Wereldbeeld 2011-01 - Vereniging voor Verenigde Naties

8
tenietdoet, namelijk de berechting van oorlogsmisdadigers
in het land waar de misdaden zijn gepleegd.
Terwijl de aanklager door middel van getuigenbewijs
probeert aan te tonen dat Charles Taylor materiële
en financiële steun bood aan de RUF/AFRC-campagne,
benadrukken de advocaten van Taylor echter
dat de misdaden begaan in de oorlogen van Liberia
en Sierra Leone moeten worden gezien in de context
van een breder regionaal conflict waarbij het louter
financieel en logistiek steunen van rebellen in een
vreemd land as such geen oorlogsmisdaad is. 33 Uiteindelijk
zal het Sierra Leone-tribunaal beslissen welke
visie het zal volgen bij de beoordeling van de ten laste
gelegde feiten. Voor een eindoordeel van het Sierra
Leone-tribunaal is het nog even afwachten. In zijn
Completion Strategy van juni 2009 stelde het Sierra
Leone-tribunaal dat de beslissing van de proceskamer
in deze zaak zou worden uitgesproken in juli 2010 en
de uitspraak over de straffen, indien toepasselijk, in
augustus 2010. Een eventueel oordeel van de beroepskamer
zou dan volgen in februari 2011. Aangezien
de verdediging echter pas op 12 november
2010 zijn pleidooien beëindigde, zal voormelde
timing allicht niet effectief kunnen worden gerespecteerd.
Volgens de laatste berichten over de Charles
Taylor-zaak moet het Sierra Leone-tribunaal alvorens
een arrest te kunnen vellen eerst nog uitspraak
doen over een opstootje voor het Tribunaal waarbij
zowel Taylor als zijn hoofdadvocate het proces boycotten.
34
Conclusie
In deze bijdrage werden de ontstaansgeschiedenis,
het juridisch kader en de zaken voor het Sierra
Leone-tribunaal geanalyseerd. Het model van het
Sierra Leone-tribunaal heeft ondanks zijn erg tijdelijke
karakter vele vernieuwingen in het internationaal
strafrecht kunnen introduceren. De gekozen formule
vormt een aanzienlijke verbetering ten opzichte van
oudere ad hoc-straftribunalen zoals deze geïnstalleerd
voor de wreedheden begaan in voormalig Joegoslavië
en Rwanda. De kritiek op het Sierra Leone-tribunaal
is naar onze mening onvoldoende zwaarwegend om
de verdiensten van het Sierra Leone-tribunaal teniet
te doen. Het succes van zijn gefocuste mandaat en
de mogelijkheid tot persoonlijke betrokkenheid van
de slachtoffers zijn de belangrijkste verdiensten van
het ad hoc-systeem van Sierra Leone. De effectieve
en efficiënte werking van het Sierra Leone-tribunaal,
binnen een politiek aanvaardbaar tijdskader, in een
moeilijke werkomgeving en in een precaire financiële
situatie, zorgen voor een positieve eindbalans. Het
verdient dan ook aanbeveling om een dergelijk systeem
van internationale strafrechtspraak in de toekomst
niet uit te sluiten en mits verbeteringen te
blijven beschouwen als een aanvulling of alternatief
voor het internationale strafrechtsysteem gecreëerd
door het Internationaal Strafhof. 35
Noten
1 Vincent Medaer is Master in de Rechten (Katholieke Universiteit
Leuven) en Master na Master in het Internationaal
en Europees Recht (Vrije Universiteit Brussel). Hij is jurist te
Brussel bij de Juridische Dienst van de FOD Mobiliteit en
Vervoer. Paul De Hert is professor en onderzoeker aan de
Faculteit Recht en Criminologie van de Vrije Universiteit
Brussel. Hij is een expert op het vlak van internationale
mensenrechten, internationaal en Europees strafrecht,
rechtstheorie, en privacy en technologie. Deze bijdrage is
niet toerekenbaar aan de FOD Mobiliteit en Vervoer.
De auteurs bedanken Mathias Holvoet voor het nalezen en
becommentariëren van de tekst.
2 A. CASSESE, International Criminal Law, Oxford, Oxford University
Press, 2008, 332.
3 Een belangrijk artikel van het Lomé Vredesakkoord betreft
artikel 9 dat in amnestie voorzag voor de verschillende partijen
die deelnamen aan het conflict in Sierra Leone. Verscheidene
beklaagden beriepen zich op dit artikel om de jurisdictie
van het Tribunaal te betwisten. De beroepskamer van het
Tribunaal heeft dit argument echter consequent van de tafel
geveegd. De rechters van het Tribunaal beriepen zich hier op
artikel 10 van het Statuut dat voorziet dat amnestieën niet
als verdediging kunnen worden ingeroepen indien ernstige
misdaden tegen de mensheid en oorlogsmisdaden werden
begaan. Voor meer over deze kwestie, zie S. WILLIAMS, “Amnesties
in International Law: The Experience of the Special
Court for Sierra Leone”, Human Rights Law Review 2005,
271-309.
4 Zie artikel 1 van de Overeenkomst (ondertekend te Freetown
op 16 januari 2002) tussen de VN en de regering van
Sierra Leone inzake de oprichting van een bijzondere hof
voor Sierra Leone, met bijgevoegd Statuut, UNTS, nr.
38342, www.sc-sl.org.
5 D.M. CRANE, “The Special Court for Sierra Leone”, in M.
CHERIF BASSIOUNI, (ed.), International Criminal Law Third
Edition ! Volume III International Enforcement, Leiden, Martinus
Nijhoff Publishers, 2008, 205-206.
6 Id., 195, 213.
7 M. FRULLI, “The Special Court for Sierra Leone: Some Preliminary
Comments”, European Journal for International Law
2000, 866-868.
8 D.M. CRANE, “The Special Court for Sierra Leone”, in M.
CHERIF BASSIOUNI, (ed.), International Criminal Law Third
Edition ! Volume III International Enforcement, Leiden, Martinus
Nijhoff Publishers, 2008, 216-217.
9 Id.
10 A. CASSESE, International Criminal Law, Oxford, Oxford University
Press, 2008, 334.
11 A. SMITH, “Sierra Leone: The Intersection of Law, Policy,
and Practice”, in C.P.R. ROMANO, A. NOLLKAEMPER & J.K.
KLEFFNER, (eds.), Internationalized Criminal Courts ! Sierra
Leone, East Timor, Kosovo and Cambodia, Oxford, Oxford
University Press, 2004, 137.
12 A. CASSESE, International Criminal Law, Oxford, Oxford University
Press, 2008, 334.
WERELDBEELD