Supervisie:een preventieve aanpak bij burnout - Aalbers

2.2 Supervisie
Supervisie is een didactische methode. Er bestaan verschillende definities van supervisie. Siegers
hanteert de volgende definitie:
Supervisie is een vorm van leerbegeleiding, die gericht is op leren over werk. De werkervaring van de
supervisant speelt hierin een centrale rol en er is een bepaalde koppeling tussen werk en leren. Leren
gebeurt op basis van reflectie. De supervisie richt zich op zelfsturend leren. De supervisant leert op
integratieve wijze te functioneren. Na de supervisie is de supervisant in staat om op basis van
zelfsturing verder te leren van zijn werkervaringen (Siegers, 2002).
Een didactische aanpak bij stressgerelateerde vragen kan succesvol zijn, zowel bij het terugdringen
van ziekteverzuim als het verminderen van burnoutklachten (Schaufeli en Bakker, 2007).
Uitgangspunt daarbij is, dat er geleerd dient te worden aan de hand van concrete werkervaringen.
Supervisie sluit hier goed bij aan.
In supervisieleren gaat het om intentioneel leren. De supervisant geeft zelf richting aan zijn
leerproces en doet dit door bewust en doelgericht activiteiten toe te passen. Door het toepassen van
activiteiten doet de supervisant nieuwe ervaringen op. Deze ervaringen worden omgevormd tot
kennis. De supervisant met stressgerelateerde vragen kan op die manier gevoelens en situaties
construeren en deconstrueren. Omdat de supervisant zelf richting geeft, levert dit een uniek
leerproces op, die perspectief biedt op duurzame resultaten. Nieuwe gedragsmogelijkheden
ontstaan. De supervisant leert in supervisie op een gezonde manier om te gaan met veranderende
werksituaties.
Dit leren vindt plaats op basis van reflectie. Om te kunnen leren op basis van reflectie is het nodig,
dat de supervisant contact kan maken met de eigen beleving tijdens het werken en leren. Uit
voorgaand hoofdstuk blijkt dat zij supervisanten met stressgerelateerde vragen hier juist moeite mee
hebben.
2.3 Non-verbale communicatie in supervisie
Supervisie is volgens Siegers primair een verbale methode. Zijn argument hiervoor is dat supervisie
gezien haar doelstelling in wezen op verwoorden is gericht. Desondanks pleit hij dat non-verbale
communicatie een meer vanzelfsprekende plaats krijgt in supervisie. Veel van wat we communiceren
gebeurt zonder woorden. Stern, een Amerikaans psychotherapeut die zich bezig houdt met het hier-
en-nu in psychotherapie en het dagelijks leven, zegt hierover dat patronen voelbaar, zichtbaar en
hoorbaar worden die zich in ons afspelen. De uitingsvorm hiervan noemt hij vitality affects
(vitaliteitsaffecten). Dit zijn dynamische, kinetische gevoelsprocessen die zich in ons afspelen. Deze
processen zijn te herkennen door bewegingsaspecten, zoals vertragen of exploderen.
Vitaliteitsaffecten hebben een bepaald tempo, ritme en dynamiek. Zij drukken niet alleen
17