Wereldbeeld 2011-01 - Vereniging voor Verenigde Naties

16
De Cancún-klimaatconferentie
Inleiding
De Mexicaanse badstad Cancún ontving de mondiale
klimaatelite van 29 november tot 11 december
2010 voor de 16de Conference of the Parties (COP)
van het Klimaatverdrag en de 6de COP/Meeting of
the Parties (MOP) van het Kyoto Protocol. De pers
berichtte uitvoerig over deze jaarlijkse klimaathoogdagen
want voor elke tien deelnemers was er één
geaccrediteerde journalist. Bij de ruim 12.000 deelnemers
waren er bijna 5.200 regeringsvertegenwoordigers
en maar liefst 5.400 personen die door VNorganisaties,
intergouvernementele of niet-gouvernementele
organisaties waren afgevaardigd. 2
Het voorzitterschap van de EU zorgde er voor dat de
meer dan 100 leden tellende Belgische delegatie een
zware verantwoordelijkheid had. 3 Dat België en de
EU toch nog wat in hun mars hadden bleek alvast uit
het positieve resultaat van de Nagoya Conferentie in
het kader van het Biodiversiteitsverdrag enkele
maanden voordien. 4 De geslaagde Nagoya Conferentie
! waar ook al tal van evenwichten in een complex
kader aan de orde waren ! bood bepaalde klimaatonderhandelaars
en -observatoren alvast een
hoopvol perspectief. Maar zoals COP 15 in Kopenhagen
had geleerd kent het internationale klimaatbeleid
toch nog wat extra spanningsvelden.
Na Kopenhagen
Als zelfverklaarde trekker van de internationale klimaatdiplomatie
was de EU vorig jaar met een zware
kater uit Kopenhagen teruggekeerd. 5 Een Franse
Kopenhagen-onderhandelaar beschreef het onderhandelingsproces
nogal ongezouten als “un processus
door Jan DE MULDER 1
formidablement ritualisé ... que l’on en viendrait presque
à négocier pour négocier ...” en pleitte in een analyse
voor een andere interne EU-aanpak: “Une refonte de
la machine de négociation communautaire semble alors
nécessaire ...”. 6 In een analyse van de Kopenhagen
top door het Centre for European Policy Studies viel
het volgende te lezen: “... there was a feeling that the
negotiations were overloaded, dealing with everything at
the same time. A future alternative would be to move
stepwise, as has been tried successfully in other negotiations.
For example, the international process could consider
various ‘digestible’ areas to work on and solve instead
of attempting to reach a consensus over a broad
framework. The aim would be to reach a set of decisions
with robust language and clear, concrete content, rather
than a low-profile binding agreement with little operational
strength.” 7
Dat de Cancún-top dan ook ! zelfs in de beste omstandigheden
! slechts een bescheiden resultaat kon
opleveren wist eenieder die het onderhandelingstraject
sinds Kopenhagen wat in de gaten hield. 8
De opkomende machten (de zogenaamde BASIClanden:
Brazilië, Zuid-Afrika, India en China) spelen
het spel keihard en de oude machtsblokken zijn de
speelbal van de interne economisch-politieke ontwikkelingen.
9 Dus bleven ook de Europese ambities
zeer realistisch en beperkt tot een mogelijke vooruitgang
over enkele onderdelen van het omvattende
klimaatbeleid. Men had het over mogelijke beslissingen
over adaptatie en ontbossing, of enige vooruitgang
over de verdere aanpak van de monitoring
van broeikasgasemissies en de rapportage en verificatie
van de emissiegegevens. Die verwachtingen
(hoop?) waren ook te horen bij de andere protagonisten.
Een chaotische uitkomst zoals in Kopenhagen
wou men alleszins vermijden want daarmee was de
geloofwaardigheid van de VN zelf op de helling komen
te staan. 10
Naar Cancún:
stappen, hindernissen en feiten
In tegenstelling tot 2009 toen er althans bij niet weinige
nog een uitgesproken geloof in een positieve uitkomst
van de Kopenhagen klimaattop was, was de
teneur veel realistischer in de aanloop naar de
Cancún-bijeenkomst. In de loop van 2010 waren er
WERELDBEELD