Marilar Aleixandre - Tempos Dixital

More documents

Recommendations

Info

Crítica proPostas Tras dos espellos Xuvenil Contos que revelan os enganos, sociais e persoais, que construímos e nos constrúen Enganos sociais, paterno-filiais, amorosos, maritais, laborais, culturais, ecolóxicos, autoenganos, son os protagonistas deste libro de relatos presentado a modo de menú de restaurante. Así, en cada unha das distintas opcións “gastronómicas” (“Para picar”, “Entrantes”, “Primeiros”, “Segundos” e “Sobremesas”) inclúense catro propostas cuxa extensión garda relación formal co tipo de “prato” ofrecido. O importante é ese anaco de vida que desfila ante nós como testemuña das nosas contradicións máis internas, dos nosos soños de amor, de gloria, de felicidade, de solidariedade, de ecoloxía, de éxito social, de cultura, etc., e que Núñez Singala nos presenta logrando manter na maioría das ocasións ese difícil pulso de depuración requintada, a través da peneira do superfluo, que impón o xénero do relato, en loita constante contra o tempo e o espazo. Máis coñecido pola súa faceta de investigador sobre a normalización do idioma ou como dramaturgo (a tantas veces editada O achado do castro ou a tan controvertida, crítica e irónica Comedia bífida) xa se En tempos en que as editoras ven reducidas as súas vendas en porcentaxes alarmantes, é unha grande alegría a aparición dunha nova, e moito máis cando ten vocación decidida polos produtos ilustrados, álbum e novela gráfica. É o caso de El jinete azul que sae ao mercado con sete obras, todas elas de singular calidade literaria e gráfica. Non sorprende se sabemos que á fronte desta nova proposta está un editor competente como Antonio Ventura. Só queda que, de se cumprir o noso desexo de éxito para esta nova editora, se vexa completada coa oferta dos seus produtos en galego, para os lectores desta nosa lingua que amamos e na que procuramos obras que unan calidade literaria e excelencia gráfica. El despertar de Heinsenberg é un texto do moi recoñecido autor catalán de LIX Joan Manuel Gisbert complementado polo, tan recoñecido, ilustrador e autor de cómic, Pablo Auladell. Gisbert, mestre da obra literaria de misterio, comeza por nos situar nun tempo futuro que todos somos quen de albiscar e no desolado escenario dos polígonos indus- estreara anteriormente como narrador coa interesante novela Mar de fondo ou con relatos espallados en libros colectivos. No primeiro conto –engano lingüístico-identitario– titulado “Inculturación” aparece un dos temas aos que o autor nos ten acostumados, as contradicións dunha sociedade que está a perder os seus sinais de identidade. As contradicións dunha sociedade falsamente progresista quedan patentes tamén no conto titulado “Primeiro de maio” ou en “A morte do caniche”. Tamén o autoengano aparece no conto titulado “Elocuencia”, no que dous homes xogan a se facer pasar por amigos nunha conversa inzada desa retranca tan de noso. En “Círculo” un home autoengánase soñando unha vida distinta a esa rutina cansa, monótona e gris dos seus días. “Enxeño” é un relato sobre o autoodio que condiciona a conduta de certas persoas de extracción social humilde, que adoptan unha actitude de servilismo fronte ás de clase social superior. En “O comezo das vacacións” asistimos aos enganos matrimoniais. “O inhalador” é un conto de vinganzas e envexas, etc. Os mortos van por dentro Xuvenil Unha novela gráfica desacougante e exemplar El despertar de Heisenberg· · Joan Manuel Gisbert , Pablo Auladell (Il.)· El jinete azul, 2009 · 136 páx · 16 euros · triais abandonados que Auladell nos retrata en catro páxinas (tres delas dobres) con outros tantos planos de achegamento á nave onde principia a narración. Xa estamos dentro dunha obra que nos atrapa e que enche o noso corazón de inquietude. Que deixamos despois da morte? O que queda de nós é un rastro na memoria dos nosos, mais esa pegada de lembranza poderá, dalgún xeito, volverse presenza real daqueles mortos que levamos con nós? Claudio leva dentro dous deses mortos, o irmán desaparecido antes de nacer el e o escritor que nunca acadou ser. Ulia leva a Klaus. Haberán ser quen de convocalos, neste caso mediando o psiconavegador que Klaus inventou, para que a vida que lles queda por vivir a ambos os dous, Claudio e Ulia, sexa digna de tal nome. Menú de enganos · Manuel Núñez Singala · Galaxia, 2010 · 116 páx · 11,80 euros Así, de engano en engano chegamos aos “pratos fortes”, “O tobo” e “A rapaza do biquini verde”, elaborados para satisfaceren os padais máis exixentes. Neles o autor afonda en conceptos como o xogo do amor e os seus espellos, enganos á fin. O libro convéncenos polo tratamento sutil do tema proposto pero sobre todo por esa capacidade do autor de “estoupalo conto nas verbas derradeiras, dempóis de inzalo poderosamente”, por definilo coas atinadas palabras dun dos maiores mestres galegos do relato, Rafael Dieste. Editado na colección que Galaxia destina aos adolescentes, desexamos que traspase as fronteiras das marcas de idade, xa que non estamos ante unha obra xuvenil canónica que responda ás claves –cada vez mellor definidas–deste xénero A novela gráfica, máis aló dunha rixidez definitoria indesexábel que só esclerose lle pode dar, substánciase na harmonía e complementariedade das dúas linguaxes. A ausencia de solapamentos e redundancias, o saber dotar a narración dunha riqueza expresiva que faga posíbel unha lectura sen rupturas da continuidade, fan desta obra unha novela gráfica exemplar. Xa estamos afeitos á capacidade creativa de Gisbert para facer nacer historias que lemos con inquietude e rematamos cunha certa melan- en alza, senón ante un libro dirixido tamén para un público adulto, prexuizoso en moitas ocasións, ao noso pesar e seguramente por colía. Do mesmo xeito coñecemos o traballo de Auladell, mestre do cómic contemporáneo, que aquí nos deixa páxinas maxistrais nas que transmite a misteriosa atmosfera na que suceden os feitos. Nun xogo expresivo no que alterna elementos formais do cómic (división da plana en viñetas) con outros máis próximos á ilustración (páxinas e dobres páxinas sen dividir) vaise compoñendo unha obra chea de harmonía, sen deixar por iso de conter singularidades de extraordinaria beleza e expresividade como son as Bodegón con taza // Diego rivera descoñecemento, fronte a esa literatura que tamén ten a capacidade de ser entendida polos mozos e mozas. // Ánxela Gracián Imaxe de El despertar de Heisenberg //Pablo Auladell siluetas –infantil e adulta– das páxinas que abren os capítulos 5 e 6 ou de elementos narrativos dunha forza insuperábel como é pechar a historia con dúas dobres páxinas resoltas nun baleiro inquietante feito a base de deixar só os fondos gráficos despexados de calquera figura. Engadamos unha atinada planificación que dota a obra dunha sintaxe que, unida a un ben administrado xogo de integración ou resalte entre figuras e fondos, dan unha auténtica alfaia da novela gráfica. // Xabier P. DoCampo
Infancias difíciles Infantil Manuel Rivas fai callar a fantasía nos gumes do real Milu recibe como agasallo unha televisión tan pequena coma ela que se converte na súa mellor amiga. Son as frases simples e evocadoras as que nos suxiren a súa terrible soidade desde ben cativa, un sentimento que nomea e identifica no obxecto: “Pobriña, Nana. Sempre soa!”. As circunstancias mudan na casa e as respostas que Milu lles formula desde a inocencia aos adultos que a arrodean revelan como se intensifica a soidade: desaparece a canción que o pai procura no fondo dos vasos e o silencio gaña terreo; a nai comeza a súa caída, vítima da desesperanza e perdida no labirinto da depresión e da renuncia. A nivel narrativo as escenas adquiren unha intensidade cargada de dramatismo, botando man de elementos metafóricos que inciden nos desvaríos dos adultos. E Milu? Milu soña, acubíllase na súa amiga, observa e pregunta, mentres a tristura e o silencio se apoderan da súa vida. Milu · Manuel Rivas, Aitana Carrasco (Ilustracións) · Kalandraka, 2010 · 48 páx · 14 euros A armazón social favorece que Milu –e Nana xaora–, coñeza o que se ve a través da fiestra dun centro de acollida, soñando que seus pais dan atopado tantas cousas perdidas. Axiña vai descubrir a existencia doutra maneira de vivir na que hai risos, música, conversa e mesmo un novo obxecto que representa o mundo todo, a esfera terrestre, no que se cadra é posible atopar o camiño de volta á casa. O doce final, axeitado ao lectorado previsto, a partir dos seis anos, instala a ilusión dunha nova oportunidade de comezar, sen esquecer que na risa dos que máis queres reside a felicidade. En Milu, Manuel Rivas aborda sen concesións un contexto familiar problemático que pon de manifesto a indefensión da protagonista. No entan- Princesas sen perdices Infantil O teatro vira xogo para derrubar estereotipos O teatro para nenas e nenos segue sendo unha forma textual pouco frecuentada. O Premio Manuel María de Literatura Dramática Infantil funciona como un catalizador da súa escrita, unha oportunidade para fornecer de textos a compañías teatrais e ensinantes. Dende 2006, este galardón deu a coñecer autores noveis, como Carlos Losada e Teresa González Costa, á vez que premiou creadores xa consolidados, como Paula Carballeira e Xosé A. Neira Cruz, quen se fixo coa última edición deste recoñecemento con Sopa de xarope de amora. A peza constrúese a partir dun recurso recorrente no teatro infantil: o humor, que produce situacións disparatadas e absurdas, xogando coa transformación de certos referentes para potenciar a súa vertente cómica. Neira xa amosara a súa pericia para provocar o riso n’O punto da escarola (texto gañador do VI Premio Barriga Verde de Teatro para Monicreques), mais con esta obra consegue ir un paso máis alá. A historia que nos conta é a de tres reinos postos en perigo polas súas princesas, remisas a casar. Dada a situación, Sopa de xarope de amora · Xosé A. Neira Cruz, Marta Álvarez (il.) · Xerais , 2010 · 88 páx · 13,80 euros os reis e raíñas deciden recorrer a un sabio singular, o doutor Amorodo, especialista en males de amor. Mais debido á incopetencia de Valdemaro, o seu axudante, e ao namoramento que sente por Chismunda, as súas fórmulas non funcionan. E os reis, fartos de esperar, deciden bombardear a súa torre cuns proxectís moi especiais. A partir do desenvolvemento desta trama, o autor leva a cabo unha deconstrución de estereotipos xenéricos que lle funciona e que xa empregara noutras obras da súa produción (A noite da Raíña Berenguela, O armiño dorme). Princesas que refugan do destino preconcibido, feiticeiras sabias que dan coa resolución aos conflitos e magníficas e encantadoras cociñeiras forman parte do seu entretecido. to, o conxunto ofrece un tratamento delicado que resulta da mestura das pinceladas realistas con outras ateigadas de fantasía, un traballo ao que contribúen as enriquecedoras ilustracións da valenciana Aitana Carrasco. De feito, os debuxos atenden profusamente á dimensión psicolóxica e onírica da cativa, plasmando os seus soños e comportamentos e a mirada de desconcerto desde eses grandes ollos, cunha variada galería de cores, técnicas e texturas. Sopa de xarope de amora convértese así nunha sorte de conto moderno que desafía as convencións (poderes reais e mundo rural atemporal incluído) partindo dos contos tradicionais. No mundo globalizado en que a monarquía está demodé e as sociedades rurais son cada Ilustración de Milu // Aitana Carrasco Un “libro solidario” que Kalandraka incorporou ao seu catálogo coincidindo coa celebración do Día Mundial da Infancia e en colaboración coa Fundación Meniños, que recibirá o 10% das vendas e mais os dereitos de autor cedidos por Rivas. Agora correspóndenos a nós a colaboración, a mediación e non esquecer que na historia de Milu poden recoñecerse moitos nenos e nenas que teñen o dereito a gozar dunha infancia feliz. // Isabel Soto Ilustración de Sopa de xarope de amora // Marta álvarez vez máis escasas, o poder xa non é dos antigos espellos máxicos que todo o adiviñan, senón dos novos artefactos que se asemellan máis a un Ipad. Magnífica proposta con didascalias dirixidas á representación. E acaídas ilustracións de Marta Álvarez. // Montse Pena Presas proPostas Crítica // Viches o león? · Armando Quintero, Géraldine Alibeu (il.) · OQO, 2010 · 48 páx · 12,50 euros CONTO PArA LEr E PArA VEr. Acompañado das ilustracións da francesa Géraldine Alibeu, o escritor Armando Quintero presenta en OQO o seu segundo título infantil: Viches o león?, unha lírica composición na que os silencios teñen tanto que dicir coma as palabras. A historia transpórtanos a unha selva nocturna e apracible, na que a lúa está continuamente presente, onde atopamos a pequena ra á procura do león. Cargada cunha carta “que arrecende a herba e a flores frescas”, a ra vai seguindo os pasos do mamífero como se dunha investigación se tratase, e é só grazas á colaboración dos demais animais que consegue dar con el. A través das respostas que a ra obtén dos seus veciños, tamén o lector vai obtendo datos da aventura do león e das súas arelas de chegar ata a lúa, incrementándose a curiosidade segundo a viaxe avanza. Cal é a razón pola que o león non caza nin come e se dedica a andar detrás da lúa? A resposta non se descubrirá ata o final, como ocorre nas mellores narracións de misterio. As ilustracións de Alibeu son indispensables para crear a atmosfera do relato. Un evidente estatismo, grandes horizontes, nocturnas estampas e cores apagadas intensifican a soidade da selva, a quietude, a inmensidade. Teñen ademais unha marcada función narrativa e rítmica, pois as escenas que non teñen texto –aquelas nas que vemos o león en fuxida– son determinantes no avance do relato e marcan os silencios que a narración precisa. A través destas estampas coñecemos tamén un pequeno neno que segue o desenvolvemento da historia como espectador, de maneira semellante ao que facemos nós como lectores. A introdución deste personaxe observador é un dos grandes acertos do libro, así como o emprego desas ilustracións sen texto. O estraño comportamento do león, que a todos desconcerta, é o misterio que finalmente descobre a ra cando dá con el para lle entregar a carta, elemento principal na resolución da trama. E non é outra cousa que a picada do amor o que aguilloa ao rei da selva. Desta maneira Viches o león? pasa de ser un intrigante relato sobre un león triste e errante a converterse nunha fermosa historia de amor pola que sabemos que quen intenta imposibles, como subir á lúa, ou está tolo ou está namorado. Normalmente é o segundo. // María Lado
Page 1 and 2: 15 verán 10 Revista de libros TEMP
Page 3 and 4: Crítica a sua superaçom. Levamos
Page 5 and 6: Unha cinta de Möbius narrativa A n
Page 7: O que segue ao silencio Poesía Dav
Page 11 and 12: Onde viven os espectros Teatro Manu
Page 13 and 14: Imprescindíbel ou autocompracente?
Page 15 and 16: Ficción emancipada Audiovisual Tel
Page 17 and 18: A traizón aos ideais é un tema ta
Page 19 and 20: ... existe unha situación de norma
Page 21 and 22: Freud e a política // M. V. F. No
Page 23 and 24: Por que Steiner? ensaio Os artigos
Page 25 and 26: excluídas do público ensaio Unha
Page 27 and 28: consta tamén doutra capa que conde
Page 29 and 30: proNome En emilio José «non leo p
Page 31: Agonía de outono Aínda contra as

Marilar Aleixandre - Tempos Dixital

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?