Supervisie:een preventieve aanpak bij burnout - Aalbers

De 15 bijeenkomsten vinden plaats in een bepaalde regelmaat.
Door de regelmaat is er tussen de bijeenkomsten voldoende (niet te veel en niet te weinig) tijd om
contact te houden met opgedane leerervaringen in supervisie en te reflecteren op wat ervaren en
besproken is. Ook is er tijd om nieuwe ervaringen op te doen in de werksituatie. Op basis van deze
nieuwe ervaringen kan de supervisant nieuwe leervragen voor de komende supervisie formuleren.
Supervisie wordt individueel gegeven.
In eerste instantie is dit een pragmatische keuze. Supervisanten kunnen direct beginnen. Hierdoor
wordt het verder oplopen van spanning voorkomen en heeft secundaire preventie meer kans van
slagen. Verder kan het begeleidingsproces zich volledig richten op de specifieke individuele context.
Wanneer de supervisor de gelegenheid zou hebben om te werken met groepen mensen met
leervragen over stress of burnout, zou dit een meerwaarde kunnen hebben. Herkenning en steun
biedt zeker een meerwaarde. Deze worden in de werksituatie vaak niet ervaren.
De supervisie heeft betrekking op de werkuitvoer.
Er wordt persoonlijk geleerd aan werkervaringen. De supervisiesituatie geeft een bepaalde afstand
van de werksituatie. Hierdoor wordt veiligheid ingebouwd om spanningsvolle situaties in te brengen,
ruimte te geven aan beleving en te experimenteren met nieuw coping. De supervisant kan de
supervisie als een soort speelruimte of experimentele leerplaats gebruiken om vervolgens in de
werksituatie verder te experimenteren en te leren.
De supervisie is gericht op het persoonlijke leren van een beroep in een specifieke werksituatie.
Supervisie staat vol van spanningsvelden. Juist in deze context is het van belang dat de supervisant
aandacht besteedt, luistert en leert aan deze spanningsvelden. Spanningsvelden kunnen zich
voordoen binnen de persoon zelf, tussen de persoon en beroepsnoties, tussen beroepsnoties en wat
een bepaalde werksituatie vraagt. De mate van integratie in denken, voelen en handelen in de
context van beroep en concrete werksituatie geeft zicht op welke gebied deze spanningen spelen en
bewerkt dienen te worden.
De relatie tussen supervisor en supervisant is asymmetrisch.
Hiermee wordt bedoeld dat de supervisor verantwoordelijkheid draagt voor het scheppen en
bewaken van leercondities, op zo’n manier dat de supervisant kan leren. Daar waar de supervisant
(nog) niet in staat is om zelf ervaringsgerichte activiteiten toe te passen, draagt de supervisor
activiteiten aan. Supervisor en supervisant nemen daarin geen gelijkwaardige positie in en hebben
een andere taak, deskundigheid en verantwoordelijkheid. Omdat supervisie bij stressgerelateerde
vragen specifieke aandacht besteedt aan ervaren en coping, vraagt dit specifieke kennis en
deskundigheid van de supervisor.
De supervisant staat met zijn eigen leren centaal.
De persoonlijke leervraag neemt een belangrijke plek in. Persoonlijke ervaringen en eigen
geraaktheid in de werksituatie zijn belangrijke bronnen voor leermateriaal. Supervisanten die dreigen
19