Rapport Belevingsonderzoek Duits 2010 - Duitsland Instituut ...

IV. Het belevingsonderzoek Duits – Kwalitatief
onderzoek: de diepte-interviews
IV.1 Methode
RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK DUITS 2010
IV. HET BELEVINGSONDERZOEK DUITS – KWALITATIEF ONDERZOEK: DE DIEPTE-INTERVIEWS
Naast de digitale vragenlijsten zijn ook diepte-interviews afgenomen met negentien
leerlingen uit klas 3 en 4 (met en zonder Duits in hun pakket) en met vijf HBO- en
masterstudenten van de lerarenopleiding Duits om meer helderheid te krijgen over
keuzefactoren onder scholieren en over hun visie op het vak Duits.
Scholen in verschillende delen van Nederland, verdeeld over de Randstad en
het grensgebied zijn benaderd voor deelname. Uiteindelijk namen leerlingen en
studenten van de volgende (hoge)scholen deel aan de interviews:
Udens College, Uden;
S.G. Marianum, Groenlo;
Gymnasium Haganum, Den Haag;
Berlage Lyceum, Amsterdam;
Hogeschool Utrecht, lerarenopleiding Duits.
Alle deelnemende (hoge)scholen zijn bezocht door medewerkers van het DIA.
De interviews zijn aan de hand van vragenlijsten uitgevoerd, de resultaten op
camera vastgelegd. Een dvd met fragmenten uit de interviews wordt in de bijlage
meegestuurd.
De interviews onder leerlingen waren er op gericht verdieping te krijgen op de
vragen die in de enquêtes zijn behandeld. Bijzondere nadruk is gelegd op persoonlijke
ervaringen en meningen, die vanwege het meerkeuzeformat van de digitale
vragenlijsten niet uit de enquêtes konden worden gedestilleerd. In de vragen zijn de
interviewers uitgegaan van persoonlijke associaties met Duitsland. Er is geprobeerd
te achterhalen waarop deze beelden zijn gebaseerd. Er is expliciet gevraagd naar
persoonlijke ervaringen in Duitsland, met Duitse jongeren en in de lessen Duits.
Daarnaast lag de focus, net als in de digitale vragenlijsten, op de vraag in hoeverre
de deelnemers zich bewust zijn van het (economische) belang van Duitsland voor
Nederland en Europa, en of dat bewustzijn gevolgen heeft voor het keuzegedrag van
de leerlingen. Tenslotte werd deelnemers gevraagd de praktijk van het onderwijs Duits
op hun school te beschrijven en wensen te uiten met betrekking tot activiteiten in de
lessen Duits.
Op de lerarenopleiding Duits zijn interviews afgenomen onder eerstejaarsstudenten
van de tweedegraads lerarenopleiding en onder studenten die in een Masteropleiding
hun eerstegraads lesbevoegdheid halen. Het verschil tussen deze beide groepen ligt
niet alleen in de leeftijd, maar ook in de leservaring: waar de eerstejaarsstudenten
zelf net van de middelbare school afkwamen, hadden de Masterstudenten al vele
32