Warszawabo i Stockholm Warszawianka w ... - Suecia Polonia

More documents

Recommendations

Info

planowała podróż do Polski w 1950 roku ale pogarszający się stan zdrowia to uniemożliwił. O ile wizyta w komunistycznej Polsce nastroiła ją pozytywnie wobec zmian, jakie tam zaszły, zauważała także negatywne strony systemu, które wiązały się z ograniczeniem wolności. Marika stała się coraz bardziej sceptyczna wobec postępowania komunistów. W tym okresie szereg spraw ujrzało światło dzienne: tajemnicza śmierć ministra Masaryka w Czechosłowacji, mianowanie marszałkiem w Polsce Rosjanina Konstantego Roskossowskiego oraz ostra krytyka Moskwy wobec rządów Tito w Jugosławii. Wszystko to rodziło dystans do komunistów. Dodatkowo wracała sprawa mordu katyńskiego. Pierwsze informacje o tym dramacie, które dotarły do niej jeszcze podczas wojny uznała za niewiarygodne, nie przyjmując sprawstwa ZSRR, czego polscy patrioci nie mogli jej wybaczyć. Prawdopodobnie pod wpływem tych wydarzeń i osobistych obserwacji dokonanych podczas drugiego pobytu w Polsce zdecydowała się odciąć od komunizmu w sposób ostateczny. Prasa szwedzka nazwała tę decyzję „odskoczeniem”. Pełny wyraz tej zmiany dała w książce pt. Bolsjevism ingen exportvara (<strong>Stockholm</strong> 1950). W Polsce nie pamiętano o Marice. Komuniści nie wykorzystali jej ówczesnej popularności w Szwecji ani jej entuzjazmu wobec zmian w Polsce. „Socjalistka w perłach” nie była im potrzebna. Niewiele jej książek przetłumaczono na język polski. Wśród tych, które pojawiły się w Polsce znajduje się powieść o bohaterskich walkach we wrześniu 1939 roku pt. Indiansommar 39, wydana w Sztokholmie w 1944 roku. Ale wątki polskie można znaleźć w kilku innych książkach, na przykład w powieści kryminalnej pt. Zamach w Paryżu (wyd. polskie w 1947 r.), której akcja toczy się w okupowanej Francji a jednym z pozytywnych bohaterów jest dzielny, polski lotnik. Marika nadawała również swoim bohaterom polskie imiona np. Janina, Jadwiga itp. Barwna postać, która właściwie Polski nie znała, ale czuła się z nią związana. Poświęciła dużo energii walcząc w Szwecji o dobre imię ojczyzny swojej matki. ❖ Między Lublinem a Lizboną – ciąg dalszy ➔ ❘ Mellan Lublin och Lissabon – fortsättning ➔ królem Norwegii. Królowa Małgorzata, jako regentka, przejęła rządy w obu królestwach. Gdy Olaf zmarł nagle w wieku 17 lat a po nim zmarł kolejny pretendent do tronu duńskiego, stany duńskie w Lund obrały Małgorzatę królową. W tym samym roku poddały się Małgorzacie stany szwedzkie. W ten sposób wszystkie państwa skandynawskie znalazły się pod rządami Małgorzaty. Pozostało jeszcze sformalizować tę unię i rozwiązać problem następstwa tronu. Na swojego następcę upatrzyła Małgorzata siedmioletniego Bogusława słupskiego, najstarszego syna księcia pomorskiego Warcisława VII. Bogusław był jej ciotecznym wnukiem, a ze strony ojca prawnukiem króla polskiego Kazimierza Wielkiego. Zabrała go do Danii, by wychować na króla przyszłej unii. W ten sposób na tron szwedzki powrócił, po raz pierwszy od XI w., władca słowiański. W XI w. byli to potomkowie Świętosławy, w Szwecji znanej jako Sigrid Storrada. Córka pierwszego władcy Polski Mieszka I i Dubrawy czeskiej, żona ☛ cd. str. 17 16 Marika Stiernstedt, Tyringe 1953 Marika gav även sina huvudpersoner polska namn, exempelvis Janina, Jadwiga osv. Marika Stiernstedt var en färgstark personlighet som egentligen inte var bekant med Polen, men kände sig förbunden med landet. Hon lade ner stor energi på att kämpa för sin mors fosterlands goda namn i Sverige. ❖ Arnold Klonczynski Drottning Margareta tog som regent över styret i de båda kungadömena. När Olof plötsligt dog endast 17 år gammal, snart åtföljd av nästa tronpretendent, valde de danska ständerna i Lund Margareta till sin drottning. De svenska ständerna följde efter samma år. Alla nordiska länder hade således hamnat under Margaretas styre. Det återstod att formalisera denna union och lösa successionsfrågan. Margareta utsåg till sin efterträdare den sjuårige Bogislav av Stolp, den pommerske hertigen Vratislav VII:s äldste son. Bogislav var hennes systers dotterson och sonson till den polske kungen Kasimir den Stores dotter. Margareta kallade honom till Danmark för att fostra honom till blivande unionskonung. En regent av slavisk härkomst återkom därmed till den svenska tronen för första gången sedan tiohundratalet. Förra gången var det Sigrid Storrådas ättlingar. Född som Swietoslawa, dotter till Polens förste regent Mieszko I och Dubrawka av Böhmen, var hon gift först med den svenske, sedan med ☛ fort. sid. 17
Jozef Baran Foto: commons.wikimedia.org Biografia Aleksandra Orłowskiego mogłaby służyć jako wspaniały materiał do filmu przygodowego. – Często nachodzą mnie zjawy i koszmary senne. Obsesyjnie powraca w nich motyw ucieczki. Zwykle budzę się na sekundę przed śmiercią, zlany potem. Mam również wyniesione z przeszłości niejasne poczucie winy. Wciąż zastanawiam się, dlaczego właśnie ja przeżyłem. Przeecież wszyscy moi najbliżsi – krewni, znajomi, przyjaciele – zginęli... Między Lublinem a Lizboną – ciąg dalszy ➔ ❘ Mellan Lublin och Lissabon – fortsättning ➔ najpierw króla Szwecji, potem Danii, matka królów i książąt, m. in. Knuta panującego nad Anglią, Norwegią Danią i częścią Szwecji, była osobą o nieokiełznanym charakterze i temperamencie, odziedziczonym przez matkę po Przemyślidach, władcach Czech, „piekielnych typach”, jak określa ich historyk i archeolog prof. Władysław Duczko. Wikingowie, znani też jako Waregowie stworzyli we wschodniej słowiańszczyźnie Ruś (nazwa, brzmiąca tak słowiańsko jest pochodzenia szwedzkofińskiego) i dali jej pierwszą panującą dynastię Rurykowiczów. Odwdzięczyli się im za to Słowianie zachodni, czyli Polacy i Czesi, dając szereg władców. Bogusław, który jednak nie mógł w Skandynawii występować pod tym słowiańskim imieniem i otrzymał nowe imię Eryk, był jednym z nich. (O historii Bogusława-Eryka i jego herbu spotykanego codziennie na ulicach Skandynawii proszę czytać na stronie 29.) Eryk został uznany królem norweskim w 1389 r., a królem Danii i Szwecji w 1396 r. Wtedy rozpoczęto konstruowanie unii trzech królestw północnych. Na zjeździe w Kalmarze, latem 1397 r. Eryka wybrano na jednego, wspólnego władcę ☛ cd. str. 18 17 Mannen som lurade ödet En berättelse om Alexander Orlowskis ovanliga livsöde Człowiek, który oszukał los Opowieść o niezwykłym losie Aleksandra Orłowskiego Alexander Orlowskis biografi skulle kunna tjäna som ett utmärkt underlag för manus till en äventyrsfilm. –Jag hemsöks ofta av otäcka syner och mardrömmar. Tvångsmässigt återvänder jag till de motiv som föranledde min flykt. Vanligtvis vaknar jag en sekund innan döden, badande i svett. Jag bär också på en oklar skuldkänsla som har samband med mitt förflutna. Jag grubblar fortfarande på varför just jag överlevde. Alla mina närmaste – släktingar, bekanta och vänner – förintades. När jag var en ung grabb trodde jag att det var tack vare min klipskhet. Med tiden blev jag mindre självsäker och alltmer medveten om hur mycket jag är tack skyldig gynnsamma omständigheter, min skyddsängel som i de mest passande ögonblick alltid dök upp och ingrep”. den danske kungen och blev mor till kungar och prinsar, bl.a. till Knut som skulle härska i England, Norge, Danmark och delar av Sverige. Sitt obehärskade temperament hade hon genom sin mor ärvt efter de tjeckiska Premysliderna, ”vederstyggliga typer“ som historikern och arkeologen professor Duczko beskriver dem. Vikingarna, kända även som väringar, grundade i de östslaviska områdena Rus (en benämning av svensk-finskt ursprung sin slaviska klang till trots) och etablerade Rurikätten som dess första regerande dynasti. I gengäld kom en rad västslaver, dvs. polacker och tjecker, att härska i Skandinavien. En av dem var Bogislav som i Skandinavien antog namnet Erik. (Om Bogislav-Erik och hans vapen, idag väl synligt på skandina- viska gator läs på sidan 29.) Erik erkändes 1389 som kung av Norge, 1396 av Danmark och Sverige. Därmed kunde uppbyggnaden av de tre nordliga kungadömenas union påbörjas. Vid mötet i Kalmar sommaren 1397 valdes Erik till de tre staternas gemensamme regent. I unionsbrevet stadfästes successionsprinciperna och samar- ☛ fort. sid. 18
Page 1 and 2: 2 N≗2(28) 2009 årgång/rok VIII
Page 3 and 4: Foto: arrowfilms.co.uk Suecia Polon
Page 5 and 6: Szkic z dobrej dzielnicy To że nie
Page 7 and 8: Warszawianka w Sztokholmie Miasto p
Page 9 and 10: den tiden inte fanns på Europakart
Page 11 and 12: Moniuszko för ungdomar Fotoi: www.
Page 13 and 14: Men Marika som var medlem i sällsk
Page 15: till stånd. Senare, när hon minde
Page 19 and 20: ukryć, że istnieje. Z tą jednak
Page 21 and 22: Kiedy ojciec ożenił się powtórn
Page 23 and 24: oddano mu puste mieszkanie niedalek
Page 25 and 26: Foto: arrowfilms.co.uk do zapalnicz
Page 27 and 28: przesłuchanie. Siedzieliśmy tam d
Page 29 and 30: Bogislav Erik Małgorzata, panując
Page 31 and 32: życie codzienne i artystyczne Y va
Page 33 and 34: Nanas krönika Nanafelieton Det bor

Warszawabo i Stockholm Warszawianka w ... - Suecia Polonia

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?