Supervisie:een preventieve aanpak bij burnout - Aalbers

geneigd zijn tot een bepaalde coping dan de ander. De een heeft meer kans op een goed sociaal
netwerk dan de ander. Daarnaast speelt een rol hoe een werker tegen gebeurtenissen aankijkt.
Leefstijl is belangrijk. Leefstijl kan als copinggedrag gezien worden. Een voorbeeld hiervan is drinken
of meer gaan roken, na een stresssituatie. Leefstijl is ook relevant, omdat de interactie van de
fysiologische stressreactie met een door een slechte leefstijl reeds verzwakt lichaam, de kans op het
ontstaan van gezondheidsklachten vergroot.
Inzicht in dit model biedt handvatten om interventies toe te passen die ten doel hebben om factoren
die de klacht in stand houden of begeleiding belemmeren te neutraliseren.
Het model biedt de supervisor een waardevol zoekschema, om te begrijpen hoe burnout kan
ontstaan en hoe klachten blijven voort blijven bestaan. Daarbij is het belangrijk oog te hebben voor
het moment van ontstaan van de klachten en de context waarin dit gebeurt.
Elke supervisor, ook een supervisor die studenten begeleidt tot beginnend beroepsbeoefenaar, zou
kennis over burnout in zijn rugzak moeten hebben in verband met het tijdig signaleren en begeleiden
van het leerproces van de supervisant.
1.7 Coping
Schreurs en van de Willige hanteren de volgende definitie voor coping:
“Coping is de manier waarop iemand zowel gedragsmatig, cognitief, als emotioneel op aanpassing
vereisende omstandigheden reageert”.
Coping komt tot stand door vroegere leerervaringen, opvoedingspatronen en
persoonlijkheidskenmerken en is niet onveranderlijk. Meestal heeft iemand wel een voorkeur voor
een bepaalde manier van omgaan met situaties (Schreurs en van de Willige, 1988).
Coping speelt een belangrijke rol bij stress en burnout en heeft een belangrijke functie bij
terugvalpreventie (www.burnin.nl). In Nederland wordt veel gebruik gemaakt van de Utrechtse
coping lijst. Deze lijst hanteert zeven stijlen, namelijk:
1. actief aanpakken: direct ingrijpen als er moeilijkheden zijn.
2. palliatieve reactie: proberen je te ontspannen.
3. vermijden: toegeven om moeilijke situaties te vermijden.
4. sociale steun zoeken: je zorgen met iemand delen
5. passief reactiepatroon: je volledig afzonderen van anderen
6. expressie van emoties: je ergernis laten blijken
7. geruststellende gedachten: je bedenken dat na regen zonneschijn komt.
13