KIJK editie 5 - 2024

More documents

Recommendations

Info

CLAUDIA D’SOUZA/THE PHOTO ALCHEMIST Scan de QR-code voor meer informatie. 68 5/<strong>2024</strong>
De leeuwinnen van het verzet Tijdens de Tweede Wereldoorlog stelden verzetsstrijders hun leven in de waagschaal om mensen te redden en aanslagen te beramen. Vanwege de veiligheid zijn destijds weinig van dat soort heldendaden gedocumenteerd. De verhalen die wel bekend zijn, gaan vaak over mannen. En dat terwijl ook zoveel verzetsvrouwen hun leven op het spel hebben gezet. Tekst: Laurien Onderwater Jonge heldin Hannie Schaft (1920-1945) en de zusjes Oversteegen M isschien wel de bekendste verzetsvrouw van Nederland: Hannie Schaft, bijgenaamd ‘het meisje met het rode haar’. (Zie de foto hiernaast.) De in Haarlem geboren Jannetje Johanna Schaft groeide op in een socialistisch gezin. Na het behalen van haar diploma aan de hogereburgerschool (hbs) in 1937 besloot ze volkenrecht te studeren in Amsterdam en werd ze lid van de Amsterdamse Vrouwelijke Studentenvereeniging. Daar raakte ze bevriend met de twee Joodse medestudenten Sonja Frenk en Philine Polak. Niet veel later vielen de Duitsers Nederland binnen. Schaft raakte al snel betrokken bij het verzet; ze stal persoonsbewijzen voor Frenk, Polak en (Joodse) onderduikers, en werkte als koerier van illegale krantjes. Ondertussen bleef ze nog enkele jaren studeren aan de Universiteit van Amsterdam totdat ze in 1943 werd gevraagd de loyaliteitsverklaring te ondertekenen. Daarin moest ze beloven dat ze zich zou “onthouden van iedere tegen het Duitse Rijk gerichte handeling”. Schaft weigerde, en wie niet tekende, mocht geen college meer volgen. Kort erna sloot de roodharige verzetsvrouw zich aan bij de Raad van Verzet. Samen met de zussen Freddie (1925-2018) en Truus Oversteegen (1923-2016) pleegde ze verschillende aanslagen op nazi’s, collaborateurs en landverraders. Zo bevrijdden ze de communistische schrijver Theun de Vries uit het concentratiekamp Amersfoort. Op 21 maart 1945 versperden Duitsers aan de Jan Gijzenkade in Haarlem Schaft de weg en arresteerden haar omdat ze illegale bladen en een wapen bij zich droeg. Pas op het politiebureau ontdekten de Duitsers met wie ze van doen hadden. Op 17 april, drie weken voor het einde van de oorlog, werd de verzetsstrijder gefusilleerd in de duinen van Bloemendaal, ondanks dat er een akkoord was tussen de bezetters en de Binnenlandse Strijdkrachten om geen vrouwen te executeren. Truus Oversteegen had nog tevergeefs geprobeerd haar vriendin te bevrijden. Ze was in de veronderstelling dat Hannie aan de Weteringschans in Amsterdam zat opgesloten, en ging er verkleed als Duitse verpleegster naartoe. Ze loog dat Schaft mee moest voor medisch onderzoek, maar kwam erachter dat de verzetsvrouw al die tijd in het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg had gezeten en inmiddels was geëxecuteerd. 5/<strong>2024</strong> 69
Page 1 and 2: INTERVIEW: EXTREMISTEN ZIJN ZOALS J
Page 3 and 4: MARCIO CABRAL/NATURE PHOTO CONTEST
Page 5 and 6: 54 46 OP DE ROL Al vijftig jaar pro
Page 7 and 8: Het verhaal van GOUD De mens is al
Page 9 and 10: Het nieuwe lezen Al eeuwen gebruike
Page 11: ANDREW MIELZYNSKI/ILPOTY2023 Caleid

KIJK editie 5 - 2024

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?