Nuwe en Ou Dinge - AH Bogaards

More documents

Recommendations

Info

die man van die wet en Paulus, die man van die genade, of, soos u dit self so kostelik in u klasdiktaat uitgedruk het: die sintese van "'n gepauliniseerde Petrus en 'n gepetriseerde Paulus in die Handelinge". 4 Ons kan egter die tipering, "Man van die derde weg", ook teologies benader en dan kom ons uit by Calvyn, want ook die hervormer uit Genève kan ons aandui as "'n man van die derde weg". Enersyds het Calvyn hom kragtig verset teen die Rooms-Katolieke Kerk wat die pneumatologie, die leer van die Heilige Gees in die sakramentsleer, begrawe het, 5 maar aan die ander kant het Calvyn met dieselfde krag van sy gelowige denke die Doperse rigting beveg, omdat daardie rigting Woord en Gees heeltemal van mekaar geskei het. 6 Die derde weg, as 'n anti-Roomse en 'n anti-Doperse, ivas vir Calvyn die weg van die Woord. 7 En juis hierin ag ons u as ons leermeester 'n ware dissipel van Calvyn. U het altyd daarop aangedring dat ons tog veral die kommentare van Calvyn moet bestudeer en by ons eksegese steeds moet luister na die Geneefse hervormer. "Man van die derde weg" beteken dus: "Man van die Woord van God", "Calvinis", "gereformeerde teoloog" in die ware en diepe sin van die woord. Ek wil by hierdie feestelike geleentheid graag 'n poging aanwend om kortliks uit u werke aan te toon hoe u konsekwent in u Skrifgebondenheid hierdie derde weg, hierdie pad van die Woord, hierdie heerbaan van die Calvinisme in u wetenskaplike loopbaan bewandel het. En ek wil dan veral toespits op drie punte waarmee ek tegelyk ál u wetenskaplike arbeid wil saamvat, naamlik op die Kerk, op die Koninkryk van God en op die Volk. Kerk — Koninkryk — Volk, ook in hulle onderlinge samehang. Hier het ons die drie berge waardeur ons oog geboei word, wanneer ons in die landskap van u teologiese arbeid rondwandel. U het, professor Snyman, u teologiese arbeid begin met 'n studie oor die Kerk. U proefskrif wat helaas deur die vlamme verteer is, maar nogtans in u gees bly brand het, sou handel oor: Die Kerkgedagte in die Evangelies. U inougurele rede het gegaan oor "Die Kerk", en u eerste rektorale rede het gehandel oor "Die gebruik van die woord 'kerk' in die Nuwe Testament". U het dus begin met die studie oor die Kerk, en ons kan rustig vasstel dat u nog maar altyd besig is met die leerstuk van die Kerk. Wanneer ons noukeurig alles nagaan wat u in die loop van die jare oor die Kerk geskryf het, dan word ons getref deur wat ek wil noem 'n Calvinistiese vashoudendheid. U het altyd maar by daardie Kerkgedagte bly staan en dit steeds verder uitgediep. V verskillende studies oor die Kerk, wat ek hier nie sal opsom nie, 8 vertoon vir my die beeld van verskillende konsentriese sirkels. Vanuit die Kerkgedagte het u u ingegrawe in die probleme van die ekumenisiteit, die eenheid van die Kerk, die roeping van die kerk in die sending, die verhouding Kerk-Koninkryk en die verhouding Kerk-volk. Vanuit die bestudering van die Kerkgedagte in die Nuwe Testament het u meer en meer oog gekry vir die Koninkryk van God as die sentrale gedagte wat die Ou en die 4 W. J. Snyman: Besondere Kanoniek van die Nuwe Testament, s.j., p. 21. 5 J. Koopmans: Het oud-kerkelijk dogma in de Reformatie, bepaaldelijk bij Calvijn, 1938, p. 104. 6 E. G. van Teylingen: Sacramentum — Instrumentum, art. in: Vox Theologica, Jaarg. 16, no. 4, April 1946. 7 2 G. P. van Itterzon: Chr. Encyclopedie Dl 2, 1957, p. 81, s.v. Calvijn. 8 "Die Kerk", in: Kosbare Goud; "Die gebruik van die woord Kerk in die Nuwe Testament", in: Koers, 1949, Deel XVI, no. 4, p. 111-124; "Die Kerk en sy ekumeniese roeping volgens die N.T.", Aanvullende Agenda, Sinode 1967, p. 349-358; "Die Kerk van Christus in Afrika", in: Koers, 1965, Jaarg. XXXIII, no. 3, p. 234-245; "Die Kerk in die N.T. en Vandag", in: Jaarblad Hammanskraalse Teologiese Skool, 1965, p. 5-17; "Die Kerk en sy ekumeniese roeping", in: Die Kerkblad, Jaargang 69, 1966, no. 1858, 1859, 1860, 1861, 1885, 1888. 9
Nuwe Testament tot 'n eenheid saambind en wat as die samevattende prediking van die Nuwe Testament beskou kan word. Die sentrale indelingspunt van die Openbaringsgeskiedenis van die Nuwe Testament is vir u die Koninkryk van God en Sy koms. 9 Ook in dit wat u ons oor die Koninkryk van God en sy koms geleer het, het u trou gebly aan u Calvinistiese uitgangspunt as "Man van die derde weg". Ek sou dit met verskillende voorbeelde kon aantoon, maar die tyd dwing my om my net tot twee voorbeelde te beperk. Eerstens dink ek aan wat u ons geleer het oor die karakter van God se openbaring in Christus Jesus. Teenoor eensydige beklemtoning van die "leer van Jesus" aan die een kant en andersyds "die lewe van Jesus" het u daarop gewys dat Jesus God nie alleen openbaar in woord óf daad, of in woord én daad nie, maar in sy hele lewe en optrede. "Nie alleen in die opsetlike prediking en dade nie, maar in elke woord wat Hy spreek en in sy hele lewe. Hy is, een en al, Openbaring van God. Hy is die Woord (Joh. 1:1)". 10 U het vir ons drie lyne gewys in u skildering van die karakter van die openbaring van God in Jesus Christus: a) die passiewe openbaring in wat Jesus is en wat met Hom gebeur; b) die aktiewe openbaring in die woorde en dade, in die prediking en wonders van Jesus; c) die samevloeiing van aktiwiteit en passiwiteit in die lydings- en opstandingsgeskiedenis. En volgens hierdie drie lyne het u die openbaringsgeskiedenis van die Nuwe Testament voor Pinkster dan ook ingedeel. 11 Nuwe perspektiewe het u deur u betreding van die "derde weg" vir ons geopen. 'n Tweede voorbeeld wil ek graag aanwys in u benadering van die gelykenisse. Dit bring ons meteens op die terrein van die hermeneutiek. In u diktaat, Openbaringsgeskiedenis van die Nuwe Testament, het u 'n analise gegee van die verskil tussen 'n gelykenis en 'n allegorie. Teenoor geleerdes wat in navolging van Augustinus uitgegaan het van 'n allegoriserende uitleg van die gelykenisse 12 en teenoor geleerdes wat die gelykenisse van Jesus opgevat het as 'n inkleding van algemeen geldende gedagtes en lewenslesse soos dit veral deur Ad. Jülicher gedoen is, 13 het u die klem laat val op die openbaringshistoriese betekenis en verklaring van die gelykenisse. En u het daarby veral aandag gevra vir die verband van die gelykenisse met die Ou Testament. U het ons daarop gewys dat ons via die Ou Testament moet soek na die verklaring van die gelykenisse. Watter wonderlike perspektiewe hierdie "derde weg" open, kan ons lees in u klasdiktaat, Openbaringsgeskiedenis, Nuwe Testament. 14 In verband hiermee wil ek nog graag wys op die feit dat 'n mens altyd getref word deur die diepte en die rykdom wat in u eksegese en ook in u openbaringsgeskiedenis van die Nuwe Testament aangetref word. Die oorsaak hiervan lê vir my veral in die feit dat u altyd die Ou Testament in u eksegese en openbaringsgeskiedenis laat meespreek. 'n Voorbeeld hiervan is onder andere in u eksegese van die Bergpredikasie en dan veral van die saligsprekeninge te vinde, waarby u in u noukeurige eksegese van woord na woord teruggaan tot in die Ou Testament. 15 As ek daarom 'n poging sou waag om u eksegese te karakteriseer, dan sou ek dit wil aandui as "Koninkryks-eksegese wat gedra word deur die Ou Testament". Ten slotte is u ook 'n "Man van die derde weg" in u benadering van die probleme van die verhouding, Kerk-volk. Op hierdie terrein sien ons weer die twee uiterstes: aan die 9 W. J. Snyman: "Riglyne vir die openbaringsgeskiedenis van die Nuwe Testament", in: Die Goue Kandelaar, 1962, Jaarg. 1, no. 1, p. 45, 46. 10 W. J. Snyman, a.art, p. 46. 11 W. J. Snyman, a.art., p. 45. 12 2 H. M. Matter: Chr. Encyclopedie, Dl. 3, 1958 , p. 135, s.v. gelijkenissen. 13 Ad. Jülicher: Die Gleichnisreden Jesu, I en II, 1910 2 . 14 p. 58—64. 15 p. 46—57. 10
Page 1 and 2: Gepubliseer op: Deur Christus Allee
Page 3 and 4: Inhoud WOORD VOORAF ...............
Page 5: WOORD VOORAF Ondergetekendes het di
Page 8 and 9: gesien het dat hy haar met iemand a
Page 12 and 13: een kant kry ons die opvatting wat
Page 14 and 15: en "roeping" voorkom in die Nuwe Te
Page 16 and 17: deur die Heilige Gees (Sondag 20).
Page 18 and 19: Hierby kom die bediening van die Wo
Page 20 and 21: 2. DIE GEBRUIK VAN DIE WOORD "KERK"
Page 22 and 23: versorg, wat Hy deur sy eie bloed v
Page 24 and 25: is wat uit Hom groei. 37 Die Kerk i
Page 26 and 27: enigste amp regstreeks deur Christu
Page 28 and 29: goeie werke (Hebr. 10:24), om mekaa
Page 30 and 31: 3. DIE KERK IN DIE NUWE TESTAMENT
Page 32 and 33: Israel kom uit Egipte. Israel moes
Page 34 and 35: esit. Hy het gekom om Satan te bind
Page 36 and 37: nuwe kerk nie. Elke kerk is 'n self
Page 38 and 39: 4. DIE KERK VAN CHRISTUS IN AFRIKA
Page 40 and 41: Pakistan en Australië. In Ghana ga
Page 42 and 43: m.b.t. die politieke orde. 21. Die
Page 44 and 45: eginsel oor die nasionale grense ga
Page 46 and 47: a. Die plaaslike kerk is die univer
Page 48 and 49: die Gees van God, wat in die kerk w
Page 50 and 51: kerklike eenheid, waar dit ontbreek
Page 52 and 53: 6. EKUMENIESE BEWEGINGS (1) 1 Die m
Page 54 and 55: 7. EKUMENIESE BEWEGINGS (2) 1 Ander
Page 56 and 57: 8. EKUMENISITEIT VAN DIE KERK BY CA
Page 58 and 59: die kinders van God mag vergader en
Page 60 and 61:
Kerklike Samespreking moet onderske
Page 62 and 63:
"Hou geen gemeenskap met hom nie" H
Page 64 and 65:
teruggewerp op hulself met die verw
Page 66 and 67:
net soos ons die blankes moet sien
Page 68 and 69:
sentrum staan en gesien word as die
Page 70 and 71:
van eie geledere. Te meer klemmend,
Page 72 and 73:
die aandag vra van Christene, Buddh
Page 74 and 75:
14. UITBREIDING EN BEWARING (2) 1 D
Page 76 and 77:
15. 'N NUWE KERK 1 In Matt. 16:18 l
Page 78 and 79:
16. STEMME UIT AFRIKA 1 Addis Abeba
Page 80 and 81:
17. MY KERK EN EK 1 "Kerk" is gemee
Page 82 and 83:
eginsel is die oorwinning reeds deu
Page 84 and 85:
Die amp van die gelowiges is ook in
Page 86 and 87:
Vir die nadere uitwerking van die t
Page 88 and 89:
2. DIE VRYHEID VAN EKSEGESE 1 Die v
Page 90 and 91:
moderne Christendom. 22 Hierdie "re
Page 92 and 93:
heerskappy van die sonde en die doo
Page 94 and 95:
van 'n natuurwetenskaplik-eksperime
Page 96 and 97:
omstandighede, is noodsaaklik vir d
Page 98 and 99:
III. DIE VRYHEID VAN EKSEGESE EN DI
Page 100 and 101:
Dit is (a) 'n vrywillige, en nie ge
Page 102 and 103:
3. JOHANNES DIE DOPER (SY VERSKYNIN
Page 104 and 105:
4. JOHANNES DIE DOPER (SY PREDIKING
Page 106 and 107:
vervang as teken en seël van die V
Page 108 and 109:
ook sy toetreding tot die Kerk. Jes
Page 110 and 111:
albei — die wat nie oë het nie,
Page 112 and 113:
(vgl. Rom. 10:6-8). Die prediking v
Page 114 and 115:
ook: Die Koninkryk van God, of, die
Page 116 and 117:
die kern van die toekomsperspektief
Page 118 and 119:
van die onmoontlike (non liquet) en
Page 120 and 121:
7. DIE KONINKRYK VAN GOD IN DIE NUW
Page 122 and 123:
woord en daad, in sy prediking en w
Page 124 and 125:
7:37), die Lig van die wêreld (8:1
Page 126 and 127:
Koninkryk van God. Markus spreek hi
Page 128 and 129:
en só word die geloof verryk. Die
Page 130 and 131:
verlossingswerk van Christus. Nou k
Page 132 and 133:
anders as 'n prediking van die Koni
Page 134 and 135:
. Die algemene sendbriewe Daar is '
Page 136 and 137:
y sy volk. Wat met Pinkster begin h
Page 138 and 139:
Briewe, die duidelikste in Gal. 1:1
Page 140 and 141:
Hiermee laat die samevattings die o
Page 142 and 143:
genoeg nie. Nee, ons is daarin begr
Page 144 and 145:
9. GESKIEDENIS EN HEILSGESKIEDENIS
Page 146 and 147:
Auferstandenen, die Tat Gottes, in
Page 148 and 149:
Tatsachencharakter" van die geloof
Page 150 and 151:
III. BEOORDEEL 1 (a) In sy kern Die
Page 152 and 153:
"Israels Geschichte ist für den ch
Page 154 and 155:
Die teenvraag kan wees: Wat gee ons
Page 156 and 157:
10. LEWE, DOOD EN ONSTERFLIKHEID IN
Page 158 and 159:
altyd gegeld het "van nou af" eers
Page 160 and 161:
soos by Plato nie. Dit is 'n pynlik
Page 162 and 163:
gedagte van 'n botydelike gemeenska
Page 164 and 165:
hoedanige liggaam kom hulle?", dan
Page 166 and 167:
opeenvolging van momente, wat nooit
Page 168 and 169:
11. OOR DIE KOMENDE DINGE 1 Aanleid
Page 170 and 171:
12. DIE KOMENDE DINGE 1 DIE "DUISEN
Page 172 and 173:
Nog voor die aanbreek van die "Duis
Page 174 and 175:
Deel III DIE VOLK 1. RASSEVERHOUDIN
Page 176 and 177:
and African, coloured and Indian, s
Page 178 and 179:
En daarom handel ons in ooreenstemm
Page 180 and 181:
van die menslike geslag, bestem om
Page 182 and 183:
2. RASSEVERHOUDINGE IN DIE NUWE TES
Page 184 and 185:
Dit beteken egter nie dat natuurlik
Page 186 and 187:
word dat sulke betrekkinge nie alle
Page 188 and 189:
(e) Die Antiocheense gemeente (Hand
Page 190 and 191:
mal maar een weg tot saligheid, nl.
Page 192 and 193:
verbondsvolk aangedui is (laos). Di
Page 194 and 195:
3. Die verskeidenheid van nasies (r
Page 196 and 197:
Die gelykenisse van die Here Jesus
Page 198 and 199:
Die hou van die verordeninge en ins
Page 200 and 201:
Wat was die inhoud van die Testamen
Page 202 and 203:
vergaderings, dan het ons met 'n vr
Page 204 and 205:
teen die nasie nie, maar teen Chris
Page 206 and 207:
6. CALVYN OOR DIE LEWE 1 Waar Calvy
Page 208 and 209:
menslik. Dit gaan immers in die kul
Page 210 and 211:
apartheid in Suid-Afrika die beleid
Page 212 and 213:
ons dus uitgaan van die Kerk as die
Page 214 and 215:
Wat dan gebeur, is dat in 'n volk g
Page 216 and 217:
11. DIE AFRIKAANSE VOLK SE KRAG IS
Page 218 and 219:
Bedenkliker is nog dat dit sodoende
Page 220 and 221:
Teen beginsel Die tweede saak wat o
Page 222 and 223:
Een van die maniere Een van die man
Page 224 and 225:
Die beitel Ons verstaan dit as prof
Page 226 and 227:
moet ons antwoord teen die Kommunis
Page 228 and 229:
noodwendig ekumenies wees. Die taak
Page 230 and 231:
17. WAAR DIE WEË SKEI — SONDE HE
Page 232 and 233:
God in sy skepping voorsien het vir
Page 234 and 235:
19. NOG KONSERWATISME, NOG LIBERALI
Page 236 and 237:
20. IN DIE TEKEN VAN DIE TYD (1) 1
Page 238 and 239:
21. IN DIE TEKEN VAN DIE TYD (2) 1
Page 240 and 241:
22. SUID-AFRIKAANSE REALISME VEREIS
Page 242 and 243:
maar nie van 'n nasie nie. Van ons
Page 244 and 245:
voortbestaan van die volk is vir hu
Page 246 and 247:
24. KERKROEPING, VOLKERE EN POLITIE
Page 248 and 249:
gemeenskap in sy samestelling onnat
Page 250 and 251:
die Nuwe Testament). "Bybelmaand" D
Page 252 and 253:
dat wat ons voor ons het as ons die
Page 254 and 255:
26. DIE STEM VAN DIE GESKIEDENIS 1
Page 256 and 257:
gaan. As 'n huwelik met 'n ongelowi
Page 258 and 259:
27. LUNTEREN (1) 1 "Daar is enersyd
Page 260 and 261:
'n Derde amendement Daar was nog 'n
Page 262 and 263:
Eensaam "Die Afrikaanse predikante
Page 264 and 265:
word egter van integrasie 'n begins
Page 266 and 267:
30. CHRISTELIKE WETENSKAP — BYGEL
Page 268 and 269:
Geloof nie verdryf Ons vraag is of
Page 270 and 271:
fout dan by die wetenskap gesoek wo
Page 272 and 273:
Deel IV WOORDVERKONDIGING 1. NUWE E
Page 274 and 275:
die hemele, het ons insig in die ga
Page 276 and 277:
2. DIE BEKER VAN GOD 1 Lydenspreek
Page 278 and 279:
Vader wat hierdie bitter beker inge
Page 280 and 281:
Gebou op die opstanding Die Heilige
Page 282 and 283:
Dit is die beslissinge waarvoor die
Page 284 and 285:
4. DIE UITNEMENDE WEG 1 Lees: 1 Kor
Page 286 and 287:
nasies. Dit is die liefde nie: "dit
Page 288 and 289:
5. DIE EINDEVANGELIE 1 "Vrees God.
Page 290 and 291:
handel drywe ..." (Jak. 4:13). Dit
Page 292 and 293:
elewe, die eenheid van die Kerk, wa
Page 294 and 295:
openlike verklaring: "Almal wat met
Page 296 and 297:
8. TUIN EN WOESTYN 1 Die vrug van d
Page 298 and 299:
9. MENSWAARDIGHEID 1 "Is julle nie
Page 300 and 301:
10. TEKENS VAN DIE TYD 1 Sanksies "
Page 302 and 303:
geskiedenis het die Kerk sy besonde
Page 304 and 305:
12. ONS IN CHRISTUS — CHRISTUS IN
Page 306 and 307:
Die van die hand en van die voet en
Page 308 and 309:
15. VAN DIE AARDE AF — VAN DIE ME
Page 310 and 311:
ontwortelde Israel was vir niks and
Page 312 and 313:
en die bome wat uitgekap word. Die
Page 314 and 315:
Die gangbare verklaring is dan (ook
Page 316 and 317:
met die nagmaal (Luk. 22:16-20), so
Page 318 and 319:
die ander. Dit hou die moontlikheid
Page 320 and 321:
opwekking van Lasarus was selfs die
Page 322 and 323:
die sewe gemeentes verder onderskei
Page 324:
van ons sondes, in Wie ons geesteli
show all

Nuwe en Ou Dinge - AH Bogaards

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?