Rapport Belevingsonderzoek Duits 2010 - Duitsland Instituut ...

RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK DUITS 2010
II. DE POSITIE VAN DE DUITSE TAAL IN NEDERLAND: FACTOREN EN ONTWIKKELINGEN
naar voren in de media: vooral vanwege problemen met skinheads en extreemrechts
geweld jegens asielzoekers. In Nederland hadden deze aanslagen en de verslaggeving
hierover in de Nederlandse media zelfs een grootschalige protestkaartenactie tot
gevolg: 1,2 miljoen Nederlanders stuurden in 1993 postkaarten met de tekst ‘Ik ben
woedend’ aan de Duitse bondskanselier Helmut Kohl bij wijze van protest tegen het in
Nederlandse ogen te lakse Duitse optreden tegen zulke rechts-extremistische acties.
Tenslotte bestonden er begin jaren negentig in Nederland – net als in verschillende
Europese landen – angsten voor een te dominant Duitsland na de val van de Berlijnse
Muur en de daaropvolgende vereniging in 1990. De auteurs van het onderzoek
bevolen daarom aan een dergelijk onderzoek op een later tijdstip te herhalen.
Clingendael 1997 ‘Burenverdriet’
Bovenstaande aanbeveling werd enkele jaren later (in 1997) opgevolgd. Inmiddels
waren er talrijke maatschappelijke initiatieven ontplooid op het gebied van de Nederlands-Duitse
betrekkingen, om het Duitslandbeeld van de Nederlandse bevolking, en
bovenal van de jongeren, te verbeteren. Door middel van dit nieuwe onderzoek wilde
men erachter komen of deze initiatieven tot zichtbaar resultaat hadden geleid. Ook dit
onderzoek werd gehouden onder schoolgaande jongeren in Nederland. Het resultaat
van dit onderzoek was zowel positief als negatief. Duitsland bleek van alle EU-lidstaten
nog altijd het minst sympathiek gevonden te worden. Daar stond tegenover dat de
houding van de Nederlandse jongeren sinds het vorige onderzoek wel positiever was
geworden.
Aan dit onderzoek namen 1211 scholieren, van dertien verschillende scholen deel.
Om het onderzoek zo goed mogelijk te kunnen vergelijken met voorgaande onderzoeken
(uit 1993 en 1995), zijn dezelfde vragen gehanteerd.
Om de houding/attitude van de deelnemers ten opzichte van de EU-lidstaten te
meten werden dezelfde drie vragen gesteld als in de eerdere onderzoeken. Allereerst
moesten de respondenten een sympathiescore toekennen aan de verschillende
EU-landen, vervolgens moesten ze aangeven naar welk land ze het liefst zouden
verhuizen. Tot slot kwam de vraag welke van de EU-nationaliteiten ze het liefst als
buren zouden hebben.
Om de verschillen in de attitude te verklaren zijn vervolgens vragen gesteld over de
kennis van Duitsland en naar clichés en stereotypen van Duitsers. Ook onderzocht
men de emoties die Duitsland en de Duitsers opriepen en de mate van direct contact
dat de respondenten met Duitsland en de Duitsers hadden.
Zoals gezegd waren de resultaten van dit onderzoek vergelijkbaar met de resultaten
van het onderzoek uit 1993. Duitsland en de Duitsers werden het minst sympathiek
gevonden van alle EU-lidstaten en EU-volkeren, maar de resultaten waren positiever
dan bij de voorgaande onderzoeken. Het aandeel in negatieve houdingen was
gedaald naar 38 procent, maar Duitsland werd nog altijd gezien als oorlogszuchtig.
Ook waren Duitsers nog steeds overheersend en arrogant in de ogen van de
scholieren.
8