You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dicionário Mirandês-Português – Ama<strong>de</strong>u Ferreira e José Pedro Cardona Ferreira<br />
me an paç, que nun tengo gana <strong>de</strong><br />
fiestas. querer fiestas querer arranjar<br />
problemas: tu mira a ber se quieres<br />
fiestas! salon <strong>de</strong> fiestas salão multiusos,<br />
sobretudo usado para celebrações<br />
colectivas.<br />
fiéstra s.f. 1. Fresta, abertura estreita<br />
numa pare<strong>de</strong>. 2. Janela muito estreita e<br />
pequena.<br />
figa<strong>de</strong>ira s.f. 1. Figa<strong>de</strong>ira, dor ou<br />
indisposição <strong>de</strong>vida a problemas no<br />
fígado. 2. Hepatite.<br />
fígado s.m. 1. Fígado, órgão do<br />
aparelho digestivo: l cochino que<br />
matemos tenie l ~ buono. 2. Isca, víscera<br />
<strong>de</strong> certos animais usada na alimentação: l<br />
mius fílhos nun gústan nada <strong>de</strong> ~. 3.<br />
Prato feito à base fígado: na matáncia, l<br />
~ <strong>de</strong> cebolhada comie-se cun garrotes.<br />
fígados s.m.pl. 1. Génio, disposição:<br />
quando falo cun el lhougo se m'ampéçam<br />
a alhebantar ls ~. 2. Carácter: ten uns ~<br />
que nun se le puo<strong>de</strong> <strong>de</strong>zir nada. tener ~<br />
ter coragem, frieza: ye perciso tener ~<br />
para aguantar tanto. tener malos ~ i. ter<br />
mau feitio; ii. ser irascível. refo<strong>de</strong>r ls ~<br />
aborrecer muito.<br />
figo s.m. Figo, fruto da figueira:<br />
zayunei-me cun un ~ i un buchico<br />
d'augardiente. colga<strong>de</strong>iro <strong>de</strong> figos corda<br />
<strong>de</strong> figos secos presos por um fio. ~<br />
baforino tipo <strong>de</strong> figo bravo, <strong>de</strong> cor<br />
esver<strong>de</strong>ada por fora e avermelhada por<br />
<strong>de</strong>ntro e que ao amadurecer se abre na<br />
parte inferior. ~ branco tipo <strong>de</strong> figo <strong>de</strong><br />
cor ver<strong>de</strong>-amarelado. ~ lhámbio figo<br />
lampo ou temporão, tipo <strong>de</strong> figo maior<br />
que os restantes. ~ negro tipo <strong>de</strong> figo que<br />
tem cor escura. ~ seco figo passado. secar<br />
figos colocar figos ao sol para ficarem<br />
passados. ser buono para ir als figos ser<br />
alto.<br />
figueira s.f. Figueira. Bot. ficus carica<br />
L. caier an riba <strong>de</strong> ... cumo storninos nua ~<br />
Edição 0.1 – Setembro <strong>de</strong> 2006<br />
24<br />
i. comer um conjunto <strong>de</strong> coisas na sua<br />
totalida<strong>de</strong>: benien cun tanta fame que<br />
caírun an riba <strong>de</strong> la merenda cumo<br />
storninos nua ~. ii. juntar-se muita gente<br />
à volta <strong>de</strong> uma coisa: mal apenas chegou<br />
l sardineiro, caírun an riba <strong>de</strong> l peixe<br />
cumo storninos nua ~. sin lheira nin beira<br />
nin ramo <strong>de</strong> ~ diz-se <strong>de</strong> pessoas que não<br />
tem qualquer tipo <strong>de</strong> bens.<br />
figueira-<strong>de</strong>-l-diabo s.f. Estramónio,<br />
figueira-do-inferno. Bot. datura<br />
stramonium.<br />
figueiral s.m. Figueiral.<br />
figura s.f. 1. Figura, rosto: ten ua ~<br />
algo chupada i ls uolhos fondos. SIN.<br />
cara, rostro. 2. Presença: tenie tan buona<br />
~ que todos mirában par’el. 3. Aspecto,<br />
aparência: eilha si ten buona ~, mas nun<br />
sei se será buona pessona. SIN. catadura.<br />
4. Ser estranho, alma do outro mundo: <strong>de</strong><br />
repente apareciu ua ~ ne l meio <strong>de</strong> la<br />
batalha. 5. Fisionomia: l tiu era assi ua<br />
~ alta i fuorte. 6. Desenho: an beç <strong>de</strong> ler<br />
l lhibro, pon-se a mirar pa las figuras. 7.<br />
Personagem numa peça <strong>de</strong> teatro. 8.<br />
Figurante: astanho la percion <strong>de</strong> la fiesta<br />
tenie mais <strong>de</strong> cinquenta figuras. an ~ <strong>de</strong><br />
sob a forma <strong>de</strong>. <strong>de</strong>mudar <strong>de</strong> ~ tomar um<br />
caso outro sentido: assi, l causo <strong>de</strong>muda<br />
<strong>de</strong> ~. fazer buona ~ sair-se bem. fazer<br />
mala ~ sair-se mal. ser l diabro an ~ <strong>de</strong><br />
giente i. ser mau: nun te metas cun el, que<br />
ye l diabro an ~ <strong>de</strong> giente; ii. traquinas:<br />
esse rapaç ye l diabro an ~ <strong>de</strong> giente,<br />
nun sou capaç <strong>de</strong> lo aturar.<br />
figurante s.m. Figurante.<br />
figuron 1 s.m. Figurão. fazer un ~ sair-se<br />
muito bem em.<br />
figuron 2 adj. Diz-se <strong>de</strong> pessoa vaidosa,<br />
senhora do seu nariz.<br />
fila s.f. Fila. SIN. m.us. fileira, carreira.<br />
dança an ~ tipo <strong>de</strong> dança miran<strong>de</strong>sa:<br />
alguas danças tradicionales (redondas