COLLECT België November 2023

ZOOM
Een journalist krijgt te horen dat ze lottowinnaar
is. Ze geeft haar werk op, maar ontdekt dan dat ze
slechts 7.500 euro heeft gewonnen. © R.V.
Dit is Bill Morgan. Hij ontwaakte uit een coma, kocht een kraslot en won een auto. Terwijl hij zijn verhaal vertelde
op het nieuws, won hij $ 250.000 met een ander kraslot. © de kunstenaars.
Dit boek, de neerslag van een ‘half-artistiek,
half-etnografisch’ onderzoek, is gebaseerd op
getuigenissen uit de eerste hand.
terecht van werd beschuldigd zijn winnende
biljet te hebben vervalst en een jaar in de
gevangenis zat. We ontmoetten Juliette, die
een miljoen had gewonnen, maar gewoon
bleef werken achter haar tapkast …”
MODERNE MYTHE
Sommige verhalen zijn samengevat in een
titel die een parodie is op de sensatiepers: Ze
hebben gewonnen in de loterij, maar hielden
het verborgen, zelfs voor hun zoon. Of: De man
heeft geprobeerd zijn partner te vermoorden
nadat zij in de loterij 5,5 miljoen euro had gewonnen,
omdat ze hem de bons had gegeven.
Hij zit nu in de gevangenis. En: Een man wint
in de loterij, speelt het winnende tafereel na op
de televisie en wint een tweede keer.
Van sommige verhalen is de context nauwkeurig
beschreven, zoals van dat gezin uit
een volkswijk in Franconville, niet ver van
Parijs, waarvan de vader 75 miljoen euro
won. Vijftien jaar later zijn de twee dames
naar die wijk afgezakt om er foto’s te nemen
en te luisteren naar wat bewoners nog wisten
te vertellen over die zaak. Een getuige
herinnerde zich dat de vader de lotnummers
had gespeeld die een van zijn zonen,
kort daarvoor uit het leven gestapt, hem was
komen meedelen in een droom. Een andere
Drie jaar geleden publiceerde de
Belgische fotograaf Katherine
Longly Hernie & Plume, een bijzonder
fraai boek over het leven van
twee senioren die op een camping leven, aan
de rand van Brussel. Dit hoogst ongewone
fotoboek, al menigmaal bekroond en thans
uitverkocht, was een beeldverslag van haar
ontmoetingen met mensen die in de loop
der tijd haar vrienden waren geworden.
Het liet ook hun verleden zien, aan de hand
van persoonlijke documenten en diverse
souvenirs die ze haar hadden geleend. Ook
haar nieuwe boek Just My Luck is uitgegeven
door de voortreffelijke uitgeverij The Eriskay
Connection. Voor dit boek heeft ze samengewerkt
met scenograaf en auteur Cécile Hupin.
Dit keer maken we kennis met mensen
die de lotto hebben gewonnen, of net niet …
De twee zijn dit keer nog dieper de maatschappelijke
realiteit ingedoken, door het
bijeensprokkelen van verhalen, brieven
en boodschappen, persknipsels, sensationele
titels van tabloids, tv-archiefbeelden,
gerechtelijke dossiers, portretten en details
van krasbiljetten. Dit boek, de neerslag van
een ‘half-artistiek, half-etnografisch’ onderzoek,
is louter gebaseerd op getuigenissen
uit de eerste hand. Het laat de menselijke
verhalen zien die verborgen zitten achter
de ophefmakende perstitels. “Na grondige
research ontmoetten we Serkan, een
boekhandelaar die zijn winkel had moeten
sluiten nadat een straatveger er 168.000.000
euro had gewonnen”, staat erin te lezen. En:
”We maakten kennis met Ahmed, die er onvertelde
dat de kinderen al snel in de buurt
begonnen te paraderen in een Hummer of
een Lamborghini. Weer anderen zeiden dat
het voor die nieuwe rijken onmogelijk werd
in de wijk te blijven wonen en dat ze zouden
zijn verhuisd naar Monaco, waar ze aan de
deur zouden zijn gezet, omdat ze de sociale
omgangsvormen niet beheersten. Al die
getuigenissen zeggen veel over de verbeelding
van onze samenleving. Zo zie je van
dichtbij hoe een moderne mythe ontstaat.
De krachttoer van dit boek bestaat erin al die
getuigenissen en opvattingen tot een samenhangend
geheel te smeden. Dat is niet alleen
te danken aan de bijzonder vernuftige layout,
maar ook aan de heel eigen esthetiek, die
treffend aansluit op die van de loterijwereld.
Een en ander herinnert spontaan aan het
beroemde fotoboek van William Klein: Life
Is Good & Good For You in New York: Trance
Witness Revels (1956). Dat is niet niks!
LEZEN
Just My Luck door Cécile Hupin & Katherine
Longly. The Eriskay Connection, Breda, 2023,
ISBN 9789492051967. Prijs: € 31.
29