Wereldbeeld 2011-01 - Vereniging voor Verenigde Naties

46
Ook wat het Regular Process betreft 14 , waren niet alle
landen het eens met de Europese voorkeur voor een
state-driven proces, waarin toch ruimte was voor consultatie
met internationale gouvernementele en nietgouvernementele
organisaties. Sommige staten, als
IJsland, wilden een puur wetenschappelijk proces,
terwijl anderen, op aandrijven van China en Brazilië,
een proces zagen dat volledig in handen was van regeringen.
Uiteindelijk werd besloten om het proces
onder de auspiciën van de Algemene Vergadering
van de VN ! en dus staten ! te plaatsen, maar voorwaardelijke
inbreng te voorzien van niet-statelijke
entiteiten.
De Resolutie wijdt tevens een hoofdstuk aan maritieme
veiligheid 15 , met de nadruk op de aanhoudende
piraterij, voornamelijk langs de kust van Somalië. De
Resolutie wijst de onstabiele politiek situatie in het
land ! dat al sinds 1991 geen functionele regering
meer heeft ! aan als de voornaamste oorzaak voor
het fenomeen piraterij. 16 Er werd tijdens de
onderhandelingen tevens besloten om, wat de berechting
van verdachte piraten betreft, te investeren
in capaciteits- en institutionele opbouw in landen
van de regio (zowel Somalië zelf, als andere landen
die piraten berechten, zoals Kenia en de Seychellen)
en de idee van een internationale piraterijrechtbank
! voorlopig ! te laten varen. Ook een internationaal
verdrag inzake piraterij komt er (op dit moment)
niet. UNCLOS, evenals nationale en regionale wetgeving
bieden een voldoende duidelijk kader. België
nam, bijvoorbeeld, ter implementatie van UNCLOS
in december 2009 nog een wet inzake piraterij aan. 17
Even was nog sprake ook een paragraaf te wijden aan
de al dan niet geoorloofde aanval op de Gaza Flotilla
door de Israëlische zeemacht van 31 mei 2010, maar
deze sterk politieke kwestie werd dan toch maar
overgelaten aan de onafhankelijke onderzoekscommissies
die er zich reeds langere tijd over bogen. 18
De onderhandelaars raakten het dan weer wel snel
eens over de onderwerpen van de twee volgende
ICP-vergaderingen. 19 In 2011 zal een week gewijd
worden aan de implementatie van de mariene engagementen
van de grote ontwikkelingsconferenties. In
mei 2012 vindt in Rio de Janeiro de Earth Summit
plaats 20 , die na zal gaan in hoeverre staten de beloftes
van de United Nations Conference on Environment and
Development en de World Summit on Sustainable Development
in de praktijk omzetten en die daarenboven
nieuwe strategieën zal uitdenken voor een green
economy en duurzame ontwikkeling. Voor een groene
economie en het behoud van biodiversiteit spelen
oceanen een uitzonderlijke rol. Het is dus uitkijken
naar de panelgesprekken en evaluaties op de ICP van
2011. In 2012 kijkt de ICP dan naar een concreet
voorbeeld van groene economie, hernieuwbare mariene
energie.
Kwetsbare relaties
tussen de hoofdspelers
Zoals elk jaar sloten de onderhandelingen op 12 november
2010 af met een compromis. Alle staatsvertegenwoordigers
raakten het uiteindelijk over de 244
operational paragraphs eens. 21 Deze schijnbare eensgezindheid
huist echter een delicate evenwichtsoefening.
Het gediscussieer ! dat trouwens kenmerkend
is voor de VN ! over dan wel ‘welcomes’, ‘notes with
appreciation’ of ‘notes’ te gebruiken, bereikte tijdens
de LOS-onderhandelingen een hoogtepunt. Wat
sommige staten als een welkome evolutie beschouwden
! de toegenomen case load van ITLOS, een
vreedzaam geschillenbeslechtingsmechanisme ! vonden
anderen dan weer een teken van de afbrokkelende
diplomatie op de internationale scène ! waarom
blij zijn met een rechtszaak als dergelijke problemen
vroeger vriendschappelijk opgelost werden? 22 Wat
voor een aantal staten overkwam als een beloning
voor hard werk ! lokaal gebaseerde initiatieven om
afval van schepen weg te werken ! interpreteerden
anderen als kritiek, veelal omdat zij dergelijke initiatieven
niet hadden, en een aanfluiting van hun soevereiniteit
om onafhankelijk te beslissen of dergelijke
initiatieven de aanmoedigingen waard waren. 23
De meest in het oog springende meningsverschillen,
echter, draaiden rond de incorporatie van verwijzingen
naar de recente top van de partijen bij het Biodiversiteitsverdrag
(Convention on Biological Diversity,
CBD). 24 Even voor de laatste onderhandelingsronde
had in Nagoya (Japan) de COP-10 25 van de CBD
plaats. Hier werd voor genetische rijkdommen die
zich binnen nationale jurisdictie bevinden een systeem
uitgedacht dat de toegang tot, het onderzoek
naar en de commercialisering van genetische rijkdommen
of traditionele kennis onderwerpt aan de
aanvraag van een licentie, het zogenaamde ABS-systeem
(access and benefit sharing). 26 Het voornaamste
nut van dit systeem is dat ontwikkelingslanden en
inheemse volkeren nu ook inkomsten zouden verkrijgen
wanneer bedrijven ! veelal uit geïndustrialiseerde
landen ! hun natuurlijke rijkdommen exploiteren.
Ondanks een discussie over de precieze territoriale
reikwijdte van de CBD, is de overheersende
opinie dat het verdrag enkel binnen nationale jurisdictie
van toepassing is ! en dus bijvoorbeeld niet op
volle zee. Toch is het ABS-systeem evenzeer voor
WERELDBEELD