29.09.2013 Views

Warszawabo i Stockholm Warszawianka w ... - Suecia Polonia

Warszawabo i Stockholm Warszawianka w ... - Suecia Polonia

Warszawabo i Stockholm Warszawianka w ... - Suecia Polonia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

planowała podróż do Polski w 1950 roku ale pogarszający się<br />

stan zdrowia to uniemożliwił.<br />

O ile wizyta w komunistycznej Polsce nastroiła ją pozytywnie<br />

wobec zmian, jakie tam zaszły, zauważała także negatywne<br />

strony systemu, które wiązały się z ograniczeniem wolności.<br />

Marika stała się coraz bardziej sceptyczna wobec postępowania<br />

komunistów. W tym okresie szereg spraw ujrzało światło dzienne:<br />

tajemnicza śmierć ministra Masaryka w Czechosłowacji, mianowanie<br />

marszałkiem w Polsce Rosjanina Konstantego Roskossowskiego<br />

oraz ostra krytyka Moskwy wobec rządów Tito<br />

w Jugosławii. Wszystko to rodziło dystans do komunistów.<br />

Dodatkowo wracała sprawa mordu katyńskiego. Pierwsze<br />

informacje o tym dramacie, które dotarły do niej jeszcze<br />

podczas wojny uznała za niewiarygodne, nie przyjmując<br />

sprawstwa ZSRR, czego polscy patrioci nie mogli jej wybaczyć.<br />

Prawdopodobnie pod wpływem tych wydarzeń i osobistych<br />

obserwacji dokonanych podczas drugiego pobytu w Polsce<br />

zdecydowała się odciąć od komunizmu w sposób ostateczny.<br />

Prasa szwedzka nazwała tę decyzję „odskoczeniem”. Pełny<br />

wyraz tej zmiany dała w książce pt. Bolsjevism ingen exportvara<br />

(<strong>Stockholm</strong> 1950).<br />

W Polsce nie pamiętano o Marice. Komuniści nie wykorzystali<br />

jej ówczesnej popularności w Szwecji ani jej entuzjazmu<br />

wobec zmian w Polsce. „Socjalistka w perłach” nie była im<br />

potrzebna. Niewiele jej książek przetłumaczono na język<br />

polski. Wśród tych, które pojawiły się w Polsce znajduje się<br />

powieść o bohaterskich walkach we wrześniu 1939 roku pt.<br />

Indiansommar 39, wydana w Sztokholmie w 1944 roku. Ale<br />

wątki polskie można znaleźć w kilku innych książkach, na<br />

przykład w powieści kryminalnej pt. Zamach w Paryżu (wyd.<br />

polskie w 1947 r.), której akcja toczy się w okupowanej Francji<br />

a jednym z pozytywnych bohaterów jest dzielny, polski lotnik.<br />

Marika nadawała również swoim bohaterom polskie imiona<br />

np. Janina, Jadwiga itp.<br />

Barwna postać, która właściwie Polski nie znała, ale czuła<br />

się z nią związana. Poświęciła dużo energii walcząc w Szwecji<br />

o dobre imię ojczyzny swojej matki. ❖<br />

Między Lublinem a Lizboną – ciąg dalszy ➔ ❘ Mellan Lublin och Lissabon – fortsättning ➔<br />

królem Norwegii. Królowa Małgorzata, jako regentka, przejęła<br />

rządy w obu królestwach. Gdy Olaf zmarł nagle w wieku 17 lat<br />

a po nim zmarł kolejny pretendent do tronu duńskiego, stany<br />

duńskie w Lund obrały Małgorzatę królową. W tym samym<br />

roku poddały się Małgorzacie stany szwedzkie. W ten sposób<br />

wszystkie państwa skandynawskie znalazły się pod rządami<br />

Małgorzaty. Pozostało jeszcze sformalizować tę unię i rozwiązać<br />

problem następstwa tronu.<br />

Na swojego następcę upatrzyła Małgorzata siedmioletniego<br />

Bogusława słupskiego, najstarszego syna księcia pomorskiego<br />

Warcisława VII. Bogusław był jej ciotecznym wnukiem, a ze<br />

strony ojca prawnukiem króla polskiego Kazimierza Wielkiego.<br />

Zabrała go do Danii, by wychować na króla przyszłej unii. W ten<br />

sposób na tron szwedzki powrócił, po raz pierwszy od XI w.,<br />

władca słowiański. W XI w. byli to potomkowie Świętosławy, w<br />

Szwecji znanej jako Sigrid Storrada. Córka pierwszego władcy<br />

Polski Mieszka I i Dubrawy czeskiej, żona ☛ cd. str. 17<br />

16<br />

Marika Stiernstedt, Tyringe 1953<br />

Marika gav även sina huvudpersoner polska namn, exempelvis<br />

Janina, Jadwiga osv.<br />

Marika Stiernstedt var en färgstark personlighet som egentligen<br />

inte var bekant med Polen, men kände sig förbunden<br />

med landet. Hon lade ner stor energi på att kämpa för sin mors<br />

fosterlands goda namn i Sverige. ❖<br />

Arnold Klonczynski<br />

Drottning Margareta tog som regent över styret i de båda<br />

kungadömena. När Olof plötsligt dog endast 17 år gammal,<br />

snart åtföljd av nästa tronpretendent, valde de danska ständerna<br />

i Lund Margareta till sin drottning. De svenska ständerna<br />

följde efter samma år. Alla nordiska länder hade således hamnat<br />

under Margaretas styre. Det återstod att formalisera denna<br />

union och lösa successionsfrågan.<br />

Margareta utsåg till sin efterträdare den sjuårige Bogislav av<br />

Stolp, den pommerske hertigen Vratislav VII:s äldste son. Bogislav<br />

var hennes systers dotterson och sonson till den polske<br />

kungen Kasimir den Stores dotter. Margareta kallade honom<br />

till Danmark för att fostra honom till blivande unionskonung.<br />

En regent av slavisk härkomst återkom därmed till den svenska<br />

tronen för första gången sedan tiohundratalet. Förra gången<br />

var det Sigrid Storrådas ättlingar. Född som Swietoslawa, dotter<br />

till Polens förste regent Mieszko I och Dubrawka av Böhmen, var<br />

hon gift först med den svenske, sedan med ☛ fort. sid. 17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!