br />

biedt hier – naast een grandioos uitzicht – een inspirerend<br />

kijkje in de toekomst van het werken.<br />

Terug beneden nodigen we u uit om op een halve vierkante meter een<br />

boswandeling te maken, onthullen we wat de kleur van 2023 is en<br />

perfectioneren we het lichtmanagement in uw kantoor.<br />

Tot slot reizen we nog naar het centrum van de hoorn des overvloeds<br />

in India. Het kantoor van een meubelfabrikant in Mumbai trekt alle<br />

registers open en kan in weelde niet worden overtroffen: beter en ingewikkelder<br />

dan dit kan niet. Als u een minimalist of asceet bent, kunt u<br />

deze pagina’s ook overslaan.<br />

Rest ons alleen nog te zeggen: veel plezier bij het lezen.<br />

Laura en Markus Wiesner


Een oriëntatie op weg naar het moderne kantoor ..........04<br />

Creatieve ruimtelijke scenario’s voor kantoren ...............07<br />

Kantoordecoratie: een ode aan het dinges ........................10<br />

Referentieverhaal: Uniqa Tower Wenen ...........................12<br />

Handige dingen voor een kantoordag ............................15<br />

Kleuren en trends in kantoorinrichting ...........................16<br />

Lichtmanagement op kantoor .........................................18<br />

Kantoren van over de hele wereld: OFFICE @63, India ...20<br />

What’s on your desk, Simon Andreas Güntner? ..............23<br />

Succesfactor community management ...........................24<br />

Showroom: circulaire economie ......................................26<br />

Uitgegeven door: Wiesner-Hager Möbel GmbH, Linzer Straße 22, A-4950 Altheim, T +43/(0)7723/460-0, altheim@wiesner-hager.com, www.wiesner-hager.com,<br />

thinknewwork.com; concept/redactie: Wiesner-Hager, mintmind Communication GmbH; lay-out: mintmind Communication GmbH, gastauteur: Wojciech Czaja;<br />

zet- & drukfouten voorbehouden; 05/2023.<br />

<strong>contact</strong> 3


Office Concepts<br />

Op naar het<br />

nieuwe werken!<br />

Een oriëntatie op weg naar<br />

het moderne kantoor.<br />

De volgende situatie komt u misschien bekend voor: u weet, er moet iets veranderen.<br />

Op grote schaal. Duurzaam. Voor een langere periode. In een notendop: er komt een behoorlijk<br />

groot project aan. Zo groot en gelaagd, dat alleen al de start vele vragen opwerpt.<br />

Dit is precies het soort project waarmee veel bedrijven momenteel worden geconfronteerd:<br />

ze zijn op weg van het klassieke kantoor naar het kantoor van het nieuwe werken.<br />

4 <strong>contact</strong>


Twee jaar pandemie hebben de arbeidswereld<br />

blijvend veranderd. Bedrijven<br />

moeten anders denken om van het<br />

kantoor weer een aantrekkelijke plek<br />

te maken om (samen) te werken. Maar<br />

hoe ziet een modern kantoor eruit? Wie<br />

helpt bij het ontwerp? En hoe moet een<br />

dergelijk project worden aangepakt? Architect<br />

Martin Thörnblom, oprichter en<br />

directeur van het architectenbureau Studio<br />

Thörnblom, helpt al jaren bedrijven<br />

bij de herinrichting van hun kantoren.<br />

Samen met hem gingen we op zoek naar<br />

antwoorden.<br />

Het nieuwe werken: van theorie<br />

naar praktijk.<br />

Voor architect Martin Thörnblom staat<br />

het buiten kijf dat een modern kantoor<br />

de productiviteit en tevredenheid bevordert:<br />

“De invloed van de kantoorarchitectuur<br />

is enorm en mag niet worden<br />

onderschat. In het beste geval is de<br />

medewerker trots op zijn werkplek, voelt<br />

hij zich op zijn gemak en komt hij graag<br />

naar kantoor. Dat stimuleert hem ook in<br />

zijn dagelijks werk. Natuurlijk moet de<br />

werkgever investeren in de kantoorinrichting<br />

en een stimulerende ambiance<br />

creëren om deze toestand te bereiken.”<br />

Hoe begin je aan een project van deze<br />

omvang? Het beste is om met de basics<br />

te beginnen. Allereerst is het belangrijk<br />

om je intensief bezig te houden met het begrip nieuwe<br />

werken. Het nieuwe werken richt zich op drie themagebieden:<br />

mens, ruimte en techniek.<br />

© studio thörnblom<br />

Mag. Martin Thörnblom<br />

is voorzitter van de ECIA.<br />

De European Council of Interior<br />

Architects is het vertegenwoordigend<br />

orgaan van de Europese<br />

beroepsverenigingen voor<br />

interieurarchitectuur en<br />

interieurontwerp. De ECIA<br />

werd opgericht in 1992 en<br />

vertegenwoordigt momenteel 16<br />

nationale ledenorganisaties met<br />

meer dan 14.000 professionele<br />

interieurarchitecten. In 2003<br />

richtte Martin Thörnblom in<br />

Wenen zijn eigen bureau voor<br />

interieurarchitectuur op – Studio<br />

Thörnblom. Studio Thörnblom<br />

biedt het hele spectrum van<br />

interieurarchitectuurontwerp<br />

aan – van haalbaarheidsonderzoeken<br />

tot overleg en planning,<br />

bouwvergunning en projectuitvoering,<br />

tot en met de oplevering.<br />

studio-thoernblom.at<br />

De mens staat niet alleen centraal, maar ook in het<br />

spanningsveld van leiderschap, organisatie en bedrijfscultuur.<br />

Het doel is optimale voorwaarden voor<br />

samenwerking te creëren. Daarbij is het van belang<br />

om de eisen van de organisatie in overeenstemming te<br />

brengen met de verschillende behoeften en werkwijzen<br />

van alle belanghebbenden. “Traditionele manieren<br />

van denken over organisatie en leiderschap werken<br />

niet meer in de wereld van het nieuwe werken. De<br />

belangrijkste motor voor verandering is de digitalisering.<br />

De regels van hoe en waar we werken en hoe we<br />

met elkaar communiceren, worden volledig herschreven<br />

door de digitalisering”, schetst<br />

Thörnblom de noodzakelijke<br />

gereedheid voor verdere ontwikkeling.<br />

Werkvormen, -modellen en<br />

-locaties zijn onderhevig aan een<br />

sterke flexibiliseringstrend. Ingebed<br />

in het juiste vastgoed en voorzien<br />

van een interieur op maat, worden<br />

ruimtes tot plaatsen waar creativiteit,<br />

innovatie en samenwerking<br />

ontstaan en worden gestimuleerd.<br />

De eigen cultuur centraal.<br />

Let op: wie nu denkt dat alles anders<br />

moet, moet eerst eens goed kijken<br />

naar zijn identiteit en bedrijfscultuur.<br />

Want net zo belangrijk als<br />

het analyseren van de grondbeginselen<br />

van het nieuwe werken is de<br />

omgang met de eigen waarden en<br />

mentaliteit. Daarbij wordt ook de<br />

leiderschapscultuur onder de loep<br />

genomen:<br />

• Past de positionering van het<br />

bedrijf bij het concept van het<br />

nieuwe werken?<br />

• Is er bereidheid tot organisatorische<br />

verandering?<br />

• Zijn thuiskantoor en werken op<br />

afstand al ingeburgerd, of wordt<br />

er nog steeds een rigide aanwezigheidsmodel<br />

gehanteerd?<br />

• Maken de bestaande hiërarchieën<br />

agile werken mogelijk of staan ze<br />

dat juist in de weg?<br />

Het hipste kantoor van het nieuwe werken heeft geen<br />

toegevoegde waarde zolang de bedrijfscultuur niet<br />

aansluit bij de nieuwe manier van werken. “Als ontwerpers<br />

leggen we de lat graag hoog en zouden we graag<br />

elk kantoor omtoveren tot een hippe coworking hub.<br />

Maar feit is dat men zich individueel moet aanpassen<br />

aan het betreffende bedrijf en zijn cultuur. In de eerste<br />

stap verzamelen we daarom feedback en proberen we<br />

de wensen van de betrokkenen in ons ontwerp te verwerken.<br />

Aan het eind van de dag moet de individuele<br />

medewerker zich prettig voelen en de indruk hebben<br />

dat hij of zij zijn of haar deel heeft bijgedragen”, benadrukt<br />

Thörnblom.<br />

<strong>contact</strong> 5


Office Concepts<br />

De nieuwe betekenis van de<br />

kantoorruimte.<br />

Of het nu gaat om een nieuw gebouw of een verbouwing<br />

– het belangrijkste is om bij het ontwerp van<br />

kantoren een nieuwe manier van denken te hanteren. In<br />

de toekomst zullen we niet meer denken in termen van<br />

vaste werkplekken, maar zullen er ruimtelijke arbeidsmogelijkheden<br />

worden gecreëerd. Daarbij moeten ook<br />

de kantoorruimtes opnieuw worden geïnterpreteerd en<br />

gestructureerd: “In de praktijk zie je dat de vraag naar<br />

ruimte voor klassieke kantoorwerkplekken aanzienlijk<br />

is afgenomen. Gemiddeld gaat het om een derde van<br />

de totale oppervlakte. Dat komt doordat mensen sinds<br />

de pandemie steeds vaker op afstand werken", voegt<br />

interieurarchitect Thörnblom eraan toe.<br />

Na een analyse van de organisatie en cultuur en de<br />

huidige status van de beschikbare kantoorruimte en de<br />

digitalisering is de volgende stap het ontwikkelen van<br />

een passend concept. In deze fase is het raadzaam om<br />

professionele ondersteuning te organiseren. Gespecialiseerde<br />

architectenbureaus en kantooradviesbureaus<br />

helpen bij de ontwikkeling van het concept op maat<br />

voor het nieuwe werken. Daarbij worden nog een keer<br />

de gebruikseisen en de vraag naar ruimte gezamenlijk<br />

vastgesteld en wordt een moderne kantoorstructuur<br />

ontworpen die past bij de eigen identiteit en cultuur<br />

van het bedrijf.<br />

Actuele trends stimuleren de creativiteit.<br />

Hoewel het ontwerp van de kantoorruimte een individueel<br />

proces is, kunnen toch enkele trends worden<br />

vastgesteld. Deze kunnen een eerste oriëntatie bieden<br />

aan bedrijven die op het punt staan te beginnen met het<br />

project Kantoor van het Nieuwe Werken. “Al voor de<br />

pandemie hadden we overwegend open-spacekantoren.<br />

Deze trend zet zich, na het korte hoofdstuk van afstand<br />

houden, voort – maar dan in de vorm van open units”,<br />

beschrijft de interieurarchitect de ontwikkeling. Met de<br />

6 <strong>contact</strong>


Tijd voor inspiratie!<br />

Creatieve ruimtelijke<br />

scenario’s voor kantoren<br />

van het nieuwe werken.<br />

Bij het ontwerp van een modern kantoor is omdenken<br />

gevraagd: in plaats van te denken in<br />

termen van vaste werkplekken moeten er ruimtelijke<br />

mogelijkheden worden gecreëerd. Want<br />

elke taak is anders en heeft zijn eigen ondersteunende<br />

sfeer nodig. Samen met Roomware<br />

Consulting presenteren we zeven mogelijke<br />

scenario’s voor het nieuwe werken.<br />

oude vertrouwde<br />

kantoortuin heeft<br />

dat echter niets meer te<br />

maken. “Zeer typerend zijn<br />

klein gestructureerde, gezoneerde<br />

ruimtes en afgeschermde ruimtes voor<br />

vergaderingen en videogesprekken, die in<br />

het open-spacegedeelte worden geïntegreerd. Ik<br />

raad mijn klanten ook aan om tussendoor vrije ruimtes<br />

mogelijk te maken. Niet elke vierkante meter hoeft<br />

ingericht te worden, dat schept lucht. Medewerkers<br />

bedenken dan zelf een invulling voor deze lege ruimte,<br />

wat weer de creativiteit bevordert”, noemt Thörnblom<br />

enkele voorbeelden. Bij de inrichting van ruimtes wordt<br />

vaak een onderscheid gemaakt tussen geconcentreerd<br />

werken en samenwerken, en in veel gevallen is het<br />

ontwerp daar ook op gebaseerd. “Deze scheiding kan<br />

moeilijk worden veralgemeniseerd en varieert sterk<br />

afhankelijk van de afdeling en het takenpakket. In principe<br />

kan men echter stellen dat in een modern kantoor<br />

de communicatie- en samenwerkingsruimtes steeds<br />

belangrijker worden. Er wordt vaak op afstand gewerkt<br />

en daarom worden werkplekken vaak aangeboden als<br />

gedeelde bureaus met een boekingssysteem. Kantoren<br />

moeten zodanig worden ingericht dat de uitwisseling<br />

binnen de teams ongecompliceerd verloopt. Belangrijk<br />

daarbij is om ontmoetingspunten en communicatiegebieden<br />

te creëren waar vergaderingen, maar ook spontane<br />

en willekeurige gesprekken kunnen laatsvinden", legt<br />

Martin Thörnblom uit.<br />

Voor onze onderstaande voorbeelden van<br />

ontwerpen definiëren we eerst vier<br />

basisgebieden:<br />

Geconcentreerd werken:<br />

Op plaatsen voor geconcentreerd denkwerk en ongestoorde<br />

gesprekken op afstand, weg van de vaak hectische<br />

kantoorroutine, ligt de nadruk op je terugtrekken en<br />

concentreren.<br />

Coworking:<br />

Open units en coworking landscapes voor team- en projectwerk<br />

en de ontwikkeling van creatieve ideeën: ze bieden<br />

ruimte voor samenwerking en innovatie en veranderen<br />

het hart van het kantoor in een aantrekkelijke werkruimte.<br />

Samenwerking & communicatie:<br />

Kantoren van de toekomst bevorderen vooral de samenwerking.<br />

De communicatie van de toekomst is hybride:<br />

creatieve ruimtes en vergaderruimtes moeten over de<br />

nodige apparatuur beschikken om virtuele deelnemers op<br />

elk moment naadloos toe te laten tot vergaderingen en<br />

conferenties.<br />

Gezonde gemeenschap:<br />

Een positieve werkomgeving is het resultaat van vele individuele<br />

factoren. Een gezonde bedrijfscultuur ondersteunt<br />

de vorming van een sterke kantoorgemeenschap, die<br />

uiteindelijk ook een onverslaanbaar bedrijfsteam is.<br />

<strong>contact</strong> 7


8 <strong>contact</strong><br />

Office Concepts


Basistypologie van kantoorwerk.<br />

Binnen deze vier basistypologieën van kantoorwerk kunnen verschillende ruimtelijke ideeën worden gerealiseerd, die afgestemd<br />

zijn op verschillende eisen. Deze zes voorbeelden dienen als inspiratie voor moderne werkomgevingen:<br />

Library<br />

Nee, het gaat niet (alleen) om<br />

boeken! Hoewel de meeste bedrijven<br />

de klassieke functie van de library in<br />

het digitale tijdperk niet meer nodig<br />

hebben, houden wij nog steeds van<br />

de vintage charme van bibliotheken.<br />

Ze vormen een ideaal toevluchtsoord<br />

– weg van de dynamische en<br />

soms hectische kantoorwereld. De<br />

ontwerpmogelijkheden bieden veel<br />

ruimte: gezellige oorfauteuils worden<br />

net zo goed gebruikt als modern cafetariameubilair.<br />

En natuurlijk mogen<br />

de kenmerkende boekenplanken van<br />

de bibliotheek niet ontbreken.<br />

Coworking<br />

Landscape<br />

Meer nog dan om geconcentreerd<br />

werken gaat het er bij coworkingzones<br />

om, dat mensen uit verschillende<br />

kantoren en afdelingen interactie<br />

hebben en verkennen waar het bij<br />

samenwerking eventueel botst. Qua<br />

interieurinrichting bieden coworking<br />

spaces veel vrijheid: Industrial style<br />

of woonkamer, lounge of open space,<br />

biophilic environment of stedelijk<br />

marktplein.<br />

Open Units<br />

Open units zijn een integraal<br />

onderdeel van een open ruimtelijk<br />

concept, maar opgedeeld in kleinere<br />

ruimtelijke eenheden en – afhankelijk<br />

van het doel – meer of minder visueel<br />

en akoestisch afgeschermd. Het idee<br />

van een unit, zoals men die kent uit<br />

de organisatietheorie, wordt ook<br />

ruimtelijk omgezet. Het hoofddoel<br />

van deze organisatorische eenheden<br />

is de samenwerking te ondersteunen.<br />

Bij creatieve en innovatieve processen<br />

bevorderen de units enerzijds<br />

de openheid van denken en bieden<br />

zij anderzijds de nodige privacy om<br />

geconcentreerd team- en projectwerk<br />

mogelijk te maken.<br />

Scrum & Design<br />

Thinking<br />

Met de projectmanagementmethode<br />

scrum en de probleemoplossingsstrategie<br />

van design thinking wordt<br />

de omgeving als het ware een agile<br />

projectbureau. Dit concept vereist<br />

een zeer flexibele en mobiele ruimtelijke<br />

opzet, aangezien verschillende<br />

teamleden in elke sprint- en projectfase<br />

nauwer samenwerken. Naast de<br />

open ruimtestructuren zijn royale<br />

hulpmiddelen voor visualisatie zoals<br />

flatscreens of whiteboards typisch<br />

voor scrum-ruimtes.<br />

Lean Coffee<br />

Belangrijke onderwerpen openlijk<br />

bespreken in een informele koffiebarsfeer<br />

– dit vat het basisprincipe<br />

samen van lean coffee, een geheel<br />

eigen format voor vergaderingen.<br />

De optimale ruimte heeft daarom<br />

flexibel meubilair, vooral voor staande<br />

besprekingen. Natuurlijk zijn communicatie-<br />

en presentatiemiddelen zoals<br />

whiteboards (steeds vaker digitaal) en<br />

flipcharts ook belangrijk. En natuurlijk:<br />

een koffiezetapparaat.<br />

Marktplaats/<br />

Community Space<br />

Een snelle koffie met collega’s, een<br />

informeel praatje of een ongedwongen<br />

vergadering – de marktplaats is<br />

de centrale ontmoetingsplaats op<br />

kantoor. Kenmerkend voor dit gebied<br />

zijn de verschillende niveaus van het<br />

meubilair: van statafels en barruimtes<br />

tot comfortabele lounges, er zijn<br />

geen grenzen aan de inrichting. Dit<br />

is de plek om te pauzeren, elkaar te<br />

ontmoeten en te praten, maar ook om<br />

te werken – en dus een openbare zone<br />

met een informeel karakter.<br />

<strong>contact</strong> 9


Office Life<br />

Een ode aan<br />

het dinges.<br />

Kantoordecoratie – esthetische horror<br />

of emotionele noodzaak? Onze auteur<br />

Wojciech Czaja herinnerde zich zijn eigen<br />

jaren in een kantoortuin en heeft een zeer<br />

duidelijke mening over kitsch op de eigen<br />

werkplek. Want: een mooi hart creëert zijn<br />

eigen kantoorwereld.<br />

Een oud-collega en buurman in de kantoortuin<br />

van mij, laten we hem gewoon Markus noemen, is<br />

een manusje-van-alles – en vooral op alle congressen<br />

en conferenties. Als vakjournalist vliegt hij de<br />

wereld rond en luistert hij naar relevante lezingen en<br />

discussies over de onderwerpen logistiek, technologie<br />

en digitale oplossingen. Als souvenir neemt hij de<br />

kleurrijke badges en gesealde naamplaatjes mee naar<br />

Wenen en hangt ze om de kop van zijn tafellamp. Na<br />

enkele jaren waren we dikke vrienden. De reizen van<br />

onze collega – en vooral zijn terugkeren – hebben<br />

ons steeds meer geanimeerd en geamuseerd, want met<br />

elke extra geïmporteerde conferentiebadge werden<br />

de statica en het veermechanisme van zijn zilvergrijze<br />

bureaulamp door een paar decagrammen meer uitgedaagd,<br />

totdat de lamp uiteindelijk – aan het einde van<br />

zijn lichtsterkte en draagkracht – meer schaduw dan<br />

licht spendeerde en bezweek onder het gewicht van de<br />

souvenirs en in één keer met veel lawaai op de grond<br />

stortte.<br />

Geen zorgen, de oude badges verdwenen weliswaar<br />

in de la, maar Markus liet zich zijn passie voor jagen<br />

en verzamelen niet ontnemen. Hij besloot weer vanaf<br />

nul te beginnen en zijn lamp – hetzelfde product, een<br />

klein deukje in de kap – opnieuw te versieren. Telkens<br />

wanneer ik tegenwoordig nog naar conferenties ga en<br />

bij het inchecken een felgekleurd dinges overhandigd<br />

krijg om het om mijn nek te hangen, moet ik terugdenken<br />

aan mijn goede oude tijd in de kantoortuin en<br />

aan het plotselinge instorten van de lamp.<br />

Markus is niet de enige met een voorliefde voor<br />

kantoordecoratie – hoewel zijn voorliefde veel<br />

geraffineerder is dan alle kattenfoto's, vakantiekaarten<br />

en koffiemokken van copyshops met opdruk die je gewoonlijk<br />

aantreft. Het zijn kleine signaturen waarmee<br />

kantoormedewerkers zich proberen te verzetten tegen<br />

de eenvormigheid van hun werkplek – met als doel te<br />

ontsnappen aan de grijze, ongeïnspireerde eenheidsworst<br />

en de eigen plek een vleugje individualiteit te<br />

geven. Je kunt het niemand kwalijk nemen.<br />

“Een mooi hart vindt spoedig zijn thuis, het schept<br />

zijn eigen wereld, in stilte werkend”, schreef Friedrich<br />

Schiller ooit in zijn toneelstuk ‘Die Huldigung der<br />

Künste (De hulde der kunsten)’. Strikt genomen legde<br />

hij deze woorden in de mond van zijn protagonist<br />

Genius. En Genius weet waar hij het over heeft. Tot<br />

op de dag van vandaag is het creëren van een eigen<br />

wereld een menselijke basisbehoefte – of het nu gaat<br />

om wonen, werken of vrije tijd. Daarom is het des<br />

te belangrijker dat werkgevers dit verlangen, deze<br />

drang, ook erkennen en de nodige ruimte bieden voor<br />

zelfontplooiing.<br />

Wat in het klassieke kantoor misschien niet altijd<br />

gewenst was, maar meestal stilletjes werd getolereerd,<br />

stelt kantoorontwerpers in tijden van flexibel en<br />

decentraal werken voor geheel nieuwe uitdagingen:<br />

hoe kun je een plek een persoonlijke signatuur geven<br />

als die plek dagelijks van eigenaar wisselt, je die plek<br />

slechts een paar uur bezet voordat je weer naar je thuis-<br />

10 <strong>contact</strong>


en bedrijfsidentiteit – ook schoonheid, decoratie en<br />

misschien zelfs een beetje kitsch en kattensnuisterijen<br />

nodig, of dat nu op het prikbord, op de kantoortrolley<br />

of op het bureaublad is.<br />

© Florian Albert<br />

Wojciech Czaja (44) is<br />

journalist, schrijver van boeken<br />

en moderator op het gebied<br />

van architectuur en stedelijke<br />

cultuur. Hij doceert communicatie<br />

en urbanistiek aan de<br />

Universiteit voor Toegepaste<br />

Kunsten Wenen en aan de<br />

Kunstuniversiteit Linz.<br />

© freepik<br />

Er is niets ergers dan een van bovenaf opgelegd verbod<br />

op decoratie. En als uw werknemers vechten voor hun<br />

persoonlijke gadgets en uit pure wanhoop hun oude<br />

omapotplanten met hydrocultuurbolletjes mee naar<br />

kantoor nemen, dan moet u, beste werkgever, niet het<br />

symptoom bestrijden maar op zoek gaan naar de oorzaak.<br />

Mijn Markus, hij verzamelt nog steeds. Gewoon<br />

geniaal.<br />

Wojciech Czaja<br />

kantoor verdwijnt of in de digitale ether onderduikt<br />

en elke materiële bezetting met één druk op de knop<br />

wordt gedematerialiseerd? Het goede nieuws: het<br />

kan. Misschien niet met vakantiefoto’s, ansichtkaarten<br />

en conferentiebadges, maar met geïndividualiseerde,<br />

op maat gemaakte applicaties op hardware- en<br />

softwareniveau. Net zoals onze iPhones kleurrijke<br />

siliconenhoesjes en gekleurde oplaadkabels dragen en<br />

gepersonaliseerd zijn met vergrendelingsschermen en<br />

achtergronden, kunnen ook werkeilanden op passende<br />

wijze worden geïndividualiseerd en afgestemd op<br />

persoonlijke behoeften.<br />

Wanneer Adolf Loos in zijn werk ‘Ornament und<br />

Verbrechen (Ornament en misdaad)’ een gelijkenis<br />

creëert die een beslissende invloed heeft gehad op<br />

de geschiedenis van de architectuur in de 20e en 21e<br />

eeuw, dan moet men deze geloofsuitspraak in het<br />

tijdperk van digitalisering en nieuwe werkcultuur<br />

heftig tegenspreken. Kantoren hebben – naast de<br />

vanzelfsprekende aspecten van comfort, concentratie<br />

© freepik<br />

<strong>contact</strong> 11


UNIQA Tower:<br />

aantrekkelijk kantoor met<br />

slim zoneconcept.<br />

Direct aan het Donaukanaal in Wenen ligt de UNIQA Tower. Bij een hoogte van<br />

75 meter is de toren verdeeld in 20 verdiepingen waar de meer dan duizend<br />

medewerkers van UNIQA hun werk doen. Om juist deze werkplek nog aantrekkelijker<br />

en eigentijdser te maken, werd de 16de verdieping van de Tower<br />

opnieuw ingericht – als paradevoorbeeld voor het nieuwe werken.<br />

© Martin Zorn Photography<br />

12 <strong>contact</strong>


In het UNIQA Office ligt de nadruk<br />

op creatieve samenwerking,<br />

ontmoetingen en de persoonlijke<br />

ontwikkeling van de medewerkers.<br />

Door het kantoor om te vormen<br />

tot een plek voor het nieuwe<br />

werken, wil UNIQA zich positioneren<br />

als een vooruitstrevende<br />

en aantrekkelijke werkgever. Het<br />

ontwerp van de kantoorruimte<br />

komt van Roomware Consulting.<br />

Voor het meubilair koos UNIQA<br />

voor creatieve, comfortabele en<br />

ergonomische producten van<br />

Wiesner-Hager.<br />

Creatief zoneconcept.<br />

Bij de indeling van het vloeroppervlak wordt een praktisch<br />

zoneconcept gevolgd met twee basisgebieden:<br />

een openbare zone en een homebasezone.<br />

De openbare zone omvat een zogenaamde collaboration<br />

area voor grotere vergaderingen, brainstormsessies<br />

of informele bijeenkomsten. Daar vind je een grote<br />

bartafel met barstoelen en praktische schermaansluiting<br />

voor de integratie van digitale inhoud, maar ook<br />

De medewerkers<br />

hebben de<br />

mogelijkheid<br />

om situationeel te<br />

werken, waarbij de<br />

betreffende taak<br />

ondersteund wordt<br />

door een passende<br />

ambiance.<br />

een gezellig en agile gedeelte<br />

met bank en zitkubussen. Alles<br />

is in een fris groen gehouden,<br />

aangevuld met de bedrijfskleur<br />

van UNIQA, het bekende<br />

blauw. De openbare zone bevat<br />

ook kleinere ruimtes die anders<br />

zijn ingericht. Deze ruimtes zijn<br />

geschikt voor verschillende soorten<br />

vergaderingen en teamwork,<br />

maar ook voor stil, geconcentreerd<br />

werken, gesprekken op<br />

afstand of creatief brainstormen.<br />

Van de klassieke vergadertafelsituatie<br />

tot comfortabel gestoffeerd<br />

meubilair, voor elke behoefte is er een optimale<br />

setting. “De medewerkers hebben zo de mogelijkheid<br />

om situationeel te werken, waarbij de betreffende taak<br />

ondersteund wordt door een passende ambiance. In<br />

totaal is het aantal ruimtes voor vergaderingen en<br />

samenwerking aanzienlijk toegenomen”, beschrijft<br />

Bernhard Kern, directeur van Roomware Consulting,<br />

het concept, dat met name tegemoet komt aan de<br />

trend naar activity based working. In plaats van vast<br />

toegewezen bureaus is er een breed scala aan verschillend<br />

ingerichte ruimtes. De homebasezone richt<br />

<strong>contact</strong> 13


Referentieverhaal<br />

hebben we ook toevluchtsoorden<br />

nodig om geconcentreerd te kunnen<br />

werken”, benadrukt Kern.<br />

zich op de individuele werkplekken. Deze zone bevat<br />

onder meer een apart focusgebied voor medewerkers<br />

die niet thuis kunnen werken. De bureaus zijn in<br />

hoogte verstelbaar en maken zo ergonomisch, staand<br />

werken mogelijk. Ook bij de zitplaatsen werd veel belang<br />

gehecht aan de ergonomie: de draaistoelmodellen<br />

zorgen voor dynamisch zitten met een hoog comfortniveau.<br />

“Het creëren van focusgebieden is belangrijk.<br />

In de dynamische en soms hectische kantoorwereld<br />

Focus op duurzaamheid.<br />

Bij de vormgeving van het kantoor<br />

lag de nadruk op duurzaamheid. Zo<br />

werden de lockers voorzien van de<br />

deuren van de bestaande kluisjes. Ook de bladen van<br />

de bureaus werden hergebruikt: na de montage van<br />

een frame met elektrische hoogteverstelling kregen ze<br />

een tweede leven.<br />

Het New Work Office wordt omlijst door een panoramisch<br />

uitzicht over Wenen, waarvan medewerkers<br />

en gasten vanuit bijna alle kamers kunnen genieten<br />

dankzij de doorlopende raamgevel.<br />

Projectgegevens:<br />

Opdrachtgever: UNIQA Insurance Group AG<br />

Kantoorconcept & Interieurarchitectuur:<br />

Roomware Consulting<br />

Meubilair: Wiesner-Hager<br />

Totale oppervlakte: ca. 15.000 m²<br />

Zin in een virtuele rondleiding<br />

door het nieuwe UNIQA-kantoor?<br />

Klik hier voor de video:<br />

14 <strong>contact</strong>


Trendwatching<br />

Handige<br />

dingen voor<br />

een kantoordag<br />

© aeris<br />

© rytr<br />

Schrijven makkelijk gemaakt.<br />

Nooit meer een writer’s block met Rytr, de AI-schrijfassistent.<br />

Rytr richt zich op het creëren van content<br />

specifiek voor marketing of zakelijke behoeften. Stel in<br />

enkele seconden automatisch originele, overtuigende<br />

inhoud op. Selecteer gewoon een toepassing,<br />

voer een context in en hup – uw stuk is klaar!<br />

Zo helpt Rytr de gebruiker tijd en kosten<br />

te besparen.<br />

www.rytr.me<br />

Jouw boswandeling op een<br />

halve vierkante meter.<br />

Het staan op een harde ondergrond betekent voor<br />

het lichaam al na korte tijd dat het hard moet werken.<br />

Om staand werken comfortabeler te maken, heeft<br />

Aeris de Muvmat ontwikkeld. Deze speciale antivermoeidheidsmat<br />

is de perfecte aanvulling op een in<br />

hoogte verstelbaar bureau, maar ook voor alle andere<br />

werkplekken waar u lang moet staan. De topografische<br />

3D-structuur in de sta-mat activeert de voetreflexzones,<br />

ontspant de spieren en houdt het lichaam in<br />

beweging: net als bij een wandeling over bosgrond.<br />

www.aeris.de<br />

Staande lamp Parrot.<br />

De staande lamp Parrot van de fabrikant<br />

Grau is een lamp met hoge functionaliteit.<br />

Hij wordt opgeladen via een innovatieve<br />

oplaadsteen en kan moeiteloos worden<br />

verplaatst dankzij het stevige maar lichte<br />

aluminium frame. De lamp is nuttig aan het<br />

bureau, maar past ook gewoon in een kamer.<br />

De lichtschijf van de armatuurkop is uitgerust<br />

met een krachtige led-eenheid van<br />

10 watt. Via een aanraakpaneel kan de staande<br />

lamp worden gedimd. Andere voordelen:<br />

de volledige armatuur kan 42 cm in hoogte<br />

worden versteld, terwijl de armatuurkop 30°<br />

kantelbaar en 310° draaibaar is.<br />

www.grau.art/products/parrot<br />

© grau<br />

<strong>contact</strong> 15


Interieurarchitectuur<br />

Design: Schönstil<br />

© PhilippLipiarski<br />

Colour your Office:<br />

trendkleuren<br />

op kantoor.<br />

Design: Schönstil © Lorin Canaj<br />

16 <strong>contact</strong>


Het Pantone Kleurinstituut heeft Viva Magenta gekozen als de kleur van het jaar 2023.<br />

Het krachtige rood met een vleugje magenta is bijzonder opvallend en werpt de vraag<br />

op over de integratie van (trend-)kleuren in de kantoorinrichting.<br />

Ing. Yvonne Meindl-Cavar is oprichter en directeur<br />

van Schönstil, een ingenieursbureau voor interieurarchitectuur<br />

en -ontwerp in Wenen. Ze ontwerpt onder<br />

andere werkomgevingen en gebruikt graag verschillende<br />

kleuren. Daarom weet ze precies: “Met kleuren<br />

kun je gericht een stemming creëren die naar behoefte<br />

kalmeert of stimuleert. Voorwaarde is dat je de<br />

effecten van verschillende kleuren bestudeert. “Blauw<br />

en groen bijvoorbeeld zijn ontspannend en rustgevend;<br />

zwart, in de juiste mate, heeft een gedistingeerd<br />

effect, maar kan zwaar en negatief overkomen als het<br />

te royaal wordt gebruikt. Geel schept een optimistisch<br />

en stimulerend klimaat, terwijl grotere gebieden in<br />

rood agressiviteit suggereren. Maar vakkundig gebruikte<br />

spatten rood kunnen op hun beurt de activiteit<br />

verhogen. Wit als non-kleur richt de aandacht en concentratie<br />

op de eigenlijke<br />

activiteit, maar moet niet<br />

te veel worden gebruikt<br />

omdat wit snel steriel en<br />

ongezellig overkomt.<br />

Toegepast op kantoorinrichting<br />

betekent dit<br />

concreet dat niet alleen het<br />

effect van de afzonderlijke<br />

kleuren bepalend is, maar<br />

ook de combinatie en dosering.<br />

Als je bijvoorbeeld<br />

de hele dag aan een computerscherm werkt, moet de<br />

kleur van het bureaublad licht zijn, zodat het contrast<br />

met het scherm niet te vermoeiend is voor de ogen.<br />

In de ruimere kantoor-omgeving is vooral de juiste<br />

kleurenmix belangrijk. Het beste beperkt men zich tot<br />

drie à vier tinten, die in verschillende verhoudingen<br />

worden gebruikt. “Ik gebruik kleuren om afscheidingen<br />

te creëren – bijvoorbeeld tussen communicatiezones<br />

en werkgebieden, en om de bedrijfsidentiteit van<br />

het bedrijf op te pakken in termen van een coherent<br />

totaalconcept in het ontwerp. Daarbij ga ik meestal<br />

voor gedekte kleuren, waar je niet zo snel op uitgekeken<br />

raakt”, legt Meindl-Cavar uit.<br />

Met kleuren kun je gericht een<br />

stemming creëren die naar<br />

behoefte kalmeert of<br />

stimuleert.<br />

Trendy! Maar ook verstandig?<br />

Tot zover is de kleurentheorie duidelijk.<br />

Maar laten we nog eens naar de trendkleur<br />

van dit jaar kijken, Viva Magenta. Deze<br />

kleur werpt de vraag op of het verstandig<br />

is de kantoorinrichting af te stemmen op<br />

(kortetermijn)trends. Hoe integreer je trendkleuren<br />

zonder je voortdurend aan de mode te moeten aanpassen?<br />

“Ik vind alle kleuren tijdloos, die in de natuur in<br />

gedempte vorm en in grote hoeveelheden voorkomen.<br />

Zoals bepaalde blauwtinten, groen, beige of bruin.<br />

Deze kleuren raken nooit uit de mode en je raakt er<br />

niet snel op uitgekeken. Daarom raad ik ook af om<br />

blindelings trendkleuren over te nemen. Kleuren moeten<br />

altijd een relatie hebben met het bedrijf of bewust<br />

worden gebruikt om een bepaald beeld te creëren.<br />

Maar in principe moet<br />

men de angst voor kleur<br />

van zich afwerpen. Een<br />

muur kan meestal snel en<br />

met weinig moeite worden<br />

overgeschilderd. Dit staat<br />

niet in verhouding tot de<br />

enorme effecten die met<br />

kleur kunnen worden<br />

bereikt”, benadrukt de<br />

interieurontwerper.<br />

Viva Magenta is bijzonder<br />

sterk en intens. Vooral in de kantooromgeving is de<br />

vrees voor opvallende kleuren groot. “In principe is<br />

geen enkele kleur te intens. Het gaat er meer om hoe<br />

de kleur wordt gebruikt. Het kleurontwerp moet<br />

immers door een groot aantal mensen als aangenaam<br />

worden ervaren. Alleen dan voelt men zich ook prettig,<br />

en daar gaat het uiteindelijk om. Als de huisstijl<br />

van het bedrijf gebaseerd is op een sterke kleur, kun je<br />

deze subtiel in het ontwerp verwerken met kleuraccenten.<br />

Als je veel muren wilt verven, moet je eerder een<br />

meer gedekte versie van de kleur gebruiken om niet<br />

overprikkeld te raken”, beschrijft Meindl-Cavar ten<br />

slotte de ervaringen uit haar dagelijks werk.<br />

© freepik<br />

<strong>contact</strong> 17


Interieurarchitectuur<br />

Flexibel. Agile. Smart.<br />

Lichtmanagement<br />

op kantoor.<br />

Te licht, te donker, verblindend. De optimale verlichting voor productief werken te<br />

vinden en flexibele werkplekken te ondersteunen, vereist kennis en planning.<br />

© shutterstock<br />

18 <strong>contact</strong>


In het juiste licht.<br />

Een slecht verlichte werkplek kan leiden tot vermoeidheid<br />

en hoofdpijn. Te veel licht of direct zonlicht daarentegen<br />

veroorzaakt verblinding en kan concentratieproblemen<br />

veroorzaken, vooral bij het werken aan<br />

een computerscherm. In principe kun je dus stellen:<br />

als het licht genoeg is, moet daglicht worden gebruikt.<br />

Dat is echter niet altijd mogelijk, zodat gebruik moet<br />

worden gemaakt van kunstmatige lichtbronnen.<br />

Voor de directe verlichting van de werkplek raden<br />

deskundigen een sterkte van 300 tot 500 lux aan. De<br />

basisverlichting van een kamer is in het beste geval<br />

100 lux. Om negatieve effecten te voorkomen, moeten<br />

eventuele reflecterende oppervlakken worden afgedekt<br />

en moeten de lampen zo worden geplaatst dat zij niet<br />

rechtstreeks op de ogen van de werknemer schijnen of<br />

deze verblinden. Een combinatie van plafondlampen<br />

en staande lampen of werkpleklampen is voordelig.<br />

Door het bureau parallel aan het raam te plaatsen,<br />

worden schitteringen en reflecties vermeden.<br />

Belangrijk is volgens deskundigen de CRIwaarde,<br />

d.w.z. het kleureffect van een object<br />

wanneer het door een lichtbron wordt<br />

verlicht. Als lampen een hoge CRIwaarde<br />

hebben, ondersteunen ze de<br />

natuurlijke kleurwaarneming in<br />

de ruimte. Hierdoor worden<br />

de kleuren als natuurlijk<br />

en echt ervaren.<br />

Ook wordt er<br />

onderscheid<br />

gemaakt<br />

tussen<br />

indirecte<br />

en directe verlichting. Staande lampen of wandspots<br />

stralen van het bureau af de ruimte in zonder<br />

te verblinden, terwijl plafondlampen bijvoorbeeld de<br />

ruimte rechtstreeks van bovenaf verlichten.<br />

Variabele oplossingen voor agile werken.<br />

De digitalisering en de modernisering van de arbeidswereld<br />

vereisen ook een aanpassing van de verlichting<br />

aan de manier van werken, die in toenemende mate<br />

agile wordt. Veel ruimtes zijn modulair en worden<br />

gebruikt voor de meest uiteenlopende taken. Slimme<br />

verlichting past zich precies aan deze flexibiliteit aan.<br />

De lampen zijn uitgerust met gevoelige sensoren en<br />

passen zich aan hun omgeving aan en geven precies<br />

de hoeveelheid licht die in de betreffende situatie<br />

nodig is. In- en uitschakelen is niet meer nodig: als de<br />

medewerkers de ruimte verlaten, schakelt de verlichting<br />

automatisch uit. Bovendien wordt het lichtbeheer<br />

voor de hele kantoorruimte uitgevoerd via centraal<br />

gestuurde controlepunten.<br />

Vooral in vergaderzalen is een bijzonder flexibele<br />

oplossing vereist. Tijdens een presentatie moet de<br />

mediawand donker genoeg zijn om de gevisualiseerde<br />

inhoud optimaal te kunnen bekijken, maar ook helder<br />

genoeg om vermoeidheid te voorkomen. Dimbare<br />

lampen en afzonderlijk schakelbare oplossingen creëren<br />

individuele instelmogelijkheden. Een andere flexibele<br />

variant zijn op batterijen werkende lampen die<br />

gemakkelijk te vervoeren zijn. Door het ontbreken van<br />

kabels zijn ze niet gebonden aan een plaats en kunnen<br />

ze op elk moment worden gebruikt als tafellamp of<br />

staande lamp, precies waar ze nodig zijn.<br />

Lichtontwerp op maat<br />

Maar waar moet nu welk licht worden geïnstalleerd?<br />

Liever hanglampen of toch spots? Dimbaar of met<br />

handmatige schakeling? – Bij het ontwerp van een<br />

kantoorruimte is verlichting essentieel. Voor de optimale<br />

oplossing is het raadzaam dat kantoorontwerper<br />

en lichtmanagementdeskundigen een plan op maat<br />

maken voor de respectieve ruimtes en vereisten.<br />

<strong>contact</strong> 19


Kantoren van over de hele wereld<br />

In het centrum van<br />

de Indiase hoorn<br />

des overvloeds.<br />

© Vinesh Gandhi<br />

In Navi Mumbai is een kantoor gebouwd<br />

voor de meubelfabrikant Narsi & Associates.<br />

Architect Sanjay Puri trok alle registers open<br />

en creëerde een uitbundige, bijna barokke<br />

showroom die de technische expertise van<br />

zijn opdrachtgever aanschouwelijk en tastbaar<br />

maakt. Niets voor asceten en minimalisten!<br />

20 <strong>contact</strong><br />

Het blinkt en flitst en glinstert en fonkelt en het is<br />

druk als op een enorme, nooit eindigende zoekplaat.<br />

Op de vloer ligt hoogglanzend Grigio Armani-marmer<br />

uit Italië, aan de wanden een combinatie van<br />

beton, cortenstaal, walnootfineer, vierkante tentoonstellingsnissen<br />

en CNC-gefreesde lichtpanelen, en aan<br />

het plafond ten slotte een korrelige collage van akoestische<br />

platen, expressieve, aluminium cassettes met<br />

kubistische kanten en honderden messingbuizen die<br />

in verschillende lengtes naar beneden hangen en aan<br />

© Vinesh Gandhi


© Vinesh Gandhi<br />

de onderkant een golvend onderaanzicht onthullen,<br />

alsof je in een Indische oceaan met cognac duikt en<br />

boven je een zacht golvende branding ontdekt. “Hier<br />

gebeurt veel, nietwaar?” Sanjay Puri lacht, lijkt zich te<br />

vermaken met de barokke hoorn des overvloeds van<br />

het door hem ontworpen kantoorgebouw in Navi<br />

Mumbai, een nieuwe, moderne stadsuitbreiding in<br />

het noorden van de Indiase megametropool. “Maar de<br />

overvloed en de heterogeniteit in dit project zijn puur<br />

opzettelijk, omdat ze zichtbaar maken waar de expertise<br />

van onze opdrachtgever ligt.” Narsi & Associates<br />

werd namelijk ongeveer 40 jaar geleden opgericht,<br />

begon als een klein timmerbedrijf en groeide in de<br />

loop der tijd uit tot 's lands grootste B2B-meubelproducent<br />

voor kantoren en commerciële gebouwen. Tot<br />

de klanten van Narsi behoren Google, Amazon, Deloitte,<br />

Unilever en het Indiase automobielconcern<br />

Tata. “Narsi bouwt, ontwikkelt en produceert meubels<br />

in het XXL-segment in kleine series”, legt Sanjay Puri<br />

uit, “en de opdracht was om een kantoor te ontwerpen<br />

dat direct naast de fabriek ligt en tevens dient<br />

© Vinesh Gandhi<br />

als showroom voor de klanten. En een uitdrukkelijke<br />

wens van de opdrachtgever was om het ontwerp in<br />

ruimtelijk, geometrisch, materieel, constructief en<br />

bouwtechnisch opzicht zo complex mogelijk te maken,<br />

want alles wat wij hier ontworpen hebben, heeft<br />

hij zelf geproduceerd. De opdrachtgever wil als het<br />

ware pronken met het kantoor en laten zien dat niets<br />

onmogelijk is. Even pauze. Een diepe uitademing. En<br />

een gelukzalige glimlach. “Een opdrachtgever die het<br />

duur en ingewikkeld wil hebben. Voor mij als architect<br />

is dat het paradijs!”<br />

Het ongewone kantoorgebouw met de veelzeggende<br />

projecttitel ‘Office @63’, genoemd naar perceelnummer<br />

63 op het bedrijventerrein Navi Mumbai, wordt<br />

betreden via een lobby met een plafondhoogte van<br />

elf meter. Al bij de eerste stappen moet de bezoeker<br />

worden gelokt en verleid: kleine houten loopbruggen<br />

leiden naar twee wachtruimtes die lijken te zweven als<br />

<strong>contact</strong> 21


Kantoren van over de hele wereld<br />

ronde, houten eilanden in een klein meer. Een wenteltrap,<br />

die als een organische, vrijdragende sculptuur in<br />

de ruimte steekt en de drie kantoorverdiepingen met<br />

elkaar verbindt, moet het visuele wow-effect verder<br />

versterken. Aan de andere kant van de lobby bevindt<br />

zich een arena met zitplaatsen voor evenementen en<br />

grotere groepen bezoekers.<br />

De kantoren en vergaderzalen liggen als prismatische<br />

amoebes in een organisch gangenstelsel, vrij geplaatst<br />

zonder herkenbare indeling. Ze zijn akoestisch<br />

afgescheiden door gebogen glaspanelen van vloer tot<br />

plafond en verlichte multiplexwanden met CNCgefreesde<br />

perforaties. Hoewel de matrix van cirkels,<br />

driehoeken en zeshoeken de indruk wekt het resultaat<br />

te zijn van algoritmische processen of kunstmatige<br />

intelligentie, zijn ze ontworpen door de architect zelf.<br />

“Je kunt niet alles uitbesteden”, aldus Puri. “Vooral<br />

waar het gaat om poëzie, elegantie en menselijk welzijn,<br />

kun je vormgeving niet overlaten aan<br />

machines.”<br />

Office @63 is een oase van schoonheid, geen twijfel<br />

mogelijk, en het lijkt erop dat het zijn ongeveer 120<br />

kantoormedewerkers een breed scala aan respectvolle,<br />

uiterst hoogwaardige arbeidsmogelijkheden biedt.<br />

Maar het is ook het product van een turbokapitalistische<br />

economische tijger die steeds sterker wordt,<br />

dingen groots aanpakt en niet bang is om flink met<br />

de buidel te rammelen. “Steen, beton, staal, brons,<br />

© Vinesh Gandhi<br />

We hadden<br />

het niet beter en<br />

ingewikkelder<br />

kunnen maken.<br />

messing en het spel met licht en donker: er was een<br />

moment waarop ik even twijfelde of het allemaal niet<br />

te veel zou worden”, herinnert Sanjay Puri zich. “Maar<br />

nee, het klopt. Het is zelfs letterlijk op het lijf gesneden<br />

van onze opdrachtgever en zijn bedrijfsmodel.<br />

We hadden het niet beter en ingewikkelder kunnen<br />

maken.” Het project werd bekroond met de Architect’s<br />

Award 2022.<br />

Wojciech Czaja<br />

© Vinesh Gandhi<br />

22 <strong>contact</strong>


What’s on your desk?<br />

09<br />

07<br />

06<br />

05<br />

08<br />

04<br />

02<br />

03<br />

10<br />

11<br />

01<br />

© TU Wien<br />

What’s on your desk,<br />

Simon Andreas Güntner?<br />

Wat is het raakvlak tussen werk, kantoorinrichting en de sociologie van<br />

de ruimte? “In het thuiskantoor op het hoogtepunt van de coronapandemie<br />

zagen we hoezeer deze onderwerpen met elkaar samenhangen”, zegt<br />

Simon Andreas Güntner, professor aan de TU Wenen en hoofd van de<br />

onderzoeksafdeling Sociologie. “Maar ook in een lawaaierige en hectische<br />

kantoortuin, waar geen externe principes van ordening zijn om op terug<br />

te vallen, merken we hoe de sociale omgeving ons dwingt om structuur<br />

aan te brengen. Sommigen doen het met een koptelefoon, anderen met<br />

kattenfoto’s, weer anderen met een heel precies ritme van werken en<br />

pauzeren.”<br />

Güntner zelf hoeft dit niet te doen. Zijn instituut bevindt zich in een<br />

zijstraat achter de Technische Universiteit van Wenen, in een prachtig<br />

woongebouw uit de Gründerzeit. Lang geleden was dit waarschijnlijk een<br />

slaapkamer. “Ik kom hier goed tot rust en kan me in deze ruimte heerlijk<br />

concentreren.” Hij leest momenteel een stapel boeken, nieuwe publicaties<br />

over sociologie die net zijn verschenen. En scripties. En proefschriften.<br />

Tijdens het werk, zegt Güntner, moet het raam altijd open staan. Frisse<br />

lucht, gezang van vogels, stemmen van mensen. Soms sluit hij het raam<br />

en zet hij, tijdens het schrijven van zijn teksten, punk en neojazz aan, hoe<br />

harder hoe beter.<br />

01<br />

02<br />

03<br />

04<br />

05<br />

06<br />

07<br />

08<br />

09<br />

10<br />

11<br />

Ik heb geen bijzonder emotionele relatie met mijn vergadertafel.<br />

Ik kon kiezen uit een paar modellen uit de universitaire catalogus<br />

en koos voor de volledig witte versie.<br />

Plastic stoelen zijn voor mij uit den boze. Er stonden nog een<br />

paar zwarte houten stoelen in het archief van de TU Wenen.<br />

Een prullenmand met mijn naam erop. Wel een beetje raar<br />

toch?<br />

De kleine rolkoffer gebruik ik om boeken te vervoeren naar mijn<br />

thuiskantoor.<br />

Het zicht op kunst maakt me elke dag opnieuw gelukkig:<br />

‘Nevada’ (2017) van Irina Eden en Stijn Lernout, een prachtig<br />

panoramisch schilderij van drie meter breed!<br />

Heel eerlijk: ik heb geen idee wat voor soort plant dat is. Hoe<br />

dan ook stond hij in het oude kantoor en zei: “Neem me mee!”<br />

Het raam staat eigenlijk het hele jaar open, zomer en winter.<br />

Ik heb de frisse lucht nodig en het gevoel dat ik leven hoor.<br />

Ik ben hier twee jaar geleden ingetrokken. De verhuisdozen<br />

staan nog steeds opgestapeld in de hoek. Ik denk dat ergens<br />

aankomen een proces is dat jaren duurt.<br />

Gelukkig zijn veel sociologieboeken – vooral die van de Suhrkampuitgeverij<br />

– prachtig kleurrijk. Dat komt me goed uit!<br />

De mok heb ik van het Creative Bureaucracy Festival. Een<br />

geweldig evenement!<br />

‘Cubed. A Secret History of the Workplace’, een echt leuke<br />

must-read voor iedereen die kantoorwerkplekken ontwerpt.<br />

Wojciech Czaja<br />

<strong>contact</strong> 23


Office Life<br />

Alles onder controle!<br />

Succesfactor community management.<br />

Wat in coworking spaces al de standaardpraktijk is, wordt nu in<br />

steeds meer bedrijven gemeengoed: de functie van Community Manager,<br />

vaak Feel Good Manager genoemd, wordt gecreëerd. Wat<br />

deze functie precies inhoudt en waarom deze samenwerking en<br />

succes kan bevorderen, hebben wij voor u onderzocht.<br />

24 <strong>contact</strong>


Community? Feel Good? Happiness?<br />

Veel termen – één betekenis. Een community manager<br />

is in de eerste plaats de <strong>contact</strong>persoon voor een breed<br />

scala aan onderwerpen en coördineert de vragen<br />

van alle medewerkers op kantoor. De<br />

belangrijkste doelstellingen zijn<br />

een positieve gemeenschappelijke<br />

bedrijfscultuur, steun en bijstand<br />

bij conflicten en toezicht op de<br />

naleving van het kantoorbeleid.<br />

Bovendien plannen community managers<br />

interne evenementen, lezingen en<br />

activiteiten na het werk. Afhankelijk van<br />

de omvang van het bedrijf is een feel good<br />

manager voltijds in dienst of vervult hij deze<br />

functie naast zijn hoofdfunctie.<br />

Er is nog geen concrete<br />

opleiding voor community<br />

management, maar er<br />

worden wel cursussen<br />

en trainingen aangeboden.<br />

Belangrijk voor<br />

deze functie zijn in de eerste plaats<br />

soft skills zoals een communicatief<br />

karakter, zelfstandig en georganiseerd<br />

werken en empathie.<br />

Naast intermenselijke onderwerpen hebben community<br />

managers in het coworkingkantoor ook te maken<br />

met een aantal organisatorische taken. Ze moeten er<br />

bijvoorbeeld voor zorgen dat elke werkplek over de<br />

nodige uitrusting beschikt. Ze organiseren kantoormeubilair,<br />

technische hardware en<br />

functionerende internetverbindingen.<br />

Daarnaast is de community<br />

manager verantwoordelijk voor<br />

het beheer van de huurcontracten en<br />

de budgettering voor de gehele kantoorinfrastructuur.<br />

Kwaliteitsborging is<br />

ook een permanente taak: feedbackrondes<br />

met alle deelnemers en het managen van de<br />

externe effecten, met inbegrip van public<br />

relations, komen samen in de centrale<br />

functie van de community manager.<br />

Naast de voortdurende ontwikkeling<br />

en verbetering van de kantoorinfrastructuur<br />

moeten er continu<br />

lezingen, barcamps en workshops, onboarding<br />

events en activiteiten na het werk worden<br />

georganiseerd.<br />

Het kapitaal van de coworking space is immers de<br />

som van ruimte en gemeenschap. Een onberispelijke<br />

uitrusting, kantoorruimtes die activity based working<br />

mogelijk maken en een levendige en inspirerende<br />

gemeenschap binden de huurders aan hun coworking<br />

community.<br />

© shutterstock<br />

Nadruk op coworking.<br />

De community manager speelt een belangrijke<br />

rol in coworking spaces. Wanneer veel<br />

verschillende mensen niet rechtstreeks<br />

samenwerken, maar gebruik maken van<br />

een gedeelde werkruimte, zijn bepaalde<br />

richtlijnen onvermijdelijk. De gemeenschappelijke<br />

inhoud van het kantoorbeleid<br />

omvat gemeenschappelijke regels over zaken als<br />

netheid, lawaai, geuren en omgangsvormen, maar ook<br />

een gedragscode voor gedeelde ruimten en techniek,<br />

en een overeenkomst over een clean desk policy. Dit<br />

laatste is vooral belangrijk in coworking spaces, omdat<br />

die er altijd schoon en netjes uit moeten zien. Daarom<br />

is er een centrale persoon nodig die de naleving van<br />

deze regels controleert en als <strong>contact</strong>persoon voor de<br />

hele coworking-gemeenschap fungeert.<br />

Conclusie:<br />

Community managers zijn een<br />

centraal aanspreekpunt in kantoren en vooral in<br />

coworking spaces. Als het werk nauwgezet wordt<br />

uitgevoerd, garandeert dat gelukkiger medewerkers,<br />

meer structuur, een vlotte samenwerking en draagt<br />

het dus in belangrijke mate bij tot het succes<br />

van een onderneming.<br />

<strong>contact</strong> 25


Showroom<br />

Design en de<br />

Bij het begin al aan het einde denken? Als het<br />

om een verantwoorde investering in meubilair<br />

gaat, zeker. De vraag die hierbij opkomt: is<br />

het duurzaam als producten aan het eind van<br />

hun levensduur bij het afval belanden, worden<br />

versnipperd en dan in het beste geval nog<br />

worden gerecycled?<br />

Wie denkt in de kantoorcultuur van het nieuwe<br />

werken, moet toekomstgericht handelen. Daarom<br />

heeft Wiesner-Hager zich ten doel gesteld om met<br />

het opknappen van afgedankte meubels het verbruik<br />

van grondstoffen en de CO₂-uitstoot aanzienlijk te<br />

verminderen. In het kader van de circulaire economie<br />

moeten zoveel mogelijk onderdelen van een meubelstuk<br />

worden hergebruikt.<br />

Voor de toekomstige strategie van de circulaire economie<br />

worden reeds tijdens de productontwikkeling ecologische<br />

ontwerpcriteria vastgesteld om het meubel<br />

later opnieuw te kunnen gebruiken. Na een bepaalde<br />

gebruiksduur kunnen gebruikte producten worden<br />

teruggenomen. Deze worden vervolgens gedemonteerd<br />

en alleen de onbruikbare onderdelen worden<br />

gerecycled en vervangen. De herbruikbare onderdelen<br />

moeten worden geïnspecteerd, gereinigd en opnieuw<br />

verwerkt. Na montage zijn de meubels weer op de<br />

gebruikelijke manier klaar voor gebruik en vormen<br />

ze een duurzaam alternatief voor nieuwe producten<br />

– met een hoge kwaliteitsfactor. De balans mag er zijn:<br />

door hergebruik vermindert Wiesner-Hager<br />

de CO₂-uitstoot en het materiaalgebruik met<br />

80 procent.<br />

26 <strong>contact</strong>


circulaire economie.<br />

furniloop:<br />

kantoorcultuur en de circulaire economie.<br />

De nieuwe aanpak van de kringloopstrategie wordt<br />

al toegepast in een van de nieuwe producten van<br />

Wiesner-Hager van dit jaar. De naam van het bureautafelprogramma<br />

furniloop staat al voor de kringloop<br />

van het product en zijn componenten.<br />

Het bureautafelprogramma bestaat uit vier verschillende<br />

onderstellen: symmetrisch en asymmetrisch,<br />

naar keuze elektrisch en mechanisch in hoogte<br />

verstelbaar. De elektrisch in hoogte verstelbare variant<br />

beantwoordt de vraag naar ergonomische werkplekken.<br />

Want het frequent wisselen van houding tussen<br />

dynamisch zitten en staan ontlast de wervelkolom en<br />

ontspant de rugspieren.<br />

Afscherming is ook van bijzonder belang. Het met<br />

stof beklede, afneembare privacypaneel, dat kan<br />

worden gebruikt als prikbord, is verkrijgbaar in twee<br />

verschillende hoogten en omsluit het werkgebied<br />

aan drie zijden. Dat creëert rust en privacy, vooral<br />

omdat het paneel van gerecyclede polyestervezels een<br />

uitstekende geluidsabsorberende werking heeft. Naast<br />

de puur functionele aspecten is het scherm ook een<br />

bepalend designelement dat de tafel karakter verleent.<br />

Het scherm kan ook naar achteren worden geschoven,<br />

waardoor kabels gemakkelijk en onopvallend tussen<br />

de achterkant van het paneel en het privacypaneel<br />

kunnen worden gelegd.<br />

Materialen zoals kunststof worden vermeden omdat<br />

zij niet voldoen aan de criteria voor mogelijk hergebruik,<br />

maar de optie van een tafelblad van massief<br />

eiken is een duurzame, emissievrije variant van hoge<br />

kwaliteit.<br />

Design: neunzig° design<br />

<strong>contact</strong> 27


<strong>office</strong><br />

culture<br />

meets<br />

circular<br />

economy<br />

Productnieuws<br />

Van de ergonomische kantoorwerkplek tot productoplossingen voor creatieve<br />

ruimtes en evenementen: onze innovatieve nieuwe producten overtuigen<br />

door slimme functies, creatief design en de hoogste kwaliteit.<br />

Productnieuws<br />

2023 ontdekken

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!