Straf! juni 2023

—
Onze scholengemeenschap
en u doorstuurt naar de juiste pagina van de
website? Vraagt u Siri om uw favoriete muziek
via uw iPhone af te spelen terwijl u aan het
klussen bent? Maakt u gebruik van vertaalhulp
bij het lezen van een roman of een stuk
in een vreemde taal? Droomt u ervan ooit de
trotse bezitter te zijn van een zelfrijdende wagen?
Dit zijn maar enkele toepassingen van
AI. Ook in de geneeskunde, in wetenschappelijke
onderzoeken allerlei wordt AI al op grote
schaal ingezet. We spreken dus over computersystemen
die taken uitvoeren waarvoor
normaal menselijke intelligentie nodig is. KI
gaat over leren, problemen oplossen, oplossingen
beredeneren, beslissingen nemen op
een manier die vergelijkbaar is met menselijke
intelligentie. Daarvoor wordt gebruik gemaakt
van technieken die computers in staat stellen
enorme hoeveelheden data te analyseren en
te selecteren, patronen te herkennen, conclusies
te trekken en voorspellingen te doen.
Zo maakt Chat GPT gebruik van enorme hoeveelheden
tekst die van het internet gehaald
zijn. Sommigen spreken over 570 gigabyte
aan data uit allerlei geschreven bronnen en er
zouden minstens 300 miljard woorden in het
systeem zitten. Cijfers om van te duizelen. En
als u dan weet dat ChatGPT eigenlijk niet weet
of begrijpt, maar vooral patronen zoekt en die
afspeelt, dan is het nog meer verbazingwekkend
dat er zulke behoorlijke teksten uit het
systeem rollen. Immers, u kan ChatGPT een
tekst laten samenvatten, een vertaling laten
maken, vragen laten beantwoorden. Zoekt u
naar een goede titel voor uw eigen verhaal,
wil u een nieuw sprookje over een imaginair
draakje om voor te lezen aan uw kinderen,
hebt u achtergrondvragen bij het journaal,
hebt u vragen over het politieke systeem in
Myanmar, wil u een degelijke inhoudsopgave
laten genereren voor uw eindwerk? Dat en
nog veel meer kan met ChatGPT. En het meest
opmerkelijke van het systeem is dat het met
u in dialoog lijkt te gaan en er ook nog van
bijleert. Immers in de chat kan u vragen stellen,
die specifiëren, om meer uitleg vragen,
wijzigingen laten aanbrengen en zo meer. De
antwoorden die u krijgt blijken steeds beter te
worden.
Hallucinaties
Misschien bent u nu wel erg nieuwsgierig geworden
en wil u zelf aan de slag, maar dan is
het toch even nuttig en nodig om na te gaan
wat ChatGPT niet kan. En jammer genoeg is
dat ook heel wat.
Hoewel het lijkt alsof ChatGPT geweldig intelligent
is, is het dat toch niet. U mag rustig
stellen dat GPT oliedom is, want het snapt
niks van zijn eigen antwoord. Het rijgt immers
alleen maar woorden aan elkaar die, afhankelijk
van de vraag die u stelde, vaak samen
opduiken. Daarop is het systeem immers gericht.
We hebben te maken met een inderdaad
prachtig computersysteem, maar intelligentie
is nog wat anders. Waarmee we niet gezegd
willen hebben dat er nooit sprake zal zijn van
intelligente systemen. U hebt wellicht ook gelezen
dat de grote bobo’s uit de computerwereld
opgeroepen hebben even de pauzeknop
in te drukken bij de onderzoeken naar de mogelijkheden
van AI en stil te staan bij de (ethische)
problemen die de in hun ogen te snelle
ontwikkelingen met zich meebrengen. Of
deze oproep inderdaad vanuit een reële bezorgdheid
om de intellectuele vrijheid van de
mens voortkomt, is gezien het enorme economische
en politieke potentieel van intelligente
AI-systemen toch ook een vraag die we ons
moeten stellen.
59