You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dicionário Mirandês-Português – Ama<strong>de</strong>u Ferreira e José Pedro Cardona Ferreira<br />
verda<strong>de</strong>iro: hai que çtinguir l berda<strong>de</strong>iro<br />
<strong>de</strong> l ~.<br />
falsote, -a adj. (dim. <strong>de</strong> falso) Falso,<br />
com tendência para enganar.<br />
falsura s.f. 1. Falsida<strong>de</strong>. 2. Traição.<br />
falsuras 1 s.m.f. 1. Pessoa mentirosa.<br />
SIN. aldrabon. 2. Pessoa falsa. SIN.<br />
manhoso.<br />
falsuras 2 adj.m.f. 1. Diz-se <strong>de</strong> pessoa<br />
mentirosa. 2. Diz-se <strong>de</strong> pessoa falsa.<br />
falta s.f. 1. Defeito: ls nuobos ténen ua<br />
~ mui gran<strong>de</strong>, cúidan que yá sáben todo.<br />
2. Necessida<strong>de</strong>: datrás, las pessonas<br />
tenien siempre ~ <strong>de</strong> pan. 3. Falta, acto <strong>de</strong><br />
faltar: nun fuste a la scuola, tubiste ~. 4.<br />
Problema, dificulda<strong>de</strong>: la ~ ye nun haber<br />
chobido. 5. Erro <strong>de</strong> menor gravida<strong>de</strong>: <strong>de</strong>i<br />
dues faltas ne l ditado. 6. Violação <strong>de</strong><br />
uma regra do jogo. dar por ~ <strong>de</strong><br />
aperceber-se que falta alguém ou alguma<br />
coisa. fazer ~ i. ser necessário: nun<br />
beniste i faziste-me buona ~; ii. cometer<br />
uma falta, num jogo. nun fazer ~ ser<br />
<strong>de</strong>snecessário. tener ~ <strong>de</strong> aire ter<br />
dificulda<strong>de</strong> em respirar.<br />
faltar v. 1. Faltar, não haver: naqueilha<br />
casa até pan faltaba. 2. Não estar<br />
presente: inda falta tou armano para<br />
starmos todos. 3. Morrer: çque le faltou l<br />
home, nun tornou a ser la mesma<br />
mulhier. 4. Não comparecer: cumo faltou<br />
al eisame, pa l anho ten que tornar. nun<br />
me faltaba mais nada! exprime<br />
<strong>de</strong>scontentamento perante <strong>de</strong>terminado<br />
facto ou situação: nun me faltaba mais<br />
nada do que tener <strong>de</strong> me casar cuntigo!<br />
faltoso adj. 1. Faltoso, que faltou, que<br />
não compareceu. 2. Que é <strong>de</strong>feituoso. 3.<br />
Que comete muitas faltas em<br />
<strong>de</strong>terminado jogo.<br />
fama s.f. 1. Fama, notorieda<strong>de</strong>: : acabe<br />
la fama <strong>de</strong> las bitórias <strong>de</strong> Lixandre i <strong>de</strong><br />
trajano (JLV, 1901). 2. Reputação.<br />
agarrar ~ tornar-se famoso, tornar-se<br />
Edição 0.1 – Setembro <strong>de</strong> 2006<br />
conhecido. agarrar ~ <strong>de</strong> ser conhecido<br />
como: z<strong>de</strong>n<strong>de</strong> agarrou ~ <strong>de</strong> lhadron.<br />
agarrar ua ~ ter má fama: agarrou ua ~<br />
que yá nai<strong>de</strong> la quier. correr ~ espalharse<br />
a fama: i por to l paíç corrie ~ <strong>de</strong> l sou<br />
nome. correr-se ua ~ levantar-se un<br />
boato: you nun sei l que la rapaza fizo,<br />
mas que se corriu por en<strong>de</strong> ua ~, si ye<br />
berda<strong>de</strong>. ganhar ua ~ ser conhecido<br />
como: la giente scusa <strong>de</strong> ganhar ua ~ sin<br />
porbeito niun. mala ~ ou ruin ~ má fama.<br />
fame s.f. 1. Fome. SIN. lhazeira,<br />
lharota. 2. Necessida<strong>de</strong>: naqueilha casa<br />
habie ~ <strong>de</strong> todo, subretodo <strong>de</strong> lheinha.<br />
anganhar la ~ i. comer um alimento fraco;<br />
ii. distrair-se com qualquer coisa para<br />
não se sentir fome. cheno <strong>de</strong> ~ com muita<br />
fome. SIN. sganado. dar-le la ~ ter fome.<br />
~ <strong>de</strong> <strong>de</strong>nheiro falta <strong>de</strong> dinheiro: anque<br />
tubira muita tierra, andaba siempre cun<br />
~ <strong>de</strong> <strong>de</strong>nheiro. ~ <strong>de</strong> lhobo ou ~ <strong>de</strong> perro<br />
gran<strong>de</strong> fome. la ~ ye negra exprime a<br />
i<strong>de</strong>ia das dificulda<strong>de</strong>s advindas <strong>de</strong> fome<br />
intensa. lhadrar cula ~ ter muita fome.<br />
matar la ~ a dar <strong>de</strong> comer. muorto <strong>de</strong> ~<br />
com muita fome. negra ~ muita fome:<br />
anquanto andube <strong>de</strong> molineiro, negra ~<br />
passei! passar ~ passar fome. passar ~ <strong>de</strong><br />
passar vonta<strong>de</strong> <strong>de</strong>: éran tan probes que<br />
até ~ <strong>de</strong> pan passában. passar ~ <strong>de</strong> rato<br />
passar muita fome. sbalido cula ~ quase a<br />
<strong>de</strong>smaiar com a fome. sganado cula ~<br />
com muita fome. sganganido cula ~ i. com<br />
muita fome; ii. <strong>de</strong>sorientado com a fome.<br />
famelga s.f. Famelga.<br />
famiento adj. Esfomeado. SIN.<br />
çfamiado.<br />
família, familha s.f. Família.<br />
familiar 1 adj.m.f. 1. Familiar, que é<br />
relativo à família. 2. Que é conhecido.<br />
familiar 2 s.m.f. Familiar, pessoa que é<br />
da família. SIN. m.us. pariente.<br />
famoso adj. Famoso. SIN. m.us.<br />
afamado.<br />
6