Supervisie:een preventieve aanpak bij burnout - Aalbers

1.2 Definitie
Schaufeli en Bakker hanteren in hun boek De psychologie van arbeid en gezondheid de volgende
definitie:
‘Burnout is een langdurige, negatieve werkgerelateerde geestesgesteldheid bij normale individuen,
die primair wordt gekarakteriseerd door uitputting en vergezeld gaat van spanningsklachten,
verminderde persoonlijke effectiviteit, verminderde motivatie, en de ontwikkeling van disfunctionele
werkattitudes en –gedragingen. Deze psychologische toestand ontwikkelt zich geleidelijk aan en kan
lange tijd voor de betreffende persoon verborgen blijven. Burnout is het gevolg van een botsing
tussen iemands intenties en de realiteit op het werk. De gevoelens van burnout versterken zichzelf
vaak als gevolg van de inadequate copingsstrategieën die aan het syndroom gerelateerd zijn’
1.3 Oorzaken
Burnout kent verschillende oorzaken. Volgens Schaufeli en Bakker is het moeilijk om eenduidige
uitspraken te doen over oorzaken naar burnout. Zij spreken liever van mogelijke oorzaken.
De belangrijkste mogelijke oorzaken zijn volgens hen: ervaren werkdruk, ervaren tijdsdruk en
interferentie tussen werk- en thuissituatie.
Ook rolproblemen en emotionele belasting die voortvloeit uit de omgang met klanten, cliënten,
patiënten, leerlingen enzovoorts spelen mogelijk een belangrijke rol.
Verder hangt burnout samen met de afwezigheid van een aantal energiebronnen: gebrek aan sociale
steun van collega’s en leiding, gebrek aan feedback over de eigen prestaties, gebrek aan participatie
in de besluitvorming en gebrek aan regelmogelijkheden.
Burnout hangt sterk samen met emotionele labiliteit.
Ook komt burnout vaker voor bij mensen met een externe beheersingsoriëntatie. Zij hebben de
neiging om gebeurtenissen of prestaties toe te schrijven aan externe factoren.
Verder komt burnout vaker voor bij mensen met een laag gevoel van eigenwaarde en een
afwachtende of vermijdende manier om met problemen om te gaan.
Mensen die geneigd zijn zich prikkelbaar en vijandig op te stellen lopen meer risico burnout te raken.
Burnout komt vaker voor bij ‘gevoelsmensen’. Zij hebben vaak belangstelling voor anderen en stellen
zich bezorgd naar anderen op.
Samengevat kan gezegd worden dat spanning, emotie, gevoelens en het omgaan met situaties
(coping) een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en in stand houden van burnout.
9