COLLECT België November 2023

Lekker koel
Begin 20e eeuw
Voor de vervaardiging van hoofdsteunen werden in Azië verschillende
materialen gebruikt, onder meer porselein, steengoed, lak, bamboe en
zwart hoorn, zoals hier. Dit rechthoekige exemplaar valt op door zijn
breed opengewerkte plantaardige versiering. Opengewerkte hoofdsteunen,
van keramiek of een ander materiaal, blijken vaak gebruikt te
zijn geweest in de warme maanden, omdat ze voor een zekere verfrissing
zorgden.
Neksteun, Kinh-cultuur, Zuidoost-Azië, gesneden zwart hoorn, 19 x 27 x 13 cm. Parijs,
Musée du Quai Branly-Jacques Chirac, inv. 71.1965.97.2.
Subtiele verhouding
vóór 2008
Dit exemplaar is een treffend voorbeeld van hoe de zijkanten van de hoofdsteun
anders zijn versierd dan het midden van de voet. Aan weerszijden bevinden zich
naar buiten gerichte antropomorfe figuren, gehurkt, zoals vaak, met een fascinerend
gezicht, waarvan de rechte neus de vorm van een pijl heeft. Twee ronde parels
vormen hun ogen en zorgen voor een doordringende blik. Het opengewerkte centrale
gedeelte is versierd met plantaardige motieven. Draai je het object om het van
de zijkant te bekijken, dan kun je niet vermoeden wat er in het middelste gedeelte
te zien is. Dat komt door de subtiele verhouding die de houtsnijder heeft gecreëerd
tussen de verschillende onderdelen: het hoge hoofddeksel van de figuren vormt de
basis van het gebogen gedeelte van het bovenstuk.
Hoofdsteun, Waropen-cultuur, Nieuw-Guinea, hout, glazen parels, 13,8 x 19,3 cm. Londen, The British
Museum, inv. 2008,2024.2.
Soberheid troef
2010
Zijn in het Westen traditionele hoofdsteunen amper te vinden, in Azië en
Afrika bestaat die aloude traditie nog steeds. Toch is de hoofdsteun er nu ook
in nieuwe vormen. Denk maar aan de hoofdsteun in een auto. Hedendaagse
designers hebben dus voor een comeback gezorgd. De hoofdsteun Montino
werd speciaal ontworpen voor een reeks canapés gefabriceerd door Habitat,
maar zou ongetwijfeld ook passen bij andere canapés, door het gemak
waarmee je hem kan opzetten en door zijn sobere vorm. Die vorm verwijst
trouwens naar het fameuze kussen dat de beroemde architect Ludwig Mies
van der Rohe in 1937 ontwierp voor zijn ruststoel Barcelona. Dat kussen was
een lange, ronde peluw. Hier is de vorm ovaal, voor nog meer comfort. De
Montino is duidelijk minimalistisch opgevat.
Habitat, hoofdsteun Montino, anilineleer van vaars, 76 cm breed. © Habitat.
33