OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP - orsam

OSMANLI 

VİLAYET 

SALNAMELERİNDE 

HALEP 

Editörler 

Cengiz EROĞLU 

Murat BABUÇOĞLU 

Mehmet KÖÇER 

ORSAM

OSMANLI VLAYET 

SALNAMELERNDE 


OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP 

Cengiz Murat Yrd. Doç. Dr. Mehmet 

EROLU BABUÇOLU KÖÇER 

TKV TKV 

Ankara 

2007 

ORSAM

ORSAM Kitapları No: 3 

ORSAM Ortadoğu Kitapları No: 2 

“Osmanl Vilayet Salnamelerinde Halep” 

Editörler: Cengiz EROĞLU, Murat BABUÇOĞLU, Mehmet KÖÇER 

ANKARA - Ekim 2012 

ISBN: 978-975-8975-07-5 

ORSAM 

Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi 

Center for Middle Eastern Strategic Studies 

Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-Ankara 

Tel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48 

www.orsam.org.tr, orsam@orsam.org.tr 

ORSAM © 2012 

Bu kitabın içeriğinin telif hakları ORSAM’a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 

uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde 

önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz. Bu kitapta yer alan değerlendirmeler 

şahısların kendilerine aittir; ORSAM’ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.

H. 1324 (1906) Tarihli Halep Vilayet Salnamesi Orijinal Kapa 

OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP

ORSAM

ÇNDEKLER 

ÇNDEKLER 

ÇNDEKLER 


ÇNDEKLER ............................................................................................ 5 

KISALTMALAR ÇNDEKLER ............................................................................................ ........................................................................................ 5 7 

SUNU KISALTMALAR ........................................................................................................ ........................................................................................ 7 9 

ÇNDEKLER ............................................................................................ 5 

ÖNSÖZ SUNU ........................................................................................................ 11 9 

KISALTMALAR ........................................................................................ 7 

I. ÖNSÖZ GR ........................................................................................................ 13 11 

SUNU ........................................................................................................ 9 

1- I. GR KENT TARH ........................................................................................................ ARATIRMALARI VE ÇALIMANIN KAPSAMI ............................. 13 

ÖNSÖZ 1- 2- ESERN KENT TARH ........................................................................................................ DAYANDII ARATIRMALARI KAYNAK GRUBU: VE ÇALIMANIN HALEP VLAYET KAPSAMI SALNAMELER ............................. ....... 13 11 17 

3- I. GR TARHÇE ........................................................................................................ .............................................................................................................................. 13 21 

2- ESERN DAYANDII KAYNAK GRUBU: HALEP VLAYET SALNAMELER ....... 17 

3- 1- TARHÇE KENT a. TARH Dou .............................................................................................................................. ile ARATIRMALARI Bat Arasnda Önemli VE Bir ÇALIMANIN Kent: Halep KAPSAMI ................................................. ............................. 21 13 21 

2- ESERN b. a. Dou Halep DAYANDII ile Sancana Bat Arasnda KAYNAK Bal Önemli GRUBU: ki Bir Kaza: Kent: HALEP Antakya Halep VLAYET ................................................. ve Antep SALNAMELER ............................ ....... 21 25 17 

3- TARHÇE b. Halep 1. .............................................................................................................................. Antakya Sancana ............................................................................................................. Bal Önemli ki Kaza: Antakya ve Antep ............................ 25 21 

a. Dou 2. 1. Antep Antakya ile Bat ................................................................................................................. Arasnda ............................................................................................................. Önemli Bir Kent: Halep ................................................. 26 25 21 

b. c. Halep 19. 2. Yüzylda Antep Sancana ................................................................................................................. Bir Sancak Bal Önemli Merkezi ki Olarak Kaza: Antakya Urfa’nn Tarihçesine ve Antep ............................ Dair ............... 26 25 28 

d. c. 19. Kahramanln 1. Yüzylda Antakya Bir ............................................................................................................. Sancak Adnda Merkezi Yaatan Olarak Bir ehir: Urfa’nn Mara Tarihçesine ............................................ Dair ............... 25 29 28 

4- OSMANLI d. Kahramanln 2. TARA Antep ................................................................................................................. TEKLATI Adnda VE Yaatan HALEP Bir VLAYETNN ehir: Mara ............................................ DARÎ TAKSMATI ..... 26 31 29 

4- OSMANLI a. c. Klasik 19. Yüzylda TARA ve Klasik TEKLATI Bir Sonras Sancak Merkezi Dönem VE HALEP Tara Olarak VLAYETNN Tekilatlanmasnn Urfa’nn Tarihçesine DARÎ Genel TAKSMATI Dair Yaps ............... ve ..... 31 28 

a. d. Klasik Halep Kahramanln Eyâleti ve Klasik ............................................................................................................ Sonras Adnda Dönem Yaatan Tara Bir ehir: Tekilatlanmasnn Mara ............................................ Genel Yaps ve 29 31 

4- OSMANLI b. Halep 19. Yüzyl TARA Eyâleti Tara TEKLATI ............................................................................................................ Tekilatlanmasnda VE HALEP VLAYETNN Yaplan Düzenlemelere DARÎ TAKSMATI Genel Bir ..... 31 

a. b. Klasik Bak 19. Yüzyl .......................................................................................................................... ve Klasik Tara Sonras Tekilatlanmasnda Dönem Tara Yaplan Tekilatlanmasnn Düzenlemelere Genel Genel Yaps Bir ve 36 

c. 1864 Halep Bak Vilayet .......................................................................................................................... Eyâleti Nizamnamesi ............................................................................................................ ve Halep Vilayeti ..................................................... 36 31 37 

5- DEMOGRAFK c. b. 1864 19. Yüzyl Vilayet YAPI Tara Nizamnamesi .......................................................................................................... Tekilatlanmasnda ve Halep Vilayeti Yaplan Düzenlemelere ..................................................... Genel Bir 41 37 

5- DEMOGRAFK a. Bak Osmanl .......................................................................................................................... Toplum YAPI .......................................................................................................... Yapsna Dair Genel Gözlemler .............................................. 41 36 41 

c. b. a. 1864 Osmanl Halep Vilayet Nüfusu Toplum Nizamnamesi .......................................................................................................... Yapsna Dair ve Halep Genel Vilayeti Gözlemler ..................................................... .............................................. 44 41 37 

5- DEMOGRAFK b. c. Mara Halep Nüfusu YAPI .......................................................................................................... .......................................................................................................... 47 44 41 

d. a. c. Mara Osmanl Urfa Nüfusu Toplum ............................................................................................................. .......................................................................................................... Yapsna Dair Genel Gözlemler .............................................. 47 41 47 

e. d. b. Halep Urfa Nüfusu Vilayetinin Nüfusu ............................................................................................................. .......................................................................................................... 19. Yüzyl Verilerine Göre Genel Nüfus Yaps .................. 44 48 47 

6- EKONOM e. c. Mara Halep ............................................................................................................................ Vilayetinin Nüfusu .......................................................................................................... 19. Yüzyl Verilerine Göre Genel Nüfus Yaps .................. 47 48 52 

6- EKONOM d. a. Bütçe Urfa ............................................................................................................................ Nüfusu Kavramnn ............................................................................................................. Ortaya Çk ve Halep Örneinde Uygulan .................. 47 53 52 

e. a. b. Halep Bütçe Halep Kavramnn Vilayetinin Ekonomisinin 19. Ortaya Dayanak Yüzyl Çk Verilerine Noktas: ve Halep Göre Ticaret Örneinde Genel ................................................. Nüfus Uygulan Yaps .................. 57 48 53 

6- 7- EKONOM ETM b. Halep .................................................................................................................................. ............................................................................................................................ Ekonomisinin Dayanak Noktas: Ticaret ................................................. 57 52 61 

7- ETM Yabanc a. Bütçe .................................................................................................................................. Okullar Kavramnn .................................................................................................................. Ortaya Çk ve Halep Örneinde Uygulan .................. 61 53 61 

II. SALNAMELERDE Yabanc b. Halep Okullar Ekonomisinin .................................................................................................................. HALEP Dayanak ................................................................. Noktas: Ticaret ................................................. 61 57 71 

1- II. 7- HALEP ETM SALNAMELERDE VLAYETNN .................................................................................................................................. TARH HALEP ........................................................................................ ................................................................. 71 61 

1- HALEP Yabanc a. Salnamelerde VLAYETNN Okullar .................................................................................................................. Halep TARH Tarihine ........................................................................................ Ksa Bir Bak ....................................................... 61 71 

II. SALNAMELERDE a. Salnamelerde 1. Antakya’da Halep Selefkiyan HALEP Tarihine Devleti ................................................................. Ksa Bir ....................................................................... Bak ....................................................... 71 

1- HALEP VLAYETNN 2. 1. Romallar Antakya’da Dönemi Selefkiyan TARH ............................................................................................ ........................................................................................ Devleti ....................................................................... 76 71 

a. Salnamelerde 2. 3. Romallar Hamdaniye Halep Dönemi Devleti Tarihine ............................................................................................ .......................................................................................... Ksa Bir Bak ....................................................... 77 76 71 

1. 3. Hamdaniye Antakya’da Selefkiyan Devleti .......................................................................................... Devleti ....................................................................... 77 71 

2. Romallar Dönemi ............................................................................................ 76 

3. Hamdaniye Devleti .......................................................................................... 77 

5

ORSAM 

 

4. Beni Merdas Devleti ........................................................................................ 78 

5. Halep ve am Selçuklular .............................................................................. 79 

6. Atabey Devleti .................................................................................................. 80 

7. Eyyübi Devleti .................................................................................................. 81 

8. Mara’ta Dulkadiroullar .............................................................................. 82 

b. Halep Vilayetinin Önemli Tarihi Olaylar ........................................................... 84 

1. Hicretten Önce .................................................................................................. 84 

2. Hicretten Sonra ................................................................................................. 85 

c. Halep Valileri ..................................................................................... 87 

2- HALEP VLAYET HAKKINDA GENEL BLGLER ..................................................... 98 

a. Halep Vilayetinin Corafi Durumu ...................................................................... 98 

b. Halep Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler ............................................... 105 

c. Urfa Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler ................................................... 133 

d. Mara Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler ............................................... 141 

3- HALEP VLAYETNN DAR TAKSMATI ................................................................... 149 

a. Halep Sancana Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri ............. 149 

b. Urfa Sancana Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri ................ 158 

c. Mara Sancana Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri ............. 160 

4- HALEP VLAYETNN DEMOGRAFK YAPISI ............................................................. 165 

a. Halep Vilayetinin Genel Nüfus Cetvelleri ........................................................... 165 

b. Halep Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri .............................................. 184 

c. Urfa Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri ................................................. 239 

d. Mara Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri .............................................. 251 

5- HALEP VLAYETNN MÜLK VE ASKER TEKLATI ............................................. 267 

a. Mülkiye Tekilat ..................................................................................................... 267 

1. Halep Vilayeti Merkez Mülkiye Tekilat ..................................................... 267 

2. Halep, Urfa ve Mara Sancaklar Merkez Mülkiye Tekilat ..................... 327 

3. Halep, Urfa ve Mara Sancaklarna Bal Kazalarn Mülkiye Tekilat ... 354 

b. Askeri Tekilat ......................................................................................................... 447 

6- VLAYETN RUHAN LDERLER ................................................................................... 516 

7- HALEP VLAYETNDE BULUNAN KONSOLOSLUKLAR ......................................... 519 

a. Vilayet Merkezinde Bulunan Konsolosluklar ..................................................... 519 

b. Kazalarda Bulunan Konsolosluklar ...................................................................... 537 

8- HALEP VLAYETNDE OKULLAR .................................................................................. 552 

a. Vilayet Merkezinde Bulunan Okullar .................................................................. 552 

b. Kazalarda Bulunan Okullar .................................................................................. 569 

9- HALEP VLAYETNN ERAF ve LER GELENLER .................................................. 599 

10- HALEP VLAYETNDE BULUNAN KUTSAL MAKAM VE TÜRBELER ................ 610 

11- HALEP VLAYETNDEK KÜTÜPHANELER ............................................................. 612 

12- HALEP VLAYET POSTA HAREKETLER .................................................................. 613 

13- HALEP VLAYETNN BÜTÇES .................................................................................... 614 

III. KAYNAKÇA ........................................................................................ 646 

IV. DZN .................................................................................................... 652 

6

a.g.e. Ad geçen eser 

KISALTMALAR 

a.g.m. Ad geçen makale 

b. bn (olu) 

Bkz. Baknz 

BDAGM Babakanlk Devlet Arivleri Genel Müdürlüü 

BOA Babakanlk Osmanl Arivi 

DA Diyanet slam Ansiklopedisi 

ed. Editör 

EI 2 Encyclopedia of Islam 

H. Hicri 

H.Ö. Hicretten Önce 

H.S. Hicretten Sonra 

Hz. Hazreti 

A slam Ansiklopedisi 

ÜFM stanbul Üniversitesi ktisat Fakültesi Mecmuas 

M. Miladi 

MEB Milli Eitim Bakanl 

Nr. Nereden 

R. Rumi 

s. Sahife 

TTK Türk Tarih Kurumu 

7 


ORSAM

ÖNSÖZ ÖNSÖZ 


Hemen belirtmeliyiz belirtmeliyiz ki, ki, bu çalma, çalma, bir kent kent tarihi monografisi olma iddiasndasnda 

deildir. deildir. Biz, bu çalma çalma ile Osmanl’nn Osmanl’nn stanbul stanbul ve Kahire’den sonra en büyük 

kenti olan Halep’le ilgili, özellikle 19. yüzyl yüzyl balamnda balamnda salnamelerdeki verileri 

kullanarak, baz baz bilgiler sunmaya çalacaz. çalacaz. Mekân olarak Halep’i seçmemizin 

seçmemizin 

nedeni öyle öyle açklanabilir. açklanabilir. Bilindii Bilindii gibi Halep, 12. yüzyldan yüzyldan itibaren bölgede hühü- ÖNSÖZ 

küm süren Türk devletlerinin (Atabeyler, Memluklular, Selçuklular gibi) egemenlik 

sahasnda sahasnda yer yer alm, alm, 16. yüzylda yüzylda Osmanl Osmanl hâkimiyetine girmi girmi ve Birinci Dünya 

Sava’na Sava’na Hemen kadar kadar belirtmeliyiz da Osmanl Osmanl ki, snrlar snrlar bu çalma, içerisinde bir kent varln varln tarihi sürdürmütür. sürdürmütür. monografisi olma Bugün iddia- ise ise 

snda Suriye’nin deildir. idarî Biz, deil, deil, bu çalma ama ticarî ile Osmanl’nn açdan açdan en önemli stanbul kenti ve Kahire’den konumundadr. konumundadr. sonra Halep, en büyük 

uzun kenti Osmanl Osmanl olan Halep’le hâkimiyeti ilgili, boyunca özellikle bölgesel 19. yüzyl ve uzak balamnda mesafeli salnamelerdeki ticaretin ticaretin youn youn verileri olarak olarak 

kullanarak, yaand yaand bir baz yerdir bilgiler ve en sunmaya bandan bandan çalacaz. beri Batl Batl ülkelerin Mekân olarak youn youn Halep’i ilgisinin seçmemizin olduu olduu ve 

hakl hakl nedeni olarak öyle da açklanabilir. bu geni geni ticaret ticaret Bilindii andan andan gibi Halep, pay alma 12. yüzyldan arzularnn arzularnn itibaren kabard, kabard, bölgede oldukça oldukça hü- 

önemli küm süren bir bölgede Türk devletlerinin yer almaktadr. 

almaktadr. (Atabeyler, Memluklular, Selçuklular gibi) egemenlik 

sahasnda Dönem yer alm, olarak 19. 16. yüzyl yüzyl yüzylda seçmemizin Osmanl hâkimiyetine nedeni ise, bu girmi dönemde ve önemli Birinci bir bir Dünya seri seri 

tutan, Sava’na Halep kadar vilayetine da Osmanl ait 33 adet snrlar salnamenin içerisinde bulunmasdr. bulunmasdr. varln sürdürmütür. Dier Dier önemli önemli Bugün bir bir neden ise 

ise, Suriye’nin salnamelerin idarî deil, içerdii içerdii ama bilgiler bilgiler ticarî gerei, gerei, açdan hem en önemli dünyada kenti hem konumundadr. de Osmanl Osmanl ülkesinde Halep, 

yaanan yaanan uzun Osmanl birtakm birtakm hâkimiyeti deiimlerin, deiimlerin, boyunca “yenileme “yenileme bölgesel hareketleri” ve uzak mesafeli diye nitelenen ticaretin birtakm birtakm youn olarak giri- 

imlerin imlerin yaand -özellikle bir yerdir ticarî ticarî ve en ve idarî bandan tekilatlanmaya tekilatlanmaya beri Batl ülkelerin dair deiimlerin, deiimlerin, youn ilgisinin bu bu kaynaklardan 

kaynaklardan olduu ve 

hakl izlenebilmesinin izlenebilmesinin olarak da bu mümkün geni ticaret olmasdr. olmasdr. andan 1840 pay öncesi alma ve arzularnn sonrasnda sonrasnda kabard, adlî, idarî, oldukça malî, 

önemli askerî alanlarda alanlarda bir bölgede ortaya yer almaktadr. çkan çkan yeniliklerin kent hayatna hayatna yansmalarn yansmalarn salnamelerdeki 

verilerden Dönem olarak izlemek 19. mümkündür. yüzyl seçmemizin Zira salnamelerin nedeni ise, bu kent dönemde tarihçiliine tarihçiliine önemli yapt yapt bir seri en en 

tutan, orijinal Halep katk katk vilayetine da, bu bu alandadr. alandadr. ait 33 adet salnamenin bulunmasdr. Dier önemli bir neden 

ise, salnamelerin Halep’in Türkiye içerdii için bilgiler jeopolitik, gerei, askeri hem ve ve dünyada stratejik hem açlardan açlardan de Osmanl önemi önemi ülkesinde hepimiz- 

yaanan ce malumdur. birtakm Çok deiimlerin, eski bir Türk “yenileme yerleim yerleim hareketleri” bölgesi olan diye Halep’teki nitelenen Türkler birtakm önlem önlem girialnmad 

alnmad imlerin -özellikle takdirde, ticarî Irak’taki ve idarî Türkmenlerin tekilatlanmaya yaad yaad dair deiimlerin, problemlerle bu çok kaynaklardan 

yaknda yaknda karizlenebilmesinin 

karya karya kalacaklardr. kalacaklardr. mümkün Bu olmasdr. çalmada çalmada 1840 her açdan açdan öncesi önemli ve sonrasnda olan bu bölgeye, adlî, idarî, kamuo- malî, 

askerî yunun alanlarda dikkatinin ortaya çekilmesi çkan hedeflenmektedir. 

yeniliklerin kent hayatna yansmalarn salnamelerdeki 

verilerden Ksaca Ksaca söylemek izlemek mümkündür. gerekirse bu çalma çalma Zira salnamelerin ile çok büyük kent deiimlerin deiimlerin tarihçiliine ve yapt özellikle en 

Bat’ya Bat’ya orijinal katk adaptasyonlarn adaptasyonlarn da, bu alandadr. yaand yaand bir dönemde, hem Dou Dou hem de Bat’nn Bat’nn gözünün 

üzerinde Halep’in olduu, olduu, Türkiye yüzyllar yüzyllar için jeopolitik, boyu Osmanl Osmanl askeri ve ve stratejik Türk kimlii kimlii açlardan ile bütünlemi bütünlemi önemi hepimiz- bir bir 

kentin ce malumdur. tarihine, Çok belli eski bir kaynak bir Türk grubundaki yerleim bölgesi veriler olan yardmyla yardmyla Halep’teki k k Türkler tutmay tutmay önlem amaç- 

alnmad lamaktadr.lamaktadr. 

takdirde, Irak’taki Türkmenlerin yaad problemlerle çok yaknda kar- 

karya Ayn Ayn Ayn Ayn yykalacaklardr. zamanda zamanda daha daha Bu önce önce çalmada yaymladmz yaymladmz yaymladmz yyaymladmz y y her açdan Basra, Basra, önemli Musul Musul Musul olan bu ve ve bölgeye, Badat Badat Badat Badat 

salnamesalnamekamuoyununleri 

leri serisinin serisinin dikkatinin devam devam devam devam çekilmesi niteliinde niteliinde niteliinde niteliinde 

hedeflenmektedir. 

olan olan bu bu çalmamzda çalmamzda çalmamzda çalmamzda maddi maddi ve ve manevi manevi manevi her her türlü 

türlü 

destei destei destei destei Ksaca esirgemeyen esirgemeyen g söylemek y bata bata bata bata gerekirse Sayn Sayn Sayn Sayn y bu Ercümen Ercümen çalma OKÇU OKÇU ile Ç Ççok büyük ve ve Sayn Sayn Sayn Sayn y ydeiimlerin Habip Habip Habip p HÜRMÜZLÜ 

HÜRMÜZLÜ 

ve özellikle 

olmak Bat’ya olmak üzere üzere adaptasyonlarn Türkmeneli Türkmeneli Türkmeneli yaand birlii birlii birlii birlii ve ve bir Kültür Kültür dönemde, Vakf Vakf Vakf Vakf hem ile ile Global Global Dou Strateji Strateji hem de jj Enstitüsü Enstitüsü Bat’nn gözü- y yöne- yöneyönenüntici tici ve ve üzerinde çalanlarna; çalanlarna; çalanlarna; çalanlarna; olduu, çalmann çalmann çalmann çalmann yüzyllar her her boyu aamasnda aamasnda aamasnda aamasnda Osmanl ve verdikleri verdikleri Türk kimlii destekler destekler destekler ile bütünlemi ile ile yolumuzu 

yyolumuzu 

y bir 

kentin aydnlatan aydnlatan aydnlatan aydnlatan y tarihine, Prof.Dr. Prof.Dr. belli Sayn Sayn Sayn Sayn bir y kaynak Özer Özer ERGENÇ ERGENÇ grubundaki ve ve ve Dr. Dr. veriler Sayn Sayn Sayn Sayn yardmyla Hülya Hülya TA’a TA’a TA’a TA’a k tutmay sonsuz sonsuz sonsuz minnet minnet 

minnet amaçlamaktadr. 

ve ve ükranlarmz ükranlarmz ükranlarmz ükranlarmz sunarz. sunarz. sunarz. sunarz. 

Ayn Ayn Çalmann Çalmann y zamanda yerli daha ve yabanc yabanc önce yaymladmz yaymladmz y tüm y aratrmaclar aratrmaclar Basra, ile Musul ülkemize ve Badat yararl yararl Badat olmas olmas salname- en 

leri büyük serisinin dileimizdir. 

dileimizdir. devam devam niteliinde niteliinde olan bu çalmamzda çalmamzda maddi ve manevi her türlü 

destei destei esirgemeyen g y bata bata Sayn Sayn y Ercümen OKÇU Ç ve Sayn Sayn y Habip pANKARA-2007 

ANKARA-2007 

ANKARA-2007 

HÜRMÜZLÜ 

olmak üzere Türkmeneli Cengiz birlii birlii EROLU, EROLU, ve Kültür Murat Vakf Vakf ile BABUÇOLU, BABUÇOLU, Global Strateji jMehmet Mehmet Enstitüsü KÖÇER 

yyöne- 

yöne- 

tici ve çalanlarna; çalanlarna; çalmann çalmann her aamasnda aamasnda verdikleri destekler ile yolumuzu y 

aydnlatan aydnlatan y Prof.Dr. Sayn Sayn y Özer ERGENÇ ve Dr. Sayn Sayn Hülya TA’a TA’a sonsuz minnet 

ve ükranlarmz ükranlarmz sunarz. sunarz. 

11 

Çalmann yerli ve yabanc tüm aratrmaclar ile ülkemize yararl olmas en 

11 

büyük dileimizdir. 

ANKARA-2007 

Cengiz EROLU, Murat BABUÇOLU, Mehmet KÖÇER

ORSAM


___________________________________________________________________________________ 

I. GR 

1- KENT TARH ARATIRMALARI VE ÇALIMANIN 

KAPSAMI 

Kent tarihi çalmalarnn en temel sorunlarndan biri, hiç üphe yok ki kentin 

tanmna ilikindir. Bat Avrupa’da ve slam dünyasnda kentin tanm farkllklar 

göstermektedir. Dou kentleri üzerine yaplan çalmalarda yer alan kent tanmlarnn/kuramlarnn 

daha çok Avrupal tarihçiler tarafndan üretildii ve Avrupa 

merkezli teoriler olarak öne çkt gözlenmektedir. Bat’nn arkiyatç söylemini 

hâlâ devam ettirme çabas içerisinde oluu, ben ve öteki kavramn yaratmas, yeni 

olan bir yaklam deildir. Hatta Bat, ben ve öteki kavramsallatrmasn, sömürgeci 

söylemde corafyann cinsiyetlendirilmesine kadar götürmütür. Bu balamda Avrupal 

için Asya ve Afrika gibi yerler ötekiletirilmi, ben ve ben olmayan eklinde kavramsallatrlmtr. 

Ksacas sömürgeci söylemde Bat için, toplumlar ve mekân 

cinsiyetletirme, “Dou”nun ötekiliini vurgulamak için bir araç haline getirilmitir 

1. 

Bilindii gibi ehir olgusuna Avrupa merkezli yaklaan Weber, gerek slam 

ehirlerini, gerekse Avrupa dnda kalan dier ehirleri, belirgin bir kentsel kültür 

geleneinden yoksun addetmekte ve Avrupa ehirlerinin aksine tüm Ortadou ve 

slam ehirlerini birbirinden farksz olarak nitelendirmektedir. Ayrca Weber, slam 

ehirlerini özerklikten ve hemehrilik ruhundan yoksun olarak tanmlamaktadr 2. 

Gerek Weberci yaklam, gerekse bu yaklam benimseyen dier Avrupa merkezli 

ehir teorilerini reddeden güzel bir çalma yaymlanmtr. Bu çalmada, Halep 

örneinde bir Ortadou-Osmanl kenti, zmir örneinde Anadolu-Osmanl kenti ve 

stanbul örneinde de bir bakent olmak üzere, üç ayr kent tipolojisi üzerinde durulmakta 

ve Weberci görüün aksine, bu üç kentin her birinde, farkl kentsel kimliklerin 

varl ortaya konulmaktadr 3. 

1 Sömürgeci söylemde Bat’nn “Dou”nun ötekiletirilmesinde mekânn ve toplumlarn nasl cinsiyetletirildii 

konusunda ayrntl bilgi için bkz: Irvin Cemil Schick, Bat’nn Cinsel Kys: Bakalkç 

Söylemde Cinsellik ve Mekânsallk, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2000. 

2 Max Weber, ehir: Modern Kentin Oluumu, Editör: Don Matindale-Gertrud Neuwirt, Çeviren: 

Musa Ceylan, stanbul 2000. 

3 Edhem Eldem-Daniel Goffman-Bruce Masters, Dou ile Bat Arasnda Osmanl Kenti: Halep, zmir 

ve stanbul, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2003. 

13

ORSAM 

Osmanl Vilayet Salnamelerinde Halep___________________________________________________________ 

 

14 

19. Yüzyl Sonlar Halep ehri 

Son dönemlerde kent tarihi üzerine yaplan çalmalardan bir ksmnda da, 

Grunebaum’un ortaya att slam ehri teorisinin temelini oluturan ve slam ehrini 

belirleyen yegâne ögenin dinsel faktörler olmad, tek tip bir slam kenti modeli 

oluturmaktansa, kentin oluumunda bölgesel özelliklerin ve kültürlerin göz önünde 

bulundurulmas gerektii ileri sürülmektedir. Bu çalmalardan biri 1985’te yaymlanan 

ve bundan 10 yl sonra Türkçe’ye çevrilen André Raymond’un çalmasdr 

4. Raymond, eserinde teorik çerçevede slam kenti modeline, Halep, am, Kahire 

gibi Ortadou’daki belli bal Osmanl kentleri örneklerinden yola çkarak eletiriler 

getirmektedir. Faroqhi de tek tip bir slam kenti modelinden ziyade, farkl bölgelerde 

farkl kent tipolojilerinin oluacan Ankara ve Kayseri’deki konut yaplarndan 

yola çkarak ortaya koymaya çalmtr 5. Bu balamda, Osmanl kentine baktmzda, 

bu alanda yapt ciddi çalmalaryla tannan Özer Ergenç’e göre, Osmanl 

kenti bir sentezdir ve bu sentezde slami ögeleri ve Orta Asya Türk uygarlnn 

izlerini bulmak mümkündür 6. 

Özetle Weberci yaklama kar çkan tarihçiler, Osmanl kentlerinin kendilerine 

has ehir tiplerinin, özgüllüklerinin olduunu, bununla birlikte Avrupa kenti 

ya da Osmanl kenti, slam kenti tanmlamalaryla dier uygarlklarn kentlerini 

deerlendirmenin mümkün olmadn savunmulardr. 

4 André Raymond, Osmanl Döneminde Arap Kentleri, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, 2. Bsk., stanbul 

2000; ayrca bu çalma üzerine yaplm bir deerlendirme için bkz. N. Bilge Özel, “André Raymond: 

Arap ehir Tarihinde Bir Dönüm Noktas”, Türkiye Aratrmalar Literatür Dergisi: Türk ehir Tarihi, 

3/6, 2005, s.571-587. 

5 Suraija Faroqhi, Men of Modest Substance: House Owners and House Property in Seventeenth- 

Century Ankara and Kayseri, Cambridge Universtiy Press, 1987, p.220-221. 

6 Özer Ergenç, Osmanl Klasik Dönemi Kent Tarihçiliine Katk: XVI. Yüzylda Ankara ve Konya, 

Ankara Enstitüsü Vakf Yaynlar, Ankara 1995, s.48.


___________________________________________________________________________________ 

15 

19. Yüzyl Sonlarnda Halep Kalesi Girii 

Böylesi bir arka plan olan kent tarihçiliinin, hem Avrupa tarihinde hem de 

Osmanl tarihinde önemli bir yere sahip olduu bilinen bir gerçektir. Her ne kadar 

hâlâ Türkiye’de kent tarihi çalmalar bir bilim dal haline gelememise de, özellikle 

60’l yllardan itibaren bugüne kadar yaplan çalmalar göz ard edilemeyecek kadar 

önemlidir. Özellikle stanbul, Kahire, am, Halep 7 gibi Osmanl’nn büyük ölçekli 

kentleri hakknda oldukça kapsaml çalmalara sahibiz. Ankara, zmir, Bursa 

gibi orta ölçekli kentler hakknda da çok deerli eserler meydana getirilmitir. Daha 

küçük ölçekli kentler hakkndaki bilgilerimiz ise, henüz doyurucu düzeylere ulamamtr. 

Yaplan kent tarihi çalmalarna bakldnda 8, genellikle kaynak grubu 

olarak seyahatnamelerin, salnamelerin, tahrirlerin, sicillerin ve vekayinamelerin 

kullanld görülmektedir. Osmanl klasik dönemini konu alan kent tarihi monografileri, 

genellikle sicil ve tahrir verileri üzerinden ele alnmtr. Seyahatnameler 

hariç, dier ariv malzemesinin resmî kurumlar tarafndan hazrland dikkate 

7 Halep hakknda yaplm belli bal çalmalar için bkz. J. Sauvaget, "Halep", A, V/1, s.117-122; J. 

Sauvaget, “Halab”, Encyclopedia of Islam, III, 85a; Margaret L. Venzke, The Sixteenth Century 

Ottoman Sanjaq of Aleppo: A Study of Provencial Taxation, Baslmam Doktora Tezi, Columbia 

University, New York 1981; Abraham Marcus, The Middle East on the Eve of Modernity-Aleppo in 

the Eighteenth Century, Columbia University Press, New York 1989; Bruce Masters, “Halep”, DA, 

15, stanbul 1997, s.244-247; Masters, Bruce, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, Dou 

ile Bat Arasnda Osmanl Kenti, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2000, s.19-87; Enver Çakar, XVI. 

Yüzylda Haleb Sanca (1516-1566), Elaz 2003. Ayrca Haleb’in ünlü örf (idarî-askerî) görevlileri ile 

er‘î (adlî-idarî) yetkilileri ve hatta airlerinin hal tercümelerinin yer ald 13. yüzylda kaleme alnan 

bir kitap için bkz. Kemâl al-Dîn brahim al-‘Adîm, Bugyat at-Talab fî Tarîh Halab, Yaynlayan: Ali 

Sevim, TTK Basmevi, Ankara 1976. 

8 Bugüne kadar yaplm Anadolu kentleri hakkndaki bir deerlendirme için bkz. Mehmet Öz, “Osmanl 

Klasik Döneminde Anadolu Kentleri”, Türkiye Aratrmalar Literatür Dergisi: Türk ehir 

Tarihi, 3/6, 2005, s.57-88; Osmanl dönemi Arap kentleri üzerine yaplm eserleri deerlendiren bir 

çalma için bkz. Nelly Hanna, “Osmanl Dönemi Arap ehir Tarihi Üzerine Bir nceleme”, Türkiye 

Aratrmalar Literatür Dergisi: Türk ehir Tarihi, Çeviren: Mustafa Macit Karagözolu, 3/6, 2005, 

s.103-116.

ORSAM 


 

alndnda, son yllara kadar genellikle kent tarihi ekseninde yaplan aratrmalar, 

kentin fiziksel görünümünden, siyasi tarihine ve ehirde var olan idarî örgütlenmelere 

deinen çalmalardr. 60’l yllardan sonra sosyal ve ekonomik tarihin ön plana 

çkmas, bu çalmalara da yansmtr. 70’li ve 80’li yllarda kaleme alnm monografiler, 

toplumun tarihine de çeitli açlardan k tutan çalmalar olma özelliini 

tamaktadr. 90’l yllardan itibaren ise tarihçilik anlay makro düzeyden mikro 

düzeye doru kaymaya balam ve artk sradan insann tarihine dair izler aranmaya 

balamtr. Özetle her dönemin problem olarak ortaya koyduu, arad sorunsallar 

çevresinde kent tarihleri yazlm ve yazlmaktadr. 

16 

Halep ehri Genel Görünümü 

Ksaca kent tarihçilii ile ilgili bir deerlendirmeden sonra ana kaynamz 

oluturan ve 33 adet yaymlanan Halep Vilayet Salnameleri ve Halep vilayetine dönelim. 

Bu balamda Halep örneinde 19. yüzylda nasl bir corafya ve idarî taksimat 

ile kar karya olduumuzu, “Salnamelerde Halep” denince karmza nasl bir 

harita çktn ksaca zikretmek yerinde olacaktr. 

Halep kenti, hem 19. yüzylda snrlar içerisinde yer ald sancaa, hem de 

o sancan bal bulunduu vilayete adn vermitir. Salnamelerde kent, “Asya ktasnda 

bulunan ve Osmanl vilayetleri içinde büyüklüü ve ticari öneminden dolay en mehur 

ehirlerdendir. Halep ehri stanbul’dan 263 saat 9 uzaklktadr” eklinde tanmlanmaktadr 

10. Toplam 33 adet vilayet salnamesine göre 19. yüzylda Halep vilayetinin 

üç sanca ve 24 kazas bulunmaktadr: Bunlar Halep, Urfa ve Mara sancaklardr. 

Salnamelerdeki bilgiye göre “güneyde Suriye vilayeti, batda Akdeniz ve Adana vilayeti, 

kuzeyde Ankara ve Sivas vilayetleri, douda Zor sanca ile Diyarbakr ve Elaz vilayetleriyle 

snrldr. Vilayetin batsndan dousuna kadar olan uzunluu 85 ve genilii de 90 

saattir” 11. Vilayetin paa sanca olan Halep sanca ise, aralarnda Antakya, Kilis, 

9 Salnamelerdeki 1 saatlik mesafe 5 kilometreye tekabül etmektedir. 

10 Daha fazla bilgi için bkz. Bu eserin “Halep Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler” ksm. 

11 Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Corafi Durumu” balkl ksm.


___________________________________________________________________________________ 

Antep, skenderun gibi önemli ve büyük idarî birimlerin yer ald, adna “kaza” 

denen toplam 13 idarî bölgeye ayrlmaktayd. Urfa ve Mara sancaklarna bal 4’er 

kaza bulunmaktayd. Bu ksm, salnamelerdeki veriler nda, sonraki bölümlerde 

daha ayrntl incelenecektir. Toparlamak gerekirse, 19. yüzylda Halep vilayeti 

dendii zaman, bugünkü Halep kentinin snrlarn çok aan bir bölge karmza 

çkmaktadr. 

te bu balamda, yaplan bu çalma 

ile Halep merkezli bu bölgenin ksa 

tarihçesi anlatldktan sonra, 16. yüzyldan 

balayarak 19. yüzyl boyunca nasl 

bir idarî taksimata tabi tutulduu ve nasl 

bir tara örgütlenmesinin mevcut olduu 

üzerinde durulacak; içinde barndrd 

nüfus unsurlar bir incelemeye tabi tutulduktan 

sonra Halep merkezli bölgenin 

sosyal ve ekonomik yaps, ana hatlaryla 

irdelenecektir. 

Ancak daha önce bu eserin hazrlanmasna 

esas olan Halep salnameleri 

hakknda genel bilgi vermekte yarar vardr. 

2- ESERN DAYANDII 

KAYNAK GRUBU: HALEP 

VLÂYET SALNAMELER 

Toplumdaki yeniliklerin yerel düzeyde 

dile getirilmesinin arac olarak tanmlanan 

salnamelerin, taradaki kentsel 

yaam hakknda önemli bilgiler içerdii, 

erbabnn bildii bir gerçektir 

Halep Sokaklar 

12. 19. yüzyl 

aratrmaclarnn, hele de kent tarihi üzerine 

çalanlarn skça bavurduklar salnameleri, yine o dönemin Musul eyaleti 

matbaa müdürü olan Bayazar Mektubî Muavini Safvet Bey’in ifadesine bavurarak 

tanmlayalm: Ona göre salnameler, ilgili beldenin hava artlarndan, fizikî yapsna; 

ziraî faaliyetlerinden sanayi ve ticarî durumuna; yakn ve uzak geçmiinden belde 

yerleiklerinin örf ve adetlerine; beldeye atanan memurlarn isim ve rütbelerinden 

12 Latin harfleriyle yaymlanm salname örnei için bkz. Ankara Vilayeti Salnamesi: 1325 (1907), 

Ankara Enstitüsü Vakf Yaynlar, Ankara 1995. Ayrca salnameler hakknda genel bir bilgi için Ayrca 

salname ve salnamelerin çeitleri hakknda genel bir bilgi için bkz.: “Sâl-nâme”, slam Ansiklopedisi, 

X, stanbul 1967, s.134-136. Salnamelerin toplu katalou için bkz.: Hasan Duman, Osmanl Salnameleri 

ve Nevsâlleri, I-II, Ankara 2000; Ahmet Zeki zgöer, “Osmanl Salnamelerinin ehir Tarihi Bakmndan 

Önemi”, Türkiye Aratrmalar Literatür Dergisi: Türk ehir Tarihi, 3/6, 2005, s.539-552. 

17

ORSAM 


 

yörenin idarî taksimatna varncaya kadar o vilayet ile ilgili her türlü bilginin yer 

ald esiz kaynaklardr 13. 

Bilindii gibi, vilayet salnamelerinin yaymlanmasna Halep Mektubî Kalemi’nde 

bulunan brahim Halet Bey tarafndan “Fihrist-i Vilayet-i Haleb” 14 adyla 

düzenlenen ve istatistikî bilgiler içeren eserin, Bâb- Âlî’nin dikkatini çekmesi üzerine 

balanmtr. brahim Halet Bey’in hazrlad bu eserin birer örnei vilayetlere 

gönderilmi ve benzeri yllklar hazrlanmas için emirler verilmitir. Salname geleneinin 

olumas ise, ancak 1867 Vilayet Nizamnamesinin yaymlanmas ile mümkün 

olabilmi ve bu nizamname ile birlikte “eyalet” düzeninden “vilayet” düzenine 

geçilmitir 15. 

Halep’te Osmanl Köprüsü 

Salnameler üzerine yaplan çalmalardan biliyoruz ki, Osmanl döneminde bu tür 

çalmalar bir yandan devlet kanalyla resmi olarak yürütülmekle birlikte, dier 

yandan özel kurumlar tarafndan çeitli salnameler de hazrlanmtr. 

13 Safvet Bey’in “ifâde-i mahsûsa” ksmndaki deyimiyle salnameler; “bir yerin havasnn güzelliini 

veya kötülüünü, arazisinin ve tarmsal faaliyetlerinin durumunu, ulam yollar ile corafi yerini, 

tarihi hakknda bilgileri, sanayi ve ticaretini, o memleket insannn örf ve adetlerini, memurlarnn 

isimleri ile rütbe ve sfatlarn bilmek için salnameler kadar esasl bir rehber olamaz”d (1325 tarihli 

Musul Vilayet Salnamesi). Ayrca bir örnek olmas bakmndan Musul vilayet salnamesi ile ilgili yaplan 

son bir çalma için bkz. Cengiz gg Erolu-Murat ğ Babuçolu-Orhan ğ 

Özdil, Osmanl Vilayet Salnamelerinde 

Musul, Global Strateji Enstitüsü Yaynlar, Yaynlar, Ankara 2005. 

14 Henüz bu eserin herhangi bir nüshasna ulalamamtr. Bu nedenle mevcut vilayet salnameleri 

içerisinde en eski tarihli olan 1868’de yaymlanan Bosna Vilayet Salnamesi’dir. Bkz. Hasan Duman, 

Osmanl Salnameleri ve Nevsâlleri, I, Ankara 2000, s.XVIII, 5. 

15 Özer Ergenç, “Salnamelerde zmir”, 1885-1985 Türkiye Ekonomisinin 100 Yl ve zmir ve zmir 

Ticaret Odas Sempozyumu, (21-23 Kasm 1985) Atatürk Kültür Merkezi, zmir. 1864 ve 1871 Vilayet 

Nizamnamelerine göre devleti temsilen malî, siyasî ve güvenlik konularnda yetkili bir vali vard. Bu 

dönemdeki valilerin yetkileri, Tanzimat sonras döneme göre artrlmt. Bu konuda ayrntl bilgi için 

bkz. lber Ortayl, Tanzimat Döneminde Osmanl Mahallî dareleri (1840-1880), TTK Yaynlar, Ankara 

2000, s.57-61. 

18


___________________________________________________________________________________ 

Aratrmaclarn da dikkat çektii üzere içerdikleri bilgiler dolaysyla, devlet 

tarafndan yaymlanan ve büyük bir yekûn tutan vilayet salnameleri, ilgili vilayetin 

tarihi için temel bavuru kaynaklar arasnda yerini almtr. 

Bu balamda, çalmamzn temel dayanak noktas olan Halep vilayet salnamelerine 

baktmzda, H. 1284-1326 (M. 1866-1908) yllar arasna ait toplam 33 

adet salnamenin olduu görülmektedir. Birbirini takip eden 33 ciltlik, oldukça külliyatl 

saylabilecek bu seri sayesindedir ki, 19. yüzyln ikinci yarsndan 20. yüzyln 

balarna kadar yaklak 42 yllk süreç içerisinde Halep vilayetinde yaanan de- 

iimleri ya da varln sürdüren idarî, sosyal, toplumsal ve ekonomik yapy izlemek 

mümkün görünmektedir. te bu çalmada, sözü edilen bu 33 salnamedeki 

bilgiler, karlatrmal bir biçimde kullanlarak Halep vilayetinin geneline dair yeni 

bir metin oluturulmaya çallmtr. Bu salnamelerin listesi, öyledir 16: 

1- H.1284 (1866) Def’a 1; Halep Vilayet Matbaas, 204 Sayfa. 






























16 33 Adet Halep Vilayet Salnamesi yaklak olarak 9.500 sayfadan olumaktadr. 

19

ORSAM 


 




Halep vilayet salnamelerine baktmzda, belki de salname geleneinin olu- 

umunda ilk adm olmasndan dolay, en azndan Badat, Basra, Musul gibi Do- 

u’da yer alan vilayet salnamelerindeki yapdan, içerdii bilgiler itibariyle farkllk 

gösterdii görülmektedir. öyle ki: Genel yap itibariyle Halep salnameleri, dier 

vilayet salnamelerine örnek tekil etmi olmakla birlikte, örnein “Tarihçe” ksm, 

Halep’te daha ksa ve genel anlatlrken, sözünü ettiimiz dier üç vilayete ait salnamelerde 

daha ayrntldr. Elbetteki her vilayette bulunan kadronun, mektubî kaleminde 

görevli kiilerin bilgi ve yeteneklerine göre salnamelerde, genel olarak verilmesi 

gereken bilgilerin ötesinde, bölgeye özel bilgilerin de bulunduu bilinmektedir. 

Örnein 1325 tarihli Musul vilayet salnamesinde verilen salkla ya da tarihçe 

ile ilgili bilgiler bu açdan dikkat çekicidir. Salnamenin salkla ilgili ksm, Musul 

Belediye Tabibi Eyüp Necmettin tarafndan kaleme alnmtr. Salname içerisinde 

sk sk geçen ifadelerden de anlaldna göre Doktor Eyüp Necmettin, dönemin 

olaylarna duyarl, iyi bir gözlemci ve oldukça geni bir perspektiften dünyay alglama 

yeteneine sahip, bilgili, aydn kimlie sahiptir 17. te Halep vilayetine ait salnamelerde 

de, dier üç salnameye göre en azndan iki temel farkllk göze çarpmaktadr. 

Bunlardan biri Halep merkezli bölgede kurulan yabanc okullar hususudur. 

Dieri de, tekilat yapsna yaplan vurgudur. leride anlatacamz üzere, Osmanl 

ülkesinde Tanzimat dönemiyle birlikte yaanan gelimeler, gerek aznlklar himaye 

politikas altnda misyonerlik faaliyetlerinin youn olarak uyguland yabanc 

okullarn, gerekse tara tekilatlanmasnn en ince ayrntlarn Halep salnamelerinde 

görmek mümkündür. Böylece, teoride dile getirilen tekilat yapsnn uygulamada 

nasl bir ekil ald, kadrolarn nasl ve kimlerden oluturulduu gibi hususlar, 

bu veriler sayesinde anlalmaktadr. Elbetteki dier bütün salnamelerde bu konulara 

yer verilmektedir. Ancak, Halep salnameleri, bu anlamda verdii ayrnt ile dikkat 

çekmektedir. 

Kaynaklarmza dair son olarak unu söyleyerek bu konuyu burada noktalayalm. 

Yukarda da deindiimiz gibi, Halep üzerine pek çok çalma yaplmtr. 

Bu çalmalarn yan sra Osmanl arivlerinde üretilen pek çok belge ve kayt da 

mevcuttur: Mühimme, ikayet, tahrir defterleri gibi merkez ariv kaytlarnn dnda 

bir de tarada üretilen, kad mahkemelerinde tutulan ve ehir tarihi çalmalarnn 

vazgeçilmez kaynaklarndan olan er‘iyye sicilleri gibi. Elbetteki Halep’e dair sözü 

edilen kaynaklarda saysz belge bulunmaktadr. Tahrirler, özellikle de siciller bizlere 

saysz veriler sunmaktadr. Ancak, bu çalmann snrlar gerei, burada yalnzca 

salnamelerdeki verileri, yaplm olan aratrmalarla destekleyerek kullandk. 

Amacmz, yaplan çalmalar nda ana kaynak grubumuzda verilen bilgileri 

karlatrmal bir biçimde kullanarak, Halep’in 19. yüzylna k tutabilmektir. Bunu 

da belirttikten sonra artk, Halep’in salnamelerde nasl resmedildiine geçebiliriz. 

17 Erolu, Babuçolu, Özdil, Osmanl Vilayet Salnamelerinde Musul, s.36-37. 

20


___________________________________________________________________________________ 

3- TARHÇE 

a. Dou ile Bat Arasnda Önemli Bir Kent: Halep 

Dou-Bat ticaretinde önemli bir yeri bulunan ve Frat ile Asi nehri arasnda 

uzanan 18 kentin tarihçesine baktmzda, Hititler gibi eskiça uygarlklarndan ortaçan 

Arap ve Roma uygarlklarna, Memluk, Selçuklu ve erken modern dönem 

Osmanl medeniyetine kadar pek çok uygarl içinde barndran geni bir yelpaze 

ile karlarz. Birçok devletin hâkimiyet alan olan bu kentin, kimi zaman parlak 

dönemleri olmu, kimi zaman da çeitli hâkimiyet mücadeleleri ya da doal afetler 

neticesinde, buhranl ve sönük yllar, hatta on yllar geçirmitir. Hepimiz biliyoruz 

ki bir bölgenin gelimesi, ekonomik açdan ilerlemesi, bir yandan sahip olduu 

konjonktürel artlara, dier yandan da bölgedeki siyasi yapnn istikrarna baldr. 

Hiç abartsz, tarih sahnesine çkndan (M.Ö. 20. yüzyl) neredeyse 16. yüzyl balarnda 

Osmanl hâkimiyetine geçinceye kadar Halep’te uzun soluklu bir siyasi iktidara 

rastlamak pek mümkün olamamtr. 

Suriye’nin kuzeyindeki en önemli kent olan Halep, Anadolu ile Mezopotamya 

ve Akdeniz ile ran arasndaki yollarn kavak noktasnda yer almasndan dolay, 

ticaret kervanlarnn urak noktas haline gelmitir 19. Bu özelliinden dolay da, 

kent üzerinde önemli çalmalar yapan Bruce Masters tarafndan “Osmanl mparatorluu’nun 

Kervan Kenti” olarak adlandrlmtr. 

Akça ehir anlamna kullanlan Halebü’-ehbâ 20 olarak da anlan kentin tarihçesinin 

M.Ö. 20. yüzyla kadar uzand görülmektedir 21. lk olarak M.Ö. 3. bin ylda 

çivi yazl Akad tabletlerinde adna rastlanmaktadr. M.Ö. 18. yüzylda Yamhad 

Krallnn bakenti olan ehir, daha sonra Anadolu’da kurulan Hitit Krallnn 

eline geçmi ve Hititlerin önemli eyalet merkezlerinden biri olmutur. Daha sonra 

Asur ve Pers hâkimiyetinin etkin olduu kente, Helenistik dönemde Suriye Kral 

Seleukos Nikator egemen olmu ve kentte önemli imar faaliyetleri gerçekletirmitir. 

M.Ö. 64 ylna gelindiinde Roma mparatorluu’nun Suriye eyaletinin snrlar 

içine alnm ve Bizans dönemi boyunca iktisadî açdan zaman zaman parlak dönemler 

yaamaya balamtr. Öyle ki Bizans döneminde çok sayda kilisenin yer 

ald bir Hristiyanlk merkezi haline gelmitir 22. 

18 Ali Rza, Atlasl Memâlik-i Osmaniye Corafyas, 1. Bask, stanbul 1318, s.178. Bir baka eserde 

Halep, Suriye’nin kuzey ksmnda yer alan ve ayn adla anlan vilayetin merkezi olub Frat ile Asi 

nehirleri arasnda uzanan geni ovann içinde yer alan ve memâlik-i Osmaniyenin, yani Osmanl ülkesinin 

ikinci derecede büyük ehirlerinden olan bir kent olarak tanmlanmaktadr. Bkz. Kamûsü’la‘lâm, 

III, Tpkbasm Kagar Neriyat, Ankara 1996, s.1971. 

19 Talip Yazc, “Halep”, DA, 15, stanbul 1997, s.240. 

20 Bulunduu bölgenin toprann beyaz olmasndan dolay kent, bu adla anlmaktadr. Bu isimle ilgili 

rivayetler için bkz. Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, s.2. 

21 Sauvaget, “Halep”, s.117. 

22 Yazc, “Halep”, s.241; Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, s.2-3. 

21

ORSAM 


 

Halep Ulusal Müzesi Kil Tablet Halep Roma Dönemi Kalntlar 

Halife Ebubekir döneminde Suriye üzerine birkaç kez sefer düzenlenmi ve 

M.S. 637’de slam hâkimiyetine girmitir. Daha sonra srasyla Emevi ve Abbasilerin 

egemenlik sahas içinde yer almtr. Abbasiler döneminde kent, siyasi ve idarî bakmdan 

önemli bir konuma kavuamamtr. Tolunoullar, Hamdaniler, hidler ve 

Fatmilerin Mirdasi hanedannn iktidar mücadelelerine sahne olan kent, 1070 ylnda 

Msr seferine çkan Selçuklu Sultan Alparslan’n kuatmasna sahne olmutur. 

Daha sonra 1078 ylnda Suriye Selçuklu Meliki Tutu tarafndan da kuatlm ve 

yaplan mücadeleler sonucunda, 1086 ylnda dorudan Anadolu Selçuklu Devletine 

balanmtr. 1118’e kadar devam eden Selçuklu yönetiminden sonra Halep, 

Artuklularn eline geçmise de, bu hâkimiyet uzun sürmemi 1128’de Atabeg 

Zengi’nin yönetimine girmitir. Bu dönemde haçl seferlerine kar ciddi baarlar 

elde edilmitir. 1183’te ise kentte hâkimiyetini kuran Eyyübiler olmu ve yaklak 80 

yl kadar süren Eyyübi döneminde kent, belki de o ana kadarki tarihinin en rahat 

yllarn yaam ve kentin ticari hayat canlanmtr 23. 

1260 ylndaki Mool hâkimiyeti, 1348’de ya- 

anan büyük veba salgn ve 1400’de Timur’un tahribi 

sonucunda kent, büyük ykmlar yaamtr. 

1516’da Osmanl hâkimiyetine girinceye kadar devam 

eden Memluk yönetiminde kent, genel anlamda 

kalknmsa da, yaanan açlk, ktlk, veba salgn ve 

depremlerle felaketlerden kurtulamamtr. Tüm 

bunlara ramen Avrupa ile ran arasndaki ticarette 

arac rolünü üstlenen Karadeniz’deki Cenevizliler, 

Halep’in yeniden kalknmasn salayacaklardr. 

öyle ki: Bu dönemde Venedikliler, talyan kumalar 

karlnda aldklar Gilan ipei ticaretini Halep 

üzerinden oluturulan ticaret a ile gerçekletirmeye 

balamlard24. Nitekim kentte ilk konsolosluk 

kuracak olanlar da Venedikliler olacakt. te bu 

yeni gelime, kentin ticari önemini birden bire ön 

23 Sauvaget, “Halep”, s.118-120. 

24 Yazc, “Halep”, s.241-242; Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, s.4-12. 

22 

Eyyübi Dönemi Taç Kap


___________________________________________________________________________________ 

plana çkaracakt. 

Yukarda belirttiimiz gibi, Osmanl hâkimiyetine geçmeden önce Halep, 

Memluklarn yönetiminde idi. Yldrm Bayezid döneminde bozulmaya balayan 

Osmanl-Memluk ilikileri, Fatih döneminde iyice gerginlemi, Fatih’in olu II. 

Bayezid döneminde de bu gerginlik devam etmi ve çkan sava Osmanllar kaybetmitir 

25. Yavuz dönemine gelindiinde, 1515’te Malatya taraflarnda egemen olan 

Dulkadirolu topraklar Osmanl ülkesine katlmt. Çaldran meydan muharebesinden 

sonra halknn büyük bir ksm Sünni olan Anadolu’daki Beyler, Osmanl 

tarafn tutmu, bata Diyarbakr olmak üzere Musul da dâhil birçok ehir Osmanllara 

kaplarn açmt. Böylece 1515 senesi içinde Dou Anadolu topraklarnn büyük 

bir ksm Osmanl hâkimiyetine geçmi oldu. Bu durum, Memluklar iyice tedirgin 

etmeye balad. Bu arada Ümit Burnu kefedilmi ve Hint Okyanusu ile Akdeniz’de 

Portekizliler etkin bir ekilde faaliyet göstermeye balamlard. Osmanllar, 

bir yandan Akdeniz’de Portekizlilerin bu kadar faal olmasndan, dier yandan 

da kutsal yerleri tehdit etmesinden rahatsz oluyordu. Bu aamada Memluklar, Portekiz 

tehdidine kar baarl politikalar yürütemeyince, zaten Memluk sorununa bir 

çözüm bulmak isteyen Yavuz, Msr üzerine sefer düzenlemi ve tüm Msr’ Osmanl 

topraklar arasna katmt. 1516’da Mercidabk (Halep’in kuzeyinde) meydan 

muharebesinde Memluklular tamamyla malup edilmiti 26. Böylece bir yandan 

Dou’nun iki önemli ticaret merkezi olan Halep ve am ehirleri, sava yaplmakszn 

Osmanllarn hâkimiyetine geçmi oluyordu; dier yandan da Portekizliler, Kzldeniz’de, 

dolaysyla Dou Akdeniz’de tek egemen güç olmaktan çkyordu 27. 

19. Yüzyl Halep Caddeleri 

23 

19. yüzyla gelindi- 

inde Halep’in siyasi ve 

iktisadî durumu, am ve 

Beyrut’un yükselii ile sarslmaya 

balad. Halep, bu 

yüzylda bütün dünyada, 

Osmanl ülkesi içerisinde 

özellikle Balkanlarda ve 

Arap topraklarnda ortaya 

çkan milliyetçilik hareketlerinden 

pek fazla etkilenmedi. 

Özellikle Halep burjuvazisi, 

milliyetçilik hareketlerine 

katlmakta isteksizdi. 

Çünkü bir yandan eski rakibi 

am’n siyasi hâkimiyeti 

25 Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, s.12-13. 

26 Masters, “Halep”, s.244. 

27 I. Selim’in dou siyaseti hakknda ayrntl bilgi için bkz. smail Hakk Uzunçarl, Osmanl Tarihi, 

c.2, TTK Yaynlar, Ankara 1988; inasi Altunda, “Selim I”, A, X, Eskiehir 1997, s.423-434; Yaar 

Yücel-Ali Sevim, Türkiye Tarihi, c.2, TTK Yaynlar, Ankara 1990.

ORSAM 


 

altna girmek istemiyordu; dier yandan da Anadolu’nun güneyinde bulunan baz 

ehirlerle ticarî ilikilerinin kopma noktasna gelmesinden endie ediyordu. Neticede 

Arap isyanna katlan çok az Halepli vard 28. I. Dünya Sava öncesinde stanbul 

ve Kahire’den sonra Osmanl’nn üçüncü büyük kenti olan Halep, önce Araplarn, 

ardndan da 27 Ekim 1918’de ngilizlerin igaline urad ve böylece 402 yllk Osmanl 

hâkimiyeti son buldu. 

Mart 1920’de Suriye Krall’nn kurulmu olmasna ramen Franszlar, 

Sykes-Picot ve Manda anlamasna göre Halep ve am’a girdi. Eylül 1920’de Franszlar 

tarafndan Halep’in özerk bir bölge olduu ilan edildi ve skenderun’u da 

içine alan bu bölgenin yönetimi Araplara brakld. Daha sonra 1922’de yine Franszlar 

tarafndan, Halep, am, Alevi ve Dürzî özerk bölgeleri birletirilerek, merkezi 

Halep olan federal bir devlet kuruldu. 1924’de bu devletin ad Suriye oldu ve merkezi 

de am’a tand. skenderun ise, yar bamsz bir statü ile Beyrut’taki Fransz 

yüksek komiserliine baland. Bu srada çkan bir ayaklanma üzerine Suriye ile 

1936’da anlama imzalamak zorunda kaldlar. Bunun üzerine Türkiye ile Fransa 

arasnda skenderun meselesi gündeme geldi. Nihayetinde 24 Haziran 1939’da imzalanan 

bir anlama ile skenderun, Türkiye’ye baland. II. Dünya Sava srasnda, 

Suriye ve dolaysyla Halep üzerindeki Fransz hâkimiyeti; 29 ubat 1945’te Birlemi 

Milletler tarafndan Suriye’nin bamszlnn tannmasyla son buldu 29. 

24 

20. Yüzylda Halep 

Sonuç olarak Osmanl hâkimiyeti altnda Halep, hem demografik açdan büyük 

bir art yaam, hem de buna paralel olarak yaplan han, çar gibi ticaret 

merkezleri ile cami, mescid, medrese gibi din ve eitim kurumlar sayesinde nüfus 

çeken yeni yerleim alanlarna sahip olmutur. 

Halep eyaleti snrlar içerisinde yer alan dier sancaklarn ya da belli bal 

ehir merkezlerinin tarihçeleri de aa yukar Halep’inki ile paralellik göstermek- 


29 Mahmud Haritâni, “Halep”, DA, 15, stanbul 1997, s.247-248.


___________________________________________________________________________________ 

tedir. Bu çalmann asl üzerinde önemle durduu bölge, bugün Türkiye snrlar 

dnda kalan, fakat Osmanl-Türk geleneinin halen hâkim olduu bir bölge olan 

Halep ve civardr. Bu nedenle burada Osmanl döneminde bu eyalete bal belli 

bal sancak, kaza merkezi ya da kasabann tarihçesine genel olarak deinmekle 

yetineceiz. 

b. Halep Sancana Bal Önemli ki Kaza: Antakya ve Antep 

1. Antakya: 

16. yüzyln sonlarnda bir ara Halep eyaletinin sancaklarndan birisi statüsüne 

getirilen, daha sonra Halep sancann önemli kazalarndan biri olan Antakya’ya 

ksaca bakacak olursak, öyle bir tarihçe karlar bizi: lkçalarda, özellikle de 

Roma ve Bizans dönemlerinde Akdeniz havzasnn en önemli ehirlerinden olan 

Antakya, tarih boyunca ticaret ve sanayi merkezi olarak dikkat çekmitir. Kentin 

kuruluu skender zamanna kadar gitse de, ehir, kimliini Selukos döneminde 

kazanmtr. Onun ölümünden sonra da Selevki devletinin bakenti olmutur. Bu 

dönemde kent, iki mahalleden olumaktadr. Halep yolu üzerindeki ksmda Makedonyallar 

ile Yunanllar iskân edilmilerdi. ehrin güneybat tarafnda ise yerli halk 

ile Yahudi cemaat yaamaktadr. ehir, asl büyük gelimeyi M.Ö. 175–163 yllar 

arasnda yaam, mahalle says dörde yükselmitir. Antakya’da egemen olan 

Selevki devleti, M.Ö. 69’da Roma’nn vassal statüsüne geçince, kente Roma etkisi 

hâkim olmaya balad. Çok geçmeden, birkaç yl içinde ehir, Roma hâkimiyetine 

girdi ve Suriye eyaletinin merkezi konumuna yükseldi. M.S. 35 ve 115 senelerinde 

25 

Antakya – Samanda Girii 

iddetli depremler geçiren kent, büyük tahribata urad. 250’li yllarda bölgede 

Sasani idaresi etkin oldu. Kudüs’e olan yakn konumu ile Anadolu-Yunanistan arasnda 

uzanan yolun kavak notasnda olmas nedeniyle, Hristiyanlar için önemli bir 

yere sahip olan kent, 4 ve 5. yüzyllarda önce metropolitlik, sonra da patriklik merkezi 

oldu. Bizans döneminde önemini koruyan ehir, birçok deprem ve veba salgnna 

maruz kald. 7. yüzyla gelindiinde ran kuvvetlerince boaltlan kent, antik

ORSAM 


 

kimliini kaybetmeye balad. 638’de slam hâkimiyetine giren Antakya’da srasyla 

Abbasiler, Tolunoullar, hidler, Hamdaniler hâkim olmu ve bu srada bölge üzerinde 

Arap-Bizans çekimesi yaanmtr. 1070’lerden sonra tüm Kuzey Suriye’de 

olduu gibi bölgede Selçuklularn faaliyet gösterdii bilinmektedir. Daha sonra, 

yaklak 150–160 yl kadar Haçl hâkimiyeti yaanmtr. Bat dünyasnn Dou’daki 

en önemli siyasi ve iktisadî merkezlerinden biri olup Hristiyanln yayld yer 

olan Antakya, 1268’de Kuzey Suriye’de Haçl hâkimiyetine son veren Memluklarn 

hâkimiyetine girmitir. Nihayet tpk Halep gibi, Antakya ve aslnda bütün Suriye’nin 

kuzeyi Yavuz Sultan Selim döneminde, 1516’da Osmanl hâkimiyetine girmi 

ve 1918’de ngilizler tarafndan igal edilinceye kadar da (402 yl) bu durum devam 

etmitir. Hemen akabinde Fransz hâkimiyetine geçen kent ile ilgili 1921’de imzalanan 

Ankara Anlamas ile skenderun sanca denilen bölgeye idarî muhtariyet verilmesi, 

Batl devletlerce kabul edilmitir. Nihayet 1939 ylnda Hatay ve onun merkezi 

olan Antakya’nn Türkiye Cumhuriyeti’ne balanmas ile bu sorun ortadan 

kalkmtr 30. 

2. Antep: 

lkça kaynaklarnda adna rastlanmasa da yaknlarnda bulunan ve Urfa- 

Halep-Mara yolunun kesim noktasnda yer alan Dülük bölgesinin ismi sk sk zikredilmektedir. 

Hitit, Asur, Büyük skender, Roma ve Bizans uygarlklarnn görüldüü 

Dülük ve civar sk sk Arap-Bizans mücadelelerine sahne olmutur. Bizans 

döneminde Dülük yaknlarnda bir kale yaplmtr ve buras Antep 31 adyla anlan 

ehrin ilk çekirdeini oluturmutur. Bu kale, M.S. 499’da meydana gelen büyük 

depremle Dülük Kalesinin tahribi sonrasnda, M.S. 527–565 yllar arasnda yaplm 

olmaldr. Burann tam olarak ne zaman Antep adyla anld bilinmemektedir. 

Yazl kaynaklarda ismine, ancak 13. asrda rastlanmaktadr. 

26 

17. Yüzylda Antep 

30 M. Streck-H.A.R Gibb, “Antakya”, Encyclopedia of Islam, I, 516b; Halil Sahilliolu, “Antakya”, 

DA, 3, stanbul 1991, s.228-232. 

31 Kaynaklarda Antep, Haleb’in 132 km. kuzeydousunda yer alan ve etrafnn zeytin, ba ve bahçelerle 

çevrili olduu güzel bir kent olarak tanmlanmaktadr. Bkz. Ali Rza, Atlasl Memâlik-i Osmaniye 

Corafyas, s.181.


___________________________________________________________________________________ 

Bölge, ilk defa Hz. Ömer zamannda slam hâkimiyetine geçmitir. Antep ve 

civarna ilk Türk aknlar ise, Türklerin Anadolu’ya yönelik harekâtlarna rastlar. 

Bilindii gibi 1067’de Suriye bölgesinde Türk hâkimiyeti kesinlemi, 1084’te Süleyman 

ah’n Antakya’y almas ile Halep ve civaryla Antep bölgesi de Süleyman 

ah’n idaresine geçmitir. Bir müddet Suriye Selçuklularnn hâkimiyetinde kalan 

Antep, 1098’den itibaren Haçl idaresine girmitir. Yaklak bir 50 yl sonra Haçllarn 

elinden alnm ve bölgede tekrar Selçuklu hâkimiyeti kurulmutur. 1150’lerden 

sonra Antep ve civarnda Atabeyler ile Selçuklu mücadelesi görülmektedir. Ardndan 

Eyyübi egemenlii ve arkasndan Mool istilas meydana gelmi, 1260 Ayncalut 

muharebesi ile Antep’te Memluk idaresi kurulmutur. Bu dönemde bölgede 

Dulkadirli Türkmenlerinin meskûn olmasndan dolay, Antep ve civar bu kez de 

Memluk ve Dulkadiroullar arasndaki çekimelerine sahne olmu ve bu mücadele 

bölgeyi çok derinden etkilemitir. 1400 ylna gelindiinde, bir yandan bu mücadele 

devam ederken, dier yandan kent Timur’un istilasna urayacaktr. Ksa süre sonra 

Memluk hâkimiyeti kentte yeniden tesis edilmitir. Bölgedeki Dulkadirli-Memluk 

mücadelesine sonraki yllarda Osmanllar da katlacak ve en sonunda 1516’da Halep, 

Antakya ve civar bölgelerinde olduu gibi Antep de Osmanl idaresi altna alnacaktr. 

Osmanl idaresi altnda, ksa bir süre etkili olan Msr Valisi Mehmed Ali 

Paa isyannn dnda, kentte önemli bir deiiklik yaanmamtr. I. Dünya Sava- 

ndan sonra, itilaf devletlerinin yaptklar anlamalar gereince kente önce ngilizler 

girmi, ardndan ehri Franszlara brakmlardr. Antep halknn igalci güçlere 

kar 10 ay boyunca kendi imkânlaryla verdii büyük mücadele neticesinde, 6 ubat 

1921’de TBMM tarafndan kente “gazi” unvan verilmitir. Nihayet 25 Aralk 

1921’de Fransa ile TBMM Hükümeti arasnda imzalanan Ankara Anlamas gere- 

ince, kent Franszlar tarafndan boaltlmtr 32. 

27 

20 Yüzyl Ba Antep 

32 M. Canard, “Ayntab”, Encyclopedia of Islam, I, 791a; Hüseyin Özdeer, “Antep”, DA, 13, stanbul 

1996, s.466-468.

ORSAM 


 

c. 19. Yüzylda Bir Sancak Merkezi Olarak Urfa’nn Tarihçesine Dair 

Urfa 33, Süryani ve Grek kaynaklarnda verilen bilgilere göre, Frat üzerindeki 

Zeugma (bugünkü Belks) ve Birsa’dan (bugünkü Birecik) balayp, Mardin ve Nusaybin 

üzerinden Dicle’ye ulaan dou-bat dorultusundaki büyük ticaret yolu ile 

Samsat’tan Harran’a giden yolun kavak noktasnda yer alyordu 34. 

Batl kaynaklarda daha çok, Edessa olarak bilinen kentin Makedonyallardan 

önceki devri hakknda net bilgilere sahip deiliz 35. Asur, Grek gibi eskiça medeniyetlerinin 

izlerinin görüldüü kent, 4. yüzylda Hristiyanlk için önemli merkezlerden 

biri haline gelir. 5. asrda ruhani bölgenin idarî ve dinî merkezi haline gelen 

Urfa’da yedi adet piskoposluk bulunmaktadr 36. Süryani ve Nasturiler bata olmak 

üzere Hristiyanlar için buras oldukça önemlidir. 

Kent, 637 ylnda Ebu Ubeyde b. Cerrah döneminde düzenlenen Arap aknlarna 

sahne olur ve 639’da Arap hâkimiyetine girer. Bundan sonra ehir, siyasi, 

özellikle de dini önemini kaybederek ikincil merkez konumuna düer. 

Bölgedeki Arap-Bizans hâkimiyet mücadelesi uzun yllar devam etmitir 37. 

Türkler, ilk kez 1065’te Horasan kumandannn idaresi altnda ehrin üzerine yürümütür. 

Kent, 1070’te de Alparslan tarafndan kuatlm, nihayet Malazgirt zaferinden 

sonra ehir, Selçuklularn hâkimiyetine geçmitir. Fakat bu durum Bizans’n 

bölge üzerindeki mücadelelerinin bittii anlamna gelmez. Nitekim 1083’te 

Philaretos Brachamios’un ehre hâkim olduunu görüyoruz. 1098–1143 arasnda 

Samsat ve Suruç’un da bal olduu Edessa Kontluu (Urfa Kontluu) altnda, Latin’ler 

bölgede hâkim unsur haline geldiler 38. 1144’e gelindiinde kent, madeddin 

Zengi’nin topraklar arasna katld. Bu durum, yani Haçllarn Dou’daki müstahkem 

mevkileri olan Urfa’nn dümesi, büyük etki ve korku yaratm ve bu, II. Haçl 

seferinin de önemli sebeplerinden addedilmitir. Nureddin’in ölümüyle 1174’te ba- 

a, yeeni Seyfeddin Gazi geçmi, daha sonra onun kent üzerindeki hâkimiyetine 

Selahaddin Eyyübi tarafndan 1182 ylnda son verilmitir. 1234’te Anadolu Selçuklularnn 

hâkimiyetine giren kent, tpk dier ehirler gibi 1244’te Mool istilasna 

sahne olmutur. Ebu’l-Fida döneminde (1321) tekrar yamalanan kent, erefeddin 

Ali Yezdi’nin Zafernâme’sinde yazdna göre 1393’te Timur tarafndan da igal 

edilmitir. Tüm bu yama ve istilalardan sonra Kalkaandi’ye göre ancak 1400’de 

yeniden ina edilebilmi ve iskân faaliyetleri gerçekletirilebilmitir 39. 

16. asrn balarnda, 1514’te Safevilerin hâkimiyetine girinceye kadar, Urfa’da 

Akkoyunlu emirlerinin mücadelesi görülür. Safevi-Osmanl çekimesi netice- 

33 Urfa’nn corafi konumu kaynaklarda öyle tasvir edilmektedir: “Urfa kasabas: Haleb’in 190 kilometre 

imâl-i arkîsinde, Frat tevâbi‘inden Culab nehrine dökülen Kehriz çay kenârnda olarak iki tepenin arasnda 

vâki‘dir”. Bkz. Ali Rza, Atlasl Memâlik-i Osmaniye Corafyas, s.179. 

34 E. Honigmann, “Urfa”, A, 13, Eskiehir 1997, s.52. 

35 E. Honigmann, “al-Ruha: in pre-Islamic Times and the Islamic Peirod up to the Ottomans”, Encyclopedia 

of Islam, VIII, 589a; Honigmann, “Urfa”, s.50. 

36 Honigmann, “Urfa”, s.51. 

37 Ayrntlar için bkz. Honigmann, “Urfa”, s.53-54. 

38 Honigmann, “al-Ruha”; ayn yazar, “Urfa”, s.54. 

39 Honigmann, “al-Ruha”. 

28


___________________________________________________________________________________ 

sinde 1517’de Urfa, Osmanl hâkimiyetine girer. Diyarbakr beylerbeyliine balanarak 

idaresi, Piri Bey’e braklr. Milli Mücadele dönemine kadar Osmanl hâkimiyeti 

altnda yaayan Urfa, bu dönemde 1919’de önce ngilizlerin, ardndan da Franszlarn 

igaline uramtr. Nihayet ubat 1920’de halkn gösterdii direnile igalden 

kurtulmutur 40. 

d. Kahramanln Adnda Yaatan Bir ehir: Mara 

29 

Urfa’da Fransz gali Dönemi 

Milli Mücadele dönemindeki üstün direniinden dolay “kahraman” unvann 

alan bu ehrin bilinen en eski tarihi, Asurlulara kadar inmektedir. Markasi, 

Germanicia gibi çeitli adlar alan kent, slam hâkimiyetine girdiinde “Mar‘a” 41 

ismiyle anlmaya baland. Osmanl döneminde de bu son ismini koruyan ehir, 

Milli Mücadele döneminde gösterdii direnilerden dolay, adnn bana “kahraman” 

unvann ald 42. Kurulu tarihi antik dönemlere kadar giden ve ilk yerleim 

yeri, imdiki ehrin güneydousunda yer alan Erkenez çay kenar olan kentin bugünkü 

yerleim yerine tanmas, Dulkadirliler zamannda gerçeklemitir 43. 

Asur ticaret kolonileri döneminde Anadolu’yu Mezopotamya’ya balayan 

önemli bir ticaret yolu üzerinde yer alan ehir, srasyla Hitit, Asur ve Perslerin hâkimiyeti 

altnda kalm ve Romallar döneminde de Kuzey Suriye vilayeti snrlarna 

dâhil edilmitir. Roma mparatorluu’nun 395’te ikiye ayrlmas ile birlikte Dou 

Roma’nn, yani Bizans’n hâkimiyetine geçmitir. 605’ten sonra ksa bir süre Sasani 

hükümranlnda bulunan Mara, Hulefâ-y Râidîn döneminde Arap saldrlarna 

maruz kalr. Arap hâkimiyetinin bölgede hâkim olmasyla birlikte kent, Anadolu 

içlerine yaplacak aknlarda askerî bir üs olarak önem kazanr. Bundan sonra yakla- 

k 150 yl boyunca, özellikle Emevi ve Mervaniler döneminde kentte Arap-Bizans 

40 Honigmann, 55–56. 

41 Mara’n corafi konumu ise öyle açklanmtr: “Mar‘a ehri: Haleb’in 154 kilometre imâl-i garbîsinde 

Ahur dann eteinde vâki‘ bir tepenin üzerinde Aksu’nun Ceyhan’a döküldüü mahal kurbundadr”. Bkz. Ali 

Rza, Atlasl Memâlik-i Osmaniye Corafyas, s.180; ehrin adnn nereden geldii ve tarih boyunca 

hangi adlar aldna dair bkz. Besim Darkot, “Mara”, A, 7, Eskiehir 1997, s.310-311 [310-312]. 

42 Tufan Gündüz, “Kahramanmara”, DA, 24, stanbul 2001, s.192. 

43 Darkot, “Mara”, s.311; Gündüz, “Kahramanmara”, s.192.

ORSAM 


 

çekimesi skça yaanacaktr. Kent, 904 ylnda tekrar Bizans hâkimiyetine girer. 

Ksa dönemler içerisinde el deitirecek olan ehirde, 949’da birkaç yl sürecek bir 

Bizans hâkimiyeti görülür. 952’de Hamdanilerin eline geçen kent, tekrar Bizans 

kuvvetlerince alnr 44. 

Malazgirt öncesinde Türklere kar savunma hatt oluturmak amacyla Bizans, 

Ermenileri, Anadolu’nun iç kesimlerine çekmi, bu da Mara ve civarnda Ermeni 

nüfusunun artmasna sebep olmutur. Bunun sonucunda da baz küçük Ermeni 

prenslikleri oluturulmutur. te Malatya-Antakya hattnn Türk saldrlarna 

kar yaplan savunmada bu Ermeni prenslerinden biri görev alm ve bu kii (Prens 

Philaretos) 1079’da Mara’ da içine alan büyük bir Ermeni prensliini kurmutur. 

Daha sonra I. Süleyman ah ve Emir Buldac tarafndan yürütülen Anadolu harekât 

srasnda Mara, Buldac’nn eline geçince ad geçen prens, Urfa’ya gitmi, ardndan 

Urfa’nn da Selçuklular tarafndan fethedilmesiyle birlikte bu prens Melikah’a itaatini 

sunarak Müslüman olmu ve Urfa kendisine verilmitir (1087) 45. Bu tarihten 

sonra Mara ve civarnda Ermeni, Türk ve Bizans hâkimiyet mücadeleleri yaanmtr. 

Bu mücadeleler 1200’lü yllarn balarna kadar sürmü, II. Gyaseddin 

Keyhüsrev döneminde kent, Selçuklu topraklarna katlm ve bundan sonra özellikle 

Kilikya bölgesindeki Ermenilere kar yaplacak olan seferlerde üs olarak kullanlmaya 

balanmtr 46. 

13. asr balarna gelindiinde, Moollarn önünden kaçan Türkmenlerin 

Anadolu’ya girii ile birlikte Mara ve çevresi yeni bir görünüme bürünecektir. Bu 

göç dalgas ile Anadolu’ya gelen Türkmenlerin, göçer hayatna elverili corafi ko- 

ullar nedeniyle, ksa sürede Mara ve civarna gelip yerletikleri görülmektedir. 

Kesif bir Türkmen nüfusunu içinde barndran bölge, 1258’den itibaren, özellikle 

1258–1298 arasnda Memluk-Ermeni mücadelesine; 1381’den itibaren de Dulkadir- 

Memluk çekimesine sahne olacaktr 47. Yavuz Sultan Selim’in Msr seferi srasnda 

ve sonrasnda Dulkadirlilerin elinde kalan Mara, 1522’de Osmanl hâkimiyetine 

girmitir 48. I. Dünya Sava srasnda önce ngilizler, ardndan da Franszlar tarafndan 

igal edilen ehir, halkn büyük direnii sonucunda 12 ubat 1920’de igalden 

kurtulmu ve bunun ansna TBMM tarafndan 5 Nisan 1925 ylnda ehre “kahraman” 

unvan verilmitir 49. 

44 Gündüz, “Kahramanmara”, s.192; E. Honigmann, “Marash: History up to the Otoman Period”, 

Encyclopedia of Islam, VI, 505b; E. Honigmann, “Mara”, A, 7, Eskiehir 1997, s.312-315. 

45 Gündüz, “Kahramanmara”, s.193. 

46 Bölge üzerindeki Bizans-Türk-Ermeni mücadeleleri hakknda ayrntl bilgi için bkz. Gündüz, “Kahramanmara”, 

s.193; Honigmann, “Marash”.. 

47 14. yüzyl ikinci yarsnda bölgedeki Dulkadirli Türkmen hanedannn hâkimiyeti ve Osmanl- 

Dulkadir münasebetleri hakknda genel bilgi için bkz. Darkot, “Mara”, s.311. 

48 Gündüz, “Kahramanmara”, s.193–194. Burada Osmanl hâkimiyetine giren yalnzca Mara deildir. 

Mara eyaleti ad altnda tüm Dulkadir topraklar Osmanl snrlarna dâhil edilmitir. O dönemdeki 

beyliin hâkimiyet alan öyle idi: Mara, Elbistan, Krehri, Harput, Malatya, Diyarbakr, Kayseri, 

Payas, Sis, Tarsus, Amik Ovas, Besni, Antep, Gündüzlü, Karsi, Dulkadriye, Hsnmansur, Darende, 

Rumkale ve A’zâz. Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Tarihi” ksm. 

49 Metin Tuncel, “Kahramanmara”, DA, 24, stanbul 2001, s.196. 

30


___________________________________________________________________________________ 

Mara stiklal Madalyas ve Berat Mara Sütçü mam Ant 

Görüldüü gibi, hac yolu üzerinde bulunan ve Anadolu’yu çaprazlama 

kateden yol üzerinde yer alan Mara gibi Antep, Antakya ve Urfa, içinde bulunduklar 

eyaletin de adn tayan Halep ile ortak bir kaderi paylamlardr. 

4- OSMANLI TARA TEKLATI VE HALEP 

VLAYETNN DARÎ TAKSMATI 

a. Klasik ve Klasik Sonras Dönem Tara Tekilatlanmasnn 

Genel Yaps ve Halep Eyâleti 

Bilindii gibi Osmanl ülkesi bir yandan askerî-idarî birim olarak eyalet ve 

sancaklara ayrlrken, dier yandan adlî-idarî birim olarak da kazalara ayrlmtr. 

Böylece tarada uygulanan bu sancak-kaza tekilatlanmas ile Merkez, eyalet ve 

sancaklarn bana bey unvann tayan kiileri görevlendirirken 50, kazalarn bana 

da adlî-idarî yetkilerle donatlm, efendi unvann tayan kadlar 51 görevlendirmi- 

50 Klasik dönemde yalnzca sancakbeyleri deil, ayn zamanda sancaklarn birlemesinden oluan 

eyaletlere atanan beylerbeyiler de bey unvann tayorlard. Bkz. Metin Kunt, Sancaktan Eyalete, 

1550–1650 Arasnda Osmanl Ümeras ve l daresi, stanbul 1978, 125–132. 

51 Ergenç, Ankara ve Konya, s.80–88; Ankara örneinde kaza tekilatlanmas ve Osmanl kadsnn 

yetkileri hakknda bkz. Hülya Ta, XVII. Yüzylda Ankara, TTK Yaynlar, Ankara 2006, s.102–105. 

Ayrca Osmanl hukuk sisteminin uygulaycs konumunda olan kadlk müessesinin tarihi hakknda 

genel bilgi için bkz. Ebul-ulâ Mardin, “Kad”, A, VI, stanbul 1977, s.42–46. Hz. Muhammed dönemiyle 

birlikte Emevi, Abbasi, Fatmi ve Osmanllarda mevcut olan kadlk kurumunun özellikleri, kad 

olarak tayin edilecek kiide bulunmas gereken özellikler, kadlarn tayin ve görev süreleri ile tara 

yönetimindeki rolleri gibi konular hakknda geni bilgi için bkz. lber Ortayl, Hukuk ve dare Adam 

Olarak Osmanl Devleti’nde Kad, Turhan Kitabevi, Ankara 1994. Mahkeme gelirleri ile olaylarn 

31

ORSAM 


 

tir. Osmanl tmar sisteminin uyguland topraklar üzerinde bu yönetim alannn 

en temel olan sancaktr ve bu sistem 19. yüzyla kadar uygulana gelmitir. 

Klasik ve klasik sonras dönemde, Osmanl’nn tara tekilatnn temeli olan 

bu sancak-kaza örgütlenmesi en genel ekilde öyle oluturulmutu: Sanayi öncesi 

dönemde üretim ve iletiim, insan ve hayvan gücüne dayand için ehir, barndrd 

yerleiklerinin beslenme olanaklarn salayabilecei etrafndaki krsal alana 

tabi idi. Dier bir deyile etrafndaki krsal alann ehre aktarabilecei ürün miktar, 

o ehrin büyüklüünü ve nüfus skln belirleyen en önemli etkendi. ehrin etrafndaki 

bu krsal çevre, ulam ve iletiim teknolojisinin snrlamalarndan dolay, 

ayn zamanda ehrin de etrafna yapabilecei etki alanyla çakyordu. Bu bakmdan 

bu krsal alan, ayn zamanda ehrin yönetebilecei bir alandr. Bu sebeple Osmanl 

tara tekilatnda ehir ve kasabalardan yönetilebilecek büyüklükteki alanlar, 

birer yönetim alan olarak belirlenmitir. Osmanl tmar sisteminin uyguland topraklar 

üzerinde bu yönetim alannn en temel olan, yukarda da belirttiimiz gibi, 

sancaktr. u halde, memâlik-i mahrûsedeki (Osmanl ülkesindeki) her sancak, hem 

snrlar içindeki ehir ve kasabalar besleyebilecek bir tarm alandr, hem de o ehir 

ve kasabalardan hizmetleri salanan bir yönetim bölgesidir. ehir ve kasabalarn bir 

üçüncü boyutu, askeri örgütlenme içinde onlarn üstlendii roldür. Yine tmar sistemine 

bakld zaman görülür ki ehir ve kasabalar, sancak içindeki saylar mekân 

olanaklarna göre ortaya çkm dirliklerin tevcih edildii sipahilerden oluan, 

silahl kuvvetlerin çeitli kademelerdeki komutanlarnn karargâhdr. Yani sancan 

yöneticisi olan sancakbeyinden alaybeyine kadar komutanlar, o sancan içinde, ya 

sancan merkezinde, ya da sancan alt birimlerine merkezlik eden kasabalarda 

ikamet ederlerdi. Bu örgütlenme ile yakndan ilikili bir dier örgütlenme, adli-idarî 

örgütlenmedir ve bu örgütlenme, tarada her biri makul bir alan kontrol eden, birer 

hüküm bölgesi olan kazalar eklinde olmutur. Bu yüzden her bir ehir ve kasaba, 

sancak içinde ayn zamanda ayr bir kazann da merkezidir. Kazalarn oluumu ve 

denetledikleri hüküm alanlarn, dönemin teknolojisine uygun biçimde, makul bir 

sürede yönetim ve yarg hizmetinin götürülebilecei uzaklklar belirlemitir. Bu 

makul süre insan ve hayvan gücüyle bir günün aydnlk bölümünde yaplacak seyahat 

esas alnmak suretiyle, en çok birkaç gecelemeyi amayacak uzaklklardr 52. 

Böyle bir sistem içerisinde yer alan Halep’in hem bir eyalet merkezi, hem de 

bir sancak merkezi olarak idarî tekilatlanmas, 16. yüzyldan 19. yüzyla öyle bir 

seyir göstermektedir: 

16. yüzyl balarnda Osmanl topraklar arasna katlan Halep, 1517’de 

Arap eyaletinin bir sanca idi 53. Suriye bölgesinin fethinden sonra Osmanllar, böl- 

mahkemeye intikali, yarglama süreci, cezalandrma gibi konular gözönünde bulundurularak 

mahkemenin ekil açsndan incelenmesini ele alan çalmalar için bkz. lber Ortayl, “Osmanl ehirlerinde 

Mahkeme”, Prof. Dr. Bülent N. Esen’e Armaan, A.Ü Hukuk Fakültesi Yaynlar, Ankara 1977, 

s.245–263; Nurcan Abac, Bursa ehrinde Osmanl Hukukunun Uygulanmas (17. Yüzyl), T.C. Kültür 

Bakanl Yaynlar, Ankara 2001. 

52 Ta, XVII. Yüzylda Ankara, s.9–10. 

53 Bu tarihte Arab vilayeti u sancaklardan olumakta idi: Ayntab, Behisni, Birecik, Darende, Divrii, 

Halep, Hama, Hums, Kâhta ve Gerger, Malatya, Rum Kal‘a, Sis, am, Tarsus ve Trablus. Bkz. Çakar, 

XVI. Yüzylda Haleb, s.24. 

32


___________________________________________________________________________________ 

gedeki eski Memluk idarî tekilatn devam ettirmiler ve Halep, am beylerbeyliine 

bal bir sancak haline getirilmitir 54. Kanuni döneminde am Beylerbeyi olan 

Canberd Gazali, Halep’te büyük bir isyan çkarm, fakat bu hareketinde baarl 

olamamtr. Bunun üzerine Suriye bölgesindeki idarî tekilatlanma yeniden düzenlenmi 

ve 16. yüzyl ortalarna kadar sancak statüsünde olan Halep ve am, 1549 

ylnda müstakil bir beylerbeylik haline getirilmitir. Ardndan 1570’de buna Trablus 

ve Sayda da eklenmi ve bölgenin idarî yaps 18. yüzyla kadar deimeden 

devam etmitir. Yüzyl ortasnda, Halep eyaletinin ilk beylerbeyi, eski Malatya Beylerbeyi 

olan Osman Paa’dr 55 ve kendisi eyaletin paa sanca olan Halep sancann 

en üst düzey askerî-idarî yetkilisi konumundadr. Aadaki tablolarda, tahrir defterleri 

verilerine göre, önce 16. yüzyl boyunca eyaletin sancaklar, daha sonra da 

merkez sancak olan Halep sancann idarî yaps gösterilmektedir 56. 

Tablo 1: 16. Yüzylda Halep Eyaletinin Sancaklar 

Sancaklar 1550 1554 1565 1568–1574 1576–1586 

Adana * * * * * 

Antakya * 

A’zâz ve Kilis * * 

Balis * * * * 

Birecik * * * * * 

Cebele * * 

Ekrad 

* * 

33 

Ekrad ve 

Kilis 

Sancaklar 1550 1554 1565 1568–1574 1576–1586 

Halep * * * * * 

Hama * * * * * 

Hums * * 

Ma’arra * * * * * 

Matah * 

Selemiyye * * * * 

Suhne ve Tayine 

* * 

Suruç * 

54 Masters, “Halep”, s.245; Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, s.26, Tablo 2. 

55 Masters, “Halep”, s.245; Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, s.27. 

56 Bu iki tablo Çakar’n eserinden faydalanlarak oluturulmutur. Bkz. Çakar, XVI. Yüzylda Haleb, 

s.28-33.

ORSAM 


 

Tarsus * * * 

Türkmân- 

Haleb 

Üzeyir * * * * 

Yukarda Osmanl tara örgütlenmesinin temel idarî biriminin sancak oldu- 

unu söylemitik. Klasik (14–16. yüzyllar) ve klasik sonras (17–18. yüzyl) dönem 

boyunca Anadolu’daki bütün örneklere baktmzda, sancak snrlarnn pek fazla 

deimedii, eyalet snrlarnda ise, salkl bir yönetim oluturabilmek amacyla 

corafi artlar ve ulamn etken olmas nedeniyle, genelde bir deiimin yaand 

görülmektedir. Bazen bu deiimler baz sancaklarn eyalete dâhil edilmesi ya da 

tamamen çkarlmas eklinde olabilecei gibi, baz özel durumlarda sancak içerisindeki 

baz kazalarn dâhil edilip çkarlmas eklinde de olagelmitir 57. Bu balamda 

yukardaki tabloya baktmzda Halep eyaletinde de snrlarn çok fazla de- 

iken olmadn, Halep, Hama, Mare, Birecik gibi temel sancaklarn yüzyl boyunca 

varlklarn koruduklar görülmektedir. Kald ki daha önceki dönemlerde de, örnein 

Romallar döneminde, vilayetin belli bal sancaklarnn, 16. yüzyldaki durum 

ile paralellik gösterdii görülmektedir 58. 

Tablo 2: 16. Yüzylda Halep Sancann Nahiyeleri 

Nahiyeler 1520 1526 1570–1584 

Altun Özü * * 

Amik * * * 

Antakya * * 

A‘zâz * * 

Bâb * * * 

57 Örnein Anadolu eyaletine bal Hüdavendigar sancann snrlarna baktmzda, 16. yüzyln 

sonlarnda Bursa sanca, çok geni bir alan kapsamaktayd. Biga yarmadasnn Ege kylar dnda 

bütün güney Marmara; Orta Sakarya havzasnn tamam, Sivrihisar ve Beypazar gibi Orta Anadolu 

topraklarnn önemli bir bölümü, Kepsud ve Bergama çevresi ile Bat Anadolu’nun bir ksm sancak 

snrlar içinde kalyordu. Gönen’den Göynük’e kadar uzanan ve Güney Marmara ovalar ile Orta 

Sakarya havzasnn, ayn yönetim birimi içinde yer almalarnn nedenleri corafî koullard. Dier 

yandan Bergama ve Trhala bölgesi ile Beypazar ve Sivrihisar kazalarnn Hüdavendigar sancann 

snrlar içinde yer almas ayn nedene bal deildir. Bunun asl nedenini, sancak nüfusu ile tarmsal 

üretim arasndaki ilikide aramak gerekir. Bursa gibi bir uluslararas ticaret ehrinin, normal kr-ehir 

ilikisi içinde olan yerleme birimlerinden çok fazla nüfus çektii gözönünde bulundurularak, bu ehri 

besleyecek çevresi geni tutulmutur. Bkz. Özer Ergenç, XVI. Yüzyln Sonlarnda Bursa, TTK Yaynlar, 

Ankara 2006, s.121-125. 

58 Suriye bölgesini içine alan vilayet Romallar döneminde u eyaletlerden olumaktayd. Bunlar; 

Komajen [Mara ve havalisi], Sirhasitik [Hirapolis yani Cerablus, Belks, Paro (Halep), Batno (Bab), 

Zeugma (Birecik), Serhas ve Tabsak], Biyaji [skenderun], Silokya [Süveydiye sahilindeki bölge], 

Halbisidis [Mare bölgesi], Halyoponit [amiye topraklar], Apamen [Cisr-i uûr], Kasponit [Süveydiye 

ile skenderun arasndaki Akdeniz yaylas ve Antakya], Suriye topraklarn dnda bulunan 

Ojeran [Urfa] eyaletleridir. Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Tarihi” bal. 

34 

*


___________________________________________________________________________________ 

Bakrâz * 

Cebbul * * * 

Cebel-i Akrâ * * 

Cebel-i Â’lâ * * * 

Cebel-i Baria * * * 

Cebel-i Benî Alîm * * * 

Cebel-i Samâk * * * 

Cebel-i Sem‘ân * * * 

Com * * 

Derbsâk * 

Efâmiye * 

Halkalar (Halka) * * * 

Harim * * * 

Kefr Tâb * * 

Kuseyr * * 

Masyâf * 

Matah * * * 

Münbiç * * * 

Râvendân * * * 

Rûc * * * 

Sermin * * * 

Süveyde * * 

eyzer * * 

uur * * 

Zâviye 

* 

35 

Zâviyetü’l- 

Bâre 

Tablo 2’ye baktmzda, zaman zaman yeni gereksinmeler sonucunda, sancan 

snrlar içinde baz düzenlemelerin yapld görülmektedir. Ancak sancak 

snrlarnda, 19. yüzyla, yani Osmanl ülkesinin tara yönetim birimlerinin yeniden 

düzenlendii döneme dein, dikkate deer bir deiiklik yaplmad anlalyor. 

Bu balamda 19. yüzylda özellikle idarî tekilatlanmada yaanan deiimlere genel 

hatlaryla bakmakta yarar vardr. 

*

ORSAM 


 

b. 19. Yüzyl Tara Tekilatlanmasnda Yaplan Düzenlemelere 

Genel Bir Bak: 

Bilindii gibi 18. yüzyln ikinci yarsndan itibaren ülkenin ulam a ve d 

ticaret kanallar deitiinden, üretim ve yönetim merkezleri ile birimlerinde de 

yeni oluumlar kendini gösterecek ve bu alandaki en önemli atlmlar 19. yüzylda 

atlacaktr. 1836’dan sonra Osmanl ülkesinde klasik tara düzeninin yenilenmesi 

bakmndan vilayet sisteminde birtakm yeni düzenlemelere gidildii bilinmektedir. 

II. Mahmud döneminde genel güvenlik açsndan köklü önlemler alnmas ve ülkede 

düzenli ve eitimli askerî birliklerin oluturulmas amacyla, 1834’te ülkede “redif” 

ad altnda bölükler kurulmu ve valilerin emrine verilmitir 59. Çünkü 1826’da 

yeniçeriliin kaldrlmasnn ardndan kurulan Asâkir-i Mansure-i Muhammediye 

ile tüm Osmanl topraklarnda güvenlii salamak imkânszd. Bu sebeple redif 

tekilat kuruldu ve bu tekilatn eitim ii de Asakir-i Mansure subaylarna verildi. 

Askerî tekilattaki bu düzenlemeye paralel olarak 1836’da tara yönetim birimlerinin 

yeniden düzenlenmesi gündeme geldi. Bu amaçla tarada müirlikler kuruldu 

ve bunlara baz sancak ve kazalar feriklik olarak baland. Bu uygulama ile klasik 

dönemin çok fonksiyonlu tmar sistemi gibi bir sistem yaratlmaya çallyordu. 

Yani askerî-idarî yönetimin bir arada yürütülebilecei bir sistem. 

Bunun yan sra Osmanl ülkesinde baka düzenlemeler de yaplmt. öyle 

ki: Tanzimat dönemine gelindiinde, daha önce yaanan birtakm aksaklklarn giderilmesi, 

özellikle vergilerin herkesin gelir düzeyine göre alnmamas konusundaki 

olumsuzluklarn giderilmesi amacyla, 1840’ta iltizam usulü kaldrlm ve hazine 

gelirlerinin dorudan merkezden atanan muhassllar tarafndan toplanmas kural 

getirilmitir. Böylece tara yönetiminde, eyaletlerde vali ve müirler yer alrken; 

muhassllar gittikleri sancaklarn yönetimini üstlenecekler ve kurulacak olan muhassllk 

meclisleri aracl ile de vergileri düzenli olarak toplayacaklard. Tabii 

beklenen sonuç alnamam ve 1842’de muhassllk kurumu kaldrlarak tekrar iltizam 

uygulamasna dönülmütür. 

Bu balamda yeni bir düzenleme ile eyaletler sancaklara, sancaklar da kazalara 

ayrlmtr. Muhassllk meclisleri ise memleket meclislerine dönütürülmütür. 

Daha sonra bu meclisler 1849’da yaymlanan yeni bir talimatname ile eyalet 

meclisleri adn alrken, sancak merkezlerinde de küçük meclisler kurulmutur 60. 

Bu dönemin en belirgin özellii, kazann yine önemli bir idarî birim olarak uygulamada 

yerini almasdr. Bilindii gibi kaza Osmanl klasik döneminde etkin bir adlîidarî 

birimken, 18. yüzyla gelindiinde idarî açdan önemini bir hayli yitirmi ve 

kadlar da sadece adlî yetkili durumuna dümülerdi 61. 19. yüzylda ise sancak yönetimi 

kaymakamlara braklrken, kazalar da kaza müdürlerinin idaresi altnda 

59 Musa Çadrc, “Tanzimat’n lan Sralarnda Türkiye’de Yönetim (1826–1839)”, Belleten, 51/201 

(1987), s.1220-1221. 

60 Musa Çadrc, “Osmanl mparatorluu’nda Eyalet ve Sancaklarda Meclislerin Oluturulmas (1840– 

1864)”, Yusuf Hikmet Bayur’a Armaan, Ankara 1985, s.257–277; Musa Çadrc, Tanzimat Döneminde 

Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yaps, TTK Yaynlar, 2. Bask, Ankara 1997, s.215. 

61 Ergenç, “Salnamelerde zmir”, s.3–4. 

36


___________________________________________________________________________________ 

idi 62. Eyalet ve sancaklarda halkn temsilcilerinin de yer ald (4 Müslüman, 4 de 

Gayrimüslim) büyük ve küçük meclisler oluturulmutu 63. 

Dier taraftan tara tekilatnda valinin yannda yer alan ve merkezden atanan 

defterdarn da önemli roller üstlendii görülmektedir. Defterdar, hazine gelirlerinin 

toplanmasndan sorumlu idi. Tarada iç güvenlik sorunu ise 1844’te kurulan 

zaptiye tekilat ile salanyordu 64. 

1864’te hazrlanan vilayet nizamnamesi, Mithat Paa’nn 1864–1871 yllar 

arasnda Tuna vilayetindeki uygulamalarndan sonra, memâlik-i mahrûsenin genelinde 

geçerli hale getirildi. Buna göre Osmanl topraklar vilayet, sancak, kaza ve 

köy’lerden oluan yönetim birimlerine ayrlyordu. Bu düzenleme ile yöneticilerin 

unvan ve atanmalarnda da bir deiiklie gidilmitir. Eyalet ad vilayete dönüürken, 

vali yönetici olarak durumunu ve unvann koruyacakt. Sancak terimi yerine 

ise zaman zaman liva teriminin kullanld görülecek ve sancak yönetimi kaymakam 

yerine mutasarrfa braklacakt. Kaza birimi ise 1842’deki statüsünü korumakla 

birlikte seçimle göreve getirilen kaza müdürü yerine kaza yöneticisi olarak kaymakam 

i bana getirilecekti. Böylece en önemli deiiklik kaza yönetiminde yaplm 

oluyordu 65. 1871’e gelindiinde nahiyeler de yönetim birimi olarak bu tekilatta 

yerini alacaktr. Vilayet yönetimi ise valinin bakanlnda birçok üyeden olu- 

an Vilayet dare Meclisi tarafndan yürütülmekteydi. 

Bu balamda 1864’ten itibaren Osmanl Avrupasnda 44 sancakla 10 vilayet; 

Osmanl Asyasnda 74 sancakla 16 vilayet ve Osmanl Afrikasnda da 5 sancakla 1 

vilayette bu yeni düzenleme uygulamaya konulmutur 66. Bütün ülke çapnda 19. 

yüzylda ortaya çkan bu yeni oluumlar, salnamelerden takip etmek mümkündür. 

c. 1864 Vilayet Nizamnamesi ve Halep Vilayeti: 

1839 Tanzimat reformlarnn bir parças olarak, memâlik-i mahrûsede 1864 

Vilâyet Nizâmnâmesinin uygulandn yukarda söylemitik 67. te bu 

nizâmnâmenin, ksmî deiikliklerle 1866’da Halep eyaletinde de uyguland ve 

eyaletin idarî tekilatlanmasnn yeniden düzenlendii görülmektedir. Bu amaçla 

eyaletin yeniden tekilatlandrlmas görevi Cevdet Paa’ya verilmitir. Buna göre 

62 Çadrc, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri …, s.212-225. 

63 Vilayetin alt birimleri olan liva ve kazalarda srasyla mutasarrf ve kaymakamn bakanlnda liva 

ve kaza idare meclisleri kurulmutu. Bu konuda bkz. Ortayl, Tanzimat Döneminde Osmanl Mahalli 

dareleri, s.80–84. 

64 Bu konuda yaplm yeni bir çalma için bkz. Ali Sönmez, Zaptiye Tekilatnn Kuruluu ve Geli- 

imi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yaynlanmam Doktora Tezi, Ankara 2005; Ali 

Sönmez, “Zaptiye Tekilatnn Düzenlenmesi (1840–1869)”, Tarih Aratrmalar Dergisi, 25/39, Ankara 

2006, s.199–219. 

65 Çadrc, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri …, s.252. 

66 Ergenç, “Salnamelerde zmir”, s.5. 

67 1864 Vilayet Nizamnamesine göre Osmanl Avrupas’nda 10 vilayet, 44 sancak; Asya’da ise 16 vilayet, 

74 sancak oluturulmutu. Afrika’da ise 1 vilayet ve bu vilayete bal 5 sancak bulunuyordu. Bu 

düzenlemeler 1871’e kadar yürürlükte kalm, daha sonra yeniden formüle edilerek 1871’de dâre-i 

Umûmiye-i Vilâyet Nizamnâmesi adyla ilan edilmitir. Bkz. Çadrc, Tanzimat Döneminde Anadolu 

Kentleri …, s.251. 

37

ORSAM 


 

eyalete, 1866 ylnda Halep, Urfa, Mara, Kozan, Adana, Tarsus ve Zor sancaklarndan 

olumak üzere yeni bir düzen verilmesi planlanmtr 68. Cevdet Paa, iki yl 

süren valilii boyunca Zor darda kalmak üzere, bu tekilatlanmay oluturmay 

baarmtr. Ancak 1869 ylnda yeni bir deiiklie gidilmi ve Adana, Kozan ve 

Tarsus sancaklar çkarlarak, eyalet snrlar daraltlmtr 69. Vilayet salnamelerindeki 

bilgilere göre, Halep eyaletinin idarî taksimatndaki deiimi aadaki tablodan 

izlemek mümkündür 70. 

Sancak 

Tablo 3: 19. yüzyl kinci Yarsnda Vilayetin dari Taksimat 

1284-1286 

(1866-1869) 

1287-1288 

(1870-1871) 

Halep Vilayet Salnameleri 

1290-1293 

(1873-1876) 

38 

1295 

(1878) 

1299 

(1882) 

Halep * * * * * * 

Urfa * * * * * * 

Mara * * * * * * 

Zor * * - * * - 

Adana * - - - - - 

Kozan * - - - - - 

1300 

(1883) 

Tablodan da görülecei gibi, 1866-1883 yllar arasnda Halep eyaletinin idarî 

taksimatnn, Zor sancann zaman zaman eyalet snrlar içine alnp çkarlmas 

ile, genelde üç temel sancaktan oluturulmak istendii anlalmaktadr. Böylece vilayet, 

26 yl boyunca süreklilik gösterecek olan snrlara kavuturulmutur 71. Nitekim 

aadaki tablo da bunu kantlamaktadr. 

68 “Sûret-i dâre: Haleb vilâyeti idâre husûsunda Haleb, Urfa, Mar‘a sancaklaryla Zor müstakil mutasarrflna 

münkasmdr. Makarr- vilâyeti Halev ehri olub mütemil olduu sancaklarn merkez idâreleri, hem-nâm 

kasabalardr. …”. Bkz. Ali Rza, Atlasl Memâlik-i Osmaniye Corafyas, s.175. Ayrca Haleb, Urfa ve 

Mar‘a sancaklarnn nahiye ve köy saylar için bkz. ayn eser, s.176-177’de yer alan tablo. 


70 lgili veriler, bu eserin “Halep Vilayetine Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri” balkl 

ksmnda yer almaktadr. 

71 1293-1326 tarihli salnamelerinde vilayetin snrlar öyle tarif edilmektedir: “Halep vilayeti Mara, Urfa 

ve Halep adlarnda üç sancak ve yirmi dört kazadan olumaktadr. Güneyde Suriye vilayeti, batda Akdeniz ve 

Adana vilayeti, kuzeyde Ankara ve Sivas vilayetleri, douda Zor sanca ile Diyarbakr ve Elaz vilayetleriyle 

snrldr. Vilayetin batsndan dousuna kadar olan uzunluu 85 ve genilii de 90 saattir”. Bkz. Bu eserin 

“Halep Vilayetinin Corafi Durumu” balkl ksm.


___________________________________________________________________________________ 

39 

20. Yüzyl Ba Halep Vilayeti 

Tablo 4: 1908’de Halep Vilayetinin Sancaklar ve Bu Sancaklara Bal Kaza ve 

Nahiyelerin Snflarn ve Köy Saysn Gösteren Cetvel 72 

Livann Ad Kazalarn Ad Snf 

Halep Sanca 

Nahiye Says 

Köy Says 

Mahalle 

Says 

Halep Merkez 1 -- -- 106 

Antep 1 8 207 80 

Kilis 1 9 469 33 

skenderun 1 1 24 5 

Antakya 1 4 174 42 

dlip 2 3 117 34 

Harim 2 2 172 9 

Belen 2 -- 50 5 

Mare 2 -- 167 -- 

72 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine göre.

ORSAM 


 

Urfa Sanca 

(Birinci Snf) 

Mara Sanca 

(kinci Snf) 

Bâb 2 1 198 9 

Cisr-i uûr 2 4 169 10 

Cebel-i Sem’ân 3 - 113 -- 

Münbiç 3 1 450 5 

Rakka 3 -- 83 2 

Urfa Merkez 1 6 382 48 

Birecik 2 -- 134 7 

Rum Kale (Nizip) 3 4 185 4 

Suruç 3 1 237 2 

Harran 3 3 248 -- 

Mara Merkez 2 8 112 41 

Zeytun 1 -- 30 5 

Elbistan 2 1 153 4 

Göksun 3 1 81 -- 

Pazarck 3 7 88 -- 

40 

20. Yüzyl Ba Halep Vilayeti


___________________________________________________________________________________ 

1908 ylndaki durumu gösteren tablo incelendiinde, Birinci Dünya Sava 

sonrasnda igale urayan Halep, Urfa ve Mara sancaklarnn büyük bir kesiminin 

1920-1939 arasnda Türkiye Cumhuriyeti snrlar içerisine katld, ayn sancak 

snrlar içerisinde yer alan ve ayn kültürel iklime sahip olan Antep, Kilis, Antakya 

ve skenderun’un aksine, Misak- Milli snrlar içerisinde yer almasna ramen Halep’te 

Türkiye Cumhuriyeti egemenliinin salanamad ve nihayetinde Suriye 

snrlarna dahil edildii görülmektedir. Elbetteki o dönemde Batl sömürgeci devletlerin, 

bu snrlarn çizilmesinde büyük pay olduu yadsnamaz. 

5- DEMOGRAFK YAPI 

Burada demografik yapya ve salnamelerdeki verilere geçmeden önce Osmanl 

toplumunun yapsna, hangi unsurlardan olutuuna, hangi ortamda ve hangi 

devlet geleneine göre ekillendiine ana hatlaryla bakmamz gerekir. Ancak 

bundan sonra, Halep örneinde bir Osmanl tara kenti ve civar bölgelerine ait demografik 

verilerini deerlendirebiliriz. 

a. Osmanl Toplum Yapsna Dair Genel Gözlemler: 

Osmanl toplumunun nasl bir yap arz ettiini anlayabilmek için öncelikle 

devlet anlaynn dayanaklarna ksaca bakmak gerekir. Bütün monarilerde oldu- 

u gibi Osmanl Devleti’nde de yöneten yani monark olan “padiah” ile yönetilen 

“reaya” arasndaki ilikiler, temel bir “mutabakat”a dayanyordu. Bu mutabakatn 

bir yönü, padiahn “meruiyet”inin kayna, dier yönü yönetilen reayann yaam 

standardnn yükseltilmesi isteidir. Osmanl Devleti, esas itibariyle örgütlenmesini 

ve bütün kurumlarn slam Hukukuna dayandrmtr. Böyle olmasna ramen gelitirdii 

düzen, çok çeitli kaynaklardan beslenmitir. Bir yanda kökleri slamiyet’ten 

çok öncelere giden “Ortadou” kültür çevresinin yönetim gelenei; dier 

yandan yine slamiyet’ten çok önce önemli pratikler ortaya koymu Orta Asya’daki 

“Eski Türk Gelenei”, bu düzeni besleyen önemli kaynaklardr. Ayrca Osmanl 

Devleti, egemen olduu mekânlar üzerinde yaayan unsurlar kendi reayas arasna 

alrken, onlarn daha önceki kurallarn, kültürel birikimlerini ve dünyay alglaylarn, 

eer slamiyet ile çelimiyorsa, aynen benimsemitir. Bu bakmdan Osmanl 

örgütlenmesi içindeki uygulamalar, oranlar zaman ve mekâna göre deien paylardan 

oluan bir bileim havas gösteren sentez niteliindedir 73. 

Sözü edilen mutabakatta yöneten taraf olan “monark”a, yönetilen “reaya”nn 

mutlak itaati söz konusudur. Bu mutlak itaat, Osmanl Devleti’nin tanmlad 

egemenliin de kaynan oluturur. Buna karlk, kendisine mutlak itaat eden 

yönetilenlerin, bata yaama hakk olmak üzere, bu dünya üzerindeki haklarn korumak, 

monarkn balca görevidir. Onun için yönetilenleri “zimmet”ine almas 

gerekir. Bir slam devleti olan Osmanl Devleti’nde bu koruma görevi, Müslümanlar 

için doal bir gereklilik olarak hukukta yer almtr. Ancak slamiyet, Müslüman 

73 Osmanl padiah ve Osmanl devlet anlay hakknda bkz. Halil nalck, “Der osmanische Sultan 

(Osmanl Padiah)”, Zeitschrift der Staatswissenshaftlichen Fakultät, Band: XIII, No: 4 (Dezember 

1958), 58-79. 

41

ORSAM 


 

olmayanlarn da slam hükümdarna itaat etmeleri halinde onun zimmetine gireceklerini 

öngörmü ve Gayrimüslimler için bir “zimmet statüsü” yaratmtr. Hükümdara 

verilen bu zimmet görevinin temelinde, yönetilenlerin tümünün Yüce Yaradan’n 

emanetleri olduu ön kabulü yatar. Bu nedenle bütün Osmanl belgelerinde 

yönetilenler için “vedâyi‘-i Hâlik-i Kibriyâ” ya da “vedâyi‘-i Hallâk- cihân” tabirleri, 

tanmlayc ibareler olarak yer alr ve padiahlar bu emanetlerin kendi dönemlerinde 

“emn ü amân” içinde bulunmalarn ya da “müreffehü’l-bâl” olmalarn, yani refah 

içinde yaamalarn, bata gelen görevlerinden saymlardr 74. 

te sözü edilen bu “mutâbakat”n salanabilmesi için, yani reayann padiaha 

mutlak itaati ve bunun karlnda da adaletli bir yönetimin gerçekletirilebilmesi 

için toplum; mekânda yerleme durumuna, mesleklere, din ve mezheplere 

göre ayr ayr cemaatler olarak düzenlenmitir. Düzenin salanabilmesi ve devam 

ettirilebilmesi için de hem mekânda, hem de gruplar ve cemaatler arasndaki geçiler 

ve yer deitirmeler olabildiince kstlanmtr 75. 

Osmanlnn reayay mekâna ve belli gruplara balama istei, toplumsal yapya 

da yansmtr. Toplum, vergi verip vermemesine göre askerî ve reaya diye 

balca iki gruba ayrlyordu. En genel anlam devlet görevlisi olan ve devlete kar 

yapt hizmetler karlnda vergiden muaf tutulan grup, askerî diye niteleniyordu 

ve bu grup ya devletten, adna ulûfe denen üç aylk maa alyordu ya da tmar 

sistemi içerisinde kendisine baz gelir kaynaklar tahsis ediliyordu. Reaya ise, üretimde 

bulunan ve devlete vergi ödeyen geni bir kitle idi. Askerî-reaya ayrmnn 

dnda toplum mekâna göre, yerleik (ehirli ve köylü) ve yerleik olmayan (konar-göçer) 

eklinde yine iki farkl guruba ayrlmt. Mekâna göre ehirlerde yaa- 

74 Osmanl devlet anlaynn temeli, “daire-i adliye” diye anlan bir felsefeye dayanmaktadr. Buna göre 

ulu’l-emr yani padiah, reayaya adaletli davranmak zorundadr. Reayaya adaletli davransn ki teb’as 

üretim yapabilsin. Reaya üretim yaplabilsin ki devlete ödemesi gereken vergileri zamannda ve eksiksiz 

ödeyebilsin ve vergi ödensin ki devlet hazinesi zenginlesin. En nihayetinde devlet hazinesinin 

zenginlemesi ile padiahn ordusu kuvvetlensin ve devlet güçlü bir konuma gelsin. Bir sarmal eklinde 

tanmlanan “daire-i adliye” kavram, Osmanl devlet anlaynn temel noktalarndan biri olmutur. 

16. yüzyln sonlarna gelindiinde, iç ve d nedenlerden dolay, Osmanlnn temel iki sistemi olan 

“tmar” ve “kul” sistemlerinde yaanan deiimler neticesinde birçok yapda, kurumsal olarak deiim 

yaanmam olsa bile, ilevsellikte birtakm deiimler, farkllamalar meydana gelmitir. Osmanl 

devlet ve toplum yapsnda meydana gelen bu deiimler, dönemin aydnlar ve devlet adamlar tarafndan, 

“eski sultanlar zamanndaki” yaplanma anlatlarak eletirilmitir. te bu eletiriler sonucunda 

adna “nasihatnâme”, “risâle” ya da “siyasetnâme” denilen, Koçi Bey Risâlesi, Kitâb- Müstetâb, Nushatü’sselâtîn 

tarznda geni bir literatür ortaya çkmtr. Bu nasihatnâmeleri kaleme alanlar, temelde “adalet” 

kavramna dayanan devlet ve toplum düzenindeki bozulmalarn sebeplerini anlatmaya çalmlardr. 

Burada unu da belirtmek gerekir ki; “nasihatnâme” gelenei, Osmanlya özgü bir olgu olmayp, kökleri 

eski Türklere, Sasani geleneine kadar uzanmaktadr. 16. yüzyln ikinci yarsndan balayarak 17. 

yüzyl boyunca yazlan belli bal nasihatnâme literatürü ve bunlarn toplu bir deerlendirmesi için 

bkz. Mehmet Öz, Osmanl’da “Çözülme” ve Gelenekçi Yorumcular, Dergâh Yaynlar, stanbul 1997. 

Devlet-reaya ilikisi hakknda bkz. Gül Akylmaz, “Osmanl Devletinde Reaya Kavram ve Devlet- 

Reaya likileri”, Osmanl, 4, Yeni Türkiye Yaynlar, Ankara 1999, s.40-54. 

75 Özer Ergenç, “Osmanl Klasik Düzeni ve Özellikleri Üzerine Baz Açklamalar”, Osmanl, 4, Yeni 

Türkiye Yaynlar, Ankara 1999, s.34. 

42


___________________________________________________________________________________ 

yan reaya esnaf ve tüccar eklinde iki snf halinde yaarlard. nanç ve din açsndan 

ise Müslim ve Gayrimüslim eklinde snflandrlmaktayd 76. 

Özetle söylemek gerekirse, Osmanl toplumunda bireyler, ayn anda birden 

fazla belirli gruplarn üyesi idiler. Örnein Osmanl toplumunda bir ayakkabc, 

hem ehirli, hem esnaf, hem de mensup olduu dine göre Müslim ya da Gayrimüslim 

gruplarn içinde yer alyordu. Burada önemli olan devletin, bütün reayay, herhangi 

bir ayrma tabi tutmadan, ayr ayr gruplarn üyesi olarak kabul etmesi ve 

üyesi bulunduu grupla birlikte kayt altna almasdr. Buna Osmanl belgelerinin 

diliyle “defterlü” olmak denirdi. Bu, hem devlet hem de toplumun bireyleri açsndan 

çok önemli idi. Bu, aidiyeti belirleyen bir uygulama idi. Öyle ki devlet hem insan, 

hem de gelir kaynaklarn tek tek tespit ederek çeitli defterlere kaydetmeyi, 

temel görevlerinden sayard. Bu, hem kayt d ekonomi için önemliydi; hem de 

devletin kendi uyruu altnda yaayan reayasnn güvenliini salamas açsndan 

elzem bir uygulama idi. u durumda Osmanl toplumunun bireyleri, mutlaka belli 

bir mekânda yaamak ve mutlaka bir grubun üyesi olmak durumundadr. Zira, 

teb‘a “defterlü” olursa padiah buyruu geçerli olabilirdi, aksi takdirde denetimi 

salamak ve oraya bir hizmet götürmek mümkün olmazd. 

Salnamelerdeki verilere baktmzda, Halep örneinde bir Osmanl tara 

toplumunun, daha çok “millet” tabiri ile birtakm kompartmanlara ayrldn 

görmekteyiz. Müslüman, Rum, Ermeni, Ermeni Katolik, Protestan gibi 77. Bilindii 

gibi “millet”, Osmanl Devleti’nde dinî zümreleri ifade etmek için kullanlan bir 

terimdir. Zira 16–18. yüzyllarda, Osmanl belgelerinde, “millet-i Ermeniyân”, “milleti 

selâse” gibi terimlere skça rastlanmaktadr. 19. yüzylda ise, bu terim hem Gayrimüslim 

topluluklarn dinî aidiyetlerini göstermek maksadyla kullanlmtr; hem 

de Franszca’daki “nation” kelimesinin karl olarak. Böyle olmakla birlikte Osmanl’da 

millet sisteminin esas, etnik ve lisan aidiyetine deil, din ve mezhep esasna 

dayanmaktadr. Salnamelerdeki demografik verilerin sunulduu ilgili bölümdeki 

tablolarn incelenmesinden de anlalaca gibi, farkl mezhepler, farkl milletler/gruplar 

olarak alglanmtr. Örnein Ermenilerin hepsi, tek bir Ermeni milleti 

olarak nitelenmemektedir. Mezhebine göre Ermeni ve Ermeni Katolik olmak üzere 

iki gruba ayrlmlardr. Yani, salnamelerde kullanlan tabirle, iki millete. 1850’den 

sonra Ermenilerin bir ksmnn Protestan taifesinin içine girmesi ile bu kez üçüncü 

bir Ermeni grubu/milleti ortaya çkmtr 78. 

Özetle, Osmanl’da “millet” tabiri, modernitenin getirdii bir kavram olan 

“aznlk” kelimesinin karl olarak kullanlmamtr. Ne devlet, bu Gayrimüslim 

gruplara aznlk olarak bakmtr; ne de bu topluluklar kendilerini aznlk psikolojisi 

içinde görmülerdir. 

76 Osmanl toplumu hakknda daha ayrntl bilgi için bkz. Ahmet Tabakolu, “Osmanl çtimaî Yapsnn 

Ana Hatlar”, Osmanl, 4, Yeni Türkiye Yaynlar, Ankara 1999, s.17–31. 

77 Bkz. Bu eserin “Halep Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri”, “Urfa ve Mara Sancaklarna 

Bal Kazalarn Nüfusu” balklar. 

78 Osmanl millet sistemi hakknda ayrntl bilgi için bkz. Macit Kenanolu, Osmanl Millet Sistemi: 

Mit ve Gerçek, stanbul 2004; lber Ortayl, “Osmanl’da Millet Sistemi”, DA, 30, stanbul 2005, s.66- 

70. 

43

ORSAM 


 

Nitekim salnamelerde 19. yüzylda farkl milletlerden unsurlar bünyesinde 

barndran Halep’in bu kozmopolit yapsnn, “halen Halep’te bulunan Müslümanlar 

genellikle Türk, Arap, Türkmen, Çerkez, Kürtlerden; Hristiyanlar ise Rum Ortodoks, 

Rum Katolik, Ermeni, Ermeni Katolik, Süryani, Süryani Katolik, Marunî, 

Protestan, Kildani ve Latin”lerden olutuu eklinde tasvir edilmektedir 79. te böyle 

bir yapy barndran Halep ve Halep vilayetine bal dier sancak merkezlerinin, 

16. yüzyldan 19. yüzyl sonlarna kadar mevcut olan nüfus yaplar öyle idi. 

b. Halep Nüfusu: 

Yaplan aratrmalara göre Halep’te, 1537’de 42.500’ü ehir merkezinde olmak 

üzere yaklak 80.000 nüfus yaamaktayd. 1584’te bu say, 33.000’i ehir merkezi 

olmak üzere 75.000’e düecekti 80. 17. yüzyl balarna gelindiinde, döneme ait 

bir avarz defterine göre Halep ehrinin nüfusu 30.000’i geçmekteydi 81. 1683’te ise 

ehir merkezinin nüfusu 42.000’lere ulamt. Toplam nüfus ise 115.000 civarnda 

idi. Mahalle saylarna bakldnda da 15. yüzylda 39 olan bu say, 17. yüzylda 

70’lere yükselmiti. Raymond’a göre bunun nedeni, Halep’in 1516’da Osmanl hâkimiyetine 

girmesi ve dolaysyla pazarlarnn gelimesi idi. Ona göre ehrin varolarndaki 

Hristiyan mahalleleri de hzla gelimiti 82. Halep’in nüfusundaki bu art- 

n en büyük nedeni, Anadolu’dan yaplan göçlerdir. 

Elimizde Halep’in Müslim-Gayrimüslim nüfusu içerisindeki göçlerin payna 

dair bilgi sunan düzenli setler yoktur. Böyle olmakla birlikte, 1640 saymna göre 

Halep’te 2.500 yetikin Hristiyan erkek nüfus bulunmaktayken; 1695 ylnda bu 

say 5.391’e yükselmitir. Üstelik bu son rakam içerisinde 1.234 kiinin de yeni gelmi 

göçmen unsuru olduu kaydedilmitir. Bu, oldukça ciddi bir rakamdr ve Gayrimüslim 

ve göçmen nüfus kompozisyonu açsndan da önemlidir. 

Halep’e yaplan göçlerin nerelerden ve hangi sebeplerden olduuna dair bilgilerimiz 

snrldr. Mahkeme kaytlarndan anlaldna göre, bu göçmenlerin temelde 

üç gruptan geldikleri görülmektedir. Bunlar; Dou Anadolu’daki Ermeni 

köyleri, Güneydou Anadolu ile Kuzey Irak’taki Süryani yerleim birimleri ile 

Suriye’nin Trablusam ve Hama bölgelerinde Arapça konuulan Rum Ortodoks 

Hristiyan köyleridir. Öyle ki bu durum seyahatnamelere de yansmtr. 17. yüzyl 

balarnda Osmanl ülkesinden geçen Polonyal Simeon’un yazdklarna göre, Celali 

isyanlar srasnda birçok Ermeni köylüsü Halep’e gitmek üzere yurtlarn terk etmitir. 

Üstelik Halep, varlkl ve daha çok ticaretle uraan Yeni Culfa Ermenilerine 

geçici de olsa ev sahiplii yapmtr. 17. yüzyl balarnda kentteki Ermenilerin 

büyük çounluunu da bu Culfa Ermenileri oluturuyordu. Süryani göçmenlerinin 

çou da Mardin ya da Diyarbakr kökenlidir. Bunun nedeni ise, Halep’in Süryaniler 

79 Bkz. bu eserin “Halep Vilayetinin Corafi Durumu/ Halk” bal. 

80 André Raymond, “The Population of Aleppo in the Sixteenth and Seventeenth Centuries According 

to Ottoman Census Documents”, IJMES (International Journal of Middle East Studies), 16/4 

(November 1984), pp.453-455. 

81 Mustafa Öztürk, “1616 Tarihli Halep Avarz-hane Defteri”, OTAM, 8, Ankara 1997, s.255. 

82 Raymond, “The Population of Aleppo …”, pp.455-458. 

44


___________________________________________________________________________________ 

için dinî açdan önemli bir yer olmasdr. Bunun sonucu olarak 18. yüzyl sonlarnda 

Halep’teki Süryanilerin büyük ksmnn Katolik olduu görülmektedir 83. 

ngiliz konsolosluk raporlarnda yer alan bilgiye göre 1840’ta kentin nüfusu 

65.000 ile 80.000 arasndadr 84. 19. yüzyln ikinci yarsnda yaanan salgn hastalklar, 

1822 depremi, Mehmed Ali Paa tarafndan Msr’n igali ve 1850 ve 1860’da 

yaanan sosyal çalkantlar (mezhep çatmalar gibi), Halep nüfusunu ciddi bir biçimde 

etkiledi. Yüzyln ikinci yarsnda yönetimde tekrar istikrar yakalannca, nüfus 

da yava yava artmaya balad. Bu art, biraz da yeni bir göç dalgas ile gerçekleti. 

Kentin ekonomisinin yeniden canlanmaya balamas ile birlikte Güneydou 

Anadolu’dan, özellikle Arapkir ve Sason’dan Ermenilerin gelip Halep’e yerletikleri 

görülmektedir. Osmanl yönetiminin 1850 ayaklanmasnn hemen öncesinde yapt 

nüfus saymna göre ehirde 34.000 yetikin erkek Müslüman, 7.800 yetikin erkek 

Hristiyan ve 1.800 yetikin Yahudi erkek yaamaktayd 85. 

1883’e gelindiinde ehrin nüfusunun 99.179’a ulatn, daha sonra 1908 

rakamlarna göre bu saynn daha da arttn görmekteyiz. 119.811 olan bu nüfusun 

% 71,4’ünün Müslümanlardan, % 20,6’snn Hristiyanlardan ve geriye kalan % 

8’inin de Yahudilerden olutuu görülmektedir 86. 

Nüfusunun büyük bir ksmn Müslümanlarn oluturduu Halep ehrinde 

halkn kulland dil, genellikle Türkçe’dir. Dönemin kaynaklarnda bu durum öyle 

ifade edilmitir: “Halkn dili her ne kadar Arapça ise de çounlukla Türkçe ve biraz da 

Franszca konuulur. Halep sancann pek çok yerinde, Mara ve Urfa sancaklarnn tamamnda 

kullanlan dil Türkçe’dir. Bunlarn dnda Halep sancann birkaç kazasnda 

halk Arapça konuur ve ayrca baz airetler Kürtçe ve bazlar da Çerkezce konuurlar” 87. 

Alntladmz bu ifadede dikkati çeken bir husus vardr. O da halkn genelinin 

Türkçe konumas, bir ksmnn da gündelik yaamlarnda Franszca’y kullanyor 

olmalardr. Bunun nedeni açktr. Bu durum, bir yandan 18. yüzylda ngilizlerin 

Akdeniz’deki ana pazaryerlerini Halep’ten dier bölgelere kaydrmas ve 

1825’te Levant irketi’nin kapanmas ile ilgilidir. Zira bunun neticesinde bölgedeki 

ngiliz tacirlerinin says azalm, buna karlk Fransz tacirler öne çkmtr. Dier 

yandan, aada ayrntl bir ekilde üzerinde duracamz gibi konu, Fransz yabanc 

misyoner okullarnn Halep’teki faaliyetleri ile balantldr. te Franszca’nn 

varlnn kaynan buralarda aramak gerekir. 

Bilindii gibi, salnameler demografik yapya dair baz ayrntlar da içermektedir. 

Yukardaki alntda da görüldüü gibi, nüfus bilgisinin yan sra, salnamelerde 

hangi mntkalarda hangi milletlerin (etnik anlamda) yaadna ve hangi dilleri 

konutuklarna dair pek çok bilgi sralanmaktadr. te söz konusu kaynaklarda buna 

dair pek çok örnekle karlamak mümkündür. Örnein Halep sancanda Harim 

kazasna bal Reyhanîye nahiyesinde toplam 77 köy bulunmaktadr. Salname- 

83 Bruce Masters, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, Dou ile Bat Arasnda Osmanl 

Kenti, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2000, s.42-43. 

84 Masters, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, s.73. 


86 Haritâni, “Halep”, 248. 

87 Bkz. bu eserin “Halep Vilayetinin Corafi Durumu/ Diller” bal. 

45

ORSAM 


 

lerde, tamamen Türk airetlerinden oluan bu kazann halknn dilinin de Türkçe 

olduuna vurgu yaplmakta, ardndan en büyük köyler sralanmaktadr. Köy adlarna 

bakldnda, hepsinin Türkçe isimler tad göze çarpmaktadr 88. 

Bir dier örneimiz de yine Harim kazasnn merkez nahiyesine, yani Harim 

nahiyesine aittir. 67 köyü bulunan bu nahiye ile ilgili öyle bir bilgi sunulmaktadr: 

“… nahiye halknn ksmen Türkçe, ksmen de Arapça konutuklar kaydedilmektedir. 

Cebel-i Âlâ adndaki dada yaayan halk tamamen Dürzî airetlerindendir” 89 . 

Görüldüü gibi, salnamelerde farkl unsurlar ve onlarla ilgili bilgiler, herhangi 

bir tereddüde düülmeden sunulmaktadr. Çünkü söz konusu kaynaklar, 

belli bir siyasi amaçla hazrlanmamlardr. Bu nedenle de bilgilerde herhangi bir 

çarptmadan söz etmek doru deildir. 

Bu konudaki bir dier örneimiz de Münbiç ve Kilis kazalar ile ilgilidir. Kaytta 

aynen unlar dile getirilmektedir: “Münbiç kasabasnn halk genel olarak muhacir 

Çerkezlerden olumaktadr”. 

“Kilis kazas Halep’in kuzeyinde ve Halep ehir merkezinden 12 saat mesafededir. 

Kilis’te halkn dili Türkçe’dir. Nahiyelerde ise (konuulan dil), Arapça ve Türkçe’dir” 

90. 

Gerek Kilis ve gerekse Münbiç kazasna dair alntladmz bu iki örnek, 

yukardaki yargmz kuvvetlendirmektedir. Daha önce de dile getirdiimiz üzere 

devlet, kendi uyruu altnda yaayanlar, mekânlar ile birlikte bir yerde tespit etmek 

istemitir. Bu düünce ile de, salname ve dier Osmanl vesikalar ortaya çkmtr. 

Zira, yukarda da ifade ettiimiz gibi, Osmanl devlet anlayna göre 

“defterlü” olmak esast. Defterlü olmak, aidiyeti belirtirdi. te devlet, yönetimi altndaki 

reaya ve askerîlerin tüm aidiyetleriyle birlikte kimliklerine dair her türlü 

bilgiye sahip olmak, reayaya hizmet götürebilmek ve bu götürdüü hizmet karl- 

nda vergi alabilmek için klasik dönemde belli aralklarla adna “tahrîr” denen 

genel saymlar yaptrmtr 91. Böylece hem reayann, hem de reayann devlete öde- 

88 “Reyhanîye nahiyesinde toplam 77 köy bulunmaktadr. Tamamen Türk airetlerinden oluan bu kazann 

halknn dili Türkçe’dir. En büyük köyleri Akpnar, Ayranc, Adatepe, Paahöyük, Üçtepe, Abdalhöyük, 

Odakla, Buhurlu, Büyüksçanl, Küçüksçanl, Çatalhöyük, Çatalkilli, Çukurburun, Canpolat, Çakaltepe, 

Halebigedii, Anzerin, Harapali, Sazlk, Göktepe, Kötüköy, Kötübüyük, Deyriruhban, Hamamerki, Kumsat, 

Tala, Ceyrantepe, Kafirtepe, Davutpaa, Gazihacmürsel, Gazimehmetbey, Karasüleymanl, Karamastaba, 

Güntutulu, Karahöyük, Dalgan, Adalet, Hasanbellü, Yeniyaban, Burcuhöyük, Yeniehir, Yanyurt, Kenaniye, 

Gökçeolu, Hacfaik, Seyitalihöyük, Kelek, Mirmiran ve Necartepe köyleridir. Ayrca bu nahiyeye bal olan 

Yeniehir, Ertah, Efnir, Harran ve Hasaniye köylerinde de Tatar ve muhacir Çerkezler ikamet etmektedir.” 

Bkz. Bu eserin “Halep Sancana ve Kazalarna Dair Bilgiler” ksm. 

89 Bkz. Bu eserin “Halep Sancana ve Kazalarna Dair Bilgiler” ksm. 

90 Bkz. Bu eserin “Halep Sancana ve Kazalarna Dair Bilgiler” ksm. 

91 Tahrir, memâlik-i mahrûsenin tmar rejiminin uyguland bölgelerinde vergilendirilebilecek üretim 

kaynaklarn, bu kaynaklar “tasarruf eden” reayann saysn ve özelliklerini, bir yandan bunlarn 

ürettii ürünlerin, dier yandan üretici ve ürünlerden alnacak vergilerin cins ve miktarlarn tespit 

ilemi idi. Bu tahrirler sonucunda tahriri yaplan sancan “mufassal tahrir defteri” düzenlenirdi. ki 

nüsha düzenlenen bu defterlerden bir nüshas Defterhâne-i Âmireye götürülür, dier nüshas ise o 

sancan bal bulunduu eyaletin “beylerbeyi divan”nda saklanrd. Böylelikle o yönetim biriminde 

devlet için elzem olan bütün bilgiler toplanm olurdu. Bu defterlerin birinci ilevi, devletin vergi kaynaklarn 

tespit etmekti. kinci olarak defterlerde, vergi yükümlüleriyle birlikte “muaf”lar da kaydedildii 

için, ülkenin bütün demografik bilgileri derlenmi olurdu. Bu deftere dayal olarak hazrlanan 

46


___________________________________________________________________________________ 

mekle yükümlü olduu verginin kayt d kalmasn, mümkün olduunca engellemeye 

çalmtr. Klasik dönemde bu ilemler Defterhâne-i Amire tarafndan yürütülürken; 

Tanzimat’tan sonra birtakm nezaretlerce yerine getirilmitir. te salnamelerdeki 

veriler, ilgili nezaretlerde, sözünü ettiimiz amaç dorultusunda hazrlanan 

malî ve demografik verileri esas ald için herhangi bir siyasi endieyi içermemektedir. 

c. Mara Nüfusu: 

1564–65 tahrirlerine göre, Mara’ta vergi yükümlüsü 3.054 erkek nüfus kaydedilmitir. 

Buna göre, kentin tahmini nüfusu 13.000–14.000 civarndadr ve bu rakamlara 

göre Mara, Anadolu’nun büyük ehirleri arasnda yer almaktadr. 

1648’lerde ve daha sonra 1672’de Mara’ta bulunan Evliya Çelebi’ye göre nüfus, 

vergi kaytlarnda belirtilenden daha fazladr. Ancak 19. yüzyl balarnda ehre 

urayan Texier’in belirttii rakamlara göre, nüfusta büyük bir azalma görülmektedir. 

Ona göre ehrin nüfusu sadece 5.000–6.000 civarndadr 92. II. Mahmud’un saltanat 

boyunca (1808–1839) ehir, iki kuvvetli ailenin mücadelesine sahne olmu 

(Dulkadirli ve Bayezidli aileleri) 93 ve bu mücadele nüfusun azalmasnda büyük rol 

oynamtr. Fakat ngiliz Dileri Ariv kaytlarna göre, 1830–1840 yllar arasnda 

ehir nüfusu 23.000 olarak gösterilmektedir. 

19. yüzyln ikinci yarsnda yaplan yeni düzenlemelerle Cuinet’e göre be 

kazadan oluan Mara sancann toplam nüfusu, 179.853’tür. Bunun 52.000’i Mara 

ehrinde yaamaktadr (32.000 Müslim, 20.000 Gayrimüslim). Bu rakamlar da gösteriyor 

ki ehirdeki Gayrimüslim nüfustaki bu art, 19. yüzyl boyunca kente yaplan 

göçlerden kaynaklanmaktadr. 

Besim Atalay’n belirttiine göre I. Dünya Sava öncesinde ehirde 32.700 

nüfus yaamaktadr ve bunun 8.500’ü Gayrimüslimdir. 1927’de Türkiye Cumhuriyeti’nin 

yaptrd ilk nüfus saymna göre, gerek Milli Mücadele döneminde gerekse 

I. Dünya Sava srasnda yaanan nüfus kayb sonucunda, kentin nüfusu 25.672’e 

dümütür 94. 

d. Urfa Nüfusu: 

Urfa, 1517’de Yavuz Sultan Selim tarafndan fethedilmesinin ardndan yaplan 

ilk sayma göre 5.500 civarnda bir nüfusa sahiptir. Bu düük rakam, büyük ihtimalle 

Osmanl-Safevi mücadelesinden kaynaklanyor olmalyd. Nitekim sadece 8 

yl sonra yaplan (1526) yeni sayma göre tahmini nüfus, 8.000 civarna yükselmi, 

ikinci bir defter vard ki, o da icmâl defteri olarak anlmakta idi. Bu defterde tahriri yaplan sancan 

dirlikleri belirlenir ve sahiplerine tevcih edilmek üzere tasnifli bir ekilde yazlrd. Osmanl merkez 

bürokrasisinde tahrir ileminin yeri ve süreç hakknda genel bilgi için bkz. Hülya Ta, “Osmanl Merkez 

Bürokrasisi ve Belge Üretimi”, A Comparative Study of Historical Archives Among Several 

Nations Annual Report 2006 / Çok Uluslu Karlatrmal Ariv Aratrmalar Projesi 2006 Yl Bülteni, 

Tokyo, March 2007, s.101-114 (Makalenin Japonca metni s.32-44). 

92 Gündüz, “Kahramanmara”, s.194. 

93 Darkot, “Mara”, s.312. 

94 Faroqhi, “Marash: In Otoman and Modern Times”. 

47

ORSAM 


 

Kanuni’nin saltanatnn son ylnda (1566) yaplan bir baka tahrir sonuçlarna göre 

ise bu say, 13–14.000’e ulamtr. 

Batl seyyahlarn Osmanl ülkesinin çeitli yerlerine yaptklar seyahatler 

sonucu tuttuklar raporlar, sosyal ve demografi tarihi açsndan önemli bilgiler 

sunmaktadr. 18. yüzylda Urfa’ya urayan seyyahlardan Danimarkal Niebuhr 

(1766)’un verdii bilgiler de dikkate deerdir. Örnein, Urfa’da kullanlan konuma 

dilinin Türkçe olduuna, böyle olmakla birlikte tacirlerin ve katrclarn 

(mekkarilerin) Arapça ve Kürtçe de bildiklerine vurgu yapar. 1816’da ehri ziyaret 

edenlerden biri de Buckingham’dr. Ona göre ehrin nüfusu 50.000 civarndadr. 

Bunlarn 47.500’ü Müslüman, 2.000’i Hristiyan ve 500’ü de Yahudi’dir. 1840’da buray 

ziyaret eden bir baka seyyah olan B. Paujoulat’n iddiasna göre ise 1840’dan 

önce Urfa’da 14.000 Müslüman, 1.000 Ermeni, 100 de Jakoben olmak üzere 15.000 

civarnda insan yaamaktadr. 

19. yüzyl sonlarnda (1890) buray ziyaret eden V. Cuinet’e göre ise, ehrin 

nüfusu 55.000 civarnda olup bunun 40.835’i Müslümandr. Zaten 1880’de Sachau 

tarafndan ehrin nüfusu en az 50.000 olarak tahmin edilmektedir. Fakat bu iyimser 

tablo 1881’de Cevdet Paa’nn verdii rakamlarla tezat tekil eder. Ona göre Urfa 

kazasnda yalnzca 2.380 hane yaamaktadr (1.337 Müslim, 1.003 Hristiyan, 29 Yahudi). 

Eer Buckingham ve Sachau-Cuinet’i karlatrrsak, sava döneminde Urfa’nn 

nüfusunda, yüzyl ortalarnda çok büyük kayplar yaanm olduu görülebilir 

95. 

e. Halep Vilayetinin 19. Yüzyl Verilerine Göre Genel Nüfus 

Yaps: 

Yukarda genel hatlaryla incelediimiz vilayetin demografik durumunu, 

salnamelerdeki verilere göre ortaya koymaya çalrsak öyle bir durum ile karla- 

rz: 

Halep vilayetinin 1285–1312 (1868–1894) yllar arasndaki genel nüfus erisini 

sorguladmzda, yukardaki gibi bir grafik ortaya çkt. Grafiimizi inceledi- 

imizde, nüfusta yaanan yükselme ve düülerin, her üç sancak için de ayn yllara 

rastlad hemen göze çarpmaktadr. lk tespitimiz budur. 1288–1295 (1871–1878) 

yllar arasnda her üç sancakta da belli oranda bir nüfus azalmas yaanm görünmektedir. 

Arkasndan 1307 (1890) verilerinde hzl bir arttan ve daha sonrasnda 

da belli bir duraanlktan, sabitlikten söz edilebilir. Peki ama bu durum nasl açklanabilir? 

Her eyden önce, üç sancakta da paralellik var olduuna göre, sancaklar 

aras göçten söz etmek mümkün deildir. 93 Harbinin 1877-78’e rastlamas, bu nüfus 

azalmasnda belli oranda etkili olmu olabilir. Ancak bunun hangi oranda etkili 

olduunu tespit edecek verilere, bu çalmann snrlar gerei, sahip deiliz. 

95 Suraiya Faroqhi, “al-Ruha: the Ottoman and Modern Times”, Encyclopedia of Islam, VIII, 589a. 

48


___________________________________________________________________________________ 

600.000 

500.000 

400.000 

300.000 

200.000 

100.000 

0 

kinci tespit, vilayet genelinde nüfusun youn olarak yaad bölgenin Halep 

sanca ve sancak içerisinde de Halep ehrinin olduudur. Buna karlk Mara 

ve Urfa’nn nüfus oranlarnn birbirine çok yakn seyrettii gözlerden kaçmamaktadr. 

Bu genel tespitlerden sonra, 1868–78 arasnda, Halep, Mara ve Urfa sancaklarndaki 

nüfusu dinsel açdan sorguladmzda da her üç sancakta Müslümanlarn 

arlkl olarak yaadklar, ikinci sray Hristiyanlarn ald ve az sayda da Musevi 

reayann yaad, aada yer alan üç grafikte net bir ekilde görülmektedir. 

350.000 

300.000 

250.000 

200.000 

150.000 

100.000 

50.000 

0 

Halep Vilayetinin Yıllara Göre Nüfus Grafii 

(1285-1312) 

1285 1286 1287 1288 1293 1295 1307 1308 1309 1310 1312 

Halep Mara Urfa 

Din Tasnifine Göre Halep Sancak Nüfusu 

(1868-1878) 

1285 1286 1287 1288 1293 1295 

49 

Musevi 

Hristiyan 

Müslüman

ORSAM 


 

80000 

70000 

60000 

50000 

40000 

30000 

20000 

10000 

0 

60000 

50000 

40000 

30000 

20000 

10000 

0 

Din Tasnifine Göre Mara Sancak Nüfusu 

(1868-1878) 

1285 1286 1287 1288 1293 1295 

Din Tasnifine Göre Urfa Sancak Nüfusu 

(1868-1878) 

1285 1286 1287 1288 1293 1295 

H. 1308–1326 tarihleri arasnda yaymlanan Halep Vilayet Salnamelerinde gerek 

vilayetin geneli için gerekse de kazalar için “Nüfus Nezareti” kaytlarndan 

alnd belirtilen, nüfus ile ilgili ayrntl bilgiler yer almaktadr. Bu salnamelerde 

kadn-erkek ve millet snflandrmasyla, belli aidiyetler temel alnarak eyaletin geneline 

ve daha küçük idarî birimlerine ait veriler sunulmaktadr 96. Bu balamda, 

benzer kategorileri ve karlatrma yapmaya elverili verileri içeren 1894-1908 yllar 

arasnda yaklak 5’er yllk ara ile yaymlanm 4 vilayet salnamesini esas aldmzda 

97, aadaki gibi bir sonuç ile kar karya kalyoruz. 

96 Bkz. Bu çalmann “darî Taksimat” ksm. 

97 1312, 1317, 1322 ve 1326 tarihli Halep Vilayet Salnameleri. 

50 

Musevi 

Hristiyan 

Müslüman 

Musevi 

Hristiyan 

Müslüman


___________________________________________________________________________________ 

1312-1326 (1894-1908) Arasında Dini Aidiyetlere Göre Halep 

Vilayeti Nüfus Daılımı 

800.000 

700.000 

600.000 

500.000 

400.000 

300.000 

200.000 

100.000 

0 

Ecnebi 

Erm eni 

Erm eni 

Katolik 

Kıpti 

Kildani 

Latin 

M arunî 

M üslüm an 

M üslüm an 

Kıpti 

Protestan 

Rum 

Rum 

Katolik 

Süryani 

Yabancı 

Yahudi 

Yukarda da ifade ettiimiz gibi, burada da vilayet nüfusunun büyük bir 

ksmn Müslüman reayann oluturduunu; ikinci sray, elbetteki büyük farkla 

Ermenilerin aldn görmekteyiz. Halep, Urfa ve Mara sancaklarnn oluturduu 

vilayette Müslüman, Ermenisi, Süryanisi, Keldanisi, Marunîsi ve dierleri ile tam 

bir kültürel çeitlilik karmza çkmaktadr. Bu kültürel mozaik içerisinde, Osmanl 

Devleti yklncaya kadar bütün unsurlar bar içerisinde yaamtr. 

Bilindii gibi Osmanl Devleti, çok geni bir alana yaylm olup, birbirinden 

çok farkl etnik ve dinsel kültürleri içinde barndran bir devlet anlayna sahipti. 

Bu devlet anlaynn kökleri, bir yandan slamiyet’ten çok öncelere giden Ortadou 

kültür çevresinin yönetim gelenei; dier yandan yine slamiyet’ten çok önce 

önemli pratikler ortaya koymu Orta Asya’daki Eski Türk Geleneine kadar inmektedir. 

Öte yandan egemen olduu mekânlar üzerindeki egemenliklerin de 

etkisi vardr bu devlet geleneinde. Ksacas Osmanl devlet anlay, bir sentez nitelii 

tamaktadr. Osmanl’nn en önemli özelliklerinden birisi, egemen olduu geni 

topraklar üzerinde birbirinden çok farkl kültürleri ve alanlar yönetimi altna alrken, 

önce siyasal entegrasyonu salamas, ardndan da sosyal ve ekonomik ilikileri 

kurabilmi olmasdr. Bu nedenlerden ötürü Osmanl gibi geni imparatorluklarn 

yönetim dönemlerine pax dönemi, yani bar dönemi denmitir. Pax Romano, Pax 

Ottomano gibi. Yani, birbirinden farkl gruplar birbiriyle, o büyük imparatorluklarn 

emsiyesi altnda bar içerisinde yaamlardr. Her ne kadar ulus-devlet ve 

milliyetçilik akmlar 19. yüzylda kendisini hissettirmi olsa da, yüzyl sonuna kadar, 

vilayet salnamelerindeki verilerin de destekledii üzere, birçok kültür ayn ortamda, 

Osmanl egemenlii altnda yaamay baarmtr. Ki Halep, bunun en tipik 

örneidir. 

Yaplan çalmalar göstermitir ki Halep kentinde 19. yüzyla kadar mezhepler 

aras çatmalara rastlanmamtr. Bu durum, Avrupal seyyahlarn ve bölgede 

uzun süreli ikamet eden Batl tacirlerin gözlemlerine ve raporlarna da yansmtr. 

Aktardklarna göre Halep Müslümanlar, hem yabanc tacirlere kar hem de Gayrimüslim 

komularna kar geni bir hogörü sergilemekteydiler. Bu durum, Fran- 

51 

1312 

1317 

1322 

1326

ORSAM 


 

sz Constantine Volney’in satrlarnda öyle ifade edilmitir: “Türk ya da Hristiyan 

olsun kentin halk, layk olduklar üzere tüm Türkiye’nin en uygar unsurlar olarak takdir 

edilmektedir ve Avrupal tüccarlar böylesi özgürlüü ve saygl bir yaklam hiçbir yerde 

görmemilerdir” 98. 

Tekrar nüfus bilgilerine dönecek olursak; 1318–1326 yllarna ait salname verilerine 

bakldnda Urfa sancann Harran kazasnda yalnzca Müslüman nüfusun 

yaad görülmektedir. Yine Urfa’ya bal Suruç’un nüfusu da neredeyse tamamen 

Müslümanlardan olumaktadr (%99,2 ile % 99,7’lik payla) ve Ermeni nüfus 

yok denecek kadar azdr. Tpk Mara sancana bal Pazarck kazas gibi 99. Ancak 

her yerde durum ayn deildi. Buna sadece birkaç örnek vermekle yetineceiz. Mesela 

Urfa’ya bal Birecik kazasnn nüfusunun büyük ksm (% 94-95) Müslümanlardan 

oluurken; Mara sancana bal Zeytun kazas tam tersi bir durum arz 

etmekteydi. Salnamelerdeki verilere göre buradaki nüfusun yardan biraz fazlas 

Ermenilerden olumaktadr. Örnein 1324 ve 1326 tarihli Vilayet Salnameleri verilerine 

göre, ad geçen kazadaki Müslümanlarn toplam nüfusa oran % 42 civarndadr. 

Zeytun kazas için dier salnamelerde de durum aa yukar ayndr. Mara 

sancana bal bir baka kaza olan Elbistan’daki duruma baktmzda da nüfusun 

% 95-96’snn Müslümanlardan olutuu görülmektedir. Keza Rumkale kazasnda 

da durum farkl olmayp, Müslümanlarn toplam nüfusa oran, % 97’lerdedir 100. 

Mara merkezde % 72-73’lük payla ilk sray Müslümanlar alrken, onu % 15’lik dilimle 

Ermeniler ve yaklak % 6-7 ile de Ermeni Katolikler izlemekteydi. Urfa merkezde 

de durum bundan farkl deildi. 

Özetle söylemek gerekirse, 

Halep, Mara ve Urfa ehirlerinin 

nüfus yapsndaki renklilik, uzun 

bir tarihin kültürel birikimini yanstmaktadr. 

Bugün Halep çarlarnda 

Arapça'nn yan sra hâlâ 

Türkçe, Ermenice ve Franszca’nn 

konuuluyor olmas, bunun en güzel 

göstergesidir. 

6- EKONOM 

52 

20. Yüzyl Ba Halep Vilayeti 

1820’lerden Birinci Dünya 

Harran 

Savana kadar geçen yaklak 100 yllk bir süre, hem dünyada hem de Osmanl 

snrlar içerisinde birtakm ciddi deiimlerin yaand, yeni dünya politikalarnn 

belirlendii bir dönemdir. Öyle ki bu dönemde Osmanl, Bat’nn iktisadî, askerî ve 

siyasal gücü ile kar karya gelirken; ekonomisini de Bat kaynakl yeni bir düzene, 


99 Müslümanlarn oran neredeyse % 100 idi. Kaza snrlar içerisinde yalnzca birkaç Ermeni nüfus 

kaydedilmiti. 

100 Bu veriler için bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Demografik Yaps” bölümündeki “Urfa ve Mara 

Sancaklarna Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri” balkl ksmlar.

53 


101 bkz. Nuray E. Keskin, Devletin 

, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler 

102 

faaliyetlerini yine salnamelerden izlemek mümk Os- 

yet Salnamelerinde Basra, 

102 

101.

ORSAM 


 

dan burada modern anlamda bütçenin uygulanmaya balad 19. yüzyl Halep 

verileri örneinde bu konuya, ayrntya inmeden deinmeye çalacaz. 

Modern iktisat disiplininde “bütçe” kavram, bir hükümetin müstakbel bütçe 

dönemi içinde (gelecek bir sene içinde) gerçekletirmeyi hedefledii giderleri 

önceden tahmin ve bu giderleri karlamak üzere gelir kaynaklarn tespit ve tayin 

eden, nihayet öngörülen bu giderlerin gerçekletirilmesi ve bunlar karlayacak 

gelirlerin tahsil edilmesi için yasama organnn onay ve izni gereken bir tablo olarak 

anlalr 103. Zira modern dönemlerin devleti, toplumun ortak ihtiyaçlarn gidermek 

ve dier kamu hizmetlerini görmek için yapaca harcamalar ve bu harcamalarn 

nasl finanse edileceini bütçe ile tespit etmek zorundadr. Bu sebeple bütçe, 

toplum hayat bakmndan büyük önem tamaktadr. 

Oysa ki Osmanl Devleti’nde bu anlamda bir bütçe kavram olumamtr. 

Çünkü, dönemin teknolojisi insan ve hayvan gücüne dayandndan, geleneksel 

toplumlarda bütün gelir kaynaklarn tek bir hazinede toplamak, onlar nakde çevirmek 

ve daha sonra devlet hizmeti gören bütün görevlilere maalarn dahi ödemek 

olanaksz idi. 

Osmanl Devleti’ne baktmzda, 19. yüzyla kadar kapkulu ordusunun 

maalar hariç dier devlet görevlilerinin hiçbirine merkezi hazineden maa ödenmedii 

görülmektedir. Bu, yukarda sözünü ettiimiz dönemin koullarndan kaynaklanmaktadr. 

Bu zorluklar ortadan kaldrmak için devlet, balca iki temel sistemi 

iletmeye çalmtr. Bunlardan ilki tmar sistemi, dieri de kul sistemidir. 

öyle ki: Bütün gelir kaynaklarnn sahibi olan devlet, bu gelir kaynaklarnn kullanmn 

reayaya brakmtr. Kullanm hakkn üzerine alan reaya, bunun karlnda 

devlete birtakm vergiler ödemekle yükümlüdür. Reayann devlete ödemekle 

yükümlü olduu bu vergiler ise tmar sistemi içerisinde yer alan ve padiahtan, en 

küçük tmarl sipahiye kadar uzanan bir hiyerari ile dirlik sahibine tevcih edilmitir. 

En basit ve genel hatlaryla bu ekilde tanmlanacak olan tmar sistemi ile devlet; 

askerlik, yönetim, maliye, iktisat gibi birtakm hizmetler karlnda, kendisine ait 

olan bu gelir kaynaklarnn kullanmn, kaynanda “örf” görevlisi olan ve padiah 

adna askerî ve idarî yetkiyi kullanan bu kiilere devretmitir. Görüldüü gibi tmar 

sistemi, çok fonksiyonlu bir sistemdir. Bu sayededir ki devlet, merkezi hazineden 

herhangi bir ücret ödemeden, tarada padiah adna yetki kullanan yöneticilere, 

birtakm gelirleri devrederek oldukça pragmatik bir uygulamay yüzyllar boyu 

uygulayabilmitir 104. 

Dönemin koullar ve uygulanan sistem gerei bütün gelirlerin tek bir hazinede 

toplanp, daha sonra kamu harcamalarna sarf edilme olana olmad için, 

103 Erol Özvar, “Rum Eyaletine Ait H. 1043–44/M. 1634–1635 Tarihli ‘Bütçe’nin Tahlili”, Osmanl, 3, 

Ankara 1999, s.151. 

104 Osmanl ekonomisinin dayana olan toprak ve toprak üzerinde oluturulmu çeitli haklar ve tmar 

sistemi hakknda genel bilgi için bkz. Halil nalck, Osmanl mparatorluu’nun Ekonomik ve 

Soysal Tarihi, I, Editör: Halil nalck-Donald Quataert, Eren Yaynlar, stanbul 2000; Halil nalck, 

Osmanl mparatorluu: Klasik Ça (1300–1600), Yap Kredi Yaynlar, stanbul 2005. Bu konu hakknda 

Ömer Lütfi Barkan’n makaleleri için bkz. Türkiye’de Toprak Meselesi, Toplu Eserler, I, stanbul 

1980. 

54


___________________________________________________________________________________ 

Osmanl’da 19. yüzyln ikinci yarsna kadar bugünkü anlamda bir “bütçe” uygulamas 

ile karlamyoruz. 

Böyle olmakla birlikte devlet, hem merkez, hem de taradaki eyaletlerin senelik 

gelir ve giderlerine ilikin ayrntl “hesap cetvelleri” hazrlatmtr. Günümüz 

aratrmaclarnn “Osmanl Bütçeleri” diye tanmladklar da bu hesap cetvelleridir 

105. Bu cetvellerin modernite döneminin bütçelerinden en temel fark, gelecee 

yönelik rakamlar deil, geçmi senenin rakamlarn içermesidir. Bir dier fark ise, 

gider öncelikli olmayp, temelde gelirlerin tespitine öncelik veren bütçeler oluudur 

106. Bu farklarna ramen, bu hesap cetvelleri de gösteriyor ki devlet her dönemde 

gelirlerini ve ona göre de gider kalemlerini hesaplamay, temel görevlerinden 

biri olarak addetmitir. Bir baka deyile, temel farkllklar olmakla birlikte, devlet, 

modern anlamdaki bütçe uygulamasna, 19. yüzyln ikinci yarsnda birden bire 

geçmemitir. Bunun, tpk dier uygulamalarda olduu gibi bir öncülü, geçmiten 

gelen bir gelenei vardr. 

Bu balamda bütçe uygulamas sürecine ve Halep vilayet bütçesi verilerine 

ksaca bakalm. 

Tanzimat döneminde, Merkezde tüm mali ilerin kontrol edilmesine nezaret 

etmek üzere Umûr- Maliye Nezareti kurulmutur. Maliye hazinesinin kurulmas ve 

Maliye Nezaretinin tüm maliye ilerini kontrol eden bir kurulu ekline dönümesi 

ile bütçelerin hazrlanmas mümkün hale gelmitir 107. Merkezde yaanan bu gelimeler, 

kendisini vilayetlerde de göstermi ve vilayet bütçeleri hazrlanr olmutur. 

te bu amaçla 26 Nisan 1871’de (5 Safer 1288) “Vilâyet Mesârifât- Umûmiyesi 

Hakknda Tâlimatnâme” adyla bir tâlimatnâme yaymlanmtr. 

te bu talimat gerei, sancaklarn yllara ait gelir gider tablolar ayrntlaryla 

salnamelerde verilmitir. Biz, burada karlatrma yapabilmek amacyla ilk ve son 

tarihli vilayet bütçe verilerini ele alyoruz. Aada 1289 ve 1326 tarihli salnamelerden 

elde edilen verileri tablo halinde sunuyoruz: 

Tablo 5: Halep Vilayeti 1289 (M. 1872) Yl Bütçesi 108 

Maa ve Masraflar Gelirler 

Gider Kese Kör Kuru Gelir Kese Kör Kuru 

Dâhiliye 14.623 318 Vergi 19.153 190 

Maliye 6.800 347 Askerlik Bedeli 2.074 211 

er’iye 2.134 400 Anam 9.568 213 

105 Bu “bütçe” denen hesap cetvelleri ve bunlar hakknda yaplan deerlendirmelere örnek olmas 

açsndan bkz. Ömer Lütfi Barkan, “H. 933–934 (M. 1527–1528) Malî Ylna Ait Bir Bütçe Örnei”, stanbul 

Üniversitesi, ktisat Fakültesi Mecmuas, XV/1–4, stanbul 1955, s.251–329; Ömer Lütfi Barkan, 

“H. 1079–1080 (1669–1670) Malî Ylna Ait Bir Osmanl Bütçesi ve Ekleri”, stanbul Üniversitesi, 

ktisat Fakültesi Mecmuas, XXII/1–4, stanbul 1984, s.389–412; Özvar, “Rum Eyaletine Ait H. 1043– 

44/M. 1634–1635 Tarihli ‘Bütçe’nin Tahlili”; Said Öztürk, “1042–1045/1632–1635 Yllarna Ait Bosna 

Eyaleti Bütçesi”, Osmanl, 3, Ankara 1999, s.158–168. 

106 Özvar, “Rum Eyaletine Ait H. 1043–44/M. 1634–1635 Tarihli ‘Bütçe’nin Tahlili”, s.151. 

107 Selda Klç, “Tanzimat Sonras Osmanl Vilayet Bütçeleri”, Tarih Aratrmalar Dergisi, 20/31, 

Ankara 2000, s.194. 

108 1290 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.83. 

55

ORSAM 


 

Genel Gider 468 288 Aar 41.232 265 

Ticaret 1.361 440 Dier Gelirler 4.680 58 

Toplam 25.089 73 Toplam 77.208 386 

Yukarda yer alan tablo, 1288’de hazrlanan sözünü ettiimiz 

tâlimatnâmenin, bir yl sonra 1289’da (ki bu bir sene öncesinin verilerine göre hazrlanm 

olmaldr) Halep vilayetinde hemen uygulamaya konduunu göstermektedir. 

Elimizdeki verilere göre son tarihli vilayet bütçesini de tablo eklinde aada 

gösterdikten sonra toplu bir deerlendirmeye tabi tutalm. 

Tablo 6: Halep Vilayetinin 1324 Rumi (M. 1908) Ylnn Gelirler Bütçesi 109 

Sancak Maliye Adliye Dâhiliye er’iye 

Halep 

56 

Çeitli 

Sehimler 

Genel 

Toplam 

13.393.866 4.222.256 1.923.598 7.148.929 2.596.420 29.285.069 

Mara 3.645.000 1.415.000 974.200 812.970 526.000 7.373.170 

Urfa 2.958.000 1.485.000 467.200 1.318.500 397.600 6.626.300 

Genel 

Toplam 

19.996.866 7.122.256 3.364.998 9.280.399 3.520.020 43.284.539 

Tablo 7: Halep Vilayetinin 1324 Rumi Ylnn Giderler Bütçesi 


Çeitli 

Sehimler 

Genel Toplam 

Halep 1.421.264 534.462 1.629.941 287.292 819.111 4.693.070 

Mara 258.618 180.548 314.753 102.182 150.766 1.006.867 

Urfa 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307 

Genel Toplam 1.992.178 873.070 2.223.532 481.538 1.145.026 6.715.344 110 

ster ilk, ister son bütçe örnei olsun, her ikisinde de dikkatimizi çeken noktalar 

unlardr: Verilen rakamlara göre vilayette bütçe aç görülmemektedir. Bu, 

dikkatimizi çeken ilk husustur. Dieri ise, gelir-gider paylarnn yllara göre, maliye, 

eriyye, dâhiliye ve genel giderler ya da çeitli sehimler denen kalemlere ayrlm olmasdr. 

Peki ama bunlar ne anlama gelmektedir? Yukarda bahsi geçen tâlimatnâmede 

belirtildiine göre, dahiliye, maliye, eriyye, maarif, ticaret ve nafia kalemlerine yaplacak 

masraflarn vilayet hazinesinden karlanaca bildirilmekte; buna karlk 

nizamiye, bahriye ve tophane daireleri için yaplacak harcamalarn Merkez’deki 

Hazine-i Hassa’dan yaplaca belirtilmekteydi. 

109 1326 tarihli Halep Vilâyet Salnamesi, s.507–508. 

110 Toplama hatalar salnamelerden kaynaklanmaktadr.


___________________________________________________________________________________ 

Her iki bütçe de, ayn anlayn ürünüdür. Fakat 1908 yl bütçesinde 

eriyyenin yan sra bir de adliye kalemi ortaya çkm görünmektedir. Bu da, yine 

salnamelere yansyan bilgilere göre adlî yapda, klasik dönemin eriyye mahkemeleri 

(kad mahkemeleri)nin yan sra bidayet, ceza, ticaret gibi uzmanlamaya doru 

giden mahkemelerin oluumu ile ilgilidir 111. Bilindii gibi klasik ve klasik sonras 

dönem eriyye mahkemelerinde özel ve kamu hukukuna dair her türden dava görülmekteydi. 

Adam öldürmeden yaralamaya, hrszlktan haneye tecavüze, çeitli 

alacak-verecek davalarndan evlenme ve boanma, nafaka, vasi tayini gibi aile hukukuna 

kadar pek çok davann görüldüü bu eriyye mahkemeleri, 19. yüzyla gelindiinde 

artk eski ilevini kaybetmitir. Bu dönemde daha çok fkhî davalara (aile 

hukuku gibi) bakarken, bu kad mahkemelerinin yan sra ceza mahkemeleri, ticaret 

mahkemeleri gibi adlî örgütler kurulmutur. Her iki bütçe kalemleri arasndaki fark 

da buradan kaynaklanyor olmaldr. 

Bunu belirttikten sonra vilayet hazinesinden karlanacak bu alt dairenin 

giderlerinin, daha çok bu bürolarda çalanlarn maalarnn oluturduunu belirtmek 

gerekir. Nitekim sözü edilen tâlimatnâmede de vilayet masraflar, iki ana gruba 

ayrlmtr. Bunlardan ilki maalardr. kincisi de “belirlenmemi masraflar” bal 

altnda sralanan yol, inaat, tamirat, kömür ve mefruat masraflar ile zaptiye askerinin 

elbisesi, kalebendlerin yevmiyesi, krtasiye giderleri gibi kalemlerden olumaktadr 

112. 

Aar ve anam vergilerinin, yani hayvanclk ve ziraî ürünlerden elde edilen 

gelirlerin, Halep vilayet ekonomisindeki pay ortadadr (Tablo 11). Ancak daha önce 

de belirttiimiz üzere, Halep’e kervan kenti kimliini kazandran, kentin yüzyllar 

boyu Dou ile Bat arasnda üstlendii ticarî roldür. 

b. Halep Ekonomisinin Dayanak Noktas: Ticaret 

Halep’in Osmanl mparatorluu'nun en önemli ticaret kentleri arasnda yer 

almasnn balca iki nedeni vardr. Bunlar; sahip olduu corafi konum ve tarihsel 

gelimelerdir. Savunmaya elverili konumu, yeralt sularnn zenginlii, ana ticaret 

yollar üzerinde bulunmas, kenti birçok açdan ticarete elverili duruma getirmitir. 

slam egemenliine girmesiyle, özellikle Eyyübiler döneminde ticaret hayat canlanmaya 

balayan kentin 113, Osmanl hâkimiyetine girmesiyle bu önemi daha da 

artt. Bu dönemde Dou Akdeniz’de önemli bir ticaret kenti konumuna yükseldi. Bu 

da Asya mallarn Avrupa’ya tayan Batl tüccarlarn ticarî faaliyetlerini am’dan 

Halep’e kaydrmalarna neden oldu 114. Daha 14. yüzyl ortalarnda Venedikliler, 

kentin bu geni ticaret a açsndan konumunu görmü ve buraya bir konsolos vekili 

atamlard. 1422’ye gelindiinde de bu görev tam bir konsoloslua çevrilecekti 

115. 

111 Bu konuda ayrntl bilgi için bkz. Onur Karahanoullar, Türkiye’de darî Yarg Tarihi, Turhan 

Kitabevi, Ankara 2005. 

112 Klç, “Tanzimat Sonras Osmanl Vilayet Bütçeleri”, s.194. 

113 Yazc, “Halep”, s.242. 



57

ORSAM 


 

16. yüzylda kentin ticari açdan önemini kavrayan yalnzca Osmanllar ve 

Venedikliler deildi. Avrupallar için ran ipei, pamuklu kuma ve baharat ticareti 

açsndan Halep pazarlar oldukça cazip gelmeye balamt. Yerel dokumaclar daha 

çok Bursa ve Tokat ipeklerini tercih ederlerken, Batl tacirler Gilan bölgesinden 

gelen ipee rabet etmekteydiler 116. Halep’in ticaret kenti olarak sesini dünyaya 

duyurmaya balamasyla, dier ülkeler de burada konsolosluklar açmaya baladlar. 

19. yüzyl salnamelerindeki kaytlara baklrsa Halep’in uzak alanlarla ilikisi 

oldukça gelimiti. Nitekim Fransa, ngiltere, Avusturya, Amerika, Portekiz bata olmak 

üzere sveç, Rusya, Prusya, spanya, Danimarka, talya, Belçika, Almanya, Felemenk, 

Küba, Yunanistan ve Srbistan gibi birçok Batl ülkenin 19. yüzylda Halep’te konsolosluklar 

bulunmaktayd 117. 

Aslnda Halep’in ipek pazar, 16. 

yüzylda ortaya çkmamt. Kent, daha 15. 

yüzylda ran ipeini Bat’ya tayan Ermeni 

tüccarlar tarafndan pazar olarak seçilmiti. 

Ermenilerin bu tercihlerindeki en önemli 

etken, Halep’in dier pazarlara oranla, Ermenilerin 

merkezi Culfa’ya daha yakn olmasyd. 

Bilindii gibi Culfa Azerbaycan ile 

ran arasnda snr oluturan ve Aras nehri 

üzerinde yer alan önemli bir merkezdi. Ayrca, 

15. yüzylda Anadolu’ya oranla daha 

güvenli bir konuma sahipti. Nitekim 16. 

yüzylda da Halep’te youn olarak ticaret 

yapan kesim arasnda Ermenileri görmek 

mümkündür. Ancak 17. yüzylda durum 

deiecektir 118. Çünkü Ermeniler, 17. yüzyln 

ortalarndan itibaren, youn olarak 18. 

yüzylda, ticaret ve liman kenti olarak yükselen 

zmir’e yöneleceklerdir 119. 

16 ve 17. yüzyllarda, özellikle Ku- 

Halep pekçiler Çars 

zeybat Avrupa’da yerel tekstil üretimi 

artmaya balaynca, Batllar için Halep ipek pazar daha da çekici hale geldi. Bu 

nedenle bu dönemde Fransz ve ngilizlerin, Dou Akdeniz ticaretindeki Venedik 

hâkimiyetini krmaya çabaladklar görülmektedir. Halep, bu amaçla kurulan 

Levant irketi’nin 1586-1825 tarihleri arasndaki merkezi oldu. 

Uluslararas bir ticaret merkezi olan Halep’in, bu ticarî faaliyet alanndaki 

tek dezavantaj, liman kenti olmamas idi. Bu nedenle balangçta Avrupallar, Ha- 


117 Bkz. Bu eserin “Konsolosluklar” bal. 


119 Elena Frangakis-Syrett, The Commerce of Symyrna in Eighteenth Century (1700–1820), Athens 

1992; Ta, XVII. Yüzylda Ankara, s.76–78. 

58


___________________________________________________________________________________ 

lep pazarlarndaki ticari faaliyetleri için Trablusam’ liman olarak seçmilerse de, 

hem Halep’e olan uzakl hem de kente giden yol boyunca mevcut olumsuz koullar 

nedeniyle, daha sonra limanlarn Trablusam’dan skenderun’a kaydrmlardr 

120. Bu yeni liman, eskisine oranla kente hem daha yaknd, hem de konaklama ve 

güvenlik açsndan daha elverili idi. Bundan dolaydr ki, 16. yüzyln sonlarnda 

Batl tacirler, liman olarak daha çok skenderun’u kullanmlardr. Tüm bu gelimelerden 

sonra, Halep’in Akdeniz’e açlan kaps olarak, 1612’de skenderun’daki 

gümrük merkezi de yeniden çalmaya balad 121. 19. yüzyla gelindiinde ise Halep, 

skenderun, Antakya, Adana, Urfa, Mara Suruç, Süveydiye, Birecik, Mersin, Kilis ve Antep 

olmak üzere vilayetin neredeyse her noktasnda gümrük idaresi kurulacakt 122. 

Bu, Halep merkezli bölgenin gerek bölgesel pazarlarda gerekse uluslararas ticarette 

oynad rolün bir kant olarak alglanabilir. 

59 

skenderun Liman 

Böylesi önemli bir ticaret kenti oluu, ehrin sosyal yaamna da yansmtr. 

Nitekim, sicillerdeki kaytlarda, ngiliz, Fransz, Felemenk ve Ermeni tacirlerin yan 

sra Kuzey Afrikal, Hindistanl ve Buharal tacirlerin de Halep’te uzun süreli ikametlerde 

bulunduklarna ilikin pek çok kant vardr 123. 

18. yüzyla gelindiinde Halep’in ticaret hayatnda deiimler yaand. ran 

Safevi devletinin dalmas, ran ipeinin kalitesinde ve veriminde düülere neden 

120 skenderun liman, salnamelerde u ekilde tasvir edilmektedir: “Eski corafyaclarn Senyos ve Aspos 

olarak adlandrdklar ve Akdeniz’in en mehur limanlarndan olan skenderun körfezi ve liman aadaki liman 

ve iskelelerden olumaktadr; Süveydiye liman (eski ad Senelosi), skenderun’ a bal Kapav ve Kara Turan 

iskelesi ile mehur Hnzr Burnu. Hemen her yerinde gemi barnabilen skenderun limanna Suriye iskelelerine 

sefer yapan irket vapurlarnn pek çou urar. Süveydiye limanna zahire, ipek ve dier eyalar almak üzere 

bazen vapur, bazen de yelkenli gemiler; Kapav ve Kara Turan iskelelerine de yalnz yelkenli gemiler gelir. Süveydiye 

iskelesinin yannda, denizin ortasnda fskiye’ye benzer bir tatl su fkrmaktadr. Bu iskele daha önceleri 

tatan bir bina olup, pek salam olduu halde, Melik Zahir Baybars tarafndan Antakya ve civarn haçllardan 

geri almak ve kurtarmak için görülen lüzum üzerine doldurulmutur”. Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin 

Corafi Durumu” ksm, “Sahiller ve skeleler” bal. 

121 Masters, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, s.30–32. 

122 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi. 

123 Masters, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, s.38.

ORSAM 


 

oldu. Bu da 1730’larda Avrupal tüccarlar alternatif kaynaklar aramaya itti. Bu araylar, 

belli ölçüde Suriye ipei ile karland, fakat zamanla Avrupal tüccarlarn 

faaliyetleri azald. Onlarn bu alandan yava yava ellerini çekmeye balamas, Arap 

ve Yahudi gibi yerli Gayrimüslim unsurlarn öne çkmasna neden oldu 124. Ayrca 

bu dönemde baka bir gelime daha yaand. O da udur: A‘yân kökenli yeni tip 

mültezim idarecilerin etkin olduu bu dönemde, kendi idare bölgeleri altnda yaayan 

ve üretim yapan reayay, Batllarn talepleri dorultusunda, tütün ve pamuk 

üretimine yönlendirmi olmalardr. Bu da doal olarak Halep’in Bat ile olan ticaretinde 

yeni bir safhaya girmesine neden olmutur 125. 19. yüzyla gelindiinde Halep’te 

Levanten Katolik tüccar ailelerin öne çkt görülmektedir. Ancak bunlara ait 

aile arivleri açlmad müddetçe, onlarn faaliyetlerini tam olarak ortaya koymann 

mümkün olmad bilinen bir gerçektir. 

19. yüzyln ilk yarsnda, bir yandan baz bedevî, Kürt ve Türkmen gruplarnn 

kervan ticaretine zarar veren faaliyetleri, dier yandan da yeniçerilerle eraf 

arasnda süregelen çatma, Halep’te kaotik bir durum yaratmt. Bu da önde gelen 

büyük Hristiyan ve Yahudi tacirlerin, Halep yerine faaliyetlerini zmir, stanbul, 

Musul ve Badat gibi kentlere kaydrmasna neden oldu. 1822’de büyük bir depremle 

sarslan kent, ardndan sosyal bir deiimi de beraberinde getirecek olan, 

1826’da stanbul’da yaanan Vak‘a-i Hayriye ile yeniçeriliin tüm ülkede kaldrlmasn 

yaad. 

Bu son sözünü ettiimiz olgunun, yeniçerilerin uzun yllardr kentte hâkim 

unsur olduklar ve erafla süregelen mücadeleleri göz önüne alndnda, ehrin 

sosyal ve iktisadî hayatna nasl aksetmi olabilecei az çok tahmin edilebilir. Bir 

yandan bunlar yaanrken, dier yandan halen ürkütücü olmaya devam eden kolera 

ve veba gibi salgn hastalklar bu kez nüfus üzerinde ciddi kayplar beraberinde 

getirdi. Kentin içinde bulunduu bu durum, doal olarak Bat ticaretine de yansmtr. 

Örnein 1814 ylnda kentin Fransa ile ticaret hacmi, 1789’dakinin sadece 

bete biri oranndayd. Öyle ki bu dönemde Badat-Halep arasndaki ticaret hacmi, 

Fransa-Halep arasndaki ticaret hacminden dört kat daha fazla idi. Sadece bu örnek 

bile kentin d ticaret hacmindeki deiimini göstermesi bakmndan ilginçtir. Öyle 

görünüyor ki Halep, yava yava Avrupal tüccarlarn merkezi olmaktan çkyordu. 

Nitekim 1831–1840 yllar arasnda Msr Valisi Mehmed Ali Paa’nn isyan, Halep’i 

de derinden etkiledi. Özellikle ticari açdan bakldnda, önde gelen Hristiyan ve 

Yahudi tüccarlarn çounun Halep’i terk etmesiyle neticelendi. Kentte Osmanl hâkimiyetinin 

yeniden kurulmas ve bunun hemen ardndan 1838 Ticaret Anlamas 

ile 1839 Tanzimat Fermannn ilan, tpk dier yerlerde olduu gibi, kenti Bat sömürgesine 

açk hale getirdi. Böylece yabanc tacirler için fiilî serbest ticaret kurallar 

uygulamaya konuldu 126. 

19. yüzyln ikinci yarsnda, her ne kadar nüfus eski younluuna ulam 

olsa da, yerel endüstrinin ngiliz ithal mallaryla boy ölçüemedii ve zarara urad 

bir gerçektir. Örnein ngiliz konsolosluk raporlarna göre 1885’te ithâlât 



126 Masters, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, s.70-76. 

60


___________________________________________________________________________________ 

1.558.368 sterlin iken, ihracat 998.476 sterlindir. 1889’da ithâlât 1.618.881 sterline 

yükselirken; ihracat 884.895 sterline gerilemitir 127. Bu durum, aslnda sadece Halep’e 

özgü deildir. Özellikle 1838’de imzalanan ticaret anlamas ile Osmanl ülkesindeki 

yerel esnafn, yabanc ithal mallarla ba edemedii, yaplan çalmalarla 

ortaya konmutur. Halep örneinde bu durum aslnda, Osmanl ekonomisinin özellikle 

19. yüzyln ikinci yarsndan itibaren Bat ekonomilerine olumsuz yönde entegre 

olduunun da bir göstergesidir. 

Özetle tüm bunlara ramen kent, önemli bir bölgesel pazar ve ciddi bir üretim 

merkezi olmaya devam etti. Özellikle sabun ve alaca kuma, Msr, Suriye ve 

Anadolu’da pek çok yere tanyordu. Fakat 19. yüzyln ikinci yarsndan itibaren 

yar sömürgeleme sürecinde Batl ülkeler için açk pazar haline geldi. 

7- ETM 

Teknolojinin gelimedii tüm geleneksel toplumlarda bilginin nesillere aktarm 

genelde üç ekilde olmutur. lki, genellikle din eitimi arlkl olan medrese 

ve mekteplerde edinilen kitabî bilgidir. kinci tür bilgi, belli geleneklerin kuaktan 

kuaa aktarm ve gözlem sonucunda edinilen bilgidir. Örnein bir yorgancnn 

yannda çalan çran; ustasnn ipekli bir yorgan üzerinde, tpk bir ressam gibi, 

inesinin ucuyla çizdii motifleri izleyerek ve nesiller boyu ustasna aktarlan bilgileri, 

onun azndan dinleyerek ve özümseyerek edindii bilgi gibi. Üçüncü bilgi 

çeidi ise, ifahi bilgi idi. Ki bu toplumun her kesiminde, aileden çar esnafnn birbirleriyle 

olan gündelik konumalarna kadar uzanan geni bir kitle içerisinde eskiden 

beri olumu olan gelenein ve kültürün sözlü aktarm eklinde gerçekleirdi. 

Günümüzde ise bu klasik bilgi aktarm, teknolojik gelimelere paralel olarak çok 

farkl boyutlara tanmtr. Klasik örgün eitimin yan sra medya, televizyon ve 

çan mucizevî bulularndan olan bilgisayar ve internet aracl ile bilgiye ulamak 

ve edinilen o bilgiyi çok geni kitlelere yaymak, artk çok basit bir i haline gelmitir. 

Biz, burada Osmanl Devleti’nde eitim-öretim sisteminin en temel unsuru, 

olan medreseler ve daha altta bulunan mektepler konusuna, daha çok, Halep’te 

açlm olan yabanc okullar yönünden bakmaya çalacaz. Çünkü, daha önce de 

dile getirdiimiz gibi, Halep salnamelerinin önemli bir özellii, bu yabanc okullara 

dair geni bir bilgi sunuyor olmasdr. Zira, Batl ülkelerin özelde Halep, fakat genelde 

Dou politikalarn anlayabilmek için, “yabanc okullar” meselesini incelemekte, 

bu konunun üzerinde durmakta fayda vardr. 

Yabanc Okullar: 

Bütün Osmanl ülkesinde, özellikle ehir ve kasaba merkezlerinde Gayrimüslimlerin 

birçok okul açtklar, bunlarn kimisinin Bâb- Alî tarafndan onand, 


61

ORSAM 


 

onanmayanlarn da Batl ülkelerce onaylanmas yönünde devlete bask uyguland- 

n, yaplan aratrmalar ortaya koymaktadr 128. 

19. yüzyl balarnda özellikle Fransa ve Rusya’nn Osmanl topraklar üzerinde 

genilemeye çalan politikalar izledii, daha sonra onlara ngiltere’nin katld 

bilinen bir gerçektir. Fransa, 18. yüzylda sömürgelerini ngiltere’ye kaptrnca, 

kendisine yakn olan bölgelere yönelerek, Afrika ve Ortadou’da yaylma politikalar 

izlemeye balamt. Bunu yaparken de özellikle Ortadou’da, eskilere dayanan 

ve Hristiyanlarla olan ilikilerini öne çkararak yapyordu. Bu amaçla Fransa, hangi 

dinden ya da milletten olursa olsun Latin Katoliklerin okul, dispanser, vakf, yetimhane 

gibi kurumlarnn himaye yetkisini üzerine almt 129. Bununla da kalmayp 

din adamlarnn bölgedeki misyoner faaliyetlerini de destekliyorlard. Kald ki aznlklara 

yönelik misyonerlik faaliyetleri de daha çok okullar aracl ile gerçeklemitir 

130. Bu rahiplerin balca faaliyet alanlar da stanbul, zmir, Adalar, Halep, Kudüs, 

Msr, Suriye, Irak ve Filistin idi. Bu yerlerin hepsi de belli özellikleri ile öne çkan 

stratejik öneme sahip noktalard. 

62 

Halep Tren stasyonu 

Öyle anlalyor ki Franszlarn 1740’da elde ettikleri kapitülasyonlarla Katolik 

rahiplerin misyoner faaliyetleri, daha çok Rum ve Ermeniler üzerinde younlamtr. 

Bu durum, Fransz dileri bakanlna getirilenlerin ifadelerinde de net 

bir ekilde dile getirilmitir. 1890’da B. Ribot’un “Hükûmet Dou’da hangi ulustan 

olursa olsun bütün Katolikler üzerindeki protectorat’snn (himaye) zayflamasna göz 

yummayacaktr” eklindeki açklamas, bunun en güzel örneklerinden biridir. Bu 

yaklam sonucudur ki, Bat’nn Dou’daki misyoner faaliyetleri, 19. yüzyl sonla- 

128 Antep örneinde 19. yüzyldaki durum ve baz tablolar için bkz. erife Yorulmaz, “Osmanl-Fransz 

likileri Çerçevesinde Osmanl Topraklarnda Açlan Fransz Kültür Kurumlar ve Bunlarn Meruiyet 

Kazanmalar (19–20. Yüzyl Balar), OTAM, 11, Ankara 2000, s.697–768. 

129 Yorulmaz, “Osmanl-Fransz likileri Çerçevesinde Osmanl Topraklarnda Açlan Fransz Kültür 

Kurumlar …”, s.702. 

130 Necmettin Tozlu, “Osmanl mparatorluu’nda Misyoner Okullar”, Yeni Türkiye 701 Osmanl 

Özel Says II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.790.


___________________________________________________________________________________ 

rnda en parlak dönemini yaamtr. Örnein 1873’te Halep’e, 1879’da da Msr’a 

yerleen bu misyonerler araclyla onlarn denetiminde biri skenderiye’de, dieri 

de Kahire’de olmak üzere iki Kpti-Katolik kolej açlmtr. te, içlerinde talyan ve 

Almanlarn da bulunduu Dou’daki bu Fransz misyonerler, açtklar kz okullar, 

hastahane ya da dispanser gibi kurumlarla halk büyük ölçüde etkilemilerdir 131. 

Özetle söylemek gerekirse, Osmanl topraklarnda özellikle dinsel ve kültürel açdan 

yerleik bir güç haline gelmeye çalan Fransa’nn çkarlar, Katolik tarikatlarla 

ve Almanlarn Badat demiryolu projesinin netlemesiyle birlikte giderek artan 

ekonomik faaliyetlerle dorudan balantlyd. 

Fransa örneinde, aslnda bütün Batl sömürgeci devletlerin okullar ya da 

dier kurumlar kurmalarndaki amac, kendi dil ve kültürlerini yayarak siyasi nüfuz 

kazanmak, baz topluluklar üzerinde hâkim unsur olmak ve böylece siyasi ve 

kültürel alanlarda kendi çkarlarna uygun ortamlar hazrlamak, elbette yeri geldi- 

inde bunu Osmanl’ya kar kullanmakt 132. Bu noktada salnamelerdeki kaytlara 

göre baz bölgelerdeki yabanc okullara ksaca deinelim. 

Sra 

No 

Tablo 8: Antep’teki Gayrimüslim Okullar (1326/1908) 

Mektebin Ad Cinsi 

63 

Talebe 

Says 

Bulunduu Yer 

1 Protestan Mektebi Erkek 151 Kolluca 

2 Protestan Mektebi Kz 98 Kolluca 

3 Protestan Mektebi Erkek 45 Mardin Da 

4 Protestan Mektebi Kz 73 Mardin Da 

5 Protestan Mektebi Erkek 325 Kayack 

6 Protestan Mektebi Kz 313 Kayack 

7 Protestan Mektebi Erkek 249 Zincirli Mahallesi 

8 Latin Mektebi Erkek 244 Tersanta 

9 Latin Mektebi Kz 115 Tersanta 

10 Ermeni Nersisyan Mektebi Erkek 394 Çukur Mahallesi 

11 Ermeni Kertasras Mektebi Kz 89 Çukur Mahallesi 

12 Ermeni Vartanyan Mektebi Erkek 129 Hayik 

13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 181 Hayik 

14 Ermeni Eytamhane Mektebi Erkek 55 Hayik 

15 Ermeni Haykanoyan Mektebi Kz 283 Hayik 

16 Ermeni ptidai Mektebi Erkek 171 Zincirli Mahallesi Yannda 

17 Ermeni Meroyan Mektebi Erkek 74 Alay Beyi 

18 Ermeni ptidai Mektebi Kz 42 Eski Tarla 

19 Ermeni Horpsmiyan Mektebi Kz 57 bn-i Eyüp 

1908 yl kaytlarna göre, Antep’te toplam 19 yabanc okul eitim vermektedir. 

Yukardaki tabloda, bunlarn nitelikleri ve talebe saylar gösterilmektedir. 

131 Franszlarn özellikle Ortadou’daki misyoner faaliyetleri için bkz. Yorulmaz, “Osmanl-Fransz 

likileri Çerçevesinde Osmanl Topraklarnda Açlan Fransz Kültür Kurumlar …”, s.707–716. 

132 Osmanl ülkesi snrlar içinde açlan yabanc okullar ve bunlarn siyasi, kültürel balantlar hakknda 

ayrtnl bir çalma için bkz. lknur Haydarolu, Osmanl mparatorluu’nda Yabanc Okullar, 

Ankara 1990.

ORSAM 


 

Duruma bir baka açdan Kilis örneinde bakarsak, 1326’da salnamede ismi 

geçen tek Müslüman okul olan Kilis Mülki Rütiye Mektebinde 75 talebe örenim 

görmekteyken 133; ayn yl 4 Katolik, 3 Protestan, 8 Ermeni, 1 Musevi mektebi olmak 

üzere toplam 16 Gayrimüslim okulunda, 380 talebe okumaktayd. 

Sra 

No 

Tablo 9: 1326’da Kilis’teki Gayrimüslim Okullar ve Talebe Saylar: 


64 

Talebe 

Says 

Öretmenin Ad 

1 Katolik Mektebi Erkek 25 Fikri Efendi 

2 Katolik Mektebi Erkek 20 Ohannes Serbiyan Efendi 

3 Katolik Mektebi Erkek 15 Ohannes Halafa Efendi 

4 Katolik Mektebi Kz 52 Virenya 

5 Protestan Mektebi Erkek 17 Agopcan Görükçiyan 

6 Protestan Mektebi Kz 29 Mirim Muradyan 

7 Protestan Mektebi Kz 33 Servarn Kostanyan 

8 Ermeni Mektebi Erkek 5 Ohannes Biramyan 

9 Ermeni Mektebi Erkek 7 Hahpasum Berberyan 

10 Ermeni Mektebi Erkek 10 Agop Dirbagosyan 

11 Ermeni Mektebi Erkek 12 Krisor Nalbantyan 


13 Ermeni Mektebi Kz 9 Arosyak Balyozyan 

14 Ermeni Mektebi Kz 21 Sayd Nalbantyan 

15 Ermeni Mektebi Kz 20 Stanik Antonyan 

16 Musevi Mektebi Erkek 85 lyahu Ekenazi 

Nüfusun tamamen Gayrimüslimlerden olutuu yerlerde bu durumu anlamak 

mümkündür. Örnein Cisr-i uûr’un Kesb köyünde, kz ve erkek okullar 

ayr olmak üzere, toplam 7 iptidai Gayrimüslim okulu bulunmaktadr (Tablo 9). 

Salnamede bu köyde herhangi bir Müslüman okulunun adna rastlanmamtr. O 

halde bu köy, en azndan büyük ksm ile Gayrimüslim nüfusa sahip bir köy olmaldr 

134. 

Sra 

No 

Tablo 10: Gayrimüslim ptidai Okullar (1326) 

Bulunduu 

Yer 

Öretmenin Ad 

1 Katolik Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Serkis ve Edvar Efendi 

2 Katolik Mektebi Kz 12 Kesb Köyü Roza Hanm 

3 Latin Mektebi Erkek 15 Kesb Köyü Edvar Efendi 

4 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Steyad Efendi 

5 Ermeni Mektebi Kz 20 Kesb Köyü Monoe Hanm 

6 Protestan Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Avadis Efendi 

Mektebin Ad Cinsi Talebe 

Says 

133 Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinde Okullar” ksm. 

134 Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinde Okullar” ksm.


___________________________________________________________________________________ 

7 Protestan Mektebi Kz 20 Kesb Köyü Rike Hanm 

8 Ermeni Mektebi Erkek 25 Karaturan Haji Efendi 

9 Latin Mektebi Erkek 10 Karaturan ükrü Efendi 

10 Protestan Mektebi Erkek 15 kizoluk Bedros Efendi 

11 Latin Mektebi Erkek 10 Çnarck Ohannes Efendi 

Bundan yaklak 25 yl öncesinde, Halep vilayeti genelindeki Müslim ve 

Gayrimüslim okullar ve buralarda örenim gören talebelerin toplam saylar aadaki 

gibidir (Tablo 11): 

Tablo 11: Halep Vilayeti Okullar 135 

LVA 

Gayrimüslim Okulu 

Talebe Adet 

Müslüman Okulu 

Talebe Adet 

Rütiye 

Talebe Adet 

Halep 2.028 72 3.484 197 444 8 

Zor 0 0 152 4 82 2 

Mara 2.229 72 1.471 57 162 2 

Urfa 1.140 20 1.016 54 121 3 

Toplam 5.517 115 6.142 312 820 15 

1299 (1882) tarihli salnamede yer alan yukardaki tablodan da anlald gibi 

vilayet genelinde 312 okulda 6.142 Müslüman talebe örenim görürken; 115 okulda 

5.517 Gayrimüslim talebe okumaktayd. Bu rakamlar, tek bana bir anlam ifade 

etmeyebilir. Ancak vilayet nüfusu ile karlatrdmzda anlaml hale gelecektir. 

Tablo 12: 1295 Yl Verilerine Göre Vilayetin Toplam Nüfusu 

Nüfus Unsuru Halep Mara Urfa 

Genel Toplam 

Say 

% 

Musevi 1.000 109 0 1.109 0,28 

Hristiyan 27.745 17.081 6.487 51.313 13 

Müslüman 214.634 72.075 55.581 342.290 86,71 

Toplam 243.379 89265 62068 394.712 99,99 

Yukardaki iki tabloyu birden yorumlayacak olursak (Tablo 11 ve 12); vilayet 

genelinde toplam (Musevi, Hristiyan birlikte) % 13,28’lik bir nüfus payna sahip 

olan Gayrimüslimlerin 115 okullar mevcutken; % 86,71’lik nüfus oranyla birinci 

srada yer alan Müslümanlara ait yalnzca 312 okul vardr. Rütiyeleri de Müslüman 

okul saysna dâhil ettiimizde bu say, 327’ye yükselmektedir. Bu, u demektir: 

Yaklak 1.050 Müslüman nüfusa 136 bir okul düerken; 52.422 toplam nüfusa sahip 

Gayrimüslimlerin 455’ine bir okul dümektedir. 19. yüzyl ve daha önceki yüzyllara 

dair yaplan pek çok çalmadaki bulgular göstermitir ki, Müslüman ve Gayrimüslim 

ailelerin çocuk says, birbirine çok yakndr 137. Müslüman ailelerin, Gayrimüs- 

135 1299 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s. 55. 

136 Buradaki hesaplama, tüm nüfusa göre yaplmtr. Çünkü, okul çanda olan çocuk ve yetikinlerin 

says bilinmemektedir. 

137 Ömer Demirel, “1700–1730 Tarihlerinde Ankara’da Ailenin Niceliksel Yaps”, Belleten, LIV/211, 

(Aralk 1990), Ankara 1991, s.950–951; Ahmet Kankal, “17. ve 18. Yüzyllarda Kuzey-Bat Anadolu’da 

65

ORSAM 


 

lim ailelere oranla çocuklarn, özellikle de kz çocuklarn okula göndermede pek 

istekli olmayacaklar, bunun da toplam nüfusa göre okul saysn etkileyebilecei 

düünülebilir. Fakat bunu elimizdeki verilerle kantlamak mümkün deildir. Her ne 

olursa olsun, aradaki fark artcdr. 

Tekrar 1326 yl verilerine, yani 1908’deki duruma dönecek olursak vilayet 

genelinde 138; 230 talebe ile yatl mülkiye idadi mektebi 139; 52 talebe ile sanayi mektebi; 

129 talebesi ile kz rütiye mektebi 140; 29 talebesi ile Selimiye Kz Mektebi; toplam 

129 talebesi ile Halep Askeri Rütiye Mektebi eitim-öretim faaliyetlerini sürdürmekte 

idi. Bu rütiyelerin yan sra 17 iptidaiye mektebi, Halep merkezde mevcut 

3.929 talebesi ile 87 sbyan ve 700 adet talebesi ile 23 kz mektebi bulunmakta idi. 

Rütiye ve iptidaiyelerin dnda vilayet genelinde iki özel mektep ve Gayrimüslim 

okullar bulunmaktayd. ptidai ve rütiye derecelerine sahip olan, Katolik 

ve Ortodokslara ait ayr ayr olmak üzere Rum, Ermeni okullar, Süryani, Marunî, 

Protestan ve Museviler gibi vilayet genelinde yaayan milletlere ait yabanc okullar 

bulunmaktayd. Bunlarn adlar öyle sralanabilir: 

Gayrimüslim Okullar 

Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

Rum-Ortodoks Kz Mektebi (Salibe’de, ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rütiye Derecesinde) 

Rum-Katolik Kz Mektebi (Büyük Kilise’de, ptidai Derecesinde) 

Rum-Katolik Erkek Mektebi (erasus’da, ptidai Derecesinde) 

Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, ptidai Derecesinde) 

Rum-Katolik Erkek Mektebi (Kbab Mahallesinde, ptidai Derecesinde) 

Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rütiye Derecesinde) 

Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, ptidai Derecesinde) 

Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, ptidai Derecesinde) 

Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, ptidai Derecesinde) 

Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, ptidai Derecesinde) 

Ermeni Kz Mektebi (Salibe’de, ptidai Derecesinde) 

Ermeni Kz Mektebi (Salibe’de, ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

Protestan Kz Mektebi (Hendek Tarikinde, ptidai ve Rütiye 

Sosyal Hayat (er’iyye Sicillerine Göre)”, Tarih ncelemeleri Dergisi, XV, zmir 2000, s.31–74; Galip 

Eken, “XVIII. Yüzyl Ortalarnda Antep’te Aile”, OTAM, 11, Ankara 2000, s.109–121; Ta, XVII. Yüzylda 

Ankara, s.225–226. 

138 Bkz. bu eserin “Halep Vilayetinde Okullar” ksm. 

139 Örnein Mara Mülkî dadi Mektebinde u dersler okutulmakta idi: “Kitabet, Osmanl Dili, Eya 

Bilimi, Ziraat, Tarih, Franszca, Farsça Dili, Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Ahlak Bilgisi, Usul 

Defteri, Franszca Dili, Ermenice Dili, Arapça Dili, Türkçe, Cebir, Hesap (Teorik ve Pratik), Hendese, 

Corafya ve Jimnastik”. Bkz. Bu eserin “Kazalarda Bulunan Okullar” ksm. 

140 Ortaokul. 

66


___________________________________________________________________________________ 

Derecesinde) 

Protestan Erkek-Kz Mektebi (Kastil El-Cura’da, ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

srail irketi Erkek Mektebi (Hal El-Cerir’de, Rütiye Derecesinde) 

Musevi irketi Kz Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rütiye Derecesinde) 

Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

Ferec Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

yuni Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

Canani Erkek Mektebi (Bahsita’da, ptidai Derecesinde) 

Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham Musevi Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham brahim Selyen Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

Bu listede dikkati çeken bir husus, din adamlarnn kendi adlar ile okullar 

açm olmalardr. Bu da yukarda söz ettiimiz rahip, haham gibi din adamlarnn 

misyonerlik faaliyetleri ile ilikilendirilebilir. Bu okullar ve elbetteki dier kurumlar 

sayesindedir ki, Batl ülkeler bölge halk üzerinde etkin bir siyaset izleyebilmilerdir. 

Yalnzca bir yl içerisinde okul ve Talebe saysndaki deiimi gösteren aadaki 

tabloya bakmak, bu politikann hangi boyutlarda izlendiini ortaya koymak bakmndan 

önemlidir. 

Yl 

1299 

(1882) 

1300 

(1883) 

Tablo 13: 1299-1300’de Vilayet Genelindeki Okul ve Talebe Saylar 

Gayrimüslim 

Okulu 

slam Sbyan 

Okulu 

Rütiye 

lmiye 

Medresesi 

Talebe Okul Talebe Okul Talebe Okul Talebe Okul 

5.517 115 6.142 312 820 15 - - 

8.632 132 10.547 456 928 14 1.775 179 

Bilindii gibi “sbyan mektepleri”, 5–10 yandaki erkek ve kz çocuklara 

dini bilgilerin verildii, okuma yazmann öretildii mekteplerdir. Her mahallede 

bir tane bulunduundan halk arasnda “mahalle mektebi” adyla anlmaktadrlar. 

Yukardaki tabloda “slam Sbyan Okullar”nn fazlal, bu ekilde açklanabilir. 

Gayrimüslim okullar arasnda, salnamelerde yer alan ayrntl listeler incelendiinde 

görülecektir ki, “iptidai” ve “rütiye” derecelerine sahip okullar yer almaktadr. 

“ptidaî” mektepler, 1862 ylnda sbyan mekteplerinin yerine açlan 3’er yllk iki 

devreden oluan okullardr. “Rütiye” ise, sbyan mektebinden sonra gidilen okullard 

141. 1838’de Meclis-i Umur- Nafia ve Meclis-i Ahkâm- Adliye tarafndan, bir yandan 

Batl tarzda eitim yapmak amacyla açlm olan askerî okullara talebe yetitirmek; 

dier yandan da devlet kadrolar için memur yetitirilmesi için rütiyelerin 

141 Ali Rza Erdem, “XIX. Yüzylda Osmanl mparatorluu’nda Eitim: II. Mahmud ve Tanzimat Döneminde 

lköretimde Yaplan Yenilikler ve Deerlendirmesi”, Yeni Türkiye 701 Osmanl Özel Says 

II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.754-763. Sbyan mektepleri hakknda ayrntl bilgi için 

bkz. Sebahattin Arba, “Balangçtan II. Merutiyet’e Kadar Osmanllarda Sbyan Mektepleri (lköretim 

Okullar)”, Yeni Türkiye 701 Osmanl Özel Says II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, 

s.711-716. 

67

ORSAM 


 

açlmas kararlatrlmt 142. 1869 tarihli Nizamnâme ile rütiyelerin üstünde olmak 

üzere oluturulan mektepler de “idadi”ler idi. Bu açklamalardan sonra tekrar tabloya 

döndüümüzde, Gayrimüslim okul ve talebe saysndaki art, manidardr. 

Aslnda tüm Osmanl ülkesindeki bu okullarn kurulu tarihi, 1453 stanbul’un 

fethine kadar inmektedir. Bilindii gibi Fatih, yalnzca dini ibadetlerini gerçekletirmelerine 

yardmc olacak din adamlarnn yetimesi amacyla kilise açlmasna 

izin vermitir. Fakat daha sonra aznlklar bu izni, daha kapsaml bir ekilde 

anlamlandrarak okullar açmlardr. Zamanla bu aznlk gruplar, kendilerini kullanmay 

amaçlayan yabanc devletler tarafndan himaye altna alnmlardr. te bu 

sayededir ki aznlk okullar üzerinde söz sahibi olan devletler, bu okullarn daha 

yaygn bir ekilde açlmas için youn faaliyetlerde bulunmular, bununla da kalmayarak 

okullarn balarna kendi devletlerinin adn ekleyerek yeni okullar açmlardr. 

Amerikan-Ermeni Okulu, Amerikan-Yahudi Okulu gibi. 

Aslnda bu okullarn Osmanl Devleti için anlam, Osmanl reayas içindeki 

çeitli unsurlarn kendi kültür ve dillerini unutmamalar için gerçekletirdikleri birer 

eitim kurumlar olmasndan ibaretti. Oysaki bu anlam, özellikle 19. yüzyln 

ikinci yarsndan itibaren tamamen deimi ve birçou siyasi açdan faaliyet gösteren, 

Osmanl aleyhine çalan kurumlar haline gelmitir. Saylar o kadar artmtr ki 

Osmanl’nn zayflamaya balamasyla birlikte, yabanc okullar denetimden uzaklamaya 

ve siyasi çalmalar içerisinde yer almaya balamlardr. Osmanl, söz konusu 

okullarn denetimi için çeitli yasalar çkarm ve bu yasalarn uygulanmas 

için ciddi çabalar göstermi olmasna ramen bunda baarl olamamtr 143. 

Tablo 14: 11 Halep Vilayetindeki Medrese, Rütiye ve Sbyan Okullar ve Talebe 

Miktarlar 144 

OKUL 

Gayrimüslim 

Okulu 

slam Sbyan 

Okulu 

Rütiye lmiye Medresesi 

KAZA Talebe Adet Talebe Adet Talebe Adet Talebe Adet 

Halep ehri 2.280 39 2.730 90 172 2 191 23 

Antep 1.130 22 1.780 57 188 1 150 21 

Kilis 285 7 1.456 40 75 1 108 24 

Antakya 290 5 690 26 140 1 128 10 

dlip 30 2 1.892 91 85 2 75 9 

Cisr 155 10 629 35 0 1 0 0 

Mare 20 1 267 29 20 1 37 2 

Bâb 0 0 412 18 40 1 25 1 

Harim 0 0 585 24 0 0 26 1 

skenderun 58 3 20 1 0 0 0 0 

Bilan 105 2 175 3 53 1 32 1 

Münbiç 0 0 125 5 0 0 0 0 

142 Mehmet Karaka, “Tanzimat Sürecinde Eitimde Modernleme”, Yeni Türkiye 701 Osmanl Özel 

Says II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.769. 

143 Osmanl ülkesinde yabanc okullarn denetimine dair ayrntl bilgi için bkz. lknur Haydarolu, 

“Osmanl Devleti’nde Yabanc Okullarda Denetim ve Cumhuriyet Dönemine Yansmalar”, Tarih 

Aratrmalar Dergisi, 25/39, Ankara 2006, s.149–160. 

144 1306 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.213. 

68


___________________________________________________________________________________ 

Rakka 0 0 200 0 0 0 0 0 

Cebel-i Sem’ân 0 0 0 0 0 0 0 0 

Mara 1.862 23 3.731 57 150 1 335 25 

Elbistan 95 0 554 0 75 1 53 13 

Zeytun 445 0 0 0 0 0 0 0 

Pazarck 0 0 0 75 0 0 0 0 

Andrn 0 0 200 0 0 0 10 5 

Urfa 1.134 18 756 44 74 1 500 18 

Birecik 55 2 234 10 87 1 100 7 

Rumkale 0 0 26 1 41 1 0 0 

Suruç 0 0 0 0 0 0 0 0 

TOPLAM 7.973 154 14.307 681 1.272 16 1.775 159 

André Raymond’un Ortadou kentleri üzerine yapt çalmasnda da belirttii 

üzere, Ortadou ehirleri için Osmanl dönemi, bir çökü deil; aksine iktisadî, 

ticarî, demografik ve ehirleme bakmndan bir gelime devresidir. Halep vilayet 

salnamelerindeki veriler de Raymond’un bu tespitini desteklemektedir. 

Çok kültürlü yaps ile dikkatleri çeken ve önemli bir ticaret kenti olan Halep’te, 

Dou ve Batl ülkeler, bölgede varlklarn sürdürme mücadelesi vermilerdir. 

Batl ülkelerin, bölgenin ekonomik, sosyal ve siyasi hayatnda egemen olma 

arzusu ile hem ticari faaliyetlerini devam ettirdikleri, hem de yöredeki Müslüman 

olmayan gruplarn hamiliini üstlendikleri görülmektedir. Bu amaçla bölgede birçok 

konsolosluk ve yabanc okul açlm, kiliseler, hastahaneler yaptrlmtr. 

69 

Halep Tramvay Hatt 

Osmanl hâkimiyeti ile birlikte kentte siyasi bir istikrar salanm, bu da kentin 

ve kentin merkezi olduu bölgenin, dolaysyla bölge insannn ekonomik refahnn 

yükselmesi ile sonuçlanmtr. 19. yüzyla kadar eyaletlere beylerbeyi ya da 

onun mütesellimi atanrken, 19. yüzyldaki deiimler neticesinde vilayetlere dönü- 

en bu idarî birimlere, valiler atanr olmutur. Bu dönemde görülen deiim, yalnzca 

valinin kimliinde deil, tüm sosyal ve toplumsal yaantda kendini göstermitir. 

Zira Halep ve civar, Tanzimat sonrasnda yaanan idarî tekilatlanmadaki dei-

ORSAM 


 

imden adli-idarî yargnn ayrmasna, Ziraat Bankas’nn kuruluundan ose yollarn 

yapmna, telgraf hatlarnn çekilmesinden demiryolu inasna kadar devletin 

idarî örgütlerinin ve bireylerin gündelik yaamn kolaylatracak pek çok yenilii 

de yaamtr. 

Osmanl devlet anlay ve teorideki bu anlayn bölgede uygulanabilmi 

olmas neticesindedir ki farkl kimliklere, farkl aidiyetlere mensup topluluklar, asrlar 

boyu bir arada dostça ve “Osmanl kimlii” altnda yaamlar ve arkalarnda 

çok zengin bir kültür brakmlardr. Nitekim, Birinci Dünya Sava öncesinde Halep’te 

Osmanlclk ideolojisinin halen baskn olduu; Beyrut, am ve Badat gibi 

dier Arap kentlerinin aksine Halep’te Arap milliyetçiliine dair faaliyetlerin ortaya 

çkmad; hatta sava srasnda Halepli gençlerin Osmanl ordusu saflarnda yer 

ald; sava sonrasnda da baz kesimlerin hâlâ Mustafa Kemal tarafndan Osmanl’nn 

yeniden kurulacana dair olan inançlar düünüldüünde, 20. yüzyln ilk 

çeyreinde Halep’in ve Haleplilerin, hâlâ kendilerini Osmanl kentinde yaayan 

Osmanl vatanda olarak gördüklerini söylemek yanl olmayacaktr. 

70 

Günümüzde Suriye


___________________________________________________________________________________ 

II. SALNAMELERDE HALEP 

1- HALEP VLAYETNN TARH 

a. Salnamelerde Halep Tarihine Ksa Bir Bak 

1. Antakya’da Selefkiyan Devleti 

Selefkos Nikator: 

Mehur skender’in komutanlarndan, Makedonya’da bulunan desya ehrindendir. 

skenderin ölümünden sonra her bir komutan ayr ayr yerlerde bamszlklarn 

ilan ettii srada Selefkos Suriye’yi istila etmi ve Antakya ehrini babas 

Endohyos adna ina ederek bakent yapmtr. Selefkos giderek Akdeniz ve Karadeniz 

ile Hint ve Hazar denizi arasndaki topraklar ve baz Rum eyaletlerinin güney 

bölgelerini hâkimiyeti altna alarak, Kartal resminin bulunduu sancan ba- 

mszlk alameti haline getirmitir. Yiit bir insan olan Selefkos memleketin imarna 

önem verdiinden Frat nehri üzerinde bir köprü ina etmi ve binlerce yüksek 

bina ile çeitli yollar yapmtr. Yaklak olarak altm kadar ehir kurmutur. Her 

zaman hasmlarna kar galip geldiinden, Rumca “hasmna galip gelen kii” anlamna 

gelen Nikator lakabyla anlmtr. Olu Endahyus üvey annesi 

stiratoniki’ye âk olmu ve bu ak ile ölüm döeine dütüünden, Arasistranos 

adl hekimin tavsiyesine uyarak Selefkos eini ve Yukar Asya’y tac ile beraber 

oluna vermitir. Selefkos ömrünün sonlarnda vatan Makedonya’y ziyarete gitti. 

Lismahya ehrinde yaplan bir ayin srasnda Seravnos adndaki bir Msr prensi 

tarafndan srtndan bçaklanarak öldürülmütür. Bergama valisi Filiptros 

Selefkos’un arkadalarndan biri olduundan, Selefkos’un nan büyük bir mebla 

karl satn alarak, Yunan adetlerine göre atete yakm ve küllerini olu 

Endahyus’a göndermitir. Endahyus babas adna bir tapnak ina etmi, külleri 

kymetli bir vazo içerisine koyarak tapnaa yerletirmitir. Selefkos am bölgesinde 

yirmi be yl tahtta kalm, Suriye ile Lübnan topraklarnda Yunancay yaymay 

baarmtr. Ölümü MÖ 287’dir. 

71

ORSAM 


 

Endahyus Sütir: 

72 

Selefkiyan Dönemi Astronomi Metni 

MÖ 287’de tahta çkan Endahyus babasnn katili ile müttefik olan Penipa 

hükümdar üzerine asker sevk ettiyse de malup olmutur. Dier taraftan da Msr 

kral Endahyus’un topraklarna göz diktiinden sefere çkarak am’ elde etmiti. 

Endahyus Makedonya Kral’nn vahi Gal taifesinin saldrlarya uramasyla, bir 

eyler elde edebilmek için Selanik’e bir donanma yolladysa da, o da bozguna urad. 

Bu srada sevgilisi stiratoniki ölmütür. Endahyus büyük bir üzüntü içerisine 

dütü. MÖ 270’de komularnn tamamyla bar yapt. Bu srada Gal taifesi Anadolu’ya 

geçip Suriye topraklarna girince onlara kar bir ordu gönderdi. Her iki taraf 

karlaarak sava düzeni aldlar. Galler’in sava hatt yirmi dört sradan olumaktayd. 

Önlerinde zrhllar bulunup, yanlarda 20.000 süvari ve 300–400 savaç oldu- 

u halde buna kar Endahyus’un askeri çok az ise de komutan Teozosyus’a aldrd 

tedbirle düman ordugâhna ilk önce filler sevk edildiinden araba ve süvarilerin 

hayvanlar fillerden ürkerek geri dönmesiyle, Galler kendi kuvvetleriyle malup 

olmulardr. Bu galibiyetten dolay Endahyus adna Antakya’da sikke bastrarak, 

üzerine fil resmi koydurmutur. Bu srada am dümandan geri alnmsa da, Msr 

Kralnn tahrikiyle Bergama valisi Omenos isyan ederek MÖ 262’de Efesos’da aralarnda 

meydana gelen savata Endahyus ölmütür. Krallk süresi 19 yldr. 

II. Endahyus: 

MÖ 262’de babasnn yerine tahta çkt. Zevkine dükün ve ahlaksz oldu- 

undan saltanat bir takm ehil olmayan insanlarn ve gençlerin elinde kald. Bir ara 

stanbul’u almak için donanma gönderdiyse de baarl olamad. Ancak Trakya bölgesini 

hâkimiyeti altna ald. Msr’la da urat; ama bir ey yapamad. Bunun üzerine 

Msr kralnn kzn ona vermesiyle, Endahyus buna karlk kars Lazoks ve 

iki olunu sürgüne gönderdi. Endahyus yeni ei Msrl Verengis’i Antakya’da brakarak 

Irak’a sefer düzenledi. Yolda eski eine kar sevgisi canlanm ve onu yannda 

götürmütür. Lazoks sürgün edilmeyi kendine yediremeyerek, o kinle 

Endahyus’u zehirlemi ve olunu da Suriye krall tahtna çkarmtr. Lazoks Antakya’ya 

gelerek, Verengis’i ve olunu öldürtmütür. Bunun üzerine Verenges’in 

amcas olan Msr Kral Orkitos Antakya’y zapt ederek Lazoks’u öldürmütür.


___________________________________________________________________________________ 

II. Selefkos 

Ülkesini bar yoluyla Msrllardan aldktan sonra, çounlukla kardei Herakles 

ve Acemlerle savamtr. MÖ 226’da kardeinin ölümüyle rahatlam ve Girit, 

Atolye ve Obya’dan bir ksm halk getirerek Antakya’ya yerletirmitir. MÖ 

225’te ölmütür. 

III. Selefkos 

MÖ 225’te babasnn yerine tahta çkmtr. Bu kral hzl hareket ettii için 

“yldrm” anlamna gelen Seravnos lakabyla anlmtr. Tahta çkt ilk günlerde 

Msrllar Sülükya (Silifke)’y istila etmitir. Bergama hükümdar askerleriyle Tarsus 

dalarna kadar gelmi olduundan Selefkos kardeini El-Cezire’deki topraklarnn 

ve Vezirini de Antakya’daki ilerin bana geçirerek düman üzerine yürümü ise 

de nüfuzunu kaybettiinden orduyu idare edememi, askeri isyan etmi ve 

Selefkos’u öldürmütür. 

III. Endahyus 

III. Selefkosun kardeidir ve MÖ 220’de tahta çkmtr. Msr ordularnn 

eline geçen topraklar geri almaya çalm ve isyan eden valilerle mücadele etmitir. 

Msrllara kar pek baarl olamadysa da, isyan bastrmtr. Endahyus Gürcistan 

üzerine sefere çkmsa da, iç isyanlardan korkarak geri dönmütür. Msrllarn 

elindeki topraklarn kurtarmak için komutanlarndan Diyogistos’u denizden ve 

kendisi de karadan Msrllara kar sefere çkmtr. Msrllarn elinde bulunan Silifke’yi 

kuatm, ele geçirdikten sonra Sur ehri ile Akka limann, ayrca 40 adet 

msr gemisini ele geçirmitir. Bunun üzerine Msr Batlimos’u Cleopatra 80.000 kiilik 

büyük bir ordu ile Urfa civarna geldi. Urfa’ya iki saatlik mesafede ordugâhn 

kurdu. Endahyus MÖ 217’de hasmna kar Urfa’y savunmak için Urfa’ya on be 

dakika mesafede çadrlarn kurmutur. Ordus aadaki kuvvetlerden olumaktayd. 

Makedonyal Pkados Komutasnda Dahs Kabilesinden 5.000 Asker 

2.000 Tirandazan Acem Askeri 

Mentomos Komutasnda 1.000 Trakya Askeri 

stasyanos Komutasnda 5.000 Anadolu Askeri 

Zayt Pil Komutasnda 10.000 Gal Askeri 

10.000 Zrhl Asker 

Teozyos Komutasnda 10.000 Kraliyet Askeri 

Nikarhos Komutasnda 14.000 Kalankes Askeri 

Teselyal polohos Komutasnda 500 Yunanistan Askeri 

Vaytehos Komutasnda 1.500 Girit Askeri 

Lismahos Komutasnda 3.000 Lidya Askeri 

73

ORSAM 


 

nipatros Komutasnda 6.000 Suriye Süvarisi 

Toplam 68.000 Asker 

Bunun dnda Silifkeliler ordusunda 102 fil olup, iki tarafn fillerinin yapt 

ilk savata Msr filleri geri dönerek, Msr ordusunu çinemi ve düzenlerini bozmutur. 

Endahyus askerinin sa taraf, Msr ordusunun sol kanadna hücum ederek 

bozguna uratm ve gerektiinden fazla takip etmitir. Bu srada Msrllar sa 

kanat askeriyle Silifkelilerin sol tarafna hücum ederek iyi bir galibiyet elde etmitir. 

Silifkeliler bozguna urad, Endahyus da kaçt. Endahyus’un ordusunda 10.000 ölü 

ve 40.000 esir verilmiti. Endahyus Antakya’ya dönerek daha önce fethettii yerleri 

yani Filistin, Finike ve Silesberya (Aa amiye)’y Msrllara brakmaya mecbur 

oldu. Bunun üzerine Endahyus Anadolu’da ortaya çkan ve saltanatna rakip olmak 

isteyen Atos’u yakalayarak idam etti. Endahyus douda kaybettii topraklar elde 

edebilmek için ran üzerine sefer düzenleyerek Hemadan’a kadar gelmi, mehur 

Anainis tapnan yamalamtr. Bugünle kyaslarsak yaklak 24.000.000 Franklk 

ganimet elde etmi ve sonuç olarak Ekanyan’n bamszln tanyarak Hindistan 

ve Buhara’y dolatktan sonra 250 fil ile MÖ 205’te Antakya’ya geri dönmütür. 

Bu srada Cleopatra ölmü ve yerine küçük yataki olu pofanes geçmitir. 

Endahyus bu frsattan istifade ederek MÖ 202’de kaybettii topraklarn geri almtr. 

Endahyus 100 gemiden oluan donanmas, gerektii kadar asker ve kendisi de 

bata olmak üzere Kilikya ve Mentee taraflarna gittiyse de, Msrllar’n am ve 

Kudüs’ü savala geri almas sonucunda geri dönmek zorunda kald. Endahyus buralar 

yeniden geri ald ve Romallara ve Makedonyallara kar ittifak kurmak amacyla 

kzn pofanes’e verdi. Çeyiz olarak da am ve Kudüs’ü verdi. Makedonya 

taraflarna giderek toprak kazand. Endohyus’un bu durumu Romallarn dikkatini 

çektiinden, baz can skc tekliflerle elçiler gönderdiyse de, o bunlar reddetti. Ancak 

pofanes’in öldüünü duyarak Msr’ elde etmek amacyla Antakya’ya döndüyse 

de, ölüm haberinin doru olmad anlald. Birkaç yl sonra donanmasyla Rumeli’ye 

geçip Trakya’nn yarsn ele geçirdi. MÖ 191’de Roma Cumhuriyeti 

Endahyus’a sava ilan etti. Trhâlâ civarnda Romallarla yapt savata yaralanarak 

yenilmitir. Endahyus bir de denizden saldrmay denediyse de baarl olamad. 

Bar görümelerinde Romallarn ar teklifleri yüzünden Endahyus yeniden savamaya 

mecbur oldu. MÖ 190’da 80.000 asker ile Manisa’da Romallarla savat ve 

malup oldu. Bu savata 50.000 askerini kaybetti ve Antakya’ya kaçt. 

Avrupa ve Asya’da olan topraklarna Toros dalar snr olmak, Endahyus 

Romallara sava tazminat olarak 15.000 altn vermek ve dier ar artlar kabul 

ederek bar yapmak zorunda kald. Bu ar malubiyet üzerine kendisini içkiye 

verdi. Sarho iken bir askeri dövdüü için askerler tarafndan öldürülmütür. 

Endahyus Antakya’da mükemmel bir kütüphane kurmutur. 

IV. Selefkos 

Romallarn tahakkümü altnda olduundan, onun döneminde hiçbir ey 

yaplamamtr. MÖ 174’te Antakya’da veziri tarafndan öldürülmütür. Vezir taht 

ele geçirmek istemise de baarl olamamtr. 

74


___________________________________________________________________________________ 

IV. Endahyus 

MÖ 174’te tahta çkm, ksa bir süre sonra Msrllarla savaa girimitir. 

Hiçbir baars olmadndan Defne’de zevk ve sefa içinde yaayarak devletin hazinesini 

bitirdi. Halk ar vergiler altnda ezdi. Sonunda nüfuzunu kaybederek, bizzat 

kendisi vergi toplamaya çkt srada, yolda alkolün etkisiyle ölmütür. Onun 

döneminde Romallar çok fazla nüfuz elde ettiinden, Roma elçisi Antakya’daki 

saltanat saraynda ikamet ederdi. 

V. Endahyus 

Babasnn yerine 9 yanda iken tahta çktktan sonra veziri ve vasisi Filipos 

ile ileri gelen vezirlerden Lispas arasndaki kavgalar dolaysyla bir hayli sknt ya- 

ad. Cleopatra’nn olu Dimitriyus da Romallar vastasyla saltanat iddiasnda 

bulunduundan, Romallar Dimitriyus’u tahta çkarmak için Endahyus’un sahibi 

olduu üç ambarl kileri yakmlar ve filleri de öldürmülerdir. Antakya halk da bu 

durumdan etkilenerek Antakya’daki Roma elçisini öldürdüler. Bunun ardndan 

Dimitriyus Romallarn yardmyla V. Endahyus’u öldürerek tahta hâkim oldu. 

I. Dimitriyus 

Kendisinin kralln Roma onaylad. O da Roma meclisine 10.000 altn deerinde 

bir taç takdim etti. Dimitriyus isyan ederek halka zulm eden Babil valisini 

idam ederek, Roma elçisini öldürenleri de Roma’ya göndermitir. Ancak zavall 

Romallara yine de yaranamadndan, Aleksandros Antakya’ya gelerek taht ele 

geçirmi ve Dimitriyus’u öldürmütür. Aleksandros Selefkos hanedanndan deildi. 

MÖ 149’da krallk tahtn gasp etti. Bastrd paralara Teopatro yani “Dolunayn 

lah” unvann yazdrmtr. Msr kralnn kz ile evlenmitir. Böyle bir yabancnn 

saltanat ele geçirmesi dolaysyla halk fazlasyla üzülmü ve Dimitriyus’un olu 

Romallarn da yardmyla tahta çkartlmtr. Aleksandros kaçm ve MÖ 146’da 

öldürülmütür. 

II. Dimitriyus 

Fazlasyla saf olduundan vezirinin sözüyle askerlerin aylklarn kesmi ve 

Msrdan gelen destek askerlerini idam etmitir. Bu olaylar üzerine Antakya halk 

arasnda huzursuzluk ortaya çkmasyla Dimitriyus halkn silahlarn toplamak istemise 

de 120.000 silahl insan ayaklanarak saray kuatmtr. Dimitriyus Kudüs’teki 

Yahudi Kral Bonae’den yardm istemi, Bonae Antakya’ya gelerek 

Dimitriyus’u kurtarmtr. Bu srada ehri yamalam, yakm ve 100.000 kiiyi 

idam ederek Kudüs’e gitmitir. Dimitriyus MÖ 142’de ran Hükümdar I. 

Mühürdad ile savaarak esir dümü, daha sonra kurtulmutur. Halkn yardmyla 

Endahyus Antakya’y zapt etmi ve Dimitriyus kaçarak Silifke kalesine kapanmtr. 

Burada daha fazla kalamayan Dimitriyus çöllere doru kaçm, MÖ 125’te Cebel-i 

Tor’da hasmlar tarafndan öldürülmütür. 

VI. Endahyus 

MÖ 144’te tahta çkmtr. Veziri Trifon onu hile ile tahtan indirerek öldürmek 

ve kralln ilan etmek istemitir. 

75

ORSAM 


 

VII. Endahyus 

MÖ 139’da Vezir Trifon üzerine yürüyerek Antakya’y almtr. Yahudi krallna 

üstünlük kurup, onlar himayesi altna aldktan sonra ran üzerine yürüdü. 

Yenildi ve öldürüldü. 

V. Selefkos 

tür. 

MÖ 125 ylnda hükümdar oldu. Annesi Cleopatra tarafndan öldürülmü- 

VIII. Endahyus Gripos 

V. Selefkos tahta çkmasna ramen veziri Aleksandros Zibanas’n etkisi altndayd. 

Vezir, Msr hükümdaryla kurduu yaknlk dolaysyla hazrlayaca 

askerin masrafn karlayabilmek için Antakya’daki Jüpiter tapnandaki kymetli 

eyalar aldndan, Antakya halk tarafndan öldürüldü. Selefkos vezirin tahakkümünden 

kurtulup, tek bana hüküm sürmekte iken annesi Cleopatra iktidar hrs 

dolaysyla olunu öldürmek istedi. Selefkos annesi Cleopatra tarafndan zehirlenerek 

öldürüldü. Kardei Endahyus ile annesi ve Kziknos arasnda uzun bir müddet 

iktidar kavgas yaadktan sonra, MÖ 111’de anlatlar ve Kziknos Silibsirya ve 

Finikya sancaklarnn hükümdar olup, am’ bakent yapt. Dier topraklar da 

Endahyus’a kald. Ölen Msr hükümdar Laniros’un ei Selta’nn serveti ve güzelli- 

i ile mehurdu. Endahyus’un Selta ile evlenmesi kardei Kziknos’ta kskançlk ve 

dümanlk uyandrd. MÖ 101’de iki karde arasnda sava çkt. Bu srada 

Endahyus, nedimelerinden Herakliyos tarafndan öldürülüp, çocuklar arasnda 

anlamazlk çkmt. Antakya’da meydana gelen bu huzursuzluu ortadan kaldrmak 

için gelen Kziknos, Endahyus’un olu Selefkos tarafndan öldürülmütür. 

IX. Endahyus 

Hükümeti Antakya’da olmad, yukarda da hakknda bilgi verildiinden 

burada ayrntlar vermeye gerek görülmemitir. IX. Endahyus’tan sonraki hükümdarlarn 

ise sadece srasyla adlarnn verilmesiyle yetinilecektir. VI. Selefkos, X. 

Endahyus, Gripos, III. Dimitriyus, XI. Endahyus, XII. Endahyus. 

Bu srada Silifkelilerin ykl süreci balam, önemi olmayan yukardaki alt 

hükümdarn tarihi olaylar hakknda ayrnt verilmemitir. En son 14 yl hüküm 

süren XII. Endahyus zamannda bölge Romallarn eline geçmitir. 

2. Romallar Dönemi 

Romallar balattklar dou seferinin tamamn kazanp Kafkaslar istila ettikten 

sonra, mehur Roma komutan Bonbiyus MÖ 65’te Amanos dalarnn zirvesinden 

sel gibi Suriye bölgesine hücum ederek, tüm bölgeyi hâkimiyeti altna ald. 

Suriye’yi Roma kanunlarna tabi ettikten sonra, Roma’ya geri döndü. Ardndan 

Eskavroz, Marsiyos Filipos, Marsilinyos ve Ganbiyos srasyla bölgenin valisi olup 

Antakya’da ikamet ettiler. Tüm bu süreç içerisinde Endahyus inzivada yaarken, 

Selefkiyon hanedanndan olan Selefkos Sipiyakis Msr Melikesi Verenksi ile evlenmitir. 

Selefkos’un ei tarafndan öldürtülmesiyle Selefkiyan hanedan ortadan 

kalkmtr. 

76


___________________________________________________________________________________ 

Vilayetin Romallar Zamanndaki dari Taksimat 

Suriye bölgesi eski zamanlarda on iki eyaletten olumaktaym. Bu eyaletlerden 

Halep vilayeti içerisinde bulunan Vavjeran eyaleti müstesna olmak üzere 

genel olarak o dönemde Suriye bölgesi on milyondan fazla nüfusa sahipti. 

Birincisi Komajen eyaleti ki, Mara ve havalisinden olumaktadr. dari merkezi 

de Frat nehri sahilinde bulunan Samsat ehriydi ve Cermanya yani mehur 

Mara ehriydi. 

kincisi Sirhasitik Eyaletidir ki, Komajen’in güneyinde ve Frat nehriyle snrl 

olup, Hirapolis yani Cerablus, Belks, Paro (Halep), Batno (Bâb), Zeugma (Birecik), 

Serhas ve Tabsak ehirlerinden olumaktadr. 

Üçüncüsü Biyaji, bgünkü skenderun sahillerinden ibaretti. Bu eyalet zamannda 

Finikelilerin yerlemi olduu Miriyandoros, Aleksandiye veya Sakapiyoja 

denilen imdiki skenderun ehri. 

Dördüncüsü Silokya eyaleti, imdiki Süveydiye sahilindeydi. Silokya ve 

Cenders ehirleri mehur ehirlerindendi. 

Beincisi Halbisidis eyaleti, Mare bölgesinden ibaret olup, mehur Ara ve 

Hals denilen Mare ehriydi. 

Altncs Halyoponit eyaleti, Halep’in dousundan balayarak Frat sahilinde 

bitmekteydi. Yani imdiki amiye topraklarndan ibaretti. 

Yedinci Apamen eyaleti, imdiki Cisr-i uûr havalisinden ibaret olarak idare 

merkezi de Agamye’ydi. Bugün bu bölgede Mazik kalesi bulunur. 

Sekizincisi Kasponit eyaleti, Süveydiye ile skenderun arasndaki Akdeniz 

yaylasndan ve Antakyadan ibaret olup, idare merkezi Antakya ehridir. 

Kald ki bu sekiz eyaletin Suriye bölgesinin haricinde olarak bir eyalet daha 

olup, o da Ojeran eyaletidir. ark imparatorlar Suriye’ye hâkim olduu srada imdiki 

Urfa ve civarna Ojeran adn vermiler ve krallk tekil ederek, Ebkar unvanl 

hükümdarlarn bakenti Edes ya da Urfa’yd. 

3.Hamdaniye Devleti 

Hamdaniler Cezire halkndan olup, Beni Rubey’a kabilesindendir. Bu devleti 

kuran Seyfüddevle Er-Rubey’î’nin babas Abdullah Abbasi halifelerinden 

Muktefibillah tarafndan Emirü’l-Hac olarak atanmtr. Bir ara da Musul valisi olmutur. 

Babasnn ölümünden sonra halife tarafndan Seyfüddevle ve kardei 

Nasrüddevle’ye valilik verilmitir. Seyfüddevle Halep’e, Nasrüddevle de Musul’a 

vali oldu. Ksa bir süre sonra her ikisi de bamszln ilan etti. 

Seyfüddevle 

H. 333 ylnda Halep’te tahta çkm, Adana ve Anadolu cihetlerinde, stanbul, 

Rumeli ve Cezire bölgesinde katld savalarn çounda galip olmutur. 

77

ORSAM 


 

Zamannda Romallar Halep’e kadar gelerek Ta Kaleyi ele geçirmilerdir. 

Seyfüddevle’nin gayret ve yiitlii sayesinde düman etkisiz braklmtr. Ancak 

biraderi tarafndan Münbiç hâkimi olan Abufiras esir olmutur. Seyfüddevle, kurtulu 

fidyesi ödeyerek onu kurtarmtr. Bu zat pek çok cihat ve gazalara katlm ve 

Kilikya bölgesinde çeitli kaleleri fethettikten sonra H.357 tarihinde Halep’te Mesane 

iltihabndan vefat etmitir. Na Diyarbakr bölgesinde bulunan Silvan kasabasna 

getirilmi ve validesi yannda defnedilmitir. Seyfüddevle, savalarda üzerine 

toplanan tozlar toplayarak bir kerpiç yaptrmtr. Hayatta iken bu kerpicin, çplak 

mezarna konulmasn vasiyet etmitir. Vefatnda vasiyeti yerine getirildi. 

Seyfüddevle, mahir edip ve sahir air olarak daima âlimleri, airleri ve edipleri 

evinde arlamay severmi ve saray adeta bir marifet evi görevi görürmü. air 

Mütenebbi, mehur air Bin Keacim ve Hatibi divan sahibi Bin Nebate ve lalas Bin 

Halviye, Seraskeri Abufiras idi. Bunlar da o çan bulunmaz adamlarndandr. Halep 

civarnda bulunan Hz.Hüseyin Mehedini aslnda Seyfüddevle tarafndan kefedilmi 

ve ina edilmitir. 

Sadüddevle 

Sadüddevle H.357 tarihinde pederinin tahtna çkmtr. H. 358 tarihinde 

Humus hâkimi olan Ebu Firaz Sadüddevle’ye kar isyan etmi, isyan bastrmak 

için gönderilen komutan Kar’ube Ebu firaz öldürerek isyan sona erdirmitir. Bu 

komutan gittikçe güçlenerek Sadüddevle’ye kar bamszln ilan etti. Bir süre 

Miyafarkin’de bulunan Sadüddevle, Kar’ube ile yapt anlama sonucunda devlet 

idaresini tekrar elde etti. Zamanla dümanlarn ortadan kaldrdktan sonra, iktidara 

tamamen hâkim oldu ve H. 381’de Halep’te vefat etti. 

Ebu’l-fazail b. Sadüddevle 

H. 381’de küçük yata tahta çkm ve babasnn adamlarndan Lü’lü vasi 

olarak tayin edilmitir. Lü’lü ihanet ederek efendisi Ebu’l-Fezaili yendi ve H. 394’te 

Halep’i ele geçirdi. Fatmi halifesi adna hutbe okuttu. Ölümünde olu Ebu’l-Nasr 

Halep hükümdar oldu ve Murtaza-i Devle unvann ald. Kaderin bir cilvesi olarak 

H. 404’te esir ald Salih Merdas gibi kölesi ihanet ederek kaleyi Fatmilere teslim 

etmitir. Böylece Halep’te yetmi yl hüküm süren Hamdani devleti sona ermitir. 

4. Beni Merdas Devleti 

Salih b. Merdas 

Cezire’deki büyük Beni Kileyyib airetinin reisiydi. H. 414’te Halep ve ballarn 

Fatmi devletinden savaarak ele geçirdi ve devlet kurdu. H. 430’da Ramle’de 

Msrllarla yapt savata öldürülmü ve yerine olu geçmitir. 

Ebu’l-Kamil Nasr bluddevle 

H. 439’a kadar tek bana hüküm sürdü. Hama’da Msrllarla yapt savatan 

sonra Halep eyaleti onlarn egemenlii altna girmitir. 

78


___________________________________________________________________________________ 

Ebu’l-Elvan Muizzüddevle 

H. 443’te Halep’i Msrllardan geri ald ve yapt savalarda zafer kazand, 

H. 448’e kadar tahtta kald. Daha sonra yapt anlama üzerine Ebu’l-Hasan b. Ali 

b. Mülhem adndaki bir Msrl komutana Halep’i teslim etti. Halep H. 452’ye kadar 

Msr idaresinde kald. 

Mahmut b. bluddevle 

Msrllarn kötü idaresi Halep halkn bktrdndan, Haleplilerin daveti 

üzerine bir yerde saklanmakta olan Mahmut birçok muhabere ve kuatma sonucunda 

Halep’i geri ald. Ancak Msrllar Merdasoullarndan kurtulmak için asker 

göndermi ve H.452’de Mahmut Halep’i brakarak kaçmtr. Msrl komutan Semal 

H.453’te ölünce vasiyeti üzerine yerine kardei Atiye vali tayin edildi. 

Atiye b. Salih 

Kaçan Mahmut Atiye döneminde tekrar Halep’e dönerek taht geri almak 

istediyse de, yaplan sava kaybetti, Bizans’a snm ve stanbul’da H. 460’ta ölmütür. 

H. 468’de Halep’e gelen Selçuklu Han Alparslan’n onayyla Mahmut’un 

olu Nasr Halep valisi oldu. 

Nasr b. Mahmut 

Nasr zeka ve cömertlik sahibi idi. Çok fazla içki müptelas olduu için H. 468 

yl Ramazan bayramnn ilk günü sarho bir halde, hem kendisinin ve hem de babasnn 

rakibi olan Hazr köyü civarnda yerlemi olan Türkmenler üzerine yürüyerek, 

gereksiz bir muharebe sonucunda H. 468 senesi evval aynn birinci Pazar 

günü bir Türkmen beyi tarafndan öldürülmütür. 

Sabk b. Mahmut 

Halep valisi olmasna ramen, idaresi döneminde kayda deer bir baars 

yoktur. H 473’te Selçuklu sultan Melikah, Halep’i Musul valisi olan 

erefüddevle’ye vermesiyle Merdas hanedan sona ermitir. Merdasoullar elli iki 

yl boyunca skenderun, A’ne ve Baalbek arasnda hüküm sürmülerdir. Bunlar hâkimiyetleri 

süresince müstakil olamamlar, Selçuklu ve Fatmi egemenlikleri altnda 

yaamlardr. 

5. Halep ve am’da Selçuklular 

Selçuklu Türk hanedanndan olan Atsz b. Ayvak Halep ve am’ zapt ettiyse 

de, hâkimiyeti salayamam ve asl saltanat sahibi olan Melikah Halep’e gelerek 

buray geri almtr. Halep valisi olarak Aksungur’u (Kasimüddevle) atamtr. 

Selçuklu Tacüddevle Yeti b. Alparslan b. Davud b. Mikail 

Atsz’n kardeidir. H. 486’da Melikah’n ölümü dolaysyla Halep’e gelen 

Yeti, Aksungur ile anlaarak tahta çkm ve adna hutbe okutmutur. H. 488’de 

Yeti sfahan ele geçirmeye gitmi ve orada ölmütür. Bu kii cesur, yiit ve dindard. 

79

ORSAM 


 

Fahrülmüluk Rdvan 

Yeti’in oludur ve H. 488 senesi sonunda tahta çkmtr. Urfa’y ele geçirerek 

orada muntazam bir idare kurmu ve H.489’da Humus’ta babas tarafndan 

hapsedilmi olan Türk kahramanlarndan Karaboa’y serbest brakmtr. H.490’da 

am’ kardei Dukak’n elinden kurtarmak için üzerine yürümü, karlk olarak da 

kardei Halep üzerine yürümütür. Bu iki karde emellerine ulaamadlar. H.491’de 

Rdvan’n iktidar zamannda Halep topraklarna Haçllar ayak basmtr. Antakya’y 

yaplan sava sonucunda zorla ele geçirdiler. Bütün Müslümanlar aralarnda 

ittifak kurmu olmalarna ramen, kibirlilik ve tedbirsizlerinden dolay bir ey elde 

edemediler. Rdvan ise yllk 32.000 altn vergi karlnda Haçllarla bar imzalamaya 

mecbur oldu. Bununla beraber baarszlk ve zalimliiyle bilinen Rdvan, 

hiçbir ey yapamadan ölmütür. 

Alparslan- Ahras b. Rdvan 

H. 507’de henüz 16 yanda tahta çkt. Lü’lü Vasi olarak tayin edildi. Kendisine 

dilinin pelteklii dolaysyla “Ahras” denilmitir. Fatmiler döneminden Halep’te 

kalan Batnileri ortadan kaldrd. Ancak H. 508’de Halep kalesinde köleleri 

tarafndan öldürüldü. 

Sultan ah 

H. 508’de Halep hükümdar oldu. Aciz bir insan olan Sultan ah’n hiçbir 

baars olmadndan, Halep halk Haçllarn kovulmas için Diyarbakr hâkimi 

lgazi b. Artuk’a müracaat ederek ballklarn bildirmitir. Bunun üzerine Sultan 

ah Halep’i terkederek Mardin’e yerlemi, olu Dukak’ tahtn varisi olarak brakmtr. 

Dukak da istikrarl ve verimli olmadndan 

Selçuklularn Halep’teki hâkimiyetleri 

sona ermitir. 

6. Atabey Devleti 

Halep valisi Kutluk’un bamsz sevdas 

ile isyan etmesi ve Halep halknn da 

eski vali Artuklu Süleyman b. Abdülcabbar 

etrafnda toplanmas sebebiyle Musul hâkimi 

madeddin Zengi Halep’e Karaku komutasnda 

asker göndererek H.523’te ele geçirmi 

ve devlet ilerini düzenlemitir. Halep ve 

am civarnda bulunan Haçllar ile savaarak 

galip geldi. madeddin’in Haçllar ile yapt 

savalarda Müslümanlara yapm olduu 

hizmet çok büyüktür. Haçllar onu kan dökücü 

anlamna gelen “Hunriz” adyla anarlar. 

Bu srada stanbul imparatoru büyük bir 

orduyla gelerek Halep’i kuatmtr. Üstünlük 

kuran madeddin’in askerleri daha son- 

80 

Caber Kalesi


___________________________________________________________________________________ 

ra H. 514’te Caber kalesinde madeddin’i öldürmülerdir. yi görünümlü ve esmer 

olan madedddin 60 yandayd ve Rakka’da gömüldü. 

Nureddin ehid 

H.541’de tahta çkm ve sürekli olarak Haçllarla savaarak, pek çok kale 

fethetmitir. Nureddin slam tarihinde önemli bir yere sahip olup, çok yüce bir 

mevki elde etmitir. Nureddin savaçlnn yannda imar çalmalarna da çok 

önem vermi, Halep ve am’da medreseler, bimaristanlar ve kaleleri tamir ettirmitir. 

H. 569’da ölmütür. Nureddin ehid H. 511’de Halep’te domu, esmer, uzun 

boylu, az sakall ve yakklyd. Topraklarn klcyla geniletmi, Yemen, Msr, 

Kudüs ve Hicaz’da adna hutbe okutmutur. Son derece adil, dindar, düzgün bir 

hayat yaam ve çou geceleri namaz ile geçirmitir. 

Meliküssalih smail 

11 yanda tahta çkan smail’in veziri ve vasisi Emir emseddin’di. Tarih 

sahnesine Eyyübilerin çkmasyla smail tarafndan hükümet merkezi am’dan Halep’e 

nakledilmitir. Daha sonra Selahaddin Eyyübi iki defa Halep’ e gelerek kaleyi 

kuatm, baz artlar kabul ettirerek bar yapm ve Msr’a geri dönmütür. smail 

iç kargaalar ile uraarak, Haçllar ile bar yapmay tercih ettiinden bir etkinlii 

kalmamtr. Topraklarn Musul hâkimi ve amcazadesi olan zzeddin Mesud’a vasiyet 

ederek Halep’i teslim etti. zzeddin Mesud da Halep’i kardei madeddin’e 

verdi. 

7. Eyyübi Devleti 

H. 579’da Selahaddin Eyyübi Halep hâkimi olan madeddin’e Sincar’ verip 

Halep’i ald ve olu Melik Zahir madeddin Osman’ Halep hükümdar yapt. H. 

583’te Selahattin Kudüs’ü Haçllardan geri ald ve Mescid-i Aksa’y tamir ettirdi. 

Nureddin ehid’in yaptrp, Kudüs geri alndnda Mescid-i Aksa’ya koyulmasn 

vasiyet ettii minberi getirerek yerine yerletirdi. Gerek Selahattin ve gerekse de 

olu Melik Zahir Halep’te kanl ve anl bir sava sonucunda Haçllar perian ettiler. 

Selahaddin öldükten sonra Halep bölgesi çocuklar arasnda u ekilde taksim 

edilmitir. 

Melik Zahir’e Halep 

Melik Adil’e Hama, Mare, Münbiç ve Necim Kalesi 

Behram ah’a Rahye ve Tedmur 

Osman’a irez 

Bedreddin Yldrm’a Telbaer 

zzeddin b. brahim’e Boyun, Kefer-i Tab ve Kamiyye 

Lakin Melik Zahir ksa bir süre içerisinde Halep civarn ele geçirerek Halep 

kalesini tamir etmitir. Zeki ve uyank olan Zahir 21 yl tahtta kaldktan sonra H. 

613’te Halep’te ölmütür. 

81

ORSAM 


 

öldü. 

Melik Aziz 

ki yanda tahtn sahibi olan Aziz’in vasisi ahabeddin Turul idi. H. 634’te 

Melik Nasr Yusuf 

H. 634’te tahta çkm ancak, devletin idaresi annesi Zayfe Hatun’un elindeydi. 

Döneminde Eyyübi askerleri kâh Belen dalarnda Ermenilerle, kâh Antakya 

vadilerinde Haçllarla savaarak anl zaferler kazanmtr. Onun zamannda Mo- 

ollar Halep’i yamalayarak tahrip etmilerdir. Nasr Hülagü’ye esir olarak sonunda 

ehit olmutur. Rivayete göre Tebriz’de gömülmütür. Halep H. 660’da Msr’daki 

Türk Devleti idaresine geçmitir. 

8. Mara’ta Dulkadiroullar 

Dulkadiroullarn oluturanlar, Mool istilas üzerine Anadolu’ya gelen 

büyük bir Türkmen airetidir. Söz konusu airet adn Dulkadir adl bir beyin adndan 

almaktadr. Bunlar göçebe olup yazn Elbistan ve civarndaki yaylalarda, kn 

da Mara’ta bulunurlard. Dulkadirolu beylii Dulkadir Beyinin olu Karacabey 

tarafndan kurulmutur. Lakin Dulkadirolu beyleri bamsz olmayp, çounlukla 

Msr’daki Çerkez devleti ve bazen de Osmanl devleti tarafndan atana gelmilerdi. 

Osmanl ve Çerkez devleti arasnda meydana gelen soukluu belki de en önemli 

sebebi budur. “Zulkadir” terimi bugün Mara Türkleri tarafndan “Duladir” olarak 

teleffuz edilmektedir. Bu telaffuz ekli baz Arap tarihçileri tarafndan özellikle, bni 

uhne ve Fermani tarihinde Türklerin telaffuz ettii ekilde asl “Zulkadir” bozulmu 

hali de “Duladir”’dir. Caferiye’nin kitabnda yazdna göre “Dulkadir hükümdarlar 

Sasani krallar soyundan olup, hatta adlarna okuttuklar hutbelerde bu 

soy silsilesini zikretmektedirler”. Fihrist-i Tevarih ve Fermani tarihinde 

Dulkadiroullar soyunun Fars krallarndan Kisra kral Bernoervane’ye kadar ulatn 

bilindiini beyan etmektedirler. 

Zeyneddin Karacabey 

H. 710’da Dulkadir Beyi öldüünde yerine olu Karacabey airetin beyi oldu. 

Yirmi sene kadar airetin beyliini yaptktan sonra H. 740’da bamszln ilan 

etti. Karacabey ile airet halk gayet cesur olduklarndan, bazen kendi balarna gazaya 

çkarlar, bazen de Halep ve ama valilerine yardm ederlerdi. Bundan dolay 

bir hayli nüfuz ve asker sahibi olmulard. Ancak hükümeti, airet halkyla dier 

baz ufak tefek Türk kabilelerinden olumaktayd. Karacabey hayatn göçebelikle 

geçirmi ve H. 780’de, 100 yanda ölmütür. 

Halil Bey 

Karacabey’in olu olup H.780’de babasnn yerine geçmitir. Elbistan’ sava- 

arak ele geçirmi ve Mübarek ah lakabn alarak buray idare merkezi yapmtr. 

Bir ara Halep ve Mara’ da zapt etmi ve tehditleri karsnda Halil Bey’in karsna 

Msr sultan Melik Salih, Halep ve am valilerini göndermitir. Bunlar Elbistan’a 

yürüdülerse de baar elde edemediler. Bir ksm Türkmenler tarafndan etkisiz hale 

82


___________________________________________________________________________________ 

getirildi. Daha sonra Msr sultanna taraftar görünen Harput hâkimi brahim Bey 

ile baz Türkmen beyleri tarafndan H. 786’da öldürülüp kesilen kafas Msr’a gönderildi. 

Nasruddin Mehmet Bey 

Halil Bey’in olu olup, H. 786’da beyliin bana geçmitir. Döneminde bölgedeki 

birçok beylikle savam ve sonuçta H.791’de Mara civarnda Msrllarla 

yapt savata öldürülmütür. Mehmet Bey Mara ve Kayseri sancaklarn topraklarna 

katm, Mara’ idare merkezi olarak kullanmtr. 

Sülü Bey 

Karacabey’in oludur. H.791’de beyliin bana geçmitir. Ramazan ve 

Karamanoullaryla pek çok sava yapm, çounlukla zafer kazanm özellikle Msrllarla 

yapt savata büyük bir orduyu malup etmitir. Msrllar ise bunun 

içinde Halil Bey’de olduu gibi hile yolunu seçerek Dulkadiroullarndan Alihan 

Bey’i kandrarak Sülü Bey’i H. 800’de uykusunda öldürtmütür. 

Süleyman Bey 

Nassruddin Mehmet Bey’in oludur. H.800’de beyliin bana geçmitir. 

Tenperver 145 bir insan olan Süleyman Bey, dönemini zevk ve sefa ile geçirmi, ikinci 

ylnda eceliyle Mara’ta ölmütür. Süleyman Bey kzn Edirne’de bulunan Fatih 

Sultan Mehmet Han ile evlendirdii Cevri tarihinde bildiriliyorsa da, Fatih’in o tarihten 

çok sonra doduuna baklrsa, söz konusu tarihte hata olduu anlalr. 

Melik Arslan Bey 

H.802’de beyliin bana geçip, on iki sene hüküm sürdükten sonra Msr’a 

gitti. Güya Harput’u Uzun Hasan’a verdii bahanesiyle idam edilmi ve H. 814’te 

yerine ah Budak Bey getirilmitir. 

ahbudak Bey 

Gariptir ki Msr sultan ahbudak’ ve Osmanl padiah da ehsuvar Bey’i 

Dulkadir Beyi atadklarndan, ahbudak Mara’ta ve ehsuvar’da Elbistan’da idare 

merkezi kurmulardr. Aralarnda yirmi sene boyunca münakaa devam etmi, 

ahbudak’n ölümüyle ehsuvar Bey muhalefetsiz beyliin bana geçmitir. 

ehsuvar Bey 

ehsuvar Bey Elbistan’da bulunduu H.872’de Cemdar komutasndaki büyük 

bir Msr ordusunu malubiyete uratarak, Cemdar’ da esir almtr. H.875’te 

Ramazanoullarnn üzerine yürüyerek, onlar Payas’a kadar takip etti. Payas ve 

Darende’yi ele geçirdi. Yine ayn yl içerisinde Msr sultan ehsuvar Bey üzerine 

büyük bir ordu gönderdiyse de, ehsuvar Bey Msr ordusunu hezimete uratt. 

Halep’e kadar kovalad. H.876’da Msr sultan üçüncü bir ordu gönderdiyse de 

145 Rahatna dükün, tembel, vücudunu beslemek telânda olan. 

83

ORSAM 


 

bunlar da öncekilerle ayn sonu paylatlar. H.876 yl sonunda Emir Temraz komutasnda 

gelen büyük bir Msr ordusuyla yapt savata ordusu bozguna urayan 

ehsüvar Bey Ezmanti kalesine kapand. Daha sonra Emir Temraz’dan af dilemise 

de, tutuklanarak Msr’a gönderilmi ve Msr sultan Katibay’n emriyle Bâbü’z- 

Züveyle’de aslarak idam edildi. Ya henüz elliye varmamt. Akll, edip ve yiitti, 

adna para bastrmtr. 

Alâüddevle Bey 

ehsuvar Bey’den sonra kardei Alâüddevle Bey olmutur. Çok yiit ve cesur 

bir bey olan Alâüddevle, Msrllarla yapt üç savatan ikisini kazanarak topraklarn 

geniletmi, Ankara, Diyarbakr, Tarsus, Sis (Kozan), Rumkale taraflarn 

egemenlii altna almtr. Ancak aradan çok geçmeden yükseli, düüe dönümütür. 

H.912’de ah smail Diyarbakr’ savala fethettikten sonra Alâüddevle’nin 

oullar ve baz adamlarn esir etti. Msr sultannn taraftar olan Alâüddevle Malatya 

yolu ile ran üzerine gitmekte olan Osmanl ordusunun mühimmat kafilelerine 

saldrdndan, yakalanp cezalandrlmas için Vezir Sinan Paa ile Alâüddevle’nin 

yeeni olup Osmanl hizmetinde olan ehsuvar olu Ali Bey görevlendirilmitir. 

H.922’de Alâüddevle ile Ali Bey arasnda Göksun’da meydana gelen savata Dulkadirolu 

ordusu yenilgiye uramtr. 90 yanda olan Alâüddevle ve ileri gelen 

adamlar kaçm, ancak Turna danda yakalanarak öldürülmülerdir. Dulkadirolu 

topraklar Mara Eyaleti ad altnda Osmanl topraklarna katlarak, valiliine de 

Ali Bey atanmtr. 

Dulkadiroullar Beylii altn çan Alâüddevle zamannda yaamtr. O 

dönemde beyliin hâkimiyeti altnda olan bölgeler ise unlardr: Mara, Elbistan, 

Krehri, Harput, Malatya, Diyarbakr, Kayseri, Payas, Sis, Tarsus, Amik Ovas, Besni, 

Antep, Gündüzlü 146, Karsi, Dulkadriye, Hsnmansur, Darende, Rumkale ve 

A’zâz. 

b. Halep Vilayetinin Önemli Tarihi Olaylar 

Hicretten Önce 

3834 Hz. brahim ile Hz. Lut’un Ailesinin Urfa’dan Harran ve Oradan Arz- Kenan’a 

Hicreti 

3360 Orta Asya’da Hüküm Süren Türk Hanlarndan Ouzhan’n Halep ve Msr 

Havalisini stila Etmesi 

1825 Hz. brahim’in Urfa’da Babil Kral Ramis Yani Nemrut Tarafndan Atee 

Atlmas 

1598 Hz. Davut’un Bu Bölgede Padiahl 

1453 Hz. Süleyman’n Bu Bölgede Padiahl 

0884 Antakya’nn Msr Hükümdar Orktebos Tarafndan gali 

146 Zamannda çok mehur bir kasabayd. imdi Bereket da eteklerinde ve Kzkhan’n iki saat kuzeyinde 

kalntlar mevcuttur. 

84


___________________________________________________________________________________ 

0223 stanbul’un Kurucusu Kostantin’in Annesi Hilane’nin Halep’te Kendi Adna 

Bir Kilise nas (Huluye Camisi) ve Yine Urfa’da Bir Kilise ile Beraber Hilan 

Köyünden Halep’e Gelen Suyolunu Yaptrmas 

0086 Noirvan Adil Tarafndan Antakya’nn Zapt, Ahalisinin Babil Civarna Nakli. 

0019 Hüsrev Pervez Tarafndan Antakya’nn Zapt ve Yamalanmas 

0016 

Hicretten Sonra 

Halep ve Ballarnn Fethi 

0037 Sffin Olay (Rakka Kazasnda Meydana Gelmitir) 

0041 Halep’in Emevi daresine Geçmesi 

0094 Emevi Halifelerinden Ömer b. Abdülaziz’in Münbiç Kazasnda Bulunan 

Hanasr Köyünü kinci Hükümet Merkezi Yapmas 

0128 Halep’in Abbasi daresine Geçmesi 

0333 Beni Hemdan Devletinin Kuruluu (Ykl 381) 

0333 hid’in Halep’i Zapt Ederek Etrafndaki Ormanlar Kesmesi 

0354 Mehur air Mütenebbi’nin Halep’te Vefat 

0367 Seyfüddevle’nin Halep’te Vefat ve Nann Nakledilerek Diyarbakr’da Defni 

0402 Halep’te Merdas Melikliinin Ortaya Çk 

0449 Mareli Mehur air Ebu’l-âlâ’nn Mare’de Vefat 

0468 Halep ve am’da Selçuklu Devletinin Kuruluu (Ykl 507) 

0490 Haçllarn skenderun’u stilas ve Antakya’y Kuatmalar 

0490 Haçllarn Urfa, Suruç, A’zâz ve Harim’i stilas 

0491 Alt Ay Muharebenin Ardndan Haçllarn Antakya’y Zapt 

0504 Halep Hâkimi Rdvan’n Haçllar ile Bar Yapmas 

0513 Halep Hükümdar lgazi ile Haçllar Arasnda Halep’e Yakn Aklin Adl 

Yerde Muharebe ve lgazi’nin Galibiyeti 

0518 Haçllarn Halep’i Kuatmas ve Musul Hükümdar Aksungur’un Yardmyla 

Kuatmann Kaldrlmas, A’zâz ve Kefer-i Talib’in Haçllardan Geri 

Alnmas 

0523 Aksungur’un Olu ve Halep Hükümdar madeddin Zengi ile Haçllar Arasnda 

Halep Civarnda iddetli Bir Muharebe Yaplmas ve madeddin’in 

Galibiyeti 

0531 madeddin Tarafndan Mare’nin Haçllardan Geri Alnmas 

0539 madeddin’in Urfa ve Suruç ile Frat’n dousunu Savaarak ve Birecik’i de 

Sulh ile Haçllardan Almas 

0541 madeddin’in Caber’deki Köleleri 

Nureddin’in Hükümdar Olmas 

Tarafndan Öldürülmesiyle Yerine 

0546 Nureddin ehid’in Cuslin Adndaki Mehur Bir Haçl Reisini Esir Alarak 

Antep ve Mara ile Havalisini Haçllardan Geri Almas 

0559 Nureddin ehid’in Mehur Harim Meydan Savandan Sonra Haçllardan 

Harim Kalesini Zapt 

0566 Atabey Meliklerinden II. madeddin’in Halep’i Selahaddin Eyyübi’ye Terki 

0583 Selahaddin’in Bilan Danda Olan Bakras Kalesini Haçllardan Geri Almas 

85

ORSAM 


 

0605 Selahaddin’in Olu ve Halep Hükümdar Melik Zahir’in Halep Suyolunu 

Tamir Ettirmesi 

0607 Msr Padiahlarndan Melik Zahir Rukneddin Baybars El-Bendakdari Tarafndan 

Antakya’nn Savala Haçllardan Geri Alnmas 

0776 Halepliler Tarafndan Sis (Kozan)’in Fethi 

0780 Mara’ta Dulkadirolu Hükümetinin Kurulmas 

0781 Halep’in Mare’deki Çerkez Devletinin daresi Altna Geçmesi 

0803 Msr Sultan Melik Zahir b. Berkok ile Timurlenk Arasnda Mercidabk’ta 

Muharebe, Halep’in Timurlenk Tarafndan stilas ve Münbiç ehrinin Tahribi 

0893 Hersek Olu Ahmet Paa Komutasndaki Osmanl Donanmasnn Msrllar 

Tehdit Ederek skenderun’a Gelmesi 

0921 Veziriazam Sinan Paa ile ehsuvarolu Ali Bey Tarafndan Dulkadirolu 

Hâkimi Alaüddevvle ile Hükümetinin mhas 

0922 Yavuz Sultan Selim Han’n Halep’e Gelii ile Halep ve am’ Fethetmeleri 

0955 Kanuni Sultan Süleyman Han Acem Seferinde ken Halep’te Klamas ve 

lkbahar’da Sefere Balamas 

0960 Kanuni’nin Acem Seferine Gitmek Üzere kinci Defa Halep’e Gelmesi ve 

ehzade Cihangir’in Halep’te Ölümüyle Nann stanbul’a Nakli 

1047 Sultan IV. Murat Han’n Badat’a Gitmek Üzere Halep’e Gelii 

1238 Halep’te Deprem Olmas, Pek Çok nsann Ölümü ve Pek Çok Binann Harap 

Olmas 

1247 Msrl brahim Paa’nn Halep’e Gelmesi (Ayrl 1255) 

1266 Halep Hadisesi 

1277 Mara Sancanda Çerkez Muhacirlerin skân 

1282 Frkay slâhiye’nin Gelii ve Vilayet Tekili 

1284 Frat Adndaki Vilayet Gazetesinin Yaynlanmas, Salname Hazrlanarak 

Baslmas 

1287 Antakya’da Meydana Gelen iddetli Depremin Birçok Hasar ve Zayiata Sebep 

Olmas 

1296 Vilayette Adliye Kurulmas 

1296 Vilayette Zaptiye Askerlerinin Jandarmaya Dönütürülmesi 

1296 Vilayette Polis daresinin Kurulmas 

1296 Münbiç ve Harim’de Çerkez Muhacirlerinin skân 

1297 Aar ve Anam daresinin Kuruluu (Lav 1303) 

1299 Halep’te Emlâk- Seniyye daresi’nin Kuruluu 

1299 Merkez Mutasarrflnn Kuruluu (Lav 1303) 

1299 Zor Sancann Vilayetten Ayrlarak Müstakil Mutasarrfla Dönütürülmesi 

1300 Vilayette Nüfus daresinin Kuruluu ve Nüfus Saym Yaplmas 

1301 Vilayette Reji daresinin Kuruluu 

1302 Antep Kazasnda Karadinek Köyüne 1800 Dirhem Arlnda Gökta Dümesi 

1302 Halep Büyük Emevi Camisinin Tamiri 

1303 Ticaret Odasnn Kuruluu 

1303 Rakka Kazasnn Zor Sancandan Ayrlarak Vilayete Balanmas 

86


___________________________________________________________________________________ 

1304 Halep’te Askeri Rütiye Mektebinin Açl 

1304 Münbiç’te Padiah Adna Onun Adn Tayan Bir Cami Yaptrlmas 

1304 Halep ile skenderun Arasnda ose Yolun Tamamlanarak Açl 

1304 Cebel-i Sem’ân Kazasnn Kuruluu 

1306 Vilayette Sicil-i Ahval Komisyonunun Kuruluu 

1307 Ziraat Bankasnn Kuruluu 

1307 Orman daresinin Kuruluu 

1310 Halep’te Mülkiye dadi Mektebinin Açl 

1310 am’dan Halep’e ve Birecik’e Kadar Demiryolu Yaplmas Karar 

1310 Osmanl Bankas’nn Halep’te ube Açmas 

1310 Halep’te Kz Mektebinin Açlmas 

1317 Halep’te Saat Kulesi nas 

1318 Halep’te Gureba için Hamidiye Adyla Bir Hastane na Edilerek Açlmas 

1319 Halep’te Sanayi Mektebinin Açlmas 

1321 Halep’te Bir Genel Sergi Açlmas 

1323 Vilayette Yeniden Nüfus Saym Yaplmas 

1323 Hama-Halep Demiryolunun Resmi Açl (16 aban 1324) 

c. Halep Valileri 

0016 

Hulefa-i Raidin Dönemi Valileri 

Ebu Abide 

0016 Halid b. Velid (Ebu Abide Tarafndan) 

0017 Habib b. Müslim b. Malik 

0018 Ayaz b. Ganem (Ebu Abide Tarafndan) 

0020 Seyyid b. Amr b. Hadimü’l-Cemhi 

0021 Amir b. Sad b. Abdünnasri 

0026 Muaviye 

0026 Habib b. Selme b. Malik (Muaviye Tarafndan) 

Emevi Dönemi Valileri 

0042 Abdurrahman b. Halid 

0046 Malik b. Abdullah 

0050 Beir b. Ebi Ertah 

0051 Fazla b. Abid 

0051 Beir b. Ebi Ertah (2. Defa) 

0052 Süfyan b. Avf 

0052 Muhammed b. Abdullah Es-Sekafi 

0053 Abdurrahman b. Ümmü’l-Hâkim Es-Sekafi 

0054 Muhammed b. Malik Maan b. Bezidü’s-Selmi 

0055 Süfyan b. Avf (2. Defa) 

0056 Cennade b. Ebi Emevi 

0057 Abdullah b. Kays 

0058 Malik b. Abidülhesami 

0066 Abdülmelik b. Mervan 

0073 Muhammed b. Mervan 

87

ORSAM 


 

0077 Velid b. Abdülmelik 

0085 Muhammed b. Mervan (2. Defa) 

0086 Müslim b. Abdülmelik 

0091 Abdülaziz b. El-Velid 

0092 Müslim b. Abdülmelik (2. Defa) 

0095 Abbas b. El-Velid 

0099 Hellal b. Abdülalaili 

0099 Velid b. Haimü’l-Meayeti 

0101 Süleyman b. Velid El-Kakai El-Abdi 

0125 Yezid b. Ömer b. Hebire 

0126 Mesrur b. El-Velid 

0127 Abdülmelik b. Kevser El-Konevi 

0132 

Abbasi Döneminde “Amil” Unvanyla Valilik Yapanlar 

Abdullah b. Ali b. Abdullah b. lyas 

0137 Zefer b. Asm b. Abdullah 

0137 Ebu Müslim El-Horasani 

0137 Salih b. Ali b. Abdullah b. lyas 

0152 Fadl b. Salih 

0152 Fadl b. El-Fadl 

0154 Musa b. Süleyman El-Horasani 

0163 Harun Er-Reid 

0170 Abdülmelik Salih (Harun Er-Reid Tarafndan) 

0176 Musa b. sa 

0176 Musa b. Yahya b. Halid 

0178 Cafer b. Yahya b. Halid b. Bermek 

0180 sa b. El-Aki 

0182 smail b. Salih b. Ali 

0182 Abdülmelik b. Salih (2. Defa) 

0187 Kasm 

0193 Hezime b. Hazm 

0194 Abdülmelik b. Salih (3. Defa) 

0197 Hezime (2. Defa) 

0198 Tahir b. Hüseyin 

0206 Abdullah b. Tahir 

0213 Abbas b. Memun 

0214 shak b. brahim b. Musar 

0215 sa b. Ali b. Salih 

0218 Abdullah b. Abdülaziz b. El-Fusul (Memun Tarafndan) 

0223 Abdullah (Mutasm Tarafndan) (Msr, am ve Cezire’nin ilk Türk valisi 

olup, Esnas Lakabyla anlmaktadr.) 

0230 Abdullah b. Abdülaziz (2. Defa) 

0230 Abdullah b. Muhammed Salih 

0231 Ahmet b. Selam b. Fetiye 

0231 Nasr b. Hamza b. El-Hezzi 

0232 Ali b. smail b. Salih 

88


___________________________________________________________________________________ 

0232 sa b. Abdullah 

0235 Muttasr b. El-Mütevekkil 

0235 Tahir b. Muhammed b. smail 

0247 Vasf Et-Türkî 

0250 Musa b. Boa 

0251 Ebu Tamam Meyhun b. Süleyman Hadfe 

0252 Hamdü’l-Mevlüd 

0252 Salih b. Abdullah 

0253 Ebu Tamam Meyhun (2. Defa) 

0254 Ebu sak David 

0255 Ahmet b. sa b. E-eyh 

0258 smail-i Tavil 

0266 Lü’lü b.Tolon Tarafndan 

0269 Abdullah b. El-Feh b. Tolon Tarafndan 

0271 Ebu Musa Muhammed b. El-Abbas b. Tolon Tarafndan 

0271 Ahmet b. Zi Gyas b. Tolon Tarafndan 

0271 Akin olarak bilinen Muhammed b. Ebi Es-Sac b. Tolon Tarafndan 

0276 hid’in Babas Tafh b. Haf 

0276 Küret El-Horasani Olarak Bilinen b. El-Hasan Ali El-Mutezid Tarafndan 

0289 Ahmet b. Sehl Elbu ecayi 

0289 Ebulaz Halife b. El-Mübarek Karabita Frka-i Bababi Mahvetmitir 

0290 sa Gulam El-Nuiri 

0290 Ebulhasan Zekâ Abdullah 

0294 Hüseyin b. Hemdan b. Hemdun El-Aur 

0302 Ebu El-Abbas b. El-Muktedir Nakibi Munes El-Hadm Tarafndan 

0302 Ebu Kabus Munes Tarafndan 

0316 Hellal b. Bedir Munes Tarafndan 

0317 Vasf El-Bektehri 

0318 Ahmet b. Kebgali 

0319 Tarif b. Abdullah Es-Sekri 

0324 Bedir El-Hareni 

0324 Tarif (2. Defa) 

0324 Ebubekir Muhammed b. Tabh El-hidi 

0325 Ebu Abbas Ahmet b Said El-Güllabi hid Tarafndan 

0327 Ebu Bekir Mehmed b. Raik 

0328 Muhammed b. Bezdad Raik Tarafndan 

0329 Musaver b. Muhammed Er-Ruki hid Tarafndan 

0329 Ebubekir b. Raik Tarafndan 

0330 Yanes Munsi 

0332 Ebubekir Muhammed b. Ali b. Mukatil 

0332 Ebu Abdullah El-Hüseyin b. Said 

0333 Ebu El-Feth Osman b. Said El-Güllabi hid Tarafndan 

0333 Seyfüddevle Ali b. Hemdan 

0356 Sadüddevle erif b. Seyfüddevle 

0358 Karube b. Sadüddevle 

0366 Sadüddevle b. Bekcor 

89

ORSAM 


 

0366 Sadüddevle 

0381 Ebulfezail b. Sadüddevle 

0381 Lü’lü b. Sadüddevle 

0414 Salih b. Merdas Msr Hükümdar Tarafndan 

0420 Nasr b. Salih 

0429 Dezberi Msr Hükümdar Tarafndan 

0433 Semal b. Salih b. Merdas 

0449 Hasan b. Mülhem Msr Hükümdar Tarafndan 

0452 Mahmud b. Nasr El-Merdas 

0453 Semal (2. Defa Msr Hükümdar Tarafndan) 

0454 Atiye b. Salih b. Merdas 

0454 Mahmud b. Atiye 

0468 Nasr b. Mahmud 

0468 Sabk b. Atiye 

0473 Müslim b. Hari erif Ebu Ali Tarafndan 

0478 Tutu b. El-Hetteni Selçuklular Tarafndan 

0478 Aksungur Selçuklu Melikah Tarafndan 

0486 Hasan b. Ali El-Harezmî Selçuklu Tutu Tarafndan 

0488 Rdvan b. Tutu Badat’taki Abbasi Devleti Tarafndan 

0507 Alparslan 

0508 Alparslan’n Biraderi Sultanah 

0511 Hüsameddin Timurta lgazi Tarafndan 

0515 Abdülcabbar 

0518 Timurta (2. Defa) 

0518 Bersuki Aksungur 

0519 zzeddin b. Aksungur 

0520 Kaymaz zzeddin Tarafndan 

0521 Süleyman b. Abdülcabbar 

0522 Atabegi madeddin 

0530 Esvar madeddin Tarafndan 

0541 Nureddin b. madeddin 

0569 smail b. Nureddin 

0577 Mesud b. Mevlüd Atabegi 

0577 madeddin b. Mevlüd 

0579 Melik Ez-Zahir Sultan Selahaddin Eyyübi Tarafndan 

0579 Selahaddin’in Biraderi Melik El-Adil 

0582 Melik Ez-Zahiri (2. Defa) 

0613 Melik El-Aziz b. Melik Zahir 

0634 Melik El-Nasr b. Melik El-Aziz 

0658 Lü’lü b. Bedreddin 

0678 dmer Akku E-emsi 

0679 Alimüddin b. Sencer El-Bakurdi 

0681 emseddin Karasenkar 

0691 Seyfüddin b. Balban Et-Tabah 

0699 Karasenkar (2. Defa) 

0710 Seyfüddin Kpcak 

90


___________________________________________________________________________________ 

0710 Esen Timur 

0711 Karasenkar (3. Defa) 

0712 Seyfüddin b. Sevdi El-Cemdar 

0714 Alâeddin Altun Boa 

0727 Seyfüddin Argun El-Nasri 

0731 Altun Boa (2. Defa) 

0738 Seyfüddin Targay 

0741 Seyfüddin El-Nasri Tatimur 

0742 Aydomu El-Nasri 

0742 Dokuz Timur El-Hamevi 

0744 Yel Boa El-Tecbavi 

0746 Seyfüddin Krktay 

0747 Seyfüddin Tebük Timur 

0747 Seyfüddin Bey Timur 

0748 Argunah El-Nasr 

0748 Fahreddin Ayaz 

0748 Seyfüddin b. El-Hac Arkutay 

0752 Seyfüddin Bigarus 

0753 Argun El-Kâmili 

0755 Seyfüddin Tar El-Nasri 

0759 Seyfüddin Mencük El-Nasri 

0759 Alâeddin El-Mardini 

0760 Seyfüddin Beg Timur El-Mumni 

0760 Seyfüddin Beg Timur El-Harezmî 

0761 ahabeddin Ahmet 

0762 Seyfüddin Kutlu Boa El-Ahmeti 

0763 Seyfüddin Menküli Boa El-Hamdi 

0764 Kutlu Boa (2. Defa) 

0765 Ik Timur El-Mardini 

0766 Seyfüddin 

0767 Seyfüddin Menküli Boa (2. Defa) 

0769 Alâeddin Altun Boa Et-Tavil 

0770 Seyfüddin Esen Boa 

0770 Ku Timur 

0771 Ik Timur (2. Defa) 

0773 zzeddin Aydemir El-Devadar 


0775 Beg Timur El-Harezmî (2. Defa) 


0780 Seyfüddin Menküli Boa El-Ahmeti (2. Defa) 


0781 Seyfüddin Timurbay Et-Timurta 

0781 Menküli Boa El-Ahmeti (3. Defa) 

0783 Seyfüddin nal El-Yusufi 

0783 Seyfüddin Ylbga El-Nasri 

0787 Sodon El-Muzafferi 

91

ORSAM 


 

0788 Ylbga El-Nasri (2. Defa) 

0791 Gemibga EL-Hamevi 

0792 

Çerkez Devleti Tarafndan Halep’e “Saltanat Naibi” Unvanyla Atanan Valiler 

Kara Timurta El-Ahmeti 

0793 Seyfüddin Helban 

0796 Tanrverdi 

0799 Argunah 

0800 Alâeddin Akbga El-Cemal El-Hezeyani 

0801 Timurta El-Hamdi El-Haseki 

0804 Rakmak 

0806 Alâeddin Akbga El-Cemal El-Hezeyani (2. Defa) 


0808 Alaf El-Ceyavi 

0808 El-Amir Çekim 

0808 Timurta 

0809 Çerkez Akasmi 

0809 El-Amir Çekim (2. Defa) 

0810 Timur Bga El-Metub 


0812 Nuroz 

0813 Korkam 

0813 eyh 


0815 Yeik b. Bezdemer 

0817 nal Es-Saslaki 

0818 Akbey Ed-Devadar 

0820 Kaçkar El-Kardami 

0820 Yeik El-Yusufi 

0824 Altun Bga Es-Sagir 

0824 nal El-Çekimi 

0824 Tanrverdi b. Kasruh 

0824 Kani Bey 

0829 Kutluca 

0830 Kasruh 

0837 Korukmu 

0839 nal El-Çekimi (2. Defa) 

0839 Tanrvermi Türkmani 

0842 Celban 

0843 Kani Bey El-Hamzavi 

0849 Tanrverdi El-Çerkezi 

0851 Akverdi Es-Saki 

0851 Kani Bey Behluvan 

0851 Persebay El-Nasri 

0851 Tetim 

0852 Kani Bey El-Hamzavi (2. Defa) 

92


___________________________________________________________________________________ 

0857 Yusuf El-Hakani 

0859 Canm El-Erefi 

0863 nal El-Yebeki 

0865 Can Bey El-Naci 

0868 Berd Bey El-Cemdar 

0871 Yebek El-Becasi 

0872 Berd Bey El-Cemdar (2. Defa) 

0874 Kansuh El-Ciyavi 

0878 Katibay El-Hamzavi 

0884 Ezdemer b. Mezid 

0885 Verdi 

0889 Ezdemer (2. Defa) 

0889 nal Es-Silahdar 

0903 Canbolat 

0904 Kasruh b. nal 

0904 Devlet Bey 

0905 Karkam b. Veliüddin 

0906 Ekma b. Veliüddin 

0908 Sibay 

0910 Hayri Bey 

0922 

Osmanl Dönemi Valileri 

Cafer olu Ahmet Karaca Paa 

0935 Vezir brahim Paa’nn Torunu sa Paa 

0937 Halidi sfendiyar olu Musa Bey 

0938 Hüsrev Paa (Halep’te mükemmel bir camisi vardr) 

0941 Hüseyin Bey 

0951 Bykl Paa’nn olu Mustafa Paa 

0952 Hadm Abdullah olu Sinan Paa 

0957 Dukakin Ahmet Paazade Adli Mehmet Paa (Halep’te mükemmel bir camisi 

vardr) 

0960 Halil olu Pir Bey 

0961 Biraderi Kubad Paa 

0964 Ferhad Paa 

0988 Behram Paa (Halep’te mükemmel bir camisi vardr) 

0994 Biraderi Rdvan Paa 

0995 Hasan Paa 

0995 Süleyman Paa 

0996 Hüseyin Paa 

0999 Hac Ahmet Paa 

1002 Mehmet Paa 

1005 Ahmet Mutaf Paa 

1008 Hac brahim Paa 

1009 Ali Paa 

1009 Beir Paa 

1009 erif Paa 

93

ORSAM 


 

1010 Vendes olu Ali Paazade Hasan Paa 

1011 Nasf Paa 

1011 Nasuh Paa 

1013 Canbolat Hüseyin Paa 

1014 Biraderzadesi Mehmet Paa 


1017 Mirahur Yusuf Paa 

1018 Küçük Sinan Paa 

1019 Mahmut Paa 

1026 Karaka Mehmet Paa 

1040 Murtaza Nogay Paa 

1043 Ahmet Paa 

1045 Emirgune Yusuf Paa 

1045 Ahmet Paa (2. Defa) 

1050 Nasuh Paazade Hüseyin Paa 

1053 Siyavu Paa 

1053 Çiftelerli Osman Paa 

1054 Hassa Silahdar brahim Paa 

1054 Dervi Paa 

1057 Debba Ahmet Paa 

1060 Mostarl Mustafa Paa 

1061 bir Paa (Halep’te mükemmel bir camisi vardr) 

1064 Tayyarzade Mustafa Paa 

1066 Seyyid Ahmet Paa 

1066 Murtaza Paa 

1067 Celalizade Abaza Hasan Paa 

1068 Edirneli Suhte Mehmet Paa 

1069 Konakç Ali Paa 

1070 Haseki Mehmet Paa 

1071 Ebu El-Nur Mehmet Paa 


1080 brahim Paa 

1080 Silahdar Hüseyin Paa 

1082 Kaplan Mustafa Paa 



1089 Kara Mehmet Paa (Halep’te Vezir Han olarak mehur mükemmel bir han 

vardr) 

1093 Mahmut Paa 

1093 Kara Bekir Paa 

1095 Kara Hüseyinzade Mustafa Paa 


1098 Siyavu Paa 

1101 Halil Paa 

1106 Cafer Paa 

1107 Dursun Mehmet Paa 

94


___________________________________________________________________________________ 

1107 Cafer Paa (2. Defa) 

1108 Osman Paa 

1108 Dier Osman Paa 

1109 Silahdar Hasan Paa 

1110 Hasan Paa 

1111 Ali Paa 

1112 Kaymakam Yusuf Paa 

1115 Silahdar Ali Paa 

1115 Çerkez Mehmet Paa 

1116 Hac Kran Hasan Paa 

1116 Silahdar Abaza Süleyman Paa 


1119 Abdi Paa 

1120 Türbedar Mehmet Paa 

1122 brahim Paa (2. Defa) 

1125 Topal Yusuf Paa 

1127 Çerkez Mehmet Paa (2. Defa) 

1127 Maktulzade Ali Paa 

1128 Halili Abdurrahman Paa 

1128 Mustafa Paa 


1131 Moral Ali Paa 

1131 Recep Paa 

1136 Kürt brahim Paa 

1137 Hekim Paazade Ali Paa 

1138 Silahdar Mehmet Paa 

1138 Arifi Ahmet Paa 

1141 Damat Ali Paa 

1142 Küçük Mustafa Paa 



1147 Polad Ahmet Paa 

1150 Osman Paa (Halep’te mükemmel bir camisi vardr) 

1153 Yakup Paa 

1157 Hac Ahmet Paa 

1158 Ali Paa 

1158 Hac Ahmet Paa (2. Defa) 


1162 Osman Paazade smail Paa 

1164 Azimzade Sadettin Paa 


1165 Abdurrahman Paa 

1165 Hac Ahmet Paa (3. Defa) 

1166 Abdullah Paa 

1168 Ragp Paa 

1170 Çetelizade Abdi Paa 

95

ORSAM 


 

1170 Ali Paa 

1171 Abdülcelilzade Hüseyin Paa 

1171 Muhsinzade Mehmet Paa 

1172 Abdullah Paa (2. Defa) 


1173 Abdullah Paa (3. Defa) 

1174 Bekir Paa 


1177 Azimzade Mehmet Paa 

1178 Ahmet Paa 

1180 Kel Ahmet Paazade Ali Paa 

1181 Mehmet Emin Paa 

1182 Recep Paa 

1183 Ahmet Paazade Mehmet Paa 


1183 Abdi Paa 

1186 Hac Osman Paa 


1193 Abdi Paa (2. Defa) 

1195 Yusuf Paa 

1199 Hac Mustafa Paa 

1201 Mir Abdullah Paa 


1208 Azimzade Abdullah Paa 

1214 Hac brahim Paa 

1220 Alâeddin Paa 

1222 Yusuf Ziya Paa 

1224 Server Paa 

1226 Mehmet Ragp Paa 

1228 Cabbarzade Celaleddin Paa 


1233 Hurit Paa 

1237 Bilanl Mustafa Paa 

1240 Kilisli Mehmet Vahit Paa 

1243 Rauf Paa 


1245 Ali Rza Paa 

1247 nce Bayrakdarzade Mehmet Paa 

1248 Msrl brahim Paa 

1256 Mehmet Esad Paa 

1258 Vecihi Paa 


1263 Mustafa Mazhar Paa 

1264 El-Hac Kamil Paa 

1265 Zarif Mustafa Paa 

1267 Kbrsl Mehmet Paa 

96


___________________________________________________________________________________ 

1268 Osman Nuri Paa 

1269 Süleyman Rfat Paa 

1271 smail Rahmi Paa 

1271 Hamdi Paa 

1273 kodral Kamil Paa 

1274 El-Hac Kamil Paa 

1275 Mehmet Reit Paa 

1276 smail Paa 

1277 smet Paa 

1279 Süreyya Paa 

1283 

Vilayet Tekilinden Sonraki Valiler 

Merhum Cevdet Paa 

1285 Merhum Naid Paa 

1286 Merhum Dervi Paa 

1288 Merhum Süreyya Paa (2. Defa) 

1289 Merhum Kürt Ahmet Paa 

1291 Merhum irvani Rütü Paa 

1291 Merhum Mehmet Reit Paa (2. Defa) 

1292 Merhum Semih Paa 

1292 Merhum Esad Muhlis Paa 

1293 Merhum Emin Paa 

1295 Kamil Paa 

1296 Merhum Abdullah Galip Paa 

1296 Merhum Said Paa 

1297 Merhum Hüseyin Cemil Paa 

1304 Merhum Hac Osman Nuri Paa 

1305 Merhum Hasan Paa 

1307 Nasuhi Bey (Vilayete Gelmeden Görevi Deitirilmitir) 

1307 Merhum Arif Paa 

1310 Merhum Hac Osman Nuri Paa (2. Defa) 

1311 Merhum Hasan Paa (2. Defa) 

1313 Mustafa Zihni Paa 

1313 Hasan Fehmi Paa (Vilayete Gelmeden Görevi Deitirilmitir) 

1313 Mehmet Raif Paa 

1318 Merhum Mehmet Enis Paa 

1320 Mecit Bey 

1322 Osman Kazm Bey 

1323 Mehmet Nazm Paa (Halen Görevdedir) 

97

ORSAM 


 

2- HALEP VLAYET HAKKINDA GENEL BLGLER 

a. Halep Vilayetinin Corafi Durumu 

Halep vilayeti Asya ktasnda bulunan Osmanl vilayetlerinden biridir. Suriye’nin 

kuzey bölümünü ve Anadolu’nun güney bölümünü oluturmaktadr. Halep, 

Mara (dier adyla Dulkadirolular memleketi, en eski ad Kubat Kaya) ve Urfa 

(eski ad olan Mezopotamya olan Cezire bölgesinin Ruha diye adlandrlan bat bölümü) 

sancaklarndan oluur. 

Snrlar 

Halep vilayeti Mara, Urfa ve Halep adlarnda üç sancak ve yirmi dört kazadan 

olumaktadr 147. Güneyde Suriye vilayeti, batda Akdeniz ve Adana vilayeti, 

kuzeyde Ankara ve Sivas vilayetleri, douda Zor sanca ile Diyarbakr ve Elaz 

vilayetleriyle snrldr. Vilayetin batsndan dousuna kadar olan uzunluu 85 ve 

genilii de 90 saattir 148. 

Halk 

Vilayet halk Sami neslinden ve Kafkas rklarndan olumaktadr. lgili bölümlerde 

bunlar hakknda detayl bilgiler verilmitir. Halep çöllerinde bulunan seyyar 

airetler henüz tahrir altna 

alnmam ve nüfus kaytlar yaplmamtr. 

Ancak tahmini nüfuslar 

yaklak olarak 800.000 149 

civarndadr. 

Vilayette ilk önce Hz. 

Nuh’un olu Ham’n evlatlarndan 

Elkita adn tayan bir kavim 

ve ondan sonra Sam’n evlatlarndan 

Beni Aram kabilesi yerlemitir. 

Yaklak olarak milattan 3000 

yl önce Msrllar, Asurîler ve 

Acemler ile dier kavimler tarafndan 

istila edilmi, son olarak da 

Müslümanlar tarafndan fethedilmitir. 

98 

Türkmen Kzlar 

147 Halep vilayeti 1293-1326 tarihli Vilayet Salnamelerinde üç sancaktan olumaktadr. Bunlar Halep, 

Urfa ve Mara sancaklardr. 1290 ve daha önceki tarihli Vilayet Salnamelerinde ise Zor ve Adana sancaklarnn 

yan sra Halep, Urfa ve Mara sancaklarndan olumaktadr. 

148 Salnamede 1 saatlik mesafe, 5 km’ye eittir. Dolaysyla Halep vilayetinin uzunluu 425, genilii de 

450 km’dir. 

149 1324 ve1326 Halep Vilayet Salnamesine göre.


___________________________________________________________________________________ 

Halk soy ve köken olarak aratrldnda görülür ki, vilayete ilk önce yerle- 

en puta tapan Elkitalardan sonra, Hz. brahim zamannda Araplar ve Yahudiler 

yerlemitir. H. 16’da Abu Ubeyd’e bin Cerrah ve Halid bin Velid komutasnda gelen 

Müslüman güçleri vilayeti batan baa fethetmiler ve slam adaletini buralara 

tamlardr. Halen Halep’te bulunan Müslümanlar genellikle Türk, Arap, Türkmen, 

Çerkez, Kürtlerden; Hristiyanlar ise Rum Ortodoks, Rum Katolik, Ermeni, 

Ermeni Katolik, Süryani, Süryani Katolik, Marunî, Protestan, Kildani ve Latin milletlerinden 

olumaktadr. Ayrca ehir ve kasaba merkezlerinde Yahudiler de vardr. 

Araplarn soyu Hz. brahim’e dayanmaktadr. Vilayette bulunan Türkler bu bölgeye 

Abbasi devleti döneminde;. Türkmenler ise Beni Merdas devleti ve Eyübi devleti 

dönemlerinde yerlemeye balamlardr. Türklerin çoalmas Selçuklu devleti ve 

Msr’da kurulan Devlet-i Etrak (Türk Devleti) ve Çerkez Devleti zamanlarnda 

olup, ayrca Osmanl Devleti döneminde de çoalmaya devam etmilerdir. 

Bu vilayetin halk cömert, zeki, misafirperver ve çalkandr. Sanat ve marifet 

erbab olup padiaha, devlete ve hükümete tam anlamyla baldrlar ve sadakatleriyle 

mehurdurlar. 

Dilleri 

Halep ehrinde halkn dili her ne kadar Arapça ise de çounlukla Türkçe ve 

biraz da Franszca konuulur. Halep sancann pek çok yerinde, Mara ve Urfa 

sancaklarnn tamamnda kullanlan dil Türkçe’dir. Bunlarn dnda Halep sanca- 

nn birkaç kazasnda halk Arapça konuur ve ayrca baz airetler Kürtçe ve bazlar 

da Çerkezce konuurlar. 

klim 

Halep vilayeti lman bölgelerden saylr. Antep, Belen, Harim, Antakya ve 

Kilis kazalarnn dalk bölgeleri ve ksmen de Mara sancann havas serin oldu- 

u gibi, Halep’in merkezi ve Antakya ile baz bölgelerin havas çok scak olur ve 

buralarda dört mevsim hakkyla yaanr. 

Mahsüller 

Halep vilayeti topraklarnn verimi yüksektir. Buralarda mahsul olarak hububatlardan 

buday, arpa, dar, pirinç, pamuk, nohut, mercimek, bakla, keten tohumu, 

anason, susam, hardal, küne 150, msr dars, börülce, kenger (yaban enginar), 

çiri, eker kam, tütün ve benzeri eyler yetitirilir. 

Meyve 

Halep, Rumkale (Nizip) ve Antep kazalarnda çok kaliteli Fstk yetimektedir. 

Halep, dlip, Kilis, Harim, Antep, Antakya, Cisr-i uûr ve Nizip yörelerinde 

zeytin çeitleri; Antakya ve skenderun’da çok nefis limon, portakal ve yenidünya 

yetitirilir. Ayrca Halep, Urfa ve Bâb’da mehur nar, kiraz ve daha birçok meyve 

çeitleri yetimektedir. Sebzenin ise her türlüsü ve her cinsi vilayette yetimektedir. 

150 Kara burçak. Hayvan yemi olarak kullanlan ve mercimee benzeyen bir bitki. 

99

ORSAM 


 

Orman 

Antakya, skenderun, Belen, Harim ve Antep kazalarnda çok fazla dut aac 

olduundan ipein en âlâs imal edilir. Mara sancayla Cisr-i uûr, Antakya, 

Belen, Kilis, skenderun kazalarnda ve Urfa’ya bal Rumkale kazasnda büyük 

ormanlar vardr. Buralarda mee, karaaaç, mezdeki, çam, maz, defne ve dier baz 

aaçlar bulunur. Elbistan dalarnda yetien çok kaliteli bir çayn yan sra, su kenarlarnda 

bol miktarda kavak ve söüt aac bulunur. Ayrca ovalarda bol miktarda 

meyan kökü de vardr. 

Yukarda belirtilenlerin dnda vilayet içerisinde bol miktarda incir, üzüm, 

erik, eftali ve sahil bölgelerinde limon, portakal, aaçkavunu ve turunç aaçlar 

vardr. 

Vilayet dâhilinde, soan, sarmsak, gayet nefis karpuz ve baz bölgelerinde 

patates ile çöllerde kem’e 151 denilen bir çeit mantar bulunur. 

Hayvanlar 

Vilayetin her tarafnda koyun ve keçi; Amik ovasyla Mara içinde baz kazalarda 

çok miktarda sr ve manda; Urfa sancayla Harim, Mare, Bâb, Cebel-i 

Sem’ân, Münbiç, Rakka kazalarnda ve Mara’ta baz airetlerde çounlukla deve 

bulunur. Ayrca Halep merkezde bulunan ve amî ad verilen bir inek türünün süt 

verimi çok yüksektir. 

Halep kazasyla Mare, Bâb, Münbiç, Rakka kazalarnda ve Urfa sancanda 

asil, cins atlar ve ksraklar bulunur. Vilayetin hemen her tarafnda inek, öküz, beygir, 

katr ve merkep vardr. 

151 Yer mantar. 

152 Eti gevrek, keklik cinsinden bir ku, çil kuu, turaç kuu. 

100 

Çöl ve Deve 

Belen dalarnda ve 

civarnda, Harim ve Mara 

sancanda kaplan, kurt, 

tilki, ay, çakal, domuz, 

geyik, ceylan, tavan, sansar 

ve kunduz; Frat kenarlarnda 

Aslan bulunur. 

Kulardan ise hindi, tavuk, 

kaz, ördek, bldrcn, sarasma, 

karatavuk, keklik, 

güvercin, dürrac 152, turna, 

akbaba, karaku ve leylek 

bulunur. Ayrca vilayette 

çok miktarda ylan ve akrep 

bulunur.


___________________________________________________________________________________ 

Dalar 

Birincisi, Toros sra dalarnn Akdeniz tarafndaki ksmnn son ve en büyük 

bölümü olan Bereket dadr. Arap tarihçilerin eserlerinde bu da Cebel-i 

Lekam, Cebel-i Sur ve Suur Karmaniye adlar altnda kaytldr. Bu da am bölgesiyle 

Anadolu arasnda doal bir snrdr. 

Dan dou bölümünde bulunan ve am bölgesi içinde saylan, bat yönüne 

düen bölgeler Anadolu bölgesinden saylr. Bu dan zirvesinde Yarpuz adyla 

bilinen bir kasaba ile yine dan tepesinde bulunan Hassa, slâhiye, Osmaniye, Bulank 

153 ve Payas kazalar Cebel-i Bereket 154 sanca idaresi altnda Adana vilayeti 

snrlar içindedir. Yine bu dan eteinde bulunan skenderun ve Belen kazalar da 

Halep vilayetine baldr. Cebel-i Bereket’in kuzeyinde Mara ve Kozan dalarndan 

Ceyhan nehriyle ikiye ayrlarak, tam olarak güneye doru yönelen ve Belen 

gediine kadar uzanan sra dan en yüksek zirvesi Mare tepesidir. Bu tepe deniz 

seviyesinden 2.500 metre yükseklikte olup, ta Halep’ten görünür. Üzerinde yaz k 

kar eksik olmaz. Dan uzunluu 30, eni ise 10 saattir. Bu dada çam, mee, maz, 

sakz, di budak yemiken, kavak, söüt, çnar, ardç, kzlck, yabani armut aac ve 

gürgen aac bolca bulunur. Gürgen, Avrupallara göre sedir 155 aac, Suriye bölgesinde 

ise Erz Lübnan denilen ve Cebel-i Lübnan bölgesine has olduu zannedilen 

bir kamalak 156 aacdr. 

Dan sular bol ve lezzeti de nefistir. Ayrca bu dadan Halep ve Adana taraflarnn 

manzaras da çok güzeldir. Dan tepesine çkp bu manzaray seyreden 

bir insan, yemyeil çimenlerle örtülü olan Amik ovasn, gölü, Asi nehrini, Karasu’yu, 

Afrin nehirlerini, Ordu da ve eteklerindeki yalçn kayalar, üzerindeki zeytinlik 

ve çam aaçlar ile süslenmi olan ulu dalar, slâhiye, Pazarck ve Halep 

ovalarn görür. Bu manzaray gözle seyretmek gerçekten güzel bir doal harita 

oluturur. Adana tafralarna seyreden biri limon ve portakal bahçeleriyle, karadaki 

kale ve deniz içindeki kulesini, Çukurova ve ovay ikiye bölen Ceyhan nehrini ve 

Sis tepeleriyle Kozan’a ulaan Toros dalarn ve Kbrs açklarn görür. 

kincisi, Akdeniz sahilleriyle Antakya vadilerini süsleyen ve Toros dayla 

Cebel-i Lübnan’ birbirinden ayran Elma dadr. Bu da Toros sra dalarndan ve 

Belen gedii vastasyla Bereket dandan ayrlarak, güneybatya doru yönelir ve 

skenderun körfezi civarnda en yüksek noktaya ulaarak batya doru dikey bir 

ekilde uzanr. 

Bu dan zirvesi deniz seviyesinden 1.500 metre yüksekliktedir. Eski ad 

Amanos olan bu dalara imdi ise Kzlda denilmektedir. Ordu, Kasir, Musa ve 

Seman dalar, bu dan bölümleridir. Trablusam ile Tartos arasnda oluan bir 

gedik bu da Cebel-i Lübnan’dan ayrmaktadr. 

153 Bahçe ilçesinin eski addr. 

154 Osmaniye’nin eski addr. 

155 Sedir aacnn dier ad Katran aacdr. 

156 Çam cinsinden bir aaç, da selvisi. 

101

ORSAM 


 

Bu dada yer yer volkan izleri bulunur. Hatta 1882 tarihinde Arsuz iskelesine 

yakn bir yerde küçük bir volkan patlamas olmutur. En eski ad Kasyosi olan 

Ordu dann Arapça ad Cebel-i Akrâ, branice ad da Cebel-i Hallak’tr. 

MÖ 250 ylnda Antakya’da çok iddetli bir deprem olduu ve bu depremde 

dan ikiye bölünerek çkan siyah bir dumanla dan bir ksmnn denize uçtuu 

rivayet edilir. Bu dada maz, gürgen, ardç, çnar, kamalak ve mee aaçlarnn 

çeitleri bol bulunur. 

Üçüncüsü, Zeytin ve Mara dalarndan oluan Ahur dadr. Bu da dierleri 

kadar büyük deildir. 

Önemli bir da da Nurhak da’dr. Elbistan kazas içinde bulunur ve yaz k 

üzerinden kar eksik olmaz. Bu dan üzerinde geni bir göl vardr. Dada Geyik 

Köpei ad verilen gayet güzel kokulu bir cins çiçek bulunur. 

Ayrca vilayette Kilis’e bal Kurt da, Antep içinde Kara Bykl da, dlip 

kazasnda Zaviye ve Seman da, Harim kazasnda Âlâ da ve Urfa sancanda 

Karada gibi pek çok dalar varsa da küçüklüklerinden dolay ayrntl olarak belirtilmemilerdir. 

Nehirler 

Bölgedeki nehirlerin birincisi Frat nehridir. Bir kolu Erzurum vilayetinde 

bulunan Bayazt sancanda, Diyadin civarndaki dadan ve dier kolu da yine Erzurum 

içinde bulunan Bingöl’den doar. Bingöl’den çkan kolun ad Karasu veya 

Murat nehri adyla bilinir. Bu iki kol Keban Madeni civarnda birleerek, Frat adn 

aldktan ve birçok yeri dolatktan sonra Birecik kasabas önünde Meskene, Rakka, 

Zor ve A’ne’den geçerek Badat ile Basra arasnda Kurna adl yerde Dicle ile birle- 

ip attü’l-Arap nehrini oluturur. Daha sonra Basra körfezine boalr. 

Frat nehrinin 

uzunluu yaklak 1.800 

km kadardr. Frat nehrinin 

k aylarnda Birecik 

önlerindeki genilii yaklak 

1.200 metreye ve 

derinlii de 7 metreye 

ular. Bu nehir Asya ktasnn 

en büyük nehirlerden 

biri olup, dünyaca 

mehur dört nehirden 

biridir. Bu nehir büyüklüü 

sayesinde, derinle- 

Frat Nehri 

tirildiinde ve temizlendiinde 

nehir ulam için uygun bir hale gelecektir. Hatta doann yardmyla bu 

imkândan istifade edilerek, baz yllarda özellikle ilkbaharda nehrin tat zaman 

Badat Vilayeti Nehir daresi vapurlarndan birinin Halep’e 18 saat mesafede olan 

Meskene’ye gelip yolcu ve eya naklettii bilinmektedir. 

102


___________________________________________________________________________________ 

Bundan 4000 yl önce, Asurîler zamannda Frat’n vadileri tamamen ziraat 

alan olup, bu alanlar Frat nehrinden açlan kanallar sayesinde suland için, bazen 

Frat’n suyu Basra körfezine ulamadan Babalk mevkiinde kururmu. Babil tüccarlar 

Anadolu ve Kafkasya’ya götürecekleri mallarn manda ve öküz derilerinden 

yaplm keleklere 157 ve sallara balayarak nehir yolu ile Babil’e naklederlermi. 

kincisi Asi nehridir ki, Cebel-i Lübnan dâhilinde bulunan Aynü’l-Lebene 

adl bölgeden doar ve vilayetin baz bölgelerini aarak, özellikle Amik ovasyla 

Antakya ve Cisri’l-uur kasabalar önünden geçtikten sonra Süveydiye’de Akdeniz’e 

dökülür. Asi nehrine eski zamanlarda Orant ad verilirken, daha sonralar Ulu 

nehir ve Maklup nehri adlar da verilmitir. 

103 

Antakya Asi Nehri 

Üçüncüsü Ceyhan nehridir. Elbistan yaknlarndan çkarak, Sütlü ve Harman 

nehirleriyle, birçok derenin birlemesiyle büyük bir nehir halini alr. Ceyhan nehri 

Zeytun kazas ve Mara civarndan geçtikten sonra Adana vilayeti snrlarna dâhil 

olarak, Akdeniz’e dökülür. Bu nehre eski çalarda Piramos ad verilirdi. 

Dördüncüsü Karasu nehridir. Bereket dandan doan bu nehir dan 

önünde bulunan geni pirinç tarlalarn ve Amik ovasn suladktan sonra, Amik 

gölüne ve ondan sonra da Asi nehrine dökülür. Bu nehir Arap tarihçileri ve corafyaclar 

tarafndan Nehrü’l-Esvet (Kara Nehir) adyla zikredilmektedir. 

Beincisi Afrin nehridir. Çeitli ufak çaylarn birlemesi ve Safi deresinin katlmasyla 

nehir haline gelir. Bu nehirde de Karasu nehri gibi Amik gölüne ve ardndan 

da Asi nehrine dökülür. 

Göller 

Bölgede bulunan en büyük göl Amik gölüdür. Snrlar Toros ve Amanos 

dalar ile Âlâ da ve Seman dann tekil ettii kayalklarn bir ksmyla çevrelenmi 

olan Amik ovasnda bulunur. Uzunluu 20 mil, eni ise 7 mildir. Suyu tatl 

olan bu göle Antakya veya Akdeniz ad da verilir. Göle kuzeyden Karasu, Afrin 

157 Kelek diye tabir edilen araç, bir çeit kayk türüdür.

ORSAM 


 

nehri ve Balk gölünün aya ile güneyden Bereket nehri karr. Bereket nehri De- 

irmen Ka adl bölgede büyük bir su halini alr ve çeitli deirmenleri döndürür. 

Amik gölünün suyu Demir Köprü yannda doal mecrasnda Asi nehrine katlr. Bu 

gölde kaz ve ördek gibi her çeit su kuu bulunduu gibi çevresindeki Türkmen 

çiftçiler tarafndan da çok sayda manda beslenir. 

kinci göl ise yine Amik ovasnda bulunan ve eski çalarda Yra adyla bilinen 

Balk gölüdür. Ancak bu göl küçük olup sadece balk av için kullanlmaktadr. 

Bu göldeki balklarn avlanmas, hükümet tarafndan her yl yaplan açk artrmayla 

bedeli karlnda mültezime 158 ihale edilir. 

Tarihçi Abulfeda’ya göre eski çalardaki ad Afameye olan bu gölün etraf 

tamamen söüt aaçlaryla çevrelenmi olup, ilkbahar aylarnda gölün üzeri nilüfer 

çiçeiyle adeta süslenircesine dolmaktadr. 

Sahiller ve skeleler 

Eski corafyaclarn Senyos ve Aspos olarak adlandrdklar ve Akdeniz’in 

en mehur limanlarndan olan skenderun körfezi ve liman aadaki liman ve iskelelerden 

olumaktadr; Süveydiye liman (eski ad Senelosi), skenderun’ a bal 

Kapav ve Kara Turan iskelesi ile mehur Hnzr Burnu 159. 

Hemen her yerinde gemi barnabilen skenderun limanna Suriye iskelelerine 

sefer yapan irket vapurlarnn pek çou urar. Süveydiye limanna zahire, ipek 

ve dier eyalar almak üzere bazen vapur, bazen de yelkenli gemiler; Kapav ve 

Kara Turan iskelelerine de yalnz yelkenli gemiler gelir. Süveydiye iskelesinin yannda, 

denizin ortasnda fskiye’ye benzer bir tatl su fkrmaktadr. Bu iskele daha 

önceleri tatan bir bina olup, pek salam olduu halde, Melik Zahir Baybars tarafndan 

Antakya ve civarn haçllardan geri almak ve kurtarmak için görülen lüzum 

üzerine doldurulmutur. 

Kaplcalar 

Halep sancann Cisr-i uûr kazasnda bulunan iki kaplcann sular cilt 

hastalklarna faydaldr. Yine Halep sancana bal Amik ovasnda scakl 42 0C 

olan kükürtlü bir kaplca vardr. Urfa sancana bal Birecik kazasnda ve Frat 

kenarnda bir kaplca vardr. Mara ve Zeytun kazalarnda da birer kaplca vardr. 

Ayrca, Elbistan kazasnda çme adnda suyu souk ve maden ihtiva eden, çeitli 

hastalklara iyi gelen bir kaplca vardr. 

Madenler 

Halep ehri civarnda ve güneybatsnda bakr madeni, yine Halep’in 20 saat 

dousunda Abu Feyyaz adl yerde kömür madeni ve Halep civarnda sar mermer 

madeni vardr. Harim kazasnda cam madeni ve skenderun kazasnn Arsuz nahi- 

158 Mültezim, bir bölgenin bir çeit vergi gelirini (rüsum) götürü usulü ile veya açk artrmla uhdesine 

alan kiiye verilen addr. Bu verginin kâr ve zarar kendisine ait olmak üzere, hükümetle anlalan bir 

bedel karlnda devlet hazinesine ödenir. 

159 Hnzr Burnu, salnamede Hnzrba Burnu olarak geçmektedir. 

104


___________________________________________________________________________________ 

yesinde petrol gaz madeni vardr. O bölgede ve özellikle Antakya kazasnda 

amaynit, borasit, simli kurun, intimon ve kurum madenleri vardr. Kilis kazasnda 

Dir Cemal köyünde ve civarnda büyük bir kil madeni olup, iletmesi devlet tarafndan 

yaplan ihalelerle mültezimlere verilmektedir. Harim kazasnda Baryaa da- 

nda sar mermer madeni bulunur. Antep kazasnn Çarpn 160 köyünde krmz 

mermer ve Mara dalarnda altn, gümü, demir, krmz mermer, siyah mermer ve 

Zeytun kazasnda iki demir madeni vardr. 

Tuz Ocaklar (Memleha) 

Halep’in dousunda çöl bölgesinde bulunan çeitli göletlerden oluan ve 

Cübul ad verilen tuzlalar bulunur. Bunlarn en büyüü Cübul köyü civarnda bulunan 

ve konik eklinde olan büyük göldür. Çevresi on sekiz saatte dolalmaktadr. 

Göl her sene mays ay balarndan kasm ay sonuna kadar kuru halde kalr. 

Bu gölün güney bölümünde Has adnda bir da vardr. Onun arka tarafnda çöle 

doru çeitli boyutlarda ve birbirine 2 -3 saat mesafede olan, mays ile kasm aylar 

arasnda kuruyan yedi gölet vardr. 

Söz konusu tuzlann yönetim merkezi Cübul köyünde olup, hazine tarafndan 

yaplm idare heyeti binasnda, bir idarehane ve müterilerin hayvanlar için 

büyük bir han vardr. 

Her sene çkartlmas planlanan tuz, açk arttrmayla müteahhitlere verilir. 

Develerle büyük gölden idarehane önüne tanan tuz orada açkta kalr. Austos, 

Eylül ve Ekim aylarnda göl kenarndaki tuzlar sarf edilir ve geriye kalan dokuz ay 

boyunca idare binas önünde bulunan ynlardan satlr. 

Tuzlann yllk üretimi 10 milyon okka’dan fazladr. Bu üretim oranndan 

yaplan ihracat, tuz gölü rezervinin ancak on binde biridir. 

Bu tuz ocandan çkartlan tuz, her ne kadar göl tuzu ise de, Osmanl topraklarnda 

çkan tuzlarn en kalitelisi ve birinci derecede olandr. Çünkü gayet beyaz, 

temiz ve kuvvetli olmasyla beraber, lezzeti de dier göl tuzlarnn hepsinden 

daha iyidir ve Konya vilayetinde bulunan mehur Koçhisar tuzuna eittir. 

Yaz mevsimi gelince bu tuzlalarn yannda ve uygun olan yerlerinde yeterince 

çadr kurulur. Her bölge için birer çavu, yeteri kadar süvari ve piyade muhafzlar 

yerletirilerek koruma altna alnr. 

b. Halep Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler 

Vilayetin güneybatsnda bulunan Halep sanca on dört kazadan olumaktadr. 

Bunlar; sancan merkezi Halep kazas, Antep, Kilis, skenderun, Antakya, 

Belen, Harim, Cisr-i uûr, dlip, Mare, Bâb, Cebel-i Sem’ân, Münbiç ve Rakka kazalardr. 

160 Gaziantep merkez ilçesine bal Ikl köyünün eski ad Çarpn’dr. 

105

ORSAM 


 

Halep ehrine Dair Genel Bilgiler 

Asya ktasnda bulunan ve Osmanl vilayetleri içinde büyüklüü ve ticari 

öneminden dolay en mehur ehirlerdendir. Halep ehri stanbul’dan 263 saat 

uzaklktadr 161. 

Deniz seviyesinden 500 metre yüksekte olan ehir, Kilis ve Bâb ovalaryla 

Cebel-i Sem’ân’n bozuk sathl arazisinin bititii noktadadr. ehrin dou yönünde, 

zeytin ve fstk balar, kuzey, bat ve güney yönünde ise meyve ve sebze bahçeleri 

ile yine birçok zeytin ve üzüm balar bulunmaktadr. ehrin kuzey yönünden 

balayarak güneye doru akan Koyuk nehri iki üç deirmen döndürebilir güçtedir. 

Bu nehir Antep kazasna bal Çadn köyünden doar ve Halep’e iki saat mesafede 

bulunan Heylan köyüne geldiinde üçte birlik miktar özel mecrasyla ehre 

girer. Koyuk nehrine Antep ve Kilis kazalarndan doan birçok ufak akarsu dökülür. 

Halep bahçelerini sulayp, Halep civarndan doan Aynü’t-Tel ve Aynü’l-Beyza 

sular da katldktan sonra ehrin kenarnda ve bat yönünde bulunan üç dört mahallenin 

arasndan geçerek güneye doru akar gider. Kn sularn tat zamanlarda 

çoalan sular Cebel-i Sem’ân kazasndaki Han Toman ve Emlak-i Seniye dâhilindeki 

Teltokan köyleri arasndaki düz arazide toplanarak küçük göller oluturur 

ise de, bunlar yaz scaklklarnda kurur. Koyuk nehrinin eski ad alus’tur. Bu nehre 

Koyuk adnn verilme nedenine gelince; H. IV. yüzylda bölgeye göç eden Türkmen 

airetleri reislerinden Koyuk Aa adnda bir kii nehrin belirli bölgelerinde 

bentler ina ederek, nehrin güzel akmasn salam ve bundan dolay da nehre 

ad verilmitir. 

Halep ehri yuvarlak ekilli olup, Müslüman ve Yahudi mahalleleri eski sur 

içinde bulunmakta ve Hristiyan ile dier Müslüman mahalleleri de surun dnda 

yer almaktadr. Halep’in havas kuru ve gayet lman ise de, binalarn genel olarak 

kargr olmasndan dolay biraz rutubet meydana gelmektedir. Kn çok kar yamasa 

da kuru souun etkisiyle s bazen sfrn altnda 4–5 0C kadar dümektedir. Baz 

seneler scakln -12 dereceye kadar dütüü de tespit edilmitir. Yazn ise scaklk 

40 0C’ye kadar çkar. Her eye ramen ehrin havas gayet salamdr. 

Halep’te çocuk yalarnda iken halk arasnda veya burada bir müddet ikamet 

eden baz yabanclarda Halep çban 162 denilen ve çounlukla bir sene yaralar 

devam eden bir hastalk görülmektedir. Bu hastalk her zaman insanlarn açk olan 

yerlerinde yani el, yüz ve ayaklarnda görünür. Vücudun dier bölgelerinde nadir 

olarak görünür. Yarann olutuu yer iyiletikten sonra çukur izi kalr. Bazlar bu 

hastala neden olarak suyu veya havay gösteriyorlarsa da, her ikisi de akla ve bilime 

uygun deildir. Çünkü neden hava ise bu hastaln Halep havasyla ayn olmayan 

Antep, Nizip, Birecik, Urfa, Harput, Diyarbakr, Musul, Dir Zor ve Badat’ta 

161 Salnamelerde bir saat be kilometreye tekabül etmektedir. Bu hesaba göre stanbul’un Halep’ten 

uzakl; yaklak olarak, 263X5=1315 Km. 

162 Halep çban, Badat çban ve Delhi veya Hindistan çban da denir. Bilim literatüründe “ark çban” 

diye bilinir. Tatarck adl bir böcein sokmasyla olur. Hastalk, elbise dnda kalan yerlerde genellikle 

yüzde krmz ve sert bir ya da birkaç kabarckla balar, bunlar önce kabuklanr, sonra yaraya 

dönüür. Yara birkaç ayda iyileir, ama yerinde bir daha kaybolmayan bir iz kalr. bkz. Büyük 

Larousse, Sözlük ve Ansiklopedisi, stanbul, 1986, s.2669. 

106


___________________________________________________________________________________ 

olmamas gerekirdi. Sudan kaynaklanyorsa, Halep nehrinin üzerinde ve Halep’e 

bir iki saat mesafede olan köylerde de meydana gelmesi de gerekirdi. Hâlbuki bu 

köylerde bu hastalktan eser bile yoktur. Halep çban bulac bir hastalk olup, tp 

biliminde ne sebebi ve ne de tedavi yöntemi henüz kefedilmemitir. 

107 

Halep Hastanesi 

Halep ehrinde 1 hükümet kona, 1 askeri kla, 1 kale, 1 askeri hastane, 1 

Hamidiye Gureba Hastanesi, 1 redif deposu, 22 adet karakolhane, 15.890 hane 163, 

106 mahalle, 169 cami, 182 mescit, 19 tekke ve zaviye, 1 mülkiye idadi mektebi, 1 

askeri rütiye mektebi, 1 sanayi mektebi, 92 Müslüman iptidai mektebi, 32 medrese, 

39 Gayrimüslim mektebi, 3 kz mektebi, 1 Franszca mektebi, 21 türbe, 21 kilise ve 

manastr, 3 havra, 77 sebil, 40 hamam, 76 çeme, 2 muvakkithane 164, 1 kla saati, 7 

kütüphane, 7.790 dükkân ve maaza, 23 eczane, 2 buz fabrikas, 5 matbaa, 1 bedesten 

165, 117 han, 29 su deirmeni, 128 hayvan deirmeni, 112 frn, 2.915 kuma tezgâh, 

4 cendere, 166 8 debbahane 167, 27 mendil basmahanesi, 98 kahvehane, 129 boyahane, 

15 kalhane, 168 12 sabunhane, 7 ma’sara 169, 4 pamuk fabrikas, 4 ariye fabrikas, 

1 kösele fabrikas, 3 un fabrikas, 5 gazino, 40 meyhane, 577 ba, 374 bahçe, 

163 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane says: 14298, 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde 

hane says: 15149,1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane says: 15.549’dur. 

164 Muvakkithane, saat ayar yapan yerler. Bunlar genelde büyük camilerin yannda yer alan odalarda 

görev yaparlar. 

165 Deerli kumalarn ve dier eyalarn alveriine mahsus üstü kapal çarlar. 

166 Cilt sanayinde kullanlan bir çeit bask makinesi. 

167 Debbahane veya tabakhane, hayvan derilerinin terbiye edilerek kösele, mein ve sahtiyan haline 

getirildii yer. 

168 Maden külçelerinin eritildii yer. 

169 Ya çkarlan yer, ya imalathanesi.

ORSAM 


 

1.885 tarla, 20 kireç satlan yer, 2 selehhane 170, 3 testi kârhanesi, 171 2 ifahane 172 ve 12 

köprü vardr 173. 

Halep’te imal edilen ürünleri u ekilde sralayabiliriz. Kaliteli srma ilemeleri, 

her çeit ipek, srmal çaraflar, kefiyeler 174, mendiller, malahlar 175, çetari 176, 

canfes 177, atlas, kutnî 178 ve gezi 179 gibi kumalar ve oda döemeleri. Yünden, pamuktan 

elbiseler, oda döemelikleri, Acem taklidi allar, am taklidi hrkalar, basma 

mendiller, alacalar, güzel msr hasrlar, kokulu kil, enfiye, sabun, eker mamulleri, 

pastrma, tuzlu fstk ve benzeri imalatlar. 

Sanayi dallar ise, srmaclk, terzilik, seraclk, 

kuyumculuk, marangozluk, taçlk, sabunculuk, 

niastaclk, boyaclk, kasaplk, bakkallk, debbalk, 

kalayclk, bakrclk ve benzeri sanatlardr. 

Halep bahçelerinin en belli bal mahsulleri 

kays, fstk, üzüm, zeytin, dut, am dutu, erik, vine, 

kiraz, incir, nar, eftali ve her çeit sebze, yonca, 

kerestelik kavak, söüt ve karaaaçtan ibarettir. Halk 

ilkbahar ve yaz mevsiminde bu bahçelerde gezintiye 

çkar. 

Halep ehrinin binalar ve eski büyük eserlerine 

gelince; bunlarn en mehur olanlar Halep’in iç 

ve d kalesi, Emevi Ulu Camii, Hayat Camii 180, 

Atru Camii 181, Fikan Camii, Firdevs Camii 182, Osmaniye 

Camii 183, Adliye Camii 184, Behramiye Camii 

185, Tanboa Camii 186, Mehed-i erif, Mihmandar 

108 

Behram Paa Camii 

170 Kasaplar için kesilen koyun vb. hayvanlarn boazlanp yüzülmelerine mahsus bir yer; kasaphane, 

mezbaha. 

171 Testi imalathanesi. 

172 Hastane, tmarhane. 

173 1326 tarihli Halep vilayet salnamesi verilerine göre. 

174 Balk. 

175 Alt üstü bir olan ve kol yerine yarklar bulunan Araplara mahsus bir çeit giyecek. 

176 Bir ipek üç pamuktan oluan bir cins yerli kuma. 

177 nce, parlak ve çounlukla iki renkli ipek kuma. 

178 Pamuktan imal edilen kumalar. 

179 pek ve ipekle kark haral bir cins kuma, eni boyu bir arndr. 

180 Bu cami ayn zamanda Nasriye Medresesi olarak da bilinir. Memluklular dönemine aittir. Amer R. 

Mobayyed; Halep Turehhib Bikum, Daru’l-Kelam El-Arabi, Halep, Suriye, s.53. 

181 Bu caminin dier bir ad Demirta Camii’dir ve Memluklular dönemine aittir. a.g.e., s.57. 

182 Ayn zamanda Firdevs medresesi olarak bilinir. H. 634 (1236) ylnda Zayfe Hatun tarafndan yaptrlmtr. 

a.g.e., s.50. 

183 Osmaniye Camii veya Rzaiye Medresesi olarak da bilinir. H.1143 (1730) ylnda Osman Yeen tarafndan 

yaptrlmtr. a.g.e. s.72. 

184 Halep Valisi Mehmet Paa tarafndan H.957 (1550) ylnda yaptrlmtr. Hükümet Kona yannda 

Adliye binasna bitiik yapldndan, Adliye Camii olarak adlandrlmtr. Bu cami Halep’te Mimar 

Sinan tarafndan yaplan ikinci camidir. a.g.e. s.69. 

185 Halep Valisi Behram Paa tarafndan H.988 (1580) ylnda yaptrlmtr. a.g.e. s.71.


___________________________________________________________________________________ 

Camii, Hüsrev Bey (Paa) Camii ve külliyesi 187, Osmanl Askeri Klas, Mülkiye 

dadi Mektebi, Gureba Hastanesi, Saat Kulesi ve Nurettin ehit tarafndan yaptrlan 

ifahane binasdr. 

Halep’in iç kalesini 

Selefkiyanlar, d kalesini de 

Müslümanlar yapmlardr. Her 

ikisinin imdiki mükemmel durumu, 

geniletilmesi ve dayankl 

hale getirilmesi H. 500 ylndan 

sonra gelen Müslüman hükümdarlarn 

eseridir. Ulu Camii 

ehrin ortasnda olup, içerisinde 

Hz. Zekeriya’nn mezar bulunmaktadr. 

Namazgâh bölümü kare 

eklinde olup, yaklak olarak 

10.000 mimari zira’ 188 büyüklüündedir. Çevresi 

de o oranda büyük olan caminin içinde çeitli 

drvanlar, öretmen, Talebe ve hizmetliler için 

ayr ayr odalar ile gayet yüksek ve kare eklinde 

bir minaresi vardr. Bu cami Emevi halifelerinden 

Süleyman b. Abdülmelik tarafndan H. 91 ylnda 

ina edilmitir. Bu cami H. 353 senesinde yangn 

geçirmi ve Seyfüddevle tarafndan onarlmtr. 

Daha sonra H. 566’da yine yangn geçirmi, Nurettin 

ehid tarafndan tamir edilerek geniletilmitir. 

Son olarak H. 1303 ylnda Osmanl padi- 

ah II. Abdulhamit tarafndan bat cephesi yeniden 

tamir edilmi ve dayankl bir hale getirilmi- 

109 

Artu Camii 

tir. 

Adliye Camii 

Halep ehrinin kimler tarafndan ina edildiine dair rivayetler muhtelif ise 

de, bu rivayetlerden en eskisi ve doruya en yakn olan “Helebî Amalike” 189 denilen 

Hamdanoullarndan Halep b. Mühür’ün kendi adna ina edip, “Helebe” ve 

“Helebun” adlaryla öhret bulmasdr. Bu konu ehrin Antakya kaps civarnda 

186 H.723 (1323) ylnda Halep Valisi Tanboa tarafndan yaptrlm, nadir mimari eserlerden biridir. 

a.g.e. s.52. 

187 Bu cami Mimar Sinan tarafndan ina edilen ilk camidir. H.951 (1544) ylnda Halep valisi Hüsrev 

Paa tarafndan Mimar Sinan’a yaptrlmtr. a.g.e. s.63. 

188 Dirsekten orta parmak ucuna kadar olan bir uzunluk ölçüsü. 75-90 cm arasnda deiik ekilleri 

vardr. 

189 Çok eskiden Sina yarmadasnda yaadklar sanlan ve gariplikleriyle öhrete erien bir kavim.

ORSAM 


 

Kaykan Camii’nde bulunan siyah bir ta üzerindeki Hiyeroglif 190 yazdan anlalmtr. 

kinci iddia ise Halep’in Yahudi Aram Suba tarafndan ina edildii ve buraya 

Aram Suba ad verilmi olduudur. Bu iddiay dorulayan deliller ise Aram 

Suba’nn ina ettii binalarn kalntlarnn ehrin Cubul vadisi bölgesinde bulunmas 

ve Tevrat ile baz tarih kitaplarnda bahsedilmesidir. 

Üçüncü iddia göre ise Halep’i Antakya’da hüküm süren Selefkiyan devleti 

H.Ö. 750’de kurmu ve Birüya ismini vermitir. Bu rivayete karn tarihçiler Halep’in 

yalnz iç kalesinin Selefkiyanlar tarafndan yeniden yaplarak, ehrin de yarsnn 

tamir edildiini ve geniletildiini bildirirler. Bu da doruya yakn bir rivayettir. 

Halep ehri gerek slamiyet’ten önce ve gerekse slamiyet sonras çeitli milletlerin 

hâkimiyetine geçmi ve nihayet Osmanl idaresi altnda istikrara kavumutur. 

öyle ki, Msr’da hüküm süren Çerkez devletinin, Fatih Sultan Mehmet devrinden 

beri Osmanl devletinin samimi davranlarna ters hareket etmesi Yavuz 

Sultan Selim’i Msr seferini yapmaya mecbur brakt. Yavuz Sultan Selim 800.000 

asker ve 800 topla Anadolu üzerinden Kilis kazas dâhilinde bulunan Mercidabk 

adl bölgeye gelmitir. Öte yandan Msr Sultan Kansu Gavri mevcut kuvvetlerine 

ilave olarak Urban takmndan oluturduu güç ve satn alarak silahlandrd 

13.000 savaç köle ile Sultan Selim’in karsna çkt. ki ordu H. 922 ylnn 23 Recep 

Pazar günü Mercidabk bölgesinde kar karya geldiler. Yaplan alt saatlik büyük 

sava sonucunda Sultan Gavri’nin askerleri yenilmi ve kendisi de ölmütür. 

Halep halk, Gavri tarafndan Halep valisi atanan Hayri Bey’in yol göstermesiyle 

Yavuz Sultan Selim’i tam bir sayg ve itaatle Gök meydannda karladlar. 

Sultan Selim Halep’te 18 gün kald ve Karaca Paa’y Halep valisi tayin ederek 

am’a doru yola çkt. Ayrca Sultan Selim, Halep’te kld ilk Cuma namaznda 

hutbeye imam tarafndan Hâdimü’l-Haremeyni’-erifeyn (iki haremin -Kudüs ve 

Mekke- hizmetçisi) ibaresi ile zafer hutbesi ilave edilmitir. Halep ehri bu suretle 

büyük bir erefe nail olmutur. 

Halep ehrinin batsnda bulunan ve eski ad als olan Kanserin ehrinin 

kalntlar mevcuttur. Bu belde slam dininin ortaya çkt tarihte Halep’ten daha 

büyük ve daha mehur olup, Emevi devleti tarafndan atanan valilerin merkezi olduu 

gibi bir ara Hamdaniye devletinin de bakenti olmutur. Bu ehir ilk önce Kral 

Basilyos tarafndan tahrip edilmi ve Cebel-i Lübnan emirlerinden Beni Besis hanedan 

tarafndan da tamir edilmitir. Buray Halep’te hükümran olan Selçuklu Padi- 

ahlarndan Tacüddevle Neti H. IV. yüzyln sonlarna doru yava yava yktrmtr. 

190 Hiyeroglif yazlar eski Msr halkyla, Elkita olarak adlandrlan Hama halkna has bir yazdr. Bir 

takm özel iaretlerden oluan bu yaz yukardan aaya ve sadan sola doru okunur. Bu yaznn 

balangcndaki harfler anlatlan eyin özel eklini oluturmakta yazlr (Bu dipnot 1326 tarihli Halep 

salnamesinden alnmtr.). 

110


___________________________________________________________________________________ 

Nurettin ehid 

H. 566’da Kanserin 

Camii’nin deerli ta ve 

direklerini Halep’e nakletmi 

ve Emevi Camii’nin 

tamiratnda ve 

süslemesinde kullanmtr. 

Yine Halep’in 

Cebel-i Sem’ân kazasnda 

mehur Etarip 

köyü ve kalntlar bulunur 

ki, buras Haçl 

seferleri srasnda çok 

önemli bir yere sahip 

olduundan madeddin 

Zengi tarafndan tahrip edilmitir. 

Antakya Kazasna Dair Genel Bilgiler 191 

111 

Emevi Camii 

Antakya kazas Halep’in batsndadr. Antakya ehir merkezi vilayetten 100 

km yani 20 saatlik mesafededir. 

Antakya kasabasnda 1 hükümet kona, 1 askeri kla, 1 redif deposu, 4 

karakolhane, 1 askeri hastane, 130 cami ve mescit, 5 tekke ve zaviye, 5 kütüphane, 

30 medrese, 15 kilise ve havra, 1 rütiye mektebi, 17 Müslüman iptidai mektebi, 3 

Rum mektebi, 1 Ermeni mektebi, 2 Protestan mektebi ve 1 Musevi mektebi bulunmaktadr. 

Kasaba ve civarnda 10.281 hane 192, 5 hamam, 2.553 dükkân, 330 maaza, 

24 han, 2 otel, 123 deirmen, 32 frn, 30 kahvehane, 3 gazino, 10 meyhane, 1 

selehhane, 1 debbahane, 12 kiremithane, 30 çeme, 15 sabunhane, 30 ipek fabrikas, 

1 un fabrikas, 50 zeytinya mengenesi, 1.602 ambar ve samanlk, 254 çiftlik binas, 

3.110 ba, 2.525 bahçe, 255 bostan, 49.521 tarla ve 3 dalyan vardr. 

Antakya’y, Makedonyal skender’in en güzide subaylarndan biri olan 

Selevcus Nikator H.Ö. 882 ylnda Pederi Andohbos adna ina etmi ve skender’in 

vefatndan sonra kurduu Selefkiyan devletinin (Selevkoslar Prenslii) merkezi 

haline getirmitir. 

Zamanla Antakya olaanüstü büyümü, imarl bir ehir haline gelmi ve nüfusu 

700.000’i amtr. H.Ö. 723’te Yahudi Yunana’nn istilas srasnda Antakya’da 

bir günde 100.000 kii idam edilmitir. M.S. 526 senesinde meydana gelen büyük 

depremde 250.000 kii ölmütür. Ayrca bunlarn dnda yaklak yirmi defa meydana 

gelen deprem ve yangn felaketleri ile pek çok istilaya maruz kalan Antakya, 

git gide harap bir ehir haline gelmitir. Eski azametinden geriye sadece eski kalesi- 

191 Halep vilayetinin kazalar hakknda bilgiler alfabetik sraya göre yer verilmitir. 

192 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane says: 3.318,1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi 

kaytlarna göre hane says: 3.348’dir.

ORSAM 


 

nin bir ksm duvarlar ve eserleri kalabilmitir. Antakya’nn eski kalesi hakknda 

biraz bilgi vermek gerekirse; gerek slam’n zuhurundan önceki zamanlarda ve gerekse 

Haçl seferleri srasnda Antakya kalesinin surlarnn uzunluu on iki mil civarnda 

imi. Yani yaklak olarak üç saatlik bir mesafeyi dolamak gerekirmi. Kalenin 

surlar oval ekilde olup, ehrin güneyindeki dört tepe de bu surlarn içinde 

yer alr ve ehrin etrafn hâkimiyeti altnda tutarm. Kalenin dou tarafnda ve 

tepelerin üçüncüsünde on dört burçlu bir iç kale varm ve ehrin kuzeyi ve bats 

Asi nehri ve bir sur ile korunmaktaym. Surun dört bir tarafnda 360 adet kule ve 

çeitli kaplar varm. Bunlardan en önemlisi St. Pol (Nablus) Kaps, Dog (Köpek) 

Kaps, Asi Kaps ve Bâbü’l-Hadid (Demir) Kaps. 

Antakya H. 12’de Abu Ubeyde b. Cerrah ve Halid b. Velid tarafndan fethedilmitir. 

Halen mevcut olan ve içinde gömülü olduu Habib Neccar Camii o zamann 

eserlerindendir. 

Antakya’da meydana gelen depremlerden arta kalan kale duvarlarnn bir 

ksm Melik Zahir Baybars tarafndan H. 657 senesinde Antakya’y Haçllardan kurtarmak 

için ykmak zorunda kalnm ve dier bir ksmn da H. 1247 senesinde Msrl 

brahim Paa ykp, kalenin talaryla Antakya klasn yapmtr. Asi nehri 

üzerindeki köprüler Selefkiyanlarn eseridir. unu da 

unutmamak lazm, imarl olduu o yllarda Antakya 

ehrinin içinde birçok saray ve kök bulunurdu. Ayrca 

ehirde yedi gezegenden Müteri (Jüpiter) ve Zühre’nin 

(Venüs) eski heykelleri ile Yunanllarn ilâhlarndan 

Venüs’ün mabedi, büyük hamamlar, suyollar 

ve tiyatrolar vard. Hatta tiyatro sanat o kadar ilerlemi 

ki, oyuncular Sur ile Beyrut’tan, seyircileri de 

Ba’lbek’ten gelirmi. Ayrca Antakya Romallar zamannda 

pek mamur ve mehur bir ehirdi, Roma imparatorluunun 

Roma ve skenderiye’den sonra üçüncü 

bakenti Antakya’dr. 

Antakya, Selefkiyanlar zamannda ilahi ehir 

anlamna gelen Teopoli, Romallar zamannda ise dou 

kraliçesi anlamn tayan Oryan adlaryla ünlenmitir. 

Gerek Selefkiyanlar döneminde ve gerekse Romallar 

döneminde Antakya’da her türlü ilim, fen ve özellikle 

gökbilimi ve ilahiyat pek ilerlemiti. 

112 

Antakya Talih Tanrças 

Bu saydmz eserler Antakya’da meydana gelen H. 526 depreminde yerle 

bir olmutur. Antakya’nn imdiki çok güzel konumu kadar, havas da mükemmeldir. 

ehrin bat ve ön tarafndan Asi nehri akar. Arka tarafnda güzel manzaral bir 

da bulunur, kuzey ve güney taraflar da portakal, limon ve dier meyve bahçeleriyle 

doludur. ehrin önünde geni ve güzel manzaral bir ova vardr. 

Antakya’da halkn bir ksm Türkçe ve dierleri de Arapça konuurlar. 

Antakya’da hububat olarak buday, arpa, alef, dar, küne, nohut ve dier 

hububat yetimektedir. Hububatn büyük bir ksm Avrupa’ya ihraç edilmektedir.


___________________________________________________________________________________ 

Ayrca çok fazla ipek üretilmekte ve bunlar Halep ile dier yerlere gönderilmektedir. 

Antakya kazasnda çok fazla zeytin aac bulunmaktadr. Halk ehirde sabunhanelerde 

zeytinyandan sabun imal eder ve bu sabunlar Adana, Kayseri ve Sivas 

vilayetlerine gönderilir. 

Yetien meyveler kaliteli ve nefistir. Halkn geliri genelde zeytin, ipek ve hububattan 

elde edilir. 

Tekstil çeitlerine gelince; Antakya’da en güzel mendiller, malah, kuak, kefiye, 

yatak çaraflar ve kadnlara özel ipekten çaraflar imal edilmektedir. Yün ve 

pamuktan oda döemeleri, aba ve dimi 193 imaline özel tezgâhlar vardr. 

Antakya’ya alt saat mesafede ve müdüriyet merkezi olan Süveydiye 194 iskelesi 

bulunmaktadr. Bu iskele önceleri pek bakmlyken sonradan geri kalm ve 

imdi bu iskele zahire, odun ve kömür gibi eyalar tayan gemilerin demir att 

iskeledir. 

Defne 

Defne ehri Antakya’nn batsnda ve bir saat mesafede bulunmaktadr. Bu 

ehir bugün su evi adyla bilinir ve Asi nehrinin dou tarafndadr. Defne-i Selefkos 

adndaki bu ehrin, baz tarihçilerin iddiasna göre Nikator tarafndan bir mesire 

yeri olarak ina edildiini yazyorsa da, aslnda Defne’nin tarihi Antakya’dan daha 

eski olup, burasn ina eden bidfen adnda bir zattr. Tarihçilerin görüüne göre 

Selefkiyanlar Defne’de güzel sokaklar, tiyatro ve mesire yerleri ina ettiler. 

Orada Selefkiyanlarn taptklar ilâh Apollon’un 195 heykeli ve dier heykeller 

de vard. Bu birinci heykel yabani serviden yaplm çok kymetli bir eserdi. Yine 

Defne’nin yaknlarnda ve bahçeler arasnda Olumpini oyunhanesi bulunurdu. Defne 

ehri M.S 526’da meydana gelen depremle tamamen yerle bir olmutur. 

Buras halen iki yüksek tepenin arasnda batya doru meyilli geni bir vadidir. 

Bu vadideki derenin cephesi gayet güzel bir kayalk manzaras vardr ve aralarndan 

saf ve berrak bir su çkmakta, bu sular birkaç çalayan oluturduktan sonra 

Asi nehrine akmaktadr. Defne’de on kadar deirmen dönmektedir. Defne’nin o 

eski hametinden bir eser kalmam, yalnz suyu ve doal güzellii insanlar çekmektedir. 

193 Pamuklu kuma veya pazen. 

194 Samanda. 

195 Apollon, eski Yunanllarn inancna göre güne, aydnlk, sanayi, edebiyat ve tababet tanrsdr. 

Resminde kendisi gayet yakkl bir erkek çocuu olduu halde elinde bir ok tutar ve saçlar yere 

sürünür gibi gösterilir. Söz konusu heykel 1178 senesine kadar kalmtr (Bu dipnot 1324 tarihli Halep 

Vilayet Salnamesi, s.296’da verilmektedir.). 

113

ORSAM 


 

Sulukiye veya Selefkiyan 

114 

Hatay Harabeleri 

Antakya kazasnda, Süveydiye iskelesinin alt mil batsnda ve Musa da 

eteinde Sulukiye veya Selefkiyan ehrinin kalntlar bulunur. Baz tarihçilerin görüüne 

göre Selefkiyan Finikelilerin bir beldesiydi. lk önceleri Hirya denilirdi. Buras 

Finikeliler’in altn çanda skenderun gibi bir ticaret merkezi olmutur. 

Bir rivayete göre Selefkiyan’, Selefkos Nikator kendi adna ina ettirmi ve 

daha sonra Selefkiyan, Antakya’ya iskele olmutur. Selefkiyan veya Selefkiya ehri 

buralarda Selefkiya Biyarya adyla anlm. Çünkü Biyarya, Akrâ dann bir dier 

addr ve Selefkiya adyla anlan dokuz ehir bulunduundan, ona dan ad ilave 

edilmitir. Dier bir rivayete göre de bu ehri ina eden kii bu ehirde defnedilmitir. 

Rivayetlere baklrsa Selefkiya limann Sezar Tabaryos yeniden ina ettii, baka 

bir rivayette ise tamir ederek yeniden meydana çkartt söylenir. M.S 526 ve 528 

yllarnda meydana gelen depremlerde Selefkiyan ehri tamamen tahrip olmutur. 

slam fetihleri srasnda yalnz ad kalmtr. H. VI. yüzyln balarnda Haçllar tarafndan 

ele geçirilen bu iskele, Seman skelesi adn almt. 

Antep Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Antep kazas Halep’in kuzey yönündedir. Antep ehir merkezi vilayetten 24 

saatlik mesafededir. Antep 37 derece 8 dakika kuzey enlemi ve 35 derece 2 dakika 

dou boylamnda bulunmaktadr. Antep halknn dili Türkçe’dir. 

Antep ehrinin binalar güzel, sokaklar oldukça geni ve temizdir. ehrin etraf 

zeytin balar ve bahçelerle çevrili olup, gerek içeriden ve gerekse dardan 

manzaras oldukça güzeldir. Antep’in havas gayet salamdr.


___________________________________________________________________________________ 

115 

20. Yüzyl Ba Antep ehri 

Antep ehrinin kurulu tarihi hakknda kesin bir bilgi bulunmamaktadr. slam 

fetihleri srasnda ad hiçbir eserde geçmemektedir. Ancak Haçl seferlerinden 

bahseden baz tarih kitaplar bu bölgeden bahsederken, seferler sebebiyle o bölgenin 

merkezi olan Dolon kasabasnn 800’lü yllarda tahrip olmas sebebiyle, ehir merkezi 

bugünkü Antep merkezine intikal etmitir. Bu bilgiler yerel er’i Mahkeme 

sicillerinden anlalmaktadr. Antep, Halep vilayeti dâhilinde büyüklük ve gelimilik 

bakmndan ikinci sradadr. Antep ehri eitim yönünden de gelimi bir ehirdir. 

ehirde çeitli medreseler ve mektepler, ayrca kimsesizler için bir yetimhane 

mevcuttur. Amerikan misyonerlerin idaresi altnda bulunan ve adna “Kolej” dedikleri 

büyük bir okul da bulunmaktadr. Bu okulda her türlü fen ve bilimin yan 

sra tp dersleri dahi okutulmaktadr. Bu okullarda Talebe says 600 civarndadr. 196 

Antep ehrinde 14.951 hane 197, 1 hükümet kona, 1 kale, 1 redif deposu, 1 

cephane, 6 karakolhane, 40 cami, 220 mescit, 25 medrese ve kütüphane, 16 tekke, 72 

sebil ve çeme, 1 rütiye mektebi, 22 iptidai mektebi, 1 Amerikan koleji, 2 hastane, 8 

kilise, 1 havra, 14 hamam, 2.849 dükkân ve maaza, 4 bedesten, 31 han, 53 frn, 

2.000 alaca ve bez aba tezgâh, 6 debbahane, 50 boyahane, 10 ma’sara, 1 selehhane, 

22 deirmen, 2 naccar 198 deirmeni, 6 müskirat 199 fabrikas, 5 sabunhane, 30 kahvehane 

ve 1 kraathane vardr. 200 Kaza dahilinde 352.600 dönüm ekili ve 112.000 dönüm 

ekili olmayan arazi vardr. 201 


197 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane says: 6.950, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde 

hane says: 6.986’dr. 

198 Marangoz. 

199 Sarholuk veren her içecek. 

200 Bu bilgiler 1326 tarihli Halep Vilayet salnamesine göre. 

201 1324 tarihli Halep Vilayet salnamesine göre.

ORSAM 


 

116 

Antep Amerikan Koleji 

Antep ehrinin güneydousunda ve alt saat mesafede bulunan ve Haçl seferleri 

srasnda öhrete kavuan mehur Tilbear 202 ile güneybatsnda ve üç saat 

mesafede bulunan Burcu’r-Rsas adl kalelerin harabeleri mevcuttur. 

Antep’in batsnda ve üç saatlik mesafede Sacurba adl mezradan doan 

Sacur nehri, Antep ehrinin cami, hamam ve evlerinin su ihtiyacn karlamaktadr. 

Bu nehir Bâb ve Münbiç topraklarnn büyük bir ksmn suladktan sonra Frat nehrine 

dökülmektedir. 

Antep’in dousunda ve alt saat mesafedeki Krat köyü civarnda Peke adl 

mezra arazisinden doan pnara Cevaz nehri ad verilmektedir. Bu pnar dier baz 

ufak tefek kaynaklarla birleerek Krat köyü ve Rei nahiyesi arazisini suladktan 

sonra Nizip kasabas önünden geçerek Frat nehrine dökülür. 

Antep’in batsnda ve yarm saat mesafede bulunan Tabent adl bölgeden 

doan nehir, biraz ileride baz kaynaklarla ve Kasarc pnaryla birleerek Halep’e 

doru akar. Yine Antep’in dou bölgesinde ve üç saat mesafede bulunan Çdn 

köyü topraklarndan doan ve Koyuk adn alan nehir de Halep’e doru akmaktadr. 

Rivayete göre Antep’in merkezinde Kurttepe adl bölgesinde bulunan Kabasakal 

mahallesinde bir caminin kubbesinin altnda Yeua (A.S) hazretlerinin makam 

bulunmaktadr. Ayrca bu makamn türbedarlar da ayn yerde medfundur. Antep 

kalesinde mam Gazali hazretlerinin yüce makamlar bulunmaktadr. Yine Antep’in 

güney dousunda bulunan mezarlk içinde, halk tarafndan ziyaret edilen 

âlimlerden Saçaklzade’nin mezar ve ehreküstü caddesinde ulu evliyalardan Beinci 

hazretlerinin merkatlar bulunmaktadr. 

Antep ve civarnda mehur olan köprüler; Mara ve slâhiye’den gelip gidenlerin 

kulland bat bölgesinde bulunan Maanolu köprüsü ve kuzeydou böl- 

202 Gaziantep’in güneydousunda bulunan Gündoan köyünün eski ad.


___________________________________________________________________________________ 

gesinde bulunan Nizip yolu üzerinde Neftekin köprüsü ve ehrin yaknlarnda bulunan 

Klnçl, Sacur ve Yazck köprüleriyle, dou tarafta ve bir saat mesafede bulunan 

Karatar köprüleridir. 

Antep kazasnda hububat çeitlerinin her türlüsü yetiir. Ayrca fstk, üzüm, 

incir ve zeytin bol miktarda üretildiinden darya ihraç edilmektedir. 

Antep’te sar krmz sahtiyan 203, alaca, aba, yünden elbiselik kumalar, am 

taklidi döemelik, bez, kanepe, sandalye ve Sabun imalathaneleri mevcuttur. Halep, 

Kilis, dlip taraflarna sahtiyan ve bazen de Msr ve Anadolu taraflarna alaca, bez, 

aba ve sabun ihraç edilmektedir. Antep’in Halep, Urfa, Mara ve skenderun ile çok 

ilek bir ticareti vardr. 

Antep’te bulunan Ziraat Bankas sandnn 1312 senesi net nema miktar 

33.550 kurutur. Sandn giderlerinin toplam olan 13.118 kuru ve 4 para bu miktardan 

düüldükten sonra net kâr 20.431 kuru ve 36 paradr 204. 

Bâb Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Bâb kasabas Halep’in dousunda ve 37 km uzaklkta bulunur. Bâb eskiden 

beri Beza’ kaps demekle mehurdur. 

Bâb kasabasndaki halkn tamam Müslüman’dr. Dilleri de genel olarak 

Arapça’dr. Bâb kazasnda 1 hükümet kona, 1 redif deposu, 15 cami ve medrese, 1 

rütiye mektebi, 5 sbyan mektebi, 4.698 hane, 3 hamam, 2.910 dükkân, 30 han, 19 

deirmen, 7 frn, 5 kahvehane ve 7 ma’sara mevcuttur. 

Rivayete göre Bâb kasabasnn batsnda ve be dakika mesafedeki dada 

eyh Akil b. Ali b. Ebitalip hazretlerinin mezar bulunmaktadr. 

Merkez kazaya yarm saat ve vilayet merkezine 7,5 saat mesafede bulunan 

Tadef kasabas 2.343 Müslüman ve 52 Musevi nüfusa sahiptir. Bu kasabada Musevilerce 

kutsal saylan eski bir mabet bulunmaktadr. Bu mabedin içinde bulunan eski 

bir tan üzerindeki kitabeye göre tarihi 2000 yldan fazladr. Bu kasabada Tevrat’ta 

zikredilen Soba ehrinin harabelerinin mevcut olmas gerekir. Ancak, bu bilgi tarihçiler 

tarafndan teyit edilmemektedir. Mehur tarihçi bni Hokel, Soba ehrinin Frat 

civarnda ve Kab ehrinde olduunu beyan etmektedir. 

dir. 

Haçllar zamannda ünlenen Beza’ köyü yine bu kasaba snrlar içerisinde- 

Batyan vadisinde bulunan mehur Beza’ köyü, Bâb kasabasna krk dakika 

mesafededir. Bu köyde çeitli su kaynaklar da vardr. Beza’ köyünden pek çok edip 

ve air yetimitir. Abu Hanife Yahya b. Halife El-Tenuhi El-Bizaî, Ebu Faris b. Ebi’l- 

Farac El-Bizaî ve Hamdan El-Bizaî bunlardan sadece birkaçdr. 

Tel Batnan bölgesi eski ve mehur bir kalenin yeridir. Bâb kasabasnn kuzeydousunda 

ve 15 dakika mesafede bulunan bu bölge Romallar zamannda tahrip 

edilmitir. 

203 Boyanm, cilâlanm deri. Tabaklanm deri. 


117

ORSAM 


 

Kazann verimli topraklar Nehru’l-Zeheb rmann sularyla sulanmakta ve 

kaza dâhilinde her türlü hububat, üzüm, nar ve nefis çekirdeksiz patlcan yetimektedir. 

Bir iki seneden beri Tadef kasabasnda bir hayli dut aac yetitirilmi ve ipek 

üretimine balanmtr. Ayrca keçe, seccade, kuzu derisi ve kürek imal edilmektedir. 

Belen 205 Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Belen kazas merkez vilayete tabi ve 50 köyü bulunan ikinci snf bir kaza 

merkezi olup, skenderun iskelesinden 34 km uzaklkta ve Halep’in kuzeybatsndadr. 

Belen, 36. paralelin üzerinde ve deniz seviyesinden 420 metre yükseklikte, 

Toros dayla Bakras dann birletii noktada bulunan dar bir boaz üzerinde 

küçük bir kasabadr. Bu kasaba be mahallede ikamet etmekte olan 3.215 Müslüman 

ve 1.825 gayrimüslim ile birlikte toplam olarak 5.040 nüfusa sahiptir. Halk genel 

olarak Türkçe konuurlar. Kasabann havas Haziran ayna kadar bulutlu ve serin 

olur. Haziran ayyla birlikte balayan yaz mevsimi Eylül sonuna kadar devam eder. 

Yazn scaklk gölgede 26-27 0C’yi geçmez. En scak günlerde 30-32 0C’ye kadar 

ulamaktadr. Havas lml ve güzel olan Belen’in suyu da boldur. Özellikle Belen’in 

kuzeyinde bulunan Eski mahalleden doan ve bura halk tarafndan Eski Su 

adyla öhret bulan pnar suyu kasabaya kadar ulamakta ve Kilise mahallesinin 

tamamyla, Muhlis Ali mahallesinin yarsn sulamaktadr. Belen’in kuzeyi, güneyi 

ve bats tamamen ba ve bahçelerle adeta kuatlm durumdadr ve buralarda her 

türlü meyve yetimektedir. Kazada üretilen pekmez ve sucuk çok mehurdur. 

Belen kazasnda 1 hükümet kona, 1 cami, 4 mescit, 1 tekke ve medrese, 1 

rütiye mektebi, 1 iptidai mektebi, 4 sbyan mektebi, 1 Ermeni kilisesi, 1 Ermeni 

mektebi, 2 hamam, 11 pnar, 2 köprü, 4 su deirmeni, 130 dükkân, 1 otel, 6 han, 6 

frn, 7 debbahane, 2 selehhane, 7 kahvehane, 1 gazino, 5 meyhane, 5 mahallede 

toplam 675 hane bulunmaktadr. Ayrca kasaba civarnda 238 bahçe ve 731 ba vardr. 

Eski Arap tarihçiler Belen ehrinden Bakras Boaz ve skenderun Kaps olarak 

bahsetmektedirler. 

Belen kasabasnn balangç noktasna Saffeyin ve sonuna da Top Boaz 

ad verilmektedir. Bu iki nokta arasnda, yaklak olarak üç saat süren kocaman bir 

derbendin ortasnda bu ehir bulunmaktadr. Yüksek bir tepe üzerindeki Belen’in 

dousunda mehur Amik ovas ve batsnda skenderun liman bulunmaktadr. Ayrca 

skenderun – Halep ose yolu Belen üzerinden geçmektedir. Bu sayede be alt 

vilayetin güzergâh üzerinde bulunan kaza önemli bir konuma sahiptir. Belen ehrinin 

çevresi kayalklarla çevrili olduundan, sonradan yaplm bir kaleden daha 

müstahkem bir konumdadr. 

H. 959 senesinde skenderun’dan Halep’e giden imdiki yolun eski güzergâh 

braklarak yerine Belen kasabas içinden geçen yol yaplrken, zamann Padiah 

Kanuni Sultan Süleyman tarafndan H. 960 senesinde Belen’de birer cami, hamam, 

205 Belen kasabasnn, Salnamedeki ad “Bilan” olarak yazlmaktadr. Büyük ihtimal Belen’in eski ad 

Bilan’dr. Bilan’n kelime olarak anlam her iki taraf açk ve iki da arasnda bulunan yer demektir 

(1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.271). 

118


___________________________________________________________________________________ 

han ve imarethane ina ettirilmitir. Ayrca bu bölgeye 250 nefer derbentçi 206 yerletirilerek 

burann ad Derbent Cebel-i Bakras ve skenderun olmutur. Birkaç sene 

sonra yine Kanuni Sultan Süleyman tarafndan verilen fermanla, bu bölgeye yerletirilen 

ahali için bölgenin dört bir tarafndan birer saat mesafede bulunan yerleim 

yerleri, öür vergisinden muaf tutulmak artyla vakfedilmitir. Bu bölgeye getirilen 

65 hanelik bir topluluk için bir köy kurulmu ve bu köye de Aynü’t-Tel Mezras ad 

verilmitir. Öteden beri rivayet edildiine göre bu bölge Belen kazas er’i mahkemesi 

sicillerinde de vakf olarak kaytldr. 

H. 1183 (1769) senesinde padiah III. Mustafa döneminde Adana vilayetinde 

görevli bulunan mutasarrflardan Abdurrahman Paa’nn çabalaryla civar yerlerden 

bölgeye getirilen halk 400 kadar haneye yerletirilmi ve kasaba haline getirilmitir. 

15 aban 1217 (11.12.1802) tarihinde de çkan emirle, bölgenin ad Aynü’t-Tel 

Mezrasndan, u an kullanlmakta olan Belen’e dönütürülmü ve Defter-i 

Hakani’nin eski kaytlarnda da tashih edilmitir. 

Belen’in (eski deyimle Bilan) anlam, yüksek da üzerinde bulunan ve iki 

da birbirinden ayran yol demektir. “Bil” kökünden gelmekte olan kelimenin, 

Arapça gramer kullanlarak tesniyesi (diisi) salanmtr. ehrin konumuna baklnca 

bu isim uygun dümektedir. 

1280 (1864) ve 1288 (1872) yllarnda meydana gelen iddetli iki depremde 

Belen yerle bir olmu ve gerilemeye yüz tutmutur. Ancak son 20–30 sene içinde 

önemli gelimeler kaydetmi ve özellikle II. Abdülhamit döneminde yeniden eski 

haline kavumaya balamtr. 1293 (1877) ylnda bir rütiye mektebi ina edilmi 

ve 1302 (1887)’de resmi açl yaplan skenderun – Halep ose yolunun Belen içinden 

geçmesiyle de Belen bir kat daha önem kazanmtr. 

Belen kasabasna be saat mesafede, Alaybeyli köyü yaknlarnda suni bir 

tepe üzerinde yaplm eski bir kale harabesi içinde mescit tarznda bir bina bulunmaktadr. 

Bu bina içinde evliyalardan Bayazt- Bastami’nin makam ve rivayete 

göre de mezar bulunmaktadr. 

Bu mescit zamana yenik dütükten sonra, 1306 senesinde Mürselzade Hac 

Mustafa evki Paa tarafndan tamir ettirilerek, içeride ve darda yüzlerce cemaatin 

saca hale getirilmi ve çok düzenli bir ekilde döenmitir. 

Belen kasabasnn Yukargedik mahallesinde ve Kastelli Han denilen bölgede 

kalntlar halen mevcut olan eski eserlerden Paa Kaps adyla bilinen ve on 

arn eninde geni bir set harabesi vardr. Arap tarihçiler bu bölgeden dolay buraya 

Bakras Boaz ve skenderun Kaps adn vermektedir. Yine bu kazada Bakras kasabas 

ve Bakras kale harabeleri de bulunmaktadr. Bu kasaba Emeviler döneminde 

çok gelimi ve mehur bir ehirdi. Bakras, Haçl seferleri döneminde de önemli bir 

yere sahipti. 

Tarih kitaplarna göre Bakras’n, H. 750 senesinde Sarumuddin b. eybani 

muhafzl altnda iken çok gelimi bir ehir olduu rivayet edilmektedir. Bir de 

zamannda Belen kazasnn kuzeyinde Derbasak adl eski bir belde bulunmaktay- 

206 Snrlarda, geçit ve boazlarda muhafzlk görevini yapan kiiler. 

119

ORSAM 


 

m. Baz tarihçilere göre Derbasak beldesinin yeri Murat Paa köprüsü civarnda 

olmaldr. Nitekim Bakras ile Murat Paa köprüsü arasnda bulunan ve Akdeniz 

gölü adyla bilinen yerde kalntlarnn görüldüü rivayet edilmektedir. Yine bu 

kazada Gündüzlü beldesinin kalntlar da bulunmaktadr. 

Cebel-i Sem’ân Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Merkez kazann idare binas imdilik geçici olarak Halep’in Bendere mahallesinde 

bir dairede bulunmaktadr. 207 

Kaza dâhilinde 183 cami ve mescit, 2 tekke, 20 sbyan ve iptidai mektebi, 18 

han, 32 dükkân, 3 deirmen, 528 samanlk, 262 ba, 104 bahçe, 52.675 tarla, 321 çayr, 

279 mera, 93 arsa, 78.067 dönüm ekili ve ekili olamayan arazi ve 4.283 hane 208 

bulunmaktadr. 

Kaza halk genel olarak Müslüman olup, Arapça konuurlar. 

Kazaya bal Büyük Evrem köyünde Hz. em’un’un makam bulunmaktadr. 

Ayrca Andan köyünde ve dan banda Hz. Yusuf’un kardelerinden Hz. 

Armiya’nn mübarek makamlar da bulunmaktadr. Bu makamlar bahar ve yaz aylarnda 

çeitli bölgelerden, özellikle Halep, Kilis, dlip ve Mare’den gelen ziyaretçilerle 

dolup tamaktadr. 

Sem’an’da eski eser olarak Han Toman harabeleri bulunmaktadr. Bu harabelerin 

ününden dolay pek çok turist buralar görmek için gelmektedir. Buras eskiden 

mehur ehirlerden biri iken, imdi bir köy halindedir. Ayrca kazada Etarib 

adyla anlan ehir harabeleri de bulunmaktadr. 

120 

Sem’ân Harabeleri 

207 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.367 


hane says: 4256.


___________________________________________________________________________________ 

Sem’an harabeleri yaknnda Dare-i zzi köyü civarnda yüksek bir dan 

zirvesinde ulu eyhlerden eyh Bereket hazretlerinin türbesi bulunmaktadr. Ayrca 

Kefri Da’il köyünde Halife Ömer hazretlerinin eseri olan Ömerî Camii bulunmaktadr. 

Cami zamann hmna uram ve neredeyse harap hale gelmi iken, padiah 

hazretlerinin emriyle tamir ve imar edilmi, ad da Hamidiye Camisi olarak deitirilmitir. 

Kazada tarm ürünü olarak buday, arpa, kokoroz 209, dar, mercimek, burçak, 

zeytin, tütün, kavun, karpuz ve çeitli yaz ürünleri yetimektedir. Vilayet merkezinin 

ihtiyaçlar bu kazadan karlanmaktadr. 

Kazann baz köylerinde iplikten adi bir kuma dokumas yaplmaktadr. 

Halep’ten gelen Koyuk nehri bu kazann içinden geçer. 

Cisr-i uûr Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Cisr-i uûr kasabas Halep’in 100 km güneybatsnda, 21 saat uzaklkta ve 

Asi nehri üzerinde bulunmaktadr. 

Cisr-i uûr kasabasnn batsnda Lazkiye sanca ve Sahyun kazas, güneyinde 

Hama, Mare ve dlip kazalar, kuzeyinde Harim ve Antakya kazalar ile snrldr. 

Cisr-i uûr kasabas ile nahiyeleri Arapça konuurken, Ordu nahiyesi ve 

köylerinde yaayan halk Türkçe konuur. 

Cisr-i uûr kasabasnda 1 hükümet kona, 2 cami, 5 mescit, 1 tekke, 1 rütiye 

mektebi, 3 iptidai Müslüman mektebi, 1 kilise, 1 Hristiyan iptidai mektebi, 1 

hamam, 5 frn, 4 kahvehane, 225 dükkân, 3 han, 10 su deirmeni, 1 pazar ve Asi 

nehri üzerinde 14 gözlü gayet büyük bir köprü vardr. Kaza dâhilinde, 2 rütiye 

mektebi, 14 iptidai Müslüman mektebi ve 5 Gayrimüslim mektebi vardr. 

121 

Su Deirmeni (Naur) 

Cisr-i uûr kasabas 400 yl önce sazlktan yaplm yaklak 5000 ila 10.000 

haneden oluan bir yerleim yeri iken, mehur Köprülü Mehmet Paa tarafndan 

209 Koçanyla beraber Msr buday.

ORSAM 


 

ina edilen birer cami, han ve hamam’dan sonra gelimeye balam ve çada bir 

ehir konumuna gelmitir. 

tadr. 

Kasabada pamuktan imal edilen yatak yüzü, döemelik ve sofralk baslmak- 

Ordu nahiyesinin dousunda Lazkiye snrnda bir miktar ormanlk bulunmaktadr. 

Ayrca bu nahiyede kurum 210 madeni çkmaktadr. Asi nehri bu kasabann 

yanndan geçtikten sonra, Derku nahiyesinden geçerek Antakya kazasna ve 

oradan da doruca Akdeniz’e dökülmektedir. Ordu kasabasnn çevresinde bulunan 

pek çok deirmen ve bahçe Asi nehrinin suyu ile sulanmaktadr. 

Kazada ayrca Beyaz nehir diye adlandrlan nehrin suyu da gayet hafif ve 

lezzetlidir. Bu nehrin suyu birkaç köyün topraklarn suladktan sonra Asi nehrine 

dökülür. Kazann eski köylerinden uur köyünde eski bir kale harabesi ve Mazik 

Kalesi nahiyesinde Selefkos tarafndan yaplan mehur famiya beldesinin harabeleri 

bulunmaktadr. Bu belde bir zamanlar Selefkos tarafndan ordu merkezi olarak 

kullanlm ve burada bir Süvari Harbiye Mektebe de ina edilmitir. Ayrca ehrin 

yan bandaki merada sava için yaklak olarak 20.000 at ve 300 manda bulundurmutur. 

Bu kalenin civarnda ikamet edenler tarafndan kldan çuval ve çadr imal 

edilir. Ayrca bu kale civarna 200-300 çadrlk seyyar 500-600 nüfuslu Arap airetleri 

yln baz aylarnda gelerek ikamet eder ve beli bir müddet kaldktan sonra tekrar 

yerlerine dönerler. 

Kazada bulunan eyh sa hamam adndaki kaplca Nisan, Mays aylarnda 

ve sonbaharda pek çok hastaya ifa kayna olur. 

Asi nehrinde her sene bir hayli balk tutulmakta, özellikle Hama ve Halep 

taraflarnda Dalyan ve Ylan bal bulunmakta, avlanan bu balklar Lazkiye, skenderun 

ve Beyrut’a gönderilmektedir. Mazik gölü ve Dalyan rüsumat Duyun-i 

Umumiye idaresine ait olup, yllk olarak 140.000-150.000 kuru bedelle ihaleye çkarlmakta 

ve talibine verilmektedir. 

Kazada genel olarak ekilebilir 410.000 dönümlük toprak bulunmaktadr. Bu 

topraklarda buday, arpa, dar, mercimek, küne 211, ufan, nohut, zeytin ve ipek 

kozas elde edilir. Bu topraklarn yllk hububat hâslat 100.000 albe 212 civarndadr. 

Harim Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Harim kazasnn merkezi olan Kefri Teharim kasabas, Halep’in batsnda ve 

16 saatlik mesafededir. Bu kasabada 1 hükümet kona, 1 redif deposu, 1 cami, 1 

mescit, 1 tekke, 4 sbyan mektebi, 2 kz mektebi, 106 dükkân, 4 kahvehane, 2 hamam, 

3 frn, 13 zeyt 213 ma’saras, 1 han, 2 hayvan deirmeni, 672 hane 214 ve 3.196 

nüfus bulunmaktadr. 

210 Boyama ilerinde kullanlan siyah bir maden. 

211 Karaburçak. 

212 Baz mahsullerin ölçüm kabna verilen addr. 

213 Zeytinya. 

122


___________________________________________________________________________________ 

Kazaya tabi üç kasabadan ilki merkeze iki buçuk saat mesafede olan Harim 

kasabasdr. Bu kasabada; 30 dükkân, 1 cami, 1 mescit, 1 hamam, 1 frn, 3 kahvehane, 

1 zeyt ma’saras, 1 han, 3 su deirmeni, 251 hane ve 1.010 nüfus bulunmaktadr. 

kinci kasaba ise merkeze yarm saat mesafede bulunan Armanaz kasabasdr. Bu 

kasabada; 153 dükkân, 4 cami, 1 mescit, 2 hamam, 4 kahvehane, 10 zeyt ma’saras, 1 

han, 5 deirmen, 1 boyahane, 3 cam fabrikas, 3 debbahane, 622 hane ve 3.068 nüfus 

bulunmaktadr. Üçüncü kasaba ise merkezden bir buçuk saat mesafede bulunan 

Selkin kasabasdr. Bu kasabada da 56 dükkân, 2 cami, 1 mescit, 1 hamam, 1 frn, 1 

kahvehane, 3 zeyt ma’saras, 3 ambar, 1 han, 1 kireç ambar, 1 deirmen, 1 boyahane, 

439 hane ve 2.174 nüfus bulunmaktadr. 

Kazann 661.099 dönüm ekili ve ekili olmayan arazisi bulunmaktadr. Kazann 

geneli Reyhanîye, Paria ve Harim adlarnda üç nahiyeden olumaktadr. Bunlardan 

ilki olan Reyhanîye nahiyesinde toplam 77 köy bulunmaktadr. Tamamen 

Türk airetlerinden oluan bu kazann halknn dili Türkçe’dir. En büyük köyleri 

Akpnar, Ayranc, Adatepe, Paahöyük, Üçtepe, Abdalhöyük, Odakla, Buhurlu, 

Büyüksçanl, Küçüksçanl, Çatalhöyük, Çatalkilli, Çukurburun, Canpolat, 

Çakaltepe, Halebigedii, Anzerin, Harapali, Sazlk, Göktepe, Kötüköy, 

Kötübüyük, Deyriruhban, Hamamerki, Kumsat, Tala, Ceyrantepe, Kafirtepe, 

Davutpaa, Gazihacmürsel, Gazimehmetbey, Karasüleymanl, Karamastaba, 

Güntutulu, Karahöyük, Dalgan, Adalet, Hasanbellü, Yeniyaban, Burcuhöyük, 

Yeniehir, Yanyurt, Kenaniye, Gökçeolu, Hacfaik, Seyitalihöyük, Kelek, 

Mirmiran ve Necartepe köyleridir. Ayrca bu nahiyeye bal olan Yeniehir, 

Ertah, Efnir, Harran ve Hasaniye köylerinde de Tatar ve muhacir Çerkezler ikamet 

etmektedir. 

Reyhanîye nahiyesinde Halep’ten skenderun’a kadar uzanan ose yolun bir 

ksm ve Ömer Aa noktasnda bulunan bir kaplca ile eskiden Süveydiye iskelesinden 

Musul’a kadar uzanan ve Ressaf olarak bilinen döeme yolun eski kalntlar 

bulunmaktadr. Ayrca Abraha’nn eski eserlerinden yol ve ölçü iaretleri olan bir 

hayli tepe mevcuttur. Yine bu nahiyede Anadolu yönünden gelen ve nahiyenin kuzeyden 

güneydousuna akan Afrin nehri bulunmaktadr. Bu nehir baz yllar k 

aylarnda sele dönümekte ve batsnda bulunan Asi nehrine karp, çevresinde 

bulunan topraklar tamamen su altnda brakmaktadr. 

kinci nahiye olan Peria nahiyesinin büyük bir ksm dalk ve talktan 

olumaktadr. 36 köyü ve 1.200-1.300 nüfusu bulunan nahiyenin halk genellikle 

Arapça konuurlar. Bu nahiyenin baz köylerinde eskiden kalma büyük mabet kalntlar 

ve devasa maaralar mevcuttur. 

Üçüncü nahiye ise Harim nahiyesidir. 67 köyü bulunan bu nahiye halk 

ksmen Türkçe, ksmen de Arapça konuurlar. Nahiyede Cebel-i Âlâ adndaki 

dada yaayan halk tamamen Dürzî airetlerindendir. 


hane says: 701, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi kaytlarna göre hane says: 612’dir. 

123

ORSAM 


 

Kazada Cedide, Yeniehir, Aynü’l-Coz, Aynü’l-Ubeyde ve Harim adlarnda 

be büyük pnardan sular akmakta ve hepsi sonunda Afrin ve Asi nehirleriyle birlemektedir. 

Bu nahiyede Harim, Hasn, Ertah ve Sermeda köylerinde Selefkiyan uygarlna 

ait dört kale bulunmaktadr. Harim kalesinin üzerindeki yaztlardan ve çizimlerden 

burann Melikü’z- Zahir Berkok tarafndan tamir edildii anlalmaktadr. 

Bu bölge Hz. Ömer döneminde fethedildii zamanlarda, Harim büyük bir 

ehir olup H. 460 ylnda Halep’te hüküm süren Merdas hanedanndan Mahmud B. 

Nasr tarafndan Ertaha Beyleri (Beyolu) komutasnda Türkmenler gönderilerek 

tekrar ele geçirilmitir. Bu kaza snrlar içerisinde bulunan Tizin köyü Hz. Ömer 

döneminde de mevcut olan bir yerleim yeridir. H.750 tarihinde de büyük bir 

yerleim yeri olup, tarihçiler tarafndan zikredildiine göre, burada yaayanlar 

tamamen Türkmenlerden olumakta ve mükemmel çarlar ile camileri bulunmaktaym. 

Ayrca eski kalenin yerinde Türkmen Aalar tarafndan ina edilen 

binalara da Deirmen Ka ad verilmitir. 

Ayrca Harim’e yarm saat mesafede sahabelerden Hz. Ebu Eyüp El-Ensarî 

ve Hz. Abu Ubeyde b. Cerrah’n makamlar bulunmaktadr. 

Bu kazada hububatlardan buday, arpa, mercimek, nohut, burçak, sar ve 

akdaryla beraber pamuk, zeytin, üzüm, incir, badem ve dier sebzeler ile afyon da 

yetimektedir. 

dlip Kazasna Dair Genel Bilgiler 

dlip kasabas Halep’in batsnda ve on iki saat mesafededir. dlip kasabasnda 

1 hükümet kona, 1 redif deposu, 1 cephane, 10 cami, 27 mescit, 3 medrese, 3 

kütüphane, 15 tekke ve zaviye, 1 rütiye mektebi, 14 sbyan mektebi, 1 Rum mektebi, 

1 Protestan mektebi, 1 kilise, 10 hamam, 959 dükkân, 14 han, 12 kahvehane, 3 

sabunhane, 2 debbahane, 3 boyahane, 65 deirmen, 10 frn, 56 zeyt ve havle 

ma’saras, 3 sebil ve 1 eczane vardr. 

dlip kasabasnn merkezinde 18 mahalle ve 2.157 hanede 215 toplam 13.330 

erkek ve kadn nüfus bulunmaktadr. ehrin havas güzel ve lmldr. Bu kasabada 

akarsular ve çemeler yoksa da kasabaya bir saat mesafede Martin bölgesinde gayet 

yumuak ve latif bir su bulunmaktadr. 

dlip’in güneyinde ve iki saat mesafede ve merkez vilayete 14 saat uzaklkta 

Eriha adnda bir kasaba bulunmaktadr. Buras müdürlük merkezidir. Burada da 1 

hükümet kona, 6 cami ve mescit, 2 medrese, 3 tekke ve zaviye, 2 kütüphane, 14 

sbyan mektebi, 2 hamam, 200 dükkân, 25 deirmen, 15 zeyt ma’saras, 3 frn, 1 

sabunhane, 3 kahvehane ve 4 han vardr. Eriha’da 7 mahalle ve 862 hanede toplam 

4.868 nüfus bulunmaktadr. Bu kasaba havasnn temizlii ile mehur olup, Zaviye 

ve Erbain dalarnn eteinde yer almaktadr. Özellikle Erbain danda souk ve 

güzel akarsular bulunmaktadr. Yazn havalarn rahatsz edici scaklklarnda ancak 

215 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi göre hane says: 1909’dur. 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi 

kaytlarna göre hane says: 1916’dr. 

124


___________________________________________________________________________________ 

bu dalarda rahatlarsnz. Hayat bu dalara ve talara o kadar güzel serinlikler 

bahetmitir ki, yaz aylarnda havas çok güzel olmaktadr. Bahar mevsiminde de 

çeitli çiçekler ve bitkiler o bölgenin yüzeyini süslemektedir. 

Bu kasaba etrafnda birçok eski tarihi binalar bulunmaktadr. Bunlarn en 

mehuru ve Halep ehri büyüklüünde olan Bara adndaki harabe ehirdir. Bu harabe 

ehrin içinde çeitli heykeller ve resimlerin yan sra, bir de harabe halinde bir 

kale bulunmaktadr. Kale üzerinde bulunan yaklak olarak 2–3 metre uzunluunda 

ve 75 cm eninde tatan bir yapnn üzerinde eski Yunan harfleriyle yazlar bulunmaktadr. 

Bu kale Haçl Seferleri srasnda ünlenmi ve pek çok sava görmütür. 

Bara ehrinin güneydousunda ve yaklak 5 km mesafede Sercilye adnda eski tarihi 

kalntlar bulunmaktadr. Bu kalntlarn içinde etraf yüksek duvarlarla çevrilmi 

ve Hamam diye adlandrlan bir yap bulunur. Yapnn zemininde renkli mozaik 

talarla yaplm geyik, balk ve dier hayvan figürlü süslemeler bulunmaktadr. 

dedir. 

Haçl seferleri zamannda ünlenen Zerdana köyü de bu kasaba snrlar için- 

Eriha nahiyesinde ayrca, 

Ruveha adnda eski bir harabe de 

bulunmaktadr. Bu harabe içinde 

bulunan çeitli eserler ve binalar 

dikkat çekicidir. Yine bu nahiyede 

Maara adndaki köyde çeitli ma- 

aralar ve dikme talar üzerinde 

çeitli hayvan figürleri ve resimler 

bulunmaktadr. 

dlip kasabasnn kuzeyinde, 

iki saat mesafede ve vilayet merkezine 

de on bir saat mesafede 

dlip Harabeleri 

Ma’rtamsarin adnda bir kasaba 

bulunmaktadr. 5 mahalle 573 hane ve 3.261 nüfusa sahip olan bu kasabada 1 cami, 

13 mescit, 1 medrese, 15 sbyan mektebi, 3 hamam, 201 dükkân, 7 han, 6 deirmen 

ve 5 frn bulunmaktadr. 

dlip kasabasna iki saat mesafede ve zamannda koca bir ehir olan, ancak 

imdi o eski halini kaybetmi bulunan Sermin kasabas bulunmaktadr. Bu kasabada 

da 1 cami, 7 mescit, 3 tekke, 6 sbyan mektebi, 2 hamam, 75 dükkân, 3 han, 12 de- 

irmen, 5 zeyt ma’saras, 1 frn ve 3 kahvehane bulunmaktadr. 

Bu kasabann halk genel olarak Müslüman olup, 3 mahalle ve 367 hanede 

toplam olarak 2.054 nüfus bulunmaktadr. 

Sermin civarnda bulunan Bene kasabasnda da 1 cami, 11 mescit, 1 hamam, 

25 dükkân, 1 frn, 1 kahvehane, 3 mahalle, 465 hane ve 2.723 Müslüman nüfus vardr. 

Halk genel olarak Arap olup, Arapça konuur. 

Eriha nahiyesinde ve Oruç ovasnda, Ari adndaki bölgeden doan rmak, 

dalarn eteini geçtikten sonra büyük bir toprak parçasn bataklk halini getirmek- 

125

ORSAM 


 

te ve bu bataklktan hiç kimse faydalanmamaktadr. Bu batakln ortasnda ufak bir 

gölcük olumakta ve bu sularda sülük bulunmaktadr. 

Bu kazada toplam olarak 126.000 dönüm arazi bulunmakta ve tahminen 

105.000 dönümü ekilmekte ve 21.000 dönümü bo kalmaktadr. Doal olarak çok 

verimli olan bu topraklarda her türlü zahire ve meyve yetitirilmektedir. Topran 

verimi o kadar yüksektir ki, gübrelemeye veya dier hazrlklara gerek kalmadan 

ekilebilmektedir. Yine birçok meyve ve sebze susuz olarak yetitirilmektedir. Kazann 

mahsulleri buday, arpa, dar, mercimek, susam, celban, pamuk, nohut, kengercik 

216, soan, kavun, karpuz, acur, salatalk, badem, üzüm, nar, vine, fstk, kiraz, 

elma, armut ve dier meyve ve sebzelerdir. Ayrca en önemli gelir kaynaklarndan 

biri olan zeytincilikten, yllk olarak 750.000 Lira civarnda hâslat alnmaktadr. Pamuk 

ise yldan yla gelimektedir ve H.1326 ylnda bir hayli ihracat yaplmtr. 

dlip kasabasnda sabun ve gayet ince hasr imalat yaplmakta, bundan yllk 12.000 

Lira civarnda gelir elde edilmektedir 217. 

skenderun Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Halep’in kuzeybatsnda ve 105 km uzaklkta olan skenderun kasabas vilayet 

merkezine 24 saatlik mesafededir. skenderun 36 derece 35 dakika kuzey enlemi 

ve 33 derece 55 dakika dou boylamnda bulunmaktadr. 

skenderun kasabasnda 1 hükümet kona, 1 askeri kla, 1 redif deposu, 1 

karakolhane, 2 cami, 1 medrese, 6 sbyan mektebi, 4 kilise ve manastr, 1 havra, 1 

hastane, 1 gaz deposu, 1 kibrit 218deposu, 1 antrepo, 1 belediye eczanesi, 5 mahalle, 

1199 hane 219, 446 dükkân, 7 çeme, 25 maaza, 17 han, 2 hamam, 20 frn, 21 kahvehane, 

13 meyhane, 2 gazino, 4 lokanta, 1 selehhane, 5 meyan fabrikas, 6 otel, 126 

arsa, 2 bahçe vardr. skenderun’a bal köylerde ise 3 cami ve mescit, 4 sbyan mektebi, 

1 kilise, 1.940 hane, 44 dükkân, 18 deirmen, 823 bahçe, 201 ba, 4.527 tarla ve 

ekilmi veya ekilmemi 25.550 dönüm arazi vardr. 

skenderun Kasabas, Akdeniz sahillerinin kuzey bölgesinde bulunmakta ve 

kendi adyla anlan körfezin dou sahillerinde ve Toros dann eteinde yer alan 

Halep, Diyarbakr ve Irak bölgesinin iskelesi konumundadr. Süvey kanal açlmadan 

önce çok önemli bir ticaret merkeziydi ve Hindistan’n Akdeniz’deki ilk iskelesi 

olarak kabul edilmekteydi. Ancak Süvey kanalnn açlmasyla önemi biraz azaldysa 

da, son dönemlerde Padiahn emirleri dorultusunda inaatna balanan büyük 

Badat demiryolunun bir ubesi skenderun yaknlarnda yaplrsa, Süvey 

kanalnn kazand ticari önemle rekabet edebilecek konuma gelebilir. 

skenderun kasabas körfezin güneydou yönüne doru uzanmakta, alçak 

ve bataklk bir ovann kenarnda bulunmaktadr. Buna ek olarak ehrin kuzey yönünün 

de dalarla kapal olmas sebebiyle skenderun’un havas çok vahim olmaktadr. 

Ancak birkaç yldan beri balayan Bataklk Komisyonunun gayret ve çabalar 

216 Yaban enginar. 


218 Burada belirtilen kibrit, kükürt madenidir. 


hane says: 917, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi kaytlarnda hane says: 934. 

126


___________________________________________________________________________________ 

sayesinde bu batakln bir ksm kapatlm ve dier ksmn da kapatmak üzere 

çalmalar davam etmektedir. Bu yüzden kasabann havas iyilemektedir. 

Kasabaya yarm saat mesafede bulunan Pnarba adl bölgeden doan lezzetli 

ve yumuak bir kaynak su bulunmaktadr. 

skenderun’un tarihine gelince, her ne kadar baz tarihçiler tarafndan skenderun’un 

Finikelilerin Mir Bandaros adnda bir beldesi iken, mehur Makedonyal 

skender’in ssos’ta Acem ah Dara’y malup etmesinden sonra bu ehre 

Alexandreia adn verdii rivayet edilmekte ise, Makedonyal skender’in o büyük 

zaferinden sonra sadece zaferin bir iareti olmas için skenderun’u H.Ö. 955 (.Ö. 

333) ylnda kendi adna ina ettiine dair tarihçiler ittifak halindedir. 

skenderun H. 1238 (1822) ylnda meydana gelen depremle yerle bir olmasndan 

sonra, yeni vilayet tekilatyla birlikte yeniden imar edilmeye balanm ve 

ose yollarn bitmesiyle de, bir gelime devrine girmitir. u an skenderun kalesinin 

sadece temelleri bulunmakta ve baz yerlerinde demir halkalarn varln görülmektedir. 

Bu demir halkalarn eskiden denizin kale duvarlarna yakn olmasndan 

dolay, gemilerin balanmas için kullanld rivayet edilmektedir. Romallar 

zamannda mehur olan Arisos yani Arsuz iskelesi bu kaza snrlar içindedir. 

skenderun kazasnn kuzeyinde Adana vilayetinin Payas kazas, dousunda 

Belen, güneyinde Antakya kazas ve batsnda da Akdeniz’in mehur skenderun 

körfezi bulunmaktadr. 

skenderun’un mahsulleri çeitli hububat ile portakal ve limon’dan ibarettir. 

Bir sene zarfnda skenderun limanna 400.000 tonluk, 600 vapur ve gemi gelmektedir. 

Bu gemilerden 3.296.776 liralk ithâlât ve ihracat yaplmaktadr 220. 

Dardan yaplan tekstil ithâlât çuha, kazmir 221, kanaviçe, bo çuval ve ipek 

çeitleri, ayrca kahve, eker, pirinç, alkollü merubat, çeitli baharat, un ve krtasiye 

malzemeleriyle, bakr kaplar, kurun, bakr, çinko, teneke, demir maddeleri, çivit, 

petrol, cam mamuller, tp aletleri, tömbeki 222, hrdavat, kömür madeni gibi eylerdir. 

hracat ise ipek kozas, pamuk, yün, maz, cehre 223, bal mumu, zamk, tutkal, 

susam, haha tohumu, çeitli hububat, sabun, tütün, fstk, kuru üzüm, incir, badem, 

kays çekirdei, sade tereya, zeytinya, sahtiyan, sr ve keçi derisi, tiftik, 

odun, afyon, mahmudiye sütü ve kökü 224, meyan kökü, palamut, yumurta ak ve 

sars, bakr madeni, portakal, limon, tuzlu barsak ve muhtelif hayvan. hracatn 

büyük ksm çeitli tekstil malzemelerinden olumaktadr. Yün, rugan 225, ya ve 

hayvandan olumaktadr. 

skenderun’a bir saat mesafede bir göl ve Arsuz’a bal Kurt danda da bir 

yanarda mevcuttur. Arsuz nahiyesiyle Abacl köyünde önemli ormanlar mevcut- 

220 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s,275. 

221 Yünden yaplm bir çeit kuma. 

222 Tömbeki: Nargileyle içilen bir cins tütün. 

223 Pamuk ve ipek sarlan masura. 

224 Dier ad bin göz otu. 

225 Ayakkab imalatnda kullanlan parlak deri. 

127

ORSAM 


 

tur. Yine Arsuz nahiyesinde önemli bir cam madeni, Akbaz köyünde maden suyu 

ve Cingan köyünde de gaz madeni vardr. 

skenderun limannn genilii ve salamlndan dolay bir ay zarfnda posta 

vapurlaryla beraber plansz gelen yaklak 40–50 gemi buralara demir atmaktadr. 

skenderun körfezine eskiden Senbos Asikos ad verilirmi. 

Kilis Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Kilis kazas Halep’in kuzeyinde ve Halep ehir merkezinden 12 saat mesafededir. 

Kilis’te halkn dili Türkçe’dir. Nahiyelerde ise, Arapça ve Türkçe’dir. 

Kilis kasabasnda 1 hükümet kona, 1 redif deposu, 4.731 hane 226, 1.955 

dükkân, 37 cami, 14 mescit, 24 tekke, 28 medrese, 496 ciltlik bir kütüphane, 1 rütiye 

mektebi, 25 iptidai mektebi, 4 kilise, 1 havra, 5 hamam, 26 hayvan deirmeni, 3 yel 

deirmeni, 8 maaza, 2 un fabrikas, 3 bedesten, 3 sabunhane, 31 frn, 50 han, 74 

ma’sara, 48 kahvehane, 10 boyahane, 120 kuma tezgâh, 6 eczane, 23 çeme, 31 su 

deirmeni ve 2.272.703 dönüm arazi vardr. 

Bu topraklarda pirinç, buday, arpa, akdar, msr krmz dar, mercimek, 

nohut, cülban 227, küne 228, susam ve pamuk yetimektedir. Ayrca yetitirilen her 

türlü sebze ve meyvenin yan sra bölgede kil 229 madeni çkartlmakta ve ihraç edilmektedir. 

Havara’da ta madeni de mevcut olup bunlar sadece yerel kesime yetmektedir. 

Kaza içinde pek çok ba ve bahçe ve 86 km ose yol bulunmaktadr. 230 

malat ilerine gelince; iplikten bez, alaca, aba, melah 231, mein 232, kösele ve 

sabun’dan ibaret olup, ayrca nefis zeytinya da üretilmektedir. Bu zeytinya Osmanl 

topraklarnda çkan dier zeytinyalarna tercih edilmektedir. 

Kilis kazas, havasnn güzellii ve âlimlerinin çokluu ile öhret bulmutur. 

Kazann Com nahiyesinde Abdurrahman b. A’uf hazretlerinin mezar bulunmakta, 

ayrca kasabann kuzeyinde erehbil b. Hasene, kasaba içinde sahabeden eyh Muhammed 

El-Ansari, Karacalu nahiyesinde Avriya hazretlerinin, Türkmen nahiyesinde 

Hz. Davut’un, kasaba içinde de Hz. em’un’un, Türkmen nahiyesinin Yelbaba 

köyünde eyhu’r-rih hazretlerinin türbe ve makamlar mevcuttur. 

Kilis’in tarihine gelince; kasabann yapl tarihi hakknda bir kayt bulunmasa 

da, H. 491 ylnda Haçl seferleri srasnda bu ehrin mevcut olduu ve Kalcisi 

adyla tarihçiler tarafndan zikredildii bilinmektedir. Ayrca tarihçi Abulfeda eserinde, 

H. 7. yüzylda ehrin varlndan Gülze adyla bahsetmektedir. Kilis balangçta 

A’zâz’a bal küçük bir ehir olmasna ramen, Timurlenk tarafndan tahrip 


hane says: 4.700. 

227 Burçak da denilen hububat cinsi. 

228 Karaburçak. 

229 Çeitli madenlerin ihtiva ettii bir çeit çamur, genelde kadnlar saçlarn ykamak için kullanr. 

230 1324,1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.254. 

231 Melehe, malah. Alt üstü bir ve kol yerine yukardaki iki ucunda yarklar olan bir çeit üstlük 

elbise. Özellikle Araplara mahsus olup, “yeldirme” yerine kadnlar tarafndan da kullanlr. 

232 Sepilenilerek boyanm ve cilalanm deri ve bu deriden yaplm olan. 

128


___________________________________________________________________________________ 

edilmesinden sonra halk imdiki Kilis’e gelerek yerlemiler ve buras zamanla 

büyük bir yerleim yeri haline gelmitir. ehrin dini kurumlarna ve büyük binalarna 

baklnca, mimari tarz bize bu ehrin Osmanl hâkimiyeti srasnda imar edildii 

ve büyüdüünü göstermektedir. Kilis’te bulunan Can Polat Bey tekkesi veya 

camisinin H. 961 seneli Türkçe vakfiyesinde, camii ina eden Can Polat Bey, eskiden 

Kilis yiidi veya kahraman lakabyla geçmektedir. Bu vakfiyede Kilis’ten de Medine-i 

Kilis adyla bahsedilmi olduu halde, Kilis söz konusu tarihlerde adeta bir 

kasaba halindedir. 

Kilis’te bulunan eski eserlerden; Müslümanlarn bu ehri fethi ve Haçllarn 

istilas srasnda kasaba dâhilinde öhret kazanan A’zâz ve Revande kaleleri, eski 

tarihlerden kalma, tarihte çok önemli bir ehir olan ve halen Com nahiyesinde bir 

küçük köy halinde bulunan Cendires ehrinin kalntlar, zziye nahiyesinde mehur 

Cimcime ve Heroz kaleleri bulunur. 

Ad geçen Heroz kalesinin rivayetlere göre eski ad Sidyom’dur ve yan ba- 

nda Hz. Avriya’nn makamlar bulunmaktadr. Bu yerler üzerindeki binalara nazaran 

gerçekten eski eserlerden saylmaktadr. 

Heroz kalesinde bulunan bir ta üzerinde eski Yunan yazsyla u ifade yer 

almaktadr: “Arvimon’un olu Arvilos Sidyom’da” bu yazya göre burann eski adnn 

Sidyom olmas gerekir. Ayrca tarihte meydana gelen iki önemli savan gerçekletii 

yer olan Mercidabk bölgesi ve köyü bu kaza snrlar içerisindedir. 

Mercidabk, Halep ile Kilis arasnda düz bir ovadan ibarettir. Tarihte bu bölgede 

meydana gelen iki önemli savan ilki Timurlenk ile Msr hâkimi olan Çerkezler 

arasnda H. 307 senesinde meydana gelmi ve Çerkezlerin yenilgisiyle sonuçlanmtr. 

Timurlenk’in ordusu yaklak olarak 500.000 civarnda ve Msr ordusu 

da o oranda büyük bir ordu olduu halde, Çerkezler malup olmu ve Çerkez hükümdar 

olan Melikü’z-Zahir Berkok Msr’a kaçmtr. kinci önemli sava ise Yavuz 

Sultan Selim ile yine Msr hükümdar olan Çerkez Kansu Gavri arasnda H. 922 

ylnda meydana gelmi ve Yavuz Sultan Selim Han’n zaferiyle sonuçlanmtr. 

Mare (Maretü’n-Numan) Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Mare kazas Halep’in 84 km güney bölgesinde ve 18 saat uzaklktadr. Halk 

Arapça konuur, havas lml ve güzeldir. 

Mare kasabas Kubliye ve imaliye adnda iki mahalleden olumaktadr. Kasabada 

1 hükümet kona, 1 redif deposu, 41 cami ve mescit, 3 tekke ve zaviye, 1 

rütiye mektebi, 5 medrese ve kütüphane, 3.549 hane 233, 442 dükkân, 4 frn, 21 çeme 

ve sebil, 4 han, 5 hamam, 43 deirmen, 965 ambar ve samanlk vardr. Ayrca 

kaza dâhilinde 44 çiftlik, 27 bahçe, 3.561 ba, 17.312 tarla, 25.978 musakkafat 234 ve 

1.102.799 dönüm ekili ve ekili olmayan arazi vardr. 

233 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane says: 3208, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi 

kaytlarna göre hane says: 3245. 

234 Vakf binalar ve akaretlerinden ibaret olan iratlar, gelirler. 

129

ORSAM 


 

Kaza dâhilinde zeytin, üzüm, bal, buday, arpa, kara dane, beyaz dar, susam, 

nohut, mercimek, bakla, pamuk, krmz biber, nar, kavun, karpuz, keçi kl, 

deve yapas, sadeya üretilmekte ve peynir elde edilen çift öküzü, inek, dana, bo- 

a, beygir, ksrak, koyun, keçi, ester, deve ve merkep yetitirilmektedir. 

Mare, Romallar zamannda Hals adyla bilinmektedir. Ancak bu ehrin tarihi 

bundan daha eskidir. Mehur tarihçilerden Yakut El-Hamavi’ye göre Mare’ye 

Maretü’n-Numan adnn verilmesindeki neden, H. 65 ylnda bu bölgeye yerleen 

sahabelerden Numan b. Beir El-Ansari’dir. 

Ksaca Mare olarak adlandrlan Maretü’n-Numan ehrinin bundan önceki 

ad Araplar arasnda Zatü’l-Kusur olarak bilinmektedir. Ayrca mehur airlerden 

Ebulâlâ El-Mearri’nin doum yeri ve defnedildii yer Mare ehridir. 

Mare ehri ve kalesi H. 290 ylnda Karamitalar 235 tarafndan tahrip edilmi 

ve son olarak Haçl seferleri srasnda Haçl ordusu ile madeddin Zengî arasnda 

meydana gelen birkaç muharebede tamamen yklm ve eski büyüklüünü kaybetmitir. 

Mare ehrinde bulunan Kefrü’l-Tap bölgesinin tarihçi Abulfeda’nn tahminine 

göre Tevrat’ta zikredilen Kefrü’l-Top olmas gerekir. 

Mare kazasnda bulunan Mevali, Hadidi ve Beni Halit airetlerinin elinde 

çok sayda koyun, keçi, deve, cins at, ksrak, öküz ve inek bulunur. Ayrca bu airetler 

en güzel ya ve peyniri imal edilerek Halep, Hama, Lazkiye, Beyrut ve Suriye 

bölgelerinde satarlar. 

Kaza dâhilinde yabani hayvanlardan ceylan, tilki, kurt, tavan ve geyik, ku 

cinsinden ördek, güvercin, hindi, yerli tavuk ve msr tavuu bulunmaktadr. 

H. 725’te bu bölgeyi ziyaret eden mehur seyyahlardan Tancal bni Batuta 

seyahatnamesinde, bu bölgede çok sayda fstk aacndan bahsetmektedir. Hatta bu 

fstklarn büyük bir ksmnn Msr ve am’a ihraç edildiini yazmaktadr. Dolaysyla 

bu doru kaynan verilerine göre bu bölgede tekrar fstk yetitirmek yerel 

çiftçilerin bir görevidir. Mare kazas toprann verimlilii nedeniyle zeytin ve 

üzüm yetitirmeye elverili olduundan, yerel yönetim tarafndan tevik edilmektedir 

ve yaknda bunun semeresi alnacaktr. 

Mare’de dokuma olarak aba ve bez imal edilmektedir. 

235 H. 278 senesinde Kûfe’de El-Karmati diye biri, garip olduu kadar acayip bir inanç ile ortaya çkar. 

Güya kendisine Kuran inmi ve bu Kuran’daki emirler diyormu ki: Nasrane köyünden El-Karmati 

(El-Farac b. Osman) hem Mesih sa ve hem de Mehdi olup, bizzat Ahmed b. Muhammed El-Hanife ve 

Cebrail de kendisidir. Ayrca Salih’in Devesi, Zekeriya olu Yahya ve Ruhu’l-Kudüs de kendisidir. 

Namaz dört rekât olup, bunlardan ikisi güne domadan önce, dier ikisi de güne doduktan sonra 

klnr. Ylda iki gün namaz klnr; birisi Nevruz günü, dieri de Mehrecan günü. çki haram deil ve 

cenabet iken boy abdesti yerine normal abdest almak yeterlidir. Bu ahsa kar gelen herkesin ölümü 

helâl, kar gelmeyip itaat edenlerin ise cizye vermeleri lazm gelirmi. Bunun gibi birtakm saçma 

sapan görüler, tarih kitaplarnda yazldr. Bunlara ilave olarak namazda da sözde kendisine indirilmi 

ayetlerin okunacan emreder. Bunun döneminde halk ile devlet arasnda büyük savalar ve 

ayaklanmalar yaanmtr. Daha ayrntl bilgi için bkz. Osmanl Vilayet Salnamelerinde Basra, s.46. 

130


___________________________________________________________________________________ 

Münbiç Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Münbiç kazas Halep’in dousunda ve merkezi olan Münbiç kasabas Halep’in 

kuzeydousunda ve 110 km uzandadr. 

Münbiç kasabasnda 1 hükümet kona, 1 çiftlik-i hümayun idare binas, 1 

eski kale, 1 Hamidiye camisi, 1 mescit, 2 zaviye, 1 tekke, 1 rütiye mektebi, 1 iptidai 

mektebi, 5 mahalle, 310 hane236, 1 türbe, 60 dükkân, 3 han, 1 frn, 2 kahvehane, 6 

deirmen vardr. Münbiç kasabasnn halk genel olarak muhacir Çerkezlerden 

olumaktadr. 

Münbiç kasabas Halep kapsndan Urfa’ya giden düz bir yolun üzerinde ve 

çöle hâkim önemli bir bölgedir. Kasabann kuzeyinde akan Sacur suyu civardaki 

köylerin topraklarn suladktan sonra Frat nehrine karr. Sacur nehrinin üzerinde 

alt deirmen bulunmaktadr. Münbiç kazas Sacur suyundan balayarak uzunlamasna 

Hama sancana kadar devam eder. Kazann gelimi olan bölgeleri kuzeyde 

bulunur, Has da civarnda ise çiftçilik ve tarm snrldr. Kaza düz bir araziye 

sahiptir ve sra dalar hiç yoktur. Yalnz baz bölgelerinde ufak tepeler bulunur. 

Kazaya bal olan Yeni Ammar köyünde yetimekte olan buday ve arpa mahsulleriyle 

kendir ve msr dars tannmaya balamtr. Son dönemde yaplan tevikler 

sonucunda baz köylerde üzüm balaryla incir ve dier meyveler yetitirilmeye 

balanmtr. 

Münbiç eski bir ehir olup, zamannda Hirapolis adyla bilinir. Abu Ubeyde 

b. Cerrah hazretleri Halep ve Antakya’y fethettikten sonra, bu ehri de bar yoluyla 

fethetmitir. 

Kasaba içinde ve dnda bulunan ve says yaklak 400 civarnda olan dolap 

kuyular bu ehrin ba ve bahçelerinin sulanmasnda önemli rol oynamaktadr. Kasabadan 

on dakika mesafede bulunan ve Kzlar Kasr olarak bilinen yapnn, bir 

zamanlar gayet güzel bir sayfiye binas olduu bilinmektedir. 

Münbiç’in Emevi ve Abbasi devletleri döneminde çok bilinen bir yer olmasnn 

yan sra, çok gelimi bir ehir iken, H. 804’te Timur tarafndan tahrip edilmitir. 

O zamandan beri bir harabe ehir halinde kalmtr. Ancak H. 1295 ylnda padi- 

ah buyruu dorultusunda muhacir Çerkezler burada iskân ettirilmi ve masraflar 

da Hazine-i Hassa tarafndan karlanmtr. Ayrca padiah emriyle burada bir cami 

ve iptidai mektebi ina edilmitir. O günden itibaren Münbiç bir kasaba haline 

gelmi ve eski konumuna kavumutur. 

Münbiç ayn zamanda çok sayda air ve edebiyatç yetitiren bir ehirdir. 

air Buhteri, Abu Firas ve fesahatiyle 237 mehur olan Abdulmelik b. Salih b. Ali b. 

Abdullah b. Abbas ile dier pek çok mehur air ve edebiyatçnn doum yeridir. 

Frat nehrinden kasabaya su getirmek üzere yer altnda birkaç kanal kazlmtr. 

Bu kanallar çok eski zamandan kalmadr ve hâlâ kullanlmaktadr. 

236 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre hane says: 300. 

237 Doru ve düzgün söyleyi. Açk ve güzel ifadeli konuma. Fasâhat: Sözün; lâfz, mâna ve âhenk 

itibariyle kusursuz olmasdr. 

131

ORSAM 


 

Kazann eski yerleim yeri olan ve adna Pals denilen ehrin harabeleri bulunmaktadr. 

Ayrca slam fetihleri srasnda ve özellikle Atabeyler döneminde 

mehur olan Necim kalesi ve Hanasr beldesinin harabeleri de bu kasabada bulunmaktadr. 

Hanasr beldesi, Emevi halifelerinden Ömer b. Abdulaziz’in ikinci hükümet 

karargâh olarak kulland yerdir. 

Münbiç kazasnda bulunan köylerin 170 adedi Çiftlik-i Hümayuna ait olup, 

yllk gelirleri dört buçuk yük kurua ulamaktadr. 

Çerkez usulü abalar ve baz elbiseler dokunulan ve ayrca gümü ileri de 

yaplmakta; kasaba merkezinde, çok nefis cins ksraklar da bulunmaktadr. 

Rakka Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Rakka kazas Halep’in dousundadr. Rakka kasabas vilayet merkezinin 220 

km dousunda ve Frat nehrinin dou sahilinde bulunmaktadr. 

Rakka kasabasnda 1 hükümet kona 238, 1 cami, 1 mescit, 1 rütiye mektebi, 

228 hane 239, 145 dükkân, 2 frn, 3 deirmen, 4 kahvehane, 3 meyve bahçesi, 135 sebze 

bahçesi bulunmaktadr. Kaza dâhilinde 56 köy ve 27 çiftlik bulunur. Bu köylerin 

halk tamamen göçebedir ve çadrlarda yaar. Çadrlar hane kabul edildiinde 2.164 

hane ve tahminen 21.295 dönüm ekili arazi ile 294.000 dönüm bo arazi bulunmaktadr. 

Rakka çok eski bir ehirdir. Büyük 

skender tarafndan Nikeforyon adyla 

kurulmu olan ehir, eski çalarda da çok 

mehurdur ve Beyza, Refka adlaryla da 

anlmtr. H. 17’de Sait b. Vakkas hazretleri 

tarafndan gönderilen Cezire fatihi 

Ayaz b. Ganem tarafndan bar yolu ile 

fethedilmitir. 

Rakkal mehur ahsiyetlerden tefsir 

sahibi Kad Beyzavî ve mehur âlimlerden 

Celal b. El-Reki ilk akla gelenlerdir. 

Bunlarn dnda da Rakka’dan pek çok 

âlim yetimitir. 

132 

Göçebe Çadr 

Kasabann dousunda ve üç buçuk saatlik mesafede Menahr tepesinde Hz. 

Ali’nin biraderi Cafer Tayyar hazretlerinin türbesi veya bir rivayete göre makam 

bulunmaktadr. Ayrca Veysel Karanî hazretlerinin makam, dier bir rivayete göre 

de türbesi ve sahabeyi kiramdan Ammar b. Yasir ve Eba b. Ka’b hazretlerinin makamlar 

bulunmaktadr. 

238 naat masraflar hazine-i hassa’dan hazreti padiah tarafndan karlanmtr. 

239 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane says: 159 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde 

hane says: 112.


___________________________________________________________________________________ 

Bunlarn yan sra kasabann on be dakika kuzeydou yönünde yine sahabeden 

Yahya El-Garib ve Uveyse b. Mabed El-Esedi hazretlerinin türbeleri bulunmaktadr. 

Halep yolu üzerinde amiye yönünde yine sahabeden hadis rivayetçisi 

Abuhureyre hazretlerinin türbesi bulunmaktadr. 

Rakka’nn amiye yönünde, dan eteinde mehur Sffin savann yapld 

yer bulunmakta ve o bölgede pek çok sahabenin medfun olduu bilinmektedir. 

Rakka, El-Cezire’nin 240 önemli bir ksm olan Diyar- Muzur’un ilk merkezidir. 

Önceleri imdiki Rakka’nn karsnda ve Frat nehrinin bat tarafnda Rakka 

adyla bir mesire yeri bulunurdu. Burada ykntlar halen mevcut olan Hiam b. 

Abdulmelik’in sahil saray vard. Harun Reid devletin idaresi ve slam devletinin 

uç noktalarn muhafaza etmek için, Rakka’y çok elverili bir idare merkezi gördü- 

ünden, orada mükemmel bir ikametgâh ve bir de rasathane ina ettirmitir. Halife 

Memun zamannda Bin akir adnda bir corafya ve kozmografya âlimi enlem ve 

boylam derecelerini Rakka’da ölçmütür. 

Eski eserlerden, Rakka’dan bir saat mesafede bulunan sur içindeki camiin 

minare ve mihrabndan baka bir ey kalmayan harabesi, Hz. Ömer zamannda yaplm 

ve Nurettin ehid tarafndan tamir edilmitir. Ayrca Harun Reid’in sarayna 

ait baz eserler bulunmaktadr. 

Eskiden merkezi Urfa olan Rakka adl bir eyalet var ise de, yeni vilayet tekilatnda 

lavedilmitir. imdiki Rakka kasabas surun dndadr. 

Süleyman ah’n mezar Rakka’ya bal Caber kalesi içinde defnedilmitir. 

Süleyman ah türbesinin giderleri Hazine-i Hassa’dan karlanmaktadr. 

Kaza dâhilinde birçok seyyar airet mevcuttur. Ancak bunlar henüz kayt altna 

alnmamlardr. Baz Urban airetlerinde üstün cins at ve ksraklar bulunmaktadr. 

Frat nehri kenarnda baz köylerde manda bile bulunur. Kaza topraklar verimli 

ise de kaza halk ilgisiz ve isteksiz olduklarndan yeterli mahsul alnamamaktadr. 

Buna ramen az da olsa buday, arpa, akdar, msr dars ve susam yetimektedir. 

Bazen de az miktarda kavun, karpuz ve salatalk yetiir, baka tür sebze yetitirilemez. 

c. Urfa Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler 

Urfa Sancana Dair Genel Bilgiler 

Urfa sancann kuzeyinde Diyarbakr vilayeti, dousunda Musul vilayeti ve 

Mardin, güneyinde Zor ve Rakka kazalar, batsnda Bâb, Münbiç, Antep ve Pazarck 

kazalar bulunmaktadr. 

Liva merkezi olan Urfa ehri Halep’in 190 km kuzeydousunda ve 42 saat 

uzandadr. 

240 Cezire bölgesi, bugünkü Irak’n kuzeyi, Anadolu’nun güneyi ve ksmen de Suriye’nin kuzeydousunu 

içine alan bir bölgedir. Bölge ayn zamanda ran’dan Suriye ve Msr’a ve Basra ile Badat’tan da 

Anadolu’ya giden ticaret yolunun üzerindedir. Bu yönüyle El-Cezire, önemli bir bölgedir. Böylesi ticari 

ve stratejik öneme sahip olan El-Cezire’nin tarihi hakknda bkz. Abdulgani Bulduk, El-Cezire’nin 

Muhtasar Tarihi, Yayna Hazrlayanlar: Mustafa Öztürk-brahim Ylmazçelik, Elaz 2004. 

133

ORSAM 


 

Urfa; Birecik, Rumkale, Suruç ve Harran adnda dört kazadan olumaktadr. 

Urfa kasabasnda 1 hükümet kona, 2 kla, 3 karakolhane, 1 kale, 1 hastahane, 52 

cami ve mescit, 4 tekke ve zaviye, 11 medrese, 10 kilise ve manastr, 1 havra, 24 

mektep, 48 mahalle, 4.161 hane, 2.095 dükkân ve maaza, 32 han, 18 frn, 6 çeme 

ve sebil, 14 hamam, 23 deirmen, 1 fabrika, 1 debbahane, 295 arsa, 261 bahçe, 3.414 

ba ve 4 mera vardr. 

Merkez kazaya bal nahiyelerde de 5.199 hane, 23 dükkân, 2 tekke, 45 de- 

irmen, 30 çeme ve sebil mevcuttur. 

Urfa kazasnda 491.920 dönüm araz olup, her sene bu arazinin yars ekilmektedir. 

Kasabann binalar kâgirdir. 

Urfa’nn Silifkeliler tarafndan esas vatanlar olan Edessa’ya 241 benzerliinden 

dolay kinaye olarak Edessa ad verilmitir. Bir aralk çeme anlamna gelen 

Kaliruha ad verilmitir. Ruha adnn da Kaliruha’dan zamanla meydana gelen söyleni 

deiiminden kaynakland zannedilmektedir. Urfa’ya Silifkelilerden önce 

Antakya ad da verilmitir. Ancak daha sonralar Edessa ve Kaliruha adlar benimsenmitir. 

Baz tarihçilerin Urfa’y Edessa ve Kaleruha’nn yanl söylenileri olan 

Edes ve Rafya olarak kaydettii görülmektedir. Bunlarn dnda Urfa’nn bilinen en 

eski ad Ur Keldanî veyahut Ur’dur. Hatta Tevrat’ta Ur Keldanin ve ncil’de de Ur 

adyla geçmektedir. Bu ehir zamanla Selefkiyan devletinin Bakâr adl hükümdar 

döneminde hükümet merkezi haline getirilmitir. Urfa ayn zaman da Yakubiye 

mezhebinin ortaya çkt yerdir. 

Urfa Kalesi Gravürü 

Urfa Sasaniler ve Hz. Ömer hilafeti döneminde Araplarn, daha sonra Selçuklularn 

ve ranllarn eline geçtikten sonra, H. 921’de Osmanl idaresi altna geçmitir. 

Baz tarihi kaynaklara göre Urfa’y ina edenin Hz. dris olduu rivayet 

edilmektedir. Nemrut, 200 sene Urfa’da kalm ve Hz. brahim burada atee atlmtr. 

Urfa’nn eski eserlerinden Urfa kalesinin burcu üzerinde görülen ve birbirinden 

on adm arayla duran mancnklarn, Nemrut tarafndan Hz. brahim’i atee atmak 

için tertip edildii rivayet edilmektedir. Yine bu kale civarnda rivayete göre Hz. 

brahim’in doduu bir maara bulunmaktadr. Maara içinde peygamberlii sim- 

241 Edessa Selanik’te, Vidin ehrinin eski addr (1319 Halep Salnamesi s.327). 

134


___________________________________________________________________________________ 

geleyen yeil bir sandk bulunmakta ve halk tarafndan ziyaret edilmektedir. Bu 

maaraya Mevlüd-ü Halil ad verilmektedir. Tarihi kaynaklarda Hz. brahim’in 

ikametgâh olarak gösterilen Gotha adl köy bu maarann paralelindedir ve imdi 

sur dnda kalmtr. Bu yer halk arasnda yanllkla Gothiler yerine Götüler Mahallesi 

adyla anlmaktadr. Yine bu kale önünde Hz. brahim’in atee atld srada 

Allah’n kudretiyle ortaya çkan iki nehir (Zeliha ve Halilü’r-Rahman nehirleri), Hasan 

Paa Camii’nin önünde birleerek ehir dndaki bahçeleri sulamaktadr. 

Eski çalarda Urfa’da Mecusilerin en büyük Ategedesi (Ate Tapnaklar) 

bulunurmu. Bu Ategede’nin içinde ilahlar olan günei kutsamak için her zaman 

ate yanar ve karsnda da ibadet edilirdi. Tarihçilerin bir ksm Urfa’nn M.Ö. 2000 

ylnda Babil Kral Ramis yani Nemrut tarafndan ina edildiini dile getirirken, 

dier bir ksm da M.Ö. 400 ylnda Selefkeliler tarafndan ina edildiine inanmaktadrlar. 

Ancak Urfa, Hz. brahim zamannda mevcut olduundan ve kutsal kitaplarda 

zikredildiinden yapl tarihinin daha eski olmas gerekir. 

Urfa, tarihte bir defa tamamen 

yok olmu ve imdiki çada halini daha 

sonra ikinci defa kazanmtr. Halknn 

aslen Diyarbakr’dan geldikleri rivayet 

edilmektedir. Yine bir dier rivayete 

göre çok eski zamanlarda Urfa’da büyük 

bir manastr bulunur ve bu manastrda 

Hz. sa’nn yüzünü sildii ve üzerinde 

suretinin aksettii mendil bulunurmu. 

Bu mendil sayesinde H.331’de Abbasi 

halifelerinden Müttekibillah, pek çok 

Müslüman esiri kurtarmtr. 

Bozabat nahiyesinde çkan 

Kehriz çay kasabann içlerine doru 

akmakta ve baz evlere dalmaktadr. 

Kasabann batsndaki Direkli dandan 

ve dier dalardan yamur yad zaman 

akan sular sele dönüerek, ehri sel 

sular altnda brakrm. Ancak baz 

hayrseverler tarafndan ehrin kuzeyinde 

yaptrlan büyük bir bent ve hendek 

Hz. brahim Camii ve Balkl Göl 

sayesinde, akan sular bu hendee yöneltilmi 

ve ehir sel sularndan kurtarlmtr. Bu hendee Karakoyun ad verilmektedir. 

Üzerinde üç büyük ve bir küçük köprü bulunmaktadr. Kazann eski eserleri 

arasnda Çaykuyu ve Oyumaaç nahiyelerinin baz mahallelerinde slam fetihlerinden 

önce yaplm kulübe eklinde eski binalar bulunmaktadr. ehirden bir buçuk 

saat mesafede Hz. Yakup buradan geçtii ve bir gece kald için adna Deyr-i Yakup 

da denilen bir da vardr. Bu da üzerinde Nemrut’un ara sra buralara gidip, 

bir süre kald rivayet edilen bir manastr harabesi ve iki kulübe bulunur. 

Urfa’nn dört ana kaps vardr. Bunlar Samsat, Harran Bey, Yenikap ve Sakp 

Saray kaplardr. Bu ana kaplarn dnda iki kaps daha vardr. Bu iki kap 

135

ORSAM 


 

Sultan IV. Murat’n Badat’a giderken Urfa’ya girip çkt kaplardr ve ikisi de 

kapatlmtr. 

Urfa’nn emlak ve çiftlik sahipleri vergiden muaf olduklar halde, halkn ço- 

unluu ticaret, sanat, ziraat ve tarm ile itigal ederler. Halkn bir ksm da amelelik, 

kireççilik, bakkallk ve dier benzeri ilerle urarlar. Köylerde yaayanlarn 

büyük ksm koyun ve deve yetitirerek geçimlerini temin ederler. 

Dokumaclk 

Urfa’nn sanayi ürünlerinden 

özellikle dokumaclk 

önem kazanm ve çeitli dallarda 

tezgâhlar bulunmakta ve 

bunlarn miktar günden güne 

artmaktadr. Bu tezgahlarda 

ipekli alaca ve çeitli renklerde 

pencere örtüsü, perdelikler ve 

minder, yatak, yastk ve yorgan 

yüzü imal edilmektedir. Ayrca 

beyaz bezler ve yünden imal 

edilen yazlk allar, iplik ve 

Dokuma Tezgah 

yünden kilim ve hallar ile kldan çuval, torba ve kara çadr üretilmektedir. 

Mürüz’den242, Araplar için özel olarak imal edilen ikal243 ve gayet dayankl yerli 

bezden basma imalatlar da yaplmaktadr. 

Bakrclk 

Urfa’da bakrclk sanat bir 

hayli ilerlemi ve gümü ilerinden 

fark edilmeyecek dereceye ulamtr. 

Çeitli ekillerde su taslar, erbet bardaklar, 

büyük ve küçük kahve cezveleri, 

sefertaslar ve gayet ustaca birbirine 

sktrlm bir kabzada iki namlulu 

kamalar üretilmektedir. Bu kamalar 

büküldüünde yuvarlak bir ekil 

alr ve istenilirse klç kay gibi bükülüp 

bele sarlabilir. Güzel klçlarn 

yan sra nefis makas, kalemtralar, 

tunçtan amdanlar, havan, mangal ve 

kadnlara özel gümü tarak ve gümü 

baston imal edilmektedir. 

Halep i Bakr Eyalar 

Topraktan yaplan seramik küp, kupa, tencere ve su testileri özellikle yaz aylarnda 

imal edilir. 

242 Tiftik ve deve yünden imal edilen kaln bir cins kuma. 

243 Baörtüsünün üzerine konulan yuvarlak ekildeki ba sargs. 

136


___________________________________________________________________________________ 

Bu imalatlarn stanbul, Badat, Diyarbakr, Halep, Beyrut, Hama ve Humus 

ile ticareti yaplmaktadr. 

hracat 

hracat Avrupa’ya kadar uzanmaktadr. Yllk bir milyon okkadan fazla yapa 

Anze ile dier seyyar airetlerden toplanarak Anadolu ve stanbul’a gönderilerek 

ihraç edilmektedir. Ayrca iki bin kadar deve ve yüz bin kadar küçükba hayvan 

vardr. 

Küçük ve Büyükba Hayvanclk 

Urfa’da özellikle Urban ve airetler nezdinde birçok koyun bulunur ve bunlardan 

elde edilen yünler Avrupa’ya ihraç edilir. Yetitirilen koyunlarn bir ksm 

memlekette sarf olunurken, dier ksm da stanbul, Halep ve dier yerlere gönderilir. 

Bu yöredeki keçi says koyun saysnn dört veya bete biri kadardr. Bölgede iki 

tür deve bulunmaktadr. Bunlardan ilki airetler arasnda koyun gibi beslenir. kinci 

tür ise tamaclkta kullanlr. Sancan her tarafnda çok deerli cins atlar ve ksraklar 

bulunmaktadr. 

Birecik Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Birecik kazas Urfa’nn batsndadr. 

Kaza merkezi olan Birecik kasabas Urfa’nn 

85 km güneybatsnda ve Halep’in de 135 km 

kuzeydousunda bulunmaktadr. Kasabann 

önünden Frat nehri geçmektedir. 

Birecik’te 1 hükümet kona, 1 eski 

kale, 1 redif deposu, 1 karakolhane, 19 cami, 

1 medrese, 1 tekke, 1 kütüphane, 3 kilise, 1 

rütiye mektebi, 3 iptidai mektebi, 10 sbyan 

mektebi, 2.061 hane, 485 dükkân, 4 frn, 9 

han, 3 hamam, 20 deirmen, 23 ambar, 172 

bahçe, 511 ba, 1 arsa, 10 mera, 1 selehhane, 1 

kirihane ve 15 kahvehane bulunmaktadr. 

Nizip köyünde ise 1.062 hane, 12 cami, 

2 medrese, 1 tekke, 2 kilise, 1 rütiye mektebi, 

4 sbyan mektebi, 5 frn, 3 han, 3 hamam, 

1 sabunhane, 35 zeyt ma’saras, 9 de- 

irmen, 7 kahvehane, 2 ambar, 150 bahçe ve 

537 ba vardr. 

137 

Birecik Ulu Camii Kitabesi 

Kaza içerisinde 233.000 dönüm ekili ve 72.161 dönüm ekili olmayan arazi 

bulunmakta olup, bunlardan yllk 17.000 kile buday, 22.000 kile arpa, 2.000 kile 

cülban, 5.000 kile zeytin, 600 kantar kendir ve 40 kantar fstk hâslat elde edilir. 

Ayrca kazada bol miktarda çekirdeksiz nar ve meyve yetiir. 

Birecik kasabasnda, Urfa caddesinde dört km’lik ose yol yaplmtr. Birecik 

kasabas çok eski bir yerleim yeridir. Romallar döneminde liderler ehri olarak 

bilinir ve baz tarih kitaplarnda ad Bire ve Bi’ret Frat olarak verilmektedir. Kasa-

ORSAM 


 

bann kuzeyinde hâkim bir noktada Baybars tarafndan ina edilmi eski bir kale 

bulunmaktadr. 

138 

Birecik Kalesi Gravürü 

Birecik’ten alt saat mesafede mehur eski Cerablus ehri harabesi bulunur. 

Ad Rum kaynaklarnda Hirapolis, Asurî kaynaklarnda da Karkam olarak geçen 

bu ehrin her tarafnda hiyeroglif yazlar bulunmaktadr. Zamannda bu ehirde 

Suriyelilerin büyük bir tapna ve onun içinde ilahlarnn heykeli bulunurmu. Burann 

aasnda Hamam köyü yaknlarnda terk edilmi bir kaplca kalntlar ve bir 

saat mesafede de Belks harabeleri bulunmaktadr. 

Birecik kasabasnn batsnda Nizip kasabas bulunur. Buras tarihte mehur 

iki savan meydana geldii yerdir. lki H.276’da Sasanilerin kral II. apur ile Roma 

mparatoru II. Fosnasi arasnda meydana gelmitir. kinci sava da H.1255’te Müir 

Hafz Paa’nn komutasndaki Osmanl ordusuyla Msrl brahim Paa arasnda 

meydana gelen savatr. 

Birecik kasabasnda eyh ve evliyalardan eyh Cemalettin b. uca, eyh Sadettin 

El-Cebavi, eyh Safi Horasanî, eyh Hasan Nuranî ve mam Yusuf Sekaki 

hazretlerinin türbe ve makamlar mevcuttur. 

Birecik kasabasnda iplikten bez, krmz sahtiyan, merkup 244 ve çift koumlar 

imal edilmektedir. 

Rumkale245 Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Rumkale’nin kuzeyinde Bingöl ve Besni, dousunda Urfa, güneyinde Birecik 

ve batsnda Pazarck ve Antep kazalar bulunmaktadr. Merkezi olan Halfeti kasabas 

Halep’e 36 saat mesafededir. 

244 Sar meinden imal edilen kundura çeidi. 

245 Halfeti. 1924 ylnda Halfeti adn almtr. Asl Rumkale Frat’n bat kysnda ve Yavuzeli ilçesi 

snrlar içerisindedir.


___________________________________________________________________________________ 

Frat nehrinin kenarnda olan kasaba merkezinde nehir altnda bahçeler bulunur. 

Bu özelliiyle kasabann çok güzel bir manzaras ve çok ferah bir konumu 

bulunmaktadr. 

Halfeti kasabasnda 1 hükümet kona, 1 telgrafhane, 1 cami, 1 rütiye mektebi, 

1 sbyan mektebi, 1 iptidai mektebi, 1 medrese, 600 hane, 65 dükkân, 1 frn, 1 

hamam, 1 debbahane ve 2 kahvehane bulunmaktadr. Köyler de dâhil edildiinde 

kasabada 50 deirmen, 945 bahçe, 2.192 ba, 4 zeyt ma’saras ve 3 kilise bulunur. 

Genel olarak tüm köylerde 4.770 hane, 16.013 tarla, 620.000 dönüm ekili ve 582.000 

dönüm ekili olmayan arazi bulunmaktadr. Ekili arazinin her dönümünden tahminen 

40 okkadan 246 100 okkaya kadar mahsul elde edilir. 

Kaza snrlar içinde Karada ve Merzaman adnda iki da bulunur. Kazann 

her taraf ormanlk araz olduundan, bu ormanlardan her sene Antep, Birecik ve 

Urfa’ya odun ve kömür ihraç olunur. Nahiyelerin pek çok köyünde ufak çayrlar 

bulunur. Ayrca buday, arpa, mercimek, nohut, küne 247, akdar, kelekdar, fasulye, 

bakla, susam, fstk, üzüm, incir, eftali, zerdali, elma, portakal, nar, dut, kavun, 

karpuz, salatalk, soan ve bunun gibi mahsuller elde edilir. 

Kaza halk genel olarak Müslüman’dr. Yalnz Cebin ve Enhe köylerinde 

Ermeniler bulunur. 

Rei nahiyesi ve Karada arasnda, kazaya üç saat mesafede Cebur adl 

köy’ün dousunda iki metre yükseklikte yekpare mermer talardan yaplm bir 

yap bulunmaktadr. Bu yapnn ilk kapsndan girildii zaman üç kap ile daha kar- 

lalr. Bu her kapnn içerisinde üçer kap daha vardr ve bu kaplar bu ekilde 

devam eder. Kaplarn sonu belli olmadndan ve ilerisine gitmeye kimse cesaret 

etmediinden buras esrarn korumaktadr. Rei nahiyesinde bulunan Kzlin adndaki 

otuz haneli köyün halk tamamen Yezidî’dir. Kazadaki Altnta harabelerinde 

birçok eski eser bulunur. Urban 248 nahiyesinde bulunan Erdebil adyla mehur ehrin 

harabelerinde bir minare hâlâ ayaktadr. 

Kazann Nehrut, Knk, Kefrihan ve Elif köylerinde büyük talardan yaplm 

birkaç büyük salon vardr. 

Ayrca bu kazada 29.299 koyun, 36.530 keçi, 260 deve, 445 ksrak, 2.109 merkep, 

2.696 inek ve öküz bulunur 249. Dalarda ise çok sayda keklik, ceylan, tavan, 

tilki, çakal, sansar, kurt ve baz bölgelerde de ay ve kaplan bulunur. 

Kazann ortasndan ve derin bir mecradan geçen Frat nehrinden kaza halk 

tarafndan çok fazla istifade edilmektedir. Merzaman nahiyesinde, bir kil madeni 

bulunmaktadr. Frat nehri üzerinde iki gemi ve be filika’nn yanaabilecei kadar 

bir iskele bulunmaktadr. 

Suruç Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Kazas Urfa’nn batsnda ve merkezi olan Suruç kasabas da Urfa’nn 37 km 

kuzeybatsnda bulunmaktadr. 

246 Bir okka 400 dirhem veya 1,282 gramdr. 

247 Burçak. 

248 Günümüzde Gaziantep iline bal Araban ilçesi. 

249 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine göre. 

139

ORSAM 


 

Suruç’ta 1 hükümet kona, 1 cami, 1 mescit, 1 tekke, 366 hane, 78 dükkân, 2 

frn, 3 han, 1 otel, 3 kahvehane ve 2 bahçe vardr. 

Kaza genelinde 3.034 hane, 39 dükkân, 318 bahçe ve 10 ba bulunmaktadr. 

Suruç kasabas H.17’de Ayaz b. Ganem tarafndan hiç savalmadan fethedilmitir. 

Önceleri çok gelimi bir ehir iken Timur’un ordular tarafndan tahrip 

edilmi. 

Eski eser olarak Aslanta köyünde dört arn uzunluunda ve iki arn eninde 

üzerinde birer aslan figürü olan iki siyah sütün bulunmaktadr. 

Suruç topraklar çok verimli ve meralar yeterince fazla olduundan, hayvanclk 

gelimi ve özellikle çok sayda küçükba hayvan bulunmaktadr. Ayrca 

topraklarnn tamamndan, bir metre derinlikten gayet güzel ve temiz sular çkmaktadr. 

Eskiden Suruç topraklarnda zeytin, kahve ve fstk yetiirken, imdiyse, buday, 

arpa, akdar, msr dars, küne, nohut, mercimek, kendir, susam ve dier hububat 

ekilmektedir. Suruç’ta yukarda belirtilen ürünlerin yannda kilim, seccade ve 

kldan çadr imali de yaplmaktadr. 

Kazada deve, merkep, inek, koyun, keçi ve cins at ile ksrak yetitirilmektedir. 

Ya, yapa ve buday ihracat fazladr. 

Kaza dâhilinde 200.000 dönüm ekili arazi ve 350.000 dönüm de ekili olmayan 

arazi vardr. 

Suruç kazasnda bulunan ihanlu, Piçanlu ve Dünyay airetleri 53, 54 ve 55 

nci Hamidiye Süvari Alaylarn tekil etmektedirler. Bu airetlerin tamam tahminen 

8.500’den fazla çadra sahiptirler. Bahar ve yaz aylarnda bu çadrlarda ikamet ederler. 

Harran Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Harran kazasnn merkezi olan Acakale250, Urfa’nn güneyinde ve 12 saat 

mesafede bulunmaktadr. Kaza halk Arapça konuur, ancak bir ksm Türkçe ve 

Kürtçe de konuurlar. K ve bahar aylarnda havas fena deildir. Ancak yaz ve güz 

aylarnda hava vahimdir. 

Harran kazasnda 1 cami, 2 mescit, 3 tekke, 5 dükkân ve 1 kaplca bulunur. 

Kazann köyleri dâhil 2.178 hane, 9.823 tarla, 3 mera, 306 arsa, 101.410 dönüm ekili 

ve 142.280 dönüm ekili olamayan arazisi vardr. 

Kazann mahsulleri buday, arpa, kara dane, msr, akdar, yün ve sadeyadan 

ibarettir. 

Kazada çeitli hayvan ve ku bulunmaktadr. Bunlar cins atlar, öküz, inek, 

koyun, deve, merkep, yabani kaz, ördek, ceylan, tavan, toy, turna, kurt, tilki ve 

çakal gibi hayvanlardr. 

Harran kazasnda bulunan Aynü’l-Arus (Gelingözü) köyünün bu ekilde adlandrlmasnn 

nedenine gelince; bu köyün ad Hz. brahim’in ei Sare ile burada 

evlenmesinden ileri gelmektedir. Halen köyde bulunan ve yklmak üzere olan camide 

Hz. brahim’in makam bulunmaktadr. Aynü’l-Arus köyünden çkan Cellap 

nehri, merkeze yakn bir yerde dier sularla birleerek Belih adn alr ve Frat nehrine 

dökülür. 

250 Acakale, günümüzde anlurfa ilinin Akçakale ilçesi. 

140


___________________________________________________________________________________ 

Kazann kuzeydousunda ve Urfa’ya 8 saat mesafede eski Harran ehrinin 

harabeleri bulunmaktadr. Buras zamannda Hz. Lut ve Hz. brahim’in babalar 

olan Haran’n, göç ederek yerlemesinden dolay Harran adyla anlmtr. Harran’a 

ayrca brahim Tepesi ad da verilir. Burada eskiden bir mabedin olduu rivayet 

edilmektedir. 

Halife Hz. Ömer döneminde, sahabeden Ayaz b. Ganem tarafndan fethedilen 

Harran, o dönemde gelimi bir ehir olduundan, çok mehur âlimler yetitirmitir. 

Bunlar arasnda bni Temime El-Harrani ve sahabeden de baz âlim ve bilim 

adamlar yetimi ve bunlarn özellikle hikmet ile tp kitaplarn Arapça’ya tercüme 

ettikleri rivayet edilmektedir. Ayrca Harran merkezinde mehur âlimlerden 

Hayyan Harrani ve mam Bakr ile eyh Yahya hazretlerinin mezarlar bulunmaktadr. 

Harran’da ah Hoenk tarafndan yaplan bir kalenin harabeleri mevcuttur. 

Bu kalenin kalntlarnn Tektek danda büyük bir maaradan nakledildii rivayet 

edilmektedir. Bu maarann derinliklerine ne kadar gidilirse gidilsin, sonu gelmemektedir. 

Bunun dnda daha önceleri merkez kaza olan Aynü’l-Arus köyünde 

Tellü’l-Arus adyla bilinen bir tepe üzerinde kale ve etrafnda ehir harabeleri bulunmaktadr. 

Belih nehri üzerinde ve merkez kazaya 8 saat mesafede Savan adyla eski bir 

beldenin surlar ve ykntlar bulunmaktadr. Burada eyh Hasan adnda bir zat 

defnedilmitir. Bu zatn eyh Abdülkadir Geylani hazretlerinin oullarndan oldu- 

u rivayet edilmektedir. 

Yine merkez kazaya bir saat mesafede olan ve enkaz toprak altnda kalm 

Taba adyla bilinen bir ehir harabesi vardr. 

Harran kazasnda 3 nahiye (Harran, Karamuh ve Türkmen Celabi) ve 248 

köy bulunmaktadr 

d. Mara Sanca ve Kazalarna Dair Genel Bilgiler 

Mara Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Vilayetin kuzeyinde bulunan Mara sancann dousunda Elaz, batsnda 

Adana, kuzeyinde Sivas ve güneyinde ise Adana’nn bir ksm ve Halep sanca 

bulunmaktadr. Mara sancann be kazas vardr. Bunlar Elbistan, Zeytun, Andrn, 

Pazarck ve Mara merkez kazalardr. 

Mara Kazas ve Kasabas 

Mara ehri Ahur dann güney eteinde, Halep ehrinin 154 km kuzeybatsnda 

ve 44 saat uzandadr. Topraklarnn bir ksm sulak arazi olup, kalan büyük 

ksm ise dalk bölgelerden olumaktadr. Mara’ta 1 hükümet kona, 1 redif deposu, 

1 kla, 1 askeri hastahane, 1 Alman hastahanesi, 30 cami, 16 mescit, 50 medrese, 

1 Mevlevihane, 1 muvakkithane251, 1 idadi mektebi, 10 iptidai mektebi, 1 kz 

iptidai mektebi, 20 Müslüman mektebi, 15 Hristiyan mektebi, 4 Ermeni kilisesi, 3 

Protestan kilisesi, 2 Katolik kilisesi, 1 Latin kilisesi, 2 kolej mektebi, 13.930 hane (bunun 

5.470 hanesi kasabalarda, 84.605 hanesi de kazalarda), 75 oda, 1.625 dükkân, 41 

251 Vakti tâyin eden, tam ayarl saat merkezi. 

141

ORSAM 


 

frn, 145 çeme, 12 hamam, 2 sabunhane, 110 deirmen (bunun 73 deirmeni kasabalarda 

ve 37 deirmen de kazalarda), 300 aba tezgâh, 400 alaca ve kuma tezgâh, 

3 eczane, 2 pamuk fabrikas, 2 ma’sara, 2 imarethane, 14 han, 1 otel, 1 lokanta, 7 

karakolhane, 10 meyhane, 18.100 ba, 1.660 bahçe, 16 ambar, 22.550 tarla, 20 çayr, 

61 mezra, 115 orman, 5 çiftlik, 454.700 dönüm ekili ve ekili olmayan araz vardr. Bu 

arazilerin 111.120 dönümü Etraf ehir nahiyesinde, 67.667 dönümü Yenicekale nahiyesinde, 

67.497 dönümü Camustil nahiyesinde, 28.652 dönümü Bertiz nahiyesinde, 

24.750 dönümü ekeroba nahiyesinde, 8.915 dönümü Çakall nahiyesinde ve 

10.355 dönümü de Nadirli nahiyesinde bulunmaktadr. 

Binalar 

Mara kasabas binalarnn büyük bir ksm kerpiç olduundan, görünümleri 

güzel deil ise de, bir müddetten beri yar kâgir ve üzeri tulal mükemmel binalar 

ve konaklar yaplmaktadr. Bununla beraber iki seneden beri (H.1324) kasabann 

uygun bölgelerinde belediye tarafndan fanuslar aslm, ehir geceleri aydnlanm 

ve süslenmitir. Ayrca sokaklar araba çalacak derecede genilemi ve tamir edilmitir. 

ose, Tünel ve Suyolu 

Kasabann güneyinde, Antep caddesinin eyh Adil mevkiinden, kasabann 

ortasndan hükümet konana ve oradan da douda Krkgöz mevkiine kadar ose 

yol bulunmaktadr. Krkgöz’den bat yönüne doru akan suyolu on kadar mahallenin 

ihtiyacn karlamaktadr. Bu suyolu 480 mimari zira252 uzunluundadr. Ayn 

kaynaktan güneydouya doru uzanarak, yirmi mahallenin suyunu karlayacak 

olan suyolunun inaat devam etmektedir. 

Tekstil Ürünleri ve malat 

Mara’ta çok üstün cins atlar bulunduundan, mükemmel ve srmal mein 

üzerine iplikten ilenen çeitli deri ileri yaplmakta, ayrca srmal Frenk ipinden 

boz ve krmz abalar, mehur alaca ile pamuktan sayfiye elbiseleri, gayet üstün sahtiyan 

ve köseleler yaplr. Bununla beraber Acem al taklidi güzel allar ve çeitli 

renklerde güzel çaraflar, hamam takm havlular, pencere örtüsü, yatak, yastk yüzü 

ve perdeler imal edilmektedir. 

Nakliye 

Deri imalatlar, aba, sahtiyan, alaca ve dier çaraflar ile hamam takmlarnn 

yan sra pekmez ve çeitli ralarn Sivas vilayetine, Kayseri sancana, Adana ve 

Harput vilayetlerine nakli yaplmaktadr. 

Meyve ve Hububat Çeitleri 

Mara ehrinde ve kazalarnda her türlü meyve (üzüm, zerdali, kiraz, vine, 

elma, nar, incir, eftali, armut ve dierleri) ile fstk, zeytin, çeitli sebzeler ve buday, 

arpa, akdar, nohut, msr dars, mercimek, pamuk, kök boya, meyankökü, 

susam ve cehri yetimektedir. 

252Bir kolun dirseinden orta parmak ucuna kadar uzunluk ölçüsü (75-90 cm. kadar). 

142


___________________________________________________________________________________ 

Zeytin Aac Dikimi 

Mara halk birkaç seneden beri 60.000’e yakn zeytin aac dikmitir253. Zeytincilie 

bu kadar özveriyle yaklalmas ileride Mara halk için büyük bir sermaye 

ve servet kazanlmasna sebep olacaktr. 

Da, Orman ve Aaçlar 

Mara kazasnda mehur Ahur dann yan sra Bertiz, Görtel, Yenicekale, 

Dereçay ve Kapuçam dalarnda muazzam ormanlar vardr. Bu ormanlarda çam, 

kamalak, mezdege, ardç, maz, ceviz ve dier aaçlar bulunur. 

Nehirler ve Köprüler 

Mara’n kuzey ve batsnda Ceyhan ve Körsulu nehirleri, güneyinde de Aksu 

ve Erkenez nehirleri olmak üzere dört büyük nehir bulunmaktadr. Bunlarn üzerinde 

alt adet büyük köprü mevcuttur. 

Çay ve Göller 

Kazann güneybatsnda Deliçay ve Akçay adlarnda iki büyük çay ile beraber 

yedi küçük çay bulunmaktadr. ekerobas nahiyesinde Sülük gölü ve nahiyenin 

güneyinde irili ufakl göller bulunmakta olup, bunlarn en mehuru Gavur gölüdür. 

skele 

Mara sancann iskelesi be gün mesafede bulunan skenderun iskelesidir. 

Mara’n Tarihi 

Anadolu topraklarndan olan Mara sanca halknn büyük ksm Türkçe 

konumaktadr. Mara ehri çok eski bir yerleim yeri olup, Romallar döneminde 

Cermanika Sezari adyla anlmakta ve eski tarih kitaplarnda Cermanya adyla zikredilmektedir. 

Mara ehrinin bir önceki yerleim yeri, imdiki konumunun iki saat 

dousunda ve Erkenez nehri kenarnda bulunurdu. Tahminen H.Ö. 3500 ylnda 

Hititliler tarafndan ina edildii, Mara’ta bulunan eski kalntlar üzerindeki kitabelerden 

anlalmaktadr. 

Halit b. Velid tarafndan fethedilen Mara’n kalesi Emevi Devletinin son halifelerinden 

Mervan tarafndan ina edilmitir. Daha sonra Abbasilerin ünlü halifesi 

Harun Reid tarafndan geniletilmi ve salamlatrlmtr. Mara H. IV. yüzyl 

ortalarnda tamamen harap olmu ve Hamdaniye devleti hükümdarlarndan 

Seyfüddevle tarafndan yeniden fethedildikten sonra, imdiki konumunun bir saat 

dousunda ve Karamara denilen bölgede yeniden ina edilmitir. Buna dair mehur 

air El-Mutenebbi’nin çok güzel bir kasidesi vardr. Seyfüddevle H. 367’de vefat 

ettiine göre, Mara’n Karamara adl bölgeye naklinin H.348 yl civarnda meydana 

geldii tahmin edilmektedir. Mara ehrinin daha sonraki dönemlerde 

Dulkadiroullarndan Halil Bey tarafndan H. X. yüzylda imdiki yerine nakledildii, 

mevcut cami kitabelerinden anlalmaktadr. Mara H. 922’de Yavuz Sultan 

Selim tarafndan Osmanl topraklarna katlmtr. 


143

ORSAM 


 

Zeytun 254 Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Zeytun kazasnn kuzeyinde Elbistan, dousunda ve güneyinde Mara ve 

batsnda Andrn kazalar bulunmaktadr. Merkezi olan Zeytun kasabas Mara’n 

49 km uzanda, Mara’a 12 saat, Halep’e de 56 saat mesafede bulunmaktadr. 

Zeytun kasabasnn konumu ve toprak yaps nedeniyle, kasabada yaplan 

evler sanki birbiri üzerine yaplmaya çallmaktadr. Bir evin dam dier evin salonu 

düzeyindedir. Genel olarak evleri düzensiz ve sokaklar dar bir kasabadr. Havas 

güzel ve sular demir madenlerinden geldii için gayet lezzetlidir. 

Kasaba içinde bir hükümet kona ve altnda bir tevkifhane 255 bulunmaktadr. 

Kasabadan 15 dakika mesafede ve tam olarak 1896 tarihinde yenilenip, geniletilerek 

ina edilen iki katl muhteem bir askeri kla ve hastahane ile eczane bulunmaktadr. 

Bunlarn yannda askeri klann bitiiinde bir telgrafhane ve 1903’te 

ina edilen iki katl karakolhane bulunmaktadr. Kasabann Gayrimüslim köylerinde 

1 rütiye ve 5 iptidai mektebi bulunmaktadr. 

Kasabada 1.300 hane, 120 dükkân, 2 frn, 16 su deirmeni, 2 debbahane, 1 

kahvehane, 1 belediye han, 30 çeme, 6 kilise ve 2 manastr bulunmaktadr. Köylerde 

ise 6 mescit, 3.500 ba ve 125.000 dönüm tarla bulunmakta. 1909 ylnda 

125.000 dönümlük arazinin 62.500 dönümü ilenmitir. Ayrca 150.000 dönüm mera, 

1.000 bahçe ve 25 ormanlk arazi bulunmaktadr. 

Kasaba genel olarak talk ve dalk araziye sahip olduundan, her tarafnn 

tarmda kullanlmas mümkün olmamaktadr. Bu yüzden verimlilik orta derecede 

olup, üretilen mahsuller yerel ihtiyac karlamamaktadr. Her yl Elbistan ve Göksun’dan 

çeitli hububat ithal edilmektedir. Yerel mahsuller ise buday, arpa, çavdar, 

mercimek, nohut, küne ve soandr. Baz köylerde tohumluk salatalk çekirde- 

i yetimektedir. 

Küçük ve büyükba hayvan miktarna gelince, kazada 4.024 ba koyun, 

39.976 ba keçi, 8.579 sr ve 24 manda bulunmaktadr. 

Kasabada bulunan Boazderesi ve Zeytun çay üzerinde ina edilen 4 köprü 

sayesinde geli gidi temin edilmitir. 

Zeytun kasabasna 5 km mesafede bulunan Ilcaovas adl kaplca, romatizma 

hastalna ve özellikle cilt hastalklarna çok iyi geldiinden, Mara ve Antep’ten 

çok sayda hasta tarafndan kullanlmaktadr. Ayrca kasabadan 5 saat mesafede 

bulunan Beyrut danda iki demir madeni bulunmakta ve bu madenlerden 

yllk olarak 2.500 okka demir rafine edilerek, Mara ve dier yerlere gönderilmektedir. 

Yerel zenginlie katks çok az olan bu madenlerde kullanlan metot ve yöntem 

çok eski olduundan, yeteri kadar istifade edilememektedir. Daha modern ve 

yeni fabrikalar kurulduu takdirde demir ihracat istenilen düzeye gelebilecektir. 

Ayrca kasabann yaknlarnda iki kömür madeni bulunmaktadr. Bunlarn ilki Karaaaç’ta, 

ikincisi de Aliar bölgesindedir. Bu madenlerden, kömür yerin derinliklerinde 

olduundan henüz yeterince istifade edilememektedir. 

Kasabann dere içinde olmasndan dolay, yaz aylarnda havalarn snmasyla 

birlikte halk 15 dakika mesafede bulunan ba ve bahçelere akn ederek, hava de- 

iimine çkarlar. Zeytun kasabasnn balar çok fazladr ve en mehur ürünleri bal 

254 Kahramanmara ili Süleymanl bucann eski ad. 

255 Tutukevi. 

144


___________________________________________________________________________________ 

ile kuru üzüm’dür. Elma ve eftalileri de takdir edilecek güzelliktedir. Halk, balardan 

elde ettikleri kuru üzüm ile pekmezi, Elbistan ve Göksun taraflarna göndererek 

tahl ürünleriyle deitirirler. 

Zeytun kazasnda yaygn olan sanat dallar ise baclk, demircilik ve katrclktr. 

Kaza içinde adlar Tekir, Frns ve Zeytun olan üç ufak çay vardr. Göredin 

bölgesinde birleerek Mara ile Zeytun snrn belirleyen bu çaylar, Çakrdere mevkiinde 

Ceyhan nehrine dökülürler. 

Elbistan Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Elbistan kazas Mara’n kuzeyinde, Mara’a 24, Halep’e de 68 saat mesafededir. 

Bu kazann kuzeyinde Sivas vilayetinin Gürün ve Darende kazalar, dousunda 

Elaz vilayetinin Acada ve Besni kazalar, batsnda yine Sivas vilayetinin 

Aziziye kazas ve güneyinde de Zeytun ve Pazarck kazalar bulunur. Halk Türk, 

Çerkez, Çeçen ve Kürtlerden oluur. 

Elbistan kasabas ar da eteinde ve Ceyhan nehrinin ortasnda bulunmaktadr. 

Kasabada 1 hükümet kona, 1 redif deposu, 11 cami, 3 mescit, 11 iptidai 

mektebi, 1 rütiye mektebi, 4 sbyan mektebi, 5 medrese, 1 kütüphane, 3 kilise, 1.464 

hane, 347 dükkân, 1 hamam, 4 frn ve 7 han vardr. 

Elbistan’a bu adn verilmesinin nedeni, konumu itibaryla bir bahçeye benzemesinden 

ileri gelmektedir. Bostan kelimesinden türemitir. Baz Arap tarihlerinde 

ve corafya kaynaklarnda adnn Eblistin eklinde de yazld görülmektedir. 

Elbistan Dulkadirolu beyliinin Mara’tan önceki merkeziydi. Elbistan’da Yarpuz 

veya Efsus256 adnda bir kasaba bulunur. Bu kasabada 2.556 nüfus yaamaktadr. 

Efsus kasabas nahiye merkezidir. 

Elbistan’a alt saat mesafede, tatan yaplm birer büyük aslan ve kaplan 

heykeli bulunmaktadr. Üç saat mesafede de alt arn uzunluunda, iki arn eninde 

eski bir yapnn kalntlar ile eski bir dikilita bulunur. Ayrca kazada Hurman, 

Çerki ve Kzkalesi adnda üç tarihi kale kalntlar bulunur. Hurman kalesi ufak bir 

tepenin üzerinde, kazaya 9 saat mesafededir ve etrafndan Hurman nehri geçmektedir. 

Duvarlar yaklak alt arn yüksekliinde olan kalenin kaplad alan da yaklak 

olarak 500 zira’dr. Kalenin içinde birçok oda bulunur. Bu odalarn zamanla iç 

duvarlar yklm olmasna ramen, d duvarlar hâlâ ayaktadr ve baz duvarlarnda 

eski Rumca yazlar bulunmaktadr. 

Topraktan olumu alt kalenin bulunduu kazada ayrca, Besni yolu üzerinde 

Fahrettin Han ve Kurt Han harabeleri de bulunmaktadr. 

Kasaba merkezinde Selçuklulardan kalma Alâeddin b. Keykubat tarafndan 

ina edilen kâgir ulu cami, tek kubbeli nadir bir eserdir. Ayrca Tekke adyla bilinen 

bir eski bina bulunmaktadr. 

Elbistan kazasnn havas bir dereceye kadar lman ve arazisinin verimlilik 

derecesi oldukça iyidir. Yetien hububatlar genellikle buday, arpa, nohut, merci- 

256 Afin. 

145

ORSAM 


 

mek, fasulye, bakla, küne, çerbe, boyu veya çemir, msr dars, konak, keskil ve 

dierleridir. Meyvelerden ise elma, armut, eftali, kays, vine, erik, kabarck üzümü 

ve birkaç çeit dut yetimektedir. Sebze olarak da spanak, pancar, lahana, patates, 

yerelmas, sarmsak, soan, kavun, karpuz, salatalk, acur, havuç ve yer mantar 

yetimektedir. 

Kaza içinde birkaç orman bulunur. Bu ormanlarda mee, karaaaç, mezdeki, 

gürgen, çam, maz, kamalak ve çnar aac bulunur. Ayrca bonuz erii, datakan, 

alç, yemi ve yabani fndk gibi aaçlar da bulunur. Su kenarlarnda ise kavak, sö- 

üt, karakavak ve ide çals da bulunur. 

Evcil hayvanlardan koyun, keçi, manda, sr, at, ksrak, katr ve merkep, 

kümes hayvanlarndan tavuk, kaz, ördek, hindi ve güvercin, vahi hayvanlardan 

kurt, ay, tilki, çakal, tavan, domuz, geyik ve nadiren de vaak ile kartal, keklik, 

turna, karaku, karatavuk, toy, bülbül, leylek, ibibik, bldrcn ve saka kuu bulunur. 

Ayrca ylan ve nadiren akrep görülür. 

Kaza dâhilinde birden çok nehir bulunsa da, en mehur olan Ceyhan nehri 

olup, bu nehir kasabaya yarm saat mesafede bulunan Yastda adndaki ufack bir 

tepe eteinden çkarak kasaba civarnda ikiye ayrlr ve kasabay adeta bir ada ekline 

çevirir. Daha sonra Hurman, Nargile, Göksun ve Söütlü nehirleriyle birleerek, 

büyük bir nehir haline gelir. Nehir Zeytun kazasyla Mara civarndan geçtikten 

sonra Adana vilayetine ve oradan da Akdeniz’e dökülür. Kazada bulunan arazilerin 

sulanmas bu nehirler sayesinde gerçeklemektedir. Ayrca kazada çme adyla bilinen 

bir kaplca bulunmaktadr. Bu kaplcann suyu gayet eki olup, pek çok hastal- 

a iyi geldiinden yaz aylarnda pek çok halk bu kaplcaya gider. 

Efsus ve Ashab- Kehf 

Elbistan’n Efsus kasabasnda bir saat mesafede Ashab- Kehf makam ve 

onun yannda da Ashab- Rakim makam mevcuttur. Yarpuz, Efsus adyla mehur 

olan bu eski ehrin ne zaman ve kimin tarafndan yapldna dair bir bilgi bulunmamakla 

birlikte, rivayetlere göre burann mehur Dakyanos’un hükümet karargâh 

olduu baz tarihçiler tarafndan dile getirilmektedir. Dier bir söylenti ise Efsus 

ehri H.Ö. 1628’de Roma imparatoru mehur Dakyanos’un payitaht’ olduudur. 

Ancak Roma imparatorlarndan Dakyanos isminde bir hükümdar bulunmad gibi 

Efsus’un payitaht olduunu gösteren bir tarihi belgeye de rastlanmamtr. Ancak 

tarihçilerin de üzerinde anlat konu Ashab- Kehf’in Dakyanos adnda bir hükümdar 

zamannda maaraya kaçtklar ve hayatlarnn sonuna kadar orada yaadklardr. 

Efsus’un Dakyanos’un payitaht olup olmad bilinmese de, bugün bu 

ehirde mevcut olan eski bina kalntlaryla, yüz ölçümü, tarihi dikme ta ve ara 

sra ortaya çkan baz sikkeler, burann ne kadar büyük bir yerleim yeri olduunu 

göstermektedir. Efsus kasabas, H.560 ylnda Selçuklu hükümdarlarndan II. 

Klçarslan döneminde ele geçirilmi ve Selçuklu topraklarna katlmtr. Ashab- 

Kehf makamnn ise Gyasettin Keyhüsrev’in olu zzettin Keykavus zamannda H. 

612 ylnda ina edildiini, üzerindeki kitabeden anlalmaktadr. Zamannda maarann 

aznda ina edilen mescit halen orijinalliini kaybetmeden durmaktadr. Son 

günlerde mescit bir hücre eklinde içeriye doru alnarak, güzel bir mimari sanatla 

ve büyük talarla mükemmel bir cami ve yannda bir medrese ina edilmitir. Bu 

caminin d ksmnn H. 925 ylnda Mara valisi ehsuvarolu Ali Bey tarafndan 

146


___________________________________________________________________________________ 

geniletilerek, tamir edildii, d caminin penceresi üzerinde bulunan kitabeden 

anlalmaktadr. 

lk kapdan içeri girildii zaman, ehsuvarolu Ali Bey’in ina ettii d camiye 

girilir. Ardndan da zzettin Keykavus’un ina ettii iç cami ve oradan da 

Kur’an- Kerimde de belirtilen eski mescide ulalr. Maarann az mescidin içerisinden 

açk olarak görülür. Ancak bölge çok sarp kayalklardan olutuu için ve 

yeni binalarn yapmna uygun olmadndan, gelen ziyaretçiler için Ashab- Kehf 

makam maarann on arn dousunda ve üç kat olarak ina edilmitir. 

Göksun Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Mara’n batsnda olan Göksun kazasnn merkezi olan Göksun kasabas 

Mara’a ve Halep’e 60 saat uzaklktadr. 

Kaza merkezinin batsnda ve kuzeyinde Karsi (Kadirli), güneyinde Bulank, 

dousunda Zeytun ve güneydousunda da Mara bulunmaktadr. Merkez kazaya 

31 köy baldr. 

Göksun kaza merkezi taraflar talk, çayr ve ormanlk bölgeler olduundan 

geliememitir. Göksun kasabas Tacirlü ve Bozdoan257 airetlerinin yaylas, Sivas 

ve Kayseri’ye giden yolcularn güzergâhdr. Elbistan ile Aziziye arasnda araba 

nakliyat ilediinden dolay bu bölge gelimeye müsaittir. 

Göksun kazasnda 1 hükümet kona, 2 karakolhane, 15 cami, 5 sbyan mektebi, 

1 Ermeni kilisesi, 1 Protestan mektebi, 4 medrese, 3.340 hane, 5 han, 72 dükkân, 

9 deirmen, 5 frn, 3 odun fabrika, 2 kahvehane, 3 ambar ve 1 debbahane vardr. 

Kazada buday, arpa, kelek dar, susam, nohut, pirinç ve pamuk gibi hububat 

ve tütün yetimektedir. Ayrca kazada kilim, çuval, alvar, aba, iplikten yaplan 

bez üretilmektedir. Göksun merkezde Çerkezler tarafndan her çeit gümü ileri 

yaplmaktadr. 

Bu kazada Ceyhun’a dökülen Kei ve Andrn adnda iki çay vardr. Kazadaki 

çok sayda ormanda mezdeki, çam, ardç, kamalak, söüt, kavak ve çnar aaçlar 

bulunur. 

Ayrca kaza snrlar içerisinde Akkale, Henderin, Anack, Azt, Meryemil, 

Arpalk ve Menek adnda yedi adet kale harabesi bulunur. 

Göksun kazas içinde imdiye kadar hiçbir maden kefedilmemitir. 

Kazann tarihi olaylarna gelince, Göksun ovasnda H.921’de Sinan Paa ile 

Alâüddevle Bey arasnda meydana gelen ve Alâüddevle’nin malup olarak savata 

ölmesiyle sonuçlanan olay dnda her hangi bir vaka meydana gelmemitir. 

Göksun kasabasnda Göksun, Kömür ve Tilbezek adnda Ceyhan nehrine 

dökülen üç çay bulunmaktadr. 

Pazarck Kazasna Dair Genel Bilgiler 

Mara’n dousunda olan Pazarck kazas, Mara’a 9 ve Halep’e 35 saat 

uzaklktadr. Kaza merkezi Büyükbadin258 köyüdür. 

257 Tacirlü ve Bozdoan airetleri, Mara, Rakka, Adana, çel ve Halep’te konar-göçer Türkmen Yörük 

taifesindendir. TÜRKAY Cevdet, Osmanl mparatorluu’nda Oymak, Airet ve Cemaatlar, aret 

Yaynlar, stanbul 2001, s.216 ve 602. 

258 Kahramanmara ili Pazarck ilçesi Ulubahçe köyünün eski ad. 

147

ORSAM 


 

Bu köyde 1 hükümet kona, 1 cami, 146 hane, 20 dükkân, 2 kahvehane, 1 

frn, 2 çeme ve 3 su kuyusu vardr. 

Bir ksm airetlerden oluan kaza halk çadrlarda (yaklak olarak 2.500 

çadr) ve geri kalanlar da evlerde ikamet etmekteler. Bu airetlerin en büyükleri 

Atmalu, Dergüzinlü, Sinemenlü ve Bozaa airetleridir. Bu airetlerin yan sra kazada 

muhacir Çerkezler de bulunmaktadr. 

Kazann toprak mahsulleri ise buday, arpa, dar ve çeltik gibi çeitli hububatlardan 

olumakta, Dergüzinlü ve Sinemenlü airetlerinde çok güzel hal ve kilim 

dokunmaktadr. 

Hükümet konann bat tarafnda sahabeden Selmanpak hazretlerinin makam 

bulunmakta, tek kubbeli olan bu bina halk tarafndan ziyaret edilmektedir. 

Merkeze 15 dakika mesafede Maaralar adl mahallede, evlerin alt zemininde 

yekpare tatan yaplm altmtan fazla mezar bulunmaktadr. Bu eski eserlerin 

yan sra dou bölgesinde bulunan Gani danda hayret verici ehir kalntlar bulunur. 

Bunlarn yapl tarz ve konumlar dikkat çekicidir. Yine merkezin dou bölgesinde 

ve Aksu nehri kenarnda Körolu kalesinin ykntlar mevcuttur. Aksu nehri 

kaza içinden geçerken bölgedeki tüm arazileri suladktan sonra, Ceyhan nehrine 

dökülür. Bu nehir üzerinde yaklak olarak 30 deirmen bulunmaktadr. Kazadan 

Göksu adnda bir nehir daha geçmektedir ve bu nehir daha sonra Frat nehrine dökülür. 

Göksu nehrinin geçtii orman arazilerinden kesilen keresteler, bu nehir kanalyla 

Birecik ve Urfa ehirlerine nakledilir. 

Kaza merkezinin batsnda Yukarpazarck adl mahallede, Balca ve 

Tabiçme adnda iki göl bulunur. Bu göllerin sularyla civardaki topraklar sulanmaktadr. 

Ayrca kazann kuzeyinde üç adet ufak göl daha bulunmaktadr. Bunlarn 

en mehuru Gölba’dr. 

Daha önce dile getirildii gibi kazada çok sayda ormanlk alan bulundu- 

undan kerestecilik imalat yaygndr. Bu ormanlarda kamalak, çam, ardç ve dier 

aaçlar bulunur. 

148


___________________________________________________________________________________ 

3- HALEP VLAYETNN DAR TAKSMATI 

a. Halep Sancana Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve 

Köyleri 

Osmanl mparatorluuna geçtii Kanuni Sultan Süleyman dönemde Halep, 

idari taksimat açsndan üç ana eyaletten olumaktadr 259. Bunlar; 

1. Dulkadiroullar Eyaleti; Mara, Malatya, Karsi Zülkadriye, Antep ve 

Samsat sancaklar. 

2. Halep Eyaleti; Halep Adana, Kilis, Birecik, Üzeyir 260, Mare, Türkmen 

Halep 261, A’zâz, Münbiç ve Kale-i Mazik sancaklar. 

3. Rakka Eyaleti; Urfa, Cemase, Habur, Dirruhbe, Beni Rubeya, Suruç ve 

A’ne sancaklar. 

Halep salnamelerinin yaymland dönemlerdeki idari taksimat yaps da 

yllara göre aadaki gibidir. 

lk Halep vilayet salnamesi olan H. 1284 tarihli salnamede ve 1285 ile 1286 

tarihli salnamelerde vilayetin idari taksimat öyledir: 

1. Halep Livas: dlip, Cisr-i uûr, Harim, Antakya, zziye, Kilis, Antep, 

Bâb ve Cubul, ve Reyhanîye kazalar. 

2. Zor Livas: Rakka ve Aare kazalar. 

3. Urfa Livas: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar. 

4. Mara Livas: Pazarck, slâhiye, Bulank, Elbistan, Zeytun, Andrn ve 

Hassa kazalar. 

5. Kozan Livas: Haçin, Bilanköy ve Karsi Zülkadriye kazalar. 

6. Adana Livas: Karaisal, Mersin, Tarsus, Payas, Osmaniye ve Bilan kazalar. 

H. 1287 ve 1288 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat öyledir: 

1. Halep Livas: dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i uûr, Harim, Antakya, 

zziye, Kilis, Antep, Bâb ve Cubul, Reyhanîye ve Bilan kazalar. 

2. Urfa Livas: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar. 


Hassa kazalar. 

4. Zor Livas: Bu livada kaza ad zikredilmeden Rakka, Aare, Abukemal, 

Busayra ve Sence Müdürlükleri mevcuttur. 

H. 1290 ve 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat öyledir: 

259 1299 tarihli Halep Vilayeti Salnamesi, s.41 ve 1300 tarihli Halep Vilayeti Salnamesi, s.39. 

260 Üzeyir Sanca, Memlûklular zamannda buradaki airet beylerinin en kuvvetlisi olan “Üzeyir” 

beyin adna kurulmutur. Bu sancan yerine 1890 ylnda merkezi Yarpuz olan Cebelibereket sanca 

kuruldu. BDA. Osmanl Yer Adlar, Yayn No: 21, Ankara, 2006, s.521. 

261 Eskiden Halep’e bal bir kaza, sonralar lavedilmitir. 

149

ORSAM 


 


zziye, Kilis, Antep, Bâb ve Cubul, Reyhanîye ve Bilan kazalarndan 

olumaktadr. 

2. Urfa Livas: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalarndan olumaktadr. 


Hassa kazalarndan olumaktadr. 

H. 1295 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat öyledir: 


zziye, Kilis, Antep, Bâb, Reyhanîye ve Bilan kazalarndan olumaktadr. 

2. Urfa Livas: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalarndan olumaktadr. 


Hassa kazalarndan olumaktadr. 

4. Zor Livas: Reisu’l-Ayin, Yeniehir, Meskene, Busayra, Abukemal, 

Aare ve Sence kazalarndan olumaktadr. 

H. 1299 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat öyledir: 

1. Halep Sanca: dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i uûr, Harim, Antakya, 

Kilis, Antep, Bâb, skenderun, Bilan ve Münbiç kazalarndan olumaktadr. 

2. Urfa Sanca: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalarndan olumaktadr. 

3. Mara Livas: Pazarck, Elbistan, Zeytun ve Andrn kazalarndan olumaktadr. 

4. Zor Sanca: Re’sü’l-Ayn, Yeniehir, Abukemal, Aare ve Rakka kazalarndan 

olumaktadr. 

H. 1300 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde ise; idari taksimat öyledir: 

1. Halep Sanca: dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i uûr, Harim, Antakya, 

Kilis, Antep, Bâb, skenderun, Bilan ve Münbiç kazalarndan olumaktadr. 

2. Urfa Sanca: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalarndan olumaktadr. 

3. Mara Sanca: Pazarck, Elbistan, Zeytun ve Andrn kazalarndan 

olumaktadr. 

H. 1300 ylndan itibaren Halep Vilayeti Halep, Urfa ve Mara sancaklarndan 

olumaktadr 262. Yine bu tarihte vilayetin 21 kazas vardr. H. 1326 tarihli Halep 

Vilayet Salnamesinde (en son salname) ise vilayet 23 kazadan olumaktadr. 263 Vilayetin 

idari taksimat kaza, nahiye, köy ve mahalle olarak aktarlrken, temel olarak 

son 26 sene içinde yani, H. 1300 ile H. 1326 tarihleri arasnda yaymlanan salnameler 

esas alnmtr. Çünkü H. 1299 tarihli salnameden sonra vilayet tekilat yenilenmi 

ve son eklini almtr. 

262 1300 tarihli Halep Vilayeti Salnamesi, s.42. 

263 Rakka kazas önceleri Zor sancana bal iken 1303 tarihinde Halep Sancana balanmtr. Yine 

Cebel-i Sem’ân kazas 1305 tarihinde Halep Sancana balanmtr. 

150


___________________________________________________________________________________ 

1. Halep ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Halep ehrinde 107 mahalle 

mevcut olup 264 bunlarn en büyükleri; Hamidiye, Selimiye, Aziziye, Ebraç, Acem, 

Akyol, Kazasker, Akrad, Altunboa, Elmac, Oul Bey, Makam Kaps, Kanserin 

Kaps, Patlcan, Bal Burgul, Bahsita, Bostan, Bostana, Pnara, Aa Balat, Yukar 

Balat, Bendere slam, Bendere Yehut, Beyaza, Tatarlar, Telel, Esedullah, Karaman, 

Cebel, Kaka, Çukurcuk, Çukur, Büyük Cellum, Küçük Cellum, Hamza Bey, Sabil 

Han, Harap Han, Eski Debba, Delalin, Süleymaniye, akir Aa, ahin Aa, eri 

Süs, Mehmet Bey, emayin, imali, eyh Abubekir, Aa Saçlhan, Yukar Saçlhan, 

Safa, Tabla, Abdülhey, Mehmetbey, Abdülrehim, Büyük Atva, Küçük Atva, Akabe, 

Anter, Firdevs, Kale, Kavas, Kavanise, Krk Sokak, Kitap, Keten, Küçük Kelase, 

Mestedam Bey, Mearika, Beytü’l-Muhip, bnu’l-Nasir, bni Yakup, Harundede, 

Melendi, Makamat ve Hezaze mahalleleridir. 

2. Antep ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Antep ehrinde 80 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlarn en büyükleri; Emin Dede, mam Bölüü, Körolu, Akyol, 

Bostanc, Paçavra, Bey, Boyac, Eski Tarla, Yeni Tarla, Çukur, Cabi, Hac Baki, Hamamc, 

Hac Halil, Hdr Çavu, Dökmeci, Sinek, Safer Paa, Suya Batmaz, Karacal, 

Karamara, Kaya Soka, Klçolu, Kayseri, Kanalc, Karasakal, Kabasakal, Kocaolan, 

Kozanl, Molla Ahmet, Maaraba, Kele, Nergiz ve Musullu mahalleleridir. 

lar; 

Antep Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Antep kazasna idari olarak 8 nahiye ve 207 köy bal bulunmaktadr, bun- 

a. Orul Nahiyesi 265: Bu nahiye’ye 19 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

brahimehir, Acakent, Orul, Kzlcakent, Battalhöyük ve Kefri Bostan 

köyleridir. 

b. Rei 266 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 8 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Çanakç, Hacmanl, Turlu ve Maara köyleri. 

c. Kzlhisar 267 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 11 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Ulumasara, Cediin, Büyükkzlhisar, Küçükkzlhisar ve 

Aakilisecik köyleridir. 

d. Tilbaar 268 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 80 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Acahöyük, Tilbaar, Tütlüce, Kumru, Dikmeta, Karacaviran, 

Karaburun, Karaman, Kayack, Yenice, Yeniyaban, Kinise ve Karaçomak 

köyleridir. 

264 1324, 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.223 

265 Gaziantep merkez ilçesine bal Sekili Köyü’nün eski ad Orul’dr. 

266 Rumkale’ye de bal kalm, daha sonra lavedilmitir. Köyleri imdi Nizip merkez bucana baldr. 

267 Gaziantep’in Ouzeli ilçesinin eski addr. 

268 Gaziantep Ouzeli ilçesinin merkez bucana bal Gündoan Köyü’nün eski addr. 

151

ORSAM 


 

e. Hezek 269 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 30 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Hezek, Akpnar, Ufack, Bilanköy, Karadinek, Karakuyu, Hac 

Arslan, Morcal ve Mihirman köyleridir. 

f. Çarpn 270 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 17 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

brahimli, Erikceli, Çarpn, Çakal ve Dimekli köyleridir. 

g. Cede 271 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 30 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Atabey, ncesu, kiahr, Cede, Sülüklü, Suboaz, Arapdar ve 

Kozluyaz köyleridir. 

h. Kzk 272 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Uurca, Üçkilise, Çaykuyu, Dündarl, Karasakal ve Kolgöl köyleridir. 

3. Kilis ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Kilis ehrinde 33 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlarn en büyükleri; Arslan, Bölük, Tekke, Çlak, Hac Gümü, 

Hakverdi, Helveciolu, Debbahane, eyhler, Tarakl, Abdi Oyma, nabl, 

Kalycan, Kara Ali, Nacarolu ve Hindiolu mahalleleridir. 

Kilis Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Kilis kazasna idari olarak 9 nahiye ve 469 köy bal bulunmaktadr, bunlar; 

a. Türkmen 273 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 73 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Arpakesmez, Karakuyu, Dölek, Tahtal, Karata, Oylum, Gökta, 

ahin, Samandra, Karagöz, Karaköprü, Ksack, Yelbaba, de, 

Dikmeta, Tulu, Karacaviran, Yazba ve Kantara köyleridir. 

b. Fellah Nahiyesi: Bu nahiye’ye 61 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Katma, Akburhan, Dabk, Türkmen Barih ve Tatmara köyleridir. 

c. Münbiç Nahiyesi: Bu nahiye’ye 55 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Karakl, Melek, Kehriz, Karayava, Çakall Pnar, Karapnar, 

Karamelek, Irakiye, Çukuroba, Arapviran, Bamaara ve Ömercik köyleridir. 

d. Müsikli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 68 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

eyh Horz, Maarack, Çayolu, Bekta, Çavuköy, Murathöyüü, 

biolu, Gökçeli, Karadut, Hüseyinolu, smailcik, Körahmethöyüü, 

ahveli, Söütlü ve Murataa köyleridir. 

e. aka Nahiyesi: Bu nahiye’ye 24 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Siirtcik, Torakl, Nazua, Çamanl, Bazua, Kurtkula, 

Karakurtkula ve Karatepe köyleridir. 

f. Amiki Nahiyesi: Bu nahiye’ye 31 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Anbarl, Keik, eyh Çakall, Çatalkuyu, Kaua, Kurtua, Sarobas, 

Karkn ve orbaolu köyleridir. 

269 Gaziantep merkez ilçesinin, Burç bucann Srasöüt Köyü’nün eski ad Hezek’tir. 

270 Gaziantep merkez ilçesine bal Ikl Köyü’nün eski ad Çarpn’dr. 

271 Gaziantep merkez ilçesine bal Erikli Köyü’nün eski ad Cede’dr. 

272 Gaziantep merkez ilçesine bal Kzkhamurkesen adnda bir köy mevcuttur. 

273 Kilis merkeze bal bir nahiye, lavedilmitir. Köylerinin bir ksm merkeze baldr. 

152


___________________________________________________________________________________ 

g. Okçuizzettin 274 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 32 köy baldr. Bu köylerin en 

büyükleri; Alikar, Koçanl, Hisar, Kurna, Öksüzlü, Hac Kasml, 

Arapua ve Beyobas köyleridir. 

h. eyhler Nahiyesi: Bu nahiye’ye 44 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Gürkan, Sarua, Ömerua, Osmanl, Hachalil, Çakmakl, 

Karababa, Tepe ve Göranl köyleridir. 

i. Cum Nahiyesi: Bu nahiye’ye 82 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Korya, Dirmimi, Çatalziyaret, Burç, Haclar, Divan, Kefrideli, Gürkan, 

Karabalar, Ramazanl, Rotanl, Mervane, Ömeraa Klas, Hac skender 

ve Nesriye köyleridir. 

4. skenderun ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre skenderun ehrinde 5 mahalle 

bulunmaktadr. Bunlar: Çay, Hamidiye, Kastal, Kilise ve Yeniehir mahalleleridir. 

skenderun Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

skenderun kazasna idari olarak 2 nahiye ve 24 köy bal bulunmaktadr, 

bunlar; 

a. skenderun Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 10 köy baldr. Bu köylerin 

en büyükleri; Karaaaç, Karahüseyinli, Abahebli, Sakt, Akçay ve 

Akarbeyli köyleridir. 

b. Arsuz Nahiyesi: Bu nahiye’ye 14 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Acal, Kiliseönü, Beyköy, Kesrik, Çengen, Hacahmetli, Elhub ve 

Gökmeydan köyleridir. 

5. Antakya ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Antakya ehrinde 42 mahalle 

bulunmaktadr. Bunlarn en büyükleri; Ababa, Tutdibi, Ulu Cami, Hamidiye, Büyük 

Dörtayak, Küçük Dörtayak, eyh Ali, Sar Mahmut, Koca Abdi, Karaali, Kantara, 

Osamaniye, Meydan, Muhsin Arap, Muhsin slam ve Verd mahalleleridir. 

274 Bu nahiye lavedilmitir. Köylerin bir ksm Kilis’in Musabeyli bucana baldr. 

153

ORSAM 


 

Antakya Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Antakya kazasna idari olarak 4 nahiye ve 

173 köy bal bulunmaktadr, bunlar; 

a. Kasir Nahiyesi: Bu nahiye’ye 72 köy 

baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Alakent, Ilca, Bozhöyük, Büyükburç, 

Türkmen Okçular, Türkmen Mezras, 

Reitaa Çiftlii, Sofiler, Gökçegöz, 

Karsu ve Toprakhisar köyleridir. 

b. Süveydiye 

Antakya Ulu Camii 

275 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 

25 köy baldr. Bu köylerin en 

leri; Hzrbey, Zeytuniye, Hachabiblu, 

Mirakiye, Luye, Maarack, 

Kurtderesi, Younoluk ve 

köyleridir. 

Cedide 

c. Karamurt Nahiyesi: Bu nahiye’ye 54 

köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Orhaniye, Paaköy, Bedirge Çerkez, 

Çamurlu, Tutlupnar, Çabutlu, Çekmece, 

Dalyan, Sarayck, Sultaniye, Tavuklu, 

Avakibe Çerkez, Gölya, Maral 

Çerkez, Yaylack, Yarmtepe ve 

Bedirge Osmanaa köyleridir. 

d. Harbiye Nahiyesi: Bu nahiye’ye 22 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

smailiye, Badadiye, Çardakiye, Harbiye, Karye, Sabuniye ve 

Sinaniye köyleridir. 

6. dlip ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre dlip ehrinde 18 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlarn en büyükleri; Ulu cami, Cevheri, Uryan, eyh smail, Ömeri, 

Keyyalzade, Martini ve Mehmet Nuri mahalleleridir. Ayrca Eriha ehrinde 6 mahalle, 

Sermin’de 3 mahalle. Bene’te 3 mahalle ve Ma’ratamasrin’de de 5 mahalle 

bulunmaktadr. 

dlip Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

dlip kazasna idari olarak 1 nahiye, 2 kasaba ve 117 köy bal bulunmaktadr, 

bunlar; 

275 Samanda 

a. Eriha Nahiyesi: Bu nahiye’ye 59 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Serçe, Rami, Badincani, Beir, eyh sa, Amudiye ve Mellah köyleridir. 

154


___________________________________________________________________________________ 

b. Sermin Kasabas: Bu nahiye’ye 36 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Teum, Maare Haseki, Bevabiye, Talhiye, eyh dris, Hansebil ve 

Serakp köyleridir. 

c. Ma’ratamasrin Kasabas: Bu nahiye’ye 22 köy baldr. Bu köylerin en 

büyükleri; Ram Hamdan, Kefriye, Keftin, Kefri Nebi ve Cine köyleridir. 

7. Harim Kaza Merkezi Kefri Teharim ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Kefri Teharim ehrinde 9 mahalle 

bulunmaktadr. Bunlarn en büyükleri; Çar, Hamam, imaliye, Beydar ve Kabile 

mahalleleridir. 

lar; 

Harim Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Harim kazasna idari olarak 3 nahiye ve 172 köy bal bulunmaktadr, bun- 

a. Harim Nahiyesi: Bu nahiye’ye 64 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Tizin, Benare, Herran Arap, Herran Çerakise, Abucabir, Telul, Husun, 

Ermenaz, Selkin ve Beyats köyleridir. 

b. Paria Nahiyesi: Bu nahiye’ye 36 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Paria, Dana, Sermada, Baml, Termanin ve Mehet köyleridir. 

c. Reyhanîye Nahiyesi: Bu nahiye’ye 74 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Akpnar, Ayranc, Adatepe, Paahöyük, Üçtepe, Abdalhöyük, 

Odakla, Sçanl, Çukurburun, Canpolat, Çakaltepe, Ceyrantepe, Sazlk, 

Hacfaik, Karahöyük, Kötüköy, Göktepe, Mirekiye, Kafirtepe, 

Nacartepe, Mirmiran, Yeniyaban, Burcuhöyük, Yeniehir ve Yanyurt 

köyleridir. 

8. Belen ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Belen ehrinde 5 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Bakras, embek, Humar, Kilise, Muhlis Ali mahalleleridir. 

Belen Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Belen kazasna idari olarak hiçbir nahiye bal deildir. Belen kazasna bal 

52 köy bulunmaktadr, bu köylerin en büyükleri; Arpal, Bakras, Hafz Aa Oyma, 

Alaybeyli, Akkuyu, Uzun Killi, Adakanberli, Çakall, Top Boaz, Bakras, Çilolan 

Höyüü, Tosun Höyüü, Kömür Çukuru, Dedeçnar, Samanl, Karadurmulu, So- 

uksu, Kzlyaka, Hrszpnar, Mahmutlu, Karamanka, Knberli, Kurtlu, Gölba, 

Muratpaa ve Karamaara köyleridir. 

9. Mare ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Mare ehrinde iki mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Kbliye ve imaliye mahalleleridir. 

Mare Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Mare kazasna idari olarak hiçbir nahiye bal deildir. Mare kazasna bal 

167 köy bulunmaktadr, bu köylerin en büyükleri; Has, Kefr’-rume, Han eyhun, 

155

ORSAM 


 

Dane, are, Katra, Rakka, Tel eyh, Hemdaniye, Sencar, Üm Türkiye, Ramle, 

Baköy, Kevkebe, Filfil, Bülbül, Hamza ve Kefri Hattum köyleridir. 

10. Bâb ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Bâb ehrinde alt mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; imaliye, arkiye, Garbiye, Kbliye, Masari ve Cebel Seyit Akîl 

mahalleleridir. 

Bâb Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Bâb kazasna idari olarak 2 nahiye, 1 kasaba ve 198 köy baldr bunlar; 

a. Tadef Kasabas: Bu kasabaya hiçbir köy bal olmamakla birlikte sadece 

üç mahallesi bulunmaktadr, bunlar; imaliye, arkiye ve Garbiye mahalleleridir. 

b.Bâb Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 111 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Beza’, Türkmen, eyh Ahmet, Umtürkiye, Numan, Serhan, Nasrullah, Soran, 

Balat, Tel Sebin, Serce, Sefire, Vedia ve Küveyris köyleridir. 

c. lbeyli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 87 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Çobanbey, Alimantar, Bozluca, Keresteli, Sekizler, Karaçördek, Selemencik, Mercanl, 

Tal Bakar, Yazl Bakar, Burç, Uzunali, Buldum, Kocali, Takapu, Ziyarat, Bâb 

Limon, Helluolu, Beylerbeyi, Çakallu, nkilap, Karacaviran, Karakör, Arap Çördek, 

Sipahiler, Kadlar, Kapviran, Krkmaara, Öküzöldüren, Üçkube, Kuruca Höyük, 

Baltack, Yüz Höyük, Belviran, Karakuyu, Çukurviran, Karatal, Kbet Türkmen, 

Yusuf Bey ve Hacfakl köyleridir. 

11. Cisr-i uûr Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Cisr-i uûr kasabasnda yedi 

mahalle bulunmaktadr. Bunlar; Yukar Cisir, imaliye Cisiri, Deirmen, Deirmen 

Bahçesi, Garbiye, Tekke ve Kale mahalleleridir. 

Cisr-i uûr Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Cisr-i uûr kazasna idari olarak 5 nahiye ve 169 köy baldr, bunlar; 

a. Ordu Nahiyesi: Bu nahiyede üç mahalle bulunmaktadr, bunlar; Arap 

Camii, Cedide ve Hristiyan Mahalleleridir. Ayrca nahiyeye 61 köy baldr. 

Bu köylerin en büyükleri; Çandr, Söüt, Karaturan, akak, Hisarck, 

Çnarck, Tamtam, Klak, Kozpnar, Yeniceköy, Kesb, Gökpnar, 

Üçaz, Karack, kizoluk, Burun, Bostanck, Tuzluca, akak, Sürtme, 

Karaahmetli, Karatalip, Olakç, Teknecik, Zeytincik, ikin ve Kokar 

Kuyu köyleridir. 

b. Cisr-i uûr Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 57 köy baldr. Bu köylerin 

en büyükleri; Eski ugur, Cedide, eyh Sendiyan, Sururiye, Ziyadiye, 

Meydan, Engizbey, Dürriye, Gâvurköy, Lefon, Salihiye, Yakubiye ve 

erkiye köyleridir. 

c. Kale-i Mazik Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Havice, Kale-i Mazik, Bedriye ve Arîme mezralar. 

156


___________________________________________________________________________________ 

d. Bedama Nahiyesi: Bu nahiye’ye 13 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Bedama merkez köyü, Boaz Giz, bekriye ve Aynu’l-Cemel köyleridir. 

e. Derkü Nahiyesi: Bu nahiye’ye 25 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Derkü, Dir Osman, Sevadiye, Rumadiye, Melik ve Sultan Harabesi 

köyleridir. 

12. Cebel-i Sem’ân ehrinde Mevcut Olan Köyler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Cebel-i Sem’ân ehrinde hiçbir 

mahalle ad zikredilmemi ve kazaya idari olarak hiçbir nahiye de bal deildir. 

Cebel-i Sem’ân kazasna bal 113 köy bulunmaktadr, bu köylerin en büyükleri; 

Andan, Kanatr, Etarib, Cebril, eyh Ahmet, Kefr-i Altun, Büyük Evrem, Küçük Evrem, 

Baköy, Tevame, Hüsamiye, Hevar, Han Toman, eyh Zeyat, eyh Neccar, 

eyh Akil, Daire-i zzi, eyh Sait ve Soanî köyleridir. 

13. Münbiç ehrinde Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Münbiç ehrinde 5 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Orta, Tepe, Tekke, Antep ve Ulucami mahalleleridir. 

lar; 

Münbiç Kazasnn Nahiyeleri ve Köy Miktar: 

Münbiç kazasna idari olarak 2 nahiye ve 450 köy bal bulunmaktadr, bun- 

a. Münbiç Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 100 köy baldr. Bu köylerin 

en büyükleri; Umu Adse, Gümgüm, Hamidiye, Hanasr, Remle, Atane, 

Cefri Mansur, Resim-i Ahmer, Resim-i Hemam, Telor, Kasri Sellüm ve 

Beyaiye köyleri. 

b. Mesudiye Nahiyesi: Bu nahiye’ye 36 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Abuçak, Pnarba, Gâvurharabesi, Karakozak, Gölpare Adas, 

Ksk ve Hh köyleri. 

Emlak- Hümayun Münbiç ubesine bal Köyler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Emlak- Hümayun Münbiç ubesine 

bal 158 köy bulunmaktadr. Bunlarn en büyükleri; Münbiç kasabasnn 

merkezi, Kzlar Kasr, Akçukur, Öküzkuyu, Toklu, Cebhüseyin, Kohan, Domuz, 

bardakl, Arap Hasan, Alaba, Hamam, Avar Bucak, Hüdhüd, Krata, Muhsinli, 

Tattal, Karadobip, eyh Yahya, Camusviran, Dendülolu, Beyviran, Kerpiçli, 

Çatalviran, Bozluca, Kurtviran, Büyükçakal, Küçükçakal, Gedikolu, yalanl, 

Talhöyük, Mirhan, Akta, Havahöyük, Hacköse, Tepecik, Sinekli, Kanlkuyu, 

Arapviran, Görhöyük, Boaz, Acemi, Zorzor, Çorakl, Ulal, Anbarck, Küçükköy, 

Yallca, Yanlzdam, Akviran, Kurudere ve Elmaara köyleri. 

Emlak- Hümayun Abukalkal ubesine bal Köyler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Emlak- Hümayun Abukalkal 

ubesine bal 176 köy bulunmaktadr. Bunlarn en büyükleri; Abukalkal, Eridal, 

Feri, Karaseki, Üçkana, Yusufpaa Klas, Büyükhasanaa, Cephamza, Krkal, 

157

ORSAM 


 

Mirviran, Bayraktar, Abucebbar, Maara, Verde, Kavas, Aynu’l-Camus, Bilan, Türkiye, 

Tal, Remane, Teltütün, Telesved ve Mehmet Hilal köyleri. 

14. Rakka Kasabasnda Mevcut Olan Mahalle ve Köyler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Rakka ehrinde iki mahalle 

mevcuttur (Hamidiye ve Kerrad) ve kazaya idari olarak hiçbir nahiye bal deildir. 

Rakka kazasna, sadece 83 köy bal bulunmaktadr. Bu köyler dört bölgede bulunmakta 

ve en büyükleri; Cezire bölgesinde, Caber, Remile, emsettin, Süveydiye, 

Cedide, Bedrane, Helave ve Gediran köyleridir. 

amiye bölgesinde ise, Dibsi Ferec, Gazale, Girin Abuhüreyre, Safra, Kesre, 

Ratla, Nehhale ve Hamam köyleridir. 

A’fadile bölgesinde de, Helisat, Hasan Hamdi, Hamra, Belasim Köse smail, 

Fatsa Musa Rait ve Seb’e köyleridir. 

Belih bölgesinde de, Ganim Zahir, Ayni sa, Diyab, Rumman, Cerde ve 

Abuarip köyleridir. 

b. Urfa Sancana Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve 

Köyleri 

1. Urfa Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Urfa ehrinde 48 mahalle mevcut 

olup276, bunlarn en büyükleri; hlasiye, Halil Rahman, mamkulu, Ulucami, Pazar 

camii, Hachamza, Hekimdede, Çakiri, Hacyadigar, Hüseyinpaa, Kanberiye, 

Karamusa, Müderris, Hüseyniye, Haseki, Debbahane, Sultanbey, Acembey, 

Alihanbey, Ömeriye, Askeri, Krkmaara, Kazanc, Götüler, Lekler, Mevlüt Halil, 

Nurali ve Yusufpaa mahalleleridir. 

Urfa Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Urfa kazasna idari olarak 6 nahiye ve 382 köy bal bulunmaktadr, bunlar; 

a. Bozabat 277Nahiyesi: Bu nahiye’ye 105 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Karaköprü, Mecit, Gölpnar, Karakol, Sancak, Yaylack, emsek, 

Kzlar, Yartepe, Yeniköy, Kzlhöyük, simkulu, Sittikale, Timurcik, Ke- 

ilik, Aviran, Karaka, Kzlburç, Celephan, Yedikuyu, Mercan, 

Tatarhöyük, Kulagör, Acahisar, Kasmkuyu, Arapkantara, Kulanehir, 

Beyazt, Salhm, baviran, Hasangölü ve Apnar köyleridir. 

b. Oymaaaç 278 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 68 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Denizbac, Akmaara, Boztepe, Tuzluca, kizce, Cinpolat, Sezan, 

Zeyvanl, Budakl, Kanlavar, rice, Kzlar, Köseahin, Türkmenviran, 

Uzunburç, Koçhisar, Söütlü, Kargl, Kzlkilise, Karapnar, Karacaviran, 

Koyuk ve Damlca köyleri. 


277 Bozova ilçesinin eski ad. 

278 Bozova’nn Taan köyünü içine alan bölgedir ve daha sonra lavedilmitir. 

158


___________________________________________________________________________________ 

c. Dögerli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 50 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Kalecik, Aviran, Hacali, Karatepe, Ortaviran, çkara, Kanolu, Karapnar, 

Yenice, ncirli, Körkuyu, Sarkaya, Kayack, Boztepe, eyh Hattap, 

Kengerli ve Köseler köyleri. 

d. Kabahaydar Nahiyesi: Bu nahiye’ye 22 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Kabahaydar, Yedikuyu, Gökmusa, Yalmusa, Delikulu, 

Azbüyük, Karapnar, Abbas, Keçili, Tiftik, Kelbayram, Harami ve Burcu 

köyleri. 

e. Çaykuyu 279 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 51 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Çaykuyu, Karakoyun, Maarack, Zeydolu, Ortaviran, 

Kurtviran, Akharaba, Kifri, Kzlkuyu, Sarm, Hac Bedir Burcu, 

Timurcik, Hemdan, Krkmaa ve Yunus köyleri. 

f. Harran Nahiyesi: Bu nahiye’ye 86 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Köktepe, Modanl, Hasankent, Osmanbey, eyh Çoban, Cedide, 

Kötüviran, Yenice, Acamescit, Arapolu, Karaman, Bayku, Talca, 

Sultantepe, Abdurrahmandede, Güneviran, Telbadat, Çamurlu, Canan, 

Çilli, Bulduk, Karaali, Kayack, Keçikran, Çerili, Avretköy ve Mihrapl 

köyleri. 

2. Birecik Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Birecik ehrinde 7 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Tedrip, Hoca eref, Sancak, Merkez, Meydan, Vadi-i Cenk ve 

Saha mahalleleridir. 

Birecik Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Birecik kazasna idari olarak hiçbir nahiye bal deildir. Kazaya bal 134 

köy bulunmaktadr. Bunlarn en büyükleri; Nizip, Kehriz, Söütlü, Hyar, 

Hazimolu, Çerke, Munis, Gümrük, Çatak, Kersenta, Akkuyu, Sarkoç, Zehracik, 

Elifolu, kizce, Kabacaaaç, Alagöz, Acaköy, Telhebe, Silsile, Yarmca, Cerablus, 

Hamam, Yukarta, Aata, Mahmutolu, Boyrazolu, Deliahmet Adas, eyhler, 

Kulaksz, Karagöz, Karababa, kimaara, Karaba, Surtepe, Bilanl, Gökeme, Divri- 

i ve Acakuyu köyleridir. 

3. Rumkale280 Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Rumkale ehrinde 3 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Babostan, Deirmendere ve Reidiye mahalleleridir. 

Rumkale Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Rumkale kazasna idari olarak 4 nahiye ve 185 köy bal bulunmaktadr. 

Bunlar; 

a. Urban Nahiyesi: Bu nahiye’ye 42 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

eyhdavut, Nurettin, Çiftekoz, Bapnar, Gümüpnar, Karababa, Karavaiz, 

Küçüklü, Herem, Altnta, Dükanlü, Balca, Ziyaret, Cücüklü, Karapnar, 

Torunlar Obas, Sipahi Obas ve Kakç Obas. 

279 anlurfa Merkez ilçesi, Payaml Buca. 

280 Halfeti. 1924 tarihinde Rumkale adn almtr. Asl Rumkale Frat’n bat kysnda ve Yavuzeli ilçesi 

snrlar içindedir. 

159

ORSAM 


 

b. Yazkü Nahiyesi: Bu nahiye’ye 78 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

eyhbekir, Ayran, Kalazan, Dutluca, Zara-i Nalegan, Bozok, ekerköy, 

Alahac, Beyburcu, Sumakl, Bademhatun, Tuanviran, Tiftik, Knk, Tehrut, 

Deliler, Çakall, Köklü, Topuzolu, Ömerli ve Gölesur köyleridir. 

c. Merzaman Nahiyesi: Bu nahiye’ye 42 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Karayusuflu Tandrck, Bozatl, Bakrca, Balk, Karakuyu, Köribo Obas, 

Kekliktepe, Karahüseyinli, Yarmca, Eridere, Krolu, Kayaba, Üçgöl, Sarlar, 

Elif, Hisar, Hasanolu ve Kasaba köyleridir. 

d. Rei 281 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 22 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Köseler, Enhe, Habip, Kzlin, Aaçardak, Yukarçardak, Kilisecik, 

Karaburç, Cebur ve Acemi köyleridir. 

4. Suruç Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Suruç ehrinde 2 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Eski Suruç ve Yeni Suruç mahalleleridir. 

Suruç Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Suruç kazasna idari olarak 1 nahiye ve 238 köy bal bulunmaktadr, bunlar; 

Suruç Merkez Nahiyesi ile bal köyler ve bu köylerin en büyükleri; Eskisuruç, 

Dünyay, Alikör, Atan, Boztepe, irvan, Kapc, Yeniyaban, Tepelimezar, Dere, Urban, 

Karamart, Pnarba, Karahöyük, Terkat, Yalnzdam, Deniz, Yukarparepare, 

Aaparepare Uzunhdr, Kurtdikenli, Kaback, Ziyaret, Bostanck, Tabasan, Aslanta, 

Karata, Yuvack, Talhöyük, Bozhöyük, Karaka, Yuvack, Koçsekran, 

Kazsekran, Pehlivan Kesmesi, Oulbey, Karaali, Doluda, Müritpnar, Bozhöyük, 

Konak, Çarklkran, Göktepe, Ackuyu, Kopuz, ihanlu, Bilviran, Yedikuyu, 

Medrebaz, Kzlkuyu, Arslanta, Süleyman Bey, Köseveli, Karakuyu, Bender ve 

Zervallu köyleridir. 

c. Mara Sancana Bal Kazalarn Nahiyeleri, Mahalleleri ve 

Köyleri 

1. Mara Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Mara ehrinde 41 mahalle 

mevcuttur. 282 Bunlarn en büyükleri; Karamanl, Maaral, Çavulu, Kayaba, 

Çukuroba, Boazkesen, Ekmekçi, Divanl, Çomakl, Haznedarl, Hatuniye, Delialili, 

ekerli, aziye, ekerdere, Acemli Hacmehmetli, Acakuyunlu, Kulakurtlu, Hayriye 

ve Tekerek mahalleleridir. 

Mara Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Mara kazasna idari olarak 4 nahiye ve 112 köy bal bulunmaktadr. Bunlar; 

281 Rei, Rumkale’ye bal bir nahiye lavedilmitir. Köyleri imdi Nizip merkez bucana baldr. 


160


___________________________________________________________________________________ 

a. Etraf-i ehir 283Nahiyesi: Bu nahiye’ye 15 köy baldr. Bu köylerin en 

büyükleri; Dereli, Kerhan, Yusufhacl, Gafarl, Kozludere, Bulank, Elmalar, 

Küçüknacar ve Dereköy köyleridir. 

b. Bertiz 284 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 16 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Sarçukur, Çobanl, Budakl, Kale, Kabasakal, Aabeyli, Kemalli, 

Hacayval, Maksutlar, Badervili ve Boyal köyleridir. 

c. Yenicekale Nahiyesi: Bu nahiye’ye 18 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Yeniyapan, Köürge, Süsükürtler, Döngele, Anabat, Sarmollal, 

Demerek ve Avkasr köyleridir. 

d. Hartlap 285 ve Sir Nahiyesi: Bu nahiye’ye 18 köy baldr. Bu köylerin en 

büyükleri; Dölü, Kzlseki, Hartlap, Fatmal, Sir, Zeytindere, Yeildere, 

Kalekaya, Gölpnar, Sadkl, Delihacl ve Çargan köyleridir. 

e. Camstil Nahiyesi: Bu nahiye’ye 14 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Cüceli, Tatafl, Dönekli Avarl, Bozlu, Araplar ve Fndck köyleridir. 

f. Nadirli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 7 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Köseli, Kolakl, smailli, Çamçakall ve Kurtlaravar köyleridir. 

g. Çakall 286 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 10 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Emetdede, Çamurlu, Köprüaz, Uzunkla, Çöllü, Hasanaa ve 

erefolu köyleridir. 

h. ekeroba 287 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 14 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

lolu, Sarlar, Acakoyunlu, narlca, Çobantepe, Muratolu, Dereler 

ve Karalar köyleridir. 

2. Zeytun Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Zeytun ehrinde 5 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Orta, Yukar, Bozbayr, Kargalar ve Tekke mahalleleridir. 

Zeytun Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Zeytun kazasna idari olarak hiçbir nahiye bal deildir. Kazaya 36 köy bal 

bulunmaktadr. Bunlarn en büyükleri; Sargüzel, Knkkoz, Been, Kertmen, 

Aliar, Hacdere, Kozcaz, Kayaktepe, Dönekler, Fernesi, Alabozan, Baytimurlu, 

Döngel, Alaba, Çakrdere, Çukurhisar, Tekir, Karaaaç, Balua, Bastpnar, Kandil, 

Karadut ve Alobas köyleridir. 

3. Elbistan Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Elbistan ehrinde 4 mahalle bulunmaktadr. 

Bunlar; Hac Yakup, Hac aban, Hac Hamza ve Kzlca mahalleleridir. 

283 Mara merkez nahiyesi. 

284 Aabeyli Buca. 

285 Hartlap, merkez bucaa bal Elmack köyünün eski ad. 

286 Bugün Türkolu lçesine bal bir köyün ad. 

287 Bugün Türkolu lçesine bal bir köyün ad. 

161

ORSAM 


 

lar; 

Elbistan Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Elbistan kazasna idari olarak 2 nahiye ve 153 köy bal bulunmaktadr. Bun- 

a. Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 140 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Akpnar, Güplüce, de, Ketizmen, Demircilik, Çiçek, Çerkezua, 

Çiftlik, Kemal, Hasan Kendi, Toprakhisar, Keçemaara, Karaelbistan, 

Aliar, Takaplar, Hasanalili, Karahasanua, Kistik, Köseyahya, Çatlak, 

Betepe, Saryatak, Ortaviran, Karamaara, Pekyurdu, Söütderesi, 

Timurkap, Armutalan, Karasüleymanl, Karagöz, Sinekli, Deveboynu, 

Çardak, Korkmaz, Koçabat, Kabaaaç, Kalealt, Uzunçayr, Palavar, 

Aykolu, Kamçk, ncecik ve Akarca köyleridir. 

b. Efsus Nahiyesi: Bu nahiye’ye 13 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Hurman, Arst, Nant, Kötüre, Sevin, Ördek, Çalhan, Çekseçek ve 

Büyükkabaaaç köyleridir. 

4. Göksun Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde Göksun ehrinde hiçbir mahalle ad 

zikredilmemitir. 

lar; 

Göksun Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Göksun kazasna idari olarak 2 nahiye ve 81 köy bal bulunmaktadr. Bun- 


Göksun, Taoluk, Deirmendere, Gölpnar, Yantepe, Kuzutepe, Sarayck, 

Hacömer, Büyükkzlck, Yeniyapan, Keklikoluk, Mehmetbey, 

Mahmutbey, Kavut, Tahirbey, Mecidiye ve Acelma köyleridir. 

b. Andrn Nahiyesi: Bu nahiye’ye 48 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Çiçekli, Boztoprakl, Takvalar, Kabaaaç, Bektal, Gökahmet, Çamurluk, 

Anack, Bahadrl, Sumakl, Balk, Sisne, Soanclar, Orçan, 

Kayakesme, Sardaniment, Abazal, Fatmal, Acakoyunlu, 

Boynuyounlu, Torun ve Çuhadarl köyleridir. 

5. Pazarck Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde, Pazarck ehrinde hiçbir mahalle 

ad zikredilmemitir. 

Pazarck Kazasna Bal Nahiyeler ve Köyler 

Pazarc kazasna idari olarak 7 nahiye ve 88 köy bal bulunmaktadr. Bunlar; 

a. Dal Nahiyesi: Bu nahiye’ye 13 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Çalanan Cerit, Küçük Cerit, Helete, Abbasiye, Sakarkay, Çataltepe ve Soran 

köyleridir. 

b. Bozaa Atmalusu Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy baldr. Bu köylerin en 

büyükleri; Acalar, Göçer, Tilkiler, Turunçlu, Harmanck, Yumuklu Cerit ve 

Tademir köyleridir. 

162


___________________________________________________________________________________ 

c. Senemenli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 16 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Alibeyua, Zeynepua, Pulyanl, Âklar, Kulyanl, Maksutua, 

Cefreanl ve Miliyanl köyleridir. 

d. Ufackl Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Salmanl, Erice, Mezraa, Kuzkent, Baçeme, Acakoyunlu, Ufackl ve 

Çimikanl köyleridir. 

e. Kucu Ceridi Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

eyhler, arkaya, Kullar, Sarlar, Yeniyapan ve skenderli köyleridir. 

f. Kancalu Nahiyesi: Bu nahiye’ye 16 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Karahöyük, Çöçelli, Dedeler, Osmandede, Ördekdede, Doanl, Dehliz, Çerkezler, 

Köskanl köyleridir. 

g. Etraf-i ehir Nahiyesi: Bu nahiye’ye 7 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Yukarbadn, Aabadn, Sultanl, Horikanl, Nacar, Kantarma ve ncirli 

köyleridir. 

6. Andrn288 Kasabasnda Mevcut Olan Mahalleler 

1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde, Andrn ehrinde hiçbir mahalle ad 

zikredilmemitir. 

Andrn Kazasna Bal Nahiyeler ve Köylerin Adlar 

Andrn kazasna idari olarak 2 nahiye ve 81 köy bal bulunmaktadr. Bunlar; 


Çiçekli, Boztoprakl, Akpnar, Bahadrl, Takvalar, Kabaaaç, Gökçeli, 

Bektal, Gökahmet, Çamurluk, Anack, Bahadrl, Sumakl, Balk, Sisne, So- 

anclar, Orçan, Kayakesme, Sardaniment, Abazal, Fatmal, Acakoyunlu, 

Boynuyounlu, Torun ve Çuhadarl köyleridir. 

b. Göksun Nahiyesi: Bu nahiye’ye 33 köy baldr. Bu köylerin en büyükleri; 

Göksun, Taoluk, Deirmendere, Gölpnar, Yantepe, Kuzutepe, Sarayck, 

Hacömer, Büyükkzlck, Yeniyapan, Keklikoluk, Mehmetbey, Mahmutbey, , 

Tahirbey, Mecidiye ve Acelma köyleridir. 

288 Andrn’n 1324 tarihinde 2 nahiyesi bulunmaktadr. Bunlar Merkez Nahiye ve Göksun nahiyeleridir. 

Ancak 1326 tarihinde Göksun’un kaza olduu ve Andrn’n ona bal bir nahiye haline geldii 

görülmektedir. 

163

ORSAM 


 

Halep Vilayet Salnamelerinde Bulunan Orijinal Halep Vilayeti Haritas 

164


___________________________________________________________________________________ 

Sra 

No 

4- HALEP VLAYETNN DEMOGRAFK YAPISI 

a. Halep Vilayetin Genel Nüfus Cetvelleri 

1326 290 

Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 378.043 393.357 771.400 

2 Rum Ortodoks 4.331 5.212 9.543 

3 Rum Katolik 3.831 4.025 7.856 

4 Ermeni 29.681 34.547 64.228 

5 Katolik 4.911 5.039 9.950 

6 Süryani Katolik 1.336 1.494 2.830 

7 Marunî 959 1.023 1.982 

8 Kildani 293 289 582 

9 Protestan 6.457 6.641 13.098 

10 Latin 1.162 1.219 2.381 

11 Süryani Kadim 814 1.163 1.977 

12 Yahudi 5.389 6.311 11.700 

13 Ecnebi 812 1.901 2.713 

14 Kpti -- 16 16 

15 Yabanc 2.638 3.680 6.318 

Sra 

No 

Toplam 440.657 465.917 906.574 

1324 291 


1 Müslüman 378.043 393.357 771.400 

2 Rum Ortodoks 4.331 5.212 9.543 

3 Rum Katolik 3.831 4.025 7.856 

4 Ermeni 29.681 34.547 64.228 

5 Katolik 4.911 5.039 9.950 


7 Marunî 959 1.023 1.982 

8 Kildani 293 289 582 

9 Protestan 6.457 6.641 13.098 

10 Latin 1.162 1.219 2.381 

11 Süryani Kadim 814 1.163 1.977 



165

ORSAM 


 

12 Yahudi 5.389 6.311 11.700 

13 Ecnebi 812 1.901 2.713 

14 Kpti 0 16 16 

14 Yabanc 2.638 3.680 6.318 

Sra 

No 

Toplam 440.657 465.917 906.574 

1323 292 


1 Müslüman 386.388 378.041 764.429 

2 Rum Ortodoks 3.554 4.692 8.246 

3 Rum Katolik 3.980 3.728 7.708 

4 Ermeni 27.219 26.433 53.652 

5 Katolik 6.112 5.842 11.954 


7 Marunî 1.035 982 2.017 

8 Kildani 149 172 321 

9 Protestan 6.234 5.353 11.587 

10 Latin 460 549 1.009 

11 Süryani Kadim 125 142 267 

12 Yahudi 5.621 5.614 11.235 

13 Ecnebi 523 1.620 2.143 

14 Yabanc 553 1.528 2.081 

Sra 

No 

Toplam 444.121 436.796 880.917 

1322 293 


1 Müslüman 392.025 388.393 780.418 

2 Rum Ortodoks 3.523 4.706 8.229 

3 Rum Katolik 4.110 3.877 7.987 

4 Ermeni 26.626 25.827 52.453 

5 Katolik 5.968 5.695 11.663 


7 Marunî 1.035 982 2.017 

8 Kildani 149 172 321 

9 Protestan 6.237 5.364 11.601 

10 Latin 455 539 994 



166


___________________________________________________________________________________ 


12 Yahudi 5.618 5.605 11.223 

13 Ecnebi 507 1.575 2.082 

14 Yabanc 553 1.528 2.081 

Sra 

No 

Toplam 449.099 446.505 895.604 

1321 294 


1 Müslüman 391.231 387.656 778.887 

2 Rum Ortodoks 3.540 4.698 8.238 

3 Rum Katolik 4.088 3.856 7.944 

4 Ermeni 26.257 25.302 51.559 

5 Katolik 5.617 5.524 11.141 


7 Marunî 1.029 979 2.008 

8 Kildani 146 171 317 

9 Protestan 5.634 5.175 10.809 

10 Latin 397 483 880 


12 Yahudi 5.595 5.589 11.184 

13 Ecnebi 507 1.575 2.082 

14 Yabanc 553 1.528 2.081 

Sra 

No 

Toplam 446.807 444.710 891.517 

1320 295 


1 Müslüman 374.900 373.092 747.992 

2 Rum Ortodoks 3.587 4.779 8.366 

3 Rum Katolik 4.225 4.183 8.408 

4 Ermeni 26.214 25.498 51.712 

5 Katolik 5.660 5.552 11.212 

6 Süryani 1.280 1.304 2.584 

7 Marunî 979 918 1.897 

8 Kildani 74 90 164 

9 Protestan 5.540 5.090 10.635 

10 Latin 357 416 773 



167

ORSAM 


 

11 Kpti 218 177 395 

12 Ecnebi 523 1.619 2.142 


14 Yahudi 4.911 4.782 9.694 

15 Yabanc 709 1.742 2.451 

Sra 

No 

Toplam 429.185 429.258 858.443 

1319 296 


1 Müslüman 371.812 370.948 742.760 

2 Rum Ortodoks 3.547 4.732 8.279 

3 Rum Katolik 4.204 4.164 8.368 

4 Ermeni 24.742 25.242 49.984 

5 Ermeni Katolik 5.642 5.583 11.225 

6 Süryani 1.263 1.349 2.612 

7 Marunî 977 916 1.893 

8 Kildani 74 90 164 

9 Protestan 5.511 5.092 10.603 

10 Latin 536 421 777 

11 Kpti 304 266 570 

12 Ecnebi 523 1.619 2.142 

13 Yahudi 4.897 4.737 9.634 

14 Yabanc 551 1.525 2.076 

Sra 

No 

Toplam 424.403 426.684 851.087 

1318 297 


1 Müslüman 367.441 367.140 734.581 

2 Rum Ortodoks 3.552 4.667 8.219 

3 Rum Katolik 4.097 4.042 8.139 


5 Süryani 2.053 2.149 4.202 

6 Marunî 999 1.005 2.004 

7 Ermeni 26.268 27.738 54.006 

8 Kildani 74 87 161 



168


___________________________________________________________________________________ 

9 Protestan 5.399 5.142 10.541 

10 Latin 338 334 672 

11 Ecnebi 504 1.562 2.066 

12 Yahudi 4.770 4.548 9.318 

14 Yabanc 845 2.424 3.269 

Sra 

No 

Toplam 422.054 426.606 848.660 

1317 298 


1 Müslüman 358.469 360.426 718.895 

2 Rum 3.790 4.619 8.409 

3 Rum Katolik 4.298 4.230 8.528 


5 Süryani 1.766 1.978 2.744 

6 Marunî 997 990 1.987 

7 Ermeni 25.574 28.021 53.595 

8 Kildani 73 85 158 

9 Protestan 4.833 4.813 9.646 

10 Latin 331 307 638 

11 Ecnebi 695 1.826 2.522 

12 Yahudi 4.680 4.488 9.168 

14 Yabanc 1.033 2.615 3.648 

Sra 

No 

Toplam 411.326 419.046 830.372 

1316 299 


1 Müslüman 346.019 358.575 704.594 

2 Rum 3.396 4.093 7.489 

3 Rum Katolik 4.045 3.916 7.961 


5 Süryani 1.740 1.940 3.680 

6 Marunî 967 827 1.794 

7 Ermeni 25.751 28.098 53.849 

8 Kildani 64 79 143 

9 Protestan 4.827 4.738 9.565 



169

ORSAM 


 

10 Latin 308 295 603 

11 Kpti 6 10 16 

12 Ecnebi 695 1.827 2.522 

13 Yahudi 4.810 4.629 9.439 

14 Yabanc 1.011 2.717 3.728 

Sra 

No 

Toplam 398.641 416.682 815.323 

1315 300 


1 Müslüman 347.295 351.199 698.494 

2 Rum 3.408 4.096 7.504 

3 Rum Katolik 4.032 4.010 8.042 


5 Süryani 1.722 1.982 3.704 

6 Marunî 977 1.018 1.995 

7 Ermeni 24.307 28.369 52.676 

8 Kildani 67 95 162 

9 Protestan 4.670 4.831 9.501 

10 Latin 313 275 588 

11 Kpti 47 55 102 

12 Ecnebi 695 1.827 2.522 

13 Yahudi 5.128 5.050 10.178 

14 Yabanc 2.688 4.569 7.257 

Sra 

No 

Toplam 400.399 412.485 812.884 

1314 301 


1 Müslüman 349.876 354.780 704.656 

2 Rum 3.546 4.292 7.838 


4 Rum Katolik 4.089 3.962 8.051 

5 Süryani 2.747 1.961 4.708 

6 Ermeni 24.139 28.102 52.241 

7 Kildani 62 89 151 

8 Protestan 4.493 4.643 9.136 



170


___________________________________________________________________________________ 

9 Marunî 983 985 1.968 

10 Latin 313 275 588 

12 Kpti 6 10 16 

13 Ecnebi 695 1.827 2.522 

14 Yahudi 4.918 4.967 9.885 

15 Yabanc 2.669 4.580 7.269 

Sra 

No 

Toplam 403.385 414.355 817.740 

1313 302 


1 Müslüman 345.795 351.249 697.044 

2 Müslüman Kpti 218 213 431 

3 Ermeni 15.391 17.005 32.396 


5 Protestan 4.393 4.643 9.036 

6 Rum Katolik 4.089 3.955 8.044 

7 Rum 3.473 3.914 7.887 

8 Süryani 1.750 1.963 3.713 

9 Marunî 979 981 1.960 

10 Latin 313 274 587 

11 Kildani 62 89 151 

12 Yahudi 5.058 4.994 10.052 

13 Yabanc 2.908 5.030 7.938 

14 Ecnebi 695 1.827 2.522 

SANCAK 

Halep Sanca 

Mara Sanca 

Toplam 390.015 401.041 791.056 

1312 303 

slam Gayrimüslim Toplam 

Kadn Erkek Kadn Erkek slam G.müslim Genel 

225.088 221.350 33.713 38.223 446.438 71.936 518.374 

53.987 61.007 13.696 16.082 114.994 29.778 144.772 

Urfa Sanca 55.823 57.652 5.530 8.731 113.475 14.261 127.736 

TOPLAM 334.898 340.009 52.939 63.036 674.907 115.975 790.882 



171

ORSAM 


 

1310 YILI HALEP VLAYET SANCAKLARININ GENEL NÜFUSU 

HALEP SANCAI 304 

Milliyet Kadn Erkek Toplam 

slam 223.107 219.829 442.936 

slam Kpti 212 180 392 

Rum Katolik 4.043 4.015 8.058 

Ermeni Katolik 2.473 2.531 5.004 

Süryani 1.293 1.423 2.716 

Marunî 979 1.019 1.998 

Rum 3.487 3.827 7.324 

Ermeni 9.973 10.825 20.798 

Protestan 2.085 2.178 4.263 

Latin 445 419 864 

Keldani 55 79 134 

Ecnebi 516 1.601 2.117 

Yahudi 4.688 4.670 9.358 

Yabanc 3.232 5.534 8.766 

TOPLAM 256.588 258.140 514.728 

MARA SANCAI 305 


slam 53.396 60.580 113.976 


Ermeni 9.440 11.529 20.969 

Protestan 1.690 1.741 3.431 

Yahudi 98 95 193 

Yabanc 417 564 981 

TOPLAM 66.903 76.608 143.511 

URFA SANCAI 306 


slam 55.971 45.447 101.418 

Ermeni Katolik 240 218 458 

Süryani 486 588 1.074 

Ermeni 4.036 5.535 9.571 

Protestan 327 395 722 

3041310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.264. 



172


___________________________________________________________________________________ 

Ecnebi 9 11 20 

Yahudi 154 163 317 

Yabanc 355 967 1.322 

TOPLAM 61.578 53.324 114.902 

HALEP VLAYET GENEL NÜFUS CETVEL 307 

Sancak Kadn Erkek Toplam 

Halep 256.588 258.140 514.728 

Mara 66.903 76.608 143.511 

Urfa 61.578 53.324 14.902 

TOPLAM 385.069 388.072 773.141 

1309 YILI HALEP VLAYET SANCAKLARININ GENEL NÜFUSU 

Milliyet 


Kadn 

173 

Erkek 

Toplam 

slam 220.966 209.196 430.162 

Kpti 212 180 392 

Rum Katolik 4.003 3.972 7.975 


Süryani 1.293 1.418 2.711 

Marunî 974 1.014 1.988 

Rum 3.515 3.818 7.280 

Ermeni 9.881 10.988 20.869 

Protestan 2.341 2.363 4.704 

Latin 245 232 507 

Keldani 55 79 134 

Ecnebi 271 625 896 

Yahudi 4.503 4.526 9.019 

TOPLAM 250.644 240.813 491.457 

Milliyet 


Kadn 

Erkek 

Toplam 

slam 53.037 61.206 114.243 


Ermeni 8.232 11.990 20.322 



3091309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.172-173

ORSAM 


 

Protestan 1.617 1.859 3.476 

Latin 60 73 133 

Yahudi 103 80 183 

Ecnebi 6 9 15 

TOPLAM 64.841 77.380 142.221 



slam 57.368 58.878 116.246 


Süryani 483 592 1.075 

Ermeni 3.798 5.217 9.015 

Protestan 457 571 1.028 

Yahudi 134 151 285 

Ecnebi 8 7 15 

TOPLAM 62.619 65.814 128.433 



Halep 250.644 240.813 491.457 

Mara 64.841 77.380 142.221 

Urfa 62.619 65.814 128.433 

TOPLAM 378.104 384.007 762.111 

1307/1308 YILLARI HALEP VLAYET SANCAKLARININ GENEL NÜFUSU 

HALEP SANCAI312 Milliyet Kadn Erkek Toplam 

slam 221.061 220.737 441.798 

Rum Katolik 4.036 4.015 8.051 


Süryani 1.302 1.434 2.736 

Marunî 979 1.018 1.997 

Rum 3.436 3.982 7.418 

Ermeni 9.926 11.670 21.596 

Protestan 2.341 2.454 4.795 

Latin 275 259 534 

3101309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.173 


3121308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247. ; 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247. 

174


___________________________________________________________________________________ 

Keldani 55 79 134 

Yahudi 4.536 4.579 9.115 

Ecnebi 292 675 968 

TOPLAM 250.665 253.485 504.150 



slam 53.037 61.206 114.243 


Ermeni 9.332 11.990 21.322 

Protestan 1.617 1.859 3.476 

Latin 60 73 133 

Yahudi 102 80 182 

Ecnebi 6 9 15 

TOPLAM 65.841 77.380 143.221 



slam 52.159 54.962 107.121 


Süryani 483 592 1.075 

Ermeni 3.754 4.692 8.447 

Protestan 458 572 1.030 

Yahudi 134 151 285 

Ecnebi 5 10 15 

TOPLAM 57.364 61.377 118.741 



Halep 250.665 253.485 504.150 

Mara 65.841 77.380 143.221 

Urfa 57.364 61.377 118.741 

TOPLAM 383.870 392.242 766.112 

3131308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248.; 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248. 



175

ORSAM 


 

Milliyet 

Erkek 

Nüfus 

1299 YILI HALEP VLAYET GENEL NÜFUS MKTARI 316 

slam 

Ermeni 

Ermeni Katolik 

Rum 

176 

Rum Katolik 

331.900 27.816 4.956 4.223 3.227 1.226 759 1.158 4.445 385.744 

1295 YILI HALEP VLAYET HANE, NÜFUS, MAHALLE VE KÖY CETVEL 317 

SANCAK 

Süryani 

Nüfus Hane Mahalle Köy 

Müslüman Hrstiyan Yahudi Müslüman Hrstiyan Yahudi Adet Adet 

HALEP 214.634 27.745 1.000 53.670 7.191 1.480 270 1.427 

MARA 72.075 17.081 109 24.850 4.746 330 58 495 

URFA 55.581 6.487 0 17.621 1.292 0 120 1.160 

ZOR 34.265 0 0 19.625 0 0 15 232 

TOPLAM 376.555 51.313 1.109 115.766 13.229 1.810 463 3.314 

SANCAK Köy Mahalle 

Marunî 

Protestan 

1293 YILI HALEP VLAYET GENEL NÜFUSU 318 

Yahudi 

HANE NÜFUS 

Toplam 

Musevi Hristiyan slam Musevi Hristiyan slam 

Halep 1.388 270 582 6.642 50.380 3.714 32.456 263.863 

Urfa 956 58 30 1.191 14.751 124 6.710 51.505 

Mara 516 53 33 5.148 24.311 109 18.396 77.734 

TOPLAM 2.860 381 645 12.981 89.442 3.947 57.562 393.102 

KAZA Köy Mahalle 


HANE NÜFUS 


Halep 0 95 391 1.879 11.391 2.536 8.367 30.053 

Antakya 126 36 61 1.279 8.800 714 7.817 47.326 

Antep 198 84 67 2.047 8.863 260 6.146 30.290 

Kilis 349 32 42 464 4.214 189 1.841 17.204 

dlip 104 4 0 117 5.181 0 418 16.580 

Bilan 32 5 0 323 1.752 0 1.394 7.742 

Harim 63 2 0 0 3.085 0 0 15.876 

Cisr-i uûr 120 2 0 710 4.574 0 6.250 33.215 

316 Nüfusla ilgili düülen notta toplam erkek nüfusu kadar kadn nüfusunun olduu ve bunlara saym 

yaplamayan airet nüfusu da eklenince vilayetin toplam nüfusunun 1.000.000 civarnda olaca belirtilmektedir. 

1299 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.47. 

317 1295 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 116-119. 


319 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 153–154.


___________________________________________________________________________________ 

Reyhanîye 25 2 0 1 1.250 0 3 6.200 

zziye 201 2 0 0 3.000 0 0 22.000 

Mare 50 2 0 22 1.820 0 480 10.877 

Bâb 120 4 21 0 6.550 85 0 26.500 

Toplam 1.388 270 582 6.642 50.380 3.714 32.456 263.863 



HANE NÜFUS 


Urfa 535 46 30 971 6.716 124 5.872 22.637 

Birecik 115 7 0 119 3.072 0 463 11.008 

Rumkale 150 5 0 86 2.978 0 345 8.470 

Suruç 156 0 0 15 1.985 0 30 9.690 

Toplam 956 58 30 1.191 14.751 124 6.710 51.505 



HANE NÜFUS 


Mara 92 38 29 2.208 6.701 103 8.216 17.032 

Elbistan 109 4 0 377 7.052 0 800 15.562 

slâhiye 70 3 0 28 2.183 0 77 8.278 

Bulank 40 2 0 329 1.211 0 1.570 5.650 

Andrn 52 0 0 477 2.165 0 1.451 8.271 

Hassa 36 2 4 103 1.086 6 354 3.618 

Zeytun 30 4 0 1.626 1.352 0 5.926 3.970 

Pazarck 87 0 0 0 2.561 0 0 16.353 

Toplam 516 53 33 5.148 24.311 109 18.396 77.734 


1290 YILI HALEP VLAYET GENEL NÜFUSU 322 

Nüfus Hane 

Müslüman Hristiyan Yahudi Müslüman Hristiyan Yahudi 

579.762 88.102 7.805 101.519 12.765 966 

TOPLAM 675.669 115.250 

320 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 154. 



177

ORSAM 


 

SANCAK 

1288 YILI HALEP VLAYET GENEL NÜFUSU323 Musevi324 Hristiyan slam Toplam325 Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus 

Halep 783 5.452 5.297 47.995 57.553 337.741 63.025 391.969 

Urfa 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 113.582 

Mara 105 356 5.054 17.194 9.740 68.546 26.924 165.991 

TOPLAM 917 5.932 11.550 90.795 80.395 456.990 103.290 671.542 

KAZA 

HALEP SANCAI326 Musevi Hristiyan slam Toplam 

Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus 

Halep 573 5.036 1.640 17.142 10.489 59.688 12.702 81.866 

Antep 67 544 1.027 9.833 8.600 47.599 9.749 57.960 

Kilis 49 438 192 3.350 4.320 50.713 4.561 54.451 

Antakya 73 328 1.270 7.803 8.775 37.346 10.118 45.477 

Cisr-i uûr 0 0 710 6.055 4.534 33.389 5.244 39.244 

dlip 1 26 123 1.500 5.124 35.334 5.248 36.360 

Bâb-Cübul 20 80 0 0 6.500 26.000 6.520 36.080 

Harim 0 0 0 0 2.258 14.000 2.258 14.000 

Bilan 0 0 323 2.260 1.735 10.570 2.058 13.830 

zziye 0 0 0 0 1.352 9.481 1.352 9.481 

Mare 0 0 12 52 2.200 7.600 2.212 7.652 

Reyhanîye 0 0 0 0 2.011 6.622 2.011 6.622 

TOPLAM 783 5.452 5.297 47.995 57.553 337.741 63.025 391.969 

KAZA 


Musevi Hristiyan slam Toplam 328 


Urfa 29 124 972 5.872 6.167 31.589 7.168 54.585 

Birecik 0 0 119 469 2.602 11.554 2.721 24.034 

Rumkale 0 0 97 110 2.956 11.566 3.053 22.918 

Suruç 0 0 14 15 1.277 5.994 1.391 12.066 

TOPLAM 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 113.582 


324 Musevi hane ve nüfus miktarna Kptiler’de dâhil edilmitir. 

325 Toplama kadn nüfusu da dâhil edilmitir. 




178


___________________________________________________________________________________ 

KAZA 

MARA SANCAI329 Musevi330 Hristiyan slam Toplam331 Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus 

Mara 47 144 2.208 7.404 5.490 17.334 7.735 48.882 

Elbistan 0 0 220 522 3.876 13.782 4.096 24.305 

Pazarck 24 127 12 29 2.633 13.416 2.697 26.469 

Andrn 9 22 448 1.752 1.217 8.049 2.674 18.823 

Zeytun 1 10 1.709 5.806 1.221 3.544 2.931 18.360 

Bulank 8 13 335 1.295 1.253 4.846 1.546 16.158 

slâhiye 0 0 28 77 2.160 4.639 2.188 8.714 

Hassa 16 36 91 309 1.050 2.936 1.157 3.280 

TOPLAM 105 356 5.054 17.194 9.740 68.546 26.924 165.991 

SANCAK 

1287 HALEP VLAYET GENEL NÜFUSU 332 

Nüfus Hane 

Müslüman Hrstiyan Yahudi Müslüman Hrstiyan Yahudi 

HALEP 227.741 47.495 6.451 57.559 5.497 785 

URFA 50.704 6.755 124 13.104 1.202 29 

MARA 68.546 17.134 91 19.540 5.051 29 

TOPLAM 346.991 71.384 6.666 90.203 11.750 843 

1286 HALEP VLAYET GENEL NÜFUSU333 SANCAK 

Musevi 

Hane Nüfus 

Hristiyan 

Hane Nüfus 

slam 

Hane Nüfus 

Toplam 

Hane Nüfus 

Halep 727 3.250 5.011 20.801 51.656 160.461 60.397 184.512 

Adana 0 0 1.133 5.380 14.015 56.848 15.248 62.227 

Mara 105 355 5.046 16.952 19.703 61.719 24.849 75.671 

Kozan 0 0 2.456 8.463 9.935 26.230 11.591 34.401 

Urfa 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 57.582 

Payas 0 0 770 2.588 3.774 11.363 4.544 13.966 

TOPLAM 861 3.729 15.618 60.939 112.185 367.324 130.962 428.359 


330 Musevi hane ve nüfus miktarna Kptiler’de dâhil edilmitir. 




179

ORSAM 


 

KAZA 



Halep 517 2.516 1.961 8.142 10.180 29.053 12.731 39.731 

Antakya 79 168 1.270 3.903 8.775 22.485 10.118 26.556 

Antep 67 243 1.027 4.933 8.655 25.675 9.749 32.882 

Kilis 49 119 192 1.650 6.850 23.700 7.091 34.569 

dlip 1 13 123 500 5.124 17.617 5.248 18.130 

Cisr-i uûr 0 0 441 1.673 2.950 10.188 3.391 11.860 

Bâb 20 40 0 0 6.500 19.000 6.520 19.040 

Harim 0 0 0 0 2.258 7.682 2.258 7.682 

zziye 0 0 0 0 1.352 6.000 1.352 6.000 

Reyhanîye 0 0 0 0 2.011 6.061 2.011 6.061 

TOPLAM 727 3.250 5.011 20.801 51.656 160.461 60.397 184.512 

ADANA SANCAI335 KAZA 

Musevi 

Hane Nüfus 

Hristiyan 

Hane Nüfus 

slam 

Hane Nüfus 

Toplam 

Hane Nüfus 

Adana 0 0 767 3.679 5.800 18.364 6.667 21.903 

Tarsus 0 0 271 1.391 4.275 19.033 4.546 20.423 

Mersin 0 0 90 340 1.210 7.200 1.300 7.540 

Karaisal 0 0 5 10 2.730 12.351 2.735 12.361 

TOPLAM 0 0 1.133 5.380 14.015 56.848 15.248 62.227 

MARA SANCAI336 KAZA 

Musevi-Kpti 

Hane Nüfus 

Hristiyan 

Hane Nüfus 

slam 

Hane Nüfus 

Toplam 

Hane Nüfus 

Mara 47 143 3.218 7.441 5.465 16.813 7.729 24.369 

slâhiye 0 0 28 77 2.021 4.638 2.049 4.717 

Hassa 16 36 91 295 1.111 2.944 1.218 3.275 

Pazarck 24 127 12 29 2.623 10.062 2.659 10.199 

Zeytun 1 10 1.709 5.786 1.221 4.542 2.931 6.340 

Andrn 9 22 448 1.489 2.002 4.197 2.459 6.068 

Bulank 8 17 344 1.333 1.193 4.191 1.545 5.762 

Elbistan 0 0 196 609 4.063 14.332 4.259 14.941 

TOPLAM 105 355 5.046 16.952 19.703 61.719 24.849 75.671 




180


___________________________________________________________________________________ 

KAZA 

KOZAN (SS) SANCAI337 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Kozan 0 0 352 1.006 3.956 8.181 4.408 9.187 

Karsi 0 0 96 478 2.500 7.599 2.596 8.070 

Bilanköy 0 0 259 1.008 1.895 5.434 2.154 6.167 

Haçin 0 0 1.749 5.971 1.584 5.016 2.433 10.977 

TOPLAM 0 0 2.456 8.463 9.935 26.230 11.591 34.401 

KAZA 

URFA SANCAI338 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Urfa 29 124 972 5.872 6.167 21.589 7.168 27.585 

Suruç 0 0 14 15 1.277 5.994 1.391 6.066 

Birecik 0 0 119 469 2.602 11.554 2.721 14.023 

Rumkale 0 0 97 342 2.956 11.566 3.053 11.908 

TOPLAM 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 57.582 

KAZA 

PAYAS SANCAI339 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Payas 0 0 447 1.379 1.213 3.649 1.660 5.043 

Bilan 0 0 323 1.209 1.735 5.164 2.058 6.373 

Osmaniye 0 0 0 0 826 2.550 826 2.550 

TOPLAM 0 0 770 2.588 3.774 11.363 4.544 13.966 

SANCAK 

1285 YILI HALEP VLAYET GENEL NÜFUSU340 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Halep 683 3.266 6.823 20.573 45.373 136.728 50.894 160.573 

Adana 0 0 1.133 5.380 14.015 56.847 15.248 62.227 

Mara 27 77 4.990 16.587 18.760 58.961 23.777 75.245 

Kozan 0 0 2.534 8.233 9.062 25.289 11.596 33.625 

Urfa 25 124 1.217 7.058 16.080 39.609 16.423 55.791 

Payas 0 0 759 2.535 4.430 12.165 5.089 14.700 

TOPLAM 735 3.467 17.456 60.366 107.720 329.599 122.927 402.161 




340 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 298–301. 

181

ORSAM 


 

1285 YILI HALEP VLAYET KÖY VE MAHALLE MKTARI 341 

SANCAK MAHALLE KÖY 

Halep 253 1.003 

Mara 51 454 

Urfa 66 872 

Adana 87 404 

Kozan 45 226 

Payas 12 92 

KAZA 

TOPLAM 418 3.051 



Halep 517 2.600 1.961 7.954 10.180 29.053 12.658 39.607 

dlip 0 0 123 500 3.580 15.000 3.703 15.500 

Cisr-i uûr 0 0 436 1.673 2.611 10.188 3.034 11.821 

Harim 0 0 0 0 1.750 7.500 1.750 7.500 

Antakya 73 168 1.096 3.903 8.775 22.485 9.904 26.556 

zziye 0 0 0 0 1.220 6.000 1.220 6.000 

Kilis 46 184 180 1.650 6.850 22.700 7.076 24.534 

Antep 67 274 1.027 4.933 3.907 10.802 5.021 16.015 

Bâb-Cübul 20 40 0 0 6.500 13.000 6.520 13.040 

TOPLAM 683 3.266 6.823 20.573 45.373 136.728 50.894 160.573 

KAZA 

URFA SANCAI343 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Urfa 25 124 959 5.831 7.647 21.003 7.731 26.958 

Birecik 0 0 138 530 3.114 10.000 3.255 10.540 

Rumkale 0 0 97 615 2.739 11.075 2.836 11.690 

Suruç 0 0 23 82 2.578 6.531 2.601 6.613 

TOPLAM 25 124 1.217 7.058 16.080 39.609 16.423 55.791 




182


___________________________________________________________________________________ 

KAZA 

MARA SANCAI344 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Mara 27 77 2.441 7.555 5.231 16.683 7.699 24.315 

Pazarck 0 0 12 28 2.551 9.472 2.563 9.500 

slâhiye 0 0 41 112 1.988 4.658 2.029 4.770 

Hassa 0 0 72 252 987 2.680 1.060 2.932 

Bulank 0 0 442 684 1.070 3.000 1.410 3.684 

Elbistan 0 0 200 576 3.670 13.016 3.870 13.612 

Zeytun 0 0 1.400 5.771 1.480 3.421 2.880 9.292 

Andrn 0 0 682 1.609 1.783 5.931 2.465 7.540 

TOPLAM 27 77 4.990 16.587 18.760 58.961 23.777 75.245 

KAZA 

ADANA SANCAI345 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Adana 0 0 767 3.679 5.800 18.264 6.667 21.903 

Tarsus 0 0 271 1.391 4.275 19.032 4.546 20.423 

Mersin 0 0 90 340 1.210 7.200 1.300 7.540 

Karaisal 0 0 5 10 2.730 12.351 2.735 12.361 

TOPLAM 0 0 1.133 5.380 14.015 56.847 15.248 62.227 

KAZA 

KOZAN (SS) SANCAI346 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Kozan 0 0 352 982 3.596 8.881 3.948 9.863 

Haçin 0 0 1.739 5.949 1.564 4.873 3.303 10.822 

Bilanköy 0 0 346 1.087 1.802 5.114 2.148 6.301 

Karsi 0 0 97 215 2.100 6.421 2.197 6.639 

TOPLAM 0 0 2.534 8.233 9.062 25.289 11.596 33.625 




183

ORSAM 


 

KAZA 

PAYAS SANCAI347 Musevi Hristiyan slam Toplam 


Payas 0 0 447 1.379 1.213 3.664 1.660 5.043 

Bilan 0 0 0 0 1.388 3.349 1.388 3.349 

Osmaniye 0 0 312 1.156 1.729 5.152 2.041 6.308 

TOPLAM 0 0 759 2.535 4.430 12.165 5.089 14.700 

b. Halep Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri 

H. 1308–1326 tarihleri arasnda yaymlanan Halep Vilayet Salnamelerinde 

gerek vilayetin geneli için gerekse de kazalar için “Nüfus Nezareti” kaytlarndan 

alnd belirtilen, nüfus ile ilgili bilgiler verilmitir. 

Sra 

No 

1308 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL 348 


1 Müslüman 37.503 35.258 72.761 

2 Rum Katolik 4.036 4.015 8.051 


4 Rum 442 517 959 

5 Ermeni 925 1.286 2.211 

6 Protestan 27 38 65 

7 Latin 195 149 344 

8 Keldani 55 79 134 

9 Süryani 1.302 1.434 2.736 

10 Marunî 979 1.018 1.997 

11 Yahudi 3.776 3.758 7.534 

12 Ecnebi 271 625 896 

13 Kpti 212 180 392 



Toplam 51.615 50.312 101.927 

184


___________________________________________________________________________________ 

Sra 

No 



1 Müslüman 36.637 34.637 71.274 

2 Rum Katolik 4.001 3.970 7.971 


4 Süryani 1.293 1.418 2.711 

5 Marunî 974 1.014 1.988 

6 Rum 439 511 950 

7 Ermeni 882 743 1.625 


9 Latin 195 149 344 

10 Keldani 55 79 134 

11 Yahudi 3.750 3.720 7.470 

12 Ecnebi 271 625 896 

13 Kpti 212 180 392 

Toplam 50.612 49.017 99.629 

1310 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL350 Sra 

No 


1 Müslüman 37.625 35.649 73.666 

2 Kpti Müslüman 212 180 392 

3 Rum Katolik 4.043 4.015 8.058 


5 Süryani 1.293 1.423 2.716 

6 Marunî 979 1.019 1.998 

7 Rum 460 533 993 

8 Ermeni 902 764 1.666 


10 Latin 195 149 344 

11 Keldani 55 79 134 

12 Ecnebi 495 1.551 2.046 

13 Yahudi 3.962 3.906 7.868 

14 Yabanc 530 1.513 2.043 



Toplam 52.772 52.881 105.653 

185

ORSAM 


 

Sra 

No 



1 Müslüman 37.949 35.746 73.695 


3 Rum Katolik 4.078 3.967 8.045 


5 Süryani 1.252 1.359 2.611 

6 Marunî 971 981 1.952 

7 Rum 468 494 962 

8 Ermeni 897 749 1.646 


10 Latin 193 135 328 

11 Keldani 60 81 141 

12 Ecnebi 491 1.551 2.042 

13 Yahudi 3.964 3.910 7.874 

14 Yabanc 530 1.510 2.040 

Sra 

No 

Toplam 53.130 52.788 105.918 



1 Müslüman 38.830 36.565 75.395 


3 Rum Katolik 4.089 3.955 8.044 


5 Süryani 1.268 1.358 2.626 

6 Marunî 979 981 1.960 

7 Rum 456 529 985 

8 Ermeni 901 754 1.655 


10 Latin 202 150 352 

11 Keldani 62 89 151 

12 Ecnebi 495 1.551 2.046 

13 Yahudi 3.997 3.951 7.948 

14 Yabanc 530 1.513 2.043 



Toplam 54.080 53.672 107.752 

186


___________________________________________________________________________________ 

Sra 

No 



1 Müslüman 39.130 36.832 75.962 

2 Rum 458 532 990 


4 Rum Katolik 4.089 3.962 8.051 

5 Süryani 1.265 1.356 2.621 

6 Ermeni 904 760 1.664 

7 Keldani 62 89 151 


9 Marunî 983 985 1.968 

10 Latin 202 151 353 

11 Ecnebi 495 1.551 2.046 

12 Yahudi 3.999 3.960 7.959 

13 Yabanc 530 1.513 2.043 

Sra 

No 

Toplam 54.104 53.709 107.813 



1 Müslüman 39.203 36.925 76.128 

2 Rum 442 510 952 

3 Rum Katolik 4.032 4.010 8.042 


5 Süryani 1.240 1.377 2.617 

6 Ermeni 910 781 1.691 

7 Keldani 67 95 162 


9 Marunî 977 1.018 1.995 

10 Latin 202 151 353 

11 Ecnebi 495 1.551 2.046 

12 Yahudi 4.030 3.986 8.016 

13 Yabanc 530 1.513 2.043 



Toplam 54.135 53.951 108.086 

187

ORSAM 


 

Sra 

No 



1 Müslüman 39.141 36.892 76.033 

2 Rum 449 491 940 

3 Rum Katolik 4.045 3.916 7.961 


5 Süryani 1.258 1.335 2.593 

6 Ermeni 901 752 1.653 

7 Keldani 64 79 143 


9 Marunî 967 827 1.794 

10 Latin 200 141 341 

11 Ecnebi 495 1.551 2.046 

12 Yahudi 3.672 3.521 7.193 

13 Yabanc 530 1.513 2.043 

Sra 

No 

Toplam 53.733 53.054 106.787 



1 Müslüman 39.539 37.294 76.833 

2 Rum 490 509 999 

3 Rum Katolik 4.087 3.965 8.052 


5 Süryani 1.280 1.369 2.649 

6 Marunî 997 990 1.987 

7 Ermeni 930 769 1.699 

8 Keldani 73 85 158 


10 Latin 220 152 372 

11 Ecnebi 495 1.551 2.046 

12 Yahudi 3.697 3.521 7.218 

13 Yabanc 530 1.513 2.043 

Toplam 54.370 53.779 108.149 



188


___________________________________________________________________________________ 

Sra 

No 



1 Müslüman 39.539 37.294 76.833 

2 Rum Ortodoks 498 515 1.013 

3 Rum Katolik 4.097 4.042 8.139 


5 Süryani 1.292 1.419 2.711 

6 Marunî 999 1.005 2.004 

7 Ermeni 934 802 1.736 

8 Keldani 74 87 161 


10 Latin 202 143 345 

11 Ecnebi 495 1.551 2.046 

12 Yahudi 3.702 3.552 7.254 

13 Yabanc 530 1.513 2.043 

Toplam 54.410 54.035 108.445 


Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 39.231 37.098 76.329 

2 Rum Ortodoks 460 519 979 

3 Rum Katolik 4.080 4.015 8.095 


5 Süryani 1.263 1.349 2.612 

6 Marunî 977 916 1.893 

7 Ermeni 910 742 1.652 

8 Keldani 74 90 164 


10 Latin 220 191 411 

11 Kpti 214 167 381 

12 Ecnebi 499 1.562 2.061 

13 Yahudi 3.692 3.614 7.306 

14 Yabanc 551 1.525 2.076 



Toplam 54.213 53.930 108.143 

189

ORSAM 


 



1 Müslüman 39.403 37.190 76.593 


3 Rum Katolik 4.098 4.035 8.133 


5 Süryani 1.280 1.304 2.584 


7 Marunî 979 918 1.897 

8 Ermeni 914 751 1.665 

9 Keldani 74 90 164 


11 Latin 221 186 407 

12 Kpti 212 167 379 

13 Ecnebi 499 1.562 2.061 

14 Yahudi 3.708 3.665 7.373 

15 Yabanc 553 1.528 2.081 

Toplam 54.477 54.084 108.561 



1 Müslüman 40.308 38.158 78.466 


3 Rum Katolik 3.958 3.707 7.665 



6 Marunî 1.029 979 2.008 

7 Ermeni 910 756 1.666 

8 Keldani 89 113 202 

9 Latin 256 250 506 



12 Ecnebi 490 1.545 2.035 

13 Yahudi 4.375 4.495 8.870 

14 Yabanc 553 1.528 2.081 

Toplam 55.836 55.588 111.424 


360 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.228 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.225. 

190


___________________________________________________________________________________ 

1322–1323 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL 361 


1 Müslüman 40.398 38.235 78.633 


3 Rum Katolik 3.980 3.728 7.708 



6 Marunî 1.035 982 2.017 

7 Ermeni 931 787 1.718 

8 Keldani 89 113 202 

9 Latin 256 250 506 



12 Ecnebi 499 1.563 2.062 

13 Yahudi 4.405 4.506 8.911 

14 Yabanc 553 1.528 2.081 

Toplam 56.047 55.787 111.834 



1 Müslüman 41.180 39.203 80.383 


3 Rum Katolik 3.726 3.891 7.617 



6 Marunî 896 940 1.836 

7 Ermeni 833 904 1.737 

8 Keldani 96 96 192 

9 Latin 278 258 536 


11 Protestan 83 108 191 

12 Ecnebi 760 1.802 2.562 

13 Yahudi 4.165 5.042 9.207 

14 Yabanc 2.044 2.833 4.877 

Toplam 57.444 58.803 116.247 



191

ORSAM 


 



1 Müslüman 42.918 40.761 83.679 


3 Rum Katolik 3.804 3.970 7.774 



6 Marunî 911 652 1.563 

7 Ermeni 848 919 1.767 

8 Keldani 96 96 192 

9 Latin 280 260 540 


11 Protestan 83 108 191 

12 Ecnebi 760 1.802 2.562 

13 Yahudi 4.226 5.127 9.353 

14 Yabanc 2.054 2.843 4.897 

Toplam 59.462 60.349 119.811 

1308 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL 364 


1 Müslüman 31.607 33.684 65.291 

2 Ermeni Katolik 147 169 316 

3 Ermeni 5.239 6.005 11.344 

4 Protestan 1.601 1.772 3.373 

5 Yahudi 350 364 714 

Toplam 38.944 41.994 80.938 



1 Müslüman 31.716 33.682 65.398 


3 Ermeni 5.254 6.049 11.303 

4 Protestan 1.606 1.712 3.318 

5 Yahudi 350 364 714 




Toplam 39.073 41.967 81.040 

192


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 32.729 34.325 67.054 


3 Ermeni 5.431 6.109 11.540 

4 Protestan 1.690 1.839 3.529 

5 Yahudi 351 364 715 

6 Yabanc 24 164 188 

Toplam 40.380 42.980 83.360 



1 Müslüman 31.767 33.689 65.456 


3 Ermeni 5.265 6.049 11.314 

4 Protestan 1.606 1.713 3.319 

5 Yahudi 350 364 714 

6 Yabanc 24 164 188 

Toplam 39.159 42.141 81.300 

1313–1314 YILLARI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL 368 


1 Müslüman 33.445 34.568 68.013 


3 Ermeni 5.514 6.019 11.533 

4 Protestan 1.723 1.805 3.528 

5 Yahudi 260 327 587 

Toplam 41.101 42.889 83.990 



368 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.187. 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.190. 1313 tarihli 

salname s.187’de, 1312’de ” 3.004 doum, 2065 vefat ve 403 evlilik” gerçekletii bildirilmektedir. 

193

ORSAM 


 



1 Müslüman 33.724 34.694 68.418 


3 Ermeni 5.585 6.114 11.699 

4 Protestan 1.762 1.849 3.611 

5 Kpti 40 43 83 

6 Yahudi 370 360 730 

Toplam 41.645 43.232 84.877 

1316–1317 YILLARI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL 370 


1 Müslüman 33.336 34.178 67.514 


3 Ermeni 6.821 5.968 12.789 

4 Protestan 1.843 1.843 3.686 

5 Yahudi 370 360 730 

Toplam 42.536 42.517 85.053 



1 Müslüman 34.239 34.292 68.531 

2 Ermeni 6.084 6.258 12.342 


4 Protestan 1.908 1.858 3.766 

5 Latin 29 40 69 

7 Kpti 40 43 83 

8 Yahudi 372 342 714 

Toplam 42.856 43.032 85.888 




194


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 34.557 34.280 68.837 

2 Ermeni 6.164 5.921 12.085 


4 Protestan 1.919 1.921 3.840 

5 Latin 29 79 108 

6 Kpti 40 43 83 

6 Yahudi 376 367 743 

Toplam 43.272 42.773 86.045 



1 Müslüman 34.841 34.191 69.032 

2 Ermeni 6.205 5.593 11.798 

3 Katolik 187 162 349 

4 Protestan 1.949 1.922 3.871 

5 Latin 29 79 108 

6 Yahudi 376 367 743 

Toplam 43.587 42.314 85.901 



1 Müslüman 34.841 34.191 69.032 

2 Ermeni 6.205 5.446 11.651 

3 Katolik 187 162 349 

4 Protestan 1.949 1.922 3.871 

5 Latin 29 79 108 

6 Yahudi 376 367 743 




Toplam 43.587 42.167 85.754 

195

ORSAM 


 



1 Müslüman 35.160 3.3745 68.905 

2 Ermeni 6.317 5.604 11.921 

3 Katolik 186 158 344 

4 Protestan 2.008 1.937 3.945 

5 Latin 29 79 108 

6 Yahudi 383 376 759 

Toplam 44.083 41.899 85.982 



1 Müslüman 36.150 32.455 68.605 

2 Ermeni 6.317 5.604 11.921 

3 Rum Katolik 186 158 344 

4 Protestan 2.008 1.937 3.945 

5 Latin 29 79 108 

6 Yahudi 383 376 759 

Toplam 45.073 40.609 85.682 



1 Müslüman 32.569 37.351 69.920 


3 Ermeni 6.500 7.402 13.902 

4 Protestan 2.222 2.362 4.584 


6 Yahudi 332 364 696 

7 Latin 148 188 336 

8 Süryani 5 4 9 

9 Kpti - 16 16 




Toplam 42.071 47.923 89.994 

196


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 32.337 37.144 69.481 


3 Ermeni 6.560 7.377 13.937 

4 Protestan 2.230 2.347 4.577 


6 Yahudi 322 353 675 

7 Latin 148 188 336 

8 Süryani 5 4 9 

9 Ecnebi 11 12 23 

10 Yabanc 414 412 826 

Toplam 42.318 48.070 90.388 

1308 YILI KLS KAZASI NÜFUS CETVEL 379 


1 Müslüman 33.805 34.012 67.817 


3 Rum 121 181 302 

4 Ermeni 1.238 1.392 2.630 

5 Protestan 156 177 333 

6 Yahudi 293 329 622 

Toplam 35.787 36.279 72.066 



1 Müslüman 32.211 32.253 64.464 


3 Rum 121 180 301 

4 Ermeni 1.219 1.323 2.542 

5 Protestan 156 177 333 

6 Yahudi 288 323 611 




Toplam 34.174 34.426 68.600 

197

ORSAM 


 



1 Müslüman 32.356 32.450 64.806 


3 Rum 121 180 301 

4 Ermeni 1.221 1.323 2.544 

5 Protestan 156 177 333 

6 Yahudi 261 281 542 

7 Yabanc 1.670 1.887 3.557 

Toplam 35.964 36.466 72.430 

1312–1313–1314–1315 YILLARI KLS KAZASI NÜFUS CETVEL 382 


1 Müslüman 34.094 34.319 68.413 

2 Rum 122 183 305 


4 Ermeni 1.276 1.280 2.556 

5 Protestan 157 177 334 

6 Yahudi 266 257 523 

7 Yabanc 1.670 1.887 3.557 

Toplam 37.765 38.277 76.042 



1 Müslüman 34.573 34.512 69.085 

2 Rum 125 184 309 


4 Ermeni 1.298 1.307 2.605 

5 Protestan 160 180 340 

6 Yahudi 273 264 537 

Toplam 36.600 36.600 73.200 


382 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.228; 1313: s.193; 1314: s.192 ve 1315: s.201. 


198


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 34.750 34.702 69.452 

2 Rum 126 185 311 


4 Ermeni 1.301 1.314 2.615 

5 Protestan 159 184 343 

7 Yahudi 276 264 540 

Toplam 36.783 36.802 73.585 



1 Müslüman 34.864 34.694 69.558 



4 Ermeni 1.307 1.322 2.629 

5 Protestan 160 181 341 

6 Kpti 44 46 90 

7 Yahudi 278 265 543 

Toplam 36.948 36.846 73.794 



1 Müslüman 35.250 35.084 70.334 

2 Ermeni 1.314 1.330 2.644 



5 Protestan 161 183 344 

6 Kpti 44 46 90 

7 Yahudi 282 266 548 




Toplam 37.347 37.248 74.595 

199

ORSAM 


 



1 Müslüman 35.592 35.199 70.791 

2 Kpti Müslim 44 46 90 

3 Rum 126 187 313 

4 Ermeni 1.316 1.331 2.647 

5 Katolik 170 154 324 

6 Protestan 161 183 344 

7 Yahudi 283 266 549 

Toplam 37.692 37.366 75.058 



1 Müslüman 36.247 35.630 71.877 

2 Rum 130 197 327 

3 Ermeni 1.359 1.359 2.718 

4 Katolik 171 135 306 

5 Protestan 160 184 344 

6 Yahudi 283 248 531 

Toplam 38.350 37.753 76.103 



1 Müslüman 36.758 35.461 72.219 

2 Rum 134 200 334 

3 Ermeni 1.392 1.400 2.792 

4 Katolik 171 132 303 

5 Protestan 198 189 387 

6 Yahudi 286 253 539 




Toplam 38.939 37.635 76.574 

200


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 37.165 35.177 72.342 

2 Rum 166 187 353 

3 Ermeni 1.452 1.322 2.774 

4 Katolik 174 134 308 

5 Protestan 238 174 412 

6 Yahudi 290 252 542 

Toplam 39.485 37.246 76.731 



1 Müslüman 32.232 34.588 66.820 

2 Rum 177 198 375 

3 Ermeni 1.760 2.020 3.780 

4 Katolik 151 173 324 

5 Protestan 161 168 329 

6 Yahudi 286 292 578 

Toplam 34.767 37.439 72.206 



1 Müslüman 31.774 33.992 65.766 

2 Rum 182 203 385 

3 Ermeni 1.783 1.946 3.729 

4 Katolik 152 175 327 

5 Protestan 150 192 342 

6 Yahudi 281 284 565 

7 Yabanc 877 812 1.689 




Toplam 35.199 37.604 72.803 

201

ORSAM 


 

1308 YILI SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL 393 


1 Müslüman 4.812 5.695 10.507 


3 Rum 521 687 1.208 

4 Ermeni 214 373 587 

6 Yahudi 9 13 22 

7 Ecnebi 16 45 61 

Toplam 5.666 6.962 12.628 



1 Müslüman 4.684 5.303 9.987 


3 Rum 454 546 1.000 

4 Ermeni 201 214 415 

6 Yahudi 7 6 13 

Toplam 5.385 6.117 11.502 



1 Müslüman 4.684 5.303 9.987 


3 Rum 454 546 1.000 

4 Ermeni 201 214 415 

5 Ecnebi 16 45 61 

6 Yahudi 7 6 13 

7 Yabanc 265 802 1.067 




Toplam 5.666 6.964 12.630 

202


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 4.987 5.916 10.903 


3 Rum 454 546 1.000 

4 Ermeni 201 214 415 

5 Ecnebi 16 45 61 

6 Yahudi 7 6 13 

7 Yabanc 265 802 1.067 

Toplam 6.045 7.712 13.757 



1 Müslüman 5.090 6.073 11.163 

2 Rum 544 723 1.267 


4 Ermeni 208 353 561 

5 Yahudi 9 8 17 

Toplam 5.966 7.340 13.306 



1 Müslüman 5.289 6.208 11.497 

2 Rum 572 746 1.318 


4 Ermeni 216 360 576 

5 Yahudi 9 8 17 




Toplam 6.201 7.505 13.706 

203

ORSAM 


 

1315–1316 YILLARI SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL 399 


1 Müslüman 5.427 5.986 11.413 

2 Rum 485 635 1.120 


4 Ermeni 122 300 422 

5 Yahudi 9 16 25 

Toplam 6.153 7.087 13.240 



1 Müslüman 5.165 5.286 10.451 

2 Rum 512 707 1.219 

3 Rum Katolik 125 154 279 

4 Ermeni 125 309 434 

5 Yahudi 11 23 34 

Toplam 5.938 6.479 12.417 



1 Müslüman 5.464 5.666 11.130 

2 Rum Ortodoks 510 719 1.229 


4 Ermeni 125 316 441 

5 Yahudi 9 21 30 

Toplam 6.232 6.871 13.103 



1 Müslüman 5.478 5.671 11.149 

2 Rum Ortodoks 511 709 1.220 

3 Ermeni 126 312 438 

4 Rum Katolik 124 149 273 

5 Yabanc 16 45 61 

6 Yahudi 9 21 30 

Toplam 6.264 7.907 13.171 





204


___________________________________________________________________________________ 

1320 YILI SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL403 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 5.593 5.927 11.520 

2 Rum 538 751 1.289 

3 Katolik 127 148 275 

4 Ermeni 128 320 448 

5 Yabanc 16 45 61 

6 Yahudi 9 26 35 

Toplam 6.411 7.217 13.628 

1321–1322 YILLARI SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL404 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 5.640 5.974 11.614 

2 Rum 548 763 1.311 

3 Rum Katolik 130 149 279 

4 Ermeni 136 132 268 

5 Latin 5 3 8 

6 Yahudi 9 26 35 

Toplam 6.468 7.047 13.515 

1323 YILI SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL405 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 5.711 6.022 11.733 

2 Rum 547 782 1.329 

3 Ermeni 151 353 504 

4 Katolik 135 151 286 

5 Latin 5 3 8 

6 Ecnebi 16 45 61 

7 Yahudi 9 26 35 

Toplam 6.574 7.382 13.956 




205

ORSAM 


 



1 Müslüman 6.786 7.954 14.740 

2 Rum Ortodoks 1.021 1.179 2.200 

3 Rum Katolik 101 131 232 

4 Ermeni 547 870 1.417 


6 Süryani Katolik 35 43 78 

7 Marunî 63 83 146 

8 Latin 57 46 103 

9 Ecnebi 52 99 151 

10 Protestan 37 66 103 

11 Yahudi 72 57 129 

Toplam 8.774 10.532 19.306 



1 Müslüman 6.658 7.748 14.406 

2 Rum Ortodoks 919 1.023 1.942 

3 Rum Katolik 73 94 167 

4 Ermeni 498 606 1.104 



7 Marunî 38 46 84 

8 Latin 19 11 30 

9 Ecnebi 570 970 1.540 


11 Yahudi 36 22 58 



Toplam 8.900 10.609 19.509 

206


___________________________________________________________________________________ 

1308 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL 408 


1 Müslüman 26.412 28.779 55.191 


3 Rum 1.659 1.754 3.413 

4 Ermeni 1.028 1.045 2.073 

5 Protestan 156 127 283 

6 Yahudi 108 113 221 

7 Ecnebi 5 5 10 

Toplam 29.373 31.830 61.203 



1 Müslüman 26.293 28.130 54.423 


3 Rum 1.760 1.754 3.514 

4 Ermeni 1.027 1.205 2.232 

5 Protestan 156 127 283 

6 Yahudi 108 113 221 

Toplam 29.346 31.331 60.677 



1 Müslüman 26.844 28.802 55.646 

2 Rum 1765 1751 3516 

3 Ermeni 1039 1040 2079 

4 Protestan 156 127 283 

5 Ecnebi 5 5 10 

6 Yahudi 108 113 221 

7 Yabanc 60 77 137 




Toplam 29.977 31.915 61.892 

207

ORSAM 


 



1 Müslüman 26.972 29.403 56.375 

2 Rum 1.760 1.754 3.514 

3 Ermeni 1.154 1.179 2.333 

4 Protestan 146 138 284 

5 Ecnebi 5 5 10 

6 Yahudi 108 113 221 

7 Yabanc 60 77 137 

Toplam 30.205 32.669 62.874 



1 Müslüman 27.588 30.048 57.636 

2 Rum 1.767 1.761 3.528 

3 Ermeni 1.168 1.205 2.373 

4 Protestan 146 138 284 

5 Latin 5 10 15 


7 Yahudi 136 118 254 

Toplam 30.815 33.287 64.102 



1 Müslüman 28.550 31.438 59.988 

2 Rum 1.773 1.909 3.682 


4 Ermeni 1.168 1.205 2.373 

5 Protestan 146 138 284 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 138 120 258 




Toplam 31.785 34.827 66.612 

208


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 28.613 31.425 60.038 

2 Rum 1.778 1.949 3.727 


4 Ermeni 1.172 1.268 2.440 

5 Protestan 148 154 302 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 138 120 258 

Toplam 31.859 34.933 66.792 



1 Müslüman 28.945 31.787 60.732 

2 Rum 1.782 1.966 3.748 


4 Ermeni 1.172 1.290 2.462 

5 Protestan 148 164 312 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 138 121 259 

Toplam 32.195 35.345 67.540 



1 Müslüman 30.131 33.642 63.773 

2 Rum 1.785 2.116 3.901 


4 Ermeni 1.174 1.378 2.552 

5 Protestan 148 197 335 

6 Latin 5 10 15 




Toplam 33.248 37.350 70.598 

209

ORSAM 


 



1 Müslüman 30.901 34.583 65.484 

2 Rum Ortodoks 1.816 2.382 4.198 


4 Ermeni 1.174 1.400 2.574 

5 Protestan 148 196 344 

6 Latin 5 10 15 

Toplam 34.049 38.578 72.627 



1 Müslüman 31.387 35.443 66.830 

2 Rum Ortodoks 1856 2474 4330 

3 Ermeni 1.174 1.400 2.574 


5 Protestan 148 196 344 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 141 139 280 

Sra 

No 

Toplam 34.716 39.669 74.385 



1 Müslüman 31.729 35.885 67.614 

2 Rum Ortodoks 1857 2474 4331 

3 Ermeni 1.174 1.400 2.574 


5 Protestan 148 196 344 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 141 139 280 




Toplam 35.059 40.111 75.170 

210


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 32.540 36.345 68.885 

2 Rum 1.859 2.448 4.307 

3 Ermeni 1.174 1.401 2.575 

4 Katolik 5 7 12 

5 Protestan 148 196 344 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 141 139 280 

Toplam 35.872 40.546 76.418 



1 Müslüman 33.094 37.094 70.188 

2 Rum 1.869 2.466 4.335 

3 Ermeni 1.174 1.401 2.575 


5 Protestan 169 213 382 

6 Yahudi 141 139 280 

Toplam 36.452 41.320 77.772 



1 Müslüman 33.469 37.506 70.975 

2 Rum 1.869 2.446 4.315 

3 Ermeni 1.174 1.401 2.575 


5 Protestan 169 213 382 

6 Latin 5 10 15 

7 Yahudi 141 139 280 




Toplam 36.832 41.722 78.554 

211

ORSAM 


 



1 Müslüman 33.448 37.686 71.134 

2 Rum 1.869 2.446 4.315 

3 Ermeni 1.174 1.401 2.575 

4 Protestan 169 213 382 

5 Latin 5 10 15 

6 Yahudi 141 139 280 

Toplam 36.806 41.895 78.701 



1 Müslüman 33.013 37.813 70.826 

2 Rum 3.002 3.584 6.586 

3 Ermeni 1.388 1.635 3.023 

4 Protestan 242 312 554 

5 Katolik 67 46 113 

6 Yahudi 139 160 299 

Toplam 37.851 43.550 81.401 

1308 YILI DLP KAZASI NÜFUS CETVEL 425 


1 Müslüman 22.918 23.523 46.441 

2 Rum 276 312 588 

Toplam 23.194 23.835 47.029 



1 Müslüman 23.164 23.563 46.727 

2 Rum 276 312 588 





Toplam 23.440 23.875 47.315 

212


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 22.932 22.813 45.745 

2 Rum 276 312 588 

3 Yabanc 124 272 396 

Toplam 23.332 23.397 46.729 



1 Müslüman 23.993 23.916 47.909 

2 Rum 276 312 588 

3 Yabanc 124 272 396 

Toplam 24.393 24.500 48.893 



1 Müslüman 24.210 24.055 48.265 

2 Rum 176 312 488 

3 Yabanc 124 272 396 

Toplam 24.510 24.639 49.149 



1 Müslüman 25.218 25.518 50.736 

2 Rum 216 415 631 

3 Yabanc 213 313 526 

Toplam 25.647 26.246 51.893 



1 Müslüman 24.357 23.908 48.265 

2 Rum 176 312 488 

3 Yabanc 212 302 514 






Toplam 24.745 24.522 49.267 

213

ORSAM 


 



1 Müslüman 24.210 24.055 48.265 

2 Rum 176 312 488 

3 Yahudi 60 65 125 

4 Yabanc 124 272 396 

Toplam 24.570 24.704 49.274 



1 Müslüman 24.702 24.721 49.423 


Toplam 24.878 25.033 49.911 



1 Müslüman 25.014 25.082 50.096 


Toplam 25.190 25.394 50.584 



1 Müslüman 24.519 24.534 49.053 


Toplam 24.693 24.858 49.550 



1 Müslüman 24.591 24.445 49.091 







Toplam 24.765 24.762 49.527 

214


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 24.646 24.445 49.091 

2 Rum 159 299 458 


Toplam 24.830 24.782 49.612 



1 Müslüman 22.099 24.166 46.265 



Toplam 22.247 24.466 46.416 



1 Müslüman 22.846 24.076 46.922 



Toplam 22.994 24.376 47.370 



1 Müslüman 23.465 25.981 49.446 



4 Yahudi 16 28 44 





Toplam 23.812 26.373 50.185 

215

ORSAM 


 



1 Müslüman 23.606 25.724 49.330 



4 Yahudi 16 28 44 

Toplam 23.952 26.120 50.072 

1308 YILI HARM KAZASI NÜFUS CETVEL 442 


1 Müslüman 12.624 12.594 25.218 

2 Rum 6 9 15 

3 Ermeni 6 22 28 

Toplam 12.636 12.625 25.261 



1 Müslüman 12.500 12.325 24.825 

Toplam 12.500 12.325 24.825 



1 Müslüman 12.610 12.377 24.987 

2 Yabanc 204 297 501 

Toplam 12.814 12.674 25.488 



1 Müslüman 12.858 12.795 25.653 

2 Yabanc 205 297 502 






Toplam 13.063 13.092 26.155 

216


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 13.096 13.029 26.125 

2 Yabanc 205 297 502 

Toplam 13.301 13.326 26.627 

1314–1315 YILLARI HARM KAZASI NÜFUS CETVEL 447 


1 Müslüman 13.192 13.142 26.334 

2 Hristiyan 12 31 43 

Toplam 13.204 13.173 26.377 



1 Müslüman 13.182 13.144 26.326 

2 Hristiyan 12 31 43 

Toplam 13.194 13.175 26.369 



1 Müslüman 13.408 13.458 26.866 

2 Rum 6 9 15 

3 Ermeni 9 23 32 

Toplam 13.423 13.490 26.913 



1 Müslüman 13.408 13.458 26.928 


Toplam 13.442 13.533 26.975 






217

ORSAM 


 



1 Müslüman 14.004 13.879 27.883 

2 Rum 6 9 15 

3 Ermeni 9 23 32 

Toplam 14.019 13.911 27.930 



1 Müslüman 14.083 14.189 28.272 

2 Rum 6 8 14 

3 Ermeni 11 23 34 

Toplam 14.100 14.220 28.320 

1322–1323 YILI HARM KAZASI NÜFUS CETVEL 453 


1 Müslüman 14.438 14.496 28.934 

2 Rum 6 9 15 

3 Ermeni 9 23 32 

Toplam 14.453 14.528 28.981 



1 Müslüman 13.258 14.161 27.419 

2 Rum 3 4 7 

3 Ermeni 18 36 54 

4 Latin - 2 2 

5 Yahudi - 1 1 

Toplam 13.279 14.204 27.483 





218


___________________________________________________________________________________ 

1308 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL 455 


1 Müslüman 3.489 3.805 7.294 

2 Ermeni 535 661 1.196 



Toplam 4.075 4.514 8.589 



1 Müslüman 3.461 3.771 7.232 

2 Ermeni 547 643 1.190 


Toplam 4.054 4.453 8.507 

1310–1312 YILLARI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL 457 


1 Müslüman 3.440 3.562 7.002 

2 Ermeni 594 624 1.218 


4 Yabanc 75 123 198 

Toplam 4.169 4.349 8.518 



1 Müslüman 3.601 3.701 7.302 

2 Ermeni 635 661 1.296 


Toplam 4.300 4.408 8.708 





219

ORSAM 


 


(YERL) 


1 Müslüman 3.620 3.618 7.238 

2 Ermeni 638 674 1.312 


(YABANCI) 

1 Müslüman 69 111 180 

2 Ermeni 5 10 15 


Genel Toplam 4.396 4.459 8.855 



1 Müslüman 3.819 3.834 7.653 


3 Ermeni 612 638 1.250 


Toplam 4.542 4.583 9.125 



1 Müslüman 4.245 4.251 8.496 


3 Ermeni 644 666 1.310 


Toplam 5.000 5.031 10.031 



1 Müslüman 4.551 4.508 9.059 


3 Ermeni 644 595 1.239 






Toplam 5.300 5.251 10.551 

220


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 4.087 4.073 8.160 

2 Ermeni 590 576 1.166 



Toplam 4.831 4.846 9.677 



1 Müslüman 4.652 4.661 9.313 

2 Ermeni 666 660 1.326 


4 Protestan 101 97 198 

Toplam 5.462 5.487 10.949 


(YERL) 


1 Müslüman 4.603 4.575 9.178 

2 Ermeni 646 652 1.298 



Toplam 5.386 5.390 10.776 

(YABANCI) 

1 Müslüman 75 114 189 

2 Ermeni 5 10 15 





Genel Toplam 5.470 5.520 10.990 

221

ORSAM 


 

1321–1322–1323 YILLARI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL 466 


1 Müslüman 4.742 4.523 9.265 

2 Ermeni 486 713 1.199 


4 Protestan 106 103 209 

Toplam 5.377 5.408 10.785 



1 Müslüman 4.757 5.254 10.011 

2 Ermeni 775 926 1.701 


4 Protestan 92 101 193 

5 Yahudi 8 10 18 

Toplam 5.735 6.416 12.151 



1 Müslüman 4.566 5.054 9.620 

2 Ermeni 738 1615 2353 


4 Protestan 69 104 173 

5 Yabanc 324 323 647 

Toplam 5.799 7.215 13.014 

1308 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL 469 


1 Müslüman 7.225 7.307 14.532 

2 Rum 23 22 45 

Toplam 7.248 7.329 14.577 

466 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.329, 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.323 ve 1323 tarihli 

Halep Vilayet Salnamesi, s.361. 




222


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 7.103 7.462 14.565 

2 Rum 23 22 45 

Toplam 7.126 7.484 14.610 

1310–1312 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL 471 


1 Müslüman 7.242 7.599 14.841 

2 Rum 23 22 45 

3 Yabanc 107 126 233 

Toplam 7.372 7.747 15.119 

1313–1314–1315 YILLARI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL 472 


1 Müslüman 7.615 7.748 15.363 

2 Rum 23 20 43 

3 Yabanc 107 126 233 

Toplam 7.745 7.894 15.639 



1 Müslüman 8.167 8.248 16.415 

2 Rum 25 21 46 

3 Yabanc 110 129 239 

Toplam 8.302 8.398 16.700 



1 Müslüman 8.346 8.391 16.737 

2 Rum 25 21 46 

3 Yabanc 110 129 239 

Toplam 8.481 8.541 17.022 







223

ORSAM 


 



1 Müslüman 8.538 8.467 17.005 


3 Yabanc 110 129 239 

Toplam 8.673 8.617 17.290 

1319–1320 YILLARI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL 476 


1 Müslüman 8.879 8.726 17.605 


Toplam 8.904 8.744 17.648 



1 Müslüman 9.157 8.988 18.145 

2 Rum 25 18 43 

Toplam 9.182 9.006 18.188 

MARE KAZASI DÂHLNDE BULUNAN SEYYAR ARETLERN TAHMN 

NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI 

Airet Ad Nüfus Çadr Says 

Hadidi Aireti 3.800 600 

Mevali Aireti 3.000 500 

Abu Halit Aireti 1.500 300 

Toplam 8.300 1.400 

1322 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL478 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 9.306 9.076 18.382 


Toplam 9.331 9.094 18.425 





224


___________________________________________________________________________________ 


NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI 




Elbu Hasan Aireti 1200 150 


Maata Aireti 800 120 

Haccac Aireti 700 100 

Abu Cemil Aireti 600 80 

Cemili Aireti 500 50 

Abu Küleyip 600 60 

Abu Ku’yran 400 60 

Abu Halip 400 40 

Abu Harp 350 35 

Abu Kete 300 30 

Abu Katli Aireti 300 30 

Abu ehabettin Aireti 200 25 

Cevvale Aireti 200 15 

Toplam 1.575 10.850 

1323–1324 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL 479 


1 Müslüman 9.157 8.988 18.145 


Toplam 9.182 9.006 18.188 


NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI 480 





Toplam 8.300 1.400 


480 Airetlerin nüfus ve çadr miktarlar 1326 salnamesinde de ayndr. 

225

ORSAM 


 



1 Müslüman 8.971 9.662 18.633 


Toplam 8.986 9.672 18.658 

1308 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL 482 


1 Müslüman 12.076 9.942 22.018 

2 Rum 2 9 11 


Toplam 12.078 9.952 22.030 



1 Müslüman 12.365 10.071 22.436 

2 Rum 2 5 7 

Toplam 12.367 10.076 22.443 

1310–1312 YILLARI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL 484 


1 Müslüman 12.664 10.110 22.774 

2 Yahudi 25 25 50 

3 Yabanc 84 163 247 

Toplam 12.773 10.298 23.071 



1 Müslüman 12.978 10.462 23.440 

2 Yahudi 25 25 50 

3 Yabanc 84 163 247 

Toplam 13.087 10.650 23.737 






226


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 13.051 10.485 23.536 

2 Rum - 4 4 

3 Kpti 6 10 16 

4 Yahudi 21 30 51 

Toplam 13.078 10.529 23.607 



1 Müslüman 13.153 10.675 23.828 

2 Rum - 4 4 

3 Kpti 7 12 19 

4 Yahudi 28 32 60 

Toplam 13.188 10.723 23.911 



1 Müslüman 13.342 10.587 23.929 

2 Rum - 4 4 

3 Kpti 6 10 16 

4 Yahudi 25 27 52 

Toplam 13.373 10.628 24.001 



1 Müslüman 13.702 10.730 24.432 

2 Rum - 4 4 

3 Kpti 6 10 16 

4 Yahudi 25 27 52 





Toplam 13.733 10.771 24.504 

227

ORSAM 


 



1 Müslüman 14.169 11.000 25.169 

2 Rum Ortodoks - 4 4 

3 Kpti 6 10 16 

4 Yahudi 25 27 52 

Toplam 14.202 11.039 25.241 



1 Müslüman 14.425 11.159 25.584 


3 Kpti 6 10 16 

4 Yahudi 25 27 52 

Toplam 14.456 11.200 25.656 



1 Müslüman 14.607 11.266 25.873 


3 Kpti 6 10 16 

4 Yahudi 25 27 52 

Toplam 14.638 11.307 25.945 



1 Müslüman 15.076 11.556 26.632 

2 Ermeni 4 11 15 

3 Yahudi 25 27 52 





Toplam 15.105 11.594 26.699 

228


___________________________________________________________________________________ 

BÂB KAZASI DÂHLNDE BULUNAN SEYYAR ARETLERN TAHMN 

NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI 494 


Ferdun Aireti 3.500 1000 

ammar Aireti 3.075 1020 

Abu Humeyyis Aireti 1.550 510 

Abu Hamed Aireti 1.050 350 

Beni Zeyd Aireti 1.025 300 

Geyyar Aireti 770 230 

Bekare Aireti 750 215 

Cebbarin Aireti 625 210 

Mucazeme Aireti 450 150 

Demalihe Aireti 450 150 

Naim Aireti 400 110 

Abu Battu Aireti 350 130 

Ganaim Aireti 350 120 

Beni Sa’b Aireti 350 100 

Abu Zahir Aireti 350 100 

Toplam 15.045 4.695 

1322–1323–1324 YILLARI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL495 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 15.247 11.538 26.785 

2 Ermeni 4 11 15 


Toplam 15.257 11.559 26.816 

1326 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL496 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 11.361 10.516 21.877 

2 Gayrimüslim 10 18 28 

Toplam 11.371 10.534 21.905 

494 Airetlerin nüfus ve çadr miktarlar 1322–1323–1324 salnamelerinde de ayndr. 

495 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.354, 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.351, 1324 tarihli 


496 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.349. Seyyar Airetlerin çadr ve nüfus says deimemitir. 

229

ORSAM 


 

1308 YILI CSR- UÛR KAZASI NÜFUS CETVEL 497 


1 Müslüman 10.307 11.638 21.945 


3 Rum 386 491 877 

4 Ermeni 741 882 1.623 

5 Protestan 350 293 643 

6 Latin 80 110 190 

Toplam 11.978 13.529 25.507 

1309–1310 YILLARI CSR- UÛR KAZASI NÜFUS CETVEL 498 


1 Müslüman 10.283 11.475 21.758 


3 Rum 386 488 874 

4 Ermeni 751 811 1.562 

5 Protestan 250 270 520 

6 Latin 80 83 163 

7 Yabanc 46 59 105 

Toplam 11.910 13.277 25.187 



1 Müslüman 11.267 12.580 23.847 

2 Ermeni 754 811 1.565 

3 Rum 384 386 770 

4 Protestan 339 350 689 

5 Latin 106 114 220 


Toplam 12.950 14.323 27.273 




230


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 11.456 12.575 24.031 

2 Rum 382 483 865 


4 Ermeni 754 805 1.559 

5 Protestan 439 350 789 

6 Latin 106 114 220 

Toplam 13.237 14.409 27.646 



1 Müslüman 11.718 12.492 24.210 

2 Rum 379 479 858 


4 Ermeni 758 835 1.593 

5 Protestan 442 387 829 

6 Latin 106 144 247 

Toplam 13.499 14.429 27.928 



1 Müslüman 11.757 12.688 24.445 

2 Rum 379 492 871 


4 Ermeni 775 893 1.668 

5 Protestan 446 405 851 

6 Latin 106 145 251 

Toplam 13.562 14.715 28.277 




231

ORSAM 


 



1 Müslüman 12.152 12.974 25.126 



4 Ermeni 778 908 1.686 

5 Protestan 451 448 899 

6 Latin 102 141 243 

Toplam 13.966 15.057 29.023 



1 Müslüman 12.436 13.152 25.588 


3 Ermeni 779 906 1.685 


5 Protestan 451 446 897 

6 Latin 102 141 243 

Toplam 14.257 15.218 29.475 



1 Müslüman 12.785 13.226 25.984 


3 Ermeni 782 903 1.685 


5 Protestan 451 450 901 

6 Latin 102 141 243 




Toplam 14.590 15.289 29.879 

232


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 12.927 13.213 26.140 

2 Rum 397 506 903 

3 Ermeni 782 903 1.685 

4 Katolik 107 80 187 

5 Protestan 451 450 901 

6 Latin 102 141 243 

Toplam 14.766 15.293 30.059 



1 Müslüman 12.724 12.979 25.703 


3 Ermeni 733 840 1.573 

4 Katolik 107 80 187 

5 Protestan 451 449 900 

6 Latin 165 207 372 

Toplam 14.578 15.079 29.657 



1 Müslüman 13. 032 13.053 26.085 


3 Ermeni 733 840 1.573 


5 Protestan 451 449 900 

6 Latin 165 207 272 




Toplam 14.886 15.155 30.041 

233

ORSAM 


 



1 Müslüman 11.553 12.482 24.035 

2 Rum Ortodoks 507 557 1.064 



5 Ermeni 502 740 1.242 

6 Latin 211 259 470 

7 Protestan 393 497 890 

Toplam 13.260 14.641 27.901 



1 Müslüman 11.658 12.696 24.354 

2 Rum Ortodoks 510 550 1.060 

3 Ermeni 499 735 1.234 


5 Latin 211 258 469 

6 Protestan 393 496 889 



Toplam 13.363 14.840 28.203 

234


___________________________________________________________________________________ 

CEBEL- SEM’ÂN KAZASI NÜFUS CETVEL 

Yl Millet Kadn Erkek Toplam 

1308 511 Müslüman 11.498 9.633 21.131 

1309–1312 512 Müslüman 13.925 11.179 25.104 

1313 513 Müslüman 14.059 11.303 25.362 

1314–1315 514 Müslüman 14.189 11.368 25.547 

1316 515 Müslüman 14.521 11.676 26.197 

1317 516 Müslüman 14.466 11.547 26.013 

1318 517 Müslüman 14.476 11.459 25.935 

1319 518 Müslüman 14.553 11.596 26.149 

1320 519 Müslüman 14.608 11.570 26.178 

1321 520 Müslüman 14.933 11.890 26.823 

1322–1323 521 Müslüman 14.793 11.600 26.394 

1324 522 Müslüman 12.816 12.185 25.001 

1326 523 Müslüman 12.850 12.210 25.060 















235

ORSAM 


 

MÜNBÇ KAZASI NÜFUS CETVEL 

Yl Millet Kadn Erkek Toplam 

1308 524 Müslüman 3.233 2.625 6.458 

1309 525 Müslüman 3.822 2.603 6.425 

1310–1312 526 Müslüman 3.829 2.607 6.436 

1310–1312 527 Yabanc 19 31 50 

1313 528 Müslüman 3.859 2.617 6.476 

1314 529 Müslüman 3.898 2.667 6.565 

1315–1316 530 Müslüman 3.901 2.673 6.574 

1317 531 Müslüman 3.964 2.715 6.679 

1318 532 Müslüman 4.168 2.800 6.968 

MÜNBÇ KAZASI DÂHLNDE BULUNAN SEYYAR ARETLERN 1318 YILI 

ÇADIR SAYILARI VE TAHMN NÜFUSLARI 

Airet Ad Çadr Says 

Abuhumeyyis Aireti 520 

Ebrez Aireti 400 

Geyyar Aireti 350 

Lehib Aireti 200 

Gatsa Aireti 200 

Toymat Aireti 150 

Abugays Aireti 80 

Toplam 2.000 (tahminen 17.000 nüfus) 










236


___________________________________________________________________________________ 

Sra 

No 

1326 YILI MÜNBÇ KAZASI NÜFUS CETVEL 533 


1 Müslüman 534 1.466 1.020 2.486 

2 Ermeni 2 2 4 



5 Ermeni Kadim - 1 1 


Toplam 1.478 1.033 2.511 

MÜNBÇ KAZASI DÂHLNDE BULUNAN SEYYAR ARETLERN 1326 YILI 

ÇADIR SAYILARI VE TAHMN NÜFUSLARI 

Airet Ad Çadr Says 

Ebrez Aireti 400 

Geyyar Aireti 350 

Abuhumeyyis Aireti 250 

Lehib Aireti 200 

Gatsa Aireti 200 

Toymat Aireti 150 

Abugays Aireti 80 

Toplam 1.630 (tahminen 17.000 nüfus) 


534 1320 ve 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine göre, Müslümanlarn Nüfusu Kadn: 4.173, 

Erkek: 2.802 ve toplam 6.975 olarak verilmitir. S.313 ve s.311. 1322 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi 

verilerine göre, Müslümanlarn Nüfusu Kadn: 4.162, Erkek: 2.772 ve toplam 6.934 olarak verilmektedir. 

Airetlerin çadr ve nüfus says hiç deimitir.1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine 

göre, Müslümanlarn Nüfusu Kadn: 4.170, Erkek: 2.780 ve toplam 6.950 olarak verilmektedir. 

s.370 ve 389. 

237

ORSAM 


 

RAKKA KAZASI NÜFUS CETVEL–1 

Yl Nüfus Kadn Erkek Toplam 

1309 535 Müslüman 2.802 2.143 4.944 

1310 536 Müslüman 2.906 2.214 5.120 537 

1312 538 Müslüman 3.231 2.610 5.841 539 

1313–1314 540 Müslüman 3.534 3.145 6.679 

1315 541 Müslüman 4.344 3.675 8.019 

1316 542 Müslüman 4.344 3.867 8.211 

1317 543 Müslüman 4.868 3.869 8.737 

1318 544 Müslüman 4.929 3.939 8.868 

1319 545 Müslüman 5.020 4.305 9.325 

1320 546 Müslüman 5.265 4.374 9.641 

RAKKA KAZASI NÜFUS CETVEL–2 

Yl Nüfus 

Kadn 

Kaytl Kaytsz 

Erkek 

Kaytl Kaytsz 

Toplam 

Kaytl Kaytsz 

1321 547 Müslüman 5.466 8.500 4.410 9.000 9.876 17.500 

1322–1324 548 Müslüman 5.539 8.500 4.281 9.000 9.820 17.500 

Sra 

No 

1326 YILI RAKKA KAZASI NÜFUS CETVEL 549 

Nüfus Kadn Erkek Toplam 

1 Rakka Kaza Merkezi 320 475 795 

2 

Rakka Kazasna Bal Köy ve Mezralarn Nüfusu 

238 

5.003 7.124 12.127 

Toplam 5.323 7.599 12.922 



537 bu nüfusun %2’si okuryazardr (Salnamenin dipnotu). 


539 bu nüfusun %2’si okuryazardr (Salnamenin dipnotu). 











549 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.388.


___________________________________________________________________________________ 

c. Urfa Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri 

H. 1308–1326 tarihleri arasnda yaymlanan Halep Vilayet Salnamelerinde, 

gerek sancaklarn geneli için gerekse de bal kazalar için “Nüfus Nezareti” kaytlarndan 

alnd belirtilen, nüfus ile ilgili bilgiler verilmitir. 

1308 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL550 Sra 

No 


1 Müslüman 22.645 24.426 47.071 


3 Ermeni 3.136 3.987 7.123 

4 Protestan 323 393 716 

5 Süryani 483 592 1.075 

6 Yahudi 128 138 266 

7 Ecnebi 5 10 15 

Toplam 26.956 29.768 56.724 

1309 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL551 Sra 

No 


1 Müslüman 26.757 26.301 53.058 


3 Ermeni 3.164 4.495 7.659 

4 Protestan 322 392 714 

5 Süryani 483 592 1.075 

6 Yahudi 128 138 266 

7 Ecnebi 8 7 15 

Toplam 31.098 32.147 63.245 



239

ORSAM 


 

1310 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL 552 


1 Müslüman 26.539 26.321 52.860 


3 Süryani 486 588 1.074 

4 Ermeni 3.118 4.515 7.633 

5 Protestan 327 395 722 

6 Ecnebi 9 11 20 

7 Yahudi 154 163 317 

8 Yabanc 355 967 1.322 

Toplam 31.228 33.178 64.406 



1 Müslüman 26.058 25.698 51.746 


3 Süryani 489 600 1.089 

4 Ermeni 3.472 4.863 8.335 

5 Protestan 200 276 476 

6 Ecnebi 200 276 476 

7 Yahudi 154 163 317 

8 Yabanc 171 742 913 

Toplam 30.634 32.393 63.027 

1313–1314–1315–1316 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL 554 


1 Müslüman 26.103 25.801 51.904 


3 Ermeni 3.475 4.860 8.335 

4 Süryani 482 605 1.087 

5 Protestan 204 279 483 

6 Ecnebi 200 276 476 

7 Yahudi 158 172 330 

8 Yabanc 169 741 910 

Toplam 30.893 32.787 63.680 




Halep Vilayet Salnamesi, s.274 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.282. 

240


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 26.113 25.821 51.934 


3 Ermeni 3.485 4.870 8.355 

4 Süryani 486 609 1.095 

5 Protestan 208 282 490 

6 Ecnebi 200 276 476 

7 Yahudi 162 175 337 

8 Yabanc 169 741 910 

Toplam 30.925 32.827 63.752 



1 Müslüman 26.591 26.262 52.853 


3 Ermeni 4.485 3.797 8.282 

4 Süryani 761 730 1.491 

5 Protestan 630 517 1.147 

6 Ecnebi 9 11 20 

7 Yahudi 249 231 480 

8 Yabanc 169 741 910 

Toplam 33.192 32.599 65.791 

1319–1320 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL 557 


1 Müslüman 26.923 26.457 53.380 

2 Ermeni 4.594 3.949 8.543 


4 Protestan 657 451 1.108 

5 Yahudi 255 209 464 

Toplam 32.740 31.439 64.179 




241

ORSAM 


 

Sra 

No 

1321 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL 558 


1 Müslüman 27.570 26.660 54.230 

2 Ermeni 4.657 3.815 8.472 

3 Katolik 257 353 610 

4 Süryani 833 749 1.582 

5 Keldani 57 58 115 

6 Protestan 686 480 1.166 

7 Yahudi 256 194 450 

Toplam 34.316 32.309 66.625 

1322–1323 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL 559 


1 Müslüman 27.698 26.560 54.258 

2 Ermeni 4.757 3.893 8.650 

3 Katolik 464 347 811 

4 Süryani Katolik 837 743 1.580 


6 Protestan 664 449 1.113 

7 Keldani 60 59 119 

8 Yahudi 256 194 450 

Sra 

No 

Toplam 34.795 32.302 67.097 



1 Müslüman 24.799 27.102 51.901 

2 Ermeni 5.642 5.849 11.491 

3 Ermeni Protestan 546 524 1.070 


5 Süryani Kadim 777 1.127 1.904 

6 Süryani Protestan 92 118 210 





242


___________________________________________________________________________________ 

8 Keldani 197 193 390 

9 Latin 13 19 32 

10 Yahudi 243 241 484 

Toplam 32.529 35.430 67.959 



1 Müslüman 26.007 28.272 54.279 

2 Ermeni 5.582 5.885 11.467 

3 Ermeni Protestan 547 525 1.072 


5 Süryani Kadim 783 1.011 1.794 

6 Süryani Protestan 118 92 210 


8 Keldani 197 193 390 

9 Latin Katolik 13 19 32 

10 Yahudi 243 241 484 

11 Yabanc 672 736 1.408 

12 Ecnebi 29 31 60 

Toplam 34.431 37.281 71.712 

1308–1309 YILLARI BRECK KAZASI NÜFUS CETVEL 562 


1 Müslüman 10.349 10.177 20.526 


3 Ermeni 312 381 693 

4 Protestan 135 179 314 

5 Yahudi 6 13 19 

Toplam 10.937 10.926 21.863 



1 Müslüman 10.171 10.076 20.247 

2 Ermeni 605 652 1.257 

Toplam 10.776 10.728 21.504 


562 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.169. 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.242. 


243

ORSAM 


 



1 Müslüman 10.187 10.092 20.279 

2 Ermeni 623 661 1.284 

Toplam 10.810 10.753 21.563 

1315-1316 YILLARI BRECK KAZASI NÜFUS CETVEL 565 


1 Müslüman 10.916 10.770 21.686 


3 Ermeni 333 361 694 

4 Protestan 135 125 260 

5 Yahudi 22 16 38 

Toplam 11.553 11.444 22.997 

1317 YILI BRECK KAZASI NÜFUS CETVEL 566 


1 Müslüman 10.936 10.780 21.716 


3 Ermeni 335 372 707 

4 Protestan 139 125 264 

5 Yahudi 25 15 40 

Toplam 11.584 11.467 23.051 

1318 YILI BRECK KAZASI NÜFUS CETVEL567 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 11.420 10.948 22.368 


3 Ermeni 162 184 346 

4 Protestan 141 102 243 

Toplam 11.954 11.553 23.507 

564 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.288, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.274. 




244


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 11.420 10.948 22.368 


3 Ermeni 162 184 346 

4 Protestan 141 102 243 

Toplam 11.954 11.553 23.507 



1 Müslüman 11.447 10.962 22.409 

2 Ermeni 231 319 550 

3 Katolik 162 184 346 

4 Protestan 141 102 243 

5 Yahudi 22 16 38 

Toplam 12.003 11.583 23.586 



1 Müslüman 11.971 11.319 23.290 

2 Ermeni 233 331 564 

3 Katolik 162 185 347 

4 Protestan 147 110 257 

5 Yahudi 22 16 38 

Toplam 12.535 11.961 24.496 



1 Müslüman 12.481 11.725 24.206 

2 Ermeni 452 498 950 

3 Katolik 164 175 339 

4 Protestan 103 114 217 

5 Yahudi 21 26 47 

Toplam 13.221 12.538 25.759 





245

ORSAM 


 



1 Müslüman 11.381 11.719 23.100 

2 Ermeni 452 499 951 

3 Katolik 164 175 339 

4 Protestan 104 114 218 

5 Yahudi 21 28 49 

Toplam 12.122 12.535 24.657 



1 Müslüman 11.691 11.950 23.641 

2 Ermeni 452 499 951 

3 Katolik 164 175 339 

4 Protestan 104 114 218 

5 Yahudi 21 28 49 

Toplam 12.442 12.766 25.198 

1308–1309 YILLARI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL 574 


1 Müslüman 10.757 11.515 22.272 

2 Ermeni 273 291 564 

Toplam 11.030 11.806 22.836 



1 Müslüman 10.549 10.993 21.542 

2 Ermeni 289 340 629 

Toplam 10.838 11.333 22.171 



1 Müslüman 10.601 11.005 21.606 

2 Ermeni 294 343 637 

Toplam 10.895 11.348 22.243 






246


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 11.366 11.869 22.235 

2 Ermeni 287 300 587 

Toplam 11.653 12.169 23.822 

1317 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL 578 


1 Müslüman 11.186 12.191 23.377 

2 Ermeni 291 264 555 

3 Yabanc 36 41 77 

Toplam 11.513 12.496 24.009 

1318 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL579 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 11.578 12.108 23.686 

2 Ermeni 291 265 556 

3 Yabanc 36 41 77 

Toplam 11.905 12.414 24.319 

1319 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL580 Sra No Millet Kadn Erkek Toplam 

1 Müslüman 11.831 12.351 24.182 

2 Ermeni 295 274 569 

Toplam 12.126 12.625 24.751 



1 Müslüman 11.862 12.379 24.241 

2 Ermeni 295 274 569 

3 Yabanc 72 84 156 

Toplam 12.229 12.737 24.966 






247

ORSAM 


 



1 Müslüman 12.070 12.617 24.687 

2 Ermeni 295 274 569 

Toplam 12.365 12.891 25.256 



1 Müslüman 12.282 13.134 25.411 

2 Ermeni 300 285 585 

Toplam 12.582 13.419 25.996 



1 Müslüman 12.201 12.825 25.026 

2 Ermeni 300 285 585 

Toplam 12.501 13.110 25.611 



1 Müslüman 11.142 12.984 24.126 

2 Ermeni 398 501 899 


Toplam 11.540 13.487 25.027 



1 Müslüman 11.036 12.838 23.874 

2 Ermeni 492 482 974 

3 Katolik 16 17 33 

4 Yahudi 2 4 6 

5 Yezidî 106 155 261 

6 Kpti 2 3 5 






Toplam 11.654 13.499 25.159 

248


___________________________________________________________________________________ 

1308 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL 587 


1 Müslüman 8.408 8.844 17.252 

2 Ermeni 33 33 66 

Toplam 8.441 8877 17.318 



1 Müslüman 9.505 10.885 20.390 

2 Ermeni 40 50 90 

Toplam 9.545 10.935 20.480 



1 Müslüman 8.712 9.050 17.762 

2 Ermeni 24 28 52 

Toplam 8.736 9.078 17.814 



1 Müslüman 9.055 10.885 19.940 

2 Ermeni 40 50 90 

Toplam 9.095 10.935 20.030 

1313–1314 YILLARI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL 591 


1 Müslüman 9.061 10.895 19.956 

2 Ermeni 47 58 105 

Toplam 9.108 10.953 20.061 



1 Müslüman 9.147 9.245 18.392 

2 Ermeni 33 34 67 

Toplam 9.180 9.279 18.459 







249

ORSAM 


 



1 Müslüman 9.154 9.255 18.409 

2 Ermeni 31 33 64 

Toplam 9.185 9.288 18.473 



1 Müslüman 9.140 9.240 18.380 

2 Ermeni 33 30 63 

Toplam 9.173 9.270 18.443 



1 Müslüman 9.145 9.255 18.400 

2 Ermeni 31 33 64 

Toplam 9.176 9.288 18.464 



1 Müslüman 9.302 9.368 18.670 

2 Ermeni 33 30 63 

Toplam 9.335 9.398 18.733 

1322–1323–1324–1326 YILLARI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL597 Sra 

No 


1 Müslüman 9.325 9.397 18.722 

2 Ermeni 33 30 63 

Toplam 9.358 9.427 18.785 



595 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.345 ve 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s. 



Halep Vilayet Salnamesi, s.443, 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.440. 

250


___________________________________________________________________________________ 

1318 YILI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL598 Sra 

No 


1 Müslüman 1.987 1.675 3.662 

Toplam 1.987 1.675 3.662 


No 


1 Müslüman 2.178 1.790 3.968 

Toplam 2.178 1.790 3.968 


No 


1 Müslüman 2.235 1.822 4.057 

Toplam 2.235 1.822 4.057 

1321–1322 YILLARI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL601 Sra 

No 


1 Müslüman 2.288 1.919 4.207 

Toplam 2.288 1.919 4.207 

1323–1324–1326 YILLARI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL 602 


1 Müslüman 2.304 1.932 4.236 

d. Mara Sanca ve Bal Kazalarn Nüfus Bilgileri 

Toplam 2.304 1.932 4.236 

1308–1309 YILI MARA KAZASI NÜFUS CETVEL 603 


1 Müslüman 17.021 19.773 36.794 


3 Ermeni 4.202 5.133 9.335 

598 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.331. 1316-1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde Harran 

nüfus kaytlar verilmemitir. 







251

ORSAM 


 

4 Protestan 1.348 1.527 2.875 

5 Yahudi 102 80 182 

6 Ecnebi 6 9 15 

Toplam 24.022 28.284 52.306 

1310 YILI MARA KAZASI NÜFUS CETVEL 604 


1 Müslüman 17.110 19.443 36.553 


3 Ermeni 4.312 4.783 9.095 

4 Protestan 1.430 1.430 2.860 

5 Yahudi 98 95 193 

6 Yabanc 417 564 981 

Toplam 24.814 27.929 605 52.743 



1 Müslüman 17.597 20.051 37.648 


3 Ermeni 4.351 4.797 9.148 

4 Protestan 1.426 1.448 2.874 

5 Yahudi 107 91 198 

6 Yabanc 417 564 981 

Toplam 25.450 28.623 607 54.073 

1313–1314–1315 YILLARI MARA KAZASI NÜFUS CETVEL 608 


1 Müslüman 18.684 21.346 40.030 


3 Ermeni 4.569 4.938 9.507 

4 Protestan 1.461 1.478 2.939 

5 Yahudi 107 91 198 

Toplam 26.543 29.534 56.077 


605 Erkek Nüfusunun yalnz 1/3 okuryazardr (Salnamenin dipnotu). 


607 Erkek Nüfusunun yalnz 1/3 okuryazardr. (Salnamenin dipnotu). 



252


___________________________________________________________________________________ 

1316–1317 YILLARI MARA KAZASI NÜFUS CETVEL 609 


1 Müslüman 18.920 21.038 39.958 


3 Ermeni 4.669 4.655 9.324 

4 Protestan 1.540 1.354 2.894 

5 Yahudi 108 93 201 

6 Yabanc 188 191 379 

Toplam 27.137 28.902 56.039 



1 Müslüman 19.840 21.723 41.563 



4 Ermeni 4.637 4.595 9.232 

5 Protestan 1.573 1.392 2.965 

6 Yahudi 113 94 207 

Toplam 28.345 29.874 58.219 



1 Müslüman 20.372 22.191 42.563 



4 Ermeni 4.900 4.319 9.219 

5 Protestan 1.616 1.304 2.920 

6 Yabanc 8 12 20 

7 Yahudi 117 94 211 

Toplam 29.210 29.902 59.112 




253

ORSAM 


 



1 Müslüman 20.873 22.855 43.728 


3 Ermeni 4.902 4.368 9.270 


5 Protestan 1.618 1.304 2.922 

6 Yabanc 8 12 20 

7 Yahudi 117 94 211 

Toplam 29.715 30.576 60.291 



1 Müslüman 22.006 23.768 45.774 

2 Ermeni 5.004 4.382 9.386 


4 Rum 2 3 5 

5 Protestan 1.652 1.317 2.969 

6 Yahudi 117 95 212 

7 Yabanc 8 12 20 

Toplam 30.989 31.522 62.511 



1 Müslüman 22.390 23.964 46.354 

2 Ermeni 5.414 4.939 10.353 

3 Katolik 2.321 2.106 4.427 

4 Rum 2 3 5 

5 Protestan 2.139 1.476 3.615 

6 Yabanc 8 12 20 

7 Yahudi 116 95 211 




Toplam 32.390 32.595 64.985 

254


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 22.390 23.970 46.360 

2 Ermeni 5.413 4.940 10.353 

3 Katolik 2.325 2.110 4.435 

4 Rum 2 3 5 

5 Protestan 2.140 1.476 3.616 

6 Yabanc 8 12 20 

7 Yahudi 116 95 211 

Toplam 32.394 32.606 65.000 



1 Müslüman 21.867 24.769 46.636 

2 Ermeni 5.190 6.021 11.211 

3 Katolik 1.842 1.738 3.580 


5 Protestan 2.150 1.901 4.051 

6 Latin 450 437 887 

7 Yabanc 594 847 1.441 

8 Yahudi 105 108 213 

Toplam 32.200 35.823 68.023 



1 Müslüman 21.846 24.711 46.557 

2 Ermeni 5.195 5.985 11.180 

3 Katolik 1.844 1.723 3.567 


5 Protestan 2.159 1.898 4.057 

6 Latin 449 435 884 

7 Yabanc 633 877 1.510 

8 Yahudi 105 108 213 




Toplam 32.234 35.740 67.974 

255

ORSAM 


 

1308–1309 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL 618 


1 Müslüman 3.377 3.936 7.313 


3 Ermeni 3.640 4.886 8.526 

4 Protestan 110 145 255 

Toplam 7.312 9.206 16.518 

1310 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL 619 


1 Müslüman 3.378 3.994 7.372 


3 Ermeni 3.661 4.882 8.543 

4 Protestan 107 129 236 

Toplam 7.313 9.211 620 16.524 



1 Müslüman 3.495 4.039 7.534 


3 Ermeni 3.642 4.844 8.486 

4 Protestan 117 144 261 

Toplam 7.444 9.280 622 16.724 

1313–1314–1315 YILLARI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL 623 


1 Müslüman 3.661 4.116 7.777 


3 Ermeni 3.659 4.823 8.482 

4 Protestan 125 158 283 

Toplam 7.678 9.353 17.031 



620 Erkek nüfusunun ancak 1/6’s okuryazardr (Salnamenin dipnotu). 


622 Erkek nüfusunun ancak 1/6’s okuryazardr (Salnamenin dipnotu). 



256


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 3.763 4.312 8.075 


3 Ermeni 3.707 4.890 8.597 

4 Protestan 115 135 250 

Toplam 7.782 9.548 17.330 



1 Müslüman 3.815 4.413 8.228 


3 Ermeni 3.740 4.953 8.693 

4 Protestan 115 135 250 

Toplam 7.838 9.668 17.506 



1 Müslüman 3.904 4.452 8.356 


3 Ermeni 3.772 4.994 8.766 

4 Protestan 115 135 250 

Toplam 7.960 9.748 17.708 

1319–1320 YILLARI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL 627 


1 Müslüman 3.920 4.451 8.371 

2 Ermeni 3.462 3.702 7.164 

3 Katolik 205 196 401 

4 Protestan 128 160 288 

Toplam 7.715 8.509 16.224 





257

ORSAM 


 



1 Müslüman 3.998 4.488 8.486 

2 Ermeni 3.467 3.870 7.337 

3 Katolik 205 196 401 

4 Protestan 128 160 288 

Toplam 7.798 8.714 16.512 



1 Müslüman 4.029 4.410 8.439 

2 Ermeni 3.467 3.871 7.338 

3 Katolik 205 196 401 

4 Protestan 128 160 288 

Toplam 7.829 8.637 16.466 



1 Müslüman 4.041 4.362 8.403 

2 Ermeni 3.467 3.871 7.338 

3 Katolik 205 196 401 

4 Protestan 128 160 288 

Toplam 7.841 8.589 16.430 



1 Müslüman 3.424 4.304 7.728 

2 Ermeni 4.260 5.377 9.637 

3 Katolik 226 283 509 

4 Protestan 177 196 373 





Toplam 8.087 10.160 18.247 

258


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 3.426 4.276 7.702 

2 Ermeni 4.262 5.364 9.626 

3 Katolik 227 285 512 

4 Protestan 178 197 375 

Toplam 8.093 10.122 18.215 

1308–1309 YILLARI ELBSTAN KAZASI NÜFUS CETVEL 633 


1 Müslüman 18.037 20.089 38.126 


3 Ermeni 446 532 978 

4 Protestan 149 172 321 

Toplam 18.791 20.955 39.746 

1310 YILI ELBSTAN KAZASI NÜFUS CETVEL 634 


1 Müslüman 17.981 19.991 37.972 


3 Ermeni 421 528 949 

4 Protestan 153 182 335 

Toplam 18.719 20.871 39.590 



1 Müslüman 17.926 19.922 37.848 


3 Ermeni 425 497 922 

4 Protestan 143 163 306 

Toplam 18.646 20.737 39.383 





259

ORSAM 


 

1313–1314–1315 YILLARI ELBSTAN KAZASI NÜFUS CETVEL 636 


1 Müslüman 18.635 20.353 38.988 


3 Ermeni 444 522 966 

4 Protestan 148 173 321 

Toplam 19.391 21.213 40.604 



1 Müslüman 19.450 21.040 40.490 


3 Ermeni 444 523 967 

4 Protestan 149 176 325 

Toplam 20.207 21.903 42.110 



1 Müslüman 19.575 21.192 40.767 


3 Ermeni 444 524 968 

4 Protestan 149 176 325 

Toplam 20.332 22.056 42.388 



1 Müslüman 19.879 21.473 41.352 


3 Ermeni 444 524 968 

4 Protestan 149 176 325 

Toplam 20.636 22.337 42.973 






260


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 19.985 21.547 41.532 

2 Ermeni 444 524 968 

3 Katolik 164 162 326 

4 Protestan 149 176 325 

Toplam 20.742 22.409 43.151 



1 Müslüman 20.166 21.732 41.898 

2 Ermeni 453 537 990 

3 Katolik 172 174 346 

4 Protestan 152 179 331 

Toplam 20.943 22.622 43.565 



1 Müslüman 20.383 21.507 41.890 

2 Ermeni 420 490 910 

3 Katolik 158 155 313 

4 Protestan 144 165 309 

Toplam 21.105 22.317 43.422 

1322–1323–1324 YILARI ELBSTAN KAZASI NÜFUS CETVEL 643 


1 Müslüman 20.908 21.923 42.831 

2 Ermeni 459 496 955 

3 Katolik 168 157 325 

4 Protestan 150 170 320 

Toplam 21.685 22.746 44.431 





Halep Vilayet Salnamesi, s.494 

261

ORSAM 


 



1 Müslüman 20.744 21.577 42.321 

2 Ermeni 435 464 899 

3 Katolik 162 149 311 

4 Protestan 145 160 305 

5 Yabanc 281 335 616 

Toplam 21.767 22.685 44.452 

1308–1309 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL 645 


1 Müslüman 6.221 7.750 12.971 

2 Ermeni 1.040 1.431 2.471 


4 Latin 60 73 133 

Toplam 7.331 9.269 16.600 

1310 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL 646 


1 Müslüman 6.394 7.744 14.138 


3 Ermeni 1.042 1.328 2.370 

Toplam 7.520 9.181 647 16.701 

1312–1313–1314–1315 YILLARI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL 648 


1 Müslüman 6.383 7.689 14.072 

2 Ermeni 1.072 1.337 2.409 

3 Katolik 84 109 193 

Toplam 7.539 9.132 16.674 




647 Erkek nüfusun ancak 1/6’s okuryazardr. (Salnamenin dipnotu) 


Halep Vilayet Salnamesi, s.307 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.313. 

262


___________________________________________________________________________________ 



1 Müslüman 6.871 8.268 15.139 

2 Ermeni 1.087 1.357 2.444 

3 Katolik 86 111 197 

Toplam 8.044 9.736 17.780 



1 Müslüman 6.936 8.465 15.401 

2 Ermeni 1.076 1.335 2.411 

3 Katolik 86 111 197 

Toplam 8.098 9.911 18.009 



1 Müslüman 7.185 8.766 15.951 

2 Ermeni 1.076 1.335 2.411 

3 Katolik 86 111 197 

Toplam 8.347 10.212 18.559 



1 Müslüman 7.457 9.024 16.481 

2 Ermeni 1.077 1.337 2.414 

3 Katolik 86 111 197 


Toplam 8.630 10.487 19.117 



1 Müslüman 7.560 9.192 16.752 

2 Ermeni 1.077 1.348 2.425 

3 Katolik 86 111 197 







Toplam 8.733 10.666 19.399 

263

ORSAM 


 



1 Müslüman 7.990 9.670 17.660 

2 Ermeni 1.077 1.358 2.435 

3 Katolik 86 111 197 

Toplam 9.153 11.139 20.292 



1 Müslüman 7.962 9.545 17.507 

2 Ermeni 1.077 1.358 2.435 

3 Katolik 86 111 197 


Toplam 9.135 11.029 20.164 



1 Müslüman 7.605 9.597 17.202 

2 Ermeni 1.117 1.440 2.557 

3 Katolik 14 19 33 


Toplam 8.792 11.119 19.911 

1326 YILI GÖKSÜN KAZASI NÜFUS CETVEL 657 


1 Müslüman 8.592 10.698 19.290 

2 Ermeni 1.165 1.462 2.627 

3 Katolik 47 65 112 


Toplam 9.860 12.291 22.151 

1308–1309 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL 658 


1 Müslüman 8.381 9.658 18.039 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 8.385 9.666 18.051 






264


___________________________________________________________________________________ 

1310 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL 659 


1 Müslüman 8.533 9.408 17.941 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 8.537 9.416 660 17.953 



1 Müslüman 8.586 9.306 17.892 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 8.590 9.314 17.904 

1313–1314–1315 YILLARI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL 662 


1 Müslüman 9.214 9.739 18.953 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 9.218 9.747 19.965 



1 Müslüman 9.780 10.357 20.137 

Toplam 9.780 10.357 20.137 



1 Müslüman 9.214 9.739 18.953 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 9.218 9.747 18.965 

1318–1319 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL 665 


1 Müslüman 10.040 10.557 20.597 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 10.044 10.565 20.609 


660 1310 ve 1312’de Erkek nüfusun ancak 1/6’s okuryazardr (Salnamenin dipnotu). 







265

ORSAM 


 



1 Müslüman 10.267 10.893 21.160 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 10.271 10.901 21.172 



1 Müslüman 10.374 11.026 21.400 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 10.378 11.034 21.412 

1322–1323 YILLARI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL 668 


1 Müslüman 10.536 11.154 21.690 

2 Ermeni 4 8 12 

Toplam 10.540 11.162 21.702 



1 Müslüman 10.611 11.598 22.209 

2 Ermeni 17 24 41 

Toplam 10.628 11.622 22.250 



1 Müslüman 10.744 11.697 22.441 

2 Ermeni 17 24 41 

Toplam 10.761 11.721 22.482 






266


___________________________________________________________________________________ 

5- HALEP VLAYETNN MÜLK VE ASKER TEKLATI 

a. Mülkiye Tekilat 

1. Halep Vilayeti Merkez Mülkiye Tekilat 

Vilayetin Valileri 

1284 : Ahmet Cevdet Paa 

1285 : Mehmet Naid Paa 

1286-1287 : Mehmet Dervi Paa 

1288 : Mehmet Süreyya Paa 

1289 : Ahmet Paa 

1290 : Vezir Hac Ali Paa 

1293 : Emin Paa 

1295 : Kamil Paa 

1299-1303 : Hüseyin Cemil Paa (Rütbesi: Müir) 

1305 : Hasan Paa 

(Rütbesi: Vezir) 

1306-1307 : Hasan Hakk Paa 


1308-1310 : Arif Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1312-1313 : Mehmet Hasan Hakk Paa (Rütbesi: Vezir) 

1314-1317 : Mehmet Raif Paa 


1318-1319 : Mehmet Enis Paa 

(Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1320-1321 : Mecit Bey (Rütbesi: Balâ) 

1322 : Osman Kazm Bey 

(Rütbesi: Balâ) 

1323 : Kazm Paa (Rütbesi: Balâ) 

1324 -1326 : Mehmet Nazm Paa 

(Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

Vilayet Erkân 671 

1284 : Vilayet Hükkâm 672 Müfettii, Umur- Ecnebiye 673 daresi Müdürü ve 

Merkez Kaymakam, Vilayet Muhasebecisi, Mektupçu brahim Halet 

Bey 674, Umur- Ecnebiye daresi Muavini, Vilayet Defter-i Hakani 

Müdürü, Evrak Müdürü, Vilayet Ba Mühendisi. 

671 Vilayetin ileri gelen yüksek dereceli memurlar. 

672 Hakimler. 

673 Yabanc, baka milletten olan. Yabanc ileri. 

674 Vilayet salnamelerinin yaymlanmasna Halep Mektubî Kalemi’nde bulunan brahim Halet Bey 

tarafndan “Fihrist-i Vilayet-i Haleb” adyla düzenlenen ve istatistikî bilgiler içeren eserin Bâb- 

Âlî’nin dikkatini çekmesi üzerine baland bilinmektedir. brahim Halet Bey’in hazrlad bu eserin 

267

ORSAM 


 

1285 : Vilayet Hükkâm Müfettii, Defterdar, Vilayet Muhasebecisi, Mektupçu 

brahim Halet Bey, Umur- Ecnebiye Müdürü, Defter-i 

Hakani Müdürü, Evrak Müdürü. 

1286 : Vilayet Hükkâm Müfettii, Defterdar, Mektupçu , Vilayet Muavini 

ve Umur- Ecnebiye Müdürü, Defter-i Hakani Müdürü. 

1287 : Defterdar Tahir Efendi, Vilayet Müfettii Mahmut Aziz Efendi, Mektupçu 

Mustafa Hikmet Bey, Vilayet Muavini ve Umur- Ecnebiye 

Müdürü 

1288 : Umur- Ecnebiye Müdürü, Defterdar, Vilayet Hükkâm Müfettii, 

Mektupçu, Telgraf Müfettii, Alay Beyi, Defter-i Hakani Müdürü, 

Tahrir Mümeyyizi, Vilayet Ba Mühendisi. 

1290 : Merkez Naibi, Defterdar, Mektupçu, Alay Beyi, Telgraf ve Posta 

Müfettii, Emlak Mümeyyizi 

1293-1313 : Merkez Naibi, Defterdar, Vilayet Mektupçu. 

1314-1323 : Merkez Naibi, Vali Muavini, Defterdar, Mektupçu. 

1324-1326 : Merkez Naibi, Defterdar, Mektupçu. 

Vilayet dare Meclisi 

1284 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Müfetti, Umur- Ecnebiye Müdürü, 

Muhasebeci, Mektupçu, Bakâtip ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii 

ve dare Meclisi Kaleminde: Birinci Refik 675 ve Mukayyit 676 (2 Kii). 

1285-1286 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Müfetti, Umur- Ecnebiye Müdürü, 

Muhasebeci, Mektupçu, Bakâtip, ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii 

ve Birinci Mukayyit, kinci Mukayyit, Üçüncü Mukayyit. 

1287 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Defterdar, Müfetti, Mektupçu, 

Muavin ve Umur- Ecnebiye Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 4 Kii ve 

Bakâtip, Bakâtip, Mübeyyiz 677, Mukayyit (3 Kii), Refiki. 

1288 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Defterdar, Müfetti, Mektupçu, 

Muavin ve Umur- Ecnebiye Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 4 Kii ve 

Bakâtip, Mübeyyiz, Mukayyit (2 Kii), Evamir Mukayyiti, Refiki. 

1290 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu 

ve Seçilmi Üyeler: 4 Kii ve Bakâtip, Birinci Mukayyit, Mübeyyiz, 

Mukayyit (2 Kii). 

1293 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Defterdar, Naip, Mektupçu, Müftü, 

Ruhani Reis, Bakâtip, Evkaf Muhasebecisi; Seçilmi Üyeler: 3 

Kii (2 Müslüman, 1 Gayrimüslim) ve Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii). 

1295 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu, 

Metropolit; Seçilmi Üyeler: 4 Kii (3 Müslüman, 1 Gayrimüslim), 

Evkaf Muhasebecisi, Bakâtip. 

birer örnei vilayetlere gönderilmi ve benzeri yllklar hazrlanmas için emirler verilmitir. Özer 

Ergenç, “Salnamelerde zmir”, 1885-1985 Türkiye Ekonomisinin 100 Yl ve zmir ve zmir Ticaret 

Odas Sempozyumu, 21-23 Kasm 1985 Atatürk Kültür Merkezi, zmir. 

675 Yardmc. 

676 Evrak kayda geçen memur. 

677 Müsveddeleri temize çeken kalem katibi. 

268


___________________________________________________________________________________ 


Rum Metropoliti; Seçilmi Üyeler: 6 Kii (4 Müslüman, 2 Gayrimüslim) 

ve Bakâtip. 

Vilayet dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, Kâtip (5 Kii). 


Ermeni Katolik Metropoliti; Seçilmi Üyeler: 6 Kii (4 Müslüman, 

2 Gayrimüslim) ve Bakâtip. 

Vilayet dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Kâtip (4 Kii) 


Ermeni Katolik Metropoliti; Seçilmi Üyeler: 5 Kii (4 Müslüman, 

1 Gayrimüslim) ve Bakâtip. 

dare Meclisi tham Heyeti: Reis: Merkez Mutasarrf, 2 Üye, Müdde-i Umumi, 

Meclis Müstantk. 

Vilayet dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii), Mülazm (2 

Kii). 

Vilayet Memurlar: Vilayet Maliye Müfettii, Muavini, Jandarma Müfettii Miralay, 

Vilayet Arazi Müfettii ve Vilayet Kap Kethüdas 


Rum Metropoliti; Seçilmi Üyeler: 6 Kii (4 Müslüman, 2 Gayrimüslim) 

ve Bakâtip. 

Vilayet dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii). 

dare Meclisi tham Heyeti: Reis: Merkez Mutasarrf, 2 Üye, Zabt Kâtibi, Müdde-i 

Umumi, Meclis Müstantk. 

Vilayet Memurlar: Vilayet Maliye Müfettii, Vilayet Kap Kethüdas, Vilayet kinci 

Müfettii. 


Musevi Hahamba; Seçilmi Üyeler: 6 Kii (4 Müslüman, 2 

Gayrimüslim) ve Bakâtip. Vilayet Maliye Müfettii, Vilayet Kap 

Kethüdas, Vilayet kinci Müfettii. 

Vilayet dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii) 

dare Meclisi tham Heyeti: Reis, 2 Üye, Zabt Kâtibi, Müdde-i Umumi, Meclis 

Müstantk. 

1306 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu; 

Seçilmi Üyeler: 7 Kii (4 Müslüman, 3 Gayrimüslim) ve Bakâtip. 

Vilayet Maliye Müfettii, Vilayet Kap Kethüdas, Vilayet kinci 

Müfettii . 

Vilayet dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii) 

dare Meclisi tham Heyeti: Reis, 2 Üye, Zabt Kâtibi, Müdde-i Umumi, Meclis 

Müstantk. 


Rum-Katolik Metropoliti, Bakâtip; Seçilmi Üyeler: 6 Kii (4 

Müslüman, 2 Gayrimüslim). 

dare Meclisi tham Heyeti: Reis, 2 Üye, Müdde-i Umumi, Müstantk, Kâtip. 

dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii). 

269

ORSAM 


 

1308-1309 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü 678, Defterdar, Mektupçu; 

Seçilmi Üyeler: 6 Kii (3 Müslüman, 3 Gayrimüslim). 

dare Meclisi tham Heyeti: Reis: Naib, dare Meclisi Müdde-i Umumisi, 2 Üye, 

Müstantk, Zabt Kâtibi. 

dare Meclisi Kalemi; Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii). 

1310 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu; 


dare Meclisi tham Heyeti: Reis: Naib, dare Meclisi Müdde-i Umumisi, 2 Üye, 

Müstantk, Zabt Kâtibi 

dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Mukayyit (5 Kii), Mülazm 

1312-1315 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu; 


dare Meclisi tham Heyeti: Reis, 2 Üye, dare Meclisi Müdde-i Umumisi, 

Müstantk, Zabt Kâtibi. 

dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Müsevvid, Mukayyit (3 Kii), Mülazm. 

1316-1320 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Vali Muavini, Müftü, Defterdar, 

Mektupçu; Seçilmi Üyeler: 6 Kii (3 Müslüman, 3 Gayrimüslim). 


Müstantk. 

dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Müsevvid, Mukayyit (3 Kii). 

1321-1326 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Vali Muavini, Müftü, Defterdar, 

Mektupçu; Seçilmi Üyeler: 4 Kii (2 Müslüman, 2 Gayrimüslim). 

Bakâtip. 


Müstantk. 

dare Meclisi Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Müsevvid, Mukayyit (3 Kii) 

Vilayet Temyiz ve Cinâyât Meclisi 

Bu meclis 1284 tarihinden 1295 tarihine kadar Temyiz Meclisi veya Temyiz 

Divan ad altnda karmza çkmaktadr. 1299 tarihinden itibaren Vilayet stinaf 

Mahkemesi adn almaktadr. 1307 tarihinden sonraki yllarda adliye birimlerin tek 

daire altnda tekilatlandn görmekteyiz. 

1284 : Reis: Hükkâm Müfettii, Üyeler (6 Kii), Bakâtip. 

Temyiz Meclisi Kalemi: Birinci Refik, Mukayyit (2 Kii). 

1285-1286 : Reis: Hükkâm Müfettii, Üyeler (7 Kii). 

Birinci Mukayyit, kinci Mukayyit, Üçüncü Mukayyit. 

1287 : Reis, kinci Reis, Mümeyyiz (6 Kii). 

Bakâtip, Muavini, Mübeyyiz, Mukayyit (3 Kii). 

1288 : Reis: Hükkâm Müfettii, Mümeyyiz (6 Kii). 

678 Gayrimüslim Ruhani Reisleri kanun ve usul gerei nöbetlee devam etmektedir. 

270


___________________________________________________________________________________ 

Bakâtip, Muavini, Mübeyyiz, Mukayyit (3 Kii), Hükkâm Müfettilii 

Maiyet Kâtibi. 

1290 : Reis, Mümeyyiz (6 Kii). 

Bakâtip, Muavini, stintak Memuru, Mübeyyiz, Mukayyit (3 Kii). 

1293 : Reis: Naib, Üyeler (6 Üye), Bakâtip. 

Temyiz Hukuk Meclisi: Reis, Üyeler (6 Üye), Bakâtip. 

Temyiz Divan Kalemi: kinci Kâtip, Mübeyyiz, Mukayyit (5 Kii). 

Temyiz Hukuk Meclisi Kalemi: kinci Kâtip, Müstantik (2 Kii), Kâtip (6 Kii) 

1295 : Reis, Mümeyyiz (6 Kii), Bakâtip. 

Vilayet Temyiz Divan Kalemi: kinci Kâtip, Tahsildar, Mukayyit, Üçüncü Kâtip. 

Temyiz Divan Hukuk Kalemi: Kâtip, Birinci Müstantik, kinci Müstantik, Müstantik 

(2 Kii), Mukayyit (3 Kii). 

Vilayet stinaf Mahkemesi 

1299 : Müdde-i Umumi 

Hukuk ubesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip 

Ceza ubesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

1300 : Adliye Müfettii, stinaf Müdde-i Umumisi 

Hukuk Ksm : Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip 

Ceza Ksm : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

1302 : Adliye Müfettii, stinaf Müdde-i Umumisi 

stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip 

stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

1303 : stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 

Mülazm) 


Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi, Ceza Zabt Kâtibi (3 Kii) 


Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi, Ceza 

Zabt Kâtibi (3 Kii). 

Merkez Bidayet-i Adliye Dairesi 

Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip, Kâtip (4 Kii) 

Bidayet Mahkemeleri Refakatindeki Memurlar: Mukavelat Muharriri, Ba Müstantik, 

kinci Müstantik, cra Memuru 


Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

stinaf Mahkemeleri Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi, Müdde-i Umumi Kâtibi, 

Ceza Zabt Kâtibi (3 Kii) 

Merkez Bidayet Mahkemeleri 

Müdde-i Umumi Muavini 

Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

271

ORSAM 


 

Bidayet Mahkemeleri Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi, Ceza Zabt Kâtibi 

Bidayet Mahkemeleri Refakatindeki Memurlar: Mukavelat Muharriri, Ba Müstantik, 

kinci Müstantik, cra Memuru. 

1307 : Reis, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Hukuk Reisi, Ceza 

Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, Bakâtip 

stinaf Mahkemesi 

: Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi 

Kalemi : Bakâtip 

Hukuk Kalemi: Zabt Kâtibi (2 Kii) 

Ceza Kalemi : Zabt Kâtibi (2 Kii) 

Merkez Bidayet Mahkemeleri 


Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi Muavini 

Bidayet Kalemi: Bakâtip 

Hukuk Kalemi: Zabt Kâtibi (2 Kii) 

Ceza Kalemi: Zabt Kâtibi (2 Kii) 

ttiham Heyeti: Reis, Üyeler (2 Kii), Kâtip 

Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: Ba Müstantik, cra Memuru, kinci Müstantik, 

Mukavelât Muharriri 

1308 : Adliye Encümeni 

Reis, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Hukuk Reisi, Ceza Reisi, Ticaret 

Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, Kâtip. 



Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi, Kâtip 

stinaf Kalemi: Bakâtip, Zabt Kâtibi (4 Kii) 

Merkez Bidayet Mahkemesi 


Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm)Müdde-i Umumi Muavini 

Bidayet Kalemi: Bakâtip, Zabt Kâtibi (4 Kii) 

ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden barettir) 

Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: cra Memuru, Birinci Müstantik, kinci 

Müstantik, Mukavelât Muharriri, Muavini. 

1309 : Adliye Encümeni: Reis, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, 

Hukuk Reisi, Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, 

Bakâtip 



Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi, Kâtip 

stinaf Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi(2Kii) 


Hukuk Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi Muavini 

Bidayet Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi (2Kii) 


272


___________________________________________________________________________________ 


Müstantik, Mukavelât Muharriri 


Reis, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet Hukuk 

Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, 

Bakâtip 


stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 

stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm,) Müdde-i Umumi, 

Kâtip 

stinaf Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt 

Kâtibi (2 Kii) 


Hukuk Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

Ceza Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

Bidayet Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi 

(2 Kii), Müdde-i Umumi Muavini 



Müstantik, Mukavelât Muharriri, 

1312 : Adliye Encümeni : Reis, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i 

Umumi, Bidayet Hukuk Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, 

Müdde-i Umumi Muavini Bakâtip 


stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye) 

stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) Müdde-i Umumi, 

Kâtip 

stinaf Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi 

(2 Kii). 



Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi Muavini. 


(2 Kii) 

ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden barettir). 


Müstantik, Mukavelât Muharriri. 



Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini; 

Bakâtip 



stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i Umumi, 

Kâtip (3 Kii) 

273

ORSAM 


 


(2 Kii) 





(2 Kii) 


Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: Mukavelât Muharriri, Birinci Müstantik, 

cra Memuru, kinci Müstantik 

1314-1316 : Adliye Encümeni 


Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini 

Bakâtip 




Kâtip 


(2 Kii) 




Bidayet Mahkemesi Kalemi 

Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi (2 Kii) 


Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: Mukavelât Muharriri, cra Memuru, Birinci 

Müstantik, kinci Müstantik 

1317 : Halep ve Adana Vilayetleri Adliye Müfettii, Müfetti Muavini 

Adliye Encümeni :Reis: Naib, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet 

Hukuk Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi 

Muavini ve Bakâtip 



stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (3 Üye, 1 Mülazm) Müdde-i Umumi, 

Kâtip 


(2 Kii) 




Bidayet Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), CezaZabt Kâtibi 

(2 Kii) 


Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: cra Memuru, Mukavelât Muharriri, Birinci 

Müstantik, kinci Müstantik. 

274


___________________________________________________________________________________ 

1318-1323 : Halep ve Adana Vilayetleri Adliye Müfettii, Müfetti Muavini 

Adliye Encümeni 

Reis: Naib, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet 

Hukuk Reisi, 

Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini ve Bakâtip. 

stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülazm) 


Kâtip 


(2 Kii). 




Bidayet Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza 

Zabt Kâtibi (2 Kii) 


Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: cra Memuru, Mukavelât Muharriri, Birinci 


1326: Halep ve Adana Vilayetleri Adliye Müfettii, Muavini 

Adliye Encümeni 

Reis, Üyeler: stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet Hukuk Reisi, 

Bidayet Ceza Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, Ticaret Reisi, Bakâtip 



Vilayet stinaf Müdde-i Umumisi, Kâtip 

stinaf Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt 

Kâtibi (2 Kii). 

tham Heyeti: Reis, Üyeler (2 Kii) 

Bidayet Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm) 

stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Müdde-i 

Umumi Muavini 

Bidayet Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza 

Zabt Kâtibi (2 Kii). 

Bidayet Mahkemesine Bal Memurlar: Mukavelât Muharriri, cra Memuru, Birinci 


Halep er’iye Mahkemesi Memurlar 

1293 : Bakâtip, Kâtip (2 Kii), Tercüman, Ba Mukayyit, Muavini, Kassam 

679 Bakâtibi, Kâtip (2 Kii), Muhzr 680 Ba, Refiki 

1295 : Bakâtip, Kâtip (5 Kii), Kassam Bakâtibi, Kâtip (5 Kii). 

679 Vârisler arasnda miras maln taksim eden ve küçüklerin hakkn koruyan eriat memuru. 

680 er’iat mahkemelerinde mübâir hizmetini gören kimse. Alâkal kimseleri mahkemeye çarmaya 

memur kii. 

275

ORSAM 


 

1305 : Bâb Bakâtibi, Kassam Bakâtibi, Birinci Kâtip, kinci Kâtip, Ceride 

Kâtibi (2 Kii), Zabt Kâtibi, Ba Mukayyit, kinci Mukayyit, Zabt 

Kâtibi, zinname Kâtibi. 

1306 : Naib, Bâb Bakâtibi, Kassam Bakâtibi, Birinci Kâtip, kinci Kâtip, 

Ceride Kâtibi (2 Kii), Zabt Kâtibi, Ba Mukayyit kinci Mukayyit, 

Zabt Kâtibi, zinname Kâtibi. 

1307 : Bâb Bakâtibi, Muavini, Kassam Bakâtibi, Zabt Kâtibi (3 Kii), Ba 

Mukayyit (2 Kii), zinname Mukayyiti, Kâtip Mülazm, Zabt Kâtibi 

(3 Kii), Zabt ve hzariye 681 Kâtibi, kinci Mukayyit, zinname Kâtibi, 

Kâtip Mülazm, stida Mukayyiti (2 Kii). Fetvahane 682: Müftü, 

Fetva Emini (2 Kii). 

1308 : Bakâtip, Muavini, Zabt Kâtibi, Zabt ve zinname Kâtibi, Zabt ve 

hzariye Kâtibi,Mukayyit, Kassam Bakâtibi, Zabt Kâtibi, Mukayyit, 

Muhazzrba. 

Fetvahane : Müftü, Fetva Emini (2 Kii). 

1309 : Bakâtip, Muavini, Zabt ve hzariye Kâtibi, Mukayyit, Zabt Kâtibi 

(2 Kii), 

Zabt ve zinname Kâtibi, Zabt Kâtibi, Muhazzrba. 

Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Kii). 

1310 : Bakâtip, Muavini, Kassam Bakâtibi, Mukayyit, Zabt Kâtibi (7 Ki- 

i), hzariye Kâtibi, zinname Kâtibi, Muhazzrba. 


1312-1313 : Bakâtip, Muavini, Kassam Bakâtibi, Zabt Kâtibi, Kassam Muavini, 

Zabt ve zinname Kâtip ve Mukayyiti, Zabt Kâtibi (7 Kii), Zabt ve 

hzariye Kâtibi, Mukayyit. Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Kii). 

1314 : Bakâtip, Vekili, Kassam Bakâtibi, Muavini, Zabt Kâtibi (7 Kii), 

Zabt ve hzariye Kâtibi, Zabt ve zinname Kâtip ve Mukayyiti, Zabt 

Kâtibi, Mukayyit 

Fetvahane: Müftü, Fetva Emini. 

1315 : Merkez Naibi, Bakâtip, Kassam Bakâtibi, Muavini, Zabt Kâtibi (7 

Kii), Zabt ve hzariye Kâtibi, Zabt ve zinname Kâtibi, Zabt Kâtibi 

(2 Kii), Mukayyit. Fetvahane: Müftü, Fetva Emini. 

1316 : Merkez Naibi, Bakâtip, Kassam Kâtibi (2 Kii), Zabt Kâtibi (7 Kii), 

Zabt ve 

hzariye Kâtibi, zinname, Kâtibi, Zabt Kâtip (2 Kii), Mukayyit. 

Fetvahane: Müftü, Fetva Emini 

1317 : Merkez Naibi, Bakâtip, Kassam Bakâtibi, Zabt Kâtibi (4 Kii), Kâtip, 

hzariye Kâtibi, Kâtip (2 Kii), Müzekkere Taksim Kâtibi (2 Kii), 

Kâtip, zinname Kâtibi, Kâtip (4 Kii), Mukayyit 


681 Mahkemeye gelmeyenleri cebren getirme müzekkeresi. 

682 Bir mesele ve dava hakknda eriat gereklerine göre müftü tarafndan verilen yazya fetva denir. 

Meihat-i slamiye. Meihhat-i slamiye ilerini gören daireye de fetvahane ad verilir. 

276


___________________________________________________________________________________ 


hzariye Kâtibi, zinname Kâtibi, Mukayyit, Kâtip (3 Kii), Mukayyit. 

Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Kii), Kâtip. 

1319-1321 : Merkez Naibi, Bakâtip, Kassam Bakâtibi, Zabt Kâtibi (6 Kii), Kâtip, 

hzariye Kâtibi, Mukayyit, Kâtip (4 Kii). 

Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Kii), Kâtip. 


hzariye Kâtibi, Mukayyit, Kâtip (5 Kii). 

Fetvahane: Müftü, Fetva Müsevvidi (2 Kii), Kâtip. 

1323 : Merkez Naibi, Bakâtip, Kassam Bakâtibi, Zabt Kâtibi (7 Kii), 

zinname Kâtibi, hzariye Kâtibi, Sicil Mukayyiti, Kâtip (5 Kii). 

Fetvahane: Müftü, Fetva Müsevvidi (2 Kii), Kâtip 


zinname Kâtibi, hzariye Kâtibi, Sicil Mukayyiti, Türkçe Muamelat 

Kâtibi, Kâtip (6 Kii) 

Fetvahane: Müftü, Fetva Müsevvidi (2 Kii), Kâtip 


zinname Kâtibi, hzariye Kâtibi, Sicil Mukayyiti, Türkçe Muamelat 

Kâtibi, Kâtip (9 Kii). Fetvahane: Fetva Müsevvidi (2 Kii), Kâtip. 

Vilayet Ticaret Mahkemeleri 

1284-1286 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Kii), Bakâtip, Tercüman 

Adana Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Kii), Kâtip. 

Mersin Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Kii), Kâtip. 

Tarsus Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Kii), Kâtip. 

Mara Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (6 Kii), Kâtip. 

Urfa Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Kii), Kâtip. 

1287 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (5 Kii), Bakâtip, Tercüman, 

kinci Kâtip, Mukayyit, Protesto Mukayyiti. 



1288 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (5 Kii), Bakâtip, Tercüman, 

kinci Kâtip, Protesto Mukayyiti. 



1293-1295 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (3 Kii Daimi, 3 Kii Geçici), 

Bakâtip, kinci Kâtip, Tercüman, Mukayyit. 

Mara Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (3 Kii Daimi, 3 Kii Geçici), Bakâtip. 

Urfa Ticaret Mahkemesi: Reis, Üye (2 Kii), Bakâtip. 

1305-1306 : Reis, Üyeler (2 Kii Daimi, 4 Kii Muvakkat), Bakâtip. 

1307 : Reis, Üyeler (2 Kii Daimi, 2 Kii Muvakkat), Bakâtip 

1308 : Reis, Üyeler (5 Kii). 

Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Muavini, kinci Kâtip, Zabt Kâtibi (2 Kii). 

1309-1310 : Reis, Daimi Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (3 Kii) 


277

ORSAM 


 

1312-1313 : Reis, Daimi Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (2 Kii) 


1314 : Reis, Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (2 Kii). 

Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Muavini, kinci Kâtip, Zabt Kâtibi. 

1315 : Reis, Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (2 Kii). 

Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Muavini (2 Kii), Kâtip, Mukayyit. 

1316 : Reis, Daimi Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (2 Kii). 

Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Muavini, kinci Kâtip, Kâtip (2 Kii). 


Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Muavini, Kâtip (3 Kii). 


Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Muavini, Kâtip (3 Kii). 


Mahkeme Kalemi: Bakâtip, Kâtip (4 Kii). 

1320 : Reis, Daimi Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (3 Kii) 

Mahkeme Kalemi: Bakâtip, Birinci Kâtip, Kâtip (3 Kii). 

1321-1324 : Reis, Daimi Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (4 Kii). 

Mahkeme Kalemi: Bakâtip, Birinci Kâtip, Kâtip (3 Kii). 

1326 : Reis, Daimi Üyeler (2 Kii), Geçici Üyeler (4 Kii) 

Ticaret Mahkemesi Kalemi: Bakâtip, Birinci Kâtip, Kâtip (3 Kii), Mülazm (2 Kii). 

Hapishane daresi 

1305 : Müdür, Kâtip, Ba Gardiyan. 

1306 : Müdür, Müfetti, Kâtip, Ba Gardiyan. 

1307 : Müdür (Binba), Müfetti (Emekli Yüzba), Kâtip, Ba Gardiyan. 

1308 : Müdür (Binba), Müfetti (Emekli Yüzba), Kâtip, Ba Gardiyan, 

Gardiyan (18 Kii). 

1309 : Müdür (Ma’zul Binba), Müfetti (Emekli Yüzba), Kâtip, Ba Gardiyan, 

Gardiyan (24 Kii). 

1310-1312 : Müdür (Binba), Müfetti (Emekli Yüzba), Kâtip, Ba Gardiyan, 

Ba Gardiyan Birinci Muavini, Ba Gardiyan kinci Muavini, Gardiyan 

(24 Kii). 

1313-1317 : Müdür, Müfetti, Kâtip, Ba Gardiyan, Ba Gardiyan Birinci Muavini, 

Ba Gardiyan kinci Muavini, Gardiyan (24 Kii). 

1318-1319 : Müdür, Müfetti, Kâtip, Kâtip Muavini, Ba Gardiyan, Ba Gardiyan 

Birinci Muavini, Ba Gardiyan kinci Muavini, Gardiyan (23 Kii). 


Birinci Muavini, Ba Gardiyan kinci Muavini, Gardiyan (27 Kii). 

1322 : Müdür Vekili, Müfetti, Kâtip, Kâtip Muavini, Ba Gardiyan, Ba 

Gardiyan Birinci Muavini, Ba Gardiyan kinci Muavini, Gardiyan 

(27 Kii), Geçici Gardiyan (10 Kii). 


Birinci Muavini, Ba Gardiyan kinci Muavini, Gardiyan (27 Kii), 

Geçici Gardiyan (10 Kii). 

278


___________________________________________________________________________________ 

Vilayet Muhasebe(Kalemi) Dairesi 

1284 : Muavin, Mukayyit (9 Kii) 

1285 : Defterdar Muavini, Mukayyit (12 Kii), Evrak- Sahiha Müdürü. 

1286 : Defterdar Muavini, Mukayyit (13 Kii), Evrak- Sahiha Müdürü. 

1287 : Defterdar Muavini, Halep Mukayyiti, Evrak Mukayyiti, Mara 

Mukayyiti, Urfa Mukayyiti, Zor, Mukayyiti, Halep Mukayyiti Muavini, 

Refiki (3 Kii), Evrak Mukayyiti Muavini, Mara Mukayyiti 

Muavini, Refiki (2 Kii), Urfa Mukayyiti Muavini, Refiki (3 Kii), 

Zor Mukayyiti Muavini, Refiki (2 Kii). 

1288 : Defterdar Muavini ve Merkez Muhasebecisi, Evrak Mukayyiti, Halep 

Mukayyiti, Mara Mukayyiti, Urfa Mukayyiti, Cetvel Mukayyiti, 

Zor Mukayyiti, Halep Mukayyiti Muavini, Mara Mukayyiti Muavini, 

Evrak Mukayyiti Refiki, Halep Refiki (3 Kii), Mara Refiki (2 

Kii), Evrak Refiki (2 Kii), Zor Refiki, Evrak- Sahiha Müdürü. 

1290 : Muhasebe Müdürü, Varidat Mukayyiti, Refiki (5 Kii), Mesarifat 

Mukayyiti, Refiki (5 Kii),Sandk Emini, Kuyudat Mukayyiti, Bakaya 

Mukayyiti, Refiki, Evrak Mukayyiti, Refiki, Defterci, Refiki, Evrak- 

Sahiha Müdürü. 

1293 : Müdür, Mesarifat Kâtibi, Refiki (6 Kii), Evrak Mukayyiti, Refiki, 

Defterci, Varidat Kâtibi, Kuyudat Mukayyiti, Varidat Kâtibi Refiki 

(8 Kii) 

1295 : Müdür, Mesarifat Kâtibi, Refiki (5 Kii), Evrak Mukayyiti, Yevmiye 

Mukayyiti, Varidat Kâtibi, Refiki (5 Kii), Yevmiye Mukayyiti, Refiki 

1299 : Bakâtip, Kâtip (8 Kii) 

1300-1302 : Bakâtip, Kâtip (6 Kii) 

1303 : Mümeyyiz, Memur (5 Kii) 

1305 : Mümeyyiz, Memur (10 Kii), Adliye Hesap Kâtibi, Sandk Emini 

1306 : Mümeyyiz, Memur (9 Kii), Adliye Hesap Kâtibi, Tahrirat Bakâtibi, 

Memur, Evrak Mukayyiti, Sandk Emini 

1307 : Mümeyyiz 

Vilayet Varidat ubesi: Kâtibi, Muavini, Refiki (2 Kii), 

Liva Mesarifat ubesi: Mukayyiti, Muavini (3 Kii), Maalar Mukayyiti ve Refiki. 

Tahrirat ve Evrak ubesi: Mesalih-i Cariye 683 Kâtibi, Muavini (2 Kii), Evrak 

Mukayyiti, Refiki (2 Kii), Ambarc. 

Sandk ubesi: Sandk Emini. 

1308 : Mümeyyiz, Varidat Kâtibi, Muavini, Muamele-i Cariye Kâtibi, Sancak 

Varidat Mukayyiti, Refiki, Yevmiye Kâtibi, Refiki (2 Kii), 

Mesarifat Mukayyiti, Muavini (2 Kii), Kuyudat Mukayyiti, Sancak 

Mesarifat Mukayyiti, Muavini, Merkez Mesarifat Mukayyiti, Muavini 

(2 Kii), Adliye Hesap Kâtibi, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Muavini 

(2 Kii), Evrak Mukayyiti, Muavini (2 Kii), Defterci, Refiki, Sandk 

Emini. 

683 Yürürlükteki gündelik iler. 

279

ORSAM 


 

1309 : Mümeyyiz. 

Varidat ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Refiki, Sancak Mukayyiti, Refiki, 

Yevmiye Mukayyiti, Refiki (2 Kii). 

Mesârifat- ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Refiki (2 Kii), Merkez Mukayyiti, 

Refiki, Sancak Mukayyiti, Refiki. 

Tahrirat ubesi: Mesalih-i Cariye Kâtibi, Muavini, Refiki (2 Kii), Evrak Mukayyiti, 

Refiki, Sandk Emini. 


Varidat ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Sancak Mukayyiti, Refiki, Yevmiye 

Kâtibi ve Merkez Mukayyiti, Refiki (3 Kii). 

Mesârifat- ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Refiki, Sancak Mukayyiti, Refiki, 

Adliye Hesap Kâtibi. 

Evrak ubesi: Mesalih-i Cariye Kâtibi, Refiki (2 Kii), Evrak Mukayyiti, Refiki, Sandk 

Emini. 


Mesârifat- Cariye ubesi: Kâtip, Refiki (5 Kii) 

Evrak ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Kii) 

Varidat ve Masraf ubesi: Kâtip, Refiki (3 Kii) 

Sancak Varidat ve Masarifat ubesi: Kâtip, Refiki (4 Kii), Sandk Emini 

Merkez Kaza ubesi: Kâtip, Refiki (2 Kii) 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki, Adliye Hesap Kâtibi 


Mesâlih-i Cariye ubesi: Memur (4 Kii) 

Evrak ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Kii) 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Kâtip, Refiki (3 Kii) 

Sancak Varidat ve Masarifat ubesi: Masarifat Kâtibi, Refiki ve Adliye Hesap Kâtibi, 

Refiki, Varidat Kâtibi, Refiki 

Merkez Kaza Varidat ve Masarifat ubesi: Masarifat Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, 

Refiki 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki, Sandk Emini. 


Mesâlih-i Cariye ubesi: Bakâtip, Muavin, Mübeyyiz (2 Kii) 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki (2 Kii) 

Sancak Varidat ve Masarifat ubesi: Masarifat Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap 

Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini 

Merkez Kaza Varidat ve Masarifat ubesi: Masarifat Kâtibi, Muavin, Varidat Kâtibi, 

Muavin 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki, Sandk Emini 

Evrak ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Kii). 

1315 : Mümeyyiz 

Mesâlih-i Cariye ubesi: Bakâtip, Muavin, Mübeyyiz (2 Kii). 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki (2 Kii). 

Sancak Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap Kâtibi, 

Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini. 

Merkez Kaza Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin, Varidat Kâtibi, 

Muavin. 

280


___________________________________________________________________________________ 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki, Sandk Emini. 

Evrak ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Kii), Ambarc. 

1316-1317 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Kâtibi, Muavin, Mübeyyiz (3 Kii) 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki 


Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini 

Merkez Kaza Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin, Varidat Kâtibi, 

Muavin, Mülazm 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki. 

1318 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Kâtibi, Muavin, Mübeyyiz (4 Kii) 




Merkez Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Muavin, Masraf Kâtibi, Muavin, 

Mülazm 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki 

Evrak ubesi: Mukayyit, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru, Sandk Emini 

1319 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Bakâtibi, Muavin, Mübeyyiz (3 Kii) 




Merkez Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Muavin, Masraf Kâtibi, Muavin 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip, Refiki 

Evrak ubesi: Mukayyit, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru, Sandk Emini. 

1320-1321 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Bakâtibi 

Mesâlih-i Cariye: Bakâtip Muavini, Mübeyyiz, Mülazm (2 Kii); 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki (2 

Kii); 

Liva Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (2 Kii), Varidat Kâtibi, Refiki; 

Merkez Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, Refiki (2 

Kii). 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip. 

Evrak ubesi : Memur, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru, Hazine Dava Vekili, Sandk 

Emini. 

1322 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Bakâtibi. 

Mesâlih-i Cariye ubesi : Bakâtip, Mübeyyiz (3 Kii). 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Masraf Kâtibi, Refiki. 

Liva Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (2 Kii), Varidat Kâtibi, Refiki. 


Kii). 


Evrak ubesi: Memur, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru,Hazine Dava Vekili, Sandk 

Emini. 

1323 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Bakâtibi. 

Mesâlih-i Cariye ubesi: Mümeyyiz Muavini, Mesâlih-i Cariye Bakâtip Muavini, 

Mübeyyiz (3 Kii). 

281

ORSAM 


 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Masraf Kâtibi, Refiki 

Liva Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (Adliye Hesap Kâtibi), Varidat 

Kâtibi, Refiki. 


Kii). 


Evrak ubesi: Memur, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru, Hazine Dava Vekili, Sandk 

Emini. 

1324 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Bakâtibi 

Mesâlih-i Cariye: Mümeyyiz Muavini, Mesâlih-i Cariye Bakâtip Muavini, Mübeyyiz. 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki 

Liva Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki (2 Kii). 

Merkez Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki. 


Evrak ubesi : Memur, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru, Hazine Dava Vekili, Sandk 

Emini. 

1326 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Bakâtibi 

Mesâlih-i Cariye ubesi: Mümeyyiz Muavini, Mesâlih-i Cariye Bakâtip Muavini, 

Mübeyyiz (2 Kii) 

Vilayet Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki 

Liva Varidat ve Masraf ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (2 Kii), Varidat Kâtibi, Refiki 

Merkez Varidat ve Masraf ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki 

Muhasebat- Atike ubesi: Kâtip 

Evrak ubesi : Memur, Refiki (2 Kii), Ambar Memuru, Evrak- caziye-i Mübayaa 

Memuru, Sandk Emini, Hazine Dava Vekili 

Vilayet Mektubi (Kalemi) Dairesi 

1284-1285 : Muavin, Mümeyyiz (10 Kii) 

1286 : Mektubi Muavini, Mümeyyiz (14 Kii) 

1287 : Mektubi Muavini, Mümeyyiz, Mütercim, Ba Müsevvid, Mukabeleci 

ve Ba Mübeyyiz, Halep Müsevvidi, Mara Müsevvidi, Zor Müsevvidi, 

Mübeyyiz (10 Kii), Evrak- Sahiha Müdürü. 

1288 : Mektubi Muavini, Mümeyyiz, Mütercim, Ba Müsevvid, Mukabeleci 

ve Ba 

Mübeyyiz, Halep Müsevvidi, Mara Müsevvidi, Zor Müsevvidi, Mübeyyiz (12 Kii) 

1290 : Mektubi Kalemi ve Evrak Müdürü, Kâtip (18 Kii) 

1293-1295 : Mümeyyiz, Kâtip (18 Kii) 



1302-1303 : Mümeyyiz, Kâtip (12 Kii) 

1305 : Mümeyyiz, Memur (27 Kii) 

1306 : Mektubi Muavini, Ba Müsevvid, Müsevvid (9 Kii), Mübeyyiz (17 

Kii) 

282


___________________________________________________________________________________ 

1307 : Mektubi Muavini, Ba Müsevvid, Müsevvid (10 Kii), Mübeyyiz (14 

Kii) 

1308-1309 : Mektubi Muavini, Ba Müsevvid, Müsevvid (6 Kii), Mübeyyiz (18 

Kii) 

1310 : Mektubi Muavini, Ba Müsevvid, Müsevvid (6 Kii), Vilayet Maiyet 

Memuru, Mübeyyiz (17 Kii), Mülazm (7 Kii). 

1312 : Mümeyyiz, Ba Halife, Ba Müsevvid, Müsevvid (6 Kii), Mübeyyiz 

(13 Kii), Mülazm (6 Kii). 

1313 : Mümeyyiz, Ba Halife, Ba Müsevvid, Müsevvid (5 Kii), Mübeyyiz 


1314 : Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Müsevvid (6 Kii), Mübeyyiz (17 Kii). 

1315 : Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Müsevvid (5 Kii), Mübeyyiz (16 Kii). 

1316 : Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Müsevvid (3 Kii), Müsevvid Muavini 

(5 Kii), Mübeyyiz (11 Kii), Mülazm (3 Kii). 

1317 : Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Müsevvid (3 Kii), Müsevvid Muavini 

(6 Kii), Mübeyyiz (11 Kii), Mülazm (6 Kii) 

1318-1319 : Mektupçu Muavini (2 Kii), Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Müsevvid 

(3 Kii), Müsevvid Muavini (6 Kii), Mübeyyiz (11 Kii), Mülazm (5 

Kii) 

1320 : Mektupçu Muavini, Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Müsevvid (4 Ki- 

i), Müsevvid Muavini (5 Kii), Mübeyyiz (11 Kii), Mülazm (8 Ki- 

i). 



i). 



i). 

1323 : Mektupçu Muavini, Mümeyyiz, Müsevvid (5 Kii), Müsevvid Muavini 

(2 Kii), Mübeyyiz (14 Kii), Mülazm (3 Kii). 

1324 : Mümeyyiz, Müsevvid (7 Kii), Müsevvid Muavini (2 Kii), Mübeyyiz 


1326 : Birinci Mümeyyiz, kinci Mümeyyiz, Üçüncü Mümeyyiz, Müsevvidler: 

Müsevvid (6 Kii), Müsevvid Muavini (2 Kii); Mübeyyizler: 

Ba Mübeyyiz, Mübeyyiz (14 Kii); Mülazmlar (9 Kii) 

Evrak (Kalemi) Odas 

1284 : Muavin, Birinci Mukayyit, Mukayyit (4 Kii) 

1285 : Muavin, Mukayyit (4 Kii) 

1286 : Mümeyyiz, Mukayyit (5 Kii) 

1287-1288 : Müdür, Halep Mukayd, Mara ve Zor Mukayyiti, Urfa Mukay-yiti, 

Vilayet Daireleri Umum Mukayyiti, Telgraf Mukayyiti, Arzuhal 

Mukayyiti, Defterci, 

Mukayyit Refiki (3 Kii) 

1290 : Mukayyit (5 Kii). 

283

ORSAM 


 

1293-1295 : Müdür, Mukayyit (7 Kii). 

1299 : Bakâtip, Mukayyit (4 Kii). 

1300 : Bakâtip, Mukayyit, Kâtip (3 Kii). 

1302-1303 : Müdür, Kâtip (4 Kii). 

1305-1313 : Müdür, Memur (6 Kii). 

1314-1317 : Müdür, Müdür Muavini, Memur (5 Kii) 

1318 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (5 Kii), Mülazm (2 Kii). 

1319 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (3 Kii). 

1320-1323 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (5 Kii). 

1324 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (5 Kii), Mülazm (2 Kii) 

1326 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (6 Kii) 

Tahrir Dairesi 

1284-1285 : Mümeyyiz, Mukayyit (4 Kii) 

1286 : Mümeyyiz, Muavin, Mukayyit (3 Kii) 

1287 : Mümeyyiz, Muavin, Komisyon Bakâtibi, Nüfus ve Vukuat Bakâtibi 

1288 : Mümeyyiz, Komisyon Bakâtibi, Vukuat Kâtibi, Senedât ve lamât 

Kâtibi, Tahsilât Kâtibi, Mülhakat 684 Kâtibi 

1290 : Komisyon Bakâtibi, Vukuat Bakâtibi, Senet ve lam Mukayyiti, 

Yevmiye Kâtibi, Mülhakat Kâtibi 

dare-i Umur- Ecnebiye Dairesi 

1284 : dare-i Umur- Ecnebiye Muavini, Memur (5 Kii) 

1285 : Muavin, Memur (3 Kii) 

1286 : Memur (4 Kii) 

1287-1288 : Muavin, Türkçe Muavini, Memur (2 Kii) 

Vilayet Tefti ve Tahsil Memurlar 

1284 : Reis (Müfetti), Muavini, Birinci Snf Müfettiler (4 Kii), kinci Snf 

Müfettiler (11 Kii), Üçüncü Snf Müfettiler (7 Kii), Ba Tahsildar 

(9 Kii) 


Müfettiler (12 Kii), Üçüncü Snf Müfettiler (7 Kii) 


Müfettiler (10 Kii), Üçüncü Snf Müfettiler (13 Kii), Ba Tahsildarlar 

(9 Kii) 

1287 : Reis (Müfetti), Muavini; Birinci Snf Müfettiler (4 Kii), kinci Snf 

Müfettiler (8 Kii), Üçüncü Snf Müfettiler (11 Kii), Ba Tahsildarlar 

(9 Kii) 

684 Ballar, bal olan yerler. 

284


___________________________________________________________________________________ 


Müfettiler (10 Kii), Üçüncü Snf Müfettiler (25 Kii) 

Rüsumat 685 Memurlar 

Rüsumat Memurlar yllara göre farkllk arz etmektedir. Her yln unvan ve 

kadrosu aynen aada verilmitir. 

1284 : Halep Rüsumat Nazr, Muavini, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Bakâtibi, 

Muhasebe Birinci Refiki, Tahrirat Birinci Refiki, Sandk Emini. 

Rüsumat daresi Memurlar: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini. 

Duhan Memurlar: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini 

Liva 686-Kaza ve Ballar Rüsumat Memurlar: Antakya Kazas Memuru, Antep 

Kazas Memuru, Kilis Kazas Memuru, Urfa Kazas Memuru, Birecik 

Kazas Memuru, Mara Kazas Memuru, Rumkale Kazas Memuru, 

Elbistan Kazas Memuru, Adana Kazas Memuru, Mersin 

Kazas Memuru, Tarsus Kazas Memuru, Payas Kazas Memuru, 

Bilan Kazas Memuru, Kabav skelesi Memuru. 

skenderun skelesi Rüsumat daresi: Müdür, Muhasebe Bakâtibi, Refiki, Tahrirat 

Bakâtibi, Refiki. 

Vilayet Memleha 687 ve Rüsumat Memurlar 

1285 : Cübul Memlehas Memuru, dlip Memuru, Halep Memuru, Elbistan 

Memuru, Ordu Memuru, Bilan Memuru, Arsus Memuru, Payas 

Memuru, Ayas Memuru, Tarsus Memuru, Kozan Memuru, Zeytun 

Memuru, Karata Memuru, Adana Memlehas Memuru, Rumkale 

Memuru. 

Vilayet Rüsumat Nazrl 

1286 : Nazr, Muavini, Muhasebe Bakâtibi, Refiki (3 Kii), Sandk Emini, 

Tahrirat 

Bakâtibi, Refiki (3 Kii) 

Halep Vilayeti Gümrük dareleri 

Halep Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini; Ballar: Halep Rüsumat 

Memuru, Bakâtip, Sandk Emini. 

skenderun Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini; Ballar: Bilan 

Memuru, Arsus Memuru, Payas Memuru, Ayas Memuru. 

Mersin Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini; Ballar: Adana Memuru, 

Tarsus Memuru, Karata Memuru, Bozanl Memuru, Bo Derbendi 

Memuru. 

685 Gümrük idâresi. 

686 Sancak. Kazadan büyük, vilâyetten küçük yerleim merkezi. 

687 Tuz madeni. 

285

ORSAM 


 

Urfa Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini 

Mara Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip; Ballar: Elbistan Memuru 

Birecik Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini; Ballar: Rumkale 

Memuru. 

Süveydiye Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini. 

Antakya Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip; Ballar: Ordu Memuru 

Kilis Gümrük daresi: Müdür. 

Antep Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini 

Adana Gümrük daresi: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini 

Cübul Memlehas: Memur, Bakâtip, Sandk Emini; Askeri Muhafz Aas Binba, 

1. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Yüzbas 

Vilayet Rüsumat Memurlar 

1287 : Nazr, Muavini. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Refiki (3 Kii) 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Refiki (3 Kii), Sandk Emini, Halep Rüsumat Müdürü, 

Memur, Kâtip; Antakya Rüsumat Müdürü, Kâtip, Süveydiye Rüsumat 

Müdürü, Kâtip; Ordu Nahiyesi Memuru; Antep Rüsumat 

Müdürü, Kâtip; Kilis Rüsumat Müdürü; Mara Rüsumat Müdürü, 

Kâtip; Elbistan Memuru; Urfa Rüsumat Müdürü, Kâtip; Rumkale 

Memuru; Birecik Rüsumat Müdürü, Kâtip; Cübul Memlehas Memuru, 

Kâtip. 


1288 : Nazr, Muavini. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Refiki (3 Kii) 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Refiki (3 Kii) 

Rüsumat dareleri: skenderun Rüsumat Müdürü, Bakâtip; Halep Rüsumat Müdürü, 

Bakâtip; Urfa Rüsumat Müdürü, Bakâtip; Antep Rüsumat 

Müdürü, Bakâtip; Birecik Rüsumat Müdürü, Kâtip; Mara Rüsumat 

Müdürü, Kâtip; Antakya Rüsumat Müdürü, Kâtip; Kilis Rüsumat 

Müdürü; Cübul Memlehas Memuru, Bakâtip; Bilan Rüsumat 

Memuru, Kâtip; Elbistan Rüsumat Memuru, Kâtip; Ordu Rüsumat 

Memuru; Rumkale Rüsumat Memuru. 

Vilayet Rüsumat daresi 

1290 : Nazr. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Refiki (3 Kii), Mukayyit 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Refiki (3 Kii) Nezaret Tahkikat Memuru, Nezaret Sandk 

Emini, Müdüriyet Muhasebecisi, Müdüriyet Sandk Emini, Birinci 

stimator, Ba Hademe. 

286


___________________________________________________________________________________ 


1293 : Halep Rüsumat Nezareti: Rüsumat Nazr, Muavini. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Zimmet 

Kâtibi, Tezkere Kâtibi. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Dördüncü 

Refiki, Mukayyit, Evrak- Sahiha Memuru, Sandk Emini, Bandrol 

Memuru, Beyiye 688 Memuru. 

Ballar: Urfa Rüsumat Müdürü, Kâtip, Mara Rüsumat Müdürü, Kâtip, skenderun 

Rüsumat Müdürü, Kâtip, Birecik Rüsumat Müdürü, Kâtip, Süveydiye 

Rüsumat Müdürü, Kâtip, Antakya Rüsumat Müdürü, Kâtip, 

Kilis Rüsumat Müdürü, Kâtip, Antep Rüsumat Müdürü, Kâtip, Bâb 

Rüsumat Memuru, dlip Rüsumat Memuru, Suruç Rüsumat Memuru, 

Rumkale Rüsumat Memuru, Nizip Rüsumat Memuru, Zeytun 

Rüsumat Memuru, Elbistan Rüsumat Memuru, Andrn Rüsumat 

Memuru, Bulank Rüsumat Memuru, Bilan Rüsumat Memuru, 

Arsus Rüsumat Memuru, Harim Rüsumat Memuru, Cisr-i uûr 

Rüsumat Memuru, Ordu Rüsumat Memuru, Cübul Memlehas 

Memuru, Bakâtibi, Nedmer Memlehas Memuru, Bakâtibi. 


1295 : Halep Rüsumat Nazr, Muavini. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Refiki (4 Kii), Evrak- Sahiha Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Refiki (4 Kii), Mukayyit, Sandk Emini, Urfa Rüsumat 

Müdürü, Mara Rüsumat Müdürü, skenderun Rüsumat Müdürü, 

Antep Rüsumat Müdürü, Antakya Rüsumat Müdürü, Kilis Rüsumat 

Müdürü, Birecik Rüsumat Müdürü, Süveydiye Rüsumat Müdürü, 

Zor Rüsumat Memuru, Bâb Rüsumat Memuru, Harim Rüsumat 

Memuru, BilanRüsumat Memuru, Elbistan Rüsumat Memuru, 

Bulank Rüsumat Memuru, Suruç Rüsumat Memuru, Nizip Rüsumat 

Memuru, Payas Rüsumat Memuru, dlip Rüsumat Memuru, 

Cisr-i uûr Rüsumat Memuru, Ordu Rüsumat Memuru, Andrn 

Rüsumat Memuru, Arsus Rüsumat Memuru, Osmaniye Rüsumat 

Memuru, Rumkale Rüsumat Memuru, Tedmür Memlehas Memuru, 

Cubul Memlehas Memuru. 

Rüsum- Seniye Nezareti 

1299 : Nazr, Kontrol Memuru, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Bakâtibi, 

Sandk Emini. Aar ve Anam Nezareti: Nazr, Muhasebe Kalemi: 

Bakâtip, Birinci Refik, kinci Refik, Üçüncü Refik. Tahrirat Kalemi: 

Bakâtip, Mukayyit, Mübeyyiz. 

688 Sat. 

287

ORSAM 


 

Rüsum- Seniye Nezareti 

1300 : Nazr, Kontrol Memuru, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk 

Emini. 

Anam ve Aar Nezareti: Nazr. Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, kinci 

Refik, Üçüncü Refik. Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Mukayyit, Mübeyyiz. 

Vilayet Aar Nezareti 

1302 : Nazr. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, kinci Refik, Üçüncü Refik. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Mukayyit, Mübeyyiz. 

Vilayet Evkaf 689 Müdürlükleri 

1284 : Adana Sanca Evkaf Müdürü, Halep Sanca Evkaf Müdürü, Urfa 

Sanca Evkaf Müdürü, Mara Sanca Evkaf Müdürü, Antakya Kazas 

Evkaf Müdürü. 

1285 : Adana Evkaf Müdürü, Halep Evkaf Müdürü, Urfa Evkaf Müdürü, 

Mara Evkaf Müdürü, Antakya Evkaf Müdürü. 

1286 : Halep Evkaf Müdürü, Adana Evkaf Müdürü, Mara Evkaf Müdürü, 

Urfa Evkaf Müdürü, Antakya Evkaf Müdürü. 

1287 : Halep Evkaf Müdürü, Urfa Evkaf Müdürü, Mara Evkaf Müdürü, 

Antakya Evkaf Müdürü. 

1288 : Halep Evkaf Müdürü, Urfa Evkaf Müdürü, Mara Evkaf Müdürü, 

Antakya Evkaf Müdürü Vekili, Antep Evkaf Müdürü Vekili, Kilis 

Evkaf Müdürü Vekili, dlip Evkaf Müdürü Vekili, Mare Evkaf Müdürü 

Vekili. 

1290 : Evkaf Muhasebeci, Tahrirat Kâtibi, Muhasebe Kâtibi (2 Kii), Mübeyyiz 

1295 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Kâtip. 

Vilayet Evkaf daresi 

1299 : Muhasebeci, Bakâtip, Birinci Refik, Kâtip (4 Kii) 

1300 : Muhasebeci, Bakâtip, Muavini, Kâtip (4 Kii). 

1302-1303 : Muhasebeci, Bakâtip, Kâtip (4 Kii), Evkaf Komisyonu Reisi: Müftü, 

Üyeler (3 Kii). 

1305-1307 : Muhasebeci, Bakâtip, Kâtip (3 Kii), Sandk Emini, Evkaf Komisyonu: 

Reisi: Müftü, Tabi Üye: Evkaf Muhasebecisi, Üyeler (3 Kii). 

1308-1309 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Kâtip (2 Kii), Sandk Emini. 

Evkaf Komisyonu Reisi: Müftü, Üyeler (4 Kii). 

689 Vakflar. 

288


___________________________________________________________________________________ 

1310 : Muhasebeci, Muhasebe Kâtibi, Mukayyit (2 Kii), Sandk Emini. 

Evkaf Komisyonu: Reisi: Müftü, Üyeler (6 Kii). 

1312 : Muhasebeci, Ba Kâtip, Muhasebe Kâtibi, Mukayyit (2 Kii), Mübeyyiz, 

Sandk Emini. Evkaf Komisyonu: Reisi, Üyeler (5 Kii). 

1313 : Muhasebeci, Ba Kâtip, Muhasebe Kâtibi, Mukayyit, Muvakkat Muhasebe 

Mübeyyizi, Mübeyyiz, Mukayyit, Muvakkat Muhasebe 

Mukayyiti (2 Kii), Sandk Emini, Tahsildar (3 Kii). Evkaf Komisyonu: 

Reisi, Üyeler (4 Kii). 

1314 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki (5 

Kii), Sandk Emini, Tahsildar (4 Kii). Evkaf Komisyonu: Reisi, 

Üyeler (4 Kii) 

1315-1316 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki (6 



1317 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki (7 



1318-1319 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki, 

Kâtip (6 Kii), Sandk Emini, Tahsildar (5 Kii). Evkaf Komisyonu: 

Reisi, Üyeler (4 Kii). 

1320-1322 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Tahrirat ve Komisyon Kâtibi, 

Kâtip (6 Kii), Sandk Emini, Tahsildar (4 Kii). Evkaf Komisyonu: 

Reisi: Müftü, Üyeler (4 Kii). 

1323 : Muhasebeci, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Kâtip (6 

Kii), Sandk Emini, Tahsildar (5 Kii). Evkaf Komisyonu: Reisi: 

Müftü, Üyeler (5 Kii), Kâtip. 

1324 : Muhasebeci, Bakâtip, Vilayet Muhasebe Kâtibi, Merkez Muhasebe 

Kâtibi, Kâtip (6 Kii), Sandk Emini, Tahsildar (5 Kii). 

Evkaf Komisyonu: Reisi: Müftü, Üyeler (4 Kii), Kâtip. 

Evkaf- Münderise 690 Komisyonu: Birinci Reis, kinci Reis, Üyeler (4 Kii). 

1326 : Evkaf Komisyonu: Reisi (Müftü), Evkaf Muhasebecisi, Üyeler (4 

Kii) 

Vilayet Arazi Memurlar 

1284-1286 : Adana Sanca Arazi Memuru, Mara Sanca Arazi Memuru, Urfa 

Sanca Arazi Memuru, Kozan Sanca Arazi Memuru, Payas Sanca 

Arazi Memuru 

1287 : Halep Arazi Memuru, Urfa Arazi Memuru, Mara Arazi Memuru, 

1288 : Halep Arazi Memuru, Mara Arazi Memuru, Kâtibi, Antep Tapu 

Kâtibi, Tapu Kâtibi, Bâb ve Cübul Tapu Kâtibi. 

690 ndiras eden. Eseri, izi niân kalmam olan. 

289

ORSAM 


 

Vilayet Telgraf Memurlar 

1284 : Halep Telgraf Müdürü, 1. Snf Muhabere Memuru (2 Kii), 2. Snf 

Muhabere Memuru (2 Kii) 

Ecnebi Muhabere Memurlar: 1. Snf Ecnebi Muhabere Memuru, 2. Snf Ecnebi 

Muhabere Memuru, 3. Snf Ecnebi Muhabere Memuru, Urfa Telgraf 

Müdürü, Adana Telgraf Müdürü, Birecik Telgraf Müdürü, skenderun 

Telgraf Müdürü. 

1285 : Halep Telgraf Müfettii, Halep Telgraf Müdürü, 1. Snf Muhabere 

Memuru (2 Kii), 2. Snf Muhabere, Memuru (2 Kii), 3. Snf Muhabere 

Memuru (2 Kii), 3. Snf stasyon efi, 1. Snf Muhabir, 2. 

Snf Muhabir Urfa Telgraf Müdürü, 3. Snf Muhabere Memuru, 5. 

Snf Ecnebi Lisan Memuru Adana Telgraf Müdürü, 3. Snf Muhabere 

Memuru; Birecik Telgraf Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru; 

skenderun Telgraf Müdürü, 3. Snf Muhabere Memuru, Tarsus 

Telgraf Müdürü, 3. Snf Muhabere Memuru. 

1286 : Halep Vilayeti Telgraf Müfettii Muavini. 

Halep Telgrafhanesi: Müdür, 1. Snf Muhabere Memuru (2 Kii), 2. Snf Muhabere 

Memuru, Muhabere Memuru (3 Kii), 3. Snf stasyon efi, 1. Snf 

Muhabere Memuru (2 Kii), 2. Snf Muhabere Memuru. 

Urfa Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru, 5. Snf stasyon efi 

Adana Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

Birecik Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

skenderun Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

Antakya Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

Tarsus Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

Mara Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

Antep Telgrafhanesi: Müdür, 3. Snf Muhabere Memuru 

Kilis Telgrafhanesi: Müdürü, 

Mersin Telgrafhanesi: Müdürü. 

Cisr-i uûr Telgrafhanesi: Müdürü. 

1287 : Müfetti, Muavin, Halep Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Ba 

Memuru, Muhabere Memuru (6 Kii), Halep Ecnebi Lisan Ba Memuru, 

Muhabere Memuru (3 Kii). 

Antakya Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Memuru; Antep Telgrafhanesi 

Müdürü, Muhabere Memuru; Kilis Telgrafhanesi Müdürü; 

Cisr-i uûr Telgrafhanesi Müdürü, Urfa Telgrafhanesi Müdürü, 

Ecnebi Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru; Birecik Telgrafhanesi 

Müdürü, Muhabere Memuru; Mara Telgrafhanesi Müdürü, 

Muhabere Memuru; skenderun Telgrafhanesi Müdürü, Ecnebi 

Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru; Mare Telgrafhanesi Memuru. 

Vilayet Postahane Memurlar: 

Halep Postahanesi Merkez Müdürü, Kâtip, Mukayyit (2 Kii), Antep 

Pul Memuru, Mara Postahanesi Müdürü, skenderun Postahanesi 

290


___________________________________________________________________________________ 

Müdürü, Antakya Pul Memuru, Kilis Pul Memuru, Birecik Pul Memuru, 

Urfa Pul Memuru. 

1288 : Müfetti, Muavin, Halep Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Ba 

Memuru (2 Kii), Muhabere Memuru (5 Kii). 

Antakya Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Memuru; Antep Telgrafhanesi 

Müdürü, Muhabere Memuru; Kilis Telgrafhanesi Müdürü; 

Cisr-i uûr Telgrafhanesi Müdürü; Mare Telgrafhanesi Memuru; 

dlip Telgrafhanesi Müdürü; Halep Ecnebi Lisan Ba Memuru, 

Muhabere Memuru (2 Kii), Makineci; Urfa Telgrafhanesi Müdürü, 

Ecnebi Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru; Birecik Telgrafhanesi 

Müdürü, Muhabere Memuru; Mara Telgrafhanesi Müdürü, 

Muhabere Memuru, skenderun Telgrafhanesi Müdürü, Ecnebi 

Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru. 

Vilayet Posta Memurlar 

Halep Merkez Müdürü, Kâtip, Mukayyit (2 Kii), Antakya ubesi 

Pul Memuru, Urfa ubesi Pul Memuru, skenderun Posta Müdürü, 

Kilis ubesi Pul Memuru, Antep ubesi Pul Memuru, Mara Posta 

Memuru, Birecik ubesi Pul Memuru. 

1290 : Muavin (2 Kii), Kâtibi 

Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Posta Kâtibi, Muhabere Ba Memuru, Muhabere 

Memuru (4 Kii), Türkçe Muhaberat Ba Memuru, Muhabere Memuru 

(4 Kii), Ecnebi Lisan Ba Memuru, Muhabere Memuru (3 Ki- 

i), Posta Kâtibi. 

Vilayet Telgraf ve Posta Memurlar 

291 

Halep Posta ve Telgraf Müdürlüü 

1293 : Halep Vilayeti Telgraf ve Posta Müfettii, Muavini

ORSAM 


 

Halep Telgrafhanesi: Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Ba Memuru (2 Kii), 

Muhabere Memuru (8 Kii), Ecnebi Muhabere stasyon efi, Ecnebi 

Muhabere Ba Memuru (3 Kii), Makineci, Postahane Türkçe Kâtibi, 

Ecnebiye Kâtibi, Mukayyit. 

Urfa Telgrafhanesi: Müdür, Muhabere Memuru; Mara Telgrafhanesi: Müdür, 

Muhabere Memuru; Kilis Telgrafhanesi: Müdür; skenderun Telgrafhanesi: 

Müdür, Muhabere Memuru, Fevanster Memuru; Antakya 

Telgrafhanesi: Müdür, Muhabere Memuru; Birecik Telgrafhanesi: 

Müdür, Muhabere Memuru; Antep Telgrafhanesi: Müdür; 

Mare Telgrafhanesi: Müdür; dlip Telgrafhanesi: Müdür; Cisr-i 

uûr Telgrafhanesi: Müdür. 

1295 : Halep ve Adana Telgraf ve Posta Ba Müdürü. Halep Vilayeti Seyyar 

Müfettii, Adana Vilayeti Seyyar Müfettii, Ba Müdürlük Kâtibi 

Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Ba Memuru (2 Kii), Muhabere 

Memuru (7 Kii), Ecnebi Lisan Ba Memuru, Refiki (3 Kii), Makinist 

Halep Posta Memuru, Kâtip, Mukayyit; Mara Telgraf ve Posta 

Müdürü, Refiki; Urfa Telgraf ve Posta Müdürü, Refiki; Antakya 

Telgraf ve Posta Müdürü, Refiki; skenderun Telgraf ve Posta 

Memuru; Refiki, Ecnebi Muhabere Memuru, Refiki; Cisr-i uûr 

Telgraf ve Posta Memuru, Refiki; Kilis Telgraf ve Posta Memuru; 

Antep Telgraf ve Posta Memuru; dlip Telgraf ve Posta Memuru; 

Mare Telgraf ve Posta Memuru; Birecik Telgraf ve Posta Memuru 

1299 : Halep ve Adana Bölgesi Ba Müdürü, Halep Vilayeti Müfettii, Ba 

Müdürlük Kâtibi, Muavini, Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere 

Memuru (5 Kii), Ecnebi Muhabere Memuru, Halep Posta 

Memuru, Kâtibi, Türkçe Muhabere Memuru (4 Kii), Ecnebi Muhabere 

Memuru (2 Kii), Makineci. 

1300 : Halep ve Adana Bölgesi Ba Müdürü, Halep Vilayeti Müfettii, Ba 

Müdürlük Kâtibi, Muavini, Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Türkçe 

Muhabere Memuru (10 Kii), Ecnebi Muhabere Memuru (4 Kii), 

Makineci, Halep Posta Memuru, Kâtibi. 

1302 : Ba Müdür, Müfetti, Muavini, Ba Müdürlük Kâtibi. Halep Telgraf 

ve Posta Müdürü, Muhabere Memurlar: Türkçe Muhabere Ba 

Memuru (2 Kii), Muhabere Memuru (8 Kii), Ecnebi Muhabere Ba 

Memuru, Refiki (4 Kii), Makineci, Halep Posta Memuru, Kâtibi. 

1303 : Halep ve Adana Vilayetleri Ba Müdürü 

Halep Vilayeti Müfettii, Muavini, Ba Müdürlük Kâtibi, Halep 

Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memurlar: Türkçe Muhabere 

Ba Memuru, Muhabere Memuru (9 Kii), Ecnebi Muhabere Ba 

Memuru, Refiki (3 Kii), Makineci, Halep Posta Memuru, Kâtibi, 

Mukayyit. 

1305 : Halep ve Adana Vilayetleri Ba Müdürü. 

Halep Vilayeti Müfettii, Muavini, Halep Telgraf ve Posta Müdürü, 

Ba Müdürlük Kâtibi, Refiki (2 Kii). 

292


___________________________________________________________________________________ 

Muhabere Memurlar: Türkçe Muhabere Ba Memuru, Muhabere Memuru (9 Kii), 

Ecnebi Muhabere Ba Memuru, Refiki (3 Kii), Makineci, Halep 

Posta Memuru, Kâtibi, Mukayyit. 

1306 : Halep ve Adana Ba Müdürü, Halep Vilayeti Müfettii, Muavini 

Ba Müdürlük Bakâtibi, Ba Müdürlük Muhasebe Bakâtibi, Ba 

Müdürlük Muhasebe kinci Kâtibi, Ba Müdürlük Tahrirat Refiki, 

Halep Merkez Müdürü, Halep stasyon efi, Halep Posta Müdürü. 

Türkçe Muhaberat Memurlar: Ba Memur (3 Kii), Muhabere Memuru (7 Kii) . 

Franszca Muhaberat Memurlar: Memur (3 Kii), Çobanbey Memuru, Posta Kâtibi, 

Posta Mukayyiti, Türkçe agird (2 Kii), Franszca agird (2 Kii), 

Makineci. Antep Müdürü, Memuru, Kilis Memuru, agirdi, Mare 

Memuru, Cisr-i uûr Memuru, Muhabere Memuru, Ömer Aa 

Merkez Memuru, Antakya Müdürü, Türkçe ve Franszca Muhaberat 

Memuru, skenderun Müdürü, Türkçe Muhabere Memuru, 

Franszca Muhabere Memuru, Posta Kâtibi. 

Urfa Sanca : Müdür, Muhabere Memuru, agirdi, Birecik Memuru 

Mara Sanca: Müdür, agirdi, Elbistan Memuru, agirdi 

1307 : Halep ve Adana Ba Müdürü, Müfetti Muavini, Ba Müdürlük 

Bakâtibi, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Refiki, kinci Kâtip 

Merkez Telgraf Müdürlüü: Müdür, stasyon efi. 

Muhabere Memurlar: Türkçe Ba Memuru (2 Kii), Muhabere Memuru (8 Kii), 

agird (3 Kii), Makineci, Franszca Ba Memuru, Franszca Memuru 

(3 Kii). 

Merkez Posta Müdürlüü: Müdür, Kâtip, Mukayyit. 

1308 : Ba Müdür, Müfetti Muavini (2 Kii), Ba Müdürlük Bakâtibi, Tahrirat 

Kâtibi, Muhasebe Bakâtibi, Refiki, Merkez Müdürü, ef, Türkçe 

Muhabere Ba Memuru, Muhabere Memuru (6 Kii), Memur (4 

Kii), Türkçe agird (3 Kii), Franszca Muhabere Memuru, Memur 

(3 Kii), Makineci. 

Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Kâtip, Mukayyit 

1309 : Ba Müdür, Müfetti Muavini (2 Kii), Ba Müdürlük Bakâtibi, Tahrirat 

Kâtibi, Muhasebe Bakâtibi, Refiki, Merkez Müdürü, Türkçe 

Muhabere Ba Memuru, Muhabere Memuru (7 Kii), Memur (2 Ki- 

i), Çobankbey Memuru, Muvakkat Muhabere Memuru (4 Kii), 

Franszca efi, Franszca Muhabere Memuru, Memur (3 Kii). 

Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Kâtip, Mukayyit 

1310 : Ba Müdür, Müfetti Muavini (2 Kii), Ba Müdürlük Bakâtibi, Muhasebe 

Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi, Refiki, Merkez Müdürü, Türkçe 

Muhabere Ba Memuru, Muhabere Memuru (7 Kii), Memur (2 Ki- 

i), Çobanbey Memuru, Mülazm (3 Kii), Franszca efi, Franszca 

Muhabere Ba Memuru, Muhabere Memuru (3 Kii). 

Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Kâtip, Mukayyit, Müvezzi (2 Kii), Tatar (12 

Kii). 

1312 : Ba Müdür, Müfetti, Muavini (2 Kii), Muhasebe Bakâtibi, Kâtip, 

Tahrirat Bakâtibi, Kâtip, Veznedar, Merkez Müdürü, Servis efi, 

Muhabere Ba Memuru (2 Kii), Muhabere Memuru (10 Kii), Ecne- 

293

ORSAM 


 

bi Muhaberat efi, Muhabere Ba Memuru, Muhabere Memuru (3 

Kii), Makineci, Ambar Memuru, Telgraf Müvezzii (4 Kii), Baçavu 

(2 Kii), Çavu (10 Kii). 

Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Bakâtip, Muavini, Mukayyit, Müvezzi (2 Kii), 

Tatar (12 Kii). 

1313 : Ba Müdürlük Dairesi, Ba Müdür, Müfetti, Muavini, Bakâtip, 

Muhasebe Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk Emini, Merkez Müdürü, 

Vali Kona Müdürü, ef, Muhabere Ba Memuru (3 Kii), Muhabere 

Memuru (12 Kii), Ecnebi Lisan efi, Ecnebi Lisan Ba Memuru, 

Memur (3 Kii), Makineci 

Merkez Posta daresi: Müdür, Bakâtip, Kâtip, Mukayyit. 

1314 : Ba Müdürlük Dairesi: Ba Müdür, Müfetti, Bakâtip, Muhasebe 

Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk Emini, Merkez Müdürü, Vali Kona 

Müdürü, ef, Muhabere Ba Memuru (3 Kii), Muhabere Memuru 

(11 Kii), Ecnebi Muhaberat efi, Ecnebi Muhaberat Ba Memuru, 

Ecnebi Muhaberat Memuru (5 Kii), Makineci. 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit, ube Memuru, 

Ambar Memuru. 


Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk Emini, Merkez Müdürü, Vali Kona 

Müdürü, ef, Muhabere Ba Memuru (3 Kii), Muhabere Memuru (9 

Kii), Ecnebi Muhaberat Ba Memuru, Ecnebi Muhaberat Memuru 

(3 Kii), Makineci. 


Ambar Memuru. 


Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk Emini, Merkez Müdür, Vali Kona 

Müdürü, ef, Muhabere Memuru (12 Kii), Ecnebi Muhaberat efi, 

Ecnebi Muhaberat Ba Memuru, Ecnebi Muhaberat Memuru (3 Ki- 

i), Makineci. 


Ambar Memuru. 


Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk Emini, Makinist, Baçavu, Ambar 

Memuru. 

Merkez Müdürlüü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona Müdürü, Nöbet Ba 

Memuru (3 Kii), Muhabere Memuru (10 Kii), Çavu (6 Kii), 

agirdan (13 Kii), Muvassl (5 Kii). 

Merkez Ecnebi Muhaberat Memurluu: stasyon efi, Muhabere Memuru (4 Kii). 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit, Ba Müvezzi, 

Müvezzi; ube Memurlar (2 Kii). 


Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi, Mukayyit, Sandk Emini, Makinist, Baçavu, 

Ambar Memuru. 

294


___________________________________________________________________________________ 

Merkez Müdürlüü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona Memuru, Nöbet Ba 

Memuru (3 Kii), Muhabere Memuru (11 Kii), Çavu (6 Kii), 

agirdan (13 Kii), Telgraf Muvassl (5 Kii). 

Merkez Ecnebi Muhaberat Memurluu: stasyon efi, Muhabere Memuru (5 Kii). 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit (2 Kii), Birinci 

Müvezzi, Müvezzi; ube Memurlar (2 Kii). 

1319 : Ba Müdür, Müfetti, Bakâtip, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi, 

Veznedar, Kalem Mukayyiti. 

Merkez Müdürlüü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona Memuru, Türkiye Muhaberat 

Ba Memuru (3 Kii), Muhabere Memuru (10 Kii). 

Merkez Ecnebi Muhaberat Memurluu: Müdür, Muhabere Memuru (5 Kii), Makineci. 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip (2 Kii), Mukayyit, Ba Müdürlük 

Ambar Memuru. 

1320 : Ba Müdür, Bakâtip, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Kii), 

Veznedar, Mukayyit. 



Merkez Ecnebi Muhaberat Memurluu: ef, Muhabere Memuru (5 Kii), Makinist. 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip (2 Kii), Mukayyit, Ba Müdürlük 

Ambar Memuru. 

1321 : Ba Müdür, Fav Hatt Ba Müfettii, Müfetti, Bakâtip, Muhasebe 

Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Kii), Mukayyit, Veznedar, Makinist, 

Ambar Memuru. 



Merkez Ecnebi Muhaberat Memurluu: ef, Muhabere Memuru (5 Kii). 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip (2 Kii), Mukayyit, Ba Müvezzi, 

Müvezzi (2 Kii). 



Ambar Memuru. 




Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, ttihad Memuru, Kâtip, 

Mukayyit, Ba Müvezzi, Müvezzi (2 Kii). 



Ambar Memuru. 

Merkez Müdürlüü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona Memuru, Türkçe Tahrirat 

Ba Memuru, Muhabere Memuru (15 Kii). 


Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Havalename Memuru, Kâtip, 

ttihad Memuru, Kâtip, Mukayyit, Ba Müvezzi, Müvezzi (2 Kii). 

295

ORSAM 


 



Ambar Memuru. 

Merkez Müdürlüü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona Memuru, Türkçe Tahrirat 

Ba Memuru, Muhabere Memuru (14 Kii). 


Fav Hatt Memurluu: ef, Birinci Derece Memur (3 Kii), kinci Derece Memur (3 

Kii), Memur Muavini (5 Kii). 

Merkez Posta daresi: Müdür, Emanet Memuru, Havalename Memuru, Kâtip, 

ttihad Memuru, Kâtip, Mukayyit, Ba Müvezzi, Müvezzi (2 Kii). 

1326 : Ba Müdür, Fav Hatt Ba Müfettii, Halep Telgraf ve Posta Müfetti- 

i, Fav Hatt Müfettii 

Ba Müdürlük Kalemi: Bakâtip, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi, Kâtip, Mukayyit, 

Sandk Emini, Makineci. 

Telgraf Merkezi Türkçe Muhaberat Ksm: Merkez Müdürü, Müdür Muavini, Ba 

Memur, Vali Kona Memuru, Memur (13 Kii). 

Ecnebi Muhaberat Ksm: Merkez ve Hevek (152) efi, Hevek Memuru (2 Kii), 

Hevek Memuru Muavini (7 Kii), Ecnebi Muhaberat Ba Memuru, 

Ecnebi Muhaberat Memuru (2 Kii). 

Posta daresi: Müdür, Havale Memuru, Emanet Memuru, ttihad Memuru, Kâtip (2 

Kii), Mühime Memuru. 

Halep Belediye Dairesi Meclisi 

1284-1285 : Reis: (Ali Efendi), Üyeler (9 Kii), Kâtip, Sandk Emini, Memleket 

Tabibi, Karantina Hekimi. 

1293 : Reis: (Sadettin Efendi), Muavini, Tabip, Üyeler (5 Kii), Kâtip 

Ebniye Muavini, Menafi-i Umumiye Sand Memuru. 

1295 : Reis (Zeki Bey) , Muavin, Üyeler (8 Kii). Tabip, Bakâtip, Sandk 

Emini, Ebniye Muavini, Menafi-i Umumiye Sand Memuru. 

1299 : Mukayyit (4 Kii). 

1305 : Reis (zzet Bey), Muavini, Tabip, Üyeler (9 Kii), Bakâtip, kinci 

Kâtip 

Belediye Eczahanesi: Eczac, Cerrah, Karantina Tabibi. 

1306 : Reis (Hüsamettin Efendi), Tabip. Üyeler (9 Kii), Bakâtip, Belediye 

Eczahanesi: Eczac, Cerrah; Karantina daresi: Karantina Tabibi. 

1307 : Reis (Hüsamettin Efendi), Üyeler (8 Kii), Bakâtip. 

Belediye Dairesi Dier Memurlar: Tabip, Eczac, Sandk Emini, Ba Müfetti, Kana 

ve Nehir Memuru, Mimar Kalfas, Cerrah, Tulumbac, kinci Müfetti, 

Tamirat Memuru, Üçüncü Müfetti, 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Hesap Mukayyiti, Mukayyit, Mübeyyiz (4 Kii), Keif 

Kâtibi, Karantina Tabibi. 

1308 : Reis (Hüsamettin Efendi), Üyeler (8 Kii). 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Muavini, Keif Kâtibi, Müfetti, Tanzifat Kâtibi, Sandk 

Emini , Tabip, Cerrah, Eczac, Müfetti, Tulumbac, Karantina Tabibi. 

296


___________________________________________________________________________________ 

1309 : Reis (Hüsamettin Efendi), Muavini, Üyeler (7 Kii), Bakâtip. 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Muavini, Keif Kâtibi, Müfetti, Muhasebe leri ve 

Kontrato Mukayyiti, Sandk Emini, Tulumbac, Tabip, Cerrah, Eczac, 

Halep Karantina Tabibi. 

1310 : Reis (Abdurrahman Efendi), Üyeler (8 Kii), Bakâtip. 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sandk Emini, Mukayyit, 

Tanzifat Kâtibi, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Tabip, Tabip 

Muavini, Eczac, Halep Karantina Tabibi. 

1312 : Reis (Ahmet Muhtar Bey), Üyeler (7 Kii), Bakâtip. 


Tanzifat Kâtibi, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Shhiye 

Müfettii, Halep Karantina Tabibi, Tabip Vekili, Eczac. 

1313 : Reis (Ahmet Muhtar Bey), Üyeler (7 Kii), Bakâtip 


Tanzifat Kâtibi, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Halep Karantina Tabibi, Belediye Tabibi, Belediye 

Tabibi Muavini, Eczac. 

1314 : Reis (Ahmet Muhtar Bey), Üyeler (5 Kii), Bakâtip 


Tanzifat Kâtibi, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti, 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Halep Karantina 

Tabibi, Belediye Tabibi Muavini, A Daimi Memuru, Eczac. 

1315 : Reis (Sadk Bey), Üyeler (9 Kii), Bakâtip. 


Mühendis, Tanzifat Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Halep Karantina Tabibi, Belediye 

Tabibi Muavini, Eczac, A Daimi Memuru. 

1316 : Reis (Sadk Bey), Üyeler (11 Kii), Bakâtip. 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Bakâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sandk Emini, Mukayyit, 

Tanzifat Kâtibi, Mühendis Muavini (Yüzba), Keif Kâtibi, 

Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti. 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Eczac, Halep Karantina Tabibi, 

A Daimi Memuru. 

1317 : Reis (Mehmet Sadk Bey), Üyeler (11 Kii), Bakâtip. 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Bakâtip Muavini, Hesap Kâtibi, Tanzifat Kâtibi, Sandk 

Emini, Mukayyit ve Mübeyyiz, Keif Kâtibi. 

Kalfalar: Mühendis, Muavini, Tulumbac, Ba Müfetti, Mimar, Bimarhaneci. 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, A Memuru, Karantina Tabip 

Vekili. 

1318 : Reis (Mehmet Beir Efendi), Üyeler (9 Kii), Bakâtip. 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Bakâtip Muavini, Hesap Kâtibi, Tanzifat Kâtibi, Sandk 

Emini, Mukayyit ve Mübeyyiz, Keif Kâtibi. 

Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Muavini, Ba Müfetti, Mimar, Tulumbac, Bimarhaneci. 

297

ORSAM 


 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, Eczac, A Memuru, 

Karantina Tabip Vekili (Binba). 

1319-1320 : Reis (Mehmet Beir Efendi), Üyeler (10 Kii), Bakâtip. 


Tanzifat Kâtibi. 

Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Muavini, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, 

Ba Müfetti. 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, A Daimi Memuru. 

1321 : Reis (smail Sadk Bey), Üyeler (9 Kii), Bakâtip. 


Tanzifat Kâtibi, Kontorato Kâtibi. 

Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti. 

Shhiye Heyeti: Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, Eczac, A Daimi 

Memuru. 

1322 : Reis (smail Sadk Bey), Üyeler (11 Kii), Bakâtip. 


Tanzifat Kâtibi, Kontorato Kâtibi. 

Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti. 


Memuru. 

1323-1324 : Reis (smail Sadk Bey), Üyeler (11 Kii), Bakâtip. 


Tanzifat Kâtibi, Kontorato Kâtibi, Mukayyit. 

Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti 

(2 Kii). 


Memuru. 

1326 : Reis (Salih Efendi), Üyeler (11 Kii), Bakâtip. 

Belediye Kalemi: Bakâtip, Bakâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sandk Emini, 

Tanzifat Kâtibi, Kontrato Kâtibi, Mukayyit (2 Kii). 

Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Keif Kâtibi, Tulumbac, Mimar Kalfas, Ba Müfetti 

(2 Kii). 

Shhiye Heyeti : Shhiye Müfettii, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, A Memuru, 

Belediye Kabilesi. 691 

Emlak Tahrir Komisyonu Memurlar 

1284 : Halep Emlak Tahrir Reisi, Komisyon Bakâtibi, Refiki (2 Kii), Muharrir 

692 (7 Kii), Adana Tahrir Memuru, Refiki (3 Kii), Mara Tahrir 

Muharrirleri (8 Kii). 

691 Ebe. 

692 Yazan, tahrir eden. Kâtip. 

298


___________________________________________________________________________________ 

1290 : Reis: Emlak Muharriri, Üyeler (5 Kii), Bakâtip. 

1293 : Vilayet Tahrir-i Emlak Mümeyyizi, Bakâtip, Kâtip, lamat Kâtibi, 

Tahsilât Kâtibi, Mizan 693 Kâtibi, Defterci, Birinci Seyyar Frka: Muharrir, 

Refiki, Mukayyit (2 Kii), Messah 694 (2 Kii), kinci Seyyar 

Frka: Muharrir, Refiki, Mukayyit (2 Kii), Messah (2 Kii), Üçüncü 

Seyyar Frka: Muharrir, Refiki, Mukayyit (2 Kii), Messah (2 Kii). 

1295 : Reis, Üyeler (7 Kii), Bakâtip 

Vilayet Matbaas 

1285 : Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Arapça Mütercimi, Türkçe Muharriri, 

Ermenice Muharriri, Müdür ve Litografya 695 Memuru, Hattat, 

Ba Mürettib 696, Mürettib (3 Kii), Ermeni Mürettibi, Litografya 

Memuru Muavini, Litografya Merdane Ustas 697 (2 Kii), Sikkeci, 

Merdaneci, Mürettib Muavini, Ermeni Mürettib Muavini, Müvezzi 

698 (2 Kii). 

1286 : Müdür, Hattat 699, Ba Mürettib, Muavini, Mürettib (5 Kii), Litografyac, 

Kâtip, Tercüman, Muavini, Merdaneci, Muavini, Sikkeci, Muavini, 

Müvezzi (2 Kii). 

1287 : Müdür, Hattat, Ba Mürettib, Mürettib (5 Kii), Litografya Muavini 

(2 Kii), Kâtip, Makineci, Muavin, Müvezzi. 

1288 : Müdür, Hattat, Mürettib (2 Kii), Litografya Muavini (3 Kii), Kâtip, 

Mürettip (2 Kii), Makineci, Muavin, Müvezzi. 

1290 : Vilayet Matbaas ve Sanayi Mektebi Umum Müdürü. 

Matbaa daresi: Matbaa Müdürü, Ba Mürettib, Muavini, Makineci, Muavini, 

Mürettib (2 Kii), Kâtip (2 Kii), Litografya Ustas, Muavini (2 Kii), 

Litografya Memurlar: Ba Memur, Refiki (3 Kii), Müvezzi, Odac 

1293 : Ba Muharrir Vilayet Mektupçusu nezaretinde, Müdür, Mütercim, 

Kâtip ve Sandk Emini, Hurufat Memurlar: Ba Mürettib, Refiki (2 

Kii), Destgahç, Merdaneci, Müvezzi, Litorafya Memurlar: Birinci 

Memur, Refiki (3 Kii), Odac. 

1295 : Vilayet Mektupçusu nezaretinde, Gazete Ba Muharriri, Matbaa 

Müdürü, Mütercim, Kâtip ve Sandk Emini, Hurufat Memurlar: Ba 

Mürettib, Muavini (3 Kii), Makineci, Merdaneci, Litografya Memurlar: 

Ba Memur, Refiki (3 Kii), Müvezzi, Odac. 

1299 : Vilayet Mektupçusu nezaretinde, Müdür, Gazete Muharriri, Gazete 

Mütercimi, Litorafya Memuru, Ba Mürettib, Hattat ve Hesap Kâtibi, 

Mürettib Refiki, Litorafya Muavini, Hurufat Makinecisi, Müvezzi. 

693 Yaplan hesaplarn doru olup olmadn ölçmeye yarayan bir baka hesap. 

694 Ölçü âletleriyle arazi ölçen görevli. 

695 Ta basmas. 

696 Matbaada yaz dizicisi. 

697 Matbaada bask, bask makinelerinde mürekkeb verme iini yapan görevli. 

698 Datc, tevzi' eden, posta mektuplarn datan. Gazete satan. 

699 Çok güzel yaz yazan san'atkâr. 

299

ORSAM 


 

1300 : Müdür, Gazete Muharriri, Gazete Mütercimi. 

Hurufat : Ba Mürettib, kinci Mürettib, Üçüncü Mürettib, Makineci, Müvezzi 

Litorafya : Memur, Hattat ve Hesap Kâtibi, Litorafya Muavini (2 Kii), Merdaneci. 

1302-1303 : Müdür, Gazete Muharriri, Gazete Mütercimi. 

Hurufat : Ba Mürettib, Mürettib (3 Kii), Makineci, Müvezzi. 

Litorafya : Litorafya Memuru ve Sandk Emini, Hattat ve Hesap Kâtibi, 

Litorafya Muavini (3 Kii), Merdaneci. 

1305 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, Mütercim, Birinci 

Mürettib, Mürettib (2 Kii), Litorafya Memuru ve Sandk 

Emini, Hattat ve Hesap Kâtibi, Makineci Ustas (3 Kii), Müvezzi 

1306 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür 

Tahrir Heyeti: kinci Muharrir, Arapça Mütercim, Hesap Kâtibi, Sandk Emini, Evrak 

Mukayyiti, Hattat. 

Hurufathane: Türkçe Ba Mürettib, Refiki, Arapça Mürettibi, Refiki, Destgah Ustas, 

Merdaneci. 

Litorafyahane: Memur, Destgah Ustas, Refiki, Müvezzi. 

1307 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür. 

Kalem Heyeti: kinci Muharrir, Mütercim, Hesap Kâtibi, Sandk Emini, Mukayyit, 

Hattat. 

Mürettibhane: Ba Mürettib, Refiki, (3 Kii), Makine Ustas, Merdaneci 

Litorafyahane: Memur, Makine Ustas, Refiki, Müvezzi. 

1308 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, kinci Muharrir, 

Mütercim, Hesap Kâtibi ve Sandk Emini, Litografya Memuru, 

Hattat, Mukayyit. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (3 Kii) 

Destgahçlar : Hurufat Makine Ustas, Merdaneci, Litografya Makine Ustas, Refiki, 

Müvezzi. 

1309 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, kinci Muharrir, 

Müdür Muavini, Mütercim, Hesap Kâtibi ve Sandk Emini, Litografya 

Memuru, Hattat. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (3 Kii) 

Destgahçlar : Hurufat Makinecisi, Merdaneci, Litografya Makine Ustas, Refiki, 

Halep Müvezzi, Mara Müvezzi, Urfa Müvezzii. 

1310 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, Üçüncü Muharrir, 

Mütercim, Müdür Muavini ve Litografya Memuru, Memur. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Muavini, Mürettib (2 Kii) 

Destgahçlar: Hurufat Makinecisi, Merdaneci, Litografya Makine Ustas, Refiki, 

Hattat, Halep Müvezzi, Mara Müvezzi, Urfa Müvezzii. 

1312 : Yaz leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Ba Muharrir, Müdür 

ve Litografya Memuru, kinci Muharrir ve Hesap Memuru, Üçüncü 

Muharrir, Mütercim, Hattat, Sandk Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Kii). 

Destgahçlar : Hurufat Makinecisi, Litografya Makine Ustas (2 Kii). 

Müvezziler: Halep Müvezzii, Müvezzi Muavini, Mara Müvezzii. 

300


___________________________________________________________________________________ 

1313 : Nazr: Vilayet Mektupçusu, Ba Muharrir, Müdür ve Litografya 

Memuru, kinci Muharrir ve Hesap Memuru, Üçüncü Muharrir, 

Mütercim, Hattat, Sandk Emini 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Kii), Franszca Mürettibi, 

Mürettib Mülazm. 

Destgahçlar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas (2 Kii), Hurufat Makinecisi, 

Müvezzi, Müvezzi Muavini. 

1314 : Nazr: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Muharrir 

ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sandk Emini. 

Mürettibhane: Ba Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Kii), Franszca Mürettibi. 

Destgahçlar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas (2 Kii), Hurufat Makinecisi, 

Müvezzi, Müvezzi Muavini. 

1315-1316 : Nazr: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba 

Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sandk 

Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Kii), Franszca Mürettibi. 

Destgahçlar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas, Refiki, Hurufat Makinecisi, 

Dolapç, Müvezzi, Müvezzi Muavini. 



Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (4 Kii), Franszca Mürettibi, Mürettib Mülazm 

(2 Kii). 

Destgahçlar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas, Refiki, Hurufat Makinecisi, 

Refiki, Müvezzi, Müvezzi Muavini. 

1319 : Nazr: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba 


Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (4 Kii), Franszca Mürettibi, Mürettib Mülazm 

(2 Kii). 

Destgahçlar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas, Refiki, Hurufat Makinecisi 

(2 Kii), Müvezzi (2 Kii). 


Muharrir ve Hesap Memuru, Ba Muharrir, Muharrir, Mütercim, 

Hattat, Sandk Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (6 Kii), Franszca Mürettibi. 





Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (5 Kii), Franszca Mürettibi. 



301

ORSAM 


 

1324 : Nazr: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba 

Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir (2 Kii), Mütercim, Hattat, 

Sandk Emini. 

Mürettebhane: Ba Mürettib, Mürettib (5 Kii), Franszca Mürettibi, Mürettib Mülazm.Destgahçlar 

ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas, Refiki, 

Hurufat Makinecisi (2 Kii), Müvezzi (2 Kii). 

1326 : Nazr: Vilayet Mektupçusu,Müdür ve Litografya Memuru, Ba 

Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hesap Kâtibi ve 

Sandk Emini. 

Mürettibhane : Ba Mürettib, Mürettib (5 Kii), Franszca Mütercimi, Mürettib Mülazm 

(2 Kii). 

Destgahçlar ve Müvezziler: Litografya Ustas, Refiki, Hurufat Destgahçs (2 Kii), 

Müvezzi (2 Kii), Odac. 

Defter-i Hakani (Kalemi) Dairesi 

1285 : Muavin, Birinci Kâtip, kinci Kâtip. 

1286 : Muavin, Kâtip. 

1287 : Müdür, Muavin, Tapu Bakâtibi, Kâtip (2 Kii). 

1288 : Müdür, Muavin, Tapu Kâtibi, Kâtip (2 Kii). 

1290 : Müdür, Bakâtip, kinci Kâtip, Cebel-i Sem’ân Yoklama Kâtibi. 

1295 : Memur, Bakâtip, Muavini, Yoklama Kâtibi 

1299-1300 : Memur, Bakâtip, Muavini, Tapu Kâtibi. 

1305-1306 : Memur, Bakâtip, Muavini, Halep Kazas Tapu Kâtibi, Halep Kazas 

Emlak. Kâtibi. 

1307 : Memur, Bakâtip, kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Emlak 

Kâtibi. 

1308-1312 : Memur, Bakâtip, Muavini, Emlak ve Tapu Kâtibi. 

1313 : Memur, Bakâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Yoklama 

Kâtibi (3 Kii), Defterci. 

1314 : Memur, Bakâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Yoklama 

Kâtibi, Defterci. 

1315 : Memur, Bakâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Defterci. 

1316-1317 : Memur, Bakâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Takip 

Memuru, Defterci. 

1318 : Memur, Bakâtip, kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, 

Defterci. 

1319 : Memur, Bakâtip, kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Tapu 

Emlak Kâtibi, Takip Memuru, Odac ve Defterci. 

1320-1321 : Memur, Bakâtip, kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Tapu 

Emlak Kâtibi, Takip Memuru, Defterci. 

1322-1324 : Memur, Bakâtip, kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Tapu 

Emlak Kâtibi, Defterci. 

1326 : Muhasebeci, Muhasebe Memuru, Bakâtip, Muhasebe Kâtibi, Kâtip 

(6 Kii), Sandk Emini, Ba Tahsildar, Tahsildar (4 Kii). 

302


___________________________________________________________________________________ 

Vilayet Tercüme Odas 

1290 : Mütercim, Muavini, Kâtip (2 Kii), Franszca Kâtibi 

1293 : Tercüman, Refiki, Kâtip (4 Kii) 

1295 : Mütercim, Refiki, Kâtip (3 Kii) 

1299-1303 : Tercüman, Kâtip, Mukayyit. 

1305 : Tercüman, Bakâtip. 

1306-1307 : Tercüman, Bakâtip, Mukayyit. 

1308-1310 : Tercüman, Kâtip, Mülazm. 

1312-1316 : Tercüman, Kâtip. 

1317-1324 : Tercüman, Kâtip ve Mukayyit. 

1326 : Tercüman, Kâtip. 

Vilayet slâhhanesi 

1293 : Alay Beyi Nezaretinde, Muallim, Kâtip. 

1295 : Alay Kâtibi Nezareti Altnda, Müdür, Sbyan Muallimi, Kâtip. 

Mukataat 700 Kalemi 

1295 : Birinci Kâtip, Kâtip (2 Kii), Sandk Emini, Refik (3 Kii) 

Tahrir Frkas Memurlar 

1295 : Birinci – Onsekizinci Frkalar: Birinci Muharrir, kinci Muharrir 701 

Vilayet Nüfus Nezareti 

1295 : Vukuat Kâtibi, Mizan Kâtibi, lamat Kâtibi, Refiki, Tahsilât Kâtibi, 

Nüfus Mukayyiti (1295 ylnda Nüfus Nezaretinin ad Nüfus Kalemi 

olarak kaytlarda geçmektedir). 

1299-1313 : Nazr, Bakâtip, Muavini. 

1314 : Nazr, Birinci Kâtip, kinci Kâtip. 

1315-1317 : Nazr, Bakâtip, kinci Kâtip. 

1318 : Nazr, Bakâtip. 

1319-1320 : Nazr, Bakâtip, kinci Kâtip, Mülazm (2 Kii). 

1321 : Nazr, Bakâtip, kinci Kâtip, Mülazm (3 Kii). 

1322 : Nazr, Bakâtip, kinci Kâtip, Mülazm 

1323 : Nazr, Bakâtip, kinci Kâtip, Mülazm (2 Kii) 

1324 : Nazr, Bakâtip, kinci Kâtip, Mülazm (4 Kii) 

700 Muayyen bir kira karlnda arazinin kesime verilmesi. Ekilen toprak için verilen muayyen vergi. 

701 Onsekiz frkannda kadrosu ayndr. 

303

ORSAM 


 

Vilayet Tahrir ve Vergi daresi 

1299-1300 : Müdür, Bakâtip, Muavini (2 Kii). 

1302 : Müdür, Bakâtip, Muavini, Kâtip (2 Kii). Tahrir ve Vergi Komisyonu 

Reisi, Vergi Müdürü, Üye (6 Kii), Kâtip. 

1305 : Müdür, Bakâtip, Muavini, Kâtip (2 Kii). 

1303 : Müdür, Bakâtip, Muavini, Kâtip (2 Kii). 

1305 : Müdür, Bakâtip, 1. Daire Vergi Kâtibi, 2. Daire Vergi Kâtibi, 3. Daire 

Vergi Kâtibi, Muhammin (2 Kii), Defterci. Tahrir ve Vergi Komisyonu 

Reisi, Vergi Müdürü, Üye (6 Kii), Kâtip. 

1306 : Müdür, Mizan Bakâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire 

Kâtibi, 1. Daire Kâtibi Refiki, 2. Daire Kâtibi Refiki, 3. Daire Kâtibi 

Refiki, Defterci 

Frka-i Seyyare Memurlar: Birinci Muharrir, kinci Muharrir, Mukayyit (2 Kii), 

Messah (2 Kii). 

1307 : Müdür, Mizan Bakâtibi, 1. Daire Vergi Kâtibi, 2. Daire Vergi Kâtibi, 

3. Daire Vergi Kâtibi, 1. Daire Vergi Kâtibi Refiki, 2. Daire Vergi Kâtibi 

Refiki, 3. Daire Vergi Kâtibi, Refiki, Mülazm (2 Kii), Defterci, 

Muhammim (2 Kii). 

1308 : Müdür, Mizan Kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire Kâtibi, 

1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Mülazm (2 Kii), Defterci. 

Frka-i Seyyare Heyeti: Birinci Muharrir, kinci Muharrir, Mukayyit (2 Kii), 


1309-1310 : Müdür, Mizan Kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire Kâtibi, 

1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci. 

Frka-i Seyyare Heyeti: Birinci Muharrir, kinci Muharrir, Mukayyit (2 Kii), 


1312-1313 : Müdür, Mizan Kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire Kâtibi, 

1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci. 

1314-1319 : Müdür, Mizan Bakâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire 

Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci. 

1320-1322 : Müdür, Mizan Bakâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire 

Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci 



Tetkik-i Bakaya Kalemi (Vergi daresine Bal): Kâtip (10 Kii). 

Tahmin Heyeti (Vergi daresine Bal): 4 Kii. 

Tahsilât Komisyonu: Reis (Defterdar), 2 Üye. 





Vilayet Merkezi Tahsilât Komisyonu: Reis (Defterdar), 2 Üye, Ba Tahsildar 

Piyade Tahsildarlar: 19 Tahsildar (1–19. Daireler). 

304


___________________________________________________________________________________ 





Tahsilât Komisyonu: Reis (Defterdar), 2 Üye. 

Piyade Tahsildarlar: 1. Daireden, 20. Daireye kadar Tahsildarlar (20 Kii). 

Vilayet Ba Mühendislii Dairesi 

1286 : Vilayet Ba Mühendisi, Muavini 

1299 : Ba Mühendis, Muavini, Kondüktör 702 

1300 : Ba Mühendis, Kâtip, Muavini, Kondüktör (2 Kii) 

1302-1303 : Ba Mühendis, Mühendis (3 Kii), Kondüktör (3 Kii), Mühendis 

Kâtibi. 

Fen Memurlar 

1305 : Ba Mühendis, Kondüktör (3 Kii) 

1306 : Ba Mühendis, Refiki, Kondüktör 

1307 : Mühendis (2 Kii), Birinci Kondüktör, kinci Kondüktör, Üçüncü 

Kondüktör, Kondüktör (3 Kii). 

1308-1309 : Ba Mühendis, Halep Mühendisi, Mara Mühendisi, Urfa Mühendis 

Vekili Muavin, Birecik Muavini Mühendis, Antep Mühendis Muavini. 

1310 : Ba Mühendis, Muavini, Mara Mühendisi, Antakya ve Bilan Mühendis 

Muavini. 

1312 : Ba Mühendis, kinci Mühendis, Muavini, Mara Mühendisi, Antakya 

ve Bilan Mühendis Muavini. 

1313 : Ba Mühendis, Muavini, Mara Mühendisi, Mühendis Muavini. 

1314-1315 : Ba Mühendis, Muavini (2 Kii), Kondüktör, Muavini, Mara Mühendisi, 

Muavini. Vilayet Ziraat Müfettii ve Numune Çiftlii Müdürü, 

Korucu. 

1316 : Ba Mühendis, Muavini (2 Kii), Kondüktör, Mara Mühendisi, Muavini, 

Vilayet Ziraat Müfettilii Numune Çiftlii Müdürü, Baytar, 

Korucu 

1317 : Ba Mühendis, Mühendis (3 Kii), Kondüktör (2 Kii), Vilayet Ziraat 

Müfettilii Numune Çiftlii Müdürü, Muavini, Baytar, Korucu. 

1318 : Ba Mühendis, Merkez Mühendisi, Mühendis, Ba Mühendis Muavini, 

Kondüktör (2 Kii), Vilayet Ziraat Müfettilii Numune Çiftlii 

Müdür Vekili ve Muavini, Korucu,Vilayet Baytar Müfettii, Refiki. 

1319 : Ba Mühendis, Merkez Mühendisi, Mühendis (2 Kii), Ba Mühendis 

Muavini, Muvazzaf Kondüktör (2 Kii), Vilayet Ziraat Müfettilii 

Numune Çiftlii Müdür Vekili ve Muavini, Korucu, Vilayet 

Baytar Müfettii, Refiki. 

702 Fen memuru. 

305

ORSAM 


 

1320 : Ba Mühendis, Mühendis, Merkez Mühendisi, Mühendis (4 Kii), 

Ba Mühendis Muavini, Muvazzaf Kondüktör (2 Kii). Vilayet Ziraat 

Müfettilii Numune Çiftlii Müdür Vekili ve Muavini, Vilayet 

Baytar Müfettii, Refiki 

1321 : Ba Mühendis, Ba Mühendis Muavini, Merkez Mühendisi, Mühendis 

(5 Kii), Muvazzaf Kondüktör (2 Kii) 

1322-1323 : Vilayet Ba Mühendisi, Merkez Mühendisi, Ba Mühendis Muavini 

(2 Kii), Muvazzaf Kondüktör (3 Kii). 

1324 : Vilayet Ba Mühendisi, Merkez Mühendisi, Ba Mühendis Muavini 

(2 Kii), Muvazzaf Kondüktör (5 Kii). 

1326 : Vilayet Ba Mühendisi, Mühendis (2 Kii), Bakâtip, Ba Kondüktör, 

Muvazzaf Kondüktör (2 Kii), Ambar Memuru , Urfa Mühendisi, 

Kâtip, Mara Mühendisi, Muvazzaf Kondüktör (2 Kii), Kâtip. 

Maarif (Komisyonu) daresi 

1300 : Reis, Üyeler (3 Kii), Sandk Emini. 

1302 : Reis, Üyeler (3 Kii), Kâtip, Sandk Emini. 

1303 : Reis, Üyeler (3 Kii), Kâtip 

1305 : Reis: Maarif Müdürü, Tabi Üye: Muhasebeci, Üyeler (3 Kii), Bakâtip 

1306-1307 : Reis: Maarif Müdürü, Tabi Üye: Muhasebeci, Üyeler (4 Kii) 

1308 : Müdür, Muhasebeci, Bakâtip ve Sandk Emini. 

Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (4 Kii), Bakâtip. 


Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (7 Kii), Bakâtip 


Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (6 Kii), Bakâtip ve Sandk Emini. 

1312 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, dare Kâtibi, Muhasebe 

Memuru Refiki, Sandk Emini. 

Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (7 Kii). 

1313-1314 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, dare Kâtibi, Muhasebe 



1315 : Müdür, Muhasebe Memuru, dare Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki, 

Sandk Emini. 


1316 : Müdür, Muhasebe Memuru, dare Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki, 

Sandk Emini, Muayene Memuru. 







Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (4 Kii). 

306


___________________________________________________________________________________ 

1319 : Müdür, Muhasebe Memuru, Matbuat- Ecnebiye Muayene Memuru, 

Maarif Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki, Sandk Emini. 


1320 : Müdür, Muhasebe Memuru, Matbuat Muayene Memuru (2 Kii), 

Maarif Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki, Sandk Emini. 


1321 : Müdür, Muhasebe Memuru, Matbuat Muayene Memuru, Maarif 

Kâtibi, Muhasebe Memuru, Sandk Emini. 


1322 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, Maarif Kâtibi, Muhasebe 

Memuru, Sandk Emini. 

Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (9 Kii), Kâtip. 



Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (8 Kii), Kâtip. 


Memuru Refiki, Sandk Emini, Rütiye Mektepleri Müfettii, 

Evkaf Münderise Katibi, ane-i Lehmiyye Sandk Emini, Mübeyyiz, 

Mülazm 

Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (7 Kii), Kâtip 


Memuru, Sandk Emini, btidai Mektepler Müfettii, Evkaf 

Hendese Kâtibi, ane-i Lehmiyye Sandk Emini, Mübeyyiz. 

Maarif Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler: Merkez Naibi, Defterdar, 1 Kii dare Meclisi 

Üyesi, Müftü, Maarif Müdürü, Kâtip. 

Halep Düyun- Umumiye Nezareti 

1302–1305 yllar arasnda Halep Düyun- Umumiye Nezareti kadrosu 

bulunmaktadr. Ancak 1305 tarihinde Halep Düyun- Umumiye 

Müdürlüüne dönütüünü görmekteyiz. Bu idare 1311’e kadar 

devam etmi ve 1312’den itibaren tekrar Düyun- Umumiye Nezareti 

adn almtr. 

1302 : Nazr, Müfetti, Muhasebe Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sandk Emini. 

1303-1305 : Nazr, Müfetti, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Bakâtibi, Sandk 

Emini. 

Halep Osmanl Düyun- Umumiye Merkez Müdürlüü 

1306 : Müdür, Ba Müfetti, Mülazm. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refiki, Sandk Emini, cmal Kâtibi, Tezkere 

Kâtibi, Mukayyit . 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Müsevvid ve Mukayyit, Mübeyyiz ve Evrak Muhafaza 

Memuru, Mübeyyiz. 

Cubul Memleha daresi: Müdür, Müfetti, Sandk Emini, Bakâtip. 

307

ORSAM 


 

Merkeze Bal Düyun- Umumiye Memurlar: Mara Memuru, Urfa Memuru, Antep 

Memuru, Antakya Memuru, skenderun Memuru, Kilis Memuru, 

dlip Memuru, Zor Memuru, Cisr-i uûr Memuru, Birecik Memuru, 

Süveydiye Memuru 

1307 : Müdür, Ba Müfetti, Mülazm. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refiki, Muhasebe ve Evrak Mukayyiti, Yevmiye 

ve Tezkere Kâtibi, cmal Kâtibi. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Müsevvid ve Mukayyit, Evrak Muhafaza Memuru, Mübeyyiz, 

Muayeneci ve Kantarc. 

1308 : Müdür, Ba Müfetti, Mülazm, Muhasebe Kâtibi, Refiki, Mukayyit, 

Tezkere Kâtibi, Tahrirat Bakâtibi, Refiki, Mukayyit, Mübeyyiz, 

Sandk Emini ve Pul Memuru. 

Cubul Memlehas: Müdür, Müfetti Muavini, Bakâtip, kinci Kâtip, cmal Kâtibi, 

Sandk Emini. 

1309 : Müdür, Ba Müfetti, Muavini, Muhasebe Bakâtibi, Refiki, Mukayyit, 

Tezkere Kâtibi, Perakende Kâtibi, Tahrirat Bakâtip Vekili, 

Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sandk Emini ve Pul Memuru. 

Cubul Memlehas: Müdür, Müfetti, Bakâtip, kinci Kâtip, cmal Kâtibi, Kyye 

Memuru, Kyye Kâtibi, Sandk Emini. 

1310 : Müdür, Ba Müfetti, Muavini. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Bakâtibi, Refiki, Mukayyit, Tezkere Kâtibi, Perakende 

Kâtibi. 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Bakâtibi, Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sandk Emini 

ve Pul Memuru. 

Cubul Memlehas: Müdür, Müfetti, Bakâtip, kinci Kâtip, cmal Kâtibi, Kyye 

Memuru, Kyye Kâtibi, Sandk Emini 

1312 : Nazr, 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Bakâtibi, Birinci Refik, kinci Refik, Tezkere Kâtibi, 

Yevmiye Kâtibi, Pul Memuru ve Sandk Emini. 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Bakâtibi, Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Müsekkirat 

Beyiye Memuru. 

Cubul Memlehas: Müdür, Bakâtip, kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi, Vezin Kâtibi, 

Sandk Emini. 

1313-1314 : Nazr 

Muhasebe Kalemi: Tuz Frka Kontrolörü, Muhasebeci, Muhasebe Kâtibi, kinci Kâtip, 

Üçüncü Kâtip, Tezkere Kâtibi, Pul Memuru ve Sandk Emini, 

Beyiye Memuru, Ambar Memuru 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Bakâtibi, Tahrirat Kâtibi, Tahrirat Mukayyiti, Tahrirat 

Mübeyyizi 

Cubul Memlehas: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini, Tezkere Kâtibi, Vezin Kâtibi, 

kinci Kâtip. 

1315 : Nazr, Ba Müfetti. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Bakâtibi, Sandk Emini ve Evrak Memuru, Muhasebe 

Birinci Refiki, kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi, Perakende Kâtibi, Beyiye 

Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Müsevvid ve Mukayyit, Evrak Muhafz, Mübeyyiz. 

308


___________________________________________________________________________________ 

Cubul Memlehas: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini, kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi. 

1316-1317 : Nazr, Ba Müfetti. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Sandk Emini ve Pul Memuru, Muhasebe Birinci Refiki, 

Tezkere Kâtibi, kinci Kâtip, Yevmiye Kâtibi, Beyiye Memuru, 

Ambar Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Bakâtibi, Müsevvid, Muhafaza Memuru, Mübeyyiz 

Cubul Memlehas: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini, kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi, 

Vezin Kâtibi; Zor Sanca: Memur, Kâtip. 

1318-1319 : Nazr, Ba Müfetti, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Bakâtibi, Pul 

Memuru ve Sandk Emini, Muhasebe Birinci Refiki, Tezkere Kâtibi, 

Muhasebe kinci Refiki, Muhasebe Üçüncü Refiki, Tahrirat Kâtibi, 

Tahrirat Mukayyiti, Tahrirat Mübeyyizi, Beyiye Memuru, Kantarc 

ve Ambarc. 

Cubul Memlehas: Müdür, Bakâtip, kinci Kâtip, Sandk Emini, cmal ve Tezkere 

Kâtibi, Vezin Kâtibi, Kantarc; Zor Sanca: Memur, Kâtip. 

1320 : Nazr, Ba Müfetti, Müfetti Mülazm. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Bakâtibi, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki, 

Tezkere Kâtibi, Sandk Emini ve Pul Memuru, Beyiye Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Bakâtibi, Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Ambar Emini. 

Cubul Memlehas: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini, kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi, 

Vezin Kâtibi, Kantarc. 

1321 : Nazr, Ba Müfetti, Müfetti Mülazm. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Sandk Emaneti ve Pul Memuru, Birinci Refiki, kinci 

Refiki, Üçüncü Refiki, Tezkere Kâtibi, Beyiye Memuru, Kantarc. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz. 

Cubul Memlehas Müdürlüü: Müdür, Bakâtip, Sandk Emini, kinci Kâtip, Tezkere 

Kâtibi, Vezin Kâtibi, Kantarc. 

1322 : Nazr, Ba Müfetti, Muavini 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Aar Kâtibi, 

Tezkere Muharriri, Sandk Emini 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz, Beyiye Memuru, 

Kantarc ve Ambarc. 


Muharriri, Vezin Kâtibi, Kantarc. 

1323 : Nazr. 

Müfettilik Dairesi: Ba Müfetti, Muavini 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Sandk Emini ve Pul Memuru, Muhasebe Birinci 

Refiki, Muhasebe kinci Refiki, Muhasebe Üçüncü, Tezkere Muharriri, 

Müsekkerat Beiye Memuru, Kantarc ve Ambarc 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz Vekili 

Aar Kalemi : Bakâtip, kinci Kâtip, Süvari Tahsildar 

Kolcular : Kolcu Ba, Piyade Kolcular (7 Kii) 


Kâtibi, Vezin Kâtibi, Kantarc, Serkerde (2 Kii). 

1324 : Nazr, Ba Müfetti, Muavini. 

309

ORSAM 


 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Sandk 

Emini ve Pul Memuru 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Birinci Mübeyyiz, kinci Mübeyyiz. 

Aar Kalemi : Bakâtip, Mukayyit. 

Merkez Memurluu: Memur, Kâtip ve Sandk Emini, Tezkere Muharriri, Kantarc 

ve Ambar Memuru. 


Muharriri, Vezin Kâtibi, Kantarc, Serkerde (2 Kii). 

1326 : Nazr, Ba Müfetti. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Aar Bakâtibi, Sandk Emini, Birinci Refik, kinci Refik, 

Üçüncü Refik, Aar Mukayyiti. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Birinci Refik, kinci Refik, Mukayyit, Birinci Mübeyyiz, 

kinci Mübeyyiz. 

Halep Merkez Müdürlüü: Memur, Bakâtip ve Sandk Emini, Tezkere Muharriri, 

Ambar Memuru; Cubul Memlehas Müdürlüü: Müdür, Bakâtip, 

Sandk Emini, kinci Kâtip, Tezkere Muharriri, Vezin Katibi. 

Halep Reji Nezareti 

1305 : Nazr, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Bakâtibi, Franszca Bakâtibi . 

1306 : Nazr, Muhasebeci, Kontrol Memuru, 

Tahrirat Kalemi: Ba Kâtip, Muavini, Muhafaza Kâtibi, Evrak Memuru, Ambarc, 

Ambar Muhasebe Kâtibi, Sandk Emini, Refiki, Fabrika Memuru, 

Refiki. 

Merkeze Bal Reji Memurlar: skenderun Müdürü, Muhasebeci, Kâtip ve Ambar 

Memuru; Antakya Müdürü, Sandk Emini ve Muhasebeci, Kâtip ve 

Ambar Memuru; Kilis Müdürü, Muhasebeci, Kâtip ve Ambar Memuru; 

Antep Müdürü, Muhasebeci ve Sandk Emini, Kâtip ve Ambar 

Memuru; skenderun Memuru, dlip Memuru, Bâb Memuru, 

Mare Memuru, Nizip Memuru, Rakka Memuru, Harim Memuru, 

Cisr Memuru; 

Mara Müdürlüü daresi: Müdür, Muhasebeci ve Sandk Emini, Kâtip ve Ambar 

Memuru, Elbistan Memuru, Andrn Memuru, Pazarck Memuru, 

Zeytun Memuru, Afsus Memuru; 

Urfa Müdürlüü daresi: Müdür, Muhasebeci, Kâtip ve Ambar Memuru, Suruç 

Memuru, Birecik Müdürü, Kâtip ve Ambar Memuru, Rumkale 

Memuru 

1307 : Nazr, Muhasebeci, Muhasebeci Birinci Refiki, Sandk Emini, Ambar 

Memuru, Ambar Muhasebe Kâtibi, Muavini, Muhasebeci kinci Refiki, 

Tahrirat Ba Kâtibi, Muavini, Dava Vekili, Tahrirat kinci Refiki, 

Muhafaza Memuru, Evrak Memuru, Fabrika Memuru. 

1308 : Nazr, Muhasebeci, Birinci Refiki, kinci Refiki, Sandk Emini, Fabrika 

Memuru, Türkçe Tahrirat Ba Kâtibi, Refiki, Ambar Memuru, 

Ambar Muhasebe Kâtibi, Ambarc Muavini, Muhafaza Kâtibi. 

310


___________________________________________________________________________________ 

1309 : Nazr, Müfetti, Muhasebeci, Refiki, Sandk Emini, Ambarc, Muavini, 

Muhammin, Türkçe Tahrirat Ba Kâtibi, Refiki, Fabrika Memuru, 

Sat Memuru, Muhafaza Kâtibi. 

1310 : Nazr, Müfetti. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Refiki, Sandk Emini, Ambarc, Muavini, Muhammin. 

Tahrirat Kalemi: Türkçe Tahrirat Ba Kâtibi, Refiki, Franszca Kâtibi, Fabrika Memuru, 

Sat Memuru, Muhafaza Kâtibi. 

1312-1313 : Nazr. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Refiki, Sandk Emini, Ambarc, Sat Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Türkçe Tahrirat Ba Kâtibi, Refiki, Evrak Memuru, Muhafaza Kâtibi, 

Fabrika Memuru, Ambar Memuru, Muavini, Muhammin. 703 

1314 : Nazr, Muavin. 

Tefti Kalemi: Umumi Müfetti, Birinci Müfetti, Muavin. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin (4 Kii), Sandk Emini, Muhafaza Müfetti- 

i. 

Tahrirat Kalemi: Türkçe Tahrirat Kâtibi, Evrak Memuru, Ambar Memuru, Sat 

Memuru, Fabrika Memuru, Dava Vekili. 

1315 : Müfetti, Nazr 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muhasebe Birinci Refiki, kinci Refik, Üçüncü Refik, 

Sandk Emini, Fabrika Memuru, Sat Memuru, Fabrika Kontrol 

Memuru, Evrak Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Kâtibi, Dava Vekili, Muhafaza Müdürü, Ziraat Müfettii, 

Muhafaza Müfettii, Muhafaza Kâtibi, Ambar Memuru, 

Muhammim. 

1316 : Nazr, Muhasebeci, Tetkikat Memuru, Sandk Emini, Tahrirat Bakâtibi, 

Dava Vekili, Ambar Emini, Muhafaza Müdürü, Ziraat Müfetti- 

i, Sat Memuru. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Birinci Muavini, kinci Refik, Üçüncü Refik, Dördüncü 

Refik, Beinci Refik, Fabrika Memuru, Muhammin, Fabrika 

Kontrol Memuru, Evrak Memuru, Kâtip (3 Kii). 

1317 : Nazr, Muhasebeci, Tetkikat Memuru, Sandk Emini. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Franszca Kâtibi, Dava Vekili, Evrak Memuru 

Yaprak Tütünler Ambarlar: Müdür, Refiki (2 Kii), Ambar Emini, Muhammin 

Mamul Tütünler Ambarlar: Müdür, Muavini, Sat Memuru. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, kinci Muavin. 

Muhafaza Dairesi: Müdür, Kâtip, Piyade Kolcuba, Süvari Kolcuba, Memuru (4 

Kii). 

Fabrika Dairesi: Müdür, Kontrol Memuru, malat Memuru. 

1318 : Nazr, Muhasebeci, Sandk Emini 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Franszca Kâtibi, Dava Vekili, Evrak Memuru. 

Yaprak Tütünler Ambarlar: Müdür, Refiki, Ambar Emini, Muhammin. 

Mamul Tütünler Ambarlar: Müdür, Muavini, Sat Memuru (2 Kii). 


703 Eksper. 

311

ORSAM 


 

Muhafaza Dairesi: Müdür, Kâtip, Piyade Kolcuba, Süvari Kolcuba, Kontrol 

Memuru (3 Kii). 

Fabrika Dairesi: Müdür, Kontrol Memuru, malat Memuru. 

1319 : Nazr, Muhasebeci, Sandk Emini, Tetkikat Memuru 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Franszca Bakâtibi, Kâtip, Dava Vekili, Nezaret Mütercimi, 

Evrak Memuru. 

Yaprak Tütünler Ambarlar: Müdür, Ambar Memuru, Refiki, Muhammin. 

Mamul Tütünler Ambarlar: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Sat Memuru. 

Muhafaza Dairesi: Müfetti, Müdür, Muhafaza Kontrol Ba Memuru, Kâtip, Süvari 

Kolcuba, Kâtip, Kontrol Memuru, Piyade Kolcuba. 


Fabrika Dairesi: Müdür, malat Memuru. 


Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Nezaret Mütercimi, Kâtibi, Franszca Bakâtibi, Dava 

Vekili, Evrak Memuru 

Yaprak Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Muhammin, Refiki 

Mamul Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beyiye 

Birinci Memuru, Beyiye kinci Memuru 

Muhafaza Dairesi: Müdür, Muhafaza Kontrol Ba Memuru, Piyade Kolcuba, Muhafaza 

Ambar Memuru, Muhafaza Kâtibi, Süvari Kolcuba 

Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, kinci Muavin 

Fabrika Dairesi: Müdür, malat Memuru, Muhasebeci. 


Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Mütercim, Evrak Memuru, Franszca Bakâtibi, Dava 

Vekili, Kâtip. 

Yaprak Tütünler Abarlar Kalemi: Müdür, Muhammin, Refiki. 

Tütün Ambarlar Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beyiye Birinci Memuru, 

Beyiye kinci Memuru. 

Muhafaza Dairesi: Müfetti, Müdür, Muhafaza ve Kontrol Memuru, Piyade Kolcu 

Ba, Muhafaza Ambar Memuru, Muhafaza Kâtibi, Süvari Kolcu Ba- 

. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, kinci Muavin, Üçüncü Muavin. 

Fabrika Dairesi: Müdür, malat Memuru, Muhasebeci, Fen Muhafaza Memuru . 

Tömbeki Reji irketi: Müdür, Dava Vekili, Kâtip, Ambar Emini. 


Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Mütercim, Evrak Memuru, Franszca Bakâtibi, Dava 

Vekili. 

Yaprak Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Refiki, Muhammin. 

Mamul Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beyiye 

Birinci Memuru, Beyiye kinci Memuru. 

Muhafaza Dairesi: Müfetti, Müdür, Piyade Kolcu Ba, Muhafaza Ambar Memuru, 

Muhafaza Kâtibi, Süvari Kolcu Ba. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, kinci Muavin, Üçüncü Muavin. 

Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, malat Memuru, Fen Muhafaza Memuru . 

Tömbeki Reji irketi: Müdür, Dava Vekili, Kâtip (2 Kii), Ambar Emini. 

1322 : Nazr, Muhasebeci, Sandk Emini. 

312


___________________________________________________________________________________ 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Franszca Bakâtibi, Mütercim. 

Hukuk leri Tetkikat ve Takibat Kalemi: Hukuk leri Müdürü, Tetkikat Memuru, 

Hukuk Müaviri, Evrak Memuru. 

Yaprak Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Refiki, Muhammin. 

Mamul Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beiye Birinci 

Memuru, Beiye kinci Memuru. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, kinci Muavin, Üçüncü Muavin, Dördüncü Muavin. 

Muhafaza Dairesi: Müdür, Piyade Kontrolü, Süvari Kontrolü, Muhafaza Kâtibi, 

Ambar Memuru. 

Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, malat Memuru, Fen Memuru, Makinist 

Tömbeki Reji irketi: Müdür, Muhasebeci, Dava Vekili, Kâtip, Ambar Emini. 

1323-1324 : Nazr, Muhasebeci, Veznedar, Tetkikat Memuru. 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Franszca Bakâtibi, Evrak Memuru. 

Hukuk leri ve Takibat Kalemi: Takip-i Mesalih Memuru, Hukuk Müaviri, Kâtip 

Yaprak Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Refiki, Muhammin 

Mamul Tütünler Ambarlar Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beiye Birinci 

Memuru. 


Muhafaza Dairesi: Müdür, Piyade Kontrol Memuru, Süvari Kontrol Memuru, Ambar 

Memuru. 

Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, Fen Memuru, Makinist, malat Memuru 

Tömbeki Reji irketi: Müdür, Muhasebeci, Dava Vekili, Kâtip, Ambar Emini. 

1326 : Nazr, Muhasebeci, Tetkikat Memuru, Veznedar 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Franszca Bakâtibi, Evrak Memuru 

Hukuk leri ve Takibat Kalemi: Takip-i Mesalih Memuru, Hukuk Müaviri, Kâtip. 

Ziraat Kalemi: Müdür. 

Mamul Tütünler Kalemi: Müdür, Müdür Muavini, Beiye Memuru. 

Gayrimamul Tütünler Kalemi: Ambar Memuru. 


Muhafaza Kalemi: Müdür, Piyade Kontrolü, Süvari Kontrolü, Muhafaza Kâtibi. 

Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, Fenni malat Ba Memuru, Makinist, malat 

Memuru, malat Kâtibi. 

Nafia Komisyonu 

1302 : Reis: Mutasarrf, Üyeler (3 Kii), Komisyon Kâtibi. 

1306 : Reis, Üyeler (4 Kii), Kâtip. 

1307 : Reis, kinci Reis, Üyeler (4 Kii), Kâtip. 

1308-1310 : Reis: Vali, kinci Reis, Üyeler (7 Kii), Kâtip. 

1312 : Reis: Vali, Üyeler (5 Kii), Kâtip. 

1313-1316 : Reis: Vali, Üyeler (7 Kii), Kâtip. 

1317-1318 : Reis: Vali, Üyeler (6 Kii), Kâtip. 

1319 : Reis: Vali, Üyeler: (8 Kii), Kâtip. 

313

ORSAM 


 

1320-1323 : Reis: Vali, Üyeler: (7 Kii), Kâtip. 

1324-1326 : Reis: Vali, Üyeler: (6 Kii), Kâtip. 

Ticaret Odas Heyeti 

1302 : Reis, kinci Reis, Üye (12 Kii). 

1303 : Reis, kinci Reis, Üye (10 Kii). 

1305 : Birinci Reis, kinci Reis, Üye (8 Kii), Birinci Müavir, kinci Müavir, 

Bakâtip Vekili kinci Kâtip. 


Bakâtip Vekili kinci Kâtip. 


kinci Kâtip, Mukayyit. 

Merkez Ziraat Odas 

1302-1307 : Reis, Üye (12 Kii). 

Ticaret, Ziraat ve Sanayi Odas 

1308-1309 : Reis, Üye (8 Kii), Bakâtip, kinci Kâtip, Mübair. 

1310 : Reis, Üye (8 Kii), Bakâtip, Mübair. 

1312 : Reis, Üye (10 Kii), Bakâtip, Mübair. 

1313-1314 : Reis, Üye (11 Kii), Bakâtip, kinci Kâtip. 

1315 : Reis, Üye (9 Kii), Bakâtip, Kâtip. 

1316 : Reis, Üye (8 Kii), Bakâtip, Kâtip. 

1317-1318 : Birinci Reis, kinci Reis, Üye (10 Kii), Kâtip (2 Kii). 

1319-1323 : Birinci Reis, kinci Reis, Üye (9 Kii), Bakâtip, Mukayyit, Mübair. 

1324-1326 : Birinci Reis, kinci Reis, Birinci Müavir, kinci Müavir, Üye (8 Ki- 

i), Bakâtip, Mukayyit, Mübair. 

Arazi ve Emlâk- Hümayun daresi ve 

1303 : Nazr. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Kâtip (3 Kii) 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Kâtip (2 Kii), Sandk Emini, Keif ve Mesahe Memuru 

(Kolaas), Hendese Memuru (Mülazm). 

Arazi ve Emlâk- Seniye Komisyonu: Reis: Vali, Üye (2 Kii), Kâtip. 

1305 : Komisyon Reisi: dare Müdürü, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, 

Mühendis (Kolaas). 

Muhasebe Kalemi: Kâtip (3 Kii), Mukayyit. 

Tahrirat Kalemi: Kâtip, Mukayyit, Sandk Emini. 

Bal ubeler : Antakya ubesi: Memur; Münbiç ubesi: Memur, Kâtip; Ebu 

Kalkal ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i s ubesi: Memur, Kâtip; 

Cebel-i Has ubesi: Memur, Kâtip; Numune Çiftlii Memuru Makinist. 

314


___________________________________________________________________________________ 

1306 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Mühendis (Kolaas). 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, 


Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii), Sandk 

Emini. 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii). 

Bal ubeler : Münbiç ubesi: Memur, Kâtip; Ebu Kalkal ubesi: Memur, Kâtip; 

Cebel-i s ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Kâtip; 

Antakya ubesi: Memur. 

1307 : Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak- Hümayun Müdürü, Defter-i 

Hakani Memuru, 1 Üye. 

Emlâk- Hümayun daresi: Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Müfetti Vekili 

(Kolaas). 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Müfetti 

Vekili ve Mühendis (Kolaas). 

Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii) 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sandk 

Emini. 

Bal ubeler: Münbiç ubesi: Memur, Kâtip; Ebu Kalkal ubesi: Memur, Kâtip; 

Cebel-i s ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Kâtip; 


1308 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Müfetti Vekili ve Mühendis 

(Binba) 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Müfetti Vekili ve 

Mühendis (Binba) 

Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii) 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sandk 

Emini. 

Bal ubeler: Münbiç ubesi: Memur, Kâtip; Ebu Kalkal ubesi: Memur, Kâtip. 

Cebel-i s ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Kâtip; Numune 

Çiftlii: Kâtip, Makinist. 

Emlâk- Hümayun Komisyonu: : Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak- Seniye Müdürü, 

Defter-i Hakani Memuru. 

1309 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Müfetti, Mühendis. 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi Müfetti, 

Mühendis. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii), Sandk 

Emini. 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Tahsildar 

Bal ubeler : Münbiç ubesi: Memur, Muavini ve Bakâtip, kinci Kâtip; Ebu 

Kalkal ubesi: Memur, Muavini ve Bakâtip, kinci Kâtip; Cebel-i 

s ubesi: Memur, Muavini ve Bakâtip, kinci Kâtip; Cebel-i Has 

ubesi: Memur, Muavini ve Bakâtip, kinci Kâtip; Numune Çiftlii 

Makinisti, Antakya Emlâk- Seniye Memuru 

315

ORSAM 


 

Emlâk- Hümayun Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak- Seniye Müdürü, 


1310 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Müfetti ve Ba Mühendis 

Vekili (Yüzba). 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Müfetti 

Ba Mühendis Vekili. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii), Sandk 

Emini. 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz 

Hendesehane : Müfetti ve Ba Mühendis Vekili, Mühendis Vekili (Mülazm Evvel). 

Dier Memurlar: Ziraat Memuru, Antakya Memuru, Tahsildar. 

Bal ubeler : Münbiç ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Ebu Kalkal ubesi: 

Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Cebel-i s ubesi: Memur, Bakâtip, 

kinci Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; 

Numune Çiftlii Makinisti, Antakya Emlâk- Seniye Memuru . 

Emlâk- Hümayun Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak- Seniye Müdürü, 

Defter-i Hakani Memuru 

1312 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Ba Mühendis Vekili (Yüzba) 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Ba 

Mühendis Vekili. 

Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii), Sandk 

Emini. 


Hendesehane : Ba Mühendis Vekili, Mühendis (Yüzba). 


Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Bakâtip, 

kinci Kâtip, Cebel-i s ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; 

Antakya Memuru. 

1313-1314 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Ba Mühendis Vekili (Yüzba), 

Müfetti. 



Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii). 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz. 

Hendesehane : Ba Mühendis Vekili, Mühendis Muavini Yüzba. 

Dier Memurlar: Sandk Emini, Antakya Memuru. 



kinci Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip. 

1315-1316 : Müdür (Miralay Safvet Bey), Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Ba 

Mühendis Vekili (Kolaas). 



Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii 


316


___________________________________________________________________________________ 

Hendesehane: Ba Mühendis Vekili, Mühendis Yüzba 

Dier Memurlar; Sandk Emini, Ambar Memuru, Ambar Kâtibi, Antakya Memuru. 




1317 : Müdür (Miralay Safvet Bey), Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Ba 

Mühendis Vekili (Kolaas). 



Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii). 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz. 

Hendesehane: Ba Mühendis Vekili, Mühendis Yüzba. 


Bal ubeler: Münbiç ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Ebu Kalkal ubesi: 


kinci Kâtip; Cebel-i Has ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip 

1318 : Müdür (Miralay Safvet Bey), Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, Ba 



Mühendis. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Bakâtibi, Refiki, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii). 


Hendesehane: Ba Mühendis, Mühendis Yüzba. 


Bal ubeler: Münbiç ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Ebu Kalkal ubesi: 



1319 : Müdür (Miralay Ali Mansur Bey), Muhasebeci, Müfetti, Tahrirat 

Bakâtibi, Ba Mühendis (Binba). 

Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Müfetti, Tahrirat Bakâtibi, 

Ba Mühendis. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebe Bakâtibi, kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit, 



Hendesehane : Ba Mühendis, Mühendis Kolaas. 

Dier Memurlar: Merkez dare Memuru, Antakya Memuru, Sandk Emini 




1320 : Müdür (Miralay Ali Mansur Bey), Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, 

Ba Mühendis Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, 

Tahrirat Bakâtibi, Ba Mühendis. 



Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii), 

Sandk Emini. 

317

ORSAM 


 

Hendesehane: Bamühendis Binba, Mühendis Kolaas 





1321 : Müdür (Mirliva Ali Mansur Paa), Muhasebeci, Tahrirat Bakâtibi, 

Ba Mühendis ve Mühendis. 

Hendesehane: Bamühendis, Mühendis 



Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii) 

Dier Memurlar: Sandk Emini, Ambar Memuru, Ambar Kâtibi 






Ba Mühendis ve Mühendis. 


Mübeyyiz (2 Kii), Sandk Emini. 



Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; s ubesi: Memur, Bakâtip, kinci 

Kâtip; Has ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Antakya ubesi: 

Memur. 


Ba Mühendis ve Mühendis 


Mübeyyiz (2 Kii), Sandk Emini. 


Dier Memurlar: Ambar Memuru, Ambar Kâtibi 



Kâtip; Has ubesi: Memur, Bakâtip, kinci Kâtip; Antakya ubesi: 

Memur 

1324-1326 : Müdür, Tahrirat Bakâtibi, Ba Mühendis, Mühendis 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz, 

Sandk Emini. 

Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Kii), 

Mübeyyiz Muavini. 

Dier Memurlar: Ambar Memuru, Ambar Kâtibi 



Kâtip; Has ubesi: Memur, Bakâtip; Antakya ubesi: Memur 

Vilayet Polis Dairesi 

318


___________________________________________________________________________________ 

1303 : Ba Komiser, Komiser (3 Kii), Polis 

1305 : kinci Komiser, Komiser (2 Kii), Polis 

1306 : Vilayet kinci Komiseri; Üçüncü Komiser (Halep–2 Kii), Üçüncü 

Komiser (Mara–1 Kii), Üçüncü Komiser (Urfa–1 Kii), Polis Memuru 

(Halep–11 Kii), Polis Memuru (Antep–1 Kii), Polis Memuru 

(skenderun–2 Kii), Polis Memuru (Mara–2 Kii), Polis Memuru 

(Birecik–2 Kii), Polis Memuru (Antakya–2 Kii), Polis Memuru (Urfa–1 

Kii). 

1307 : Ba Komiser, Üçüncü Komiser (2 Kii), Polis Memuru (11 Kii). 

1308-1310 : kinci Komiser (Halep); Üçüncü Komiserler: Halep (2 Kii), Mara (1 

Kii), Urfa (1 Kii); Polis Memurlar: Halep (11 Kii), Antep (1 Kii), 

Antakya (2 Kii), skenderun (2 Kii), Mara (1 Kii), Elbistan (1 Ki- 

i), Urfa (1 Kii), Birecik (1 Kii). 

1312 : kinci Komiser (Halep); Üçüncü Komiserler: Halep (1 Kii), Mara (1 

Kii), skenderun (1 Kii), Urfa (1 Kii); Polis Memurlar: Halep (13 

Kii), Antep (1 Kii), skenderun (1 Kii), Mara (1 Kii), Elbistan (1 

Kii), Urfa (1 Kii), Birecik (1 Kii). 

1313 : kinci Komiser (Halep), Üçüncü Komiserler: Halep (2 Kii), Mara 

Polis Memuru (Halep–12 Kii), Polis Memuru (Antep–1 Kii), Polis 

Memuru (skenderun–1 Kii), Polis Memuru (Urfa–2 Kii), Polis 

Memuru (Mara–1 Kii), Polis Memuru (Elbistan–1 Kii), Polis Memuru 

(Birecik–1 Kii). 

1314 : kinci Komiser (Halep), Üçüncü Komiserler: Halep, Antep, skenderun, 

Mara, Urfa, Polis Memuru (Halep–16 Kii), Polis Memuru 

(Antep–3 Kii), Polis Memuru (skenderun–1 Kii), Polis Memuru 

(Mara–1 Kii), Polis Memuru (Elbistan–1 Kii), Polis Memuru (Birecik–1 

Kii). 

1315 : kinci Komiser (Halep), Üçüncü Komiserler: Antep, Urfa, Mara, 

Kilis, skenderun, Polis Memuru (Halep–15 Kii), Polis Memuru 

(Elbistan–1 Kii), Polis Memuru (Birecik–1 Kii), Polis Memuru (Antakya–1 

Kii), Polis Memuru (Mara–3 Kii), Polis Memuru (Antep– 

2 Kii), Polis Memuru (Halep–1 Kii), Polis Memuru (skenderun–4 

Kii), Polis Memuru (Zeytun–1 Kii). 

1316 : Vilayet Polis Ba Komiseri, kinci Komiserlikte Müstahdem Ba Komiser, 

Üçüncü Komiser. 

Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Polis Memuru (13 Kii); Urfa Sanca: Üçüncü 

Komiser, Polis Memuru; Birecik Kazas: Polis Memuru; Mara Sanca: 

Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Elbistan Kazas: Polis 

Memuru; Zeytun Kazas: Polis Memuru; Antep Kazas: Üçüncü 

Komiser, Polis Memuru (4 Kii); skenderun Kazas: Üçüncü Komiser, 

Polis Memuru (3 Kii); Antakya Kazas: Polis Memuru, Kilis 

Kazas: Polis Memuru. 

1317 : Vilayet Polis Ba Komiseri, Ba Komiser, kinci ve Açktan Ba Komiser, 

kinci Komiser, Üçüncü Komiser. 

Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba Komiser), Üyeler (2 Kii). 

319

ORSAM 


 


Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Mara Sanca: Üçüncü Komiser, 

Polis Memuru (6 Kii); Antep Kazas: Üçüncü Komiser (2 Kii), Polis 

Memuru (2 Kii); skenderun Kazas: kinci Komiser, Polis Memuru 

(4 Kii); Antakya Kazas: Polis Memuru; Kilis Kazas: Polis 

Memuru. 

1318 : Vilayet Polis Ba Komiseri, Ba Komiser, Üçüncü Komiser (3 Kii). 

Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba Komiser), Üyeler (2 Kii Üçüncü Komiser). 

Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Polis Memuru (10 Kii); Urfa Sanca: kinci 

Komiser, Polis Memuru; Birecik Kazas: Polis Memuru; Mara Sanca: 

Ba Komiser, Polis Memuru (5 Kii); Zeytun Kazas: Üçüncü 

Komiser, Polis Memuru; Antep Kazas: Üçüncü Komiser, Polis 

Memuru (3 Kii); skenderun Kazas: kinci Komiser, Polis Memuru 

(4 Kii); Antakya Kazas: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Kilis 

Kazas: Polis Memuru; Bilan Kazas: Polis Memuru. 

1318-1319 : Vilayet Polis Ba Komiseri, lave Ba Komiser, Açktan kinci Komiser, 

Üçüncü Komiser (2 Kii), Açktan Üçüncü Komiser. 

Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba Komiser), Üyeler (kinci Komiser- 

Üçüncü Komiser). 


Komiser, Polis Memuru (2 Kii); Birecik Kazas: Polis Memuru; Mara 

Sanca: kinci Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Zeytun Kazas: 

Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Elbistan Kazas: Polis 

Memuru; Antep Kazas: Açktan kinci Komiser, Polis Memuru (3 

Kii); Kilis Kazas: Polis Memuru; Bilan Kazas: Polis Memuru; skenderun 

Kazas: kinci Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Antakya 

Kazas: Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Süveydiye Nahiyesi: 

Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru 

1320 : Vilayet Polis Ba Komiseri, Açktan kinci Komiser, Açktan Üçüncü 

Komiser (3 Kii) 


Üçüncü Komiser) 

Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Polis Memuru (19 Kii) ; Urfa Sanca: Açktan 

Ba Komiser, Polis Memuru (2 Kii); Birecik Kazas: Polis Memuru; 

Mara Sanca: Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru (2 Kii); 

Zeytun Kazas: Polis Memuru (2 Kii); Elbistan Kazas: Polis Memuru; 

Antep Kazas: Açktan kinci Komiser, Polis Memuru (3 Ki- 

i); Kilis Kazas: Üçüncü Komiser; Bilan Kazas: Polis Memuru; skenderun 

Kazas: kinci Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Antakya 

Kazas: Ba Komiser, Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Süveydiye 

Nahiyesi: Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru. 

1321 : Vilayet Polis Ba Komiseri, kinci Komiser, Açktan kinci Komiser 

(2 Kii), Üçüncü Komiser (6 Kii), Açktan Üçüncü Komiser (3 Kii), 

Polis Memuru. 

320


___________________________________________________________________________________ 



Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Polis Memuru (23 Kii). 

Antep Kazas : Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Kilis Kazas: kinci Komiser; 

skenderun Kazas: Açktan Ba Komiser, Polis Memuru (4 Ki- 

i); Antakya Kazas: Ba Komiser, Polis Memuru (2 Kii); Bilan Kazas: 

Polis Memuru; Süveydiye Kazas: Üçüncü Komiser; Harim 

Kazas: Polis Memuru; dlip Kazas: Üçüncü Komiser; Urfa Sanca- 

: kinci Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Birecik Kazas: Üçüncü 

Komiser, Polis Memuru; Mara Sanca: Üçüncü Komiser, Polis 

Memuru (3 Kii); Zeytun Kazas: Üçüncü Komiser; Elbistan Kazas: 

Polis Memuru. 

1322 : Vilayet Polis Ba Komiseri, Açktan Ba Komiser, Açktan kinci 

Komiser (3 Kii), Üçüncü Komiser (4 Kii), Açktan Üçüncü Komiser 

(4 Kii). 



Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Polis Memuru (24 Kii); Antep Kazas: Üçüncü 

Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Kilis Kazas: kinci Komiser; skenderun 

Kazas: Üçüncü Komiser, Açktan Üçüncü Komiser (2 Ki- 

i), Polis Memuru (2 Kii); Antakya Kazas: Üçüncü Komiser, Polis 

Memuru (2 Kii); Bilan Kazas: Polis Memuru; Süveydiye Kazas: 

Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Harim Kazas: Ba Komiser; dlip 

Kazas: Üçüncü Komiser; Urfa Sanca: kinci Komiser, Polis Memuru 

(4 Kii); Birecik Kazas: Açktan Üçüncü Komiser; Mara 

Sanca: Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Zeytun Kazas: 

Polis Memuru; Elbistan Kazas: Üçüncü Komiser. 

1323 : Vilayet Polis Ba Komiseri (Ömer Tevfik Bey), kinci Komiser, Açktan 

kinci Komiser (3 Kii), Üçüncü Komiser (5 Kii), Açktan Üçüncü 

Komiser (2 Kii) 

Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba Komiser), Üyeler (2 Kii kinci Komiser). 

Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Polis Memuru (24 Kii); Antep Kazas: kinci 

Komiser, Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru (2 Kii); Kilis 

Kazas: Açktan Ba Komiser, Polis Memuru; skenderun Kazas: 

Üçüncü Komiser, Polis Memuru (4 Kii); Antakya Kazas: Açktan 

kinci Komiser, Polis Memuru (2 Kii); Bilan Kazas: Açktan Üçüncü 

Komiser; Süveydiye Kazas: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; 

Harim Kazas: Üçüncü Komiser; dlip Kazas: Üçüncü Komiser; 

Mare Kazas: Açktan kinci Komiser; Urfa Sanca: kinci Komiser, 

Polis Memuru (3 Kii); Birecik Kazas: Ba Komiser; Mara Sanca: 

Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Zeytun Kazas: 

Polis Memuru; Elbistan Kazas: Üçüncü Komiser. 

1324 : Vilayet Polis Ba Komiseri (Ömer Reit Bey), Açktan Ba Komiser, 

kinci Komiser, Açktan kinci Komiser (4 Kii), Üçüncü Komiser (2 

Kii), Açktan Üçüncü Komiser (2 Kii). 

321

ORSAM 


 

Polis Meclisi Heyeti: Reis (Ba Komiser), Üyeler (Açktan Ba Komiser- kinci Komiser). 

Vilayet Merkezi Polis Memurlar: Birinci Mukayyit, kinci Mukayyit, Polis Memuru 

(19 Kii); Antep Kazas: kinci Komiser, Açktan Üçüncü Komiser 

(2 Kii), Polis Memuru (3 Kii); Kilis Kazas: Açktan Ba Komiser, 

Polis Memuru; skenderun Kazas: Üçüncü Komiser, Polis Memuru 

(3 Kii); Antakya Kazas: Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru 

(2 Kii); Süveydiye Kazas: Açktan kinci Komiser, Açktan Üçüncü 

Komiser; Bilan Kazas: Açktan kinci Komiser; Harim Kazas: 

Açktan Ba Komiser; dlip Kazas: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; 

Bâb Kazas: Üçüncü Komiser; Urfa Sanca: Ba Komiser, kinci 

Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Birecik Kazas: Açktan Üçüncü 

Komiser; Mara Sanca: Üçüncü Komiser, Açktan Üçüncü Komiser, 

Polis Memuru (3 Kii); Elbistan Kazas: Üçüncü Komiser; 

Zeytun Kazas: Polis Memuru. 

1326 : Vilayet Polis Müdürü (Ferit Lütfü Paa), Açktan Ba Komiser, kinci 

Komiser (2 Kii), Açktan kinci Komiser (3 Kii), Üçüncü Komiser, 

Açktan Ba Komiser, Açktan Üçüncü Komiser (5 Kii). 

Polis Meclisi : Polis Meclisi Reisi (kinci Komiser), Üyeler (1 Kii Açktan Ba Komiser, 

1 Kii Üçüncü Komiser). 

Polis Memurlar: Vilayet Merkezi: Mukayyit (2 Kii), Polis Memuru (14 Kii); Antep 

Kazas: Üçüncü Komiser, Açktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru 

(2 Kii); Kilis Kazas: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; skenderun 

Kazas: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Antakya Kazas: 

Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Kii); Bilan Kazas: Açktan 

Üçüncü Komiser; dlip Kazas: Açktan kinci Komiser; Harim Kazas: 

Açktan kinci Komiser; Cisr-i uûr Kazas: Açktan kinci 

Komiser; Bâb Kazas: Ba Komiser; Urfa Sanca: Açktan kinci 

Komiser, Polis Memuru (4 Kii); Birecik Kazas: Açktan Üçüncü 

Komiser, Polis Memuru; Mara Sanca: Açktan Ba Komiser, Polis 

Memuru (3 Kii); Zeytun Kazas: Polis Memuru; Elbistan Kazas: 

Üçüncü Komiser. 

Menafi Sand Komisyonu 

1305-1306 : Reis, Üye (3 Kii) 

Sicil-i Ahval Komisyonu 

1307-1309 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Mektupçu Mümeyyizi, Muhasebe Mümeyyizi, 

Evrak Müdürü. 

1310-1313 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Muhasebe Mümeyyizi, Evrak Müdürü, 

Mektupçu Mümeyyizi. 

1314-1315 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Muhasebe Mümeyyizi, Mektupçu Mümeyyizi, 

Evrak Müdürü. 

322


___________________________________________________________________________________ 

1316-1324 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Mektupçu Mümeyyizi, Evrak Müdürü, 

Muhasebe Mümeyyizi. 

Halep Ziraat Bankas ubesi 

1307 : Memur, Ziraat Bankas ube Meclisi: Reis, Üyeler (5 Kii), Kâtip 

1308 : Memur, Kâtip (5 Kii). 

Ziraat Bankas dare Meclisi: Reis, Üyeler (8 Kii), Kâtip. 

1309-1310 : Müfetti, ube Memuru. 

Ziraat Bankas dare Meclisi: Reis, Üyeler (7 Kii), Bakâtip. 

ube Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip, Tahsildar (2 Kii). 

1312 : ube Memuru, Muavini. 

Ziraat Bankas dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Kii), Bakâtip. 

ube Kalemi: Bakâtip, Muavini, Refiki, Tahsildar. Vilayet Ziraat Müfettii ve Numune 

Çiftlii Müdürü, Korucu. 


ube dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Kii). 

ube Kalemi : Bakâtip, kinci Kâtip. 

Tahsil Heyeti ve Hademeler: Tahsildar (3 Kii), Ambarc ve Odac, Vilayet Ziraat 

Müfettii ve Numune Çiftlii Müdürü, Korucu. 



ube Kalemi: Bakâtip, kinci Kâtip. 

1315 : Memur, Muavini. 


ube Kalemi : Bakâtip, kinci Kâtip, Muvazzaf Mülazm. 

Tahsil Heyeti ve Hademeler: Tahsildar (3 Kii), Ambarc ve Odac. 



ube Kalemi: Bakâtip, Mukayyit, kinci Kâtip. 

Tahsil Heyeti: Tahsildar (3 Kii), Ambarc ve Odac. 

1317-1318 : Memur, Muavini. 

ube dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Kii) 

ube Kalemi: Bakâtip, Mukayyit, kinci Kâtip, Veznedar, Tahsildar (2 Kii), Ambarc. 



ube Kalemi : ube Bakâtibi, Hisse-i ane Mukayyiti, Veznedar, kinci Kâtip, Tahsildar 

(2 Kii), Ambarc ve Odac. 

1320 : Memur, Muavini 


ube Kalemi: ube Bakâtibi, Hisse-i ane Mukayyiti, kinci Kâtip, Veznedar, Tahsildar 


1321-1323 : Memur, Muavini. 


323

ORSAM 


 



1324 : Memur, Muavini 

ube dare Meclisi: Reis: Mehmet Mer’i Paa (Rumeli Beylerbeyi), Üyeler (3 Kii). 



1326 : Memur, Muavin 

dare Meclisi ubesi: Reis, ube Memuru, Üyeler (3 Kii). 

ube Kalemi: Füruhat Mukayyiti, Hisse-i ane Mukayyiti, Yevmiye Kâtibi, Veznedar, 

Evrak Mukayyiti, Tahsildar (2 Kii), Mülazm (2 Kii). 

Vilayet Orman daresi 

1307 : Müfetti, Kâtip, Kolcu. 

1308 : Müfetti, Kâtip, Ondalk Memuru, Kolcu (2 Kii). 

1309-1318 : Müfetti, Kâtip, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Kii) 

1319-1320 : Müfetti, Kâtip, Tezkere Muharriri, Piyade Kolcusu (2 Kii). 

1321 : Müfetti, Kâtip, Tezkere Muharriri, Piyade Kolcusu (2 Kii), Vilayet 

Numune Çiftlii Müdür Vekili ve Muavini, Korucu, Vilayet Baytar 

Müfettii, Refiki. 

1322-1324 : Müfetti, Kâtip, Tezkere Muharriri, Piyade Kolcusu (2 Kii), Vilayet 

Numune Çiftlii Müdür Vekili ve Muavini, Vilayet Baytar Müfettii, 

Baytar Muayene Memuru. 

1326 : Müfetti, Bakâtip, Tezkere Muharriri, Bâbü’l-Ferrac Orman Ondalk 

Memuru, Piyade Kolcusu (2 Kii), Vilayet Numune Çiftlii Müdür 

Vekili ve Muavini, Vilayet Baytar Müfettii, Baytar Muayene Memuru. 

Tahsilât daresi 

1308 : Tahsilât- Bakaya Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler (4 Kii), Kâtip (2 

Kii). 

Tahsilât- Umumiye Komisyonu: Reis (Mirliva Musa Kazm Paa), Üyeler: Jandarma 

Komutan, Vergi Müdürü, dare Meclisi Üyesi (2 Kii), Kâtip. 

1309 : Memur (Miralay), Kâtip, Refiki (2 Kii). 

1310 : Memur (Miralay), Kâtip, Refiki. 

1312 : Komisyon Reisi (Mirliva evket Paa), Memur (Kolaas), Kâtip, 

Refiki. 

1313 : Memur (Kolaas), Kâtip, Refiki. 

1314 : Memur (Jandarma Komutan-Miralay), Kâtip, Refiki, Tahsildar (3 

Kii), Ambarc ve Odac. 

1316 : Reis: Vali, Reis Vekili: Mektupçu, Üyeler: Defterdar, Vergi Müdürü, 


324


___________________________________________________________________________________ 

Vilayet Tarik ve Maber Ameliye-i Mükellefesi Bedelât- Nakdiye Tahsilât Heyeti 

704 

1316 : Vilayet Memuru, Sancak Memuru, Kâtip. 

1317 : Reis: Mektupçu, Vilayet Memuru, Sancak Memuru, Kâtip. 

1318 : Reis: Mektupçu, Vilayet Tahsil Memuru, Sancak Tahsil Memuru, 

Kâtip. 

1319 : Vilayet Bedelât- Nakdiye Tahsil Memuru, Halep Sanca Tahsil 

Memuru, Tahsilât Komisyonu Kâtibi. 

1320-1326 : Vilayet Bedelât- Nakdiye Tahsil Memuru, Halep Sanca Bedelât- 

Nakdiye Tahsil Memuru, Halep Bedelât- Nakdiye Kâtibi. 

Mülkiye leri statistik Komisyonu 

1310 : Üyeler: Evrak Müdürü, Mektupçu Mümeyyizi, Vilayet Maiyet Memuru, 

stinaf Bakâtibi, Muhasebe Bakâtibi. 

1312-1315 : Üyeler: Evrak Müdürü, dare Meclisi Bakâtibi, Vilayet Maiyet Memuru, 

Muhasebe Bakâtibi, stinaf Bakâtibi. 

1316-1317 : Üyeler: dare Meclisi Bakâtibi, Evrak Müdürü, Vilayet Maiyet Memuru, 

Muhasebe Mesâlih-i Cariye Kâtibi, statistik Bakâtibi. 

Osmanl Bankas Halep ubesi 

1313 : Müdür, kinci Müdür. 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Muavin (3 Kii). 

Tahrirat Kalemi: Bakâtip, Sandk Emini, Muavini, Mülazm (2 Kii), Kavas. 705 

1314 : Müdür, kinci Müdür 

Muhasebe Kalemi: Bakâtip, Muavin (5 Kii), Sandk Emini, Kavas. 

1315 : Müdür. 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin. 

Tahrirat Kalemi: Tahrirat Kâtibi, Muavini. 

Muamelat Dairesi ve Türkçe Kalemi: Memur (2 Kii), Sandk Emini. 

1316 : Müdür. 


Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini, kinci Muavin. 

Muamelat Dairesi: Memur, Sandk Emini. Hademe: Kavas, Odac. 

1317 : Müdür. 


Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini. 

Muamelat Dairesi: Memur, Muavin (2 Kii). 

Vezne : Sandk Emini, Muavini; Hademe: Kavas, Odac. 

1318-1319 : Müdür, Muavini. 

704 Yol leri Vergisi Tahsilât Heyeti. 

705 Koruma memuru. 

325

ORSAM 


 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin (2 Kii); Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini; 

Muamelat Dairesi: Memur, Muavin (2 Kii); Vezne: Sandk Emini, 

Muavini; Hademe : Kavas. 

1320 : Müdür, Muavini 

Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin (3 Kii); Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini. 

Muamelat Dairesi: Memur (5 Kii); Vezne: Sandk Emini, Muavini; Rehin Emval 

Memurlar: skenderun Memuru, Halep Memuru; Hademe : Kavas 

(2 Kii). 

1321-1322 : dare Heyeti: Müdür, Muavini. 

Muhasebe Heyeti: Ba Muhasebeci, Sandk Emini, Evrak ve Muamelat Dairesi Reisi, 

skenderum Muamelat Bakâtibi. 

darede Bulunan Memurlar: Memur (13 Kii). 

Banka Kavaslar: Kavas (2 Kii). 

1323 : dare Heyeti: Birinci, Muavini 

Muhasebe Evrak Tahrirat ve Rehinbend Daireleri: Evrak ve Muamelat Dairesi 

Reisi, Muhasebe Bakâtibi, Tahrirat Bakâtibi, Sandk Emini, 

Rehinbend Reisi. 

darede Bulunan Memurlar: Memur (13 Kii). 


1324 : dare Heyeti: Birinci Müdür, kinci Müdür. 

Hukuk Dairesi: Hukuk Müaviri. 

Muhasebe Dairesi: Muhasebeci, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki. 

Evrak Dairesi: Reis, Birinci Refiki, kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Dördüncü Refiki, 

Beinci Refiki. 

Veznedar Dairesi: Sandk Emini, Birinci Refiki, kinci Refiki. 

Emval Dairesi: Reis, Birinci Refiki, kinci Refiki. 

skenderun’da Bulunan Emval Dairesi: Reis, Refiki. 

Muhaberat Dairesi: Bakâtip, Refiki. 


1326 : dare Heyeti: Birinci Müdür, kinci Müdür, Kontrol Memuru. 

Hukuk Dairesi: Hukuk Müaviri. 

Muhasebe Dairesi: Ba Muhasebeci, Bakâtip, Sandk Emini. 

Evrak Dairesi Reisi, Kambiyo Dairesi Reisi, Emval Dairesi Reisi. 

skenderun Emval Dairesi: Reis, Refiki; Banka Kavaslar (2 Kii). 

Hamidiye Gureba Hastanesi dare Heyeti 

1319-1320 : Birinci Tabip, Operatör ve kinci Tabip (Kolaas), Müdür ve Kâtip, 

Eczac Vekili, Karantina Tabip Vekili (Binba). 

1321-1322 : Birinci Tabip, Operatör ve kinci Tabip (Kolaas), Müdür, Eczac, 

Erkek Hademe (12 Kii), Kadn Hademe (4 Kii). 

dare Komisyonu Heyeti: Reis, Üyeler (4 Kii), Karantina Tabibi. 

1323 : Birinci Tabip Vekili (Tabip Yüzba), Operatör ve kinci Tabip (Kolaas), 

Müdür, Kâtip ve Depo Memuru, Eczac, Erkek Hademe (12 

Kii), Kadn Hademe (4 Kii). 


326


___________________________________________________________________________________ 

1324 : Birinci Tabip (Shhiye Müfettii), kinci Tabip (Belediye Tabibi), 

Üçüncü Tabip (Belediye Tabip Muavini), Operatör (Kolaas), Müdür, 

Kâtip ve Depo Memuru, Eczac, Tmarc, Kâtip Muavini, Tmarhane 

Gardiyan, Ba Hademe, Erkek Hademe (10 Kii), Kadn 

Hademe (2 Kii). 


1326 : Birinci Tabip (Vilayet Shhiye Müfettii), kinci Tabip (Kolaas), 

Belediye Tabip Muavini, Operatör (Kolaas), Eczac, Tmarc, Tmarc 

ve Eczac Muavini, Müdür, Bakâtip ve Depo Memuru, Kâtip 

Muavini, Ba Hademe, Bimarhane Gardiyan, Aç, Erkek Hademe 

(10 Kii), Kadn Hademe (2 Kii) 

dare Komisyonu: Reis (Müftü), Üyeler (4 Kii), Karantina Tabibi 

2. Halep, Mara ve Urfa Sancaklar Merkez Mülkiye Tekilat 

HALEP SANCAI 

Halep Livas Erkan Ve Memurlar 

Halep Sancann idari tekilat hakknda bilgiler sadece 1284-1290 ile 1299-1303 

arasnda yaymlanan Halep Vilayet Salnamelerinde verilmi, daha sonraki yllara ait 

salnamelerde verilmemitir. 

Liva Mutasarrflar 

1284 : Ethem Pertev Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1285 : Ahmet Salim Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1286 : Mehmet Rfat Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1287-1288 : Kamil Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1290 : Mutasarrf atanmam ve Naip Mehmet Tevfik Efendi vekâleten 

yürütmektedir. 

1299-1300 : Merkez Mutasarrf Hakk Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi) 

1302-1303 : Merkez Mutasarrf Ahmet zzet Bey (Rütbesi: Mütemayiz) 

Liva Erkân ve Memurlar 

1284-1285 : Mutasarrf Muavini, Naip, Müftü, Muhasebeci, Tahrirat Müdürü. 

1286-1288 : Naip, Müftü, Muhasebeci, Tahrirat Müdürü. 

1290 : Naip, Müftü, Muhasebeci, Defter-i Hakan Memuru. 

1299-1303 : Müftü, Muhasebeci, Tahrirat Müdürü. 

Liva dare Meclisi 

1284 : Reis (Mutasarrf Bey), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, Tahrirat 

Müdürü, Müftü ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 

1285 : Reis (Mutasarrf Bey), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, Müftü, 

Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 5 Kii. 



327

ORSAM 


 

1287-1288 : Reis (Mutasarrf Bey), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, Tahrirat 

Müdürü, Müftü ve Seçilmi Üyeler: 4 Kii. Meclis Memurlar 

ise, Birinci Kâtip, kinci Kâtip ve Mukayyit’ten olumaktadr. 

Liva Temyiz-i Hukuk Meclisi 

Bu meclis 1284’ten 1288 tarihine kadar mevcuttur. Meclis bu tarihten sonra 

Bidayet Mahkemesi adn almtr. 

1285 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (7 Kii). 

1285 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (6 Kii), Kâtip (2 Kii), Mukayyit (3 

Kii). 

1286 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (7 Kii), Kâtip, Mukayyit (2 Kii). 

1287 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (7 Kii), Mukayyit. 

1288 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (6 Kii), Kâtip, Mukayyit (2 Kii). 

Bidayet Mahkemesi 706: 

1290 : 1 Reis (Naip Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 2 Mukayyit. 

1299-1300 : Müdde-i Umumi Muavini. 

Hukuk Dairesi 

1299-1303 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm). 

Ceza Dairesi 

1299-1300 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip. 

1302 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip, Müdde-i Umumi Muavini. 

1303 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülazm), Bakâtip. 

Bidayet Mahkemesi Refakatindeki Memurlar 

1299-1303 : Ba Müstantik, kinci Müstantik, Mukavelat Muharriri, cra Memuru. 

er’iye Mahkemesi 

1302-1303 : Bâb Bakâtibi, Kassam Bakâtibi, Birinci Kâtip, kinci Kâtip, Ceride 

Kâtibi (2 Kii), Zabt Kâtibi, Ba Mukayyit, kinci Mukayyd, Zabt 

Kâtibi (2 Kii), zinname Kâtibi. 

Ticaret Mahkemesi 

1286 : Reis, Üyeler (2 Kii), Kâtip, Tercüman. 

1290 : Reis, Üyeler; Daimi (2 Kii), Geçici(2 Kii), Bakâtip, kinci Kâtip, 

Protesto Kâtibi ve Tercüman. 

1299-1300 : Reis, Üyeler; Daimi (2 Kii), Geçici(2 Kii), Bakâtip. 

1302-1303 : Reis, Üyeler Daimi (2 Kii), Geçici(4 Kii), Bakâtip. 

706 Eskiden Asliye Mahkemelerine verilen ad. Bu mahkemenin kadrolar 1290 tarihli Halep Vilayeti 

Salnamesinde “Kaza Dava Meclisi” ad altnda verilmektedir. 

328


___________________________________________________________________________________ 

Liva Evkaf Kalemi 

1290 :Bakâtip, Tahrirat Müsevvidi, Muhasebe Kâtibi (2 Kii), Mübeyyiz (2 

Kii), Mukayyit (2 Kii). 

Liva Muhasebe Kalemi 

1284 : Kâtip (8 Kii) ve Sandk Emini. 

1285 : Kâtip (7 Kii), Emlak Muharriri, Mukayyit (3 Kii), Mübeyyiz. 

1286 : Kâtip (7 Kii), Emlak Muharriri, Mukayyit (2 Kii), Sandk Emini, 

Mübeyyiz (2 Kii), Mukataalar 707 Birinci Kâtibi, Mukataalar Kâtibi (3 

Kii). 

1287 : Kâtip (7 Kii) Varidat Kâtibi ve Yardmcs(2 Kii), Masarifat Kâtibi, 

Yardmcs (2 Kii), Sandk Emini, Mübeyyiz (2 Kii). 

1288 : Varidat Kâtibi, Yardmcs(3 Kii), Masarifat Kâtibi, Yardmcs (3 

Kii), Emirler ve Müzakereler Mukayyidi, Sandk Emini, Mukataalar 


1299-1300 : Muhasebeci, Varidat Mukayyidi, Kâtip (3 Kii), Sandk Emini. 

1302-1303 :Kâtip (4 Kii), Sandk Emini. 

Liva Tahrirat Kalemi 

1284 : Kâtip (6 Kii). 

1285 : Kâtip (7 Kii), Sandk Emini, Mukataalar Birinci Kâtibi, Mukataalar 


1286 : Kâtip (10 Kii) 

1287 : Kâtip (10 Kii), Tahrir Kâtibi ve Yardmcs, Mukayyit (2 Kii), 

Messah 708 (2 Kii), Mukataalar Kâtibi (5 Kii). 

1288 : Müdür, Refiki, Mukayyit (2 Kii), Messah (2 Kii) , Kâtip (9 Kii). 



Belediye Dairesi Meclisi 

1286 : Reis (Mehmet Aa), Üyeler (9 Kii), Kâtip ve Sandk Emini. 

1287 : Reis (Ragp Efendi), Üyeler (7 Kii), Sandk Emini, Memleket Tabibi, 

Karantina Tabibi ve Binalar Müdürü. 

1288 : Reis (Mehmet Aa), Üyeler (8 Kii), Kâtip, Sandk Emini, Memleket 

Tabibi, Karantina Tabibi ve Binalar Müdürü. 

1290 : Reis (Abdulkadir Efendi), Üyeler (6 Kii) ve Kâtip. 

1299-1300 : Reis (Bahattin Efendi), Reis Muavini, Üyeler (10 Kii), Bakâtip, 

Muavini, Memleket Tabibi, Eczac, Mühendis, Ba Müfetti, Sandk 

Emini, Tulumbac Ba. 

1302-1303 : Reis (Bahattin Efendi), Muavini, Üyeler (8 Kii), Bakâtip. 

707 Arazinin kesime verilmesi, belli bir kira karlnda mülk edinmesi. Ekili arazi halinde vakfedilip, 

daha sonra arsaya veya ba ve bahçeye çevrilen yer için öür (öür vergisi, onda bir, mahsulden alnmas 

gereken onda bir vergi, aar) karlnda verilen kiraya mukataa denir. 

708 Topograf. 

329

ORSAM 


 

Belediye Eczanesi: 

1302 : Eczac, Cerrah, Karantina Tabibi Vekili. 

1303 : Eczac, Cerrah, Karantina Tabibi. 

Halep Kazas Aar Memurluu 

1299-1300 : Bakâtip, Refiki 

1302 : Memur, Bakâtip, Muavini. 

Tahsilât Dairesi 

1299-1300 :Halep Sanca Ba Tahsildar, Halep Kazas Ba Tahsildar, Rütiye 

Mektebi Muallimi. 

Tahsildarlar 

1302-1303 : Liva Ba Tahsildar, Halep Kazas Ba Tahsildar. 

Halep Gümrük daresi 

1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Bakâtip, Gümrük Sandk Emini, Halep 

Rüsumat Memuru, Rüsumat Bakâtibi ve Rüsumat Sandk Emini. 

Defter-i Hakani daresi 

1290 : Kâtip ve kinci Kâtip. 

1302-1303 : Memur, Bakâtip, Muavini, Halep Kazas Tapu Kâtibi 

Halep Kazas Bal Çiftlii Hümayun Müdürlüü 

1287-1288 : Çiftlik Müdürü. 

Reji daresi 

1302-1303 : Müdür, Bakâtip. 

Menafi Umumiye Sand 709 Komisyonu 

1287-1288 : 4 Vekil. 

1290 : 2 Vekil. (Sermayesi: 30.000 Kuru). 

1302-1303 : 3 Vekil. 

Hapishane Memurlar 

1302 : Kâtip, Ba Gardiyan. 

1303 : Müdür, Kâtip, Ba Gardiyan. 

Halep Mutasarrflna Bal Urban Kaymakaml 

Bu kaymakamlk sadece 1285-1287 tarihleri arasnda yaymlanan Halep Vilayet 

Salnamelerinde görülmekte ve kadrosu; Kaymakam Hüseyin Efendinin yannda 

bir Mal Müdüründen olumaktadr. 

Halep Mutasarrflna Bal Urban eyhleri 

1287-1288 : Hadidi Aireti: eyh Hareç El-brahim 

709 Ziraat Bankasnn kurulmasndan önce çok az bir faizle halka kredi veren ve belediyeye bal olan 

bir sandktr. 

330


___________________________________________________________________________________ 

MARA SANCAI 

Elbu Hamis Aireti: eyh ahap Musa 

Beni Said Aireti: eyh Tamer 

Lehib Aireti: Faris El-ubat 

Ümeyrat Aireti: eyh Mehmet El-Hasan 

Mara Livas Erkan Ve Memurlar 


1284 : Nait Paa (Rütbesi: Beylerbeyi) [Liva Kaymakam] 710 

1285 : Veysi Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1286 : Ali Arslan Paa (Rütbesi: Mirniran) 

1287-1288 : Hasan Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1290 : Ahmet Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi) 

1293 : Halil Sami Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1295 : Tevfik Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi) 

1299 : Münip Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1300 : Mehmet Reit Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1302-1307 : Yahya Dede Paa (Rütbesi: Rumeli) 

1308 : Mehmet Salih Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1309-1310 : Ahmet Nazm Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1312-1313 : Abdulvahap Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1314 : Salih Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1315-1317 : Hac Arifi Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1318-1319 : Galip Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1320-1321 : Süleyman Nuri Bey (Rütbesi: Ulâ) 

1322-1324 : Hasan Hüsnü Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1326 : Reit Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 


1284 : Muavin, Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü. 

1285-1288 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü. 

1290 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü, Emlak Memuru, Evkaf 

Muhasebecisi, Defter-i Hakani Memuru. 


1302 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü, Aar Müdürü. 



1284 : Reis (Kaymakam Paa), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, 

Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler 711: 6 Kii. 

710 1284 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde kazalarn banda bulunan yönetici için “Kaymakam” deil 

“Kaza Müdür”ü unvan kullanlmaktadr. 

711 Genel olarak, seçilmi üyelerin yars Müslüman ve dier yars Gayrimüslimlerden olumaktadr. 

331

ORSAM 


 

1285-1286 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, Tahrirat 


1287 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, Tahrirat 




1293 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 5 Kii: Naip, Müftü, Muhasebeci, 

Tahrirat Müdürü, Evkaf Muhasebeci ve Seçilmi Üyeler: 6 Ki- 

i. 


Müdürü, Müftü, Kâtip ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 


Müdürü, Müftü, Kâtip ve Murahhas. Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 

1305-1306 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 5 Kii: Naip, Muhasebeci, 

Müftü, Tahrirat Müdürü ve Murahhas. Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 

1307 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 6 Kii: Naip, Muhasebeci, Tahrirat 

Müdürü, Müftü, Kâtip ve Murahhas. Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 


Müdürü, Müftü ve Meclis dare Kâtibi. Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 


Müdürü, Müftü, Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 


Müdürü, Müftü, Katolik Murahhas, Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 


Müdürü, Müftü, Katolik Murahhas, Ermeni Murahhas, Seçilmi 

Üyeler: 6 Kii. 


Müdürü, Müftü, Katolik Murahhas, Ermeni Murahhas, Seçilmi 

Üyeler: 4 Kii. 

Liva stintak dare Meclisi 

1321 : Meclis dare Kâtibi, Meclis dare Müddei Umumisi, Meclis dare 

Müstantik, Maiyet Memuru 

1322 : Müddei Umumi Muavini, Müstantik, Zabt Kâtibi. 

1323 : Müddei Umumi Muavini, Müstantik, Zabt Kâtibi ve Maiyet Memuru 

(2 Kii). 

1324-1326 : Müddei Umumi Muavini, Tahrirat Müdürü, Müstantik Evrak Memuru, 

Zabt Kâtibi, Mübeyyiz 712 ve Maiyet Memuru (2 Kii). 


1284 : Kâtip (5 Kii). 

1285-1286 : Kâtip (6 Kii), , Emlak Muharriri, Mukayyit, Mübeyyiz, Sandk Emini. 

712 Müsveddeyi temize çeken kâtip. 

332


___________________________________________________________________________________ 

1287-1288 : Kâtip (5 Kii), Komisyon Bakâtibi, Vukuat Kâtibi, Senetler ve lamat 

Kâtibi, Emlak Muharriri, naat ve Tahsilât Kâtibi, Seyyar Kâtip, 

Yardmc Kâtip (2 Kii). 

1290 : Kâtip (4 Kii), Arazi Bakâtibi, kinci Kâtibi, Tapu Kâtibi. 

1293-1295 : Kâtip (7 Kii). 

1299-1306 : Müsevvid Evvel ve Yardmcs, Evrak Mukayyidi, Mübeyyiz ve 

Yardmcs. 

1307 : Ba Müsevvid, Yardmcs, Evrak Mukayyidi, Mübeyyiz (2 Kii). 

1308 : Ba Müsevvid, Evrak Mukayyidi, kinci Müsevvid, Mübeyyiz (2 

Kii). 

1309 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (3 Kii), Vergi Memuru, 

Kâtip, Yardmcs, Defterci. 

1310-1313 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (3 Kii). 

1314 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz 

(3 Kii). 

1315-1317 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz 


1318 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz 


1319-1320 : Meclis dare Kâtibi, Meclis dare Müddei Umumisi, Müsevvid (2 

Kii), Mübeyyiz (2 Kii), Mülazm (8 Kii). 

1321 : Sermüsevvid (2 Kii) Sermübeyyiz, Mübeyyiz (2 Kii), Evrak Mukayyidi 

Mülazm (10 Kii). 

1322 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i 

Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Evrak Mukayyidi, Yardmcs, 

Gazete Datcs, Krtasiye Memuru, Maiyet Memuru, Mülazm 

(11 Kii). 


Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Evrak Mukayyidi, Yardmcs, 

Gazete Datcs, Krtasiye Memuru, Mülazm (1(3 Kii)). 


Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Gazete Datcs, Krtasiye 

Memuru, Mülazm (6 Kii). 

1326 : Meclis dare Kâtibi, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i Sani, Mübeyyiz-i 

Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Gazete Datcs, Mülazm (8 Kii). 

Liva Evrak Kalemi 

1319 : Evrak Memuru, Yardmcs, Mülazm (2 Kii). 

1326 : Evrak Memuru, Yardmcs, Krtasiye Memuru, Mülazm (3 Kii). 


1284 : Kâtip (4 Kii), Sandk Emini. 

1285 : Kâtip (4 Kii). 

1286 : Kâtip (6 Kii). 

1287-1288 : Kâtip (5 Kii). 

333

ORSAM 


 

1290 : Kâtip (5 Kii) ve Sandk Emini, Rüsumat Müdür, Rüsumat Kâtibi ve 

Ambarc. 

1293-1295 : Kâtip (5 Kii) ve Sandk Emini. 

1299 : Varidat Kâtibi, Yardmcs, Masarifat Kâtibi, Yardmcs, Mesalih-i 

Cariye Kâtibi, Yardmcs, Yevmiye Varidat Mukayyidi ve Sandk 

Emini. 


1302 : Bakâtip, Yardmc Kâtip (7 Kii), Sandk Emini. 

1303 : Bakâtip, Yardmc Kâtip (6 Kii), Sandk Emini. 

1305 : Bakâtip, Yardmc Kâtip (5 Kii), Yevmiye Kâtibi, Sandk Emini. 

1306-1307 : Bakâtip, Yardmc Kâtip (4 Kii), Yevmiye Kâtibi, Sandk Emini. 

1308-1319 : Varidat Kâtibi, Yardmcs, Masarifat Kâtibi, Yardmcs, Mesalih-i 

Cariye Kâtibi, Yardmcs, Yevmiye Kâtibi, Sandk Emini. 


Cariye Kâtibi, Yardmcs, Yevmiye Kâtibi, Sandk Emini, Mülazm 

(2 Kii). 

1321-1322 : Varidat Kâtibi, Yardmcs, Masarifat Kâtibi, Yardmcs, Mesalih-i 

Cariye Kâtibi, Yardmcs, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sandk 

Emini, Mülazm (5 Kii). 


Cariye Kâtibi, Yardmcs, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sandk 

Emini, Krtasiye Memuru , Mülazm (4 Kii). 


Cariye Kâtibi, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sandk Emini, 

Hazine Dava Vekili, Krtasiye Memuru , Mülazm (3 Kii). 

1326 : Varidat Bakâtip, Yardmcs, Masarifat Bakâtibi, Yardmcs, 

Mesalih-i Cariye Kâtibi, Yardmcs, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, 

Sandk Emini, Hazine Dava Vekili, Krtasiye Memuru , Mülazm 

(5 Kii). 

Aar Kalemi 

1300 : Müdür, Bakâtip, kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip. 

1302 : Bakâtip, kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip. 

Emlak Komisyonu ve Memurlar 

1290 : 1 Reis, Bakâtip, Vukuat Kâtibi, Yevmiye Tahsilât ve naat Kâtibi ve 

Senetler ve lamat Kâtibi, Sandk Emini. 

1293 : 1 Reis ve 6 Üye, Bakâtip, Defterci, Kâtip (3 Kii). 

1295 : 1 Reis ve 5 Üye, Bakâtip, Vukuat Kâtibi, Tahsilât Kâtibi ve Senetler 

Kâtibi. 

1299 : Bakâtip, Vukuat Kâtibi, Senetler Kâtibi, Tahsilât Kâtibi. 

Tahrir ve Vergi daresi 

1300 : Memur, Vukuat Kâtibi, Tahsilât Kâtibi. 

1305 : Memur, Kâtip. 

1306 : Memur, Kâtip, Yardmcs, Defterci. 

334


___________________________________________________________________________________ 

1307 : Memur, Kâtip, Yardmcs. 

1308-1309 : Memur, Kâtip, Yardmcs, Defterci. 

1310-1318 : Memur, Bakâtip, kinci Kâtip, Defterci. 

1319 : Memur, Vergi Kâtibi, Yardmcs, Fahri Yevmiye Muharriri. Defterci, 

Mülazm, Süvari Tahsildar (5 Kii), Piyade Tahsildar (7 Kii). 

1320-1321 : Memur, Bakâtip, 2. Kâtip, Defterci, Mülazm (2 Kii). 



Tahmin Heyeti (Vergi daresine Bal) 

1326 : Vergi Tahmincisi (2 Kii), Belediye Tahmincisi (2 Kii). 

Tahsilât Komisyonu 

1321-1326 : Reis, Üyeler; dare Üyesi, Belediye Üyesi, Ba Tahsildar, Kâtip. 

Tahsilât Heyeti 

1322-1323 : Müfetti, Ba Tahsildar, Piyade Tahsildar Dairesi (7 Daire), Süvari 

Tahsildar Dairesi (4 Daire). 

1324 : Tahsil Memuru, Ba Tahsildar, Piyade Tahsildar Dairesi (9 Daire), 

Süvari Tahsildar Dairesi (4 Daire), Evcil Hayvanlar Süvari Tahsildar 

(2 Kii), Evcil Hayvanlar Piyade Tahsildar, Gazhane Memuru, 

Koruyucu. 

1326 : Tahsil Memuru, Ba Tahsildar, Piyade Tahsildar Dairesi (9 Daire), 

Süvari Tahsildar (4 Daire). 

Tetkik ve Tasfiye Bakaya Komisyonu 

1324 : Reis, Ba Tahsildar Kâtibi, Vergi Memuru, Defter-i Hakan Memuru. 

Nüfus daresi 

1300 : Nüfus Memuru, Kâtip. 

1306-1320 : Nüfus Memuru, Kâtip. 

1321 : Nüfus Memuru, Kâtip,Mülazm (3 Kii) 


1323 : Nüfus Memuru, Kâtip. 



Defter-i Hakan-i daresi 

1293 : Müdür, Bakâtip, Tapu Kâtibi, kinci Kâtip, Yoklama Kâtibi. 

1295 : Müdür, Bakâtip, Tapu Kâtibi, kinci Kâtip. 

1299 : Memur ve Tapu Kâtibi. 

1300 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Evkaf Müdürü, kinci Kâtip. 

1305-1307 : Memur ve Kâtip. 

1308-1318 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi. 

1319-1320 : Memur, Kâtip, Tahsilât ve Takip Memuru. 

1321 : Memur, Bakâtip, Yoklama Kâtibi. 

1322 : Memur, Bakâtip, Yoklama Kâtibi, Mülazm. 

335

ORSAM 


 

1323 : Memur, Bakâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi, Mülazm 

(2Kii) 

1324 : Memur, Kâtip, Tapu ve Yoklama Kâtibi, Mülazm (1 Kii) 

1326 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Takip Memuru, Mülazm (2 Kii) 

Boaltma ve ntikal Komisyonu 

1310-1317 : Reis (Naip Efendi), Muhasebeci, Müftü, Defter Hakan-i Memuru, 

Vergi Memuru. 

1318-1320 : Reis (Naip Efendi), Muhasebeci, Müftü, Defter Hakan-i Memuru, 

Evkaf Müdürü, Vergi Memuru, Banka Memuru. 

1321 : Reis (Mutasarrf Bey), Naip, Muhasebeci, Defterdar Memuru. 

1322-1324 : Reis (Mutasarrf Paa), Naip, Muhasebeci, Defterdar Memuru. 

Evkaf daresi 

1305-1317 : Evkaf Müdürü ve Kâtip. 

1318 : Müdür, Kâtip, 1 Üye. 

1319-1321 : Müdür, Kâtip. 

1322-1323 : Müdür, Kâtip, Mülazm (1 Kii). 

1324 : Müdür, Kâtip. 

1326 : Müdür, Kâtip, Mülazm (2 Kii). 

Evkaf Komisyonu 

1310-1314 : Reis, Müftü, Evkaf Müdürü ve 2 Üye. 

1315-1319 : Reis ve 4 Üye. 

1320-1321 : Reis ve 2 Üye. 

1322-1326 : Reis, Evkaf Müdürü, Üyeler (2 Kii). 

Orman daresi 

1307 : Orman Süvari Memuru. 

1308 : Orman Süvari Memuru, Ondalk Memuru. 

1309-1313 : Orman Süvari Memuru, Ondalk Memuru, Kolcu (2 Kii). 

1314-1315 : Süvari Memuru, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Kii). 

1316 : Süvari Memuru, Tezkere Muharriri, Ondalk Muharriri, Kolcu (3 

Kii). 

1317 : Memur, Tezkere Muharriri, Ondalk Muharriri, Ondalk Memuru, 

Kolcu (2 Kii). 

1318 : Süvari Memuru, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Kii). 

1319 : Orman Memuru, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Kii). 

1320-1322 : Orman Memuru, Kâtip ve Tezkere Muharriri, Koruyucu (3 Kii). 

1323 : Orman Memuru, Ondalk Memuru, Koruyucu (3 Kii), Shhiye Baytar. 

1324 : Ondalk Memuru (3 Kii), Koruyucu (3 Kii), Shhiye Baytar. 

1326 : Süvari Memuru, Ondalk Memuru (3 Kii), Koruyucu (3 Kii). 

Ziraat Bankas ubesi 

1308-1309 : Reis, ube Memuru ve 3 Üye. 

336


___________________________________________________________________________________ 

1310-1312 : Reis, ube Memuru, Kâtip ve 3 Üye. 

1313-1318 : Memur, Muavin, Kâtip, Tahsildar. 

1319 : Memur, Muavin, Veznedar. 

1320 : Memur, Muavin, Veznedar, Defterci, Mülazm. 

1321 : Memur, Muavin, Veznedar, Tahsildar. 

1322-1323 : Memur, Muavin, Veznedar, Tahsildar, Odac, Mülazm (3 Kii). 

1324-1326 : Memur, Muavin, Veznedar, Tahsildar, Odac, Mülazm (4 Kii). 

Ziraat Bankas ube dare Meclisi 


1321 : Reis, Üyeler; 1 Memur, Belediyeden 2 Üye. 

1322-1324 : Reis, 3 Üye. 

1326 : Reis, Üyeler; 1 Memur, Belediyeden 1 Üye, Ticaret Odasndan 2 Üye. 

Bedeli Nakdi Tahsilât Komisyonu 

1317 : Reis (Jandarma Binba), Tahsil Memuru ve Kâtip. 

1321 : Tahsil Memuru, Kâtip. 

1322-1323 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Tahsil Memuru, Kâtip. 

1324 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Jandarma Binba, Kâtip. 

Nafia Komisyonu 

1303-1307 : Reis ve 3 Üye. 

1310-1314 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: dare Üyesi, Nüfus Memuru, Mühendis, 

Belediye Üyesi, Ziraat Odas. 

1315 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Bank Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, 

Belediye Üyesi, Kâtip. 

1316-1318 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Meclis dare Üyesi (2 Kii), Bank 

Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Belediye Üyesi, Kâtip. 

1319 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Belediye Meclis Üyesi, Banka Memuru, 

Meclis dare Üyesi, Nüfus Memuru, Mühendis, Belediye Üyesi, 

Kâtip (2 Kii), Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1320 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Belediye Meclis Üyesi, Banka Memuru, 

Meclis dare Üyesi (2 Kii), Nüfus Memuru, Mühendis, Belediye 

Üyesi, Kâtip (2 Kii), Bedeli Nakdi Kâtibi, Orman Ondalk Memuru 

ve Tezkere Muharriri. 

1321 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Belediye Üyesi, Banka Memuru, Meclis 

dare Üyesi, Nüfus Kâtibi, Nafia Mühendisi. 

1322 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Banka Memuru, Meclis dare Üyesi, 

Nüfus Memuru, Nafia Mühendisi ve 1 Kâtip. 

1323 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Banka Memuru, Belediye Üyesi ve 1 

Üye. 

1324-1326 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Ziraat Bankas Memuru, Meclis dare 

Üyesi, Nüfus Memuru, Nafia Mühendisi ve 2 Üye. 

Fenni Memurlar 

1326 : Mühendis, Kondüktör (2 Kii). 

337

ORSAM 


 

Maarif Komisyonu 

1308 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Müftü, Ceza Mahkemesi Reisi, Ziraat 

Bankas Memuru, Tahrirat Müdürü, Rütiye Mektebi Muallimi, 

Müddei Umumi Muavini ve 9 Üye. 

1309 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Müftü, Tahrirat Müdürü, Rütiye Mektebi 

Muallimi, Müddei Umumi Muavini, Ceza Mahkemesi Reisi ve 9 

Üye. 

1310-1314 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Müftü, Ziraat Bankas Memuru, Tahrirat 

Müdürü, Rütiye Mektebi Muallimi, Müddei Umumi Muavini, Ceza 

Dairesi Reisi, Fetva Müsevvidi, Müderris (3 Kii) ve 1 Üye. 

1315-1316 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Rütiye Mektebi Muallimi, 

Müddei Umumi Muavini, Fetva Müsevvidi ve 4 Üye. 

1317 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Rütiye Mektebi 

Muallimi, Müddei Umumi Muavini, Fetva Müsevvidi ve 3 

Üye. 

1318-1320 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei 

Umumi Muavini, Veznedar ve 3 Üye. 

1321 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei 


1322 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei 


1323 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei 

Umumi Muavini, Veznedar ve Kâtip, Mahkeme Üyelerinden (2 Ki- 

i). 

1324-1326 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei 

Umumi Muavini, Veznedar ve 2 Seçilmi Kii. 

Ticaret Odas 

1316 : Reis ve 4 üyeden olumaktadr. 


Ticaret, Ziraat ve Sanayi Odas 713 


1310-1321 : Reis ve 5 üyeden olumaktadr. 



er’iye Mahkemesi Dairesi 

1308 : Bakâtip, 2.Kâtip, 3.Kâtip. 

1312 : Bakâtip, 2.Kâtip, Mukavelat Muharriri, Eytam Müdürü. 

1313-1317 : Bakâtip, 2.Kâtip, Yardmcs, Eytam Müdürü. 

713 Bu odann ad 1300-1312 tarihli vilayet salnamelerinde Ziraat Odas, 1312-1318 tarihli salnamelerde 

Ticaret ve Ziraat Odas ve 1318 tarihinden itibaren de Ticaret, Ziraat ve Sanayi Odas olarak geçmektedir. 

338


___________________________________________________________________________________ 

1318 : Bakâtip, Mukayyit ve Yardmcs. 

1319 : Reis (Naip Efendi,) Bakâtip, Mukayyit, Eytam Müdürü. 

1320 : Reis (Naip Efendi,) Bakâtip, Mukayyit. 

1321 : Reis (Naip Efendi,) Bakâtip, 2.Kâtip, Mukayyit, Zabt Kâtibi. 

1322 : Reis (Naip Efendi,) Bakâtip, 2.Kâtip, Mukayyit. 

1323-1324 : Bakâtip, kinci Kâtip Mukayyit, Mübair (3 Kii). 

1326 : Reis (Naip Efendi,) Bakâtip, 2.Kâtip, Mukayyit (2 Kii), Mübair (2 

Kii). 


Bu meclisin kadrolar 1284-1295 tarihleri arasnda mevcuttur. Meclis 

bu tarihten sonra Bidayet Mahkemesi adn almtr. 

1284 : Reis (Naip Efendi), (7 Kii) Mümeyyiz. 

1285 : Reis (Naip Efendi), (7 Kii) Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (2 Kii). 

1286 : Reis (Naip Efendi), (6 Kii) Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (3 Kii), 

Memleket Tabibi ve Sandk Emini. 

1287-1288 : Reis (Naip Efendi), (6 Kii) Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (4 Kii) ve 

Sandk Emini. 

1290 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (4 Kii), Bakâtip, Kâtip (5 Kii). 

1293 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (4 Kii), Bakâtip, Kâtip (4 Kii). 

1295 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (4 Kii) ve Bakâtip. 

Liva Bidayet Mahkemesi 

Hukuk Dairesi 

1299 : Reis (Naip Efendi), 3 Üye ve Müddei Umumî Muavini. 

1300 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye. 

1302-1305 : Reis (Naip Efendi), 3 Üye, Müddei Umumî Muavini. 

1306 : Reis (Naip Efendi), 3 Üye, Müstantik, Mahkeme Zabt Kâtibi (2 Kii). 

1307-1326 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye. 

Ceza Dairesi 

1299 : Reis ve 2 Üye, Müstantik, Bakâtip, cra Memuru, 

1300 : Reis ve 2 Üye, Müddei Umumî Muavini, Müstantik, Bakâtip, cra 

Memuru, er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

1302-1303 : Reis ve 3 Üye, Bakâtip. 

1305 : Reis Vekili ve 3 Üye, Bakâtip, Müstantik. 

1306 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye, Bakâtip, Zabt Kâtibi (2 Kii). 

1307-1326 :Reis, Müddei Umumî Muavini ve 3 Üye. 

Bidayet Kalemi 

1306 : Müddei Umumi Muavini, cra Memuru, Mukavelat Muharriri. 

1307-1308 : Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi (2 Kii), cra 

Memuru, Müstantik, Mukavelat Muharriri. 


Memuru, Müstantik, Mukavelat Muharriri, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 

Kâtip (2 Kii). 

339

ORSAM 


 


Memuru, Müstantik, Mukavelat Muharriri. 

1316-1326 : Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi (2 Kii). 

Bidayet Mahkemesi Memurlar 

1316-1320 :Müstantik, cra Memuru, Mukavelat Muharriri. 

1321 :Müstantik, cra Memuru, Mukavelat Muharriri, Yardmc. 

1322 :Müstantik, cra Memuru, Mukavelat Muharriri, 4 Mübair. 

1323 :Müstantik, cra Memuru, Mukavelat Muharriri. Yardmc 

1324-1326 :Müstantik, cra Memuru, Mukavelat Muharriri, Tahsildar, Mülazm. 

Bidayet Mahkemesi Ticaret Ksm 

1286 : Reis, Üyeler (2 Kii) ve Kâtip. 

1290-1299 : Reis, Bakâtip, Daimi Üye (2 Kii), Geçici Üye (4 Kii). 

1310-1315 : Reis ve Üye (4 Kii). 

Fetvahane 

1326 : Müftü Efendi, Fetva Kâtibi (2 Kii). 


1319 : Müdür, Gardiyan (3 Kii). 

1320 : Müdür, Gardiyan (2 Kii), Kâtip. 

1321-1326 : Müdür, Gardiyan (3 Kii), Kâtip. 

Polis daresi 

1305-1307 : 3.Snf Komiser ve ki Nefer Memur. 

Telgraf ve Posta daresi 

1290-1310 : Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memuru. 

1312-1318 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi. 

1319 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Posta Datcs. 

1320 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi. 

1321 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Hat Baçavuu, Posta Da- 

tcs. 


tcs, Mülazm (2 Kii). 

1323 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Mara-Antep Hat Baçavuu, 

Posta Datcs. 


tcs. 

1326 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Kii), Posta Kâtibi, Hat Baçavuu, 

Posta Datcs (2 Kii), Mülazm. 

Mara Belediye Dairesi 

1287 : Belediye Reisi (Sadi Efendi), Kâtip, Sandk Emini ve 5 Kiilik Üye. 

1288 : Belediye Reisi (Necip Efendi), Kâtip, Sandk Emini ve 6 Kiilik Üye. 

340


___________________________________________________________________________________ 

1290 : Belediye Reisi (Necip Efendi), Kâtip, Tabip, er’iye leri Kâtibi (2 

Kii) ve 6 Kiilik Üye. 

1293 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Menafi Umumiye Sand Reisi 

ve 5 Kiilik Üye. 

1295 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Bakâtip, Kâtip ve 5 Kiilik Üye. 

1299 : Belediye Reisi (Osman Efendi), Kâtip, Mühendis, Müfetti, Sandk 

Emini, Tabip ve 5 Kiilik Üye. 

1300 : Belediye Reisi (Osman Efendi), Kâtip, Mühendis, Müfetti, Tabip ve 

4 Kiilik Üye. 

1302 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip ve 6 Kiilik Üye. 

1303-1305 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Mühendis ve 6 Kiilik Üye. 

1306 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Tabip, Mühendis ve 4 Kiilik Üye. 

1307-1309 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Tabip, Müfetti ve 6 Kiilik Üye. 

1310-1315 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Sandk Emini ve 6 Kiilik Üye. 

1316 : Belediye Reisi (Abdülkadir Bey), Kâtip, Sandk Emini, Doktor Vekili, 

Mühendis, Aç, Kabile ve 6 Kiilik Üye. 

1317 : Belediye Reisi (Abdülkadir Bey), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Aç, Eczac, Tulumbac ve 6 Kiilik Üye. 

1318 : Belediye Reisi (Kadri Paa), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Aç, Kabile, Eczac, Tulumbac ve 6 Kiilik Üye. 

1319 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Müfetti, A Memuru, Kabile, Eczac, Tulumbac ve 5 Kiilik Üye. 

1320 : Belediye Reisi (ükrü Bey), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Müfetti, A Memuru, Kabile, Eczac ve 5 Kiilik Üye. 

1321 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Müfetti, Daimi A Memuru, Kabile, Sancak Shhiye Baytar, 

Tulumbac ve 6 Kiilik Üye. 

1322 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Shhiye Baytar, Müfetti, Müfetti Muavini, A Memuru, Kabile, 

Odac, 4 Çavu ve 5 Kiilik Üye. 

1323 : Belediye Reisi (Halil Süreyya Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, 

Mühendis, Müfetti, A Memuru, Kabile, Tulumbac ve 5 Kiilik 

Üye. 

1324 : Belediye Reisi (Ali Rza Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Tabip, Mühendis, 

Müfetti, A Memuru, Kabile ve 5 Kiilik Üye. 

1326 : Belediye Reisi (Ali Rza Efendi), Bakâtip, Sandk Emini, Mühendis, 

Müfetti ve 5 Kiilik Üye. 

Mara Gümrük daresi 

1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Bakâtip, Elbistan Memuru. 

Shhiye Heyeti 

1326 : Tabip Reis, Shhiye Baytar, Hayvan Muayene Memuru, A Memuru 

ve kabile. 

341

ORSAM 


 

Düyûn- Umûmiye daresi 

1307-1313 : Memur, Kâtip. 

1314 : Memur, Kâtip, Ambar Memuru. 


1316-1317 : Memur, Kâtip, Ambar Memuru. 


1319 : Memur, Kâtip, Ambarc, Kolcu. 

1320 : Memur. 

1321-1323 : Memur, Kâtip, Koruyucu, Ambarc. 

1324-1326 : Memur, Kâtip, Kantarc ve Koruyucu. 

Reji daresi 

1307 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru. 

1308-1309 : Müdür, Muhasebeci, Kâtip, Ambar Memuru. 

1310-1312 : Müdür, Muhasebeci, Kâtip, Ambar Memuru, Fabrika Memuru. 

1313-1315 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru. 

1316-1317 : Müdür, Muhasebeci, Ambarc. 

1318-1319 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru. 

1320 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru, Dava 

Vekili, Kâtip, Kontrol Memuru, Kontrol Kâtibi. 

1321 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru. 


Vekili, Gardiyan (2 Kii), Piyade Koruyucu(1(2 Kii)), Süvari Koruyucu 

(3 Kii). 

1323 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru. 


Vekili. 

1326 : Müdür, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru, Dava Vekili. 

Yenicekale Nahiyesi 

1284-1326 : Nahiye Müdürü. 

Yenicekale Nahiyesi dare Meclisi 

1320 : Reis (Nahiye Müdürü) ve 5 Üye. 

1321-1326 : Reis (Nahiye Müdürü), Naip Vekili ve 3 Üye. 

Menafi Umumiye Sand Vekilleri 

1290 : Reis, Sandk Emini ve 3 Vekil. (Sermayesi: 160.233 Kuru ve 20 Para) 

1295 : Reis ve 2 Vekil. 

1299 : Reis, Sandk Emini, Ba Tahsildar ve 1 Vekil. 

1300 : Reis, 2 Vekil ve Sandk Emini. 

1302-1303 : 3 Üye. 

Rüsum-i Sitte daresi: 

1299 : Müdür, Bakâtip, Sandk Emini, Fabrika Memuru. 

342


___________________________________________________________________________________ 

Baz Memurlar 714: 

1293 : Evkaf Muhasebecisi ve Kâtip. 

1295 : Evkaf Muhasebecisi ve Bakâtip. 

1299 : Binba Vekili, Tabur Kâtibi, Evkaf Memuru ve Kâtibi. 

1300 : Binba Vekili, Tabur Kâtibi, Liva Tahsildar, Kaza ba Tahsildar, 

Rüsum-i Sitte Müdürü, Kâtibi ve Fabrika Memuru. 

1302 : Defter-i Hakani Memuru, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, 

Ba Tahsildar, Evkaf Müdürü. 

1303 : Defter-i Hakani Memuru, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, 

Liva Ba Tahsildar, Evkaf Müdürü, Kaza Tahsildar, Jandarma Binba, 

Tabur Kâtibi Yenicekale Polis Komiseri. 

URFA SANCAI 

Urfa Livas Erkan Ve Memurlar 


1284 : Ziya Paa (Rütbesi: Mirmiran) [Liva Kaymakam] 715 

1285 : Ziya Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1286-1287 : Mehmet ibli Paa (Rütbesi: Beylerbeyi) 

1288 : Ali Kemali Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1290 : Mehmet Tevfik Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi) 

1293 : Mehmet Asm Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1295 : Süleyman Bey (Rütbesi: Mütemayiz) 

1299-1300 : Rumî Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1302 : Ziya Bey (Rütbesi: Ulâ Evveli) 

1303 : Tarhan Bey (Rütbesi: Ulâ Evveli) 

1305 : Cavit Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1306-1307 : Mehmet Tevfik Sami Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1308 : Hasan Rza Efendi (Rütbesi: Mütemayiz) 

1309 : Rauf Bey (Rütbesi: Mütemayiz) 

1310 : Tahir Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi) 

1312 : Hasan Efendi (Rütbesi: Mütemayiz) 

1313 : Hasan Paa (Rütbesi: Mirmiran) 

1314-1315 : Yahya Dede Paa (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi) 

1316 : Muharrem Bey (Rütbesi: Ulâ) 

1317 : Hüseyin Efendi (Rütbesi: Ulâ) 

1318-1319 : Mehmet Emin Bey (Rütbesi: Ulâ) 

1320-1322 : Hasan Rafet Bey (Rütbesi: Bâlâ) 

1323 : Ethem Sabri Bey (Rütbesi: Bâlâ) 

1324 : Neet Bey (Rütbesi: Bâlâ) 

1326 : lyas Sami Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi) 

714 1303 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz idari birimlerin ad zikredilmemektedir. Bunun yerine 

“Baz Memurlar” bal altnda kadrolar verilmektedir. 

715 1284 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde Livalarn banda bulunan yöneticiler için “Mutasarrf” 

yerine “Liva Kaymakam” unvan kullanlmaktadr. 

343

ORSAM 


 


1284 : Muavin, Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü. 


1290 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü, Evkaf Muhasebecisi, 

Emlak Memuru ve Defter-i Hakan Memuru. 



1284 : Reis (Kaymakam Paa), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, 

Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler 716: 6 Kii. 


Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii. 


Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 4 Kii. 

1293-1295 : Reis (Mutasarrf Bey), Doal Üyeler 5 Kii: Naip, Muhasebeci, Müftü, 

Tahrirat Müdürü, Evkaf Muhasebecisi ve Seçilmi Üyeler: 4 Kii 


Tahrirat Müdürü, Kâtip ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii 

1300 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 4 Kii: Naip, Muhasebeci, 

Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii 


Tahrirat Müdürü, Kâtip ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii 

1303 : Reis (Mutasarrf Paa), Doal Üyeler 6 Kii: Naip, Muhasebeci, 

Müftü, Tahrirat Müdürü, Murahhas, Kâtip ve Seçilmi Üyeler: 6 

Kii 


Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi Üyeler: 6 Kii 


Müftü, Tahrirat Müdürü, dare Meclisi Kâtibi, Meclis dare Müdde-î 

Umumîsi, Meclis Müstantik’i ve Zabt Kâtibi. Seçilmi Üyeler: 6 Ki- 

i 

1309-1313 : Reis (Mutasarrf Bey), Doal Üyeler 5 Kii: Naip, Muhasebeci, Müftü, 

Tahrirat Müdürü, dare Meclisi Kâtibi, Seçilmi Üyeler: 6 Kii 






1284 : Kâtip (6 Kii). 

1285 : Kâtip (4 Kii). 

1286 : Kâtip (5 Kii), Emlak Muharriri, Mukayyit, Mübeyyiz. 


344


___________________________________________________________________________________ 

1287-1288 : Kâtip (5 Kii), Emlak Seyyare Memuru, Emlak Kâtibi, Komisyon 

Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Senetler ve lamat Kâtibi, naat ve Yevmiye 

Tahsilât Kâtibi ve Mukayyit (2 Kii). 

1290 : Kâtip (4 Kii). 

1293-1295 : Kâtip (8 Kii). 

1299 : Evrak Memuru, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (1 Kii). 

1300 : Kâtip (5 Kii). 


1305 : Liva Evrak Memuru, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz ve Eytam Müdürü, 

Nafia Sandk Emini. 

1306 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid, Yardmcs, Mübeyyiz ve Yardmcs. 

1307-1308 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid, Mübeyyiz (2 Kii). 

1309 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (3 Kii). 


1313 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (2 Kii), Mülazm (3 

Kii). 

1314-1316 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (3 

Kii), Mülazm (3 Kii). 

1317 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (2 

Kii), Mülazm (6 Kii), Gazete Datcs. 

1318-1319 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Kii), Mübeyyiz (2 








1323-1326 : Meclis dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i 

Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Mübeyyiz-i Salis, Mülazm 

(8 Kii). 


1284 : Kâtip (6 Kii). 


1286-1287 : Kâtip (5 Kii) ve Sandk Emini. 



1293-1295 : Liva Kâtibi, Varidat Kâtibi, Mukayyit, Masarifat Kâtibi, Mukataalar 

Kâtibi ve 4 Kâtip. 

1299 : Varidat Kâtibi, Masarifat Kâtibi, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Mukayyit 

ve Sandk Emini. 


1302 : Merkez Kaza Kâtibi ve Mukayyidi, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Yardmcs, 

Liva Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sandk Emini. 

345

ORSAM 


 

1303 : Liva Kâtibi, Varidat Kâtibi, Varidat Mukayyidi ve Yardmcs, 

Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Evrak Mukayyidi, Sandk 

Emini. 

1305 : Liva Kâtibi, Kaza Kâtibi, Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, 

Masraf Varidat Yevmiye Mukayyidi, Varidat Kâtibi Muavini, Evrak 

Mukayyidi ve Sandk Emini. 

1306 : Bakâtip, (6 Kii) Yardmcs ve Sandk Emini. 

1307 : Bakâtip, Mesalih-i Cariye Kâtibi ve Yardmcs, Masarifat Kâtibi, 

Masarifat Kâtibi Muavini, Sandk Emini, Evrak Mukayyidi ve Yardmcs. 

1308 : Bakâtip ve Yardmcs, Mesalih-i Cariye Kâtibi ve Yardmcs, 

Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sandk Emini, Evrak 

Mukayyidi. 

1309-1310 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi ve 

Yardmcs, Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sandk 

Emini, Evrak Mukayyidi. 

1312-1318 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi, 


Mukayyidi, Yevmiye Kâtibi. 

1319 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi, 


Mukayyidi, Yevmiye Kâtibi, Mülazm (2 Kii). 

1320 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi, 


Mukayyidi. 

1321-1324 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi, 

Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sandk Emini, Yevmiye 

Kâtibi, Evrak Mukayyidi. 

1326 : Bakâtip, Bakâtip Yardmcs, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Merkez Kâtibi, 

Merkez Kâtibi Muavini, Sandk Emini, Mübeyyiz (2 Kii), Mukayyit,. 

Emlak Komisyonu ve Memurlar 

1290 : 1 Reis ve 4 Üye, Arazi Memurlar (2 Kii), Rüsumat Müdürü ve Bakâtip 

ve sandk Emini. 

1293 : 1 Reis ve 6 Üye, Kâtip (4 Kii). 

1295 : 1 Reis ve 6 Üye, Bakâtip, Vukuat Kâtibi, Tahsilât Kâtibi ve Senetler 

Kâtibi. 

Aar ve Anam daresi 

1299 : Aar Müdürü, Bakâtip. 

1300-1302 : Aar Müdürü, Bakâtip, kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip. 

Tahrir ve Vergi daresi 

1299 : Bakâtip, Tahsilât Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Senedat Kâtibi. 

346


___________________________________________________________________________________ 

1300-1305 : Vergi Memuru, Vukuat Kâtibi, Senedat Kâtibi. 717 

1306 : Memur, Kâtip, Muavin, Defterci. 

1307-1309 : Vergi Memuru, Kâtip, Muavin. 

1310-1312 : Memur ve Kâtip (2 Kii). 

1313-1319 : Memur, Bakâtip, 2. Kâtip, Defterci. 

1320 : Memur, Bakâtip, 2. Kâtip, Defterci, Mülazm (2 Kii). 

1321-1326 : Memur, Bakâtip, 2. Kâtip, Defterci. 

Tahmin Heyeti (Vergi daresine Bal) 

1326 : 4 Üyeden olumaktadr. 

Tahsilât Heyeti 

1322-1323 : Müfetti, Ba Tahsildar, Piyade Tahsildar (6 Daire), Süvari Tahsildar 

(8 Daire). 

1324 : Müfetti, Ba Tahsildar, Piyade Tahsildar (6 Daire), Süvari Tahsildar 

(8 Daire) ve Evcil Hayvanlar Tahsildar. 

1326 : Tahsil Memuru, Ba Tahsildar, Tahsilât Kâtibi, Piyade Tahsildar (6 

Daire), Süvari Tahsildar (6 Daire). 

Nüfus daresi 


1322 : Nüfus Memuru, Kâtip, Mülazm. 


Defter-i Hakan-i daresi 

1293 : Memur, Bakâtip, Tapu Kâtibi, Kâtip (2 Kii). 

1295 : Memur, Bakâtip, Tapu Kâtibi, kinci Kâtip. 

1299 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Emlak Sarf Kâtibi. 

1302 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Yoklama Memuru. 

1303 : Memur, Kâtip (3 Kii), Yoklama Memuru. 

1305-1306 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Yoklama Memuru. 

1307-1324 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi. 

1326 : Memur, Bakâtip, Bakâtip Muavini, Tapu Kâtibi (2 Kii). 

Evkaf daresi 

1307-1326 : Evkaf Müdürü, Kâtip. 

Evkaf Komisyonu 

1307-1308 : Reis (Müftü Efendi), Evkaf Müdürü, Üyeler (3 Kii) 



Orman daresi 

1324-1326 : 1 Memur. 

717 “Emlak Kalemi” birimi 1305’ten sonra “Tahrir ve Vergi daresi” adn almtr. 

347

ORSAM 


 


Bu meclisin kadrolar 1284-1295 tarihleri arasnda mevcuttur. Meclis 

bu tarihten sonra Bidayet Mahkemesi adn almtr. 

1284 : Reis (Naip Efendi) 7 Mümeyyiz. 

1285-1287 : Reis (Naip Efendi), 6 Mümeyyiz, Kâtip ve Mukayyit (3 Kii). 

1288 : Reis (Naip Efendi), 6 Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (3 Kii), Urfa Arazi 

Memuru ve Kâtibi. 

1290 : Reis (Naip Efendi), 6 Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit, Müstantik-i Evvel, 

1 Müstantik-i Sani ve er’iye leri Kâtibi. 

1293 : Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz, Bakâtip, Müstantik (2 Kii). 

1295 : Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz ve Bakâtip. 

Liva Bidayet Mahkemesi 

Hukuk Dairesi 

1299-1300 : Reis (Naip Efendi), Bakâtip ve 3 Üye, Bakâtip, Müdde-î Umumî 718 

Muavini. 

1302-1303 : Reis (Naip Efendi), Müstantik ve 3 Üye, Bakâtip, Müdde-î Umumî 

Muavini. 

1305 : Reis (Naip Efendi), Müstantik ve 3 Üye, Müdde-î Umumî Muavini, 

cra Memuru, Mukavelat Muharriri. 

1306 : Reis (Naip Efendi), Müstantik ve 3 Üye. 

1307-1326 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye. 

Ceza Dairesi 

1299 : Reis ve 3 Üye, cra Memuru. 

1300 : Reis ve 3 Üye. 

1302 : Reis ve 3 Üye, cra Memuru. 


1305 : Reis, Bakâtip ve 3 Üye, Zabt Kâtibi. 

1306 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini, Mülazm, Bakâtip ve 2 Üye. 

1307 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 3 Üye. 


1309-1319 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 3 Üye. 



Bidayet Kalemi 

1306 : Ceza Zabt Kâtibi, cra Memuru ve Mukavelat Muharriri. 

1307 : Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi (2 Kii), cra 

Memuru, Müstantik ve Mukavelat Muharriri. 


Memuru, Müstantik. 

718 Basavclk. 

348


___________________________________________________________________________________ 


Memuru, Müstantik ve Mukavelat Muharriri. 

1317-1326 : Bakâtip, Hukuk Zabt Kâtibi (2 Kii), Ceza Zabt Kâtibi (2 Kii). 

Bidayet Mahkemesi Memurlar 

1317-1326 : cra Memuru, Mukavelat Muharriri, Müstantik. 

er’iye Mahkemesi 

1305-1306 : Reis (Bakâtip Efendi), Kâtip, Mukayyit. 

1307-1308 : Reis (Bakâtip Efendi), Kâtip, Mukayyit, Eytam Müdürü. 

1309-1310 : Reis (Bakâtip Efendi), Kâtip, Mukayyit, Eytam Müdürü, Mukavelat 

Muharriri. 

1312 : Reis (Bakâtip Efendi), Zabt Kâtibi, Mukayyit (2 Kii), Eytam Müdürü, 

Mübair (2 Kii), Mukavelat Muharriri. 

1318 : Reis (Bakâtip Efendi), Zabt Kâtibi, Mukayyit (2 Kii), Eytam Müdürü, 

Mübair (2 Kii). 

1319 : Reis (Naip Efendi), Bakâtip, Zabt Kâtibi, Mukayyit (2 Kii), Eytam 

Müdürü. 

1320 : Reis (Naip Efendi), Bakâtip, Zabt Kâtibi, Mukayyit, Eytam Müdürü. 

1321 : Reis (Naip Efendi), Bakâtip, Zabt Kâtibi, Mukayyit. 

1322-1326 : Reis (Naip Efendi), Bakâtip, Zabt Kâtibi, Mukayyit, Eytam Müdürü, 

Mübair (2 Kii). 

Bidayet Mahkemesi Ticaret Ksm 

1286 : Reis, Üyeler (2 Kii) ve Kâtip. 

1290 : Reis, Kâtip, Daimi Üye (2 Kii), Geçici Üye (4 Kii). 

1293-1299 : Reis, Bakâtip, Daimi Üye (2 Kii), Geçici Üye (4 Kii). 


1302-1305 : Reis, Bakâtip, kinci Kâtip, Daimi Üye (2 Kii), Geçici Üye (4 Kii). 

1306 : Reis, Bakâtip, kinci Kâtip, Daimi Üye (2 Kii), Geçici Üye (2 Kii). 


1308 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 4 Üye. 

1310 : Mahkeme Reisi 719. 

1312-1313 : Reis, Bakâtip, Bakâtip Yardmcs. 

1314-1317 : Reis, Bakâtip, Bakâtip Yardmcs, Üye (4 Kii). 

1318-1320 : Reis, Bakâtip, Bakâtip Yardmcs, Üye (3 Kii). 

1321 : Reis, Bakâtip, Bakâtip Yardmcs, Üye (2 Kii). 

1322 : Reis, Bakâtip, Bakâtip Yardmcs, Üye (4 Kii). 

1323 : Reis, Bakâtip, Kâtip, Mülazm (2 Kii), Mübair, Odac, Daimi Üye 

(2 Kii), Geçici Üye (2 Kii). 

1324 : Reis, Bakâtip, Kâtip, Mülazm (2 Kii), Mübair, Odac. 


719 Heyeti tekil etmektedir (Salnamenin dipnotu). 

349

ORSAM 


 

Nafia 720 Komisyonu 

1307 : Reis, Mühendis, Jandarma Yüzba, Belediye Üyesi, Nüfus Memuru. 

1308 : Reis, Mühendis, Jandarma Yüzba, Belediye Üyesi ve (2 Kii) Üye. 

1310-1312 : Reis (Mutasarrf Bey), Mühendis ve (4 Kii) Üye. 

1313 : Reis (Mutasarrf Paa), Banka Memuru ve (2 Kii) Üye. 

1314 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Belediye Reisi, Banka Memuru, Nüfus 

Memuru, dare Üyesi, Ticaret Odas Üyesi, Ticaret Üyesi. 

1315 : Reis (Mutasarrf Paa), Üyeler: Muhasebeci, Belediye Reisi, Banka 

Memuru, Nüfus Memuru, Kâtip, Nafia Mühendisi. 

1316 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Muhasebeci, Belediye Reisi, Banka 

Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis. 

1317 : Reis (Mutasarrf Efendi), Üyeler: Tahrirat Kâtibi, dare Üyesi, Belediye 

Bakan, Banka Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip, 

Bedeli Nakdi Kâtibi 

1318-1319 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Tahrirat Kâtibi, Belediye Bakan, 

Banka Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip, Bedeli Nakdi 

Kâtibi 

1320 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Tahrirat Kâtibi, Belediye Bakan, 

Banka Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip (2 Kâtip), Bedeli 

Nakdi Kâtibi, Ondalk Memuru. 

1321 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Belediye Bakan, Banka Memuru, 

Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip, Mülazm. 

1322 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Banka Memuru, Nüfus Memuru, 

Nafia Mühendisi, Nafia Komisyonu Kâtibi, Mülazm. 

1323 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Ziraat Bankas Memuru, Nüfus Memuru, 

Belediye Meclisi Üyesi, Nafia Mühendisi, Nafia Komisyonu 

Kâtibi, Mülazm, Kondüktör. 

1324-1326 : Reis (Mutasarrf Bey), Üyeler: Ziraat Bankas Memuru, Meclis dare 

Üyesi, Ticaret ve Ziraat Odas Üyesi, Nüfus Memuru, Belediye Meclisi 

Üyesi, Nafia Mühendisi, Nafia Komisyonu Kâtibi. 

Ziraat Bankas ubesi 

1314 : Memur. 

1315-1318 : Memur, Muavin, Kâtip. 

1319 : Memur, Muavin, Kâtip, 2 Mülazm. 

1320 : Memur, Muavin, Kâtip. 

1321-1322 : Memur, Muavin, Kâtip, 2 Mülazm. 

1323-1326 : Memur, Muavin, Kâtip, Mülazm. 

Ziraat Bankas ube Meclisi 

1307 : Reis, Banka Memuru ve 3 Üye. 

1308-1309 : Reis, Banka Memuru ve 2 Üye. 

1310 : Reis, Banka Memuru, Bakâtip, Kâtip ve 2 Üye. 

1312-1313 : Reis, Banka Memuru, Bakâtip ve 5 Üye. 

720 Bayndrlk Komisyonu. 

350


___________________________________________________________________________________ 

1314-1316 : Reis ve 3 Üye. 

1317 : Reis, ube Memuru ve 3 Üye. 

1318 : Reis, ube Memuru ve 4 Üye. 


1323-1326 : Reis ve 4 Üye. 

Ticaret ve Ziraat Odas 

1312 : Reis, Muavini, Bakâtip, Muavini, Sandk Emini ve 6 Üye. 

1313-1314 : Reis, Muavini, Bakâtip, Muavini, Sandk Emini ve 5 Üye. 

1315-1316 : Reis, Muavini, Kâtip, Sandk Emini ve 6 Üye. 

1317-1319 : Reis, Muavini, Bakâtip, Sandk Emini ve 5 Üye. 

1320-1321 : Reis, Muavini, Bakâtip, Sandk Emini ve 3 Üye. 

1322 : Reis, Yardmcs, Bakâtip ve 3 Üye. 

1323 : Reis, 2.Reis, Kâtip, Sandk Emini, Mülazm ve 3 Üye. 

1324-1326 : Reis, 2.Reis, Kâtip ve 6 Üye. 

Maarif Komisyonu 


1307-1310 : Reis ve 4 Üye. 

1312-1313 : Reis, Evkaf Müdürü, Nafia Memuru ve 2 Üye 

1314 : Reis, Evkaf Müdürü, Banka Memuru ve 2 Üye 

1315 : Reis (Mutasarrf Paa), Tahrirat Müdürü, Evkaf Müdürü, Belediye 

Reisi, Kâtip ve 5 Üye 

1316 : Reis (Mutasarrf Bey), Tahrirat Müdürü, Evkaf Müdürü, Belediye 

Reisi, Kâtip ve 4 Üye 

1317 : Reis (Mutasarrf Efendi), Tahrirat Müdürü, Kâtip ve 7 Üye 

1318-1319 : Reis (Mutasarrf Bey), Tahrirat Müdürü, Kâtip ve 6 Üye 

1321-1322 : Reis (Müftü Efendi), Kâtip, Evkaf Müdürü ve 3 Üye 

1323 : Reis (Müftü Efendi), Kâtip ve 3 Seçilmi Üye 

1324-1326 : Reis (Mutasarrf Bey), 2. Reis, Müftü, Kâtip ve 6 seçilmi Kii. 

Telgraf ve Posta daresi 

1290-1305 : Müdür, Muhabere Memuru. 

1307-1308 : Müdür, Memur, Stajyer. 

1309-1313 : Müdür, Muhabere Memuru. 

1314 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi. 

1315-1316 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Mülazm. 

1317 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Kii), Kâtip, Mülazm. 

1318-1320 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Kii), Kâtip, Mülazm, Posta Datc. 

1321-1322 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Kii), Kâtip, Posta Datc. 

1323-1326 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Kii), Posta Kâtibi, akirt, Datc (2 

Kii). 

351

ORSAM 


 

Urfa Belediye Dairesi 

1286 : Belediye Reisi (Stk Efendi), Kâtip, Tabip, Sandk Emini ve 6 Kiilik 

Üye. 

1287-1288 : Belediye Reisi (Stk Efendi), Kâtip, Tabip ve 6 Kiilik Üye. 

1290 : Belediye Reisi (Bekir Efendi), Kâtip, Tabip ve 5 Kiilik Üye. 

1293 : Belediye Reisi (Hac Osman Efendi), Kâtip ve Sandk Emini ve 6 

Kiilik Üye. 

1295 : Belediye Reisi (Bekir Efendi), Kâtip ve 6 Kiilik Üye. 

1299 : Belediye Reisi (Hac Mübarek Aa), Kâtip, Tabip ve 9 Kiilik Üye. 

1300 : Belediye Reisi (Hac Mübarek Aa), Kâtip, Sandk Emini ve 9 Kiilik 

Üye. 

1302 : Belediye Reisi (Haydar Aa), Kâtip, Sandk Emini, Belde Tabibi ve 


1303 : Belediye Reisi (Haydar Aa), Kâtip, Sandk Emini, Belde Tabibi ve 7 

Kiilik Üye. 

1305 : Belediye Reisi (Haydar Aa), Kâtip, Sandk Emini, Tabip ve 7 Kiilik 

Üye. 

1306 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Belediye Tabibi, Sandk Emini 

ve 6 Kiilik Üye. 

1307 : Belediye Reisi (Haydar Aa), Kâtip, Tabip ve 8 Kiilik Üye. 

1308 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Tabip ve 6 Kiilik Üye. 

1309-1310 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Müfetti, 

Kontratör Memuru ve 7 Kiilik Üye. 

1312 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Mühendis, 

Kontratör Memuru, Binalar Kâtibi, Doktor ve 8 Kiilik Üye. 

1313 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Mühendis, Çar 

Müfettii, Kontratör Memuru, Binalar Kâtibi, Doktor ve 9 Kiilik 

Üye. 

1314 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Belediye Komiseri, 

Çar Müfettii, Doktor, Eczac ve 6 Kiilik Üye. 

1315 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sandk Emini, Belediye Komiseri, 

Çar Müfettii, Doktor, Eczac ve 8 Kiilik Üye. 

1316-1317 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Bakâtip, Sandk Emini, Mühendis, 

Belediye Komiseri, Çar Müfettii, Doktor, Eczac, 7 Kiilik Üye. 

1318 : Belediye Reisi (Abdurrahman Muhlis Efendi), Bakâtip, Sandk 

Emini, Mühendis, Doktor, Eczac, Müfetti, A Memuru, 6 Kiilik 

Üye. 

1319-1320 : Belediye Reisi (Abdurrahman Efendi), Belediye Muavini, Sandk 

Emini, Mühendis, Doktor, Müfetti, A Memuru, Tenvirat ve Binalar 

Kâtibi, Baçavu, Tenvirat Kâtibi, Lam ve naat Kâtibi, 7 Kiilik 

Üye. 

1321 : Belediye Reisi (Ömer Edip Efendi), Belediye Muavini, Sandk Emini, 

Mühendis, Doktor, Müfetti, A Memuru, Kabile, Tamirat Kâtibi, 

Baçavu, Tenvirat ve Tanzifat Memuru, Tenvirat Kâtibi, 7 Kiilik 

Üye. 

352


___________________________________________________________________________________ 

1322 : Belediye Reisi (Ömer Edip Efendi), Belediye Komiseri, Çar Müfettii, 

Sandk Emini, Mühendis, Doktor, Müfetti, A Memuru, Kabile, 


1323 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Lam ve Binalar Kâtibi, Tenvirat 

Kâtibi, Sandk Emini, Mühendis, Doktor, Müfetti, A Memuru, Binalar 

Memuru, Baçavu, Mimar Kalfas, Kabile, 7 Kiilik Üye. 

1324 : Belediye Reisi (Ali Fuat Bey), Kâtip, Sandk Emini, Mühendis, Doktor, 

Müfetti, A Memuru, Kabile, 6 Kiilik Üye. 

1326 : Belediye Reisi (Neet Bey), Kâtip, Sandk Emini, Mühendis, Doktor, 

A Memuru, Kabile, Müfetti (2 Kii), 10 Kiilik Üye. 

Urfa Gümrük daresi 

1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Bakâtip, Gümrük Sandk Emini. 

Hamidiye Hastahanesi 

1324-1326 : Müdür, kâtip ve Sandk Emini. 

Shhiye Heyeti 

1324 : Bahekim, 1.Doktor, 2.Doktor, Eczac ve A Memuru, Vekil Harç ve 

Ba Hizmetçi, Erkek Hizmetçi (4 Kii), Kadn Hizmetçi (3 Kii) ve 2 

Aç, 1 Bekçi ve 1 Kapc. 

1326 : Müfetti, Doktor, Eczac ve Eczac Muavini, Vekil Harç ve Ba Hizmetçi, 

Erkek Hizmetçi (3 Kii), Kadn Hizmetçi (2 Kii) ve bir Aç. 

Düyûn-u Umûmiye daresi 

1305-1322 :Memur ve Kâtip. 

1323-1326 :Memur, Kâtip, Tahsildar. 

Reji daresi 

1305 : Müdür ve Kâtip. 

1307 : Müdür, Muhasebeci ve Sandk Emini, Ambar Memuru, Süvari ve 

Piyade Kolcular (93 Kii). 

1308 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambarc. 


1313-1314 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambarc. 


1317 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambarc. 

1318-1321 : Müdür, Muhasebeci, Ambarc, Dava Vekili. 

1322 : Müdür, Muhasebeci Kâtibi, Muhasebeci, Kontrol Memuru, Suruç 

Kazas Muhafaza Memuru, Harran Kazas Pazarlamacs. 

1323-1326 : Memur, Kâtip, Muhasebeci ve Ambarc. 


1307-1312 :Hapishane Memuru ve Muavini 

Polis daresi 

1307 : 3.Snf Komiser ve Bir Memur. 

353

ORSAM 


 

Rüsum-i Sitte daresi: 

1299 : Müdür, Bakâtip, Sandk Emini. 

Menafi Umumiye Sand Vekilleri 

1290 : Reis ve 3 Vekil (Sermayesi: 98.590 Kuru). 

1293-1295 : Reis ve 1 Kâtip. 

Baz Memurlar 721: 

1293 : Evkaf Muhasebecisi, Birinci Kâtip ve Kâtip (2 Kii). 

1295 : Evkaf Muhasebecisi, Bakâtip ve kinci Kâtip. 

1300 : Jandarma Kolaas, Defter-i Hakan Memuru ve Kâtibi, Evkaf Memuru 

ve Katbi, Telgraf Müdürü, Muhabere Memuru, Tahriri ve 

Vergi Memuru, Vergi Kâtibi, Liva Tahsildar, Kaza Ba Tahsildar, 

Rüsum-i Sitte Müdürü, Kâtibi ve Sandk Emini. 

1302 : Jandarma Binba, Menafi Memuru, Düyûn- Umûmiye Memuru, 

Evkaf Müdür, Liva Ba Tahsildar, Merkez Tahsildar. 

1303 : Jandarma Binba, Menafi Memuru, Düyûn- Umûmiye Memuru, 

Reji Memuru, Liva Ba Tahsildar, Kaza Tahsildar. 

3. Halep, Urfa ve Mara Sancaklarna Bal Kazalarn Mülkiye Tekilat 

Halep Sancana Bal Kazalarn Mülkiye Tekilat 

Halep sancana bal kazalarn mülkiye tekilat, memur ve görevlilerinin 

kadrolar, görev yerleri temel alnarak yllara göre verilmitir. 

ANTAKYA KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Ragp Efendi (Kaza Müdürü) 722 

1285 : Rza Efendi 

1286-1288 : Mehmet Efendi 

1290 : Kûfi Efendi 

1293 : Süleyman Efendi 

1295 : Reit Efendi 

1299 : Mehmet Rütü Efendi 

1300 : Hac akir Bey 

1302 : Aziz Sabri Efendi 

1303-1305 : Hüsnü Efendi 

1307-1308 : Ahmet Sedat Bey 

1309 : Osman Bey 



722 1284 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde kazalarn banda bulunan yöneticiler için “Kaymakam” 

yerine “Kaza Müdür” unvan kullanlmaktadr. 

354


___________________________________________________________________________________ 

1310-1312 : Mehmet zzet Bey 

1313 : Rza Bey 

1314 : Mehmet Emin Efendi 

1315 : Mustafa Reit Bey 

1316 : Kamil Bey 


1318-1319 : ükrü Efendi 

1320 : Mahmut Celalettin Bey 

1321-1323 : Cavit Bey 

1324 : Mehmet Rauf Paa 

1326 : Mehmet Rauf Bey 

Antakya Kazas dare Meclisi: 

1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye. 

1285-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip 723, 1 Müftü, 1 Mal 

Müdürü ve 4 Seçilmi Üye 724. 

1299-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 

1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi Üye. 


1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi Üye 725. 

Antakya Kazas Mal Kalemi 726: 

1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini 727. 

Antakya Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1323 : Reis (Mal Müdürü), 1 Belediye Üyesi, 1 Tahsilât Müfettii, 1 Üye, 1 

Ba Tahsildar. 

1324-1326 : Reis (Mal Müdürü), Üyeler; 1 dare Üyesi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahsil 

Memuru, 1 Ba Tahsildar, 2 Muhasebe Kâtibi. 

Antakya Kazas Tetkik ve Bakaya Komisyonu: 

1324 : Reis (Kaymakam Paa), Üyeler; 1 Meclis dare Üyesi, 1 Tahrirat Kâtibi, 

1 Mal Müdürü, 1 Belediye Üyesi. 

Antakya Kazas Heyet-i Tahsildar Memurlar: 

1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda ve 1 Ba Tahsildar ile birlikte 10 

Süvari Tahsildar ve 4 Piyade Tahsildarlar olmak üzere on dört 

Tahsilât Dairesinden olumaktadr. 

723 Vekil, birinin yerine geçen. Kad vekili. Kad, eriat hükümlerine göre hüküm veren hâkim. 



726 Daire, dairelerde yaz ilerinin görüldüü yer, büro. 

727 Veznedar. 

355

ORSAM 


 

Antakya Kazas Bidayet Mahkemesi 728: 

1284 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz 729, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk 

Emini, 1 Tapu Kâtibi, Reyhanîye Zabta Memuru ve Kasir Nahiyesi 

Zabta memuru. 

1285 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini, 1 Emlak Muharriri, 

1 Mukayyit, 1 Mübeyyiz, Kasir Nahiyesi Müdürü. 

1286 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz. 

1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Dava Kâtibi, 1 Arazi 


1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Tapu Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 

Tahriri Emlak Kâtibi. 

1293-1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 

Sandk Emini. 

1299 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik 730 Muavini, Ba 

Tahsildar. 

1300-1303 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1305-1307 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 

Mukavelat Muharriri 731. 

1308-1312 : 1 Reis ve 2 Üye. 

1313 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Müstantik Muavini, 1 

Mukavelat Muharriri, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 2.Kâtip, 1 

Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 Telgraf ve Posta 

Müdürü, 1 Tapu Kâtibi ve 1 Muhabere Memuru. 

1314-1317 : 1 Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 

1318-1326 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat 

Muharriri. 

Antakya Kazas Bidayet Kalemi: 

1308 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Mukavelat Muharriri, 1 

Yardmcs, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 Kâtip. 

1309-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Mukavelat Muharriri, 1 

er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 Kâtip. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 1 

er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 Kâtip. 

Antakya Kazas er’iye Mahkemesi: 

1314-1318 : 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Evkaf Müdürü. 

1319-1326 : 1 Reis, 1 Bakâtip, 1 Kâtip. 

Antakya Kazas Maarif Komisyonu: 

1323-1326 : 1 Reis, 1 Bakâtip, 1 Evkaf Müdür, 1 Nüfus Memuru, 2 Üye. 

728 Eskiden asliye mahkemelerine verilen ad. 

729 Bir birimde müsevvitlerin yazdklarn düzelten kâtip’e verilen ad. 

730 Sorgu hâkimi. 

731 Noter. 

356


___________________________________________________________________________________ 

Antakya Kazas Evkaf daresi: 

1320-1326 : 1 Müdür. 

Antakya Kazas Evkaf Komisyonu: 

1320 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye. 

1321 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 1 Nüfus Memuru, 2 Üye. 

1322 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye. 

1323-1326 : 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye. 

Antakya Kazas Evkaf ve Maarif Komisyonu: 

1316-1319 : 1 Reis ve 4 Üye. 

Antakya Askeri Nakliye Araçlar Komisyonu 

1323 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Belediye Üyesi ve 2 Üye. 

1324 : Reis (Kaymakam Paa), Üyeler; 1 Meclis dare Üyesi, 1 Belediye 

Üyesi, 1 Redir Mülazm, Belediye Kâtibi. 

Antakya ntikal ve Boaltma Komisyonu 

1323-1324 : Reis (Kaymakam Paa), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Evkaf Müdürü, 

1 Tapu Kâtibi. 

Antakya Kazas Nüfus daresi: 

1307 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1308-1310 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili. 


1314-1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi. 

1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi. 

1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Ondalk Memuru. 

1319-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Ondalk Memuru. 

1322-1323 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Ondalk Memuru, Müze-i Hümayun 

Fahri Memuru. 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip. 

Antakya Kazas Nafia Komisyonu: 

1308-1312 : Reis, 3 Üye; Bu üyeler 1 dare Üyesi, 1 Banka Kâtibi, 1 Nüfus Memuru. 

Antakya Kazas Tapu daresi: 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Yoklama Kâtip Yardmcs, Orman 

Ondalk Memuru. 

Antakya Kazas Müze-i Hümayunu: 

1324-1326 : Fahri Memur. 

357

ORSAM 


 

Antakya Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1308-1309 : 1 Muhasebe Kâtibi. 

1310 : Reis, 1 Muhasebe Bakâtibi, 3 Üye, 

1312 : Reis, 5 Üye, 1 ube Muhasebe Kâtibi ve 4 Memur. 

1313 : Reis, 3 Üye, 1 ube Muhasebe Kâtibi ve 1 Yardmc. 

1314-1315 : Reis, 1 Banka ubesi Kâtibi, 1 Yardmc, 3 Üye. 

1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 3 Üye. 

1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi Vekili, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 4 Üye. 

1318-1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye. 

1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 4 Üye. 

Antakya Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 

1317-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc. 


Antakya Kazas Ziraat ve Ticaret Odas: 

1326 : Reis, 2 Üye. 

Antakya Kazas Belediye Dairesi: 

1286 : Belediye Reisi (Selim Bey), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Emlak 

Muharriri, 1 Mukayyit, 1 Mübeyyiz ve Dava Kâtibi. 

1287 : Belediye Reisi (Selim Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1288 : Belediye Reisi (Halef Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1290 : Belediye Reisi (Hasan Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1293 : Belediye Reisi (Muhyettin Efendi), 8 Üye, 1 Menafi Umumiye Sandk 

Emini 732. 

1295 : Belediye Reisi (Halaf Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Menafi Umumiye Sandk 

Emini. 

1299-1300 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip. 

1302 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1303 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 

1 Belediye Tabibi. 

1305-1306 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk 

Emini. 

1307-1308 : Reis (Abdulvahit Efendi), 2 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Müfetti, 1 Tabip. 

1309 : Reis (Abdulvahit Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Müfetti. 

1310 : Reis (Abdülkadir Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Müfetti. 

1312 : Reis (Abdulvahit Efendi), 9 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Müfetti, 1 Çiçek As Memuru. 

732 Ziraat Bankasnn kurulmasndan önce düük faizle halka kredi veren ve belediyeye bal olan bir 

sandktr. 

358


___________________________________________________________________________________ 

1313-1314 : Reis (Abdulvahit Efendi), 9 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Müfetti. 

1315 : Reis (Hac Faik Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti 1 Tabip, 1 Sandk 

Emini. 

1316 : Reis (Hac Faik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Emlâk- Hümayun 733 Memuru, 1 Müfetti. 

1317 : Reis (Hac Faik Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Emlâk- Hümayun 

Memuru, 1 Müfetti. 

1318 : Reis (Reit Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 Emlâk- 

Hümayun Memuru, 1 Müfetti. 

1319 : Reis (Reit Aa), 9 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 Emlâk- 

Hümayun Memuru. 

1320 : Reis (Reit Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 1 A 

Memuru, 1 Emlâk- Hümayun Memuru. 

1321 : Reis (Reit Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 1 A 

Memuru, 1 Emlâk- Hümayun Memuru. 

1322 : Reis (Ziver Paa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 1 Emlâk- 

Hümayun Memuru. 

1323 : Reis (Ziver Paa), 7 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 1 Müfetti-i 

Evvel, 1 Müfetti-i Sani, 1 Emlâk- Hümayun Memuru. 


Evvel, 1 Müfetti-i Sani, 1 Emlâk- Hümayun Memuru. 


Evvel, 1 Müfetti-i Sani, 1 Emlâk- Hümayun Memuru 1 Kabile. 

Antakya Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1308-1310 : 1 Telgraf ve Posta Müdürü, 1 Tapu Kâtibi, 1 Muhabere Memuru. 

1312 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Tapu Memuru, 1 Vergi Memuru. 

1314-1315 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru, 1 Kolcu. 

1316-1318 : 1 Müdür, 2 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1319-1324 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru. 

1326 : 1 Müdür, 2 Muhabere Memuru, 1 Posta Kâtibi, 1 Baçavu, 3 Hat 

Çavuu, 1 Telgraf ve Posta Datcs. 

Antakya Kazas Hapishane daresi: 

1321-1326 : 1 Bagardiyan, 2 Gardiyan. 

Antakya Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1307 : 1 Müdür, 1 Kâtip. 

1308 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 pek Öür Kâtibi, 1 pek Öür Mukayyidi. 

1309 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Kâtip. 

1310 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 pek Öür Kâtibi, 1 pek Öür Mukayyidi, 

1 Franszca Kâtip. 

733 Padiah mallar. 

359

ORSAM 


 

1312 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 pek Öür Kâtibi, 1 pek Öür Mukayyidi, 

1 pek Öür Vezzan. 

1313-1315 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 2.Kâtip ve Sandk Emini, 1 pek Öür Kâtibi, 1 

pek Öür Mukayyidi, 1 pek Öür Vezzan. 

1316-1317 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 2 Kâtip, 1 pek Öür Kâtibi, 1 pek Öür Mukayyidi, 

1 pek Öür Vezzan. 

1318-1320 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Sandk Emini, 1 pek Öür Kâtibi, 1 pek 

Öür Mukayyidi, 1 pek Öür Vezzan. 

1321-1322 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Sandk Emini, 1 pek Kâtibi, 1 pek Öür Kâtibi, 

pek Vezzan. 

1323-1326 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Sandk Emini, 1 pek Tezkere Kâtibi, 1 pek 

Öür Kâtibi, 1 Aar Kâtibi, 1 Kantarc. 

Antakya Kazas Reji daresi: 

1308-1310 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Sandk Emini. 

1308-1310 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Kâtip. 

1312-1313 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Ambarc ve 1 Fabrika 

Memuru. 

1314-1316 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Muhafaza Müfettii, 1 

Dava Vekili, 1 Sat Memuru, Ambar ve Fabrika Memuru. 

1317-1321 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Dava Vekili, 1 Sat 

Memuru, Ambar ve Fabrika Memuru. 

1322 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Dava Vekili, 1 Sat 

Memuru. 

1323 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi ve Dava Vekili, 1 Ambar 

ve Sat Memuru, 1 Fabrika Kâtibi, 1 Kolcuba. 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi ve Dava Vekili, 1 Sat 

Memuru, 1 Fabrika Kâtibi, 1 Muhammen, 2 Kontrol Memuru. 

Antakya Kazasnn Emlak-i Hümayun daresi: 

1303-1305 : 1 Fahri Memur ve 1 Kâtip. 

Antakya Gümrük daresi 

1286 : 1 Gümrük Müdür, 1 Gümrük Bakâtip, 1 Ordu Memuru. 

Antakya Kazas Süveydiye Nahiyesi: 

1307-1326 : 1 Nahiye Müdürü. 

Antakya Kazas Süveydiye Nahiyesi dare Meclisi: 

1302-1303 : Nahiye Müdür, 1 Sandk Emini, 1 Rüsumat Müdürü. 

1305-1306 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Süveydiye Liman Reisi, 1 Rüsumat Müdürü, 

1 Kâtip ve 1 Polis Memuru. 

1307 : Nahiye Müdür, 3 Üye, 1 Süveydiye Liman Reisi, 1 Rüsumat Müdürü 

ve 1 Kâtip. 

1308 : Nahiye Müdür ve 1 Kâtip. 

1309 : Nahiye Müdür, 1 Rüsumat Müdürü ve 1 Kâtip. 

360


___________________________________________________________________________________ 

1310-1312 : Nahiye Müdür, 3 Üye, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Rüsumat 

Müdürü ve 1 Kâtip. 

1313 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Rüsumat 

Müdürü, 1 Liman Reisi ve 1 Kâtip. 

1314 : Nahiye Müdür, 4 Üye. 

1315-1320 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1321 : Nahiye Müdür, 4 Seçilmi Üye, 1 Tahrirat Kâtibi ve Sandk Emini. 

1322-1323 : Nahiye Müdür, 4 Üye. 

1324-1326 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Tahrirat Kâtibi. 

Antakya Kazas Süveydiye Nahiyesi Telgraf ve Posta daresi: 

1321-1326 : 1 Müdür. 

Antakya Kazas Süveydiye Nahiyesi Rüsumat daresi: 

1307 : 1 Müdür, 1 Bakâtip. 

1314-1315 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Demiryolu Muhafz, 

1 Liman Reisi. 

1316-1318 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Memur, 1 

Liman Reisi ve 1 Demiryolu Muhafz. 

1319-1320 : 1 Müdür, 1 Bakâtip. 

1321-1322 : 1 Müdür, 1 Kâtip, Liman Reisi. 

1323-1326 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Liman Reisi ve 1 Korvet Kâtibi. 

Antakya Kazas Süveydiye Nahiyesi Düyûn- Umûmiye daresi: 

1319-1320 : 1 Memur, 1 Liman Reisi ve 1 Demiryolu Muhafz. 

1321-1326 : 1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 

Antakya Kazas Süveydiye Nahiyesi Reji daresi: 

1321-1323 : 1 Reji Memuru. 

1324-1326 : 1 Reji Memuru, Orman Tezkere Kâtibi. 

Süveydiye Gümrük daresi 

1286 : 1 Gümrük Müdür, 1 Gümrük Bakâtip, 1 Gümrük Sandk Emini. 

Antakya Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : 1 Reis, 2 Üye ve 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Rüsumat Müdürü, 1 Kâtip. 

(Sermayesi: 265.962 Kuru). 

Antakya Kazasnn Baz Memurlar 734: 

1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Nüfus Mukayyidi. 

1299 : Menafi Sandk Emini, Sandk Emini, Tahrir ve Vergi Kâtibi ve Yardmcs 

(2 Kii), Nüfus Mukayyidi, Telgraf ve Posta Müdürü ve 

Yardmcs. 



361

ORSAM 


 

1300 : Tapu Kâtibi, Ba Tahsildar, Aar ve Anam Memuru, Bakâtip, Sandk 

Emini, Telgraf ve Posta Müdürü, Tahrir ve Vergi Memuru ve 

Yardmcs, Nüfus Memuru, Menafi Sandk Emini, Rüsumat Müdürü. 

1302 : Aar Memuru, Bakâtip, Menafi Kâtibi, Ba Tahsildar, Tapu Kâtibi, 

Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memuru, Tahrir ve Vergi Memuru 

ve Yardmcs, Sandk Emini, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, 

er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, Sandk Emini, Menafi 

Sandk Emini, Reji Memuru, Düyûn- Umûmiye Memuru, Jandarma 

Yüzba, Jandarma Mülazm (2 Kii). 

1303 : Ba Tahsildar, Tapu Kâtibi, Telgraf ve Posta Müdürü, Tahrir ve Vergi 

Memuru ve Yardmcs, Sandk Emini, Nüfus Memuru, Nüfus 

Kâtibi, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, Sandk Emini, 

Menafi Sandk Emini, Reji Müdürü, Düyûn- Umûmiye Memuru, 

Jandarma Yüzba, Jandarma Mülazm (2 Kii). 

1305 : Tapu Kâtibi, Ziraat Bank ubesi Müdürü, Telgraf ve Posta Müdürü, 

Tahrir ve Vergi Memuru, Franszca Muhabere Memuru ve Yardmcs, 

Sandk Emini, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, er’iye Mahkemesi 

Bakâtibi, kinci Kâtip, Evkaf Vekili, Sandk Emini, Menafi Sandk 

Emini, Reji Müdürü, Reji Kâtibi, Düyûn- Umûmiye Memuru ve Kâtibi, 

Jandarma Yüzba, Jandarma Mülazm, pek Öür Memuru, 

pek Kâtibi, pek Datm Memuru ve Polis memuru. 

1306 : Tapu Kâtibi, Ziraat Bank ubesi Müdürü, Sandk Emini, Nüfus Memuru, 

Nüfus Kâtibi, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, kinci Kâtip, Evkaf 

Vekili, pek Öür Memuru, pek Kâtibi, pek Datm Memuru. 

1307 : Tapu Kâtibi, Ziraat Bank ubesi Muhasebe Kâtibi, Telgraf ve Posta 

Memuru, Posta Memuru, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, 

Polis Memuru (2 Kii). 

ANTEP KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Reit Paa (Kaza Müdürü) 

1285 : Osman Paa 

1286-1287 : Mustafa Paa 

1288 : smail Efendi 

1290 : Reat Bey 

1293 : Ahmet Bey 

1295 : Mustafa Mürsel Paa 


1302-1303 : Mehmet Rüstem Efendi 

1305 : Abdülkadir Efendi 

1306-1308 : Abdülaziz Sabri Efendi 

1309-1310 : Ali Necmettin Bey 

1312 : Rfat Bey 

1313 : hsan Bey 

362


___________________________________________________________________________________ 

1314 : Hasan Tevfik Bey 

1315 : smail Fevzi Bey 


1317 : smail Fevzi Bey 

1318-1320 : Kamil Bey 

1321-1322 : Mahmut Celalettin Bey 

1323 : Ali Osman Efendi 

1324 : Mustafa Naili Bey 

1326 : Necmettin Bey 

Antep Kazas idare meclisi: 


1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü 

ve 4 Seçilmi Üye 735. 

1299 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 


1300 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü 

ve 4 Seçilmi Üye. 



Antep Kazas Mal Kalemi: 

1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini. 

Antep Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi. 

1285 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini. 

1286 : Reis ve 4 Mümeyyiz 

1287 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini, 1 Emlak Vukuat 

Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi. 

1288 : Reis, 5 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini, 1 Eytam Müdürü, 

1 Mukayyit. 

1290 : Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi. 

1293 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 

Sandk Emini. 

1295 : Reis, 4 Mümeyyiz. 

1299 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip. 

1300–1303 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Müstantik Muavini, 1 Polis 

Memuru. 

1305 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Yardmcs, 1 Müstantik Muavini, 

1 Mukavelat Muharriri, 1 Polis ve Müdde’î Umumî Vekili. 

1306 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Müstantik Muavini, 1 

Mukavelat Muharriri. 


363

ORSAM 


 

1307 : Reis, 3 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 

1 Mukavelat Muharriri, 1 Müdde’î Umumî. 


1309-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 

1 Savc. 

1314-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri. 

1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 

1 Müdde’î Umumî. 

Antep Kazas Bidayet Kalemi: 

1309-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip, 1 Mukavelat Muharriri, 

1 Müdde’î Umumî Muavini. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 

Müdde’î Umumî Muavini. 

Antep Kazas er’iye Mahkemesi: 

1316-1317 : Bakâtip ve 2. Kâtip. 

1318-1326 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Mukayyit. 

Antep Kazas Ticaret Mahkemesi: 

1299 : Reis, 1 Bakâtip, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye. 

1300-1303 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Yardmc, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye. 


1307 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Yardmc, 4 Daimi Üye, 2 Geçici Üye. 

1312 : Reis. 

1313-1314 : Reis, 2 Bakâtip, 2 Üye. 

1315-1317 : Reis, 2 Bakâtip, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye. 


1321-1324 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye. 

Antep Kazas Nafia Komisyonu: 

1310 : Reis, 5 Üye; Bu üyeler 1 Meclis dare Üyesi, 1 Ziraat Bankas Muhasebe 

Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, Ziraat Meclis Üyesi, Belediye Üyesi. 

1312 : Reis, 5 Üye; Bu üyeler 1 Meclis dare Üyesi, 1 Banka Muhasebe Kâtibi, 

1 Nüfus Memuru, Ziraat Bankas Meclis Üyesi, Belediye Üyesi. 

1314-1315 : Reis ve 2 Üye 

1316 : Reis ve 5 Üye; Bu üyelerin dördü Meclis dare Üyesi (2 Müslüman 

ve 2 Gayrimüslim), 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1317 : Reis, 4 Üye; Bu üyeler 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi ve 

1 Üye. 

1318-1326 : Reis, 5 Üye; Bu üyeler 1 Meclis dare Üyesi, 1 Banka Muhasebe Kâtibi, 

1 Nüfus Memuru, Bedel-i Nakdi Kâtibi, 1 Mühendis. 

Antep Kazas Maarif Komisyonu: 


364


___________________________________________________________________________________ 


1305-1310 : Reis ve 3 Üye. 


1313 : Reis, Nüfus Memuru ve 5 Üye. 

1314 : Reis, 2. Reis ve 5 Üye. 

1315 : Reis, 6 Üye. 

1316-1319 : Reis, 4 Üye, 1 Veznedar, 

1320-1322 : Reis, 4 Üye, 1 Veznedar ve Kâtip. 

1323-1324 : Reis, 2 dare Meclis Üyesi, 3 Üye, 1 Veznedar ve Kâtip. 

1326 : Reis, Reis Yardmcs, 3 Üye, 1 Komisyon Kâtibi, 1 Müfetti. 

Antep Kazas Evkaf daresi: 

1318-1326 : 1 Müdür 

Antep Kazas Evkaf Komisyonu: 

1305-1306 : Reis, 3 Üye. 

1307 : Reis, 1 Evkaf Vekili, 3 Üye. 

1308-1312 : Reis, 1 Evkaf Vekili, 2 Üye. 

1313 : Reis, 1 Evkaf Muhasebe Kâtibi Vekili, 2 Üye. 

1314-1317 : Reis, 1 Evkaf Vekili, 3 Üye. 

1318-1326 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 4 Üye 

Antep Kazas Nüfus daresi: 

1308-1312 : 1 Müdür, 1 Kâtip. 

1314-1317 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip. 

1318-1326 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Orman Ondalk Memuru. 

Antep Kazas Ziraat Bankas Meclisi: 

1312-1313 : Reis, 1 Kâtip, 6 Üye. 

1314 : Reis, 1 Kâtip, 5 Üye. 

1315-1318 : 1 Reis ve 5 Üye. 

1319-1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, 2 Üye. 

1323-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye. 

Antep Kazas Ziraat Bankas ubesi: 

1307 : 1 Reis, 1 Kâtip, Sandk Vekili ve 3 Üye. 

1308-1309 : 1 Reis, 1 Kâtip, Sandk Vekili ve 2 Üye. 

1310 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Üye, 2 Süvari Tahsildar, 

1312 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Memur. 

1313 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 3 Memur. 

1314-1315 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, 1 Süvari Tahsildar ve 3 

Memur. 

1316 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs ve 3 Memur. 

1317-1319 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs ve 2 Memur. 

365

ORSAM 


 

Antep Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


Antep Kazas Belediye Dairesi: 

1286 : Belediye Reisi (Mustafa Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Emlak 

Muharriri, 1 Mukayyit, 1 Mübeyyiz ve Dava Kâtibi. 

1287 : Reis (Mustafa Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1288 : Reis (Hac Osman Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1290 : Reis (Hac Hüseyin Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini. 

1293-1295 : Reis (Osman Aa), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Menafi Umumiye Sandk Emini. 

1299 : Reis (Mustafa Aa), 6 Üye, 1 Bakâtip, 1 Tabip, 1 Mühendis, 1 Sandk 

Emini. 

1300 : Reis (Mustafa Aa), 8 Üye ve 1 Belde Tabibi, 1 Mühendis. 

1302 : Reis (Mustafa Aa), 9 Üye ve 1 Belde Tabibi. 

1303 : Reis (Mustafa Aa), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1305 : Reis (Mustafa Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1306-1312 : Reis (Mustafa Aa), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1313 : Reis (Abdulkadir Behçet Efendi), 10 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 

Tabip Vekili. 

1314 : Reis (Abdulkadir Behçet Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 

Tabip Vekili Eczac, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1315-1316 : Reis (Hamdi Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Eczac, 1 

Tabip, 1 Müfetti. 

1317 : Reis (Süleyman Bey), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Eczac, 1 

Tabip, 1 Müfetti. 

1318 : Reis (Süleyman Bey), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Mühendis, 1 

Eczac, 1 Tabip Vekili. 

1319-1322 : Reis (Lütfi Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Mühendis, 1 

Eczac, 1 Tabip, 1 Kabile. 

1323-1326 : Reis (Sami Efendi), 10 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Mühendis, 1 

Eczac, 1 Tabip, 1 A Memuru, 1 Kabile. 

Antep Gümrük daresi 

1286 : 1 Gümrük Müdür, 1 Gümrük Bakâtip, 1 Gümrük Sandk Emini. 

Antep Kazas Hamidiye Gureba Hastanesi Komisyonu: 

1323-1324 : Reis, 6 Üye, 1 kinci Reis, 1 Müdür. 

1326 : Reis, 5 Üye, 1 Operatör, 2 Doktor, 1 Kâtip. 

Antep Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1308 : 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 Memuru, 1 Stajyer, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1309-1310 : 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondalk 

Memuru, 1 Tapu Kâtibi. 

366


___________________________________________________________________________________ 

1312-1313 : 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 Tapu Kâtibi, 1 Posta Kâtip, 1 Muhabere 

Memuru, 1 Ondalk Orman Memuru. 

1314 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Posta Kâtibi, 1 Orman Ondalk 

Memuru. 

1315-1317 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1318 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru. 

1319 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Posta Kâtibi. 

1320-1322 : 1 Müdür, 2 Muhabere Memuru 1 Posta Kâtibi. 

1323-1326 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru 1 Posta Kâtibi. 

Antep Kazas Ticaret ve Sanayi Odas: 

1322-1326 : Reis, 4 Üye, 1 Kâtip. 

Antep Kazas Ziraat Odas: 

1320-1321 : Reis, 4 Üye. 

Antep Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1302-1303 : 1 Memur, 1 Bakâtip ve 1 Sandk Emini. 

1305 : 1 Memur, 1 Bakâtip. 

1309-1310 : 1 Memur, 1 Kâtip. 


1313 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Yardmcs. 


1316-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Sat Memuru. 

1321-1326 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

Antep Kazas Reji daresi: 

1307 : 1 Müdür, 1 Sandk Emini, 1 Kâtip. 

1308 : 1 Müdür, 1 Sandk Emini, 1 Dava Vekili. 

1309 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru. 

1310 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru, 1 Türkçe Kâtibi ve Dava 

Vekili, 1 Yardmcs. 

1312 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mavini. 

1313-1314 : 1 Müdür, 1 Muhasebe Memuru, 1 Ambar Memuru, 1 Dava Vekili. 

1315-1317 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru. 

1318-1320 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc, 1 Kâtip. 

1321-1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc, 1 Kâtip, 1 Dava Vekili. 

Antep Kazas Osmanl Bankas ubesi: 

1326 : 1 müdür, 1 muhasebeci. 

367

ORSAM 


 

Antep Kazasnn Aar ve Anam daresi 736: 

1300-1302 : 1 Bakâtibi, 1 Memur ve 1 Yardmcs. 

Antep Kazas Menafi Umumiye Komisyonu: 

1287-1288 : 1 Reis, 3 Üye. 

1290 : 1 Reis, 2 Üye. (Sermayesi: 17.500 Kuru). 

Antep Kazasnn Baz Memurlar 737: 

1290 : Eytam Sand Memuru, Rüsumat Müdürü, Kâtip, Sandk Emini. 

1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Sandk Emini. 

1299 : Evkaf Vekili, Ba Tahsildar, Telgraf Müdürü, Tapu Kâtibi, Jandarma 

Yüzba, Rüsumat Müdürü, Bakâtip ve Sandk Emini. 

1300 : Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Telgraf 

Müdürü, Jandarma Yüzba, Ba Tahsildar, Rüsumat Müdürü, Bakâtip 


1302-1303 : Tapu Kâtibi, Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Telgraf 

Müdürü, Jandarma Yüzba, Mülazm, Sandk Enini ve Ba Tahsildar. 

1305 : Tahrir ve Vergi Kâtibi, Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, 

Nüfus Kâtibi, Telgraf Müdürü, Jandarma Yüzba, Mülazm, Sandk 

Enini. 

1306 : Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sandk 

Enini. 

1307 : Tapu Kâtibi, Düyûn- Umûmiye Memuru, Telgraf ve Posta Memuru, 

Polis Memuru 

BÂB KAZASI 

KAYMAKAM 

1284 : Ahmet Talat Efendi (Kaza Müdürü) 

1285 : zzet Bey 

1286 : Veliyüddin Efendi 


1288 : Ethem Efendi 


1293 : Hüsamettin Efendi 

1295 : Abdulkadir Efendi 

1299 : smail Bey 

1300 : Mehmet Kâif Efendi 

1302-1305 : Ahmet Lütfi Bey 

1306-1307 : Ahmet Hamdi Efendi 

1308 : Mehmet Reat Efendi 

736 Bu idare birimi 1302 tarihli Halep Vilayet salnamesinde görülmektedir. Bu tarihten sonra bu ad ve 

balk altnda hiçbir kadro verilmemitir. 



368


___________________________________________________________________________________ 

1309 : Mehmet Efendi 

1310 : Hüseyin evki Efendi 

1312 : Halil Stk Efendi 

1313 : Ali Rza Efendi 

1314 : Mehmet Hasip Bey 

1315-1316 : Ahmet Nazif Efendi 

1317-1319 : Cemalettin Bey 

1320 : Bahri Bey 

1321-1323 : Mehmet Refiki Bey 

1324 : Abdulsamet Mansur Bey 

1326 : akir Efendi 

Bâb Kazas dare Meclisi: 




1293 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4 

Seçilmi Üye. 

1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü 


1299 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat 

Kâtibi ve 3 Seçilmi Üye. 

1300-1306 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat 




Bâb Kazas Mal Kalemi: 

1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin. 

1307–1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini. 

Bâb Kazas Heyet-i Tahsildar Memurlar: 

1324 : 6 Süvari Tahsildar ve 1 Piyade Tahsildardan olumaktadr. 

1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda 1 Ba Tahsildar ve yedi tahsilât dairesinden 

olumaktadr. 

Bâb Kazas Nafia Komisyonu: 

1323 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Nüfus Memuru, 1 Banka Muhasebe 

Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

Bâb Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1321 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Redif Mülazm ve 2 Üye. 

1322-1324 : Reis (Mal Müdürü), 1 Tahsilât Müfettii, 1 Ba Tahsildar ve 2 Üye. 

1326 : Reis (Mal Müdürü) Üyeler; 1 Tahsil Memuru ve 2 Üye. 

369

ORSAM 


 

Bâb Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi. 

1285 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi. 

1286 : Reis ve 4 Mümeyyiz. 

1287-1288 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Sandk 

Emini. 

1290 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahriri Emlak 

Kâtibi. 

1293 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 Vukuat Kâtibi, 1 

Sandk Emini. 

1295 : Reis, 4 Mümeyyiz. 


1300-1307 : Reis, 1 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik, 1 Müstantik Muavini, 1 kinci 

Kâtip. 

1307 : Reis, 1 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik, 1 Muavin, 1 kinci Kâtip. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313-1314 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1315 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1316 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi. 


1318-1323 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 

1324 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat 

Muharriri, 1 Savc Yardmcs ve 1 Polis Komiseri 


Muharriri. 

Bâb Kazas Bidayet Kalemi: 

1308 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip. 

1309 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili, 1 Tapu 

Kâtibi. 

1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Mukavelat Muharriri, 1 Evkaf Vekili. 

Bâb Kazas Ticaret ve Ziraat Odas: 

1310 : Reis, 1 kinci Reis ve 4 Üye. 

1312 : Reis, 5 Üye. 

Bâb Kazas Ticaret Mahkemesi: 

1313-1315 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

Bâb Kazas Nüfus daresi: 

1307-1312 : 1 Müdür, 1 Kâtip. 

1313-1314 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Posta Memuru. 

370


___________________________________________________________________________________ 

1315 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi. 

1316-1321 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi ve Yoklama Kâtibi. 

1322-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu ve Yoklama Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru. 


Bâb Kazas Tapu daresi: 

1326 : 1 Tapu Ve Yoklama Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru. 

Bâb Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye, 1 Tapu Kâtibi. 

1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye, 1 Reji Memuru. 


1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi. 


1316-1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi Yardmcs, 3 Üye, 1 

Bedeli Nakdi Kâtibi, 1 Ondalk Memuru. 


Bâb Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


Bâb Kazas Belediye Dairesi: 

1286 : Reis, (Muharrem Efendi), 5 Üye, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi. 

1287 : Reis (Rait Efendi), 4 Üye ve 1 Sandk Emini. 

1288 : Reis (Zekeriya Aa), 5 Üye ve 1 Sandk Emini. 

1290 : Reis (Zekeriya Efendi) ve 5 Üye. 

1293 : Reis (eyh Akil Efendi), 2 Üye ve 1 Kâtip. 

1295-1299 : Reis (Hac Abdu Aa ), 4 Üye. 

1300-1302 : Reis (Hac Abdu Aa ), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah. 

1303 : Reis (Hac Abdu Aa ), 1 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah. 

1305-1306 : Reis (Mehmet Zeyin Aa ), 4 Üye. 

1307 : Reis (Mecit Zeyin Aa ), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1308 : Reis (Hac Mustafa Aa ), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip. 

1309 : Reis (Abdulrezzak Aa ), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip. 

1310-1312 : Reis (Hamdu Aa ), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah, 1 Düyûn- Umûmiye 

Memuru. 

1313 : Reis (Hamdu Aa ), 5 Üye. 

1314 : Reis (eyh Keddur Efendi ), 5 Üye, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 

Reji Memuru. 

1315 : Reis (eyh Keddur Efendi ), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 

1 Açi, 1 Reji Memuru. 

1316-1318 : Reis (Abdulrazzak evvaf Aa ), 6 Üye, 1 Kâtip. 

1319 : Reis (Abdulrazzak Efendi ), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1320 : Reis (brahim Aa), 4 Üye, 1 Kâtip. 

371

ORSAM 


 

1321 : Reis (brahim Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti. 

1322 : Reis (Münhal), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti. 

1323 : Reis (Hac Abdu Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti. 

1324 : Reis (Hac Mustafa Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti. 

1326 : Reis (Hac Mustafa Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti. 

Bâb Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1322-1324 : 1 Müdür. 

1326 : 1 Müdür, 1 Baçavu, 1 Kavas. 

Bâb Kazas Reji daresi: 

1316-1317 : 1 Memur. 

1318 : 1 Memur, 1Kâtip, 1 Ambarc. 

1319-1322 : 1 Memur. 

1323 : 1 Memur, 1 Türkçe Kâtibi, Arapça Kâtibi. 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip. 

Bâb Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1322 : 1 Memur. 

1323 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tahsildar, 1 Kolcu. 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tahsildar. 

Bâb Kazas lbeyli Nahiyesi: 


Bâb Kazas Cubul Memlehesi (Tuzla) Müdüriyeti: 

1286 : 1 Tuzla Müdürü, 1 Bakâtip, 1 Sandk Emini, Tuzla Mustahfaz Askeri 

Binba, 1.Bölük Yüzba, 2.Bölük Yüzba. 

1290 : 1 Tuzla Müdürü, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1307 : 1 Tuzla Müdürü, 1 Müfetti 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 cmal Kâtibi, 

1 Okka Memuru, 1 Kantar Kâtibi ve 1 Kantarc. 

Bâb Kazasnn Baz Memurlar 738: 

1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Sandk Emini, Nüfus Mukayyidi. 

1299 : Aar Memuru, , Vukuat Kâtibi, Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Rüsum- 

Sitte 739 Memuru, Sandk Emini, Ba Tahsildar. 

1300 : Aar Memuru, Bakâtip, kinci Kâtip, Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip Yardmcs, 

Tapu Kâtibi, Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Ba Tahsildar, 

lbeyli Nahiyesi Sandk Emini, Kaza Sandk Emini, Cubul 

Memlehesi Memuru, Kontrol Muavini ve Kâtip. 

738 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz idari birimlerin ad zikredilmemektedir. Bunun 

yerine “Baz Memurlar” bal altnda kadrolar verilmektedir. 

739 Devlet borçlar karl olarak verilen gelirlerin idaresi için kurulan müessesenin addr. Damga, 

müsekkirat, balk av, tuz, tütün vergileri ile ipek öründen ibaret olan bu gelirler alt tane olduu için 

bu ad almtr. 

372


___________________________________________________________________________________ 

1302 : Aar Memuru, Bakâtip, kinci Kâtip, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, 

Ba Tahsildar, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip Yardmcs, Sandk 

Emini, Jandarma Temen. 

1303 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Ba Tahsildar, Tahrir ve Vergi Kâtibi, 

Vergi Kâtip Yardmcs, Sandk Emini, Jandarma Yüzba. 

1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, 

Sandk Emini, Jandarma Mülazm. 

1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sandk Emini. 

1307 : Tapu Kâtibi ve Reji Memuru. 

BELEN KAZASI 

Kaymakam 

1287 : smail Feyzi Efendi 

1288 : Mehmet Bey 

1290 : Azmi Bey 

1293 : Ahmet Efendi 

1295 : Saffet Bey 

1299 : akir Bey 

1300 : Halim Bey 

1302-1303 : Kazm Bey 

1305 : Ahmet akir Efendi 

1306 : Ahmet Hamdi Efendi 

1307-1308 : Mehmet Hilmi Efendi. 

1309-1310 : Hasan Tevfik Bey 

1312 : Hasan Tahsin Efendi 

1313 : Salih Hulusi Paa 

1314 : Mehmet Sabri 

1315 : Mehmet Mahir Efendi 

1316 : Hüseyin evki Bey 

1317-1318 : emsettin Bey 

1319 : smail emsettin Bey 

1320 : Hasan Halis Bey 

1321 : Behçet Bey 

1322 : aban Efendi 

1323 : Mehmet Esat Efendi 

1324 : Hüseyin Zeki Bey 

1326 : Abdulsamet Mansur Bey 

Belen Kazas dare Meclisi: 

1287-1295 : Reis (Kaymakam Bey) 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü 


1299 : Reis (Kaymakam Bey) 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 

Ruhani Reis ve 4 Seçilmi Üye. 


373

ORSAM 


 

1300-1303 : Reis (Kaymakam Bey) 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü 


1305-1326 : Reis (Kaymakam Bey) 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 


Belen Kazas Mal Kalemi: 


1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Hazine Dava Vekili. 

Belen Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1321 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Jandarma Yüzba ve 1 

Üye. 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 Jandarma 

Mülazm. 

1323 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 Jandarma 

Mülazm, 1 Tahsilât Müfettii. 

1324-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 Zabta 

Memuru Üye, 1 Tahsil Memuru. 

Belen Kazas Tahsildar Heyeti Memurlar: 

1323-1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda, 1 Piyade Tahsildar ve 2 Süvari 

Tahsilât Dairesinden olumaktadr. 

Belen Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1287 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 

1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Emlak Vukuat 

Kâtibi, 1 Sandk Emini. 

1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, Tahriri Emlak Kâtibi, Nüfus Kâtibi. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 Sandk Emini. 

1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz. 

1299-1300 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1302-1306 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye 

Mahkemesi Kâtibi. 


Muharriri. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Ziraat Bankas 

Muhasebe Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Eytam Müdür, 1 Nüfus Memuru, 

1 Nüfus Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü, Orman Ondalk Memuru. 

1314-1315 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi. 


Kâtibi, 1 Eytam Müdürü. 

374


___________________________________________________________________________________ 


1324-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat 

Muharriri. 

Belen Kazas Bidayet Kalemi: 

1308-1309 : Reis (Bakâtip), 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat 

Muharriri, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 Eytam Müdürü, 

1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri, 1 

er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Eytam Müdürü, 1 Evkaf Vekili, 1 Tapu 

Kâtibi, 1 Posta ve Orman Memuru. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 1 

er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Eytam Müdürü, 1 Evkaf Vekili. 

Belen ntikal ve Boaltma Komisyonu 

1309 : Reis (Naip Efendi), Üyeler; 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdürü 

Muavini, 1 Tapu Kâtibi, 1 dare Üyesi, 1 Evkaf Vekili. 

Belen Kazas er’iye Mahkemesi: 

1318-1326 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Eytam Müdürü. 

Belen Kazas Maarif Komisyonu: 

1310 : Reis ve 4 Üye 

1321-1324 : Reis, 4 Üye (Bu Üyelerin lki, Tahrirat Kâtibi, kincisi Evkaf Müdür, 

Üçüncüsü Rütiye Mektebi Muallimi ve 1 Muallim.) 

1326 : Reis, 3 Üye (Bu Üyelerin lki, Tahrirat Kâtibi, kincisi Evkaf Müdür 

ve Üçüncüsü Rütiye Mektebi Muallimi) 

Belen Kazas Evkaf daresi: 

1319-1326 : 1 Evkaf Müdür. 

Belen Kazas Evkaf Komisyonu: 

1321-1322 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 2 Üye. 

1323-1324 : Reis, 2 Üye. 

1326 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye. 

Belen Kazas Nüfus daresi: 


1308 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili. 

1309-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, 1 Eytam Müdürü, 1 Telgraf v e Posta 

Memuru, 1 Ondalk Memuru 

1317-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tapu Takip Memuru. 

1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tapu Takip Memuru, 1 Orman 


1321 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi, 1 Orman Ondalk 

Memuru. 

375

ORSAM 


 

1322-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 

Belen Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1308 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Orman Ondalk Memuru ve 1 Kolcu. 


1314 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sandk Emini, 3 Üye. 

1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye. 

1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi Vekili, 4 Üye. 


1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, 3 Üye. 

1319-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, 1 Bedeli 

Nakdi Kâtibi, 3 Üye. 

1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye. 


Belen Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 

1317-1321 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs. 

1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar. 

1323 : 1 Muhasebe Kâtibi. 

1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

Belen Kazas Belediye Dairesi: 

1295 : Reis (Ahmet Efendi), 4 Üye ve 1 Kâtip. 

1299 : Reis (Mehmet Aa), 5 Üye ve 1 Kâtip. 

1300 : Reis (akir Efendi), 6 Üye ve 1 Kâtip. 

1302 : Reis (akir Efendi), 8 Üye ve 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Belediye 

Cerrah. 

1303 : Reis (akir Efendi), 8 Üye ve 1 Kâtip. 

1305-1306 : Reis (Ömer Efendi), 6 Üye ve 1 Kâtip. 

1307 : Reis (Halil Aa), 6 Üye ve 1 Kâtip. 

1308-1309 : Reis (Mustafa Halil Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Reji Memuru, 1 Tapu 

Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru ve 1 Kolcu. 

1310 : Reis (Mehmet Ataullah Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 

Tabip, 1 Reji Memur. 

1312 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 

1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Vergi Memuru, Posta Kâtibi ve 1 Orman Ondalk Memuru. 

1313 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip. 

1314-1315 : Reis (Abdullah Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru. 

1316 : Reis (Dervi Efendi), 6 Üye, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1317 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 A 

Memuru. 

376


___________________________________________________________________________________ 

1318-1319 : Reis (Dervi Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 A Memuru. 

1320 : Reis (Halil Aa), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 A Memuru. 

1321 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 A 

Memuru. 

1322 : Reis (Yusuf Aa), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1323-1324 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve 1 Sandk Emini. 

1326 : Reis (Hac Ömer Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve 1 Sandk Emini. 

Belen Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1318 : 1 Müdür, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1319-1326 : 1 Müdür. 

Belen Kazas Reji daresi: 

1315-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip ve Ambarc. 

Belen Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317-1324 : 1 Memur. 

Belen Kazas Menafi Umumiye Komisyonu: 

1290 : 1 Reis, 2 Üye. (Sermayesi: 24.500 Kuru). 

1295-1305 : 1 Reis, 2 Üye ve 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1307 : 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Üye. 

Belen Kazas Emlak Komisyonu: 

1295 : 1 Reis ve 3 Üye. 

Belen Kazas Eytam Sand: 

1290 : 1 Müdür ve Sandk Emini (Sermayesi: 5.500 Kuru). 

Belen Kazasnn Baz Memurlar 741: 

1299 : Aar Memuru, Vukuat Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sandk Emini, Jandarma 

Yüzba, Jandarma Temen. 

1300 : Aar ve Anam Memuru, Bakâtip, Tahrir ve Vergi Memuru, Tapu 

Kâtibi, Sandk Emini, Jandarma Yüzba, Jandarma Temen. 

1302 : Aar Memuru, Bakâtip, Ba Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, 

Eytam Müdürü, Nafia Kâtibi ve Sandk Emini, Emlak Kâtibi, 

Tapu Kâtibi, Sandk Emini, Rütiye Muallimi, Jandarma Üstemen 

ve Bölük Emini. 

1303 : Ba Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Eytam Müdürü, Tapu 

Kâtibi, Sandk Emini, Emlak Kâtibi, Rütiye Muallimi, Jandarma 

Mülazm (2 Kii). 



377

ORSAM 


 

1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Eytam Müdürü, Sandk 

Emini, Emlak Kâtibi, Rütiye Muallimi, Jandarma Yüzba, Jandarma 

Mülazm. 

1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Eytam Müdürü, Sanyi 

Memuru, sandk Emini, Rütiye Muallimi. 

1307 : Tapu Kâtibi, Eytam Müdürü, Posta ube Memuru, er’iye Mahkemesi 

Bakâtibi, Evkaf Vekili, Reji Memuru. 

CEBEL- SEM’ÂN KAZASI 

Kaymakam 

1305 : skender Bey 

1306-1308 : Mehmet zzet Efendi 

1309-1310 : Mehmet Hasip Efendi 

1312-1314 : Mehmet Arif Efendi 


1317-1323 : Ahmet Necmettin Bey 

1324-1326 : Abdulgani Tevfik Bey 

Cebel-i Sem’ân Kazas idare meclisi: 

1305-1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 

1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi Üye 

1308 : Reis (Kaymakam Bey), 3 doal üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat 

Kâtibi ve 3 Seçilmi Üye 

1309-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 doal üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 


Cebel-i Sem’ân Kazas Mal Kalemi: 


1312 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 

1 Vergi Kâtibi. 

1313 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi 

Bakâtibi, 1 Nüfus Memuru ve Nüfus Kâtibi. 

1314-1315 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 


1324 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Tahsilât Müfettii. 

1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini. 

Cebel-i Sem’ân Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1326 : Bu Komisyon Mal Müdürü Bakanlnda aadaki üyelerden 

olumaktadr: 1 Tahsil Memuru, 1 Tapu Kâtibi. 

Cebel-i Sem’ân Kazas Heyet-i Tahsildar Memurlar: 

1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda 4 Tahsildardan olumaktadr. 

378


___________________________________________________________________________________ 

Cebel-i Sem’ân Kazas er’iye Mahkemesi: 

1317 : 1 er’iye Kâtibi ve 1 Evkaf Vekili. 

1318-1321 : 1 Reis, 1 Kâtip. 

1322-1324 : 1 Reis, 1 Bakâtip. 

Cebel-i Sem’ân Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1326 : Reis, 1 Bakâtip. 742 

Cebel-i Sem’ân Kazas Maarif Komisyonu: 

1322 : Reis, Üyeler; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi ve 2 Üye. 

1323 : Reis, Üyeler; 1 Tahrirat Kâtibi ve 3 Üye. 

Cebel-i Sem’ân Kazas Nüfus daresi: 

1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314-1315 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1316-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1324-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi. 

Cebel-i Sem’ân Kazasnn Baz Memurlar 743: 

1305 : Nüfus Memuru, Jandarma Mülazm, Sandk Emini. 

1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sandk Emini. 

CSR- UÛR KAZASI 

KAYMAKAM 

1284 : zzet Bey (Kaza Müdürü) 

1285 : Hüseyin Aa 

1286 : Esat Aa 


1288 : Naim Efendi 


1293 : brahim Halil Efendi 


1299 : Tevfik Efendi 

1300 : Murat Efendi 

1302 : Ahmet Cemil Efendi 

1303 : Tahir Efendi 

1305-1308 : Ahmet Cemil Efendi 

1309-1310 : Halil ahap Efendi 

1312 : Yusuf Cemil Efendi 

1313-1314 : Hüseyin evki Bey 

1315-1316 : Hasan Sabri Efendi 

1317 : Mustafa Fehmi Efendi 

742 Adliye ileri merkez vilayette görülmektedir (1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.366). 



379

ORSAM 


 

1318-1319 : Bahri Bey 

1320-1322 : Cemalettin Bey 


1324 : Fatin Bey 


Cisr-i uûr Kazas dare Meclisi: 

1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye. 

1285-1287 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4 


1288 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4 

Seçilmi Üye ile 1 Vukuat Kâtibi ve 1 Sadk Emini. 

1290 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 5 








Cisr-i uûr Kazas Mal Kalemi: 

1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki. 




Cisr-i uûr Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1321 : Bu komisyon Kaymakam Bakanlnda aadaki üyelerden olumaktadr; 

1 Mal Müdürü, Belediye Reisi, 1 Üye. 

1322 : Bu komisyon Kaymakam Bakanlnda aadaki üyelerden olumaktadr; 

1 Mal Müdürü, 2 Üye. 

1323-1324 : Bu komisyon Kaymakam Bakanlnda aadaki üyelerden olumaktadr; 

1 Tahsilât Müfettii Memuru, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat 

Kâtibi, Zabta Memuru. 

1326 : Bu komisyon Mal Müdürü Bakanlnda aadaki üyelerden 

olumaktadr; 1 Tahsil Memuru, 1 Mal Müdürü Yardmcs, 1 Tapu 

Kâtibi ve 1 Ba Tahsildar Kâtip. 

Cisr-i uûr Kazas Tetkik ve Tasfiye Komisyonu: 

1324 : 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mal Müdürü, 1 Kâtip andk Emini, 1 Kâtip, 2 

Üye. 

Cisr-i uûr Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, Muhasebe Kâtibi ve Sandk 

Emini. 

380


___________________________________________________________________________________ 

1285 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi. 

1286 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi. 

1287 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Sandk 

Emini ve 1 Tapu Kâtibi. 

1288 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Kâtip ve 1 Tapu Kâtibi. 

1290 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Aazi Memuru. 

1293 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi. 

1295 : Reis ve 4 Mümeyyiz. 





1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 


1316-1318 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, Evkaf Vekili ve 

Nakib’ül-Eraf. 



Cisr-i uûr Kazas Bidayet Kalemi: 

1308-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini. 

Cisr-i uûr Kazas Nüfus daresi: 

1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta 

Memuru, 1 Ondalk Memuru. 

1317-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu ve Yoklama Kâtibi. 


1323 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru, 1 Yoklama 

Kâtibi. 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru. 

Cisr-i uûr Kazas Tapu Kalemi: 

1322 : 1 Kâtip, 1 Yoklama Kâtibi. 

Cisr-i uûr Kazas Evkaf daresi: 

1319 : 1 Müdür Vekili. 

1320-1326 : 1 Vekil (Müftü Efendi). 

Cisr-i uûr Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1309-1310 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 1 Orman Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf Müdürü, 1 Orman Ondalk Memuru, 1 

Evkaf Vekili, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 



381

ORSAM 


 


1318-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 

1 Orman Ondalk Memuru. 

1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Nakdi Bedel Kâtibi. 

1323 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 

Orman Ondalk Memuru. 

1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Nakdi Bedel Kâtibi, 1 Tahsildar. 

1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 

Cisr-i uûr Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 1 Tahsildar. 

Cisr-i uûr Kazas Belediye Dairesi: 

1287-1288 : Reis (Abdulkadir Efendi) ve 4 Üye. 

1293-1295 : Reis (Hasan Efendi), 2 Üye ve 1 Kâtip. 

1299 : Reis ( Mehmet Hayri Aa), 2 Üye ve 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1300 : Reis ( Mehmet Hayri Aa), 3 Üye ve 1 Kâtip. 

1302 : Reis ( Mehmet Hayri Aa) ve 4 Üye. 

1303 : Reis ( Ahmet Aa), 6 Üye, 1 Kâtip. 

1308 : Reis ( Reit Aa), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 

Telgraf Memuru, 1 Orman Memuru, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1309-1310 : Kadro verilmemitir. 

1312 : Reis ( Süleyman Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Emlak Kâtibi, 1 Yardmcs, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf 

ve Posta Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 

1313-1314 : Reis ( Abdurrahman Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Aç, 1 Düyûn- 


1315-1316 : Reis ( Selim Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 A Memuru, 1 Düyûn- 


1317 : Reis ( Reit Aa), 5 Üye, 1 Kâtip. 

1318 : Reis Vekili ( Kasm Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 A Memuru. 

1319-1321 : Reis (smail Aa), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1321 : Reis (smail Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 A Memuru. 

1322-1324 : Reis (Kasm Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 A Memuru. 

1326 : Reis (Mehmet Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip. 

Cisr-i uûr Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317 : 1 Müdür, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1318-1326 : 1 Müdür. 

Cisr-i uûr Kazas Reji daresi: 

1317-1321 : 1 Memur. 


1323-1326 : 1 Memur. 

382


___________________________________________________________________________________ 

Cisr-i uûr Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317-1321 : 1 Memur. 

1322 : 1 Memur, 1 Süvari Kolcu, 1 Piyade Kolcu. 

1323-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Süvari Tahsildar, 1 Piyade Kolcu. 

Cisr-i uûr Kazas Ordu 744 Nahiyesi: 


1300-1302 : 1 Nahiye Müdürü ve Sandk Emini. 


1324 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Naip vekili. 

Cisr-i uûr Kazas Mazik Nahiyesi: 


Cisr-i uûr Kazasnn Baz Memurlar 745: 

1299 : Aar Memuru, Ba Tahsildar, Sandk Emini, Telgraf Müdürü, Vukuat 

Kâtibi, Rüsum-i Sitte Müdürü. 

1300-1302 : Aar Memuru, Bakâtip, kinci Kâtip, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi 

Kâtibi, Vergi Kâtip Yardmcs, Ba Tahsildar, Sandk Emini, Telgraf 

Memuru, Rüsumat Memuru, Jandarma Yüzba, 

1303 : Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip Yardmcs, Ba Tahsildar, Sandk Emini, 

Telgraf Memuru, Muhabere Memuru, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, 

Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi. 

1305 : Belediye Reisi, Belediye Kâtibi, Vergi Kâtibi, Telgraf Memuru, Nüfus 

Memuru, Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi. 

1306 : Belediye Reisi, Nüfus Memuru, Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi. 

1307 : Telgraf ve Posta Memuru, Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi, Reji Memuru. 

HARM KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Abdülhamit Efendi 

1285 : Kamil Efendi 

1286 : Abubekir Aa 

1287 : Mahmut Efendi 

1288 : Faik Efendi 

1290 : Ahmet Asm Bey 

1293 : Mustafa Salim Efendi 

1295 : ükrü Efendi 

1299 : Aziz Sabri Efendi 

744 Günümüz idari taksimatnda Yaylada’nn dier addr. Salnamede ise 1.730 metre yükseklikteki 

Cebel-i Akrâ’nn dier addr. 



383

ORSAM 


 


1302 : Murat Efendi (Vekil) 


1305 : Bekir Zühtü Efendi 

1306-1307 : akir Bey 

1308 : Yusuf Bahri Bey 

1309 : Abdülmecit Bey 

1310 : Mehmet Hamdi Efendi 


1313 : Yusuf Cemil Efendi 

1314 : Mehmet Mahir Efendi 

1315 : Hüseyin evki Bey 


1317 : Hasan Sabri Efendi 

1318-1319 : Arif Hikmet Bey 


1322-1324 : Mustafa Fehmi Efendi 

1326 : Hüseyin Fatn Efendi 

Harim Kazas dare Meclisi: 







ve 3 Seçilmi Üye ile 1 Emlak Mukayyidi. 








1 Tahrirat Kâtibi, Aar Memuru ve 3 Seçilmi Üye. 



1305 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 

Tahrirat Kâtibi ve 3 Seçilmi Üye. 



Harim Kazas Mal Kalemi: 



384


___________________________________________________________________________________ 

Harim Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Muhasebe Kâtibi, Sandk Emini. 

1285 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi. 

1286 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi ve 1 Sandk Emini. 

1287 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak ve Vukuat Kâtibi. 

1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini, 1 Emlak ve Vukuat 


1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi ve 1 Sandk Emini. 


1299-1300 : Reis, 2 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1302-1303 : Reis, 3 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip. 

1305-1306 : Reis, 1 Üye, 1 Bakâtip, 1 Bakâtip Yardmcs, 1 Müstantik, 1 Müstantik 

Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 

1307 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 


Mukavelat Muharriri, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 2 Telgraf 

Memuru, 1 Evkaf vekili, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru. 



Muharriri. 

Harim Kazas Bidayet Kalemi: 

1309 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip. 

1310-1312 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 

Harim Kazas Nüfus daresi: 

1307 : 1 Müdür, 1 Kâtip 

1308 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi. 

1309-1312 : 1 Müdür, 1 Kâtip 

1314-1316 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi. 


1318 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi. 

1319 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi, Yoklama Kâtibi. 

1320-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1321-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi. 

Harim Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1309-1310 : 1 Ziraat Bankas Memuru, 1 Telgraf Memuru, Ömeraa Merkezi 

Telgraf Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru. 


1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar ve 3 Üye. 

385

ORSAM 


 


1315 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 Telgraf Memuru. 

1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 Bedeli Nakdi 

Kâtibi, 1 Telgraf Memuru, 1 Reji Memuru. 


1318-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 Bedeli Nakdi 

Kâtibi, 3 Üye. 

Harim Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


Harim Kazas Belediye Dairesi: 

1313 : Belediye Reis (Ahmet Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 

Belediye Tabibi. 

1314 : Belediye Reis (Hac Mustafa Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 

1 A Memuru, 1 Reji Memuru. 

1315-1316 : Belediye Reis (Hac Mustafa Efendi), 2 Üye, 1 Kâtip, 1 Reji Memuru. 

1317 : Belediye Reis (Hac Ahmet Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 A Memuru. 

1318 : Belediye Reis (Hac Ahmet Aa), 4 Üye, 1 A Memuru. 

1319 : Belediye Reis (Münhal), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 A Memuru. 

1320 : Belediye Reis (Arif Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 A Memuru. 

1321 : Belediye Reis (Salih Aa Hesnavi Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini. 

1322 : Belediye Reis (Mehmet Recai Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 A 

Memuru. 

1323-1326 : Belediye Reis (Salih Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 A Memuru. 

Harim Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1326 : 1 Müdür. 

Harim Kazas Reji daresi: 

1317-1321 : 1 Reji Memuru. 

1322-1326 : 1 Memur, 1 Muhafaza Memuru. 

Harim Kazas Hapishane daresi: 

1321 : 2 Gardiyan. 

Harim Kazas Reyhanîye Nahiyesi: 


1305-1306 : 1 Nahiye Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 


Harim Kazas Paria Nahiyesi: 


386


___________________________________________________________________________________ 

1305-1306 : 1 Nahiye Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 


Harim Kazasnn Baz Memurlar 746: 

1299 : Rüsum-i Sitte Memuru, Sandk Emini, Zabta Yüzba, Üstemen, 

Tapu Kâtibi, Kâtip, Ba Tahsildar, Vukuat Kâtibi. 

1300 : Aar Memuru, Rüsum Memuru, Nüfus Memuru, Sandk Emini, 

Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtibi, Jandarma Yüzba. 

1302 : Aar Bakâtibi ve Yardmcs, Ba Tahsildar, Nüfus Memuru, Sandk 

Emini, Vergi Kâtibi ve Yardmcs, Zabite Memuru (Yüzba). 

1303 : Ba Tahsildar, Nüfus Memuru, Sandk Emini, Vergi Kâtibi ve Yardmcs, 

Zabite Memuru. 

1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sandk Emini, Vergi 

Kâtibi ve Yardmcs, Jandarma Mülazm. 

1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sandk Emini. 

1307 : Tapu Kâtibi, Düyûn- Umûmiye Memuru. 

DLP KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Mustafa Efendi (Kaza Müdürü) 

1285 : Mustafa Bey 


1287-1288 : Veliyüddin Efendi 

1290 : Hakk Efendi 

1293 : brahim Sadettin Efendi 

1295 : Mümtaz Efendi 

1299 : Osman Fehmi Efendi 

1300 : Tahir Efendi 




1306-1309 : Abdüllatif Efendi 



1315-1316 : Salih Hulusi Paa 



1322-1323 : Halil Rasih Efendi 

1324-1326 : Hac Mehmet Tahir Efendi 

dlip Kazas dare Meclisi: 




387

ORSAM 


 


ve 4 Seçilmi Üye 747.. 


ve 4 Seçilmi Üye ile 1 Mübeyyiz ve 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 






1 Tahrirat Kâtibi, Ruhani Reis ve 4 Seçilmi Üye. 



dlip Kazas Mal Kalemi: 



dlip Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1324-1326 : Reis Mal Müdürü, 1 Tapu Kâtibi Üye, 1 Tahsil Memuru Üye. 

dlip Kazas Tetkik ve Bakaya Komisyonu: 

1324 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mal Müdürü, 1 

Belediye Üyesi, 1 Üye. 

dlip Kazas Heyet-i Tahsildar Memurlar: 

1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda ve 1 Ba Tahsildar ile birlikte 10 

Süvari Tahsildar ve 4 Piyade Tahsildarlar olmak üzere 14 Tahsilât 

Dairesinden olumaktadr. 

dlip Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, Muhasebe Kâtibi, Tapu Kâtibi. 

1285 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi. 


1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Arazi Kâtibi. 

1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 

Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Memuru ve 1 Tahrir Emlak Kâtibi. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 

Sandk Emini. 



1300 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1302-1303 : Reis ve 2 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 Müstantik 

Muavini, 1 kinci Kâtip. 


388


___________________________________________________________________________________ 

1305-1306 : Reis ve 2 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 1 Müstantik 

Muavini, 1 kinci Kâtip, 1 Mukavelat Muharriri. 

1307 : Reis ve 2 Üye, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Muavini, 1 kinci Kâtip. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmc, 1 Müstantik Muavini, 1 

Mukavelat Muharriri, 1 Evkaf Vekili, 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 

1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü ve 

Rütiye Mektebi Muallimi. 

1314-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri, 

1 Evkaf Vekili. 

1318 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Evkaf Müdürü. 


Muharriri. 

dlip Kazas Bidayet Kalemi: 

1309-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Evkaf Vekili. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri, 

1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Evkaf Vekili. 

dlip Kazas er’iye Mahkemesi: 

1319-1322 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Kâtip. 

1323-1326 : Reis, 1 Bakâtip. 

dlip Kazas Maarif Komisyonu: 

1321-1323 : Reis, Üyeler; 1 Redif Kolaas ve 5 Üye. 

1324 : Reis, Üyeler; 1 Redif Kolaas, 1 Mal Müdürü Yardmcs, 4 Üye. 

1326 : Reis, Üyeler; 1 Rütiye Mektebi Muallimi, 1 Mal Müdürü Yardmcs, 

1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 2 Doal Üye. 

dlip Kazas Evkaf daresi: 

1319-1326 : 1 Müdür Vekili. 

dlip Kazas Evkaf Komisyonu: 

1323-1326 : Reis, 3 Üye. 

dlip Kazas Askeri Nakliye Araçlar Komisyonu 

1322-1323 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Redir Yüzba ve 4 Üye. 

1324 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Redif Yüzba,1 Belediye Kâtibi, 4 Üye. 

dlip Kazas Nüfus daresi: 

1307-1309 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1310 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü. 


1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta 

Müdürü, Rütiye Mektebi Muallimi. 

389

ORSAM 


 

1315-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta 

Müdürü. 


1319-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi. 


dlip Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1307 : 1 Kâtip ve Sandk Emini, 5 Üye. 

1308 : 1 Kâtip ve Sandk Emini, 4 Üye, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgrafa Memuru, 1 

Düyûn- Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru. 

1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 6 Üye, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgrafa Müdürü, 1 



1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 

Posta ve Telgrafa Müdürü. 


1314-1315 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, 3 Üye. 

1316 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, 1 Bedeli Nakdi 

Kâtibi. 

1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, 1 Bedeli 


1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, 1 Bedeli 





1322-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye. 

dlip Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


dlip Kazas Ziraat Odas: 

1317 : Reis, 4 Üye, 1 Kâtip. 

dlip Kazas Belediye Dairesi: 

1286 : Belediye Reisi (Mustafa Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Emlak 

Muharriri, 1 Mukayyit ve Dava Kâtibi. 

1287 : Reis (eyh Mehmet Efendi), 6 Üye ve 1 Kâtip. 

1290 : Reis (Mustafa Aa) ve 3 Üye, 1 Telgraf Müdürü, 1 Rüsumat Memuru. 

1293 : Reis (Münhal), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1295 : Reis (Ahmet Aa), 6 Üye ve 1 Kâtip. 

1299 : Reis (Ahmet Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Jandarma Yüzba. 

1300 : Reis (Ahmet Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1302-1303 : Reis (Ahmet Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1305-1309 : Reis (Ahmet Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

390


___________________________________________________________________________________ 

1310 : Reis (Ömer Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru. 

1312 : Reis (Hac Hasan Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 


1313-1314 : Reis (Mahmut Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini ve 1 Tabip, 1 


1315 : Reis (Mahmut Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini ve 1 Tabip, 1 

Düyûn- Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru, 1 Evkaf Vekili. 

1316 : Reis (Mahmut Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini ve 1 Tabip, 1 


1317-1318 : Reis (Vahit Aa), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1319 : Reis (eyh Tahir Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 dlip ve 

Eriha A Memuru. 

1320 : Reis (eyh Tahir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

A Memuru. 

1321 : Reis (eyh Tahir Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1322-1323 : Reis (Nuri Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1324 : Reis (Ahmet Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip. 

1326 : Reis (eyh Tahir Efendi), 9 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip. 

dlip Kazas Menafi Umumiye Komisyonu: 

1287 : 1 Menafi Sandk Emini Reisi. 

1288 : 1 Reis, 5 Üye ve 1 Kâtip ve Sandk Emini 

1290 : 1 Reis ve 2 Üye. (Sermayesi: 30.000 Kuru) 

dlip Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1326 : 1 Müdür. 

dlip Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317-1321 : 1 Memur 


1323-1326 : 1 Müdür, 1 Bakâtip, 1 Kâtip. 

dlip Kazas Reji daresi: 

1317-1318 : 1 Memur. 

1319-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1322 : 1 Memur, 1 Muhasebeci, 1 Kâtip. 

1323-1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Kontrol Memuru. 

dlip Kazas Eriha Nahiyesi: 


1308 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye. 

1309-1314 : 1 Nahiye Müdürü, 4 Üye. 

1315 : 1 Nahiye Müdürü. 

1316-1318 : 1 Nahiye Müdürü, 1 A Memuru. 


391

ORSAM 


 

dlip Kazas Eriha Nahiyesi Belediye daresi: 

1308-1312 : 1 Belediye Reisi (Mehmet Fuat Efendi) ve 3 Üye. 

dlip Kazasnn Baz Memurlar 748: 

1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi. 

1299 : Aar Memuru, Ba Tahsildar, Vukuat Kâtibi, Bakâtip, Telgraf ve 

Posta Rüsum-i Sitte Memuru. 

1300 : Aar ve Anam Memuru, Bakâtip, kinci Kâtip, Tapu Kâtibi, Ba 

Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Vergi Kâtibi ve Yardmcs, 

Telgraf Memuru, Sandk Emini, dlip Sandk Emini. 

1302 : Aar ve Anam Memuru, Bakâtip ve Yardmcs, kinci Kâtip, Tapu 

Kâtibi, Ba Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi 

Kâtibi, dlip Sandk Emini. 

1303 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip 

Yardmcs, Evkaf Memuru, Telgraf Memuru, dlip Sandk Emini, 


1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip 

Yardmcs, Telgraf Memuru, Sandk Emini, Jandarma Yüzba, Rütiye 

Muallimi, Düyûn- Umûmiye Memuru ve Reji Memuru. 

1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sandk Emini, Rütiye Muallimi. 

1307 : er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, Reji Müdürü, Muhasebeci, 

Ambarc. 

SKENDERUN KAZASI 

Kaymakam 

1287-1288 : Ahmet Bey 

1290 : brahim Bey 

1293 : Mehmet Ali Efendi 

1295 : Mehmet zzet Efendi 749 

1299-1300 : Rüstem Efendi 

1302 : Hüsnü Efendi 

1303-1305 : Ahmet Sedat Bey 


1312 : Ziya Bey 

1313-1314 : Münhal 

1315 : Mahmut Kamil Bey 


1317 : Kamil Bey 

1318-1319 : Ali Nesip Bey 


1321-1323 : Mehmet Hanefi Bey 



749 1287 ile 1295 tarihleri arasnda yaymlanan Halep Vilayet Salnamelerinde skenderun, Belen ‘e bal 

bir Kaymakamlk olarak görülmektedir. 

392


___________________________________________________________________________________ 

1324 : Salih Efendi 

1326 : Rfat Bey 

skenderun Kazas dare Meclisi: 







skenderun Kazas Mal Kalemi: 



skenderun Kazas Tahsildar Heyeti Memurlar: 

1324-1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda 3 Süvari Tahsildar ve 2 Piyade tahsildar. 

skenderun Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1299-1300 : Reis, 2 Üye, 1Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1302-1307 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 


Mukavelat Muharriri, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, 

1 Liman Reisi, Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, 1 Kâtip. 

1314 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri, 

er’iye Mahkemesi Kâtibi, Evkaf Vekili. 


1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Eytam Müdürü 

1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 


Muharriri. 

skenderun Kazas Bidayet Kalemi: 


1309-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 

Mukavelat Muharriri. 

1312 : Reis (Bakâtip), Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 1 

er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

skenderun Kazas er’iye Mahkemesi: 

1318 : 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili ve Eytam Müdürü. 


393

ORSAM 


 

1319 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Kâtip. 

1320-1322 : Reis, 1 Bakâtip, Eytam Müdürü. 

1323-1326 : Reis, 1 Bakâtip. 

skenderun Kazas Maarif Komisyonu: 

1319 : Reis (Rüsumat Nazr ), 1 Binba, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Belediye Reisi, 

1 Belediye Üyesi, 1 Rütiye Mektebi Muallimi, 1 Banka Muhasebe 

Kâtibi, 1 Polis Komiseri. 

1320 : Reis, 1 Binba, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rütiye Mektebi Muallimi, 1 

Banka Muhasebe Kâtibi, 1 Polis Komiseri, 2 Üye. 

1321-1323 : Reis, 1 Binba, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rütiye Mektebi Muallimi, 1 

Banka Muhasebe Kâtibi, 2 Üye. 

1324-1326 : Reis, 1 Kâtip, 3 Üye. 

skenderun Kazas Evkaf daresi: 

1319 : 1 Evkaf ve Eytam Müdürü. 

1320-1326 : 1 Müdür. 

skenderun Kazas Nüfus daresi: 

1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314-1319 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Liman Reisi. 



1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahsildar. 


skenderun Kazas Tapu daresi: 

1326 : 1 Müdür, 2 Yoklama Kâtibi, 2 Tahsildar. 

skenderun Kazas Orman daresi: 

1319 : 1 Süvari Memur, 1 Ondalk Memuru. 

1320 : 1 Süvari Memur, 1 Ondalk Memuru, 1 Liman Reisi, Tapu Kâtibi. 

1321-1323 : 1 Süvari Memur, 1 Ondalk Memuru, 1 Liman Reisi. 

1324-1326 : 1 Süvari Memur, 1 Ondalk Memuru, 1 Arsuz Ondalk Memuru, 1 

Liman Reisi. 

skenderun Kazas Ziraat Bankas Meclisi (ubesi): 

1309 : Reis, 1 kinci Reis 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 1 Orman Süvari Memuru, 

1 Ondalk Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Karantina Memuru. 

1310 : Reis, 1 kinci Reis 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 1 Orman Memuru, 1 

Ondalk Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru. 



1318-1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 3 Üye. 

1323 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 1 Tahsildar, 3 Üye. 

394


___________________________________________________________________________________ 

1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Kantarc, 3 Üye. 

1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar, 3 Üye. 

skenderun Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


skenderun Kazas Gazhane daresi: 

1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Ambarc. 

skenderun Kazas Belediye Dairesi: 

1295 : Reis (Mehmet Abu’l-Nur Efendi), 4 Üye ve 1 Kâtip. 

1299-1300 : Reis (Yusuf Çenbert Efendi), 5 Üye ve 1 Kâtip, 1 Sandk Semini. 

1302 : Reis (Karabet Efendi) ve 6 Üye. 

1303-1305 : Reis (Karabet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Semini. 

1306 : Reis (Karabet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Semini, 1 Tabip. 

1307 : Reis (Karabet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Semini, 1 Tapu Kâtibi, 

1 Karantina Memuru. 

1308 : Reis (Hani Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi, 1 Tapu 

Kâtibi, 1 Karantina Memuru. 

1309 : Reis (Hani Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi. 

1310 : Reis (Hani Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi, 1 Sandk 

Emini, 1 Karantina Memuru. 

1312 : Reis (Yusuf Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Karantina 

Memuru. 

1313 : Reis (Sami Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi, 1 Sandk 

Emini, 1 Karantina Memuru. 

1314 : Reis (Petro Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 Karantina 

Memuru. 

1315-1316 : Reis (Mehmet Efendi), 4 Üye, 2 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Karantina Memuru. 

1317 : Reis (Apostolidis Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 1 

Karantina Tabibi, 1 Baytar Doktor. 

1318 : Reis (Yusuf Çenbert Efendi), 6 Üye, 2 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sandk Emini, 

1 Karantina Tabibi, 1 Baytar Memuru. 

1319 : Reis (Yusuf Çenbert Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Gazhane 

Memuru. 

1320 : Reis (Mehmet Abu’l-Nur Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 

Gazhane Memuru, 1 Dava Vekili, 1 Tabip, 1 Kabile, 1 Karantina Tabibi. 

1321 : Reis (Hüsnü Bey), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Gazhane Memuru, 

1 Dava Vekili, 1 Tabip, 1 Kabile, 1 Karantina Tabibi. 

1322 : Reis (Yakup Sodir Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Gazhane 

Memuru, 1 Dava Vekili, 1 Tabip, 1 Kabile, 1 Karantina Tabibi. 

1323 : Reis (Yakup Efendi), 6 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Gazhane Memuru. 

1324 : Reis (Hac Ahmet Efendi), 4 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

395

ORSAM 


 

1326 : Reis (Ahmet Sabuni Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 

1 Eczac, 1 Eczac Yardmcs, 1 A Memuru, 1 Müfetti, 1 Tanzifat 

Memuru. 

skenderun Kazas Hamidiye Gureba Hastahanesi: 

1323 : Müdür. 

skenderun Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1308 : 1 Müdür, 1 Türkçe Muhabere Memuru, 1 Franszca Muhabere Memuru, 

1 Posta Kâtibi, 1 Stajyer. 

1309 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, , 1 Posta Kâtibi, 1 Franszca Muhabere 

Memuru. 

1310 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Franszca Muhabere Memuru, 1 

Liman Reisi. 


Orman Memuru, 1 Ondalk Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Liman Reisi. 


Orman Memuru, 1 Ondalk Memuru. 

1314-1316 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 2 Franszca Muhabere Memuru, 1 

Posta Kâtibi, 1 Orman Memuru, 1 Ondalk Memuru. 

1317-1322 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Franszca Muhabere Memuru, 1 

Posta Kâtibi. 


Posta Kâtibi, Arsuz Telgraf Memuru. 

1326 : 1 Müdür Vekili ve 4 Muhabere Memuru, 1 Franszca Muhabere 

Memuru, 1 Posta Kâtibi, 1 Güvercin Memuru. 

skenderun Kazas skele Komisyonu: 

1317-1318 : 1 Kolaas, 2 Memur. 

1319-1322 : 1 Binba, 2 Memur. 

1323 : 1 Binba, 1 Ba Komiser. 

1324 : 1 Binba, 1 Memur, Yabanc Dil Bilen Muayene Memuru. 

1326 : 1 Memur Kolaas, 2 Memur, Yabanc Dil Bilen Muayene Memuru. 

skenderun Kazas Ticaret Odas: 

1312 : Reis, 5 Üye. 

1313 : Reis, 3 Üye, 1 Kâtip. 

1314-1318 : Reis, 4 Üye, 1 Kâtip. 

1319-1326 : Reis, 2. Reis, 4 Üye, 1 Kâtip. 

skenderun Kazas Bataklk naat Komisyonu: 

1318 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip. 

1319-1320 : Reis (Kaymakam Bey), 6 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Doktor. 

1321-1322 : Reis (Kaymakam Bey), 5 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Doktor. 

1323-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 5 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

skenderun Kazas Bataklk naat dare Heyeti: 

396


___________________________________________________________________________________ 

1319-1322 : 1 Mühendis, 1 Yardmcs, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Ba Makinist, 1 

Pikor Ustas, 1 Manevra Memuru. 

1323 : 1 Mühendis, 1 Yardmcs, 1 Kâtip, 1 Tercüman Doktor, 1 Sandk 

Emini. 

skenderun Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, Arsuz Düyûn- Umûmiye Memuru 751. 

1308-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1313 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 2.Kâtip, 1 Kantarc. 

1314 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 2.Kâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Kantarc. 

1315 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 2.Kâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat Memuru. 

1316 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat Memuru. 

1317-1323 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat Memuru, 1 Kantarc. 

1324-1326 : 1 Memur, 1 Bakâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat Memuru, 

1 Kantarc, 2 Kolcu. 

skenderun Kazas Reji daresi: 

1308-1309 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc, 1 Liman Reisi. 

1310-1316 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc. 

1317-1318 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc, 1 Türkçe Muhabere Kâtibi, 1 

Muhafaza Kâtibi. 

1319 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 Ambarc, 1 Türkçe 

Muhabere Kâtibi, 1 Transit Memuru. 

1320-1323 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 Ambarc, 1 Türkçe 

Muhabere Kâtibi, 1 Transit Memuru, 1 Osmanl Bankas ube 

Memuru. 

1324 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 Arsuz Memuru, 1 

Transit Memuru, 1 Ambar Memuru, 1 Türkçe Muhabere Memuru. 

1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru, 1 Transit Memuru. 

skenderun Kazas Osmanl Bankas: 

1324 : 1 Memur. 

skenderun Gümrük daresi 

1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Bakâtip, Gümrük Sandk Emini, Belen 

Rüsumat Memuru, Arsuz Rüsumat Memuru, Payas Memuru, Ayas 

Memuru. 

Rüsumat Nezareti 

1299-1300 : Nazr: Celal Bey 

1302-1305 : Nazr: Hakk Bey 

1306-1307 : Nazr: Hac Arif Bey 

1308 : Nazr: Hac Mehmet Bey 

751 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesinde Düyûn- Umûmiye daresinin ad “Düyûn- Umûmiye-i 

Osmaniye Varidat- Mahsusa daresi” olarak kaytldr. 

397

ORSAM 


 

1309-1312 : Nazr: Rahmi Bey 

1313 : Nazr: ükrü Efendi 

1314 : Nazr: Tevfik Efendi 

1315-1326 : Nazr: Mahmut Celalettin Bey 

1299-1300 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Yardmcs, 1 dare Bakâtibi, 1 Tahrirat 

Müsevvidi ve Yardmcs. 

1302-1306 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Yardmcs, 1 Tahrirat Bakâtibi, 1 

dare Bakâtibi, 1 Sandk Emini, Arsuz Nahiyesi Rüsumat Müdürü. 


dare Bakâtibi, 1 Sandk Emini. 

1309 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Yardmcs, 1 Tahrirat Bakâtibi, 1 

dare Bakâtibi, 1 stimator 752, 1 Ayni Eya Memuru, 1 Mubassr, 2 

Ambar Memuru, 1 Sandk Emini. 

1310 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Tahrirat Bakâtibi, 1 dare Bakâtibi, 

1 stimator, 1 Ayni Eya Memuru, 1 Mubassr, 1 Ambar Memuru, 1 

Sandk Emini. 


dare Bakâtibi, 1 stimator, 1 Ayni Eya Memuru, 1 Mubassr, 1 

Ambar Memuru, 1 Sandk Emini. 


dare Bakâtibi, 1 stimator, 1 Ayni Eya Memuru, 1 Mubassr, 1 

Ambar Memuru ve 1 Sandk Emini. 


1 Muhasebe Yardmcs, 1 stimator, 1 Ayni Eya Memuru, 

1315-1316 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Tahrirat Bakâtibi, 1 Yardmcs, 1 

dare Bakâtibi, 1 Muhasebe Yardmcs, 1 stimator, 1 Ayni Eya 

Memuru, Ba Mubassr 753, 1 Sandk Emini, 1 Ambar Memuru. 

1317-1319 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Yardmcs, 1 stimator, 

1 Ayni Eya Memuru, Ba Mubassr. 

1320 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Tahrirat Bakâtibi, 1 Yardmcs, 1 

stimator, 1 Ayni Eya Memuru, Ba Mubassr. 


Yardmcs ve 2 Mukayyit. 

1324 : Nazr, 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Tahrirat Bakâtibi, 2 Yardmc, 2 

Mukayyit. 


1 Tahrirat Birinci Yardmcs. 

skenderun Rüsumat-i Sitte daresi: 

1300 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Telgraf Müdürü, Arsuz Nahiyesi Müdürü. 

skenderun Rüsumat Müdüriyeti: 

752 Gümrüklere gelen ticari mallara paha biçen kii veya tahminci. 

753 Gemilerde ve limanlarda gözetmenlere verilen ad. 

398


___________________________________________________________________________________ 

1321-1322 : 1 Muhasebe Bakâtibi, 1 Tahrirat Bakâtibi, 1 Yardmcs, 1 dare 

Bakâtibi, 1 stimator, 1 Ayni Eya Memuru, 1 Ba Mubassr. 

1323 : 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Muhasip, 1 Sandk Emini, 1 stimator, 1 

stimator Yardmcs, stimator Muhafz, 1 Ayni Eya Memuru, 1 

Manifesto Memuru, 1 Ba Arayc, 1 Ba Mubassr, 1 Ambar Memuru, 

1 skele Memuru, 1 Kap Memuru, 2 Deniz Muhafaza Memuru, 1 

Sahil Merkez Muhafaza Memuru. 

1324-1326 : 1 Bakâtibi, 1 Yardmc, 1 Muhasip, 1 Sandk Emini, 1 stimator, 1 

Yardmcs, 1 Mahruse stamtoru, 1 Ayni Eya Memuru, 1 Manifesto 

Memuru, 1 Ba Arabac, 1 Ba Mubassr, 1 Ambar Memuru, 1 skele 

Memuru, 2 Deniz Muhafaza Memuru, 1 Sahil Merkez Muhafaza 

Memuru, 1 Arsuz Memuru, 1 Süveydiye Memuru, 1 Kâtip. 

skenderun Kazas Arsuz Nahiyesi ve Meclisi: 

1302-1307 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye. 

1308 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru ve 1 Reji 

Memuru. 

1309 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Reji Memuru. 

1310 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Payas Nahiyesi 

Düyûn- Umûmiye Memuru, Arsuz Nahiyesi 1 Düyûn- Umûmiye 

Memuru ve 1 Reji Memuru. 

1312 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Düyûn- Umûmiye 

Memuru ve 1 Reji Memuru. 

1313-1316 : 1 Nahiye Müdürü, 2 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Düyûn- Umûmiye 

Memuru ve 1 Reji Memuru, 1 Mühendis Muavini. 



Memuru, 1 Reji Memuru. 


1320-1322 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Orman Ondalk Memuru. 



1324 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Nahiye Meclisi Reisi. 

1326 : 1 Nahiye Müdürü, 2 Üye, 1 Telgraf Müdürü, 1 Düyûn- Umûmiye 

Memuru, 1 Rüsumat Memuru, 1 Reji Memuru. 

skenderun Kazas Arsuz Nahiyesi Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317 : 1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1319-1322 : 1 Memur. 

skenderun Kazas Arsuz Nahiyesi Reji daresi: 

1319-1322 : 1 Memur. 

skenderun Kazas Abac Nahiyesi ve Meclisi: 


399

ORSAM 


 

skenderun Kazasnn Baz Memurlar 754: 

1299 : Rüsum-i Sitte Müdürü, Jandarma Mülazm, Liman Reisi, Karantina 

Memuru, Telgraf Müdürü, Kâtip, Memuru. 

1300 : Jandarma Mülazm, Liman Reisi, Karantina Memuru, Aar Memuru. 

1302 : Aar Memuru, Bakâtip, Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, 

Nüfus Memuru, Karantina Memuru, Reji Memuru, Sandk 

Emini, Jandarma Yüzba, Liman Reisi, Düyûn- Umûmiye Memuru, 

dare Memuru. 

1303 : Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, Nüfus Memuru, Karantina 

Memuru, Reji Memuru, Sandk Emini, Jandarma Yüzba, 

Liman Reisi (Kolaas), Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1305 : Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, Franszca Muhabere 

Memuru, Karantina Memuru, Vergi Kâtibi, Reji Memuru, Sandk 

Emini, Liman Reisi (Kolaas), Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1306 : Nüfus memuru, Nüfus Kâtibi, Mukavelat Muharriri, Karantina 

Memuru, Sandk Emini, Liman Reisi. 

1307 : Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, Karantina Memuru, 

Tapu Kâtibi, Reji Memuru, Liman Reisi, Arsuz Rüsumat Memuru, 

Orman Süvari Memuru ve Tezkere Muharriri. 

KLS KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Sadk Efendi (Kaza Müdürü) 

1285 : Osman Efendi 



1288 : Kûfi Efendi 


1293 : Mustafa Paa 

1295-1300 : Hfz Efendi 

1302 : Ahmet Sedat Bey 

1303-1305 : Aziz Sabri Efendi 

1306-1307 : Abdülkadir Efendi 


1309 : Sedat Bey 


1312-1313 : Mahmut Celalettin Bey 


1315-1316 : Ömer Lütfü Bey 


754 1307 tarihli Halep vilayet salnamesine kadar baz idari birimlerin ad zikredilmemektedir. Bunun 

yerine “Baz Memurlar” bal altnda kadrolar verilmitir. 

400


___________________________________________________________________________________ 

1318-1320 : Mustafa Reit Bey 

1321-1326 : Ali Nesip Bey 

Kilis Kazas idare meclisi: 






Kilis Kazas Mal Kalemi: 



1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Hazine Dava Vekili. 

Kilis Kazas Heyet-i Tahsildar Memurlar: 

1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda 9 Süvari Tahsildar ve 6 Piyade 

Tahsildarlaryla, 1 Ba Tahsildar olmak üzere on yedi Tahsilât Dairesinden 

olumaktadr. 

Kilis Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sandk 

Emini, 1 Tapu Kâtibi. 

1285 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini. 


1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, Emlak Vukuat 


1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi 1 Tapu Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahriri Emlak Kâtibi. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Dava Kâtibi, 

1 Sandk Emini. 


1299-1300 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip. 

1302-1306 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik 

Muavini. 

1307 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik 

Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 

1308-1312 : Reis (Naip Efendi) ve 2 Üye 

1313 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Müstantik Muavini, 

1 Mukavelat Muharriri, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Evkaf 

Vekili, 1 Nüfus Memuru, 1 Telgraf Memuru, Telgraf Memuru, 1 Kâtip, 

1 Orman Ondalk Memuru, 1 Tapu Kâtibi, Reji Memuru, 1 Zira- 



401

ORSAM 


 

at Bankas Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, 2 Rütiye Mektebi Muallimi, 

1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 


1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Evkaf Vekili. 

1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri. 


Muharriri. 

Kilis Kazas Bidayet Kalemi: 

1308 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Kâtip 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, Müdde’î Umumî Muavini Vekili, 

1309 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Kâtip 1 Mukavelat Muharriri, 

1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

1310 : Reis (Bakâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Kâtip. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 

Müdde’î Umumî Muavini Vekili, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

Kilis Kazas er’iye Mahkemesi: 

1317 : 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili. 


1324-1326 : Reis, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Mukayyit. 

Kilis Kazas Maarif Komisyonu: 

1305-1308 : Reis, 1 Kâtip, 3 Üye. 

1309 : Reis, 1 Kâtip, 2 Üye. 

1310-1312 : Reis, 1 Kâtip, 3 Üye. 

1320-1326 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 5 Üye. 

Kilis Kazas Nafia Komisyonu: 

1326 : Reis, 6 üye. 

Kilis Kazas Evkaf daresi: 

1319-1326 : 1 Müdür 

Kilis Kazas Evkaf Komisyonu: 

1307-1309 : 1 Reis, 1 Evkaf Vekili, 4 Üye. 

1310-1312 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 4 Üye. 

1317 : 1 Reis ve 4 Üye. 

1318-1326 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye. 

Kilis Kazas Nüfus daresi: 

1307-1313 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314-1315 : 1 Memur, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip. 

1316 : 1 Memur, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman Ondalk 

Memuru, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

402


___________________________________________________________________________________ 

1317 : 1 Memur, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Emlak Tapu Kâtibi, 1 Telgraf 

Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1318 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Emlak Tapu Kâtibi. 

1319-1326 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Emlak Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk 

Memuru. 

Kilis Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 


1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 


1317-1323 : Reis, 3 Üye, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1324-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar, 3 Üye. 

Kilis Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 

1318-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs. 



Kilis Kazas Belediye Dairesi: 

1286 : Belediye Reisi (Ahmet Nuri Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 

1 Emlak Muharriri, 1 Mukayyit ve 1 Dava Kâtibi. 

1287 : Reis (Mehmet erif Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve 1 andk Emini. 

1288 : Reis (Nefi Bey), 3 Üye, 1 Kâtip. 

1290 : Reis (Yasin Bey), 7 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1293-1295 : Reis (Yasin Bey), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1299-1300 : Reis (Hac Süleyman Aa), 5 Üye, 1 Kâtip. 

1302 : Reis (Yusuf Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1303 : Reis (Yusuf Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1305-1307 : Reis (Yusuf Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Belediye Tabibi. 

1308 : Reis (Yusuf Aa), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Posta ve Telgraf Memuru, 1 

Orman Tezkere Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Mukavelat Muharriri. 

1309-1310 : Reis (Yusuf Ziya Aa), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Telgraf Memuru, 1 

Orman Ondalk Memuru, 1 Tapu Kâtibi. 

1312 : Reis (Yusuf Ziya Aa), 8 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tapu Kâtibi, 

1 Orman Tezkere Muharriri, 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 

Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 

1313 : Reis (Yusuf Ziya Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman 


1314 : Reis (Yusuf Ziya Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 

1 Reji Memuru, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1315-1316 : Reis (Yusuf Ziya Efendi), 4 Üye, 2 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman 


403

ORSAM 


 

1317 : Reis (Hac Yusuf Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Müfetti 

1318 : Reis (Hac Mehmet Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Müfetti. 

1319-1323 : Reis (Hac Yusuf Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Müfetti. 

1324 : Reis (Akif Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1326 : Reis (Muhlis Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Mimarba. 

Kilis Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1318 : 1 Müdür, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1319-1326 : 1 Müdür. 

Kilis Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317-1321 : 1 Memur. 

1322-1326 : 1 Memur, 1 Tahsildar, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

Kilis Kazas Reji daresi: 


1317-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1324-1326 : 1 Memur, 1 Ambarc. 

Kilis Gümrük daresi 

1286 : 1 Gümrük Müdürü. 

Kilis Kazas Hapishane daresi: 

1326 : 1 Bagardiyan, 2 Gardiyan. 

Kilis Kazas zziye Nahiyesi: 


1300-1326 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Kâtip. 

Kilis Kazas Com Nahiyesi: 


Kilis Kazas Menafi Umumiye Komisyonu: 

1287 : 1 Reis ve 4 Üye. 

1288 : 1 Reis ve 3 Üye. 

1290 : 1 Reis, 3 Üye ve 1 Kâtip. (Sermayesi: 24.000 Kuru). 

1293 : 1 Reis, 3 Üye ve 1 Kâtip. 

1295 : 1 Reis, 3 Üye ve 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

404


___________________________________________________________________________________ 

Kilis Kazasnn Baz Memurlar 757: 

1290 : Telgraf ve Posta Müdürü, Rüsumat Müdürü. 

1295 : Evkaf Vekili, Tahrirat Kâtibi, Dava Vekili. 

1299 : er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Tapu Kâtibi, Aar Memuru, Telgraf ve 

Posta Memuru, Rüsum-i Sitte Memuru, Evkaf Vekili, Emlak Kâtibi, 

Nüfus Mukayyidi, Ba Tahsildar, Sandk Emini, Jandarma Yüzba. 

1300 : Aar Memuru, Aar Bakâtibi, kinci Kâtip, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 

Evkaf Vekili, Emlak ve Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Nüfus 

Memuru, Mukayyit, Telgraf ve Posta Memuru, Rüsumat Müdürü, 

Rüsumat Kâtibi, Sandk Emini, Ba Tahsildar, Jandarma Yüzba, 

Jandarma Mülazm. 

1302 : Aar Memuru, Aar Bakâtibi, kinci Kâtip, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 

Evkaf Vekili, Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Nüfus 

Memuru, Telgraf ve Posta Memuru, Sandk Emini, Ba Tahsildar, 


1303 : er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip 

Yardmcs, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Telgraf ve Posta Memuru, 

Sandk Emini, Reji Memuru, Ba Tahsildar, Düyûn- Umûmiye 

Memuru, Jandarma Yüzba, Jandarma Mülazm. 

1305 : er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, Evkaf Vekil yardmcs, 

Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Telgraf ve 

Posta Memuru, Sandk Emini, Reji Memuru, Düyûn- Umûmiye 

Memuru, Jandarma Yüzba, Jandarma Mülazm. 

1306 : er’iye Mahkemesi Bakâtibi, Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, 

Nüfus Kâtibi, Sandk Emini. Nafia Kâtibi. 

1307 : Tapu Kâtibi, Düyûn- Umûmiye Memuru, Telgraf ve Posta Memuru, 

Orman Tezkere Muharriri, er’iye Mahkemesi Bakâtibi, er’iye 

Mahkemesi kinci Kâtibi. 

MARE (MARETÜ’N-NUMAN) KAZASI 

Kaymakam 


1288 : Mehmet Arif Efendi 

1290 : Mehmet Faik Efendi 

1293 : Mahmut Efendi 


1299 : Zahir Efendi 

1300 : Osman Fehmi Bey 

1302-1305 : Hafz Ahmet Efendi 



1312 : Hüseyin evki Efendi 



405

ORSAM 


 


1314 : Mustafa nce Efendi 


1317-1320 : Halil Stk Efendi 

1321-1322 : Hüseyin Zeki Bey 

1323-1324 : Mustafa Cemal Bey 

1326 : Reit Bey 

Mare Kazas idare meclisi: 

1287-1288 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, Müdürü 


1290-1293 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü 


1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 

Nakibu’l-Eraf ve 4 Seçilmi Üye. 







Mare Kazas Mal Kalemi: 

1305 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, Nakibu’l-Eraf. 



Mare Kazas Tahsildar Heyeti Memurlar: 

1323 : 5 Süvari Tahsildar Dairesi ve 1 Piyade Tahsildar Dairesinden olumaktadr. 

1324 : 5 Süvari Tahsildar Dairesinden olumaktadr. 

1326 : 1 Tahsil Memuru Bakanlnda 5 Süvari Tahsildar ve 1 Piyade 

Tahsildarlar olmak üzere alt Tahsilât Dairesinden olumaktadr. 

Mare Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1322 : Bu komisyon Kaymakam Bey Bakanlnda aadaki üyelerden 

olumaktadr; Mal Müdürü, tahsilât Müfettii, Jandarma Mülazm, 

1 Üye. 

1323-1326 : Bu komisyon Kaymakam Bey Bakanlnda aadaki üyelerden 

olumaktadr; Mal Müdürü, Belediye Reisi, Zabta Memuru Tahsilât 

Memuru. 

Mare Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1287 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Belediye Kâtibi, Sandk Emini. 

1288 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Kâtip, 1 Arazi Kâtibi, Vukuat Kâtibi ve Sandk 

Emini. 

406


___________________________________________________________________________________ 

1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak 

Kâtibi ve Tapu Kâtibi. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 

Sandk Emini. 


1299 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1300 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik 

Muavini ve 1 Mübair. 

1302-1307 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmcs, 1 Müstantik Muavini. 

1308-1310 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye. 

1312 : 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Yardmcs, 1 Mukavelat Muharriri. 


1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta 

Müdürü, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 


1 eiye Mahkemesi Kâtibi. 


1 eiye Mahkemesi Kâtibi. 


Mare Kazas Bidayet Kalemi: 


Mare Kazas er’iye Mahkemesi: 

1318-1322 : Reis, 1 Kâtip. 


Mare Kazas Nüfus daresi: 

1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü. 

1317-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi. 

1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi, 1 Tapu Takip Memuru. 

1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi. 

1323-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi, 1 Tahsildar. 


Mare Kazas Maarif Komisyonu: 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Tahrirat Kâtibi ve 3 Üye. 

Mare Kazas Tapu daresi: 


407

ORSAM 


 

Mare Kazas Evkaf Komisyonu: 

1308-1309 : 1 Reis (Müftü Efendi), 2 Üye. 

1310 : 1 Evkaf Vekili 

Mare Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1308-1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Üye, 

1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 4 Üye. 

1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 1 Üye. 

1314-1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar ve 4 Üye. 

1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Nafia Kâtibi, 1 Tahsildar ve 3 Üye. 

1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Nafia Kâtibi ve 3 Üye. 






Mare Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

Mare Kazas Belediye Dairesi: 

1287 : Belediye Reisi (Ömer Aa) ve 4 Üye. 

1288 : Belediye Reisi (Ömer Aa), 3 Üye ve 1 Kâtip. 

1290 : Belediye Reisi (Ömer Aa), 3 Üye, 1 Telgraf Memuru ve Rüsumat 

Memuru. 

1293 : Belediye Reisi (Ömer Aa), 3 Üye, 1 Kâtip. 

1295 : Belediye Reisi (Hac smail Aa), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1299 : Belediye Reisi (Münhal), 3 Üye, 1 Kâtip. 

1300 : Belediye Reis Vekili (Mustafa Bey), 3 Üye, 1 Tabip, 1 Kâtip. 

1302 : Belediye Reisi (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 A Memuru, 1 Kâtip. 

1303-1306 : Belediye Reisi (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 Belediye Tabibi, 1 Kâtip ve 

Sandk Emini. 

1307 : Belediye Reisi (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1308 : Belediye Reisi Vekili (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Memuru, 1 Yoklama Kâtibi. 

1309 : Belediye Reis Vekili (Mehmet Naci Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü, 

1 Yoklama Kâtibi. 

1310 : Belediye Reis Vekili (Dibo Aa), 4 Üye, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 

1 Telgraf ve Posta Müdürü, 1 Vergi Kâtibi. 

1312 : Belediye Reis Vekili (Mahmut Nuri Efendi), 3 Üye, 1 Reji Memuru. 

1314 : Belediye Reis Vekili (erif Efendi), 4 Üye, 1 Düyûn- Umûmiye 


1315 : Belediye Reisi (Mehmet Bey), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah, 1 Düyûn- 


408


___________________________________________________________________________________ 

1316 : Belediye Reis Vekili (Abdulkadir Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini. 

1317-1320 : Belediye Reisi (Hac Mehmet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini. 

1321 : Belediye Reisi (Hac Mehmet Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk 

Emini. 

1322 : Belediye Reisi (Hamdu Haruc Aa), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1323-1324 : Belediye Reisi (Mehmet Aa), 2 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1326 : Belediye Reisi (Mehmet erif Aa), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

Mare Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1326 : 1 Müdür. 

Mare Kazas Reji daresi: 

1319-1322 : 1 Memur. 

1323-1326 : 1 Memur, 1 Ambar Memuru. 

Mare Kazasnn Baz Memurlar 758: 

1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Sandk Emini, Nüfus Mukayyidi. 

1299 : Telgraf ve Posta Müdürü, Ba Tahsildar, Bakâtip, Vukuat Kâtibi, 


1300 : Aar Memuru, Bakâtip, kinci Kâtip, Telgraf ve Posta Müdürü, Ba 

Tahsildar, Jandarma Süvari Yüzba, Jandarma Piyade Mülazm. 

1302 : Aar Memuru, Bakâtip, Telgraf ve Posta Müdürü, Ba Tahsildar, 

Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Piyade Jandarma Yüzba, 

Süvari Mülazm. 

1303 : Telgraf ve Posta Müdürü, Ba Tahsildar, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, 

Nüfus Kâtibi, Piyade Jandarma Yüzba, Süvari Mülazm. 

1305 : Telgraf ve Posta Müdürü, Reji Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Tapu 

Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sandk Emini, Süvari Jandarma 

Mülazm, Rütiye Muallimi. 

1306 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sandk Emini, Rütiye 

Muallimi. 

1307 : Tapu Kâtibi, Telgraf ve Posta Müdürü, Evkaf Vekili, Reji Memuru, 


MÜNBÇ KAZASI 

Kaymakam 

1299 : Sadk Bey 

1300-1303 : Sadettin Efendi 



409

ORSAM 


 

1305 : zzet Efendi 

1306-1307 : Ali Rafet Efendi 


1310 : Hakk Efendi 

1312-1313 : Abdurrahman Efendi 

1314 : skender Bey (Vekil) 

1315 : Ahmet Efendi (Vekil) 


1317 : Vehbi Efendi 

1318-1320 : Nasrullah Bey 

1321-1323 : Hüseyin Fatin Bey 

1324-1326 : Mehmet afi Efendi 

Münbiç Kazas dare Meclisi: 

1299-1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 

Mal Müdürü ve 4 Seçilmi Üye. 

1305-1306 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 




1308-1309 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 

Mal Müdürü ve 4 Seçilmi Üye. 

1310-1313 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Tahrirat 

Kâtibi, 1 Mal Müdürü ve 4 Seçilmi Üye 

1314-1320 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mal 

Müdürü ve 4 Seçilmi Üye. 



Münbiç Kazas Mal Kalemi: 

1308 : 1 Mal Müdürü, 1 Sandk Emini. 

1309 : 1 Mal Müdürü, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Reji 

Memuru. 

1310 : 1 Mal Müdürü, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

1312 : 1 Mal Müdürü, 1 Sandk Emini, 1 Vergi Memuru. 


1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Mukavelat Muharriri ve 

1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1322 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Mukavelat Muharriri. 


Münbiç Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1324-1326 : Bu komisyon Mal Müdürü Bakanlnda aadaki üyelerden 

olumaktadr: 1 Tahsil Memuru, 2 Tahsildar, 1 Mukavelat Muharriri. 

410


___________________________________________________________________________________ 

Münbiç Kazas Bidayet Mahkemesi 759 

Münbiç Kazas Nüfus daresi: 

1307-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Posta Memuru ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1321 : 1 Memur, 1 Kâtip,1 Posta Memuru. 

1322-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, Posta Memuru ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1324-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, Posta Memuru. 

Münbiç Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 

1317 : 1 Muhasebe Kâtibi ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

Münbiç Kazas Belediye Meclisi: 

1305 : Belediye Reisi (Zekeriya Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1306 : Belediye Reisi (Zekeriya Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip. 

Münbiç Kazasnn Baz Memurlar 760: 

1299 : Aar Memuru, Bakâtip, Sandk Emini, Ba Tahsildar. 

1300 : Aar Memuru, Bakâtip, Sandk Emini, Jandarma Mülazm. 

1302 : Aar Memuru, Bakâtip, kinci Kâtip, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, 

Sandk Emini, Jandarma Mülazm. 

1303 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sandk Emini, Jandarma Mülazm. 

1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Jandarma Mülazm. 

1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi. 

RAKKA KAZASI 

Kaymakam 

1303 : Mehmet Reit Efendi 

1305-1307 : Mehmet Hamdi Efendi 

1308 : Mehmet Halit Efendi 



1312 : Ali Arif Efendi 

1313 : Ahmet Sabri Efendi 

1314 : Abdurrahman Efendi 

1315 : Münhal 

1316 : Ömer Lütfi Efendi 

1317-1318 : Hac Ali Rza Efendi 

1319 : Mehmet Nazif Bey 

1320-1323 : Mehmet Tevfik Bey 

1324 : Nasrullah Bey 

759 Adliye ileri Bab kazasnda görülmektedir. Bu durum tüm salnamelerde zikredilmitir. Son olarak 




411

ORSAM 


 

1326 : Mehmet Lütfi Efendi 

Rakka Kazas dare Meclisi: 

1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 










Rakka Kazas Mal Kalemi: 

1309-1310 : 1 Mal Müdürü ve 1 Sandk Emini. 


1323 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Mukavalat Muharriri. 

1324-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, 1 Mülazm. 761 

Rakka Tahsilât Komisyonu: 

1321 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 

Zabita Memuru, 1 Üye. 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 

Jandarma Yüzba, 1 Kâtip. 

Rakka Bedeli Nakdi Tahsilât Komisyonu: 

1321 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Nüfus Memuru, 1 

Jandarma Yüzba, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

1323 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Jandarma Yüzba, 


1324 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Jandarma Mülazm, 


Rakka ntikal ve Boaltma Komisyonu 

1321 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tapu Kâtibi. 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdürü 

Yardmcs, 1 Tapu Kâtibi. 

1323-1324 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tapu Kâtibi. 

761 Adliye ileri vilayet merkezinde görülmektedir (1305-1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.380). 

412


___________________________________________________________________________________ 

Rakka Kazas Maarif Komisyonu: 

1321-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Nüfus Memuru, 1 Rütiye 

Mektebi Muallimi, 1 Üye. 

Rakka Kazas Nüfus daresi: 

1307 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip. 

1308-1310 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip, 1 Reji Memuru. 

1312 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 

1 Reji Memuru, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Vergi Memuru. 

1313 : 1 Nüfus Memur ve Tapu Kâtib. 

1314 : 1 Nüfus Memur, 1 Rütiye Mektebi Muallimi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf 

ve Posta Memuru, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 

1315-1316 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Memuru, 

1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 


1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 


1323-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 


Rakka Kazas Ziraat Bankas Meclisi: 

1326 : Reis, 1 muhasebe kâtibi. 1 hisse iane kâtibi, 3 üye. 

Rakka Kazas Belediye Dairesi: 

1317-1318 : Reis (Abdullah Efendi), 6 Üye. 

1319-1320 : Reis (Abdullah Rütü Efendi), 6 Üye. 

1321 : Reis (Abdullah Rütü Efendi), 5 Üye, 1 Tabip. 

1322 : Reis (Abdullah Rütü Efendi), 4 Üye, 1 Tabip, 1 Kâtip. 

1323-1326 : Reis (Abdullah Efendi), 4 Üye. 

Rakka Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1326 : 1 müdür. 

Rakka Kazas Reji daresi: 

1317-1326 : 1 Muhafaza Memur. 

Rakka Kazas Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317-1318 : 1 Memur. 

1319 : 1 Ondalk Memuru. 

1320-1326 : 1 Memur. 

413

ORSAM 


 

Rakka Kazasnn Baz Memurlar 762: 

1303 : Sandk Emini, Mahkeme Kâtibi, Jandarma Yüzba (Zabta Memuru), 

Jandarma Üstemen, Jandarma Temen, Hapishane memuru. 

1305 : Sandk Emini, Jandarma Yüzba, Jandarma Üstemen, Jandarma 

Temen, Reji Memuru, Hapishane memuru. 

1306 : Sandk Emini. 

1307 : Sandk Emini ve Reji Memuru. 

REYHANÎYE KAZASI 

Kaymakam 

1286 : Halil Aa 

1287-1288 : Vehbi Efendi 

1290 : Hac Mustafa Efendi 

1293 : brahim Tevfik Efendi 


Reyhanîye Kazas dare Meclisi: 

1286-1288 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Doal Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 3 




Reyhanîye Kazas Dava Meclisi: 

1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emin. 

1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Emlak Vukuat Kâtibi ve 1 Sandk Emin. 

1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi ve 

1 Nüfus Kâtibi. 

1293 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 


1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 

ZZYE KAZASI 763 

Kaymakam 

1284 : Bekir Aa 

1285 : Mustafa Efendi 

1286 : Abdülhamit Efendi 

1287-1288 : Hasan Aa 

1290 : Hasan Rait Efendi 

1293 : Osman Refik Bey 




763 zziye Kazas 1295 sonras nahiye olarak Kilis kazasna balanmtr. 

414


___________________________________________________________________________________ 

zziye Kazas dare Meclisi: 






zziye Kazas Dava Meclisi: 

1284 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Muhasebe Kâtibi. 

1285 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak 

Mukayyidi 

1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak 

Mukayyidi. 

1287 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak vukuat 

Kâtibi. 


Emlak vukuat Kâtibi. 


Tahriri Emlak Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi. 



1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 

Urfa Sancana Bal Kazalarn Mülkiye Tekilat 

BRECK KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Rza Efendi (Kaza Müdürü) 

1285-1286 : Reit Paa 

1287-1288 : Sabih Bey 

1290 : Osman Refik Bey 

1293 : Abdulkadir Efendi 

1295 : Ahmet Nazmi Efendi 

1299-1300 : Ahmet Lütfi Bey 



1305-1306 : Ahmet Bey 

1307-1308 : Halil ahap Bey 

1309 : Ahmet Lütfü Bey 

1310 : Ahmet Nazif Efendi 


415

ORSAM 


 


1314-1316 : Dervi Bey 

1317 : Hikmet Bey 

1318 : Vekil Nazif Efendi. 

1319-1321 : Abdulgani Efendi 

1322-1323 : evket Bey 



Birecik Kazas dare Meclisi: 






Birecik Kazas Mal Kalemi: 


1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sandk Emini. 

Birecik Kazas Tahsildar Heyeti: 

1323-1326 : 1 Müfetti, 1 Ba Tahsildar, 4 Tahsildar. 

1323-1326 : 1 Tahsil Memuru, 3 Süvari Tahsildar Dairesi ve 3 Piyade Tahsildar 

Dairesi. 

Birecik Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 

1285 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Sandk Emini. 

1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Emlak Muharriri, 1 Sandk 

Emini, Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 

1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 

Sandk Emini. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sandk Emini. 

1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili. 



1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 

1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Telgraf Memuru. 


1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri. 

416


___________________________________________________________________________________ 

Birecik Kazas Bidayet Kalemi: 

1308-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri. 

Birecik Kazas er’iye Mahkemesi: 

1319 : Reis, 1 Kâtip. 

Birecik Kazas Maarif Komisyonu: 

1319 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, Tapu Kâtibi, 1 Orman Memuru, 4 

Üye. 

1320 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, 1 Orman Memuru, 3 Üye. 

1321 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, 4 Üye. 

1322-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, 5 Üye. 

Birecik Kazas Evkaf daresi: 

1320-1326 : 1 Memur Vekili 

Birecik Kazas Evkaf Komisyonu: 

1320-1321 : Reis, Evkaf Vekili, 3 Üye. 

1322-1326 : Reis, 5 Üye. 

Birecik Kazas Nüfus daresi: 

1306 : 1 Memur, 1 Kâtip, Kaza Sandk Emini. 

1307 : 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi. 

1308 : 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi. 

1309 : 1 Memur, 1 Kâtip, Orman Ondalk Memuru, 1 Düyûn- Umûmiye 

Memuru, Telgraf Memuru 


1312 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Vergi Kâtibi. 1 Ziraat Muhasebe Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 

1313 : 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi. 


1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1321-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru. 


Birecik Kazas Tapu daresi: 

1326 : 1 Kâtip, 1 Yardmc. 

Birecik Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 1 Telgraf Memuru, 4 Üye. 

1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 1 Sandk Emini, 4 Üye. 

1314-1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 1 Tahsildar, 3 Üye. 

1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 2 Üye. 

1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip Vekili, 3 Üye. 


417

ORSAM 


 


1321-1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yardmcs, Bedeli Nakdi 

Kâtibi, 3 Üye. 


Birecik Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 

1317-1318 : 1 Muhasebe Kâtip Vekili, 



Birecik Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1314-1316 : 1 Müdür, 1 Muavin 

1317-1318 : 1 Memur, 1 Müvezzi. 

1319 : 1 Müdür. 

1320-1322 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru. 

1323 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Mülazm. 

1324 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru. 

1326 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Müvezzi. 

Birecik Kazas Belediye Dairesi: 

1288 : Reis ( Mustafa Aa), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1293 : Reis ( Mustafa Aa), 6 Üye, 1 Kâtip. 

1295 : Reis ( Hac Abdulkadir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1299-1300 : Reis ( Hac Abdulkadir Efendi), 5 Üye, 1 Sandk Emini. 

1302 : Reis (Abdulkadir Efendi), 10 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 kinci Kâtip. 

1303 : Reis (Mehmet akir Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip. 

1305-1306 : Reis (Zekeriya Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1307 : Reis (akir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1308 : Reis (akir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Telgraf Memuru, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 

1309 : Reis (Seyyit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1310 : Reis (Seyyit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru. 

1312 : Reis (Ahmet Muhlis Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 

1 Düyûn- Umûmiye Memuru. 


1 Reji Müdürü, 1 Nizip Memuru ve Muhasebeci. 


1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Müdürü, Nizip Memuru, 

Muhasebeci. 

1315 : Reis (Abdülaziz Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 

Düyûn- Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru. 

1316 : Reis (Abdülaziz Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip. 

1317 : Reis (Hac Zekeriya Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1318 : Reis (Mustafa Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini. 

1319 : Reis (Nuh Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti, 1 Sandk Emini. 

418


___________________________________________________________________________________ 

1320-1321 : Reis (Nuh Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 

1 A Memuru. 

1322 : Reis (Salih Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 1 Müfetti, 

1 A Memuru. 

1323-1326 : Reis (Mustafa Lemi Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sandk Emini, 1 Tabip, 

1 Müfetti. 

Birecik Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : 1 Reis, 1 Sandk Emini ve 4 Vekil. (Sermayesi: 63.000 Kuru) 

Birecik Düyûn- Umûmiye daresi 

1317-1321 : 1 Memur. 

1322-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1324 : 1 Memur. 

1326 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

Birecik Reji daresi 

1308-1309 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Nizip Memuru. 

1310-1312 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru, 1 Nizip Memuru. 

1317-1319 : 1 Memur. 

1320-1323 : 1 Memur, Kâtip. 

1324 : 1 Memur. 

1326 : 1 Memur, Kâtip. 

Birecik Gümrük daresi 

1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Bakâtip, Gümrük Sandk Emini, 

Rumkale Memuru. 

Birecik Kazas Nizip Nahiyesi 

1315-1317 : Nahiye Müdürü. 

Birecik Kazas Emlak Komisyonu: 

1293 : 1 Reis ve 5 Üye, 1 Vukuat Kâtibi. 

1295 : 1 Reis ve 4 Üye. 

Birecik Kazasnn Baz Memurlar 764: 

1290 : Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memuru, Rüsumat Müdürü, 

Bakâtip ve kinci Kâtip. 

1299 : Emlak Kâtibi, Kâtip, Sandk Emini, Ba Tahsildar. 

1300 : Emlak Kâtibi, Kâtip, Sandk Emini, Tapu Kâtibi, Ba Tahsildar, Anam 

ve Aar Memuru, Bakâtip ve kinci Kâtip. 

1302 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Memur 

Yardmcs, Ba Tahsildar, Mukayyit, Sandk Emini. 



419

ORSAM 


 

1303 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Memur 

Yardmcs, Ba Tahsildar, Mukayyit ve Sandk Emini. 

1305 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Mukayyit ve 

Sandk Emini. 

RUMKALE KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Mehmet Reat Bey (Kaza Müdürü) 


1286 : Nazm Paa 

1287-1288 : Reit Aa 

1290 : Nurettin Bey 

1293 : Hac Osman Rütü Efendi 

1295 : Mehmet Lebud Bey 

1299 : evki Efendi 



1303-1306 : evket Efendi 



1309 : Mehmet Asaf Bey 

1310 : Mehmet Salih Efendi 

1312 : Osman Fehmi Efendi 

1313 : zzet Efendi 

1314 : Yasin Sabr Efendi 

1315-1316 : Mehmet Ziyaettin Efendi 

1317 : Mehmet Sabri Efendi 


1319-1320 : Hüseyin Fatin Bey 




1324-1326 : Tevfik Efendi 

Rumkale Kazas dare Meclisi: 






Rumkale Kazas Mal Kalemi: 

1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Tahrirat Kâtibi. 

1307 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sandk Emini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi. 

420


___________________________________________________________________________________ 


1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sandk Emini, 1 Hazine Dava 

Vekili. 

Rumkale Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1323 : Reis (Kaymakam Bey) Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdürü Yardmcs, 

1 Belediye Reisi ve dare Üyesi. 

1324-1326 : Reis (Mal Müdürü) Üyeler; Reis Yardmcs, 1 Belediye Meclis Üyesi 

ve 1 Üye. 

Rumkale Kazas Tahsildar Heyeti: 

1322 : 1 Müfetti, 1 Urban Nahiyesi Tahsildar, 1 Merzaman Nahiyesi Tahsildar, 

1 Rei Nahiyesi Tahsildar, 1 Yazkü Nahiyesi Tahsildar, 1 

Merkez Piyade Tahsildar. 

1323 : 1 Müfetti, 4 Süvari Tahsildar Dairesi ve 1 Piyade Tahsildar Dairesi. 

1324-1326 : 1 Tahsil Memuru, 4 Süvari Tahsildar Dairesi ve 1 Piyade Tahsildar 

Dairesi. 

Rumkale Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi. 


1286-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 

1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahriri Emlak 

Kâtibi, Nüfus Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Sandk Emini. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 er’iye Mahkemesi 


1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili. 


1300 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmc Kâtip, 1 Kâtip. 

1302 : Reis, 1 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmc Kâtip, 1 Müstantik, 1 Müstantik 

Muavini, 1 Kâtip. 

1303 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Yardmc Kâtip, 1 Kâtip. 

1305 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 


Muharriri. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 



1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri. 

1318 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri. 



421

ORSAM 


 

Rumkale Kazas Bidayet Kalemi: 

1308-1310 : Reis (Bakâtip), kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat 

Muharriri, 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi. 

1312 : Reis (Bakâtip), kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini . 

Rumkale Kazas er’iye Mahkemesi: 

1319-1326 : Reis, 1 Kâtip. 

Rumkale Kazas Evkaf daresi: 

1324-1326 : 1 Memur Vekili 

Rumkale Kazas Nüfus daresi: 

1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Sandk Emini. 

1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nafia Kâtibi. 

1308-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 


1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yardmcs, Ziraat Bankas Kâtibi, 


1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 



Rumkale Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1308 : 1 Banka ube Kâtibi. 

1310-1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 5 Üye. 






Rumkale Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


Rumkale Kazas Maarif Komisyonu: 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; Banka Muhasebe Kâtibi, 1 dare Üyesi, 

1 Nüfus Memuru, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi. 

Rumkale Kazas Telgraf daresi: 

1326 : 1 Müdür Vekili. 

Rumkale Kazas Belediye Dairesi: 

1290 : Reis (Azmi Bey), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Rüsumat Memuru. 

1293-1299 : Reis (Hac Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip. 

422


___________________________________________________________________________________ 

1300 : Reis (Hac Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Anam ve 

Aar Memuru, 1 kinci Kâtip. 

1302-1303 : Reis (Hac Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1305-1306 : Reis (Mustafa Bey), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1307 : Reis (Hac Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip. 

1308 : Reis (Hac Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Tapu Kâtibi, 1 

Reji Memuru. 

1309-1312 : Reis (Hac Tahir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Reji Memuru. 

1314 : Reis (Mehmet Salih Aa), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru 

ve 1 Reji Memuru. 

1315-1316 : Reis (Hac Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru 

ve 1 Reji Kâtibi. 

1317 : Reis (Hac Tahir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip. 

1318 : Reis (Hac Tahir Efendi), 5 Üye, 

1319-1320 : Reis (Hac Tahir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

1321 : Reis (Hac Tahir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 A 

Memuru. 

1323 : Reis (Halit Bey), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Müfetti, 1 A 

Memuru, 1 Odac. 

1323 : Reis (Halit Bey), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 A Memuru. 

1324-1326 : Reis (smail Bey), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sandk Emini. 

Rumkale Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : 1 Reis, 1 Sandk Emini ve 2 Vekil. (Sermayesi: 80.622 Kuru) 

Rumkale Düyûn- Umûmiye daresi 

1324-1326 : 1Memur. 

Rumkale Reji daresi 

1319-1326 : 1 Memur. 

Rumkale Kazas Emlak Komisyonu: 

1293 : 1 Reis, 4 Üye ve 1 Vukuat Kâtibi. 

1295 : 1 Reis ve 4 Üye. 

Rumkale Kazasnn Baz Memurlar 765: 

1299-1300 : Rüsum-i Sitte Memuru, Vukuat Kâtibi ve Yardmcs, Arazi Kâtibi, 

Ba Tahsildar ve Sandk Emini. 

1302 : Aar Memuru, Aar Kâtibi, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus 

Mukayyidi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Memuru Yardmcs, Ba 

Tahsildar ve Sandk Emini. 

1303 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Memur Yardmcs, Tahrir ve 

Vergi Kâtibi, Vergi Memuru Yardmcs, Ba Tahsildar ve Sandk 

Emini. 



423

ORSAM 


 

1305 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Vergi Kâtibi, Mukayyit ve Sandk 

Emini, Jandarma Süvari Yüzba (2 Kii). 

SURUÇ KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Necip Efendi (Kaza Müdürü) 


1286-1288 : Sadettin Efendi 



1295 : Arif Efendi 

1299 : Mehmet Lebud Bey 


1302 : Abdulhalim Efendi 

1303 : Mahmut Nedim Efendi 

1305 : brahim Efendi 

1306 : skender Bey 

1307 : Bekir Stk Efendi 

1308 : Osman Azmi Bey 

1309-1310 : Bekir Bey 

1312 : Ahmet Sabri Efendi 

1313 : Hac Ali Efendi (Vekil) 

1314-1316 : Mehmet Sabri Efendi 

1317-1318 : Mehmet Ziyaeddin Bey 

1319 : Abdurrahman Naili Efendi 

1320-1321 : brahim Necati Efendi 

1322-1324 : Mustafa Faik Efendi 

1326 : Mehmet Yaver Bey 

Suruç Kazas dare Meclisi: 







1 Sandk Emini ve 4 Seçilmi Üye. 



Suruç Kazas Mal Kalemi: 

1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki. 


424


___________________________________________________________________________________ 

Suruç Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1322 : Reis (Kaymakam Bey) Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdür 

Yardmcs, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Muhasebeci, 1 Zabta Memuru. 

1323-1324 : Reis (Kaymakam Bey) Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdür Yardmcs, 

1 Tahrirat Kâtibi, 1 Tahsil Müfettii, 1 Zabta Memuru. 

1326 : Reis (Mal Müdürü) Üyeler; 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahsil Memuru. 

Suruç Kazas Tahsildar Heyeti: 

1322 : 1 Müfetti ve 5 Tahsildar Dairesinden olumaktadr. 

1323-1326 : 1 Tahsil Memuru, 5 Süvari Tahsildar Dairesi. 

Suruç Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. . 


1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi, 1 Sandk 

Emini. 


Emini. 


Emini. 

1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi. 

1293-1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 


1300 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Aar ve Anam 

Memuru, 1 Bakâtip ve 1 kinci Kâtip. 

1302-1305 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 



1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Nüfus Memuru, 

1 Nüfus Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru. 


1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Bakâtip Yardmcs, 1 Müstantik, 1 Mukavelat 

Muharriri. 



Suruç Kazas Bidayet Kalemi: 

1309-1312 : 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini . 

1309-1312 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini . 

Suruç Kazas Maarif Komisyonu: 

1315-1317 : Reis, 1 Kâtibi ve 5 Üye. 

1318 : Reis (Müftü Efendi), 1 Hamidiye Kaymakam, 1 Hamidiye Binbas, 

1 Hamidiye Mülazm ve 3 Üye. 

425

ORSAM 


 

1319-1321 : Reis (Naip Efendi), 1Kâtip, 3 Üye. 

1322 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, Banka Muhasebe Kâtibi, 1 

Kâtip, 1 Üye 

1323-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Naip, 1 Mal Müdürü, Banka Muhasebe 

Kâtibi, 1 Kâtip. 

Suruç Kazas Nüfus daresi: 

1306-1307 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1308 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru. 


1310-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 



Suruç Kazas Tapu daresi: 

1326 : 1 Tapu Kâtibi, 1 Yardmc. 

Suruç Kazas Ziraat Bankas ubesi Meclisi: 




1318-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi Yardmcs, 3 Üye. 

1322 : Reis, 4 Üye. 


Suruç Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


Suruç Kazas Posta daresi: 

1319-1326 : 1 Memur. 

Suruç Kazas Belediye Dairesi: 

1309 : Reis (Münhal), 1 Kâtip, 1 Reji Memuru, 4 Üye. 

1310-1312 : Reis (brahim Aa), 1 Reji Memuru, 3 Üye. 

1313 : Reis (brahim Aa), 4 Üye. 

1314-1316 : Reis (brahim Aa), 1 Reji Memuru, 2 Üye. 

1317-1318 : Reis (brahim Aa), 1 Kâtip, 2 Üye. 



1321-1322 : Reis (Hac Mustafa Aa), 3 Üye. 

1323-1324 : Reis (Osman Aa), 3 Üye. 

1326 : Reis (Hac Mustafa Aa), 4 Üye. 

Suruç Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : 1 Reis ve 6 Vekil (Sermayesi: 52.500 Kuru). 

426


___________________________________________________________________________________ 

Suruç Kazas Düyûn- Umûmiye daresi 

1320-1324 : 1 Memur. 

Suruç Kazas Reji daresi 

1317-1319 : 1 Memur. 

1320 : 1 Memur, 1 Düyûn- Umûmiye ve Ondalk Memuru. 

1321-1324 : 1 Memur. 

Suruç Kazas Emlak Komisyonu: 

1295 : 1 Reis ve 5 Üye. 

Suruç Kazasnn Baz Memurlar 766: 

1299 : Emlak Kâtibi ve Yardmcs, Tapu Kâtibi, Sandk Emini ve Ba Tahsildar, 


1300 : Emlak Kâtibi ve Yardmcs, Tapu Kâtibi, Sandk Emini ve Ba Tahsildar. 

1302 : Aar Memuru, Tahrir ve Vergi Memuru, Vergi Kâtibi, Nüfus Memuru 

ve Yardmcs, Ba Tahsildar, Tapu Kâtibi. 

1303 : Vergi Kâtibi, Nüfus Memuru, Ba Tahsildar, Tapu Kâtibi, Sandk 

Emini, Zabite Üstemen. 

1305 : Vergi Kâtibi, Nüfus Memuru, Tapu Kâtibi, Sandk Emini, Jandarma 

Piyade Üstemen, Jandarma Piyade Temen. 

1306-1307 : Tapu Kâtibi, Reji Memuru. 

HARRAN KAZASI 

Kaymakam 

1315-1316 : Mustafa Aa 

1317 : Mustafa Lami Efendi 

1318 : Hafz Mustafa Efendi 

1319 : Hac Ali Rza 

1320-1322 : Mahmut Celalettin Efendi 

1323 : Mehmet akir Efendi 

1324 : Hüseyin Tevfik Efendi 


Harran Kazas dare Meclisi: 

1315 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Nüfus Memuru. 





427

ORSAM 


 

Harran Kazas Mal Kalemi: 

1316 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Nüfus Memuru. 


Harran Kazas Nüfus daresi: 


1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Ba Mubayaac. 


Harran Reji daresi 

1317-1321 : 1 Memur. 

Mara Sancana Bal Kazalarn Mülki Tekilat 

ZEYTUN 767 KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Salih Efendi (Kaza Müdürü) 

1285-1288 : Hayri Efendi 

1290 : Mehmet Neet Efendi 

1293 : Davut Niyazi Efendi 


1299 : Sedat Efendi 

1300 : Hüseyin Bey 

1302-1303 : Sabri Bey 

1305 : Abdullatif Efendi 

1306 : Ahmet akir Efendi 

1307-1308 : Mehmet Ali Bey 

1309-1310 : Mehmet akir Efendi 

1312 : Tevfik Bey 

1313 : Avni Efendi 

1314-1316 : Yovaniki Cazvilos Efendi 

Kaymakam Muavini (Mehmet zzet Efendi) 

1317-1318 : Anasta Efendi 

Kaymakam Muavini (Mehmet zzet Efendi) 

1319 : Anasta Efendi 

Kaymakam Muavini (Tevfik Efendi) 

1320 : Anasta Efendi 

Kaymakam Muavini (Münhal) 

1321-1326 : Anasta Efendi 

Kaymakam Muavini (Cemil Bey) 

Zeytun Kazas dare Meclisi: 


767 Kahramanmara’a bal Süleymanl Bucann eski ad. 

428


___________________________________________________________________________________ 

1285 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü 


1286 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü 


1287-1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü 



ve Tahrirat Kâtibi, 4 Seçilmi Üye. 

1308-1313 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü, 

Tahrirat Kâtibi ve Müftü, 4 Seçilmi Üye. 

1314-1315 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; Bununlar, Kaymakam Muavini, 

Naip, Mal Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi Üye. 

1316-1317 : Reis (Kaymakam Efendi), 6 Doal Üye; Bununlar, Kaymakam Muavini, 

Naip, Mal Müdürü, Tahrirat Kâtibi, Ermeni Katolik Murahhas 

Vekili, Ermeni Ruhani Reisi ve 4 Seçilmi Üye. 

1318-1319 : Reis (Kaymakam Muavini), 6 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü, 

Tahrirat Kâtibi, Ermeni Katolik Murahhas Vekili, Ermeni Ruhani 

Reisi ve 4 Seçilmi Üye. 

1320 : Reis (Kaymakam Efendi), 5 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü, 

Tahrirat Kâtibi, Ermeni Katolik Murahhas Vekili, Ermeni Ruhani 

Reisi ve 4 Seçilmi Üye. 

1321-1324 : Reis (Kaymakam Efendi), 6 Doal Üye; Bununlar, Naip, Kaymakam 

Muavini, Mal Müdürü, Tahrirat Kâtibi, Ermeni Murahhas Vekili, 

Ermeni Katolik Ruhani Reisi ve 4 Seçilmi Üye. 

1326 : Reis (Kaymakam Muavini), 6 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü, 

Tahrirat Kâtibi, Ermeni Murahhas Vekili, Katolik Ruhani Reisi 


Zeytun Kazas Mal Kalemi: 

1306 : Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Muavin. 


1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, Tahsilât Müfettii. 


1324-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, Tahsilât Müfettii. 

Zeytun Kazas Tahsilât Komisyonu: 

1326 : Reis (Kaymakam Muavini), 2 Üye, 1 Tahsil Memuru ve 1 Ba Tahsildar. 

Zeytun Kazas Tahsildar Heyeti: 

1323 : 1 Müfetti, Ba Tahsildar. 

1326 : 1 Tahsil Memuru, 2 Süvari Tahsildar Dairesi ve 3 Piyade Tahsildar 

Dairesi. 


429

ORSAM 


 

Zeytun Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Muhasebe Kâtibi. 

1285-1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sandk 

Emini. 

1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak 

Kâtibi. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 

1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 

1299 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip ve 1 Yardmcs, 1 Vukuat Kâtibi, 1 Frns 

Nahiyesi Kâtibi. 


1302-1307 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip. 

1308-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Nüfus Memuru, 1 

Nüfus Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru ve 1 Telgraf ve Posta Memuru. 


1315 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Mülazm, 1 Müstantik Muavini. 


Zeytun Kazas Bidayet Kalemi: 

1308-1309 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi. 

1310-1312 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

Zeytun Kazas Maarif Komisyonu: 

1322-1326 : Reis, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, 1 Üye Banka Kâtibi. 

Zeytun Kazas Nüfus daresi: 


1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Mal Müdürü Muavini. 

1308-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Ondalk Memuru, 1 Telgraf Memuru. 

1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, Telgraf Memuru. 

1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, Telgraf Memuru. 

1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi. 


1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi. 

1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1323-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi. 


Zeytun Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 


430


___________________________________________________________________________________ 

1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, Telgraf Müdürü, 3 Üye. 




1318-1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye. 


Zeytun Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 



1323 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc. 


Zeytun Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1320 : 1 Müdür. 

1321-1322 : 1 Müdür, 1 Çavu, 1 Posta Datcs. 

1323 : 1 Müdür ve 1 Posta Datcs. 

1324-1326 : 1 Müdür. 

Zeytun Kazas Ticaret ve Ziraat Odas: 

1316 : Reis ve 4 Üye 

1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, Bedeli Nakdi Kâtibi ve 3 Üye 

Zeytun Kazas Belediye daresi: 

1293 : Belediye Reisi, (Fazl Aa), 1 Kâtip ve Sandk Emini, 5 Üye ve 1 Menafi 

Umumiye Reisi. 

1295 : Belediye Reisi, (Fazl Aa), 1 Kâtip, 3 Üye. 

1299-1301 : Kadrolar verilmemitir. 

1302-1303 : Belediye Reisi, (Yabek Aa), 1 Kâtip, 5 Üye. 

1305-1307 : Belediye Reisi, (Serkis Aa), 1 Kâtip, 5 Üye. 

1308 : Belediye Reisi, (Serkis Aa), 1 Kâtip, 4 Üye. 

1309-1312 : Belediye Reis Vekili, (Serkis Aa), 1 Kâtip, 5 Üye 

1313-1314 : Belediye Reis, (Panos Aa), 1 Reji Memuru, 5 Üye. 

1315 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 1 Reji Memuru ve 7 Üye 

1316 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 1 Reji Memuru ve 6 Üye 

1317 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 1 Tabip ve 6 Üye 

1318 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 4 Üye. 

1319 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 4 Üye. 

1320-1322 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 5 Üye. 

1323 : Belediye Reisi Vekili (Hayik Efendi), 1 Kâtip, 3 Üye. 

Zeytun Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : Reis, 4 Vekil, 1 Sandk Emini ve Kâtip (Sermayesi: 40.000 Kuru). 

Zeytun Reji daresi 

1316-1326 : 1 Memur. 

431

ORSAM 


 

Zeytun Kazas Frns Nahiyesi ve dare Meclisi 


1315-1326 : 1 Nahiye Müdürü ve 4 Üye. 

Zeytun Kazasnn Baz Memurlar 769: 

1300 : Aar ve Anam Memuru, Kâtip, Vukuat Kâtibi ve Yardmcs, Sandk 

Emini, Frns Nahiyesi Müdürü. 

ELBSTAN KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Pao Bey (Kaza Müdürü) 

1285 : Pao Bey 


1287-1288 : Reit Paa 

1290 : Mehmet Muin Bey 

1293 : brahim Bey 

1295 : Abdullah Sabri Efendi 

1299 : Murat Efendi 

1300 : Stk Bey 

1302-1303 : Abdullatif Efendi 

1305 : Süleyman Efendi (Vekil) 

1306-1307 : Dervi Bey 

1308-1310 : Talat Efendi 

1312-1313 : Dervi Bey 

1314-1315 : Halil Stk Efendi 




1319 : Ahmet Nazif Efendi 

1320-1321 : Ahmet Hüsamettin Efendi 

1322-1326 : Mahmut Avni Bey 

Elbistan Kazas dare Meclisi: 


1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey ), 3 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 

Müdürü ve 4 Seçilmi Üye 770. 


Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi Üye. 






432


___________________________________________________________________________________ 



Elbistan Kazas Mal Kalemi: 

1306-1307 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki. 

1308 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sandk Emini, 1 Ambar Memuru. 


1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sandk Emini, Tahsil Memuru. 

Elbistan Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi. 

1285-1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Muharriri, Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Menafi 

Sand Memuru, Sandk Emini, Arazi Kâtibi ve Kâtip Sandk Emini. 

1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 

Tahrir-i Emlak Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi. 

1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Sandk Emin. 


1299 : Reis, 2 Üye, 1 Birinci Kâtip ve 1 Müstantik Muavini. 

1300 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 




1309-1312 : Reis ve 2 Üye. 

1313 : Reis, 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye 

Mahkemesi Kâtibi, 1 Mukavelat Muharriri, 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus 

Kâtibi, Müddei Umumi Muavini, 1 Orman Ondalk Memuru ve 

Tapu Memuru. 

1314 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi. 


Kâtibi, cra Memuru. 

1317 : Reis, 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, cra Memuru. 


cra Memuru. 


Muharriri, cra Memuru. 


Muharriri, cra Memuru, 1 Müddei Umumi Muavini. 



433

ORSAM 


 

Elbistan Kazas Bidayet Kalemi: 

1308-1309 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik 1 er’iye Mahkemesi Bakâtibi, 

1 Kâtip, 1 Mukavelat Muharriri, 1 Müddei Umumi Muavini, 1 Mukayyit. 

1310-1312 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik 1 er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 

Mukavelat Muharriri, 1 Müddei Umumi Muavini. 

Elbistan Kazas er’iye Mahkemesi: 

1317-1318 : 1 Bakâtip. 

1319-1320 : Reis (Naip Bey), 1 Bakâtip, 1 Kâtip. 

1321-1322 : Reis (Naip Bey), 1 Bakâtip. 

1323-1326 : Reis (Naip Bey), 1 Kâtip. 

Elbistan Kazas Maarif Komisyonu: 

1315-1316 : Reis (Naip Efendi), 1 Müftü, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rütiye Muallimi ve 

2 Üye. 

1317-1319 : Reis (Müftü Efendi), 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rütiye Muallimi ve 5 Üye. 

1320-1326 : Reis (Müftü Efendi), 1 Tahrirat Kâtibi ve 5 Üye. 

Elbistan Kazas Tahsilât Heyeti: 

1323 : 1 Müfetti, Süvari Tahsildar. 

Elbistan Kazas Nüfus daresi: 

1306-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, 1 Yardmcs, 1 Yoklama Memuru, 1 

Orman Ondalk Memuru. 

1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Evkaf Muhasebe Vekili, Tapu Kâtibi, 1 Telgraf 

Müdürü, 1 Yoklama Memuru, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1317-1319 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru. 

1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru. 

1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Orman Ondalk 

Memuru. 

1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Orman Ondalk memuru. 

1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondalk memuru. 

Elbistan Kazas Evkaf daresi: 

1317-1326 : 1 Müdür Vekili. 

Elbistan Kazas Evkaf Komisyonu: 

1317-1318 : Reis (Müftü Efendi), 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye. 

1319-1322 : Reis (Müftü Efendi), 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye. 

1323-1324 : Reis (Müftü Efendi), 1 Müdür Vekili, 3 Üye. 

1326 : Reis (Müftü Efendi), 1 Müdür Vekili, 1 Müsevvit, 1 Üye. 

434


___________________________________________________________________________________ 

Elbistan Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 


1310-1315 : Reis, 1 Kâtip, 2 Üye. 



1317-1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmcs, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye. 



Elbistan Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


1321-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar. 


1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yardmc, 1 Tahsildar. 

Elbistan Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1317-1319 : 1 Müdür, 1 Orman Ondalk Memuru. 

1320 : 1 Müdür. 

1321-1326 : 1 Müdür, 1 Datc. 

Elbistan Kazas Belediye daresi: 

1288 : Belediye Reisi (Mahmut Aa), 5 Üye, 1 Sandk Emini. 

1290 : Belediye Reisi (Mehmet Aa), 3 Üye, 1 Rüsumat Memuru ve Kâtibi, 

1 Eytam Sand Memuru (Sermayesi: 121.250 Kuru) 

1293 : Belediye Reisi (Hami Efendi), 4 Üye ve 1 Kâtip. 

1295 : Belediye Reisi (Hac Yahya Aa), 3 Üye ve 1 Kâtip. 

1299 : Kadrolar verilmemitir. 

1300 : Belediye Reisi (Mehmet Aa), 4 Üye ve 1 Kâtip. 

1302-1303 : Belediye Reisi (Mehmet Aa), 6 Üye ve 1 Kâtip. 

1305 : Belediye Reisi (Mehmet Aa), 6 Üye. 

1306 : Belediye Reisi (Hüseyin Efendi), 6 Üye. 

1307 : Belediye Reisi (Hüseyin Efendi), 6 Üye, 1 Orman Kolcusu 1 Telgraf 

Müdürü ve 1 Stajyer, 

1308 : Belediye Reisi Vekili (erif Efendi), 1 Kâtip ve 2 Üye, 1 Orman Kolcusu, 

1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Telgraf 

Müdürü, 1 Stajyer ve 1 Gardiyan. 

1309-1310 : Belediye Reisi Vekili (erif Efendi) 1 Kâtip ve 3 Üye, 1 Orman Ondalk 

Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Telgraf Memuru. 

1312 : Belediye Reisi (erif Efendi), 3 Üye, 1 Orman Ondalk Memuru, 1 

Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Telgraf ve Posta Memuru. 

1313 : Belediye Reisi (arhil Efendi), 1 Kâtip, 3 Üye. 

1314 : Belediye Reisi (arhil Efendi), 1 Kâtip, 1 Düyûn- Umûmiye Memuru, 

3 Üye. 

1315-1316 : Belediye Reisi (Salik Aa), 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Düyûn- 

Umûmiye Memuru, 3 Üye. 

435

ORSAM 


 

1317-1318 : Belediye Reisi (Hac Efendi), 1 Kâtip ve Sandk Emini, 4 Üye. 

1319 : Belediye Reisi (Hac Efendi), 1 Kâtip ve Sandk Emini, 3 Üye. 

1320-1323 : Belediye Reisi (Hac Efendi), 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 3 

Üye. 

1324-1326 : Belediye Reisi (Ali Aa), 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Tabip, 4 Üye. 

Elbistan Reji daresi 

1307 : 1 Memur. 

1309-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1316-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1321-1326 : 1 Memur. 

Elbistan Düyûn- Umûmiye daresi: 

1317-1318 : 1 Memur. 

1319-1320 : 1 Memur, 1 Kantarc. 

1321 : 1 Memur, 1 Kantarc, 1 Süvari Tahsildar. 

Elbistan Kazas Efsus 771 Nahiyesi ve dare Meclisi 


1309-1314 : 1 Nahiye Müdürü, Naip Vekili ve 3 Üye. 

1315 : 1 Nahiye Müdürü, Telgraf Memuru ve 3 Üye. 

1316 : 1 Nahiye Müdürü ve 4 Üye. 

1317 : 1 Nahiye Müdürü ve 3 Üye. 

1318-1326 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Naip ve 3 Üye. 

Elbistan Kazas Emlak Komisyonu: 

1295 : 1 Reis ve 4 Üye. 

Elbistan Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : 1 Sandk Memuru (Sermayesi: 101.048 Kuru ve 32 Para) 

1293 : 1 Reis, 1 Sandk Emini ve 2 Vekil. 

Elbistan Kazasnn Baz Memurlar 772: 

1299 : Evkaf Memuru, Dava Vekili, Menafi Sand Memuru, Kâtip ve 

Sandk Emini. 

1299 : Tapu Kâtibi, Evkaf Memuru, Vukuat Kâtibi, Sandk Emini, Aar 

Memuru. 

1300 : Rüsum-u Sitte Memuru, Ba Tahsildar, Tapu Kâtibi, Jandarma Mülazm, 

Polis Memuru ve Menafi Umumiye Sand Memuru. 

771 1954 ylnda Afin adn almtr. Bir dier ad da Yarpuz’dur. 

772 1300 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz dari birimlerin ad zikredilmemektedir. Bunun yerine 


436


___________________________________________________________________________________ 

PAZARCIK KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Müeyyed Bey (Kaza Müdürü) 

1285 : Bekir Sami Bey 

1286-1288 : brahim Efendi 

1290 : Mustafa Efendi 

1293 : Mustafa zzet Efendi 

1295 : Muharrem Efendi 

1299-1300 : Abbas Efendi 

1302-1303 : smail Efendi 

1305-1308 : brahim Hakk Efendi 

1309 : smail Hakk Bey 

1310-1314 : Mehmet Esiri Efendi 

1315 : Nuri Efendi 

1316 : Feyzi Bey 

1317-1319 : Ali Rza Efendi 

1320-1323 : Mehmet Hakk Efendi 

1324-1326 : Hüseyin Feyzi Efendi 

Pazarck Kazas dare Meclisi: 




1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 


1308 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü, 


1309-1326 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 


Pazarck Kazas Mal Kalemi: 

1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Tahrirat Kâtibi. 

1307 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Reji Memuru. 


1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sandk Emini, 1 Tahsilât Müfettii. 


Pazarck Kazas Tahsildar Heyeti: 

1322-1323 : 1 Müfetti, 1 Ba Tahsildar, 1 Süvari Tahsildar. 

1324-1326 : 1 Tahsil Memuru, Ba Tahsildar, 4 Piyade Tahsildar. 

Pazarck Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, Muhasebe Kâtibi. 

1285-1286 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.. 

437

ORSAM 


 

1287-1288 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi 


1290 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus 

Kâtibi ve Sandk Emini. 

1293 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Vukuat Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi. 

1295 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz. 

1299 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, Vukuat 

Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sandk Emini. 

1300 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1302-1305 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip. 

1306-1307 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1308-1312 : Reis (Naip Bey) ve 2 Üye. 

1313 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 

er’iye Mahkemesi Kâtibi, Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tapu 

Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi. 

1314-1315 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 er’iye 

Mahkemesi Kâtibi. 


1324-1326 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat 


Pazarck Kazas Bidayet Kalemi: 

1308 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman 

Kolcusu. 

1309-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Tapu Kâtibi. 

1312 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik. 

Pazarck Kazas er’iye Mahkemesi: 

1317-1318 : 1 Kâtip. 

1319-1320 : Reis (Naip Efendi), 1 Kâtip. 

Pazarck Kazas Nüfus daresi: 

1306-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip. 

1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi. 


1316-1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi. 



Pazarck Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 





438


___________________________________________________________________________________ 

Pazarck Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 



Pazarck Kazas Belediye daresi: 

1290 : Reisi (Hüseyin Aa), 3 Üye ve 1 Eytam Sand Memuru (Sermayesi: 

47.460 Kuru). 

1320-1323 : Reisi (Ali Efendi), 1 Kâtip, 4 Üye. 

Pazarck Kazas Reji daresi: 

1313-1320 : 1 Memur. 

Pazarck Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1293 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 4 Vekil. 

Pazarck Kazasnn Baz Memurlar 773: 

1300 : Aar Memuru, Bakâtip, Sandk Emini, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi 

Kâtibi Yardmcs, Ba Tahsildar, Zabta Memuru. 

ANDIRIN 774 KAZASI 

Kaymakam 

1284 : akir Aa (Kaza Müdürü) 


1286-1287 : Sait Efendi 


1290 : Ali Ata Efendi. 


1295 : Rfat Efendi 

1299-1300 : Ali Ata Efendi 

1302-1303 : zzet Efendi 

1305 : Osman Efendi 

1306-1307 : Mahmut Bey 

1308 : smail Hakk Bey 

1309 : Abbas Efendi 

1310 : Abdurrahman Efendi 

1312 : mam Bey (Vekil) 

1313 : smail Hakk Efendi 

1314 : Ali Fehmi Efendi 

1315 : Mehmet Ziyaettin Efendi 

1316-1317 : Nuri Efendi 


1319 : Mahmut Celalettin Bey 



774 Andrn Kazas 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde, Göksun kazasna bal bir nahiyedir. 

439

ORSAM 


 

1320-1321 : Hac Ali Rza Efendi 

1322 : Nasrullah Efendi 

1323-1324 : Mehmet Lütfi Efendi 

Andrn Kazas dare Meclisi: 


1285-1287 : Reis (Kaymakam Efendi ), 2 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü 


1288-1293 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 




1302-1306 : Reis (Kaymakam Bey ), 2 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü 


1307 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 

Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi Üye 775. 

1308 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Doal Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü, 

Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi Üye. 

1309-1317 : Reis (Kaymakam Efendi ), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 

Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi Üye. 

1318 : Reis (Naip Efendi ), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal Müdürü, 

Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi Üye. 


Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi Üye. 

Andrn Kazas Mal Kalemi: 

1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin. 


1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sandk Emini, Tahsilât Müfettii. 


Andrn Kazas Tahsildar Heyeti: 

1322 : 1 Tahsilât Müfettii, 4 Tahsildar. 

1323-1324 : 1 Müfetti, Ba Tahsildar, 3 Tahsildar. 

Andrn Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1284 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi. 

1285-1286 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 


1290 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 

er’iye Mahkemesi Kâtibi, 

1293-1295 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 

1299 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik. 


440


___________________________________________________________________________________ 

1300 : Reis (Naip Bey), 1 Üye, 1 Bakâtip ve Yardmcs, 1 Müstantik, 1 

Müstantik Muavini, 

1302-1307 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip. 

1308-1312 : Reis (Naip Bey) ve 2 Üye. 

1313 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 

Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi. 

1314 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 2 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini. 


1319-1320 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, Mukavelat 


1321-1324 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip, 1 Müstantik Muavini, Mukavelat 

Muharriri, cra Memuru, Mübair. 

Andrn Kazas Bidayet Kalemi: 

1308 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini. 

1309-1310 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Banka Sand Muhasebe 


1312 : Reis (Bakâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik. 

Andrn Kazas er’iye Mahkemesi: 

1320-1324 : Reis (Naip Efendi), 1 Kâtip. 

Andrn Kazas Maarif Komisyonu: 

1320-1324 : Reis (Naip Efendi), 1 Tahrirat Kâtibi ve 2 Üye. 

Andrn Kazas Nafia Komisyonu: 

1320 : Reis (Kaymakam Efendi), 1 Banka Muhasebe Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Tapu 

Kâtibi ve 2 Üye. 

1321 : Reis (Kaymakam Efendi), 1 Banka Muhasebe Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Tapu 

Kâtibi, 1 Orman Ondalk Memuru ve 2 Üye. 

Andrn Kazas Nüfus daresi: 


1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Mal Müdürü, 1 Reji Memuru. 


1309-1315 : 1 Memur, 1 Kâtip. 


1320-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip. 


Andrn Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 

1312 : Reis, 1 Kâtip, Banka Sand Muhasebe Kâtibi, Tapu Kâtibi. 


1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar, 2 Üye. 


441

ORSAM 


 





Andrn Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 





Andrn Kazas Evkaf daresi: 

1320 : 1 Müdür. 

Andrn Kazas Evkaf Komisyonu: 


Andrn Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1320-1321 : 1 Müdür. 

1322 : 1 Müdür, 1 Hat Çavuu, Datc 

1323-1324 : 1 Müdür, 1 Hat Çavuu. 

Andrn Kazas Reji daresi: 

1321 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Ambarc. 

1322 : 1 Memur, 1 Ambarc, 2 Kolcu. 

1323-1324 : 1 Memur, 1 Ambarc. 

Andrn Kazas Göksun Nahiyesi 


Andrn Kazas Göksun Nahiyesi dare Meclisi 

1320-1321 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Nahiye Müdür Vekili ve 4 Üye. 

1322-1323 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Nahiye Müdür Vekili, 1 Orman Ondalk Memuru 

ve 4 Üye. 

1324 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Nahiye Müdür Vekili ve 4 Üye. 

Andrn Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 


1293 : 1 Reis, 1 Kâtip ve Sandk Emini ve 2 Vekil. 


Andrn Kazasnn Baz Memurlar 776: 

1300 : Sandk Emini, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Ba Tahsildar. 

776 1300 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz idari birimlerin ad zikredilmemektedir. Bunun yerine


___________________________________________________________________________________ 

GÖKSUN 777 KAZASI 

1326 : 1 Kaymakam (Ali Fehmi Efendi) 

Göksun Kazas dare Meclisi: 

1326 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Doal Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal 

Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi Üye 778. 

Göksun Kazas Mal Kalemi: 


Göksun Kazas Tahsildar Heyeti: 

1326 : 1 Tahsil Memuru, Ba Tahsildar, 3 Piyade Tahsildar. 

Göksun Kazas Bidayet Mahkemesi: 

1326 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Bakâtip. 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 

Mukavelat Muharriri, cra Memuru. 

Göksun Kazas er’iye Mahkemesi: 

1326 : Reis (Naip Bey), 1 Kâtip. 

Göksun Kazas Nüfus daresi: 

1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Yoklama Kâtibi. 

Göksun Kazas Orman daresi: 

1326 : 1 Göksun Ondalk Memuru ve 1 Andrn Ondalk Memuru. 

Göksun Kazas Ziraat Bankas ube Meclisi: 


Göksun Kazas Ziraat Bankas Memurlar: 


Göksun Maarif daresi 

1326 : Reis, 1 Tahrirat Kâtibi, 3 Üye. 

Göksun Kazas Telgraf ve Posta daresi: 

1326 : 1 Müdür, 1 Hat Çavuu. 

Göksun Reji daresi 

1326 : 1 Memur, 1 Ambarc. 

777 Göksun kaza olarak sadece 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde mevcuttur. 


443

ORSAM 


 

Göksun Kazas Andrn 779 Nahiyesi 


SLÂHYE KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Osman Paa (Kaza Müdürü) 

1285 : Sadk Efendi 

1286 : Arslan Bey 

1287-1288 : Emin Bey 

1290 : Bekir Bey 

1293 : smet Bey 

1295 : Hfz Efendi 

slâhiye Kazas dare Meclisi: 




slâhiye Kazas Dava Meclisi: 

1284 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe 

Kâtibi, Hassa Nahiyesi Zabta memuru, Karabeydilli Nahiyesi Zabta 

memuru. 

1285-1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat 

Kâtibi, Sandk Emini. 

1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 

Tapu Kâtibi. 

1293-1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 

slâhiye Kazas Karabeydilli Nahiyesi 


slâhiye Kazas Belediye Meclisi: 

1290 : 1 Reis (brahim Hakk Efendi) ve 3 Üye. 

1293 : 1 Reis (Ahmet Emin Efendi), 3 Üye ve 1 Kâtip. 

slâhiye Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1290 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 3 Vekil (Sermayesi: 15.316 Kuru) 


779 Andrn Nahiyesi, 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinden önceki salnamelerde Mara’n bir kazasdr 

ve Göksun ona bal bir nahiyedir. lgili bölümde detayl bir ekilde verilmitir. 

444


___________________________________________________________________________________ 

BULANIK 780 KAZASI 

Kaymakam 

1284 : Mustafa Efendi (Kaza Müdürü) 




1288 : Rauf Bey 

1290 : Ahmet Nuri Efendi 

1293-1295 : Mustafa Nazif Efendi 

Bulank Kazas dare Meclisi: 






Bulank Kazas Dava Meclisi: 

1284 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe 

Kâtibi, Arazi Kâtib. 

1285-1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat 

Kâtibi, 1 Sandk Emini 

1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 

Tahrir-i Emlak Kâtibi. 

1293-1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi. 

Bulank Kazas Belediye Meclisi: 

1290-1293 : 1 Reis (brahim Efendi), 3 Üye ve 1 Kâtip 

1295 : 1 Reis (Münhal), 2 Üye ve 1 Kâtip. 

Bulank Kazas Kibak Nahiyesi 


Bulank Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 


HASSA KAZASI 781 

Kaymakam 

1285 : Hac smail Efendi 

780 Osmaniye’nin Bahçe ilçesinin eski ad. 

781 Hassa Kazas 1284 yl ve öncesi slâhiye Kazasna bal bir nahiyedir. 

445

ORSAM 


 


1287-1288 : Hüsnü Bey 

1290 : Hac Bey 

1293-1295 : Halil brahim Bey 

Hassa Kazas dare Meclisi: 





Hassa Kazas Dava Meclisi: 

1285-1286 : 1 Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi. 

1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat 

Kâtibi ve Sandk Emini. 

1290 : 1 Reis (Naip Efendi), 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi ve 

Tapu Kâtibi. 

1293 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 er’iye Mahkemesi 

Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 Sandk Emini. 


Mahkeme Kâtibi ve Ziraat Müdürü. 

Hassa Kazas Menafi Umumiye Sand Komisyonu: 

1295 : 1 Reis, 1 Kâtip ve Sandk Emini, 1 Ziraat Müdürü ve 4 Vekil. 


446


___________________________________________________________________________________ 

b. Askeri Tekilat 

H. 1284 

Vilayet Askeri Frkas 782 

Frka Komutan Ferik 783 Seyit Ahmet Paa 

Frka Meclisi: Reis (Miralay 784), Kaymakam 785, Binba (2 Adet), Kolaas 786 (3 Adet), 

Tabur Kâtibi, Alay mam, Yüzba (3 Adet), Mülazm 787 (4 Adet) 

Frka Divan Harbi: Reis (Miralay), Binba, Kolaas, Mülazm, Baçavu (2 Adet) 

Askeri Hastane Meclisi: Reis (Doktor Kaymakam), Doktor Binba, Doktor Kolaas, 

Cerrah, Yüzba, Eczac 

Frka Ümera ve Zabitan 788: Miralay (3 Adet), Kaymakam (3 Adet), Binba (5 Adet), 

Kolaas (2 Adet) 

Frka-i slâhiye Ümera ve Zabitan: Komutan Mirliva 789 smail Paa 

Miralay (2 Adet), Kaymakam, Binba (4 Adet), Kolaas 

Vilayet Redif 790 Alay ve Taburlarnn Zabitan 

4. Alay 1. Tabur Binbas, 4. Alay 3. Taburu Binbas 

5. Alay 1. ve 2. Taburlar Binbas, 5. Alay 3. ve 4. Taburlar Binbas 


Vilayet Askeri Zaptiye 791 Alay 

Halep Alay Beyi 792 Halil Bey, Alay Muhasibi 

1. Piyade Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Bölük Aas, Muavin, 2. Bölük Aas, 

Muavin (2 Adet), 3. Bölük Aas, Muavin, 4. Bölük Aas, Muavin, 5. Piyade Bölük 

Aas, Muavin 

2. Süvari Belediye Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Süvari Bölük Aas, Muavin, 

2. Süvari Bölük Aas, Muavin, 3. Süvari Bölük Aas, Muavin (2 Adet), 4. Süvari 

Bölük Aas, Muavin 

3. Seyyar Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 

782 Frka: Tümen 

783 Ferik rütbesi Ordu Komutan ise: Orgeneral, Tümen Komutan ise: Tümgeneral rütbesine tekabül 

eder. 

784 Miralay: Albay 

785 Kaymakam: Yarbay 

786 Kolaas: Kdemli Yüzba 

787 Mülazm: ikiye ayrlr Mülazm Sani (Temen) ve Mülazm Evvel (Üstemen) 

788 Binba, yarbay, albay rütbelerinde bulunan fermanl subaylara ümera ad verilir. Bu rütbelerin 

altnda bulunanlara zabitan, üstündekilere de erkân ad verilir. 

789 Mirliva: Tugeneral 

790 1834–1836 yllar arasnda kurulan, terhis olup ihtiyata geçen askerlerden oluan ve görevleri derbentlerde 

nöbet tutmak ve kent merkezlerinde devriye gezerek iç güvenlii salamak olan ihtiyat birlikleri. 

791 Jandarma veya polis kuvveti. Tanzimat’tan sonra Memleket içi asayi ve intizam temin maksad ile 

çalan hükümet kuvveti. 

792 Alaybeyi : Alay Komutan. 

447

ORSAM 


 

Adet), 2. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 3. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 

Adet), 4. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 5. Seyyar Bölük Aas, Muavini 

Adana ve Payas Sancaklar Askeri Zaptiye Taburu 

Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, 

Muavini, 2. Süvari Bölük Aas, Muavini 

Kozan Sanca Askeri Zaptiye Taburu 

Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 2. Piyade Bölük Aas, 


Mara Sanca Askeri Zaptiye Taburu 



H. 1285 

Frka Komutan: Ferik Hilmi Paa 

Frka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam, Binba (2 Adet), Kolaas (3 Adet), Alay 

Kâtibi, Yüzba (3 Adet), mam, Mülazm (3 Adet) 

Frka Divan Harbi: Reis (Kaymakam), Binba, Kolaas, Mülazm (2 Adet), 

Baçavu 

Frka Hastane Meclisi: Reis (Doktor Binba), Doktor Binba, Cerrah (2 Adet), Eczac 

Frka Ümera ve Zabitan: Süvari Miralay (2 Adet), Süvari Kaymakam, Piyade Kaymakam 

(2 Adet), Süvari Binba, Piyade Binba (7 Adet), Piyade Kolaas (3 

Adet) 

Frka-i slâhiye Ümera ve Zabitan: Miralay (2 Adet), Kaymakam, Binba (3 Adet) 

Vilayet Redif Alay ve Taburlarnn Ümera ve Zabitan 

4. Alay 1. Tabur Binbas, 4. Alay 3. Taburu Binbas 



Vilayet Askeri Zaptiye Alay 

Halep Askeri Zaptiye Alay Beyi Rza Bey, Alay Muhasibi 

1. Piyade Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Bölük Aas, Muavin, 2. Bölük Aas, 

Muavin (2 Adet), 3. Bölük Aas, Muavin, 4. Bölük Aas, Muavin, 5. Piyade Bölük 

Aas, Muavin 

2. Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Süvari Bölük Aas, Muavin, 2. Süvari 

Bölük Aas, Muavin, 3. Süvari Bölük Aas, Muavin, 4. Süvari Bölük Aas, Muavin 

3. Seyyar Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Seyyar Bölük Aas, Muavini, 2. 

Seyyar Bölük Aas, Muavini, 3. Seyyar Bölük Aas, Muavini, 4. Seyyar Bölük Aas, 

Muavini, 5. Seyyar Bölük Aas, Muavini 

Adana Taburu 


448


___________________________________________________________________________________ 

Muavini 

Urfa Taburu 


Muavini, 1. Seyyar Bölük Aas, Muavini, 2. Seyyar Bölük Aas, Muavini 

Mara Taburu 

Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 2. Piyade Bölük Aas, 

Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, Muavini, 2. Süvari Bölük Aas, Muavini 

Kozan Taburu 

Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, Muavini 

H. 1286 

Frka Komutan Ferik Ali Rza Paa 

Halep Frka Erkân: Mirliva Hüsnü Paa (Halep), Frka-i slâhiye Komutan Mirliva 

Hasan Paa (Mara), Miralay (Halep), Kaymakam (2 Adet-Halep), Binba (10 Adet) 

Frka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam, Binba (2 Adet), Kolaas (2 Adet), Alay 

Kâtibi, mam, Yüzba (3 Adet), Mülazm (4 Adet) 

Frka Divan Harbi: Reis (Kaymakam), Binba, Kolaas, Yüzba, Mülazm, 

Baçavu 

Dikimhane Meclisi: Reis (Kaymakam), Binba, Kolaas, Yüzba (2 Adet), Mülazm 

Frka Hastane Meclisi: Reis (Doktor Binba), Doktor Kolaas (2 Adet), Cerrah (2 

Adet), Yüzba (2 Adet), Mülazm 

Redif Taburlar 

4. Alay 1. ve 2. Antakya Taburlar Binbas, 4. Alay 3. ve 4. Hama Taburlar 

Binbas 

5. Alay 1. ve 2. Halep Taburlar Binbas, 5. Alay 3. ve 4. Antep Taburlar Binbas 

6. Alay 1. ve 2. Adana Taburlar Binbas, 6. Alay 3. ve 4. Mara Taburlar Binbas, 

Vilayet Askeri Zaptiye Taburlar 

Askeri Zaptiye Alay Beyi Ali Rza Bey, Alay Muhasibi 

1. Halep Piyade Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavin (2 

Adet), 2. Piyade Bölük Aas, Muavin (2 Adet), 3. Piyade Bölük Aas, Muavin (2 

Adet), 4. Piyade Bölük Aas, Muavin (2 Adet), 5. Piyade Bölük Aas, Muavin (2 

Adet) 

2. Halep Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Süvari Bölük Aas, Muavin, 2. 

Süvari Bölük Aas, Muavin, 3. Süvari Bölük Aas, Muavin, 4. Süvari Bölük Aas, 

Muavin 

3. Halep Seyyar Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Seyyar Bölük Aas, 

Muavini (2 Adet), 2. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 3. Seyyar Bölük Aas, 

Muavini (2 Adet), 4. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 5. Seyyar Bölük Aas, 

Muavini (2 Adet) 

4. Adana Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 2. Süvari 

Bölük Aas, Muavini 

449

ORSAM 


 

5. Urfa Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari 

Bölük Aas, Muavini, 1. Seyyar Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 2. Seyyar Bölük 

Aas, Muavini (2 Adet) 

6. Mara Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 2. Piyade 

Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, Muavini, 2. Süvari Bölük Aas, 

Muavini 

7. Kozan Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari 


8. Payas Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari 


Alay Mevcudu: Alay: 1, Tabur: 8, Piyade Bölüü: 11, Süvari Bölüü: 11, Seyyar Bölük: 

7 

H. 1287 

Frka Komutan ve Frka-i slâhiye Komutan Mirliva Hasan Paa 

Halep Frka Erkân: Miralay (2 Adet), Kaymakam (2 Adet), Binba (7 Adet) 

Frka Meclisi: Reis (Miralay), Binba (2 Adet), Kolaas (2 Adet), Alay mam, 

Yüzba (2 Adet), Mülazm 

Frka Divan Harbi: Reis (Kaymakam), Binba, Kolaas, Yüzba (2 Adet), 

Mülazm, Baçavu 

Frka Hastane Meclisi: Reis (Doktor), Tabip Kolaas, Doktor (3 Adet) 

Vilayet Redif Alaylar 

Redif 5. Alay (Halep): Miralay, 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas (Kilis), 

3. Tabur Binbas (Antep) 

Redif 4. Alay (Antakya): Miralay, 1. Tabur Binbas, 2. Tabur Binbas (Mara), 3. 

Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Urfa), Binba (Elbistan) 


Reis (Alay Beyi), Alay Muhasebecisi, 

Halep Piyade Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Bölük Aas (Antep), Muavin, 2. 

Bölük Aas, Muavin (2 Adet), 3. Bölük Aas (Antakya), Muavin, 4. Bölük Aas, 

Muavin, 5. Bölük Aas, Muavin 

Halep Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Bölük Aas (Antakya), Muavin, 2. 

Bölük Aas, Muavin, 3. Bölük Aas, Muavin, 4. Bölük Aas, Muavin, 5. Bölük 

Aas (Mare), Muavin 

Halep Seyyar Süvari Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Bölük Aas, Muavini (2 

Adet), 2. Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 3. Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 4. Bölük 

Aas, Muavini (2 Adet), 5. Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 

Urfa Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari 

Bölük Aas, Muavini, Seyyar 1. Bölük Aas, Muavini (2 Adet), 2. Bölük Aas, 

Muavini (2 Adet) 

Mara Taburu: Tabur Aas, Muhasibi, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 2. Piyade 

Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, Muavini, 2. Süvari Bölük Aas, Muavini 

450


___________________________________________________________________________________ 

H. 1288 

Frka Komutan Ferik Nusret Paa 

Frka-i slâhiye Komutan Mirliva Kâif Paa 

Halep Frkas Erkân: Miralay (2 Adet), Kaymakam (3 Adet), Binba (8 Adet), Alay 

Emini 

Frka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam, Binba (2 Adet), Kâtip, Kolaas, Yüzba 

(2 Adet) 

Frka Divan Harbi: Reis (Kaymakam), Binba, Kolaas, Yüzba, Mülazm (2 Adet), 

Baçavu 

Frka Hastane Meclisi: Reis (Kolaas Doktor), Doktor Kolaas, Birinci Cerrah, 

Cerrah, Birinci Eczac, Hastane Memuru (Yüzba) 

Vilayet Redif Alaylar 

Redif 5. Alay (Halep): Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Münhal), 2. Tabur 

Binbas (Kilis-Münhal), 3. Tabur Binbas (Antep), 4. Tabur Binbas (Urfa) 

Redif 4. Alay: Miralay (Antakya), 1. Tabur Binbas 

Redif 6. Alay: 2. Tabur Binbas (Mara), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur 

Binbas (Elbistan) 


Alay Beyi, dare Emini 

Halep Piyade Taburu: Tabur Aas, Hesap Emini (Halep), 1. Bölük Aas (Antep), 

Muavin (Halep), 2. Bölük Aas (Halep), Muavin (Halep), 3. Bölük Aas (Bilan), 

Muavin (Antakya), 4. Bölük Aas (Halep), Muavin (Halep), 5. Bölük Aas (dlip), 

Muavin (Halep), 6. Bölük Aas (Halep), Muavin (Halep) 

Halep Süvari Taburu: TaburAas, Hesap Emini (Halep), 1. Bölük Aas (Kilis), 

Muavin (Antep), 2. Bölük Aas (Halep), Muavin (Halep), 3. Bölük Aas (Antakya), 

Muavin (Cisr-i uûr), 4. Bölük Aas, Muavin (Reyhanîye), 5. Bölük Aas (Bilan), 

Muavin (Halep), 6. Bölük Aas (Halep), Muavin (Halep), 7. Bölük Aas (Mare), 

Muavin (dlip), 8. Bölük Aas (Halep), Muavin (Bâb) 

Mara Taburu: Tabur Aas, Hesap Emini (Mara), Piyade 1. Bölük Aas (Mara), 

Muavin (Mara), 2. Bölük Aas (Mara), Muavin (Mara), 3. Bölük Aas (Zeytun), 

Muavin (slâhiye), Süvari 1. Bölük Aas (Mara), Muavin (Mara), 2. Bölük Aas 

(Mara), Muavin (Mara), 3. Bölük Aas (Elbistan), Muavin (Zeytun), 4. Bölük 

Aas (slâhiye), Muavin (slâhiye), 5. Bölük Aas (Andrn), Muavin (Bulank), 6. 

Bölük Aas (Pazarck), Muavin (Pazarck) 

Urfa Taburu: Tabur Aas, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük Aas (Urfa), Muavini 

(Urfa), 2. Bölük Aas (Birecik), Muavini (Rumkale), 1. Süvari Bölük Aas (Urfa), 

Muavini (Urfa), 2. Bölük Aas (Rumkale), Muavini (Birecik), 3. Bölük Aas 

(Suruç), Muavini (Suruç) 

Zor Taburu: Tabur Aas, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük Aas (Dir), Muavini (Dir), 

2. Bölük Aas (Dir), Muavini (Dir) 

1. Seyyar Taburu: Tabur Aas (Halep), Hesap Emini, 1. Bölük Aas, Muavini, 2. 

Bölük Aas, Muavini, 3. Bölük Aas, Muavini, 4. Bölük Aas, Muavini 

2. Seyyar Taburu: Tabur Aas (Zor), Hesap Emini, 1. Bölük Aas (Zor), Muavini 

451

ORSAM 


 

(Zor), 2. Bölük (Zor) Aas, Muavini (Zor), 3. Bölük Aas (Zor), Muavini (Zor), 4. 

Bölük Aas (Zor), Muavini (Zor) 

3. Seyyar Taburu: Tabur Aas (Halep), Hesap Emini, 1. Bölük Aas, Muavini 

(Zor), 

2. Bölük Aas (Zor), Muavini (Zor), 3. Bölük Aas (Zor), Muavini (Zor), 4. Bölük 

Aas (Halep), Muavini (Zor) 

Vilayet Alay Mevcudu: 1 Alay, 8 Tabur, 12 Piyade Bölüü, 17 Süvari Bölüü, 

12 Seyyar Bölük 

H. 1290 

Frka Komutan Ferik Kasm Paa 

Mirliva Mazhar Paa 

Frka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam (2 Adet), Binba (2 Adet), Alay Emini, 

Kolaas (3 Adet), Yüzba (3 Adet) 

Frka Divan Harbi: Reis (Kaymakam), Binba, Kolaas, Yüzba, Mülazm, 

Baçavu 

Frka Hastane Meclisi: Reis (Tabip Kolaas), Tabip (2 Adet), Eczac, Cerrah, 

Hastalar Aas (Yüzba) 

Frka Ümera ve Zabitan: 

5. Piyade Alay: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (stanbul), 

Bakâtip (Halep), 1. Tabur (Mara): Binba, Kolaas (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah; 

3. Tabur (Meskene): Binba, Kolaas (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah 

6. Piyade Alay: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (Halep) 

1. Tabur (Urfa): Binba, Kolaas (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah, Eczac; 2. Tabur 

(Halep): Binba, Kolaas (2 Adet), Tabip, Cerrah; 3. Tabur (Halep): Binba, 

Kolaas (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah, Eczac 

2. Süvari Alay (Halep): Miralay (slah Frkas Komutan Vekili), Kaymakam, 

Binba (2 Adet), Kolaas, Kolaas (Urfa), Baytar Kolaas (2 Adet), Alay Kâtibi, 

kinci Kâtip, Tabip, Cerrah 

Topçu Taburu 

Binba, Kâtip, Yüzba 

Redif 4. Alay (Antakya): Miralay, 1. Tabur Binbas, Kolaas, Kâtip, Binba 

(dlip), Kolaas (dlip-2 Adet), Kâtip (dlip) 

Redif 5. Alay: Miralay, Alay Kâtibi, 1. Tabur Binbas, Binba, Kolaas, Tabur 

Kâtibi; 2. Tabur Binbas (Kilis), Kolaas, Tabur Kâtibi; 3. Tabur Binbas (Antep), 

Kolaas (2 Adet), Tabur Kâtibi; 4. Tabur Binbas (Urfa), Kolaas, Tabur Kâtibi 

Vilayet Zaptiye Alay daresi 

Reis (Alay Beyi), Tabur Aas, dare Emini, Hesap Emini, Bölük Aas (2 Adet), 

Muavin 

Alay Ümera ve Zabitan: Alay Beyi, dare Emini, Halep Piyade Taburu Aas, 

Hesap Emini, 1. Bölük Aas, Muavin, 2. Bölük Aas, Muavin, 3. Bölük Aas, 

Muavin, 4. Bölük Aas, Muavin, 5. Bölük Aas, Muavin, 6. Bölük Aas, Muavin, 

8. Süvari Bölük Aas 

452


___________________________________________________________________________________ 

Süvari Taburu: Süvari Tabur Aas, Hesap Emini, 1. Bölük Aas, Muavin, 2. Bölük 

Aas, Muavin, 3. Bölük Aas, Muavin, 4. Bölük Aas, Muavin, 5. Bölük Aas, 

Muavin, 6. Bölük Aas, Muavin, 7. Bölük Aas, Muavin 

Mara Taburu: Mara Taburu Aas, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 

2. Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, Muavini, 2. Süvari Bölük 

Aas, Muavini, 3. Süvari Bölük Aas, Muavini, 4. Süvari Bölük Aas, Muavini 

Urfa Taburu: Urfa Taburu Aas, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük Aas, Muavini, 2. 

Piyade Bölük Aas, Muavini, 1. Süvari Bölük Aas, Muavini, 2. Süvari Bölük 

Aas, Muavini, 3. Süvari Bölük Aas, Muavini 

Vilayet Seyyar Taburu: Tabur Aas, Hesap Emini, 1. Bölük Aas, Muavini, 2. 

Bölük Aas, Muavini, 3. Bölük Aas, Muavini, 

H. 1293 

Komutan Vekili ve Frka-i slâhiye Komutan: Mirliva Ahmet Mazhar Paa (Halep), 

Kurmay Bakan Kaymakam (Halep) 

Halep Askeri Frkas Erkân ve Ümeras 

Piyade 2. Alay: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. 

Tabur Binbas (Meskene), 3. Tabur Binbas (Dir), Alay Emini (Halep) 

Piyade 5. Alay: Miralay (Mara), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Feke), 2. 

Tabur Binbas (Mara), 3. Tabur Binbas (Halep) 

Piyade 6. Alay: Miralay (Halep), 3. Tabur Binbas (Urfa) 

Redif 4. Alay: Miralay (Antakya), 1. Tabur Binbas (2 Adet-Antakya), 2. Tabur 

Binbas (Münhal), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Münhal) 

Redif 5. Alay: Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (2 Adet-Halep), 2. Tabur Binbas 

(Kilis), 3. Tabur Binbas (Antep), 4. Tabur Binbas (Urfa) 

Redif 6. Alay: Miralay (Adana), 3. Tabur Binbas (Mara) 


Alay Beyi, dare Emini 

1. Piyade Taburu: Tabur Aas (Halep), Hesap Emini (Halep), 1. Bölük Aas (Halep), 

1. Bölük Muavini (Antakya), 1. Bölük Jurnal Emini (Antep), 2. Bölük Aas (Halep), 

2. Bölük Muavini (Halep), 2. Bölük Jurnal Emini (Halep), 3. Bölük Aas (Kilis), 

3. Bölük Muavini (Halep), 3. Bölük Jurnal Emini (Bilan), 4. Bölük Aas (Halep), 1. 

Bölük Muavini (Halep), 4. Bölük Jurnal Emini (Halep), 5. Bölük Aas (Bâb), 5. Bölük 

Muavini (Halep), 5. Bölük Jurnal Emini (dlip), 6. Bölük Aas (Halep), 6. Bölük 

Muavini (Halep), 6. Bölük Jurnal Emini (Halep) 

Süvari Taburu: Tabur Aas (Halep), Hesap Emini (Halep), 1. Bölük Aas (Mare), 

1. Bölük Muavini (Antep), 1. Bölük Jurnal Emini (Mare), 2. Bölük Aas (Halep), 2. 

Bölük Muavini (Halep), 2. Bölük Jurnal Emini (Halep), 3. Bölük Aas (Antakya), 3. 

Bölük Muavini (Cisr-i uûr), 3. Bölük Jurnal Emini (Antakya), 4. Bölük Aas 

(dlip), 1. Bölük Muavini (skenderun), 4. Bölük Jurnal Emini (dlip), 5. Bölük Aas 

(zziye), 5. Bölük Muavini (Reyhanîye), 5. Bölük Jurnal Emini (Bilan), 6. Bölük Aas 

(Halep), 6. Bölük Muavini (Halep), 6. Bölük Jurnal Emini (Halep), 7. Bölük Aas 

453

ORSAM 


 

(Halep), 7. Bölük Muavini (dlip), 7. Bölük Jurnal Emini (Kilis), 8. Bölük Aas (Antep), 

8. Bölük Muavini (Kilis), 8. Bölük Jurnal Emini (Bâb) 

Seyyar Taburu: Tabur Aas (Halep), Hesap Emini (Halep), 1. Bölük Aas (Halep), 

1. Bölük Muavini (Halep), 1. Bölük Jurnal Emini (Halep), 2. Bölük Aas (Halep), 2. 

Bölük Muavini (Halep), 2. Bölük Jurnal Emini (Halep) 

Mara Sanca Taburu: Tabur Aas (Mara), Hesap Emini (Mara), 1. Piyade Bölük 

Aas (Mara), 1. Piyade Bölük Muavini (Mara), 1. Piyade Bölük Jurnal Emini (Mara), 

2. Piyade Bölük Aas (Mara), 2. Piyade Bölük Muavini (Pazarck), 2. Piyade 

Bölük Jurnal Emini (Andrn), 1. Süvari Bölük Aas (Mara), 1. Süvari Bölük Muavini 

(Andrn), 1. Süvari Bölük Jurnal Emini (Pazarck), 2. Süvari Bölük Aas (slâhiye), 

2. Süvari Bölük Muavini (Hassa), 2. Süvari Bölük Jurnal Emini (slâhiye), 3. 

Süvari Bölük Aas (Elbistan), 3. Süvari Bölük Muavini (Bulank), 3. Süvari Bölük 

Jurnal Emini (Elbistan), 4. Süvari Bölük Aas (Zeytun), 4. Süvari Bölük Muavini 

(Mara), 4. Süvari Bölük Jurnal Emini (Zeytun) 

Urfa Sanca Taburu: Tabur Aas (Urfa), Hesap Emini (Urfa), 1. Piyade Bölük 

Aas (Urfa), 1. Piyade Bölük Muavini (Urfa), 1. Piyade Bölük Jurnal Emini (Urfa), 2. 

Piyade Bölük Aas (Birecik), 2. Piyade Bölük Muavini (Rumkale), 2. Piyade Bölük 

Jurnal Emini (Birecik), 1. Süvari Bölük Aas (Urfa), 1. Süvari Bölük Muavini (Urfa), 

1. Süvari Bölük Jurnal Emini (Urfa), 2. Süvari Bölük Aas (Rumkale), 2. Süvari Bölük 

Muavini (Urfa), 2. Süvari Bölük Jurnal Emini (Rumkale), 3. Süvari Bölük Aas 

(Suruç), 3. Süvari Bölük Muavini (Suruç), 3. Süvari Bölük Jurnal Emini (Urfa), 3. 

Seyyar Bölük Aas (Urfa), 3. Seyyar Bölük Muavini (Urfa), 3. Seyyar Bölük Jurnal 

Emini (Münhal) 

H. 1299 

5. Ordu Halep Frkas Komutan Vekili Mirliva Mehmet Ali Paa (Halep), Kurmay 

Bakan Kaymakam (Halep) 

27. Süvari Alay (Halep): Miralay (Münhal), Kaymakam, Birinci Binba, kinci Binba, 

Ba Baytar Binba, Alay Emini 

Nizamiye 36. Piyade Alay: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur 

Binbas (Halep) 

Nizamiye 37. Piyade Alay: Kaymakam (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara), 3. Tabur 

Binbas (Dir), Alay Emini (Halep) 

Nizamiye 40. Piyade Alay: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Zeytun), 2. Tabur 

Binbas (Feke) 

1. Seyyar Topçu Taburu: Binba (Halep), Baytar Binba (Halep) 

Halep Hastanesi: Birinci Tabip (Münhal), kinci Tabip Kolaas, Müdür Kolaas, 

Süvari Tabip, Birinci Eczac, Tabip Yüzba, kinci Eczac, Birinci Cerrah, Tabip Kolaas, 

kinci Cerrah, Cerrah (2 Adet), mam, Kâtip, Süvari Cerrah, Piyade Cerrah, 

Taliye Cerrah 

Vilayet Redif Taburlar 

5. Ordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. Frka 

Frka Komutan Vekili Mirliva Hac Arif Paa (Halep) 

454


___________________________________________________________________________________ 

47. Liva Komutan Vekili …….. 

93. Halep Alay: Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis Taburu 

Binbas, 3. Antakya Taburu Binbas, 4. skenderun Taburu Binbas 

94. Lazkiye Alay: 3. dlip Taburu Binbas, 4. Mare Taburu Binbas 

48. Liva Komutan Vekili Miralay Mustafa Sati’ Bey (Urfa) 

95. Urfa Alay: Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binbas, 2. Antep Taburu Binbas, 

3. Mara Taburu Binbas, 4. Birecik Taburu Binbas 

96. Adana Alay: 3. Elbistan Taburu Binbas 

5. Ordu Redif Tali 38. Kolordu 136. Frka 

Komutan Ferik Hüseyin Vasfi Paa (Urfa) 





143. Urfa Alay: Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binbas, 2. Antep Taburu Binbas, 3. 

Mara Taburu Binbas, 4. Birecik Taburu Binbas 

144. Adana Alay: Kaymakam (Elbistan), 3. Elbistan Taburu Binbas 

Vilayet Jandarma Alay 

Jandarma Komutan Vekili Miralay Tahir Bey 

Alay Emini 

Süvari Taburu: Binba, Tabur Kâtibi 

Piyade Taburu: Binba, Tabur Kâtibi 

H. 1300 

5. Ordu Halep Frkas 

Komutan Vekili Mirliva Mehmet Ali Paa (Halep) 

Kurmay Bakan Kaymakam (Halep) 

27. Süvari Alay (Halep): Miralay (Münhal), Kaymakam, Birinci Binba, kinci Binba, 

Ba Baytar Binba, Alay Emini 

Nizamiye 36. Piyade Alay: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur 

Binbas (Halep) 


Binbas (Dir), Alay Emini (Halep) 

Nizamiye 40. Piyade Alay: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Zeytun), 2. Tabur 

Binbas (Feke) 


Halep Hastanesi: Birinci Tabip (Münhal), kinci Tabip Kolaas, Müdür Kolaas, 

Süvari Tabip, Birinci Eczac, Tabip Yüzba, kinci Eczac, Birinci Cerrah, Tabip Kolaas, 

kinci Cerrah, Cerrah (2 Adet), mam, Kâtip, Süvari Cerrah, Piyade Cerrah, 

Taliye Cerrah 

455

ORSAM 


 


5. Ordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. Frka 

Komutan Vekili Mirliva Hac Arif Paa (Halep) 









5. Ordu Redif Tali 38. Kolordu 136. Frka 

Komutan Ferik Hüseyin Vasfi Paa (Urfa) 







144. Adana Alay: Kaymakam (Elbistan), 3. Elbistan Taburu Binbas 


Jandarma Komutan Mirmiran 793 ahin Paa 

Merkez Süvari Binbas, Merkez Piyade Binbas, Alay Emini, Polis Yüzbas 

Alayn Toplam Mevcudu 

Rütbe Binba Kolaas Yüzba Mülazm Polis Nefer 

Adet 3 2 22 44 80 1.441 

H. 1302 



Kurmay Bakan Mirliva Refet Paa (Halep) 

793 Osmanl tara tekilatnda en büyük idarî birim olan eyaletin askerî ve idarî bakmdan en üst düzey 

yetkilisine mîrmîrân ya da beylerbeyi denmektedir. Beylerbeyilere ayn zamanda “vali” de denmekteydi. 

Bununla birlikte “vali” teriminin kullanl, daha çok XIX. yüzylda, idarî tekilatta yaplan 

birtakm deiiklikler sonucunda yaygnlk kazanmtr. Bkz. Mehmet pirli, “Beylerbeyi”, DA, VI, 

stanbul 1992, s.69. 

456


___________________________________________________________________________________ 

27. Süvari Alay (Halep) 

Miralay, Kaymakam, Birinci Binba, kinci Binba, Ba Baytar Binba, Alay Emini 

Nizamiye 36. Piyade Alay: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas 

(Zor), 4. Tabur Binbas (Halep), Alay Emini (Halep) 


Binbas (Halep), Alay Emini (Halep) 

Nizamiye 40. Piyade Alay: 1. Tabur Binbas (Zeytun), 2. Tabur Binbas (Halep) 


Halep Askeri Hastanesi: Birinci Tabip Kaymakam, kinci Tabip Kolaas, Müdür 

Kolaas, Birinci Eczac, Birinci Cerrah, kinci Eczac, mam, Kâtip 


5. Kolordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. Frka 


47. Liva Komutan Mirliva Mehmet Safvet Paa (Halep) 

93. Halep Alay: Miralay (Münhal), Kaymakam, 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis 

Taburu Binbas, 3. Antakya Taburu Binbas, 4. skenderun Taburu Binbas 






5. Kolordu Redif Talia 38. Kolordu 136. Frka 

Komutan Ferik akir Paa (Urfa) 

71. Liva Komutan Mirliva Naci Paa 

141. Halep Alay: Kaymakam, 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis Taburu Binbas, 

3. Antakya Taburu Binbas, 4. skenderun Taburu Binbas 


72. Liva 



144. Adana Alay: Kaymakam, 3. Elbistan Taburu Binbas 


Jandarma Komutan Miralay (Münhal) 

Merkez Süvari Binbas, Merkez Piyade Binbas, Alay Emini 

457

ORSAM 


 


Rütbe Binba Tabur Kâtibi Yüzba Mülazm Nefer 

Adet 4 4 22 44 1.444 

Polisler: Polis Yüzbas, Polis (80 Adet) 

H. 1303 

ASKER FIRKA 




Miralay, Kaymakam, Birinci Binba, kinci Binba, Ba Baytar Binba, Alay Emini 

Nizamiye 36. Piyade Alay 

Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur Binbas 

(Zor), Alay Emini (Halep) 


Kaymakam (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara), 3. Tabur Binbas (Halep), Alay 

Emini (Halep) 


1. Tabur Binbas (Zeytun), 2. Tabur Binbas (Halep) 

1. Seyyar Topçu Taburu 

Binba (Halep), Baytar Binba (Halep) 

Halep Askeri Hastahanesi 

Birinci Tabip Kaymakam, kinci Tabip Kolaas, Üçüncü Tabip Kolaas, Müdür 

Kolaas, Birinci Eczac, Birinci Cerrah, kinci Eczac, kinci Cerrah, mam, Kâtip 


5. Kolordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. Frka 

Komutan Vekili Mirliva Hac Arif Paa 


93. Halep Alay 

Miralay (Münhal), Kaymakam, 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis Taburu Binbas, 


94. Lazkiye Alay 

3. dlip Taburu Binbas, 4. Mare Taburu Binbas 


95. Urfa Alay 

Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binbas, 2. Antep Taburu Binbas, 3. Mara 

Taburu Binbas, 4. Birecik Taburu Binbas 

458


___________________________________________________________________________________ 

96. Adana Alay 

3. Elbistan Taburu Binbas 

5. Ordu Redif TaliA 38. Kolordu 136. Frka 

Komutan Ferik akir Paa (Urfa) 

71. Liva Komutan Mirliva Naci Paa 


Kaymakam, 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis Taburu Binbas, 3. Antakya Taburu 

Binbas, 4. skenderun Taburu Binbas 



72. Liva 

143. Urfa Alay 

Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binbas, 2. Antep Taburu Binbas, 3. Mara Taburu 

Binbas, 4. Birecik Taburu Binbas 


Kaymakam, 3. Elbistan Taburu Binbas 


Jandarma Komutan Miralay Agâh Bey 

Merkez Süvari Taburu Binbas, Piyade Taburu Binbas, Alay Emini 


Rütbe Binba Tabur Kâtibi Yüzba Mülazm Nefer 

Adet 4 4 23 46 1.477 

H. 1305 

ASKER FIRKA 

5. Ordu 10. Halep Frkas 

Komutan Ferik Ali Sarm Paa (Halep) 

10. Frka Kurmay Bakan Binba (Halep) 

20. Liva Komutan Mirliva Mehmet Ali Paa (Halep) 


Miralay, Kaymakam, Binba, Ba Baytar Binba, Alay Emini 


Miralay (Siroz), Kaymakam (Mara), 1. Tabur Binbas (Zeytun), 4. Tabur Binbas 

(Halep) 


Miralay (Dir), 2. Tabur Binbas (Mara), 3. Tabur Binbas (Zor), Alay Emini (Halep) 


459

ORSAM 


 

Miralay (Halep), Kaymakam (am), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas 

(Halep) 


Binba (Halep) 


Birinci Tabip Binba, Müdür Kolaas, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, Kâtip, Birinci 

Eczac, kinci Eczac, mam 

Vilayet Redif Tekilat 

5. Kolordu Redif Snf Mukaddem 24. Frka 

Komutan Vekili Mirliva Hac Arif Paa 

47. Liva Komutan Mirliva Mehmet Safvet Paa 


Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis Taburu Binbas (Münhal), 




48. Liva Komutan Mirliva smail Paa (Urfa) 

95. Urfa Mukaddem Alay 

Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binbas, 2. Antep Taburu Binbas, 3. Mara 

Taburu Binbas, 4. Birecik Taburu Binbas (Münhal) 

96. Adana Mukaddem Alay 

1. Adana Taburu Binbas, 2. Tarsus Taburu Binbas, 3. Elbistan Taburu Binbas, 

4. Kozan Taburu Binbas 

5. Kolordu 36. Redif Talia Frkas 

Komutan Ferik (Münhal) (Urfa) 

71. Liva Komutan Mirliva Ziver Paa 


Kaymakam (Antakya), 1. Halep Taburu Binbas, 2. Kilis Taburu Binbas, 3. Antakya 

Taburu Binbas, 4. skenderun Taburu Binbas 



72. Liva Komutan Mirliva Naci Paa (Adana) 

143. Urfa Tali Alay 

Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binbas, 2. Antep Taburu Binbas, 3. Mara Taburu 

Binbas, 4. Birecik Taburu Binbas 


Kaymakam, 1. Adana Taburu Binbas, 2. Tarsus Taburu Binbas, 3. Elbistan Taburu 

Binbas, 4. Kozan Taburu Binbas 

460


___________________________________________________________________________________ 


Jandarma Komutan Miralay Ferit Bey 

Merkez Süvari Taburu Binbas, Piyade Taburu Binbas, Alay Emini 


Rütbe Binba Tabur Kâtibi Yüzba Mülazm Tahsildar ve Nefer 

Adet 4 4 23 46 1.582 

H. 1306 

ASKER FIRKA 

5. Ordu 10. Frka 



20. Liva Komutan Mirliva Mehmet Ali Paa (Mara) 


Miralay, Kaymakam, Binba, Alay Emini (Münhal) 


Miralay (Siroz), Kaymakam (Mara), 1. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas 

(Zeytun) 


2. Tabur Binbas (Zor), 3. Tabur Binbas (Halep), Alay Emini (Halep) 


Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Feke), 2. Tabur Binbas (Halep) 


Kaymakam (Halep), Binba (Halep) 

24. Mukaddem Redif Frkas 



93. Halep Mukaddem Alay 


(Kilis), 3. Tabur Binbas (Antakya), 4. Tabur Binbas (skenderun) 

94. Lazkiye Mukaddem Alay 

Miralay (Lazkiye), Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas 

(Cebele), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 

48. Liva Komutan Mirliva smail Hakk Paa (Urfa) 


Miralay (Urfa), Kaymakam (Urfa), 1. Tabur Binbas (Urfa), 2. Tabur Binbas (Antep), 

3. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas (Birecik) 

461

ORSAM 


 


Miralay (Adana), Kaymakam (Adana), 1. Tabur Binbas (Adana), 2. Tabur Binbas 

(Tarsus), 3. Tabur Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Kozan) 

5. Kolordu 36. Redif Talia Frkas 

Komutan Ferik Mustafa Cavit Paa (Urfa) 

71. Talia Liva Komutan Mirliva Ziver Paa (Lazkiye) 


Kaymakam (Antakya), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas (Kilis), 3. Tabur 

Binbas (Antakya), 4. Tabur Binbas (skenderun) 


Kaymakam (dlip), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas (Lazkiye), 3. Tabur 

Binbas (Lazkiye), 4. Tabur Binbas (Lazkiye) 

72. Liva Komutan Mirliva Mehmet Naci Paa (Adana) 

143. Urfa Talia Alay 

Kaymakam (Mara), 1. Tabur Binbas (Urfa), 2. Tabur Binbas (Antep), 3. Tabur 

Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas (Birecik) 


Kaymakam (Elbistan), 1. Tabur Binbas (Adana), 2. Tabur Binbas (Tarsus), 3. 

Tabur Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Kozan) 


Birinci Tabip Vekili Binba, kinci Tabip Sa Kolaas, Üçüncü Tabip Sol Kolaas, 

Müdür Sol Kolaas, Kâtip, Birinci Eczac, Birinci Cerrah, kinci Eczac, kinci Cerrah, 

Üçüncü Eczac, Üçüncü Cerrah, mam 


Jandarma Komutan Miralay Mehmet Ferit Bey 

dare Emini 

1. Piyade Taburu (Halep) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzbas (Antep), 1. Piyade Mülazm Evveli, 1. Bölük 

Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (dlip), 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük 

Mülazm Sanisi, 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antep), 3. Bölük Mülazm 

Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli (Bilan), 4. Bölük 

Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas (Münhal), 5. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük 

Mülazm Sanisi 

2. Süvari Tabur (Halep) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, 1. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük Mülazm 

Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli (Mare), 2. Bölük Mülazm 

Sanisi (Cisr-i uûr), 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 3. Bölük 

Mülazm Sanisi (skenderun), 4. Bölük Yüzbas (Bâb), 4. Bölük Mülazm Evveli, 

4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli, 5. 

Bölük Mülazm Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük Mülazm 

Evveli (Harim), 6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas, 7. Bölük Mülazm Ev- 

462


___________________________________________________________________________________ 

veli, 7. Bölük Mülazm Sanisi, 8. Bölük Yüzbas, 8. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 

8. Bölük Mülazm Sanisi, 9. Bölük Yüzbas (Münhal-Rakka), 9. Bölük Mülazm 

Evveli (Rakka), 9. Bölük Mülazm Sanisi (Meskene) 

3. Tabur (Mara) 

Binba, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzbas, Piyade 1. Bölük Mülazm Evveli 

(Münhal), Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm 

Evveli (Elbistan), 2. Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas (Elbistan), 1. 

Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölüü 

Yüzbas (Pazarck), 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Sanisi, 3. Süvari Bölüü Yüzbas, 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölü- 

ü Mülazm Sanisi (Münhal-Andrn) 

4. Tabur (Urfa) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas, 1. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük 

Mülazm Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzbas (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülazm Evveli 

(Birecik), 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari Bölüü 

Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölüü Yüzbas 

(Rumkale), 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi 

Jandarma Alay Ümera ve Zabitan Mevcudu 

Birlik 

Süvari Piyade Toplam 

1. Piyade Taburu 0 328 3281 

2. Süvari Taburu 433 0 433 

3. Mara Taburu 146 127 274 

4. Urfa Taburu 97 128 226 

Tahsil Frkas Bölüü 55 46 101 

Vilayet Merkezinde Geçici Görevliler 0 40 40 

Toplam 742 670 1402 

H. 1307 

ASKER FIRKA 

5. Ordu Nizamiye 10. Frkas 





Miralay, Kaymakam, Binba, Alay Emini (Münhal) 


Miralay (Siroz), Kaymakam (Mara), 1. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas 

(Zeytun) 



463

ORSAM 


 


Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Feke), 2. Tabur Binbas (Halep) 

Seyyar 1. Alay 1. Topçu Taburu 

Binba (Halep) 

24. Mukaddem Redif Frkas 


47. Liva Komutan Mirliva Musa Kazm Paa (Halep) 





Miralay (Lazkiye), Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas 

(Cebele), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 

48. Liva Komutan Mirliva smail Hakk Paa (Urfa) 







5. Ordu 36. Redif Talia Frkas 

Komutan Ferik Mustafa Cavit Paa (Urfa) 

71. Talia Liva Komutan Mirliva Ziver Paa (Lazkiye) 





Kaymakam (dlip), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas (Cebele), 3. Tabur 

Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 

72. Liva Komutan Mirliva Mehmet Naci Paa (Adana) 







Askeri Hastahane 

Birinci Tabip Vekili Binba, kinci Tabip Kolaas, Üçüncü Tabip Kolaas, Müdür, 

Kâtip, Birinci Eczac, Birinci Cerrah, kinci Eczac, kinci Cerrah, Üçüncü Eczac, 

Üçüncü Cerrah, mam 

464


___________________________________________________________________________________ 



dare Emini 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzbas (Antep), 1. Piyade Mülazm Evveli (Mara), 

1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (dlip), 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. 

Bölük Mülazm Sanisi (Antakya), 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antep), 

3. Bölük Mülazm Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli 

(Mara), 4. Bölük Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas (Münhal), 5. Bölük Mülazm 

Evveli, 5. Bölük Mülazm Sanisi 

2. Süvari Tabur (Halep) 


Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli (Mare), 2. Bölük Mülazm 

Sanisi (Cisr-i uûr), 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 3. Bölük 

Mülazm Sanisi (skenderun), 4. Bölük Yüzbas (Bâb), 4. Bölük Mülazm Evveli, 

4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas (Münbiç), 5. Bölük Mülazm 

Evveli, 5. Bölük Mülazm Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük 

Mülazm Evveli (Harim), 6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas, 7. Bölük Mülazm 

Evveli, 7. Bölük Mülazm Sanisi, 8. Bölük Yüzbas (Mara), 8. Bölük Mülazm 

Evveli (Bilan), 8. Bölük Mülazm Sanisi, 9. Bölük Yüzbas (Münhal), 9. Bölük 

Mülazm Evveli (Rakka), 9. Bölük Mülazm Sanisi (Meskene) 



(Münhal), Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm 

Evveli, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 2. Süvari 

Bölüü Mülazm Evveli (Andrn), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 3. 

Süvari Bölüü Yüzbas (Elbistan), 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü 

Mülazm Sanisi (Münhal) 



Mülazm Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzbas (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülazm Evveli 

(Birecik), 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari Bölüü 

Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Halep), 2. Süvari Bölüü 

Yüzbas (Rumkale), 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Sanisi 

Jandarma Alay Genel Mevcudu 

Rütbe 

Alay 

dare Tabur 

Mülazm 

Binba Yüzba 

Komutan Emini Kâtibi Evvel 

Mülazm 

Sani 

Tahsildar ve 

Silahendaz794 Neferi 

Muvakkat 

Piyade 

Neferi 

Toplam 

Adet 1 4 1 4 23 22 22 1.283 40 1.402 

794 Tüfekli asker. 

465

ORSAM 


 

H. 1308 

ASKER FIRKA 


Komutan Ferik Sabit Paa (Halep) 

Kurmay Bakan Albay 

19. Liva Komutan Mirliva Mehmet Lütfi Paa (Halep) 



Miralay, Kaymakam, 1. Binba, 2. Binba (Münhal), Alay Emini (Münhal), Alay 

Kâtibi 

36. Piyade Alay 

Kaymakam (Mara), Alay Emini (Halep), Alay Kâtibi (Halep), 1. Tabur Binbas 

(Mara), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 




Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Feke), 2. Tabur Binbas (Halep), Alay Emini 

(Halep) 


Baytar Kaymakam (Halep), Tabur Binbas (Halep) 

5. Ordu 24. Halep Redif Mukaddem Frkas 



48. Liva Komutan Mirliva Necip Paa (Urfa) 





Miralay (Lazkiye), Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur Binba- 

s (Halep), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 







5. Ordu 36. Redif Talia Frkas 

Komutan Ferik evket Paa 

466


___________________________________________________________________________________ 

71. Liva Komutan Mirliva Ziver Paa (Lazkiye) 

72. Liva Komutan Mirliva Ahmet Naci Paa (Adana) 

141. Halep Talia Alay 



142. Lazkiye Talia Alay 

Kaymakam (dlip), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas (Halep), 3. Tabur 

Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 




144. Adana Talia Alay 




Birinci Tabip Kaymakam, Tabip Sa Kolaas, Tabip Sol Kolaas, Müdür, Kâtip, 

mam, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, Üçüncü Cerrah, Birinci Eczac, kinci Eczac, 

Üçüncü Eczac 

Vilayet Jandarma Alay (Halep) 


Alay Emini 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Antep), 1. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük 

Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm 

Sanisi (Antakya), 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antep), 3. Bölük Mülazm 

Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli (dlip), 4. Bölük Mülazm 

Sanisi, 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük Mülazm Sanisi 

2. Tabur (Halep) 


Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (Antakya), 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm 

Sanisi, 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Münbiç), 3. Bölük Mülazm 

Sanisi (Bilan), 4. Bölük Yüzbas (Münhal), 4. Bölük Mülazm Evveli (Rakka), 4. 

Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük 

Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük Mülazm Evveli 

(Harim), 6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas, 7. Bölük Mülazm Evveli, 7. 

Bölük Mülazm Sanisi, 8. Bölük Yüzbas, 8. Bölük Mülazm Evveli, 8. Bölük Mülazm 

Sanisi, 9. Bölük Yüzbas (Münhal), 9. Bölük Mülazm Evveli, 9. Bölük Mülazm 

Sanisi (Mare) 



(Münhal), Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (Münhal), 2. Bölük 

Mülazm Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari Bölüü Mülazm 

467

ORSAM 


 

Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölü- 

ü Mülazm Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 3. Süvari Bölüü 

Yüzbas (Elbistan), 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü Mülazm 

Sanisi 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas (Suruç), 1. Bölük Mülazm Evveli, 

1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzbas (Rumkale), 2. Piyade Bölük Mülazm 

Evveli (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 

1. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Halep), 2. Süvari 

Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Sanisi, Misafir Mülazm Sanisi (Cebel-i Sem’ân) 


Rütbe 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Komutan 1 - 1 

Alay Emini 1 - 1 

Binba 1 3 4 

Tabur Kâtibi 1 3 4 

Yüzba 9 14 23 

Mülazm Evvel 9 14 23 

Mülazm Sani 9 14 23 

Çavu 36 56 92 

Bölük Emini 9 14 23 

Onba 73 70 143 

Nefer 475 489 964 

Tahsildar 46 55 101 

Toplam 670 732 1.402 

H. 1309 

ASKER FIRKA 


Komutan Ferik Mehmet Sabit Paa (Halep) 

Kurmay Bakan Binba 




Miralay, Kaymakam, 1. Binba, 2. Binba, Alay Emini, Alay Kâtibi (Münhal) 


Kaymakam (Mara), Alay Emini (Halep), Alay Kâtibi(Halep), 1. Tabur Binbas 

(Mara), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 

468


___________________________________________________________________________________ 


2. Tabur Binbas (Zor), 3. Tabur Binbas (Lazkiye-Münhal), Alay Emini (Halep) 


Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas (Halep), Alay Emini 

(Halep) 






48. Liva Komutan Mirliva Nazif Paa (Urfa) 





3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 





3. Tabur Binbas (Elbistan) 

5. Ordu 36. Urfa Redif Tali Frkas 

Komutan Ferik Emin Paa 

71. Liva Komutan Mirliva Ziver Paa (Lazkiye) 






Kaymakam (dlip), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 


Kaymakam (Mara), 1. Tabur Binbas (Münhal-Urfa), 2. Tabur Binbas (Antep), 3. 

Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas (Birecik) 


Kaymakam (Elbistan), 3. Tabur Binbas (Elbistan) 


Birinci Tabip Kaymakam, kinci Tabip Binba, Tabip Kolaas, Müdür Emekli Kolaas, 

Kâtip, mam, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, Üçüncü Cerrah, Birinci Eczac, 

kinci Eczac, Üçüncü Eczac 


Jandarma Komutan Miralay Mehmet Nesib Bey, Alay Emini 

469

ORSAM 


 



Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm Sanisi 

(Antakya), 3. Bölük Yüzbas (Antep), 3. Bölük Mülazm Evveli (Antep), 3. Bölük 

Mülazm Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli (dlip), 4. Bölük 


Sanisi 

2. Süvari Taburu (Halep) 



Sanisi, 3. Bölük Yüzbas (Münhal), 3. Bölük Mülazm Evveli (Münbiç), 3. Bölük 

Mülazm Sanisi (Bilan), 4. Bölük Yüzbas (Münhal), 4. Bölük Mülazm Evveli 

(Rakka), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli, 

5. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük Mülazm 

Evveli (Harim), 6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas, 7. Bölük Mülazm 

Evveli, 7. Bölük Mülazm Sanisi, 8. Bölük Yüzbas (dlip), 8. Bölük Mülazm 

Evveli (skenderun), 8. Bölük Mülazm Sanisi, 9. Bölük Yüzbas (Münhal), 9. Bölük 

Mülazm Evveli, 9. Bölük Mülazm Sanisi (Mare) 



(Halep), Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi (Halep), 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm 

Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 

1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 3. Süvari Bölüü Yüzbas 

(Elbistan), 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi 

4. Taburu (Urfa) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas (Suruç), 1. Bölük Mülazm Evveli, 

1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzbas (Rumkale), 2. Piyade Bölük Mülazm 

Evveli (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 

1. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Halep), 2. Süvari 

Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Sanisi, Misafir Mülazm Sanisi (Cebel-i Sem’ân) 


Piyade Süvari Toplam 

Rütbe 

Adet Adet Adet 

Komutan 1 - 1 


Binba 1 3 4 


Yüzba 9 14 23 



Çavu 36 56 92 


470


___________________________________________________________________________________ 

Onba 73 70 143 

Nefer 475 489 964 


Toplam 670 732 1.402 

H. 1310 

ASKER FIRKA 


Komutan Ferik Mehmet Sabit Paa (Halep) 

Kurmay Bakan Kaymakam 




Miralay, Kaymakam, 1. Binba, 2. Binba, Alay Emini, Alay Kâtibi 


Miralay (Halep), Kaymakam (Mara), Alay Kâtibi, 1. Tabur Binbas (Zeytun) 


2. Tabur Binbas (Zor), 3. Tabur Binbas (Adana), Alay Emini (Halep) 


Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Feke) 


Miralay (Mara), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara), Alay Emini 

(Halep) 

Seyyar Topçu 1. Alay 1. Tabur 



Komutan Ferik Mehmet Salim Paa (Halep) 


48. Liva Komutan Mirliva Nazif Paa (Halep) 





3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 



3. Tabur Binbas (Münhal-Mara), 4. Tabur Binbas (Birecik) 

96. Adan Mukaddem Alay 

3. Tabur Binbas (Elbistan) 

471

ORSAM 


 

5. Ordu 36. Urfa Redif Talia Frkas 

Komutan Ferik Emin Paa 

71. Liva Komutan Mirliva Ziver Paa (Laziye) 






Kaymakam (dlip), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 



Binbas (Mara-Münhal), 4. Tabur Binbas (Birecik) 


Kaymakam (Elbistan), 3. Tabur Binbas (Elbistan) 


Birinci Tabip Kaymakam, kinci Tabip Binba, Tabip Kolaas, Müdür Emekli Kolaas, 

Kâtip Vekili, mam, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, Üçüncü Cerrah, Birinci Eczac, 

kinci Eczac, Üçüncü Eczac 


Jandarma Komutan Miralay Mehmet Nesib Bey 

Alay Emini 





Sanisi (Antep), 4. Bölük Yüzbas (Bilan), 4. Bölük Mülazm Evveli (dlip), 4. 

Bölük Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük Mülazm 

Sanisi 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Bâb), 1. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük 

Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (dlip), 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm 

Sanisi, 3. Bölük Yüzbas (Vali Yaveri), 3. Bölük Mülazm Evveli (Münbiç), 3. 

Bölük Mülazm Sanisi, 4. Bölük Yüzbas (Antakya), 4. Bölük Mülazm Evveli 

(Rakka), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli 

(Münhal), 5. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. 

Bölük Mülazm Evveli (Harim), 6. Bölük Mülazm Sanisi (Antakya), 7. Bölük Yüzba- 

s, 7. Bölük Mülazm Evveli, 7. Bölük Mülazm Sanisi (Harim), 8. Bölük Yüzbas, 

8. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 8. Bölük Mülazm Sanisi, 9. Bölük Yüzbas 

(Münhal), 9. Bölük Mülazm Evveli, 9. Bölük Mülazm Sanisi (Rakka) 

472


___________________________________________________________________________________ 



(Halep), Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi (Halep), 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm 

Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölüü Yüzbas (Elbistan), 1. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 

2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli (Pazarck), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 

3. Süvari Bölüü Yüzbas, 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü 

Mülazm Sanisi (Andrn) 



Mülazm Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzbas (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülazm Evveli 

(Suruç), 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari 

Bölüü Mülazm Evveli (Birecik), 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Halep), 2. Süvari 

Bölüü Yüzbas (Rumkale), 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli (Suruç), 2. Süvari 

Bölüü Mülazm Sanisi 


Rütbe 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Komutan 1 - 1 


Binba 1 3 4 


Yüzba 9 12 21 



Çavu 36 56 92 


Onba 73 70 143 

Nefer 475 489 964 


Toplam 670 730 1.400 

H. 1312 

ASKER FIRKA 


Komutan Ferik brahim Ethem Paa (Halep) 


19. Liva Komutan (Münhal-Halep) 


473

ORSAM 


 


Miralay, Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binbas (Münhal), 2. Tabur Binbas 

(Münhal), Tabip Binba, Baytar Binba, Alay Emini (Münhal), Alay Kâtibi 


2. Tabur Binbas (Halep), 3. Tabur Binbas (Adana), Alay Emini (Halep) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Feke), 3. Tabur Binbas 

(Zor), 4. Tabur Binbas (Halep) 


Miralay (Mara), 1. Tabur Binbas (Zeytun), 2. Tabur Binbas (Mara), Alay Müftüsü 

30. Seyyar Topçu Alay 

Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas (Halep) 

5. Süvari Topçu Taburu 

Binba (Halep) 

5. Ordu 24. Halep Redif Frkas 

Komutan Mehmet Salim Paa (Halep) 

24. Frka Kurmay Bakan Miralay (Halep) 

24. Frka Kurmay kinci Bakan Binba (Halep) 


48. Liva Komutan Mirliva Mehmet Nazif Paa (Halep) 

93. Mukaddem Alay 




Miralay (Lazkiye), Kaymakam (dlip), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binba- 

s (Cebele), 3. Tabur Binbas (dlip), 4. Tabur Binbas (Mare) 


Miralay (Urfa), Kaymakam (Münhal-Halep), 1. Tabur Binbas (Urfa), 2. Tabur Binbas 

(Münhal-Antep), 3. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas (Birecik) 


Miralay (Adana), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Antep), 2. Tabur Binbas 



Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Müdür Kolaas, Birinci 

Eczac, kinci Eczac, Eczac (2 Adet), Kâtip, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, Cerrah (2 

Adet) 


Jandarma Komutan Miralay Mehmet Nesib Bey, Alay Emini 




474


___________________________________________________________________________________ 


Sanisi (Mare), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli (dlip), 4. Bölük 


Sanisi 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Bâb), 1. Bölük Mülazm Evveli (Bilan), 1. 

Bölük Mülazm Sanisi (Vali Yaveri), 2. Bölük Yüzbas (dlip), 2. Bölük Mülazm 

Evveli, 2. Bölük Mülazm Sanisi (Münbiç), 3. Bölük Yüzbas (Vali Yaveri), 3. Bölük 

Mülazm Evveli (Cisr-i uûr), 3. Bölük Mülazm Sanisi (Antakya), 4. Bölük Yüzba- 

s (Münhal), 4. Bölük Mülazm Evveli (Münhal), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. 

Bölük Yüzbas, 5. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 6. 

Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 6. Bölük Mülazm 

Sanisi, 7. Bölük Yüzbas, 7. Bölük Mülazm Evveli (Harim), 7. Bölük Mülazm 

Sanisi (Harim), 8. Bölük Yüzbas, 8. Bölük Mülazm Evveli, 8. Bölük Mülazm 

Sanisi, 9. Bölük Yüzbas (Rakka), 9. Bölük Mülazm Evveli (Rakka), 9. Bölük Mülazm 

Sanisi 



(Halep), Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi (Halep), 2. Bölük Yüzbas (Halep), 2. Bölük 

Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölüü Yüzbas (Elbistan), 1. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli, 1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 

2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli (Pazarck), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 

3. Süvari Bölüü Yüzbas, 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü 

Mülazm Sanisi (Andrn) 









Rütbe 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Binba 1 3 4 



Yüzba 9 12 21 



Çavu 36 56 92 


Onba 73 70 143 

475

ORSAM 


 

Nefer 475 489 964 


Toplam 669 730 1.399 

H. 1313 

ASKER FIRKA 


Komutan Ferik brahim Ethem Paa (Halep) 


19. Liva Komutan Mirliva Mehmet Lütfü Paa (Halep) 



2. Tabur Binbas (Adana), 3. Tabur Binbas (Feke), Alay Emini (Halep) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Zor), 3. Tabur Binbas 

(Halep), 4. Tabur Binbas (Zeytun), Alay Emini (Halep) 


Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Halep), Alay Emini 

(Halep), Alay Müftüsü 

27. Süvari Alay 

Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Münhal-Halep), 2. Tabur 

Binbas (Münhal-Halep), Tabip Binba (Halep), Baytar Binba (Halep) 

15. Topçu Livas Komutan Mirliva evket Paa (Halep) 

30. Topçu Alay 



Komutan Mehmet Salim Paa (Halep) 

Kurmay Bakan Binba 

37. Liva Komutan Mirliva Mustafa Nuri Paa (Halep) 

38. Liva Komutan Mirliva Mehmet Nazif Paa (Urfa) 


Miralay (Münhal-Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara), 2. Tabur Binbas 

(Halep-Karlk), 3. Tabur Binbas (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 


Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas (Sahyun), 3. 

Tabur Binbas (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binbas (Münhal-dlib) 

75. Urfa Alay 

Miralay (Urfa), 1. Tabur Binbas (Urfa), 2. Tabur Binbas (Birecik), 3. Tabur Binbas 

(Münhal-Suruç), 4. Tabur Binbas (Rumkale) 

476


___________________________________________________________________________________ 

76. Antep Alay 

Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binbas (Antep), 2. Tabur Binbas (Kzlhisar), 3. 

Tabur Binbas (Kilis), 4. Tabur Binbas (A’zâz) 

5. Ordu 20. Adana Redif Frkas 

Komutan Ferik Mehmet Emin Paa 

40. Liva Komutan Mirliva Ziver Paa (Mara) 

79. Mara Alay 

Miralay (Mara- Münhal), 1. Tabur Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Pazarck), 

3. Tabur Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 

80. skenderun Alay 

Kaymakam (skenderun), 1. Tabur Binbas (skenderun), 2. Tabur Binbas (Antakya), 

3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Ordu) 

17. Redif Frkas 34. Liva 68. Hama Alay 

4. Tabur Binbas (Mare) 


Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Müdür Emekli Kolaas, 

Birinci Eczac, kinci Eczac, Kâtip, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, mam 


Jandarma Komutan Miralay Süleyman Dervi Bey 

Alay Emini 


Binba (Münhal), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Antep), 1. Bölük Mülazm Evveli, 

1. Bölük Mülazm Sanisi (Vali Yaveri), 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli 

(Bilan), 2. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm 

Evveli (Antep), 3. Bölük Mülazm Sanisi (Mare), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük 

Mülazm Evveli (Cisr-i uûr), 4. Bölük Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas, 5. Bölük 

Mülazm Evveli (skenderun), 5. Bölük Mülazm Sanisi 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Bâb), 1. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük 

Mülazm Sanisi (Münhal), 2. Bölük Yüzbas (Antep), 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. 

Bölük Mülazm Sanisi (Antep), 3. Bölük Yüzbas (Vali Ba Yaveri), 3. Bölük Mülazm 

Evveli (Antakya), 3. Bölük Mülazm Sanisi, 4. Bölük Yüzbas (Münhal), 4. Bölük 

Mülazm Evveli, 4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas (dlip), 5. 

Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük Mülazm Sanisi, 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük 

Mülazm Evveli (skenderun), 6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas (Harim), 

7. Bölük Mülazm Evveli (Rakka), 7. Bölük Mülazm Sanisi (Harim), 8. Bölük Yüzba- 

s (Mare), 8. Bölük Mülazm Evveli, 8. Bölük Mülazm Sanisi, 9. Bölük Yüzbas, 9. 

Bölük Mülazm Evveli, 9. Bölük Mülazm Sanisi (Cebel-i Sem’ân) 

477

ORSAM 


 


Binba, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzbas, Piyade 1. Bölük Mülazm Evveli, 

Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli, 1. 


Mülazm Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli (Pazarck), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 3. Süvari Bölüü 

Yüzbas, 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Andrn) 






Bölüü Yüzbas (Rumkale), 2. Süvari Bölüü Mülazm Evveli (Münhal-Suruç), 

2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi 


Rütbe 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Binba 1 3 4 



Yüzba 10 14 24 



Çavu 36 56 92 


Onba 73 70 143 

Nefer 475 489 964 


Toplam 669 730 1.399 

H. 1314 

Askeri Frka 

Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl 

Komutan Müir brahim Ethem Paa 


Komutan Ferik Mehmet ehabettin Paa (Halep) 



478


___________________________________________________________________________________ 


Miralay (Halep), Kaymakam (Adana), Alay Emini (Adana), 1. Tabur Binbas 

(Münhal), 2. Tabur Binbas (Adana), 3. Tabur Binbas (Feke), 4. Tabur Binbas 

(Zeytun) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (Halep), Alay Müftüsü (Halep), 1. 

Tabur Binbas (Zor), 2. Tabur Binbas (Mara-Münhal), 3. Tabur Binbas 

(Zeytun), 4. Tabur Binbas (Halep) 

5. Ordu Halep Süvari Komutanl 

Komutan Padiah Yaveri Ferik zzet Paa (Halep) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Baytar Binba (Halep), Binba (Halep) 





Komutan Ferik Bekir Paa (Halep) 

Kurmay Heyeti (Halep) 

Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli Kolaas, Kurmay Heyeti 

Mülhak Mülazm Evvel (2 Adet) 



Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara), 2. Tabur Binbas (Halep- 

Karlk), 3. Tabur Binbas (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 



Tabur Binbas (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binbas (Münhal-dlib) 

38. Liva Komutan Mirliva Sabit Paa (Urfa) 

Liva’ya Mülhak Mülazm Sani (Urfa) 

75. Urfa Alay 


(Suruç), 4. Tabur Binbas (Rumkale) 



Tabur Binbas (Kilis), 4. Tabur Binbas (A’zâz-Münhal) 


Komutan Ferik akir Paa 

Kurmay Bakan Binba (Adana) 

479

ORSAM 


 


79. Mara Alay 


3. Tabur Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun- Münhal) 







Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Müdür Emekli Kolaas, 

Birinci Eczac, kinci Eczac, Kâtip, Birinci Cerrah, kinci Cerrah, mam 


Jandarma Komutan Miralay Ahmet Bey 

Alay Emini 


Binba (Münhal), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Antep), 1. Bölük Mülazm Evveli, 

1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (Cisr-i uûr), 2. Bölük Mülazm Evveli, 

2. Bölük Mülazm Sanisi, 3. Bölük Yüzbas (Antakya), 3. Bölük Mülazm Evveli 

(Antep), 3. Bölük Mülazm Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli 

(Bilan), 4. Bölük Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas (Münhal), 5. Bölük Mülazm 

Evveli, 5. Bölük Mülazm Sanisi 




Sanisi, 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 3. Bölük Mülazm 

Sanisi (Harim), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli, 4. Bölük Mülazm 

Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzbas (dlip), 5. Bölük Mülazm Evveli (Vali Yaveri), 5. 

Bölük Mülazm Sanisi, 6. Bölük Yüzbas (Kilis), 6. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 

6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas, 7. Bölük Mülazm Evveli 

(Münbiç), 7. Bölük Mülazm Sanisi, 8. Bölük Yüzbas (Mare), 8. Bölük Mülazm 

Evveli (Mare), 8. Bölük Mülazm Sanisi, 9. Bölük Yüzbas, 9. Bölük Mülazm Evveli 

(Rakka), 9. Bölük Mülazm Sanisi, Misafir Mülazm Sani (2 Adet) 


Binba (Münhal), Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzbas, Piyade 1. Bölük Mülazm 

Evveli, Piyade 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli, 

1. Süvari Bölüü Yüzbas (Elbistan), 1. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 1. Süvari 

Bölüü Mülazm Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli (Pazarck), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 3. Süvari Bölü- 

ü Yüzbas, 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi 

(Andrn) 

480


___________________________________________________________________________________ 









Rütbe 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Binba 1 3 4 



Yüzba 10 14 24 



Çavu 36 56 92 


Onba 73 70 143 

Nefer 475 489 964 


Toplam 669 730 1.399 

H. 1315 

Askeri Frka 


Komutan Ferik Ali Muhsin Paa 

Kurmay Heyeti Kurmay Heyeti Bakan Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli 

Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Piyade Mülazm Evvel 


Komutan Ferik Mehmet ehabettin Paa 

Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak 

Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Sani 


Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba 

481

ORSAM 


 


Miralay (Halep), Kaymakam (Adana), Alay Emini (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 

2. Tabur Binbas (Adana), 3. Tabur Binbas (Feke), 4. Tabur Binbas (Münhal) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 

2. Tabur Binbas (Zor-Münhal), 3. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur Binbas 

(Zetun) 




Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Binba (Halep) 





Komutan Ferik Bekir Sdk Paa (Halep) 

Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kolaas, Kurmay Heyetinde Görevli 

Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel 



Miralay (Halep), Alay Kâtibi (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara), 2. Tabur 

Binbas (Halep-Karlk), 3. Tabur Binbas (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 



Tabur Binbas (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binbas (dlib) 



75. Urfa Alay 





Tabur Binbas (Kilis), 4. Tabur Binbas (A’zâz-Münhal) 



Kurmay Bakan Binba (Adana) 

482


___________________________________________________________________________________ 


79. Mara Alay 


3. Tabur Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun- Münhal) 







Ba Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Süvari Tabibi, Birinci Müdür 

Kolaas, Ba Eczac, kinci Eczac, Kâtip, Ba Cerrah, kinci Cerrah, mam 


Jandarma Komutan Miralay Mustafa Bey 

Misafir Miralay (2 Adet) 


Binba, Alay Emini, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Antep), 1. Bölük Mülazm 

Evveli, 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. 

Bölük Mülazm Sanisi, 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 3. 

Bölük Mülazm Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzbas (Cisr-i uûr), 4. Bölük Mülazm 

Evveli, 4. Bölük Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas (Bilan), 5. Bölük Mülazm Evveli, 

5. Bölük Mülazm Sanisi, 6. Bölük Yüzbas (Sahiller), 6. Bölük Mülazm Evveli 

(Sahiller), 6. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller) 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Bâb), 1. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 

1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (Kilis), 2. Bölük Mülazm Evveli, 

2. Bölük Mülazm Sanisi (dlip), 3. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük 

Mülazm Sanisi (Harim), 4. Bölük Yüzbas, 4. Bölük Mülazm Evveli (Kilis), 4. 

Bölük Mülazm Sanisi, 5. Bölük Yüzbas (dlip), 5. Bölük Mülazm Evveli (Vali Yaveri), 

5. Bölük Mülazm Sanisi (Krkhan), 6. Bölük Yüzbas, 6. Bölük Mülazm Evveli 

(Münhal), 6. Bölük Mülazm Sanisi, 7. Bölük Yüzbas (Mare), 7. Bölük Mülazm 

Evveli (Münbiç), 7. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 8. Bölük Yüzbas (Münhal), 

8. Bölük Mülazm Evveli (Antep), 8. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller), 9. Bölük Yüzbas 

(Rakka), 9. Bölük Mülazm Evveli, 9. Bölük Mülazm Sanisi (stanbul’da), Misafir 

Mülazm Sani (2 Adet) 



Sanisi, 2. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 1. 


Mülazm Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölüü Yüzbas, 2. Süvari Bölüü Mülazm 

Evveli (Pazarck), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Pazarck), 3. Süvari Bölüü 

483

ORSAM 


 

Yüzbas, 3. Süvari Bölüü Mülazm Evveli, 3. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi (Andrn) 



Sanisi, 2. Bölük Yüzbas (Birecik), 2. Bölük Mülazm Evveli (Suruç), 2. Bölük 

Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölüü Yüzbas, 1. Süvari Bölüü Mülazm Evveli (Birecik), 

1. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölüü Yüzbas (Rumkale), 2. 

Süvari Bölüü Mülazm Evveli (Suruç), 2. Süvari Bölüü Mülazm Sanisi 


Rütbe 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Binba 1 3 4 

Alay Emini 1 1 2 


Yüzba 9 15 24 



Çavu 38 58 96 


Onba 79 74 153 

Nefer 522 524 1.046 

Toplam 679 722 1.401 

H. 1316 

Askeri Frka 


Komutan Vekili Padiah Yaveri Ferik Ali Muhsin Paa 

Kurmay Heyeti Kurmay Heyeti Bakan Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli 

Binba (2 Adet), Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel 


Komutan Ferik Bekir Stk Paa 

Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kaymakam 



Miralay (Halep), Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas 

(Mara), 3. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 

484


___________________________________________________________________________________ 



(Adana), 3. Tabur Binbas (Haçin), 4. Tabur Binbas (Halep) 




Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Halep), Binba (Halep) 



Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara) 


Komutan Ferik Osman Seyfi Paa (Halep) 

Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetinde Görevli Yüzba (2 Adet) 



Miralay (Halep), Alay Kâtibi (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara), 2. Tabur 

Binbas (Halep-Karlk), 3. Tabur Binbas (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 





Liva’ya Mülhak Yüzba (Urfa) 

75. Urfa Alay 






20. Adana Redif Frkas 


Kurmay Bakan Kolaas (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Kolaas (Adana), 

Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba (Adana) 

40. Liva Komutan Mirliva Rüstem Paa (Mara) 

Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba (Mara) 

79. Mara Alay 

Miralay (Münhal-Mara), 1. Tabur Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Pazarck), 

3. Tabur Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 

485

ORSAM 


 







Birinci Tabip Miralay, Topçu Tabibi Kaymakam, Tabip Binba (2 Adet), Süvari Tabibi, 

Müdür Kolaas, Ba Eczac, Eczac, Kâtip, Ba Cerrah, kinci Cerrah 


Jandarma Komutan Hac brahim Bey 

Jandarma Alaynda Misafirler (Halep) Misafir Alaybeyi (2 Adet), Alay Emini, Misafir 


Alay Meclisi Heyeti Reis: Jandarma Komutan, Üyeler: Binba (2 Adet), Alay Emini, 

Tabur Kâtibi, Yüzba (2 Adet), Mülazm Evvel (2 Adet), Mülazm Sani 

Alay Divan Harbi Reis: Binba, Üyeler: Tabur Kâtibi, Yüzba, Mülazm Evvel 

1. Merkez Piyade Taburu (Halep) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Antep), 2. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Yüzbas, 

4. Bölük Yüzbas (Antakya), 5. Bölük Yüzbas (Bilan), 6. Bölük Yüzbas 

(Sahiller), 1. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük Mülazm 

Evveli (Bâb), 4. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük Mülazm Evveli, 6. Bölük Mülazm 

Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 3. Bölük Mülazm 

Sanisi (Bâb), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Antakya), 5. Bölük Mülazm Sanisi, 6. 

Bölük Mülazm Sanisi 

Merkez 2. Süvari Taburu (Halep) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Yüzbas (Kilis), 

4. Bölük Yüzbas (skenderun), 5. Bölük Yüzbas (Cisr-i uûr), 6. Bölük 

Yüzbas (dlib), 7. Bölük Yüzbas, 8. Bölük Yüzbas (stanbul’dan Gelmedi), 9. 

Bölük Yüzbas, 1. Bölük Mülazm Evveli (Sahiller), 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. 

Bölük Mülazm Evveli (Kilis), 4. Bölük Mülazm Evveli (Antep), 5. Bölük Mülazm 

Evveli (Vali Yaveri), 6. Bölük Mülazm Evveli (Kilis), 7. Bölük Mülazm Evveli 

(Rakka), 8. Bölük Mülazm Evveli (dlib), 9. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük Mülazm 

Sanisi, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 3. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller), 4. Bölük 

Mülazm Sanisi, 5. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 6. Bölük Mülazm Sanisi 

(Mare), 7. Bölük Mülazm Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 8. Bölük Mülazm Sanisi (Harim), 

9. Bölük Mülazm Sanisi (stanbul’da), Misafir Mülazm Sani (2 Adet) 

3. Mara Taburu (Mara) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzbas, 2. Piyade Yüzbas, 1. Süvari Yüzbas, 

2. Süvari Yüzbas, 3. Süvari Yüzbas (Elbistan), 1. Piyade Mülazm Evveli (Pazarck), 

2. Piyade Mülazm Evveli, 1. Süvari Mülazm Evveli, 2. Süvari Mülazm Evveli 

(Andrn), 3. Süvari Mülazm Evveli, 1. Piyade Mülazm Sanisi (Zeytun), 2. Piyade 

486


___________________________________________________________________________________ 

Mülazm Sanisi, 1. Süvari Mülazm Sanisi, 2. Süvari Mülazm Sanisi, 3. Süvari Mülazm 

Sanisi 

4. Urfa Taburu (Urfa) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas, 2. Piyade Bölük Yüzbas, 1. Süvari 

Bölük Yüzbas, 2. Süvari Bölük Yüzbas (Rumkale), 1. Piyade Mülazm Evveli, 

2. Piyade Mülazm Evveli (Suruç), 1. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Birecik), 2. Süvari 

Bölük Mülazm Evveli, 1. Piyade Mülazm Sanisi, 2. Piyade Mülazm Sanisi, 1. 

Süvari Mülazm Sanisi, 2. Süvari Mülazm Sanisi 

Taburlarn Mürettebat 

Birlik 

Piyade 

Nefer 

Süvari 

Nefer 

Ümera ve Subay 

Adet 

Toplam 

Adet 

1. Merkez Taburu 406 40 24 470 

2. Merkez Taburu 0 404 32 436 

3. Mara Taburu 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 122 90 14 226 

Toplam 650 669 87 1.406 

Birlik 

Bölükler 

Piyade 

Bölük 

Süvari 

Bölük 

Toplam 

Bölük 

1. Merkez Taburu 5 1 6 

2. Merkez Taburu - 9 9 

3. Mara Taburu 3 2 5 

4. Urfa Taburu 2 2 4 

Toplam 10 14 24 

Rütbe 

Jandarma Alay Mürettebat 

Piyade 

Adet 

Süvari 

Adet 

Toplam 

Adet 

Jandarma Komutan - - 1 

Misafir Alay Beyi - - 2 

Binba - - 4 

Alay Emini - - 1 

Tabur Kâtibi - - 4 

Yüzba 10 14 24 



Çavu 40 56 96 


Onba 81 70 151 

Nefer 519 529 1048 

Toplam 680 726 1.406 

487

ORSAM 


 

H. 1317 

Askeri Frka 



Kurmay Heyeti Kurmay Heyetinde Görevli Binba (2 Adet), Kurmay Heyeti Mülhak 

Yüzba (2 Adet), Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel 




Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Sani 


Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Evvel (Halep) 






(Adana), 3. Tabur Binbas (Haçin), 4. Tabur Binbas (Halep) 




Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), Binba (Halep), Binba (Halep), 

Alay Emini (Halep) 


Yaveri Harp Mülazm (Halep) 


Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülazm (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. 

Tabur Binbas (Mara) 



Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Bakan Kaymakam, Kurmay Heyetinde 

Görevli Yüzba, Kurmay Heyetinde Görevli Mülazm Sani (2 Adet) 





488


___________________________________________________________________________________ 





Liva’ya Mülhak Yüzba (Urfa) 

75. Urfa Alay 

Miralay (Urfa), 1. Tabur Binbas (Urfa), 2. Tabur Binbas (Suruç), 3. Tabur Binba- 

s (Birecik), 4. Tabur Binbas (Rumkale) 


1. Tabur Binbas (Antep), 2. Tabur Binbas (Kzlhisar), 3. Tabur Binbas (Kilis), 

4. Tabur Binbas (A’zâz) 




Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba (Adana) 

40. Liva Komutan Mirliva (Münhal-Mara) 


79. Mara Alay 


3. Tabur Binbas (Münhal-Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 



3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Münhal-Ordu) 




Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Müdür Kolaas, Birinci 

Eczac Yüzba, Kâtip, Eczaclar (3 Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (3 Adet) 


Jandarma Komutan Mustafa Bey 

Jandarma Alaynda Misafirler (Halep)Alaybeyi (3 Adet), Alay Emini, Misafir Alay 

Beyi (3 Adet), Misafir Yüzba, Misafir Mülazm Sani (2 Adet) 

Alay Meclisi Heyeti Reis: Jandarma Komutan, Üyeler: Binba, Alay Emini, Tabur 

Kâtibi, Yüzba (2 Adet), Mülazm Evvel (3 Adet) 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Yüzbas 

(Bâb), 4. Bölük Yüzbas (dlib), 5. Bölük Yüzbas (skenderun), 6. Bölük Yüzbas 

(Sahiller), 1. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük Mülazm 

Evveli (Antakya), 4. Bölük Mülazm Evveli (Bilan), 5. Bölük Mülazm Evveli (sken- 

489

ORSAM 


 

derun), 6. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Mülazm 

Sanisi, 3. Bölük Mülazm Sanisi (Antep), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i 

uûr), 5. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller), 6. Bölük Mülazm Sanisi 

2. Merkez Süvari Taburu (Halep) 

Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Rakka), 2. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Yüzbas 

(Kilis), 4. Bölük Yüzbas (Antep), 5. Bölük Yüzbas, 6. Bölük Yüzbas, 7. 

Bölük Yüzbas, 8. Bölük Yüzbas, 9. Bölük Yüzbas (Münbiç), 1. Bölük Mülazm 

Evveli, 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük Mülazm Evveli (Kilis), 4. Bölük Mülazm 

Evveli (Antep), 5. Bölük Mülazm Evveli, 6. Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 7. 

Bölük Mülazm Evveli (Münbiç), 8. Bölük Mülazm Evveli (Mare), 9. Bölük Mülazm 

Evveli (Sahiller), 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Mülazm Sanisi (Bâb), 3. Bölük 

Mülazm Sanisi (Bilan), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Münhal), 5. Bölük Mülazm Sanisi 

(Harim), 6. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller), 7. Bölük Mülazm Sanisi (Cebel-i 

Sem’ân), 8. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller), 9. Bölük Mülazm Sanisi, Misafir Mülazm 

Sani (Sahiller), Misafir Mülazm Sani 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzbas, 2. Piyade Yüzbas (Zeytun), 1. Süvari 

Yüzbas (Elbistan), 2. Süvari Yüzbas, 3. Süvari Yüzbas (Pazarck), 1. Piyade 

Mülazm Evveli, 2. Piyade Mülazm Evveli (Andrn), 1. Süvari Mülazm Evveli, 2. 

Süvari Mülazm Evveli (Elbistan), 3. Süvari Mülazm Evveli (Zeytun), 1. Piyade Mülazm 

Sanisi, 2. Piyade Mülazm Sanisi, 3. Piyade Mülazm Sanisi (Pazarck) 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas, 2. Piyade Bölük Yüzbas 

(Rumkale), 1. Süvari Bölük Yüzbas, 2. Süvari Bölük Yüzbas, 1. Piyade Mülazm 

Evveli (Suruç), 2. Piyade Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Münhal), 

2. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Birecik), 1. Piyade Mülazm Sanisi, 2. Piyade Mülazm 

Sanisi (Harran), 1. Süvari Mülazm Sanisi, 2. Süvari Mülazm Sanisi 

Birlik 

Alayn Genel Mürettebat 

Piyade Süvari Piyade Süvari 

Bölük Bölük Nefer Nefer 


Adet 

Toplam 

Adet 

1. Merkez Piyade Taburu 5 1 406 40 24 470 

2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 32 436 

3. Mara Taburu 3 2 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 2 122 90 14 226 

Misafirler 0 0 0 0 6 6 

Toplam 10 14 650 669 93 1.412 

H. 1318 

Askeri Frka 



490


___________________________________________________________________________________ 

Kurmay Heyeti Kurmay Heyetinde Görevli Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli 

Binba, Komutanlk Refakatinde Görevli Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba 

(2 Adet) 



Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Sani 

19. Liva Komutan Mirliva Sabit Paa (Halep) 

Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani (Halep) 






(Adana), 3. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur Binbas (Haçin) 

14. Süvari Livas Komutan Mirliva Hakk Paa (Halep) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Binba (Halep), Binba (Halep), Alay Emini 

(Halep), Alay Kâtibi (Halep) 








Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Bakan Kolaas, Kurmay Heyetine Mülhak 



Kurmay Heyetine Mülhak Kolaas (Halep) 





Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas (Münhal- 

Sahyun), 3. Tabur Binbas (Münhal-Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binbas (dlib) 



491

ORSAM 


 

75. Urfa Alay 




Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binbas (Antep), 2. Tabur Binbas (Kzlhisar), 3. 





Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm (Adana) 

40. Liva Komutan Mirliva smet Paa (Mara) 


79. Mara Alay 


3. Tabur Binbas (Münhal-Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 


Kaymakam (skenderun), 1. Tabur Binbas (skenderun), 2. Tabur Binbas (skenderun), 

3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Münhal-Ordu), Alay Emini 

(skenderun), Tabur Kâtibi (skenderun) 




Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba (2 Adet), Tabip Kolaas, 

Kehhal 795 Yüzba, Müdür Kolaas, Birinci Eczac Kolaas, Kâtip, Eczaclar (3 

Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (3 Adet) 



Jandarma Alaynda Misafirler (Halep) Alaybeyi (3 Adet), Alay Emini, Misafir Vali 

Yaveri Yüzba, Misafir Yüzba, Misafir Mülazm Sani (2 Adet) 


Kâtibi, Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm Sani 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas (Antep), 2. Bölük Yüzbas (Antep), 3. Bölük 

Yüzbas (Bâb), 4. Bölük Yüzbas (Harim), 5. Bölük Yüzbas, 6. Bölük Yüzba- 

s (Sahiller), 1. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük Mülazm 

Evveli, 4. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 5. Bölük Mülazm Evveli (Bilan), 6. 

Bölük Mülazm Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 

795 Göz Hastalklar Uzman 

492


___________________________________________________________________________________ 

3. Bölük Mülazm Sanisi (Bâb), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Antakya), 5. Bölük Mülazm 

Sanisi, 6. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller) 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Yüzbas, 3. Bölük Yüzbas (Kilis), 

4. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Yüzbas (Antakya), 6. Bölük Yüzbas, 7. Bölük 

Yüzbas, 8. Bölük Yüzbas (Rakka), 9. Bölük Yüzbas, 1. Bölük Mülazm Evveli 

(dlib), 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 4. Bölük 

Mülazm Evveli (Mara), 5. Bölük Mülazm Evveli (Münhal), 6. Bölük Mülazm Evveli, 

7. Bölük Mülazm Evveli (Münbiç), 8. Bölük Mülazm Evveli (Mare), 9. Bölük 

Mülazm Evveli (Münhal), 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 3. 

Bölük Mülazm Sanisi, 4. Bölük Mülazm Sanisi (Kilis), 5. Bölük Mülazm Sanisi 

(dlib), 6. Bölük Mülazm Sanisi (Cisr-i uûr), 7. Bölük Mülazm Sanisi (Cebel-i 

Sem’ân), 8. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller), 9. Bölük Mülazm Sanisi (Antep), Misafir 

Mülazm Sani, Misafir Mülazm Sani (Bilan) 



(Zeytun), 1. Süvari Bölük Yüzbas (Elbistan), 2. Süvari Bölük Yüzbas, 3. Süvari 

Bölük Yüzbas (Pazarck), 1. Piyade Bölük Mülazm Evveli, 2. Piyade Bölük Mülazm 

Evveli (Andrn), 1. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Münhal), 2. Süvari Bölük 

Mülazm Evveli (Elbistan), 3. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölük 

Mülazm Sanisi, 2. Süvari Bölük Mülazm Sanisi, 3. Süvari Bölük Mülazm Sanisi 

(Pazarck) 



(Rumkale), 1. Süvari Bölük Yüzbas, 2. Süvari Bölük Yüzbas, 1. Piyade Bölük 

Mülazm Evveli (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülazm Evveli, 1. Süvari Bölük Mülazm 

Evveli (Münhal-Birecik), 2. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Birecik), 1. Piyade Bölük 

Mülazm Sanisi, 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi (Harran), 1. Süvari Bölük Mülazm 

Sanisi, 2. Süvari Bölük Mülazm Sanisi 

Birlik 

1. Merkez Piyade Taburu 

2. Merkez Süvari Taburu 



493 

Ümera 

ve Subay Toplam 

Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet 

5 1 406 40 24 470 

0 9 0 404 32 436 

3. Mara Taburu 3 2 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 2 122 90 14 226 


Toplam 10 14 650 669 93 1.412

ORSAM 


 

H. 1319 

Askeri Frka 



Kurmay Heyeti Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Binba, Komutanlk Refakatinde 

Görevli Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak 

Mülazm 



Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel (2 Adet) 

19. Liva Komutan Mirliva Sabit Paa (Mara) 

Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani (Mara) 

37. Nizamiye Alay 


(Zeytun), 3. Tabur Binbas, 4. Tabur Binbas (Mara), Zeytun Komutan Binba 

(Zeytun) 



(Adana), 3. Tabur Binbas (Halep), 4. Tabur Binbas (Haçin) 

14. Süvari Livas Komutan Mirliva Hakk Paa (Halep) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Binba (Münhal), Binba (Halep), Alay Emini 

(Halep), Alay Kâtibi (Münhal) 












494


___________________________________________________________________________________ 





Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas (Münhal- 

Sahyun), 3. Tabur Binbas (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binbas (dlib) 

38. Liva Komutan Mirliva Mehmet Lütfü (Urfa) 

Liva’ya Mülhak Mülazm Sani (Münhal-Urfa) 

75. Urfa Alay 




Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binbas (Antep), 2. Tabur Binbas (Kzlhisar), 3. 





Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani (Adana) 

79. Mara Alay 

Miralay (Mara), 1. Tabur Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Pazarck), 3. Tabur 

Binbas (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 

80. skenderun Livas 

Komutan Mirliva smet Paa (skenderun) 

Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba (skenderun) 

Kaymakam (skenderun), 1. Tabur Binbas (Münhal), 2. Tabur Binbas (Antakya), 

3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Ordu), Alay Emini (skenderun), Tabur 

Kâtibi (skenderun) 


Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Operatör Kolaas, 

Kehhal Yüzba, Müdür Kolaas, Birinci Eczac Kolaas, Kâtip, Eczaclar (3 Adet), 

Birinci Cerrah, Cerrahlar (4 Adet) 



Jandarma Alaynda Misafirler (Halep) Alaybeyi (3 Adet), Alay Emini 


Kâtibi, Yüzba (2 Adet), Mülazm Evvel, Mülazm Sani 


Binba (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Yüzbas (Harim), 3. 

Bölük Yüzbas (Kilis), 4. Bölük Yüzbas, 5. Bölük Yüzbas (dlib), 6. Bölük Yüz- 

495

ORSAM 


 

bas, 1. Bölük Mülazm Evveli, 2. Bölük Mülazm Evveli, 3. Bölük Mülazm Evveli, 

4. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 5. Bölük Mülazm Evveli (Bilan), 6. Bölük 

Mülazm Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. Bölük Mülazm Sanisi, 3. 

Bölük Mülazm Sanisi (Bâb), 4. Bölük Mülazm Sanisi (Antakya), 5. Bölük Mülazm 

Sanisi, 6. Bölük Mülazm Sanisi (Sahiller) 


Binba (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, 2. Bölük Yüzbas (Vali Yaveri), 3. 

Bölük Yüzbas, 4. Bölük Yüzbas (skenderun), 5. Bölük Yüzbas (Antep), 6. 

Bölük Yüzbas, 7. Bölük Yüzbas (skenderun), 8. Bölük Yüzbas (Antakya), 9. 

Bölük Yüzbas (Rakka), 1. Bölük Mülazm Evveli (dlib), 2. Bölük Mülazm Evveli, 

3. Bölük Mülazm Evveli (Münbiç), 4. Bölük Mülazm Evveli, 5. Bölük Mülazm Evveli 

(Bâb), 6. Bölük Mülazm Evveli, 7. Bölük Mülazm Evveli (skenderun), 8. Bölük 

Mülazm Evveli (Cisr-i uûr), 9. Bölük Mülazm Evveli, 1. Bölük Mülazm Sanisi, 2. 

Bölük Mülazm Sanisi (Antep), 3. Bölük Mülazm Sanisi, 4. Bölük Mülazm Sanisi 

(Kilis), 5. Bölük Mülazm Sanisi, 6. Bölük Mülazm Sanisi (Mare), 7. Bölük Mülazm 

Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 8. Bölük Mülazm Sanisi (Antep), 9. Bölük Mülazm Sanisi, 

Misafir Yüzba (Halep), Misafir Mülazm Sani (Bilan) 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas (Elbistan), 2. Piyade Bölük Yüzbas 

(Zeytun), 1. Süvari Bölük Yüzbas (Münhal), 2. Süvari Bölük Yüzbas, 3. Süvari 

Bölük Yüzbas (Pazarck), 1. Piyade Bölük Mülazm Evveli, 2. Piyade Bölük Mülazm 

Evveli, 1. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Münhal), 2. Süvari Bölük Mülazm Evveli 

(Elbistan), 3. Süvari Bölük Mülazm Evveli (Münhal), 1. Piyade Bölük Mülazm 

Sanisi, 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi, 1. Süvari Bölük Mülazm Sanisi (Münhal), 2. 

Süvari Bölük Mülazm Sanisi, 3. Süvari Bölük Mülazm Sanisi (Pazarck) 


Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas (Münhal), 2. Piyade Bölük Yüzbas 

(Rumkale), 1. Süvari Bölük Yüzbas, 2. Süvari Bölük Yüzbas, 1. Piyade Bölük 

Mülazm Evveli (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülazm Evveli (Rumkale), 1. Süvari Bölük 

Mülazm Evveli (Birecik), 2. Süvari Bölük Mülazm Evveli, 1. Piyade Bölük Mülazm 

Sanisi, 2. Piyade Bölük Mülazm Sanisi (Harran), 1. Süvari Bölük Mülazm 

Sanisi (Münhal), 2. Süvari Bölük Mülazm Sanisi (Münhal), Misafir Mülazm Sani 

(Birecik) 


Ümera 


Birlik 





3. Mara Taburu 3 2 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 2 131 116 14 261 


Toplam 10 14 659 697 90 1.445 

496


___________________________________________________________________________________ 

H. 1320 

Askeri Frka 



Kurmay Heyeti Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Binba, Kurmay Heyeti 

Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 



Kurmay Heyeti (Halep) 

Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel (2 Adet) 

19. Liva Komutan Mirliva Sabit Paa (Mara) 



Miralay (Mersin), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Zor), 1. Tabur Tabibi Binba 

(Halep), 2. Tabur Binbas (Münhal-Zeytun), 3. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur 

Binbas (Çukur Zemin), Zeytun Komutan Kaymakam (Zeytun) 



(Adana), 3. Tabur Binbas (Halep), 3. Tabur Tabibi Binba (Halep), 4. Tabur Binba- 

s (Haçin) 

14. Süvari Livas 

Liva Komutan Mirliva (Münhal-Halep) 



(Halep), Baytar Binba (2 Adet-Halep), Alay Emini (Halep), Kolaas (Halep), Alay 

Kâtibi (Halep) 

15. Topçu Livas Komutan Mirliva (Münhal-Halep) 



Kaymakam (Münhal-Halep), Yaveri Harp Mülazm (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 

2. Tabur Tabibi Miralay (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara), 2. Tabur Tabibi 

Kaymakam (Halep) 





497

ORSAM 


 











75. Urfa Alay 




Kaymakam (Antep), Antep lave Alay Komutan Binba (Antep), 1. Tabur Binbas 

(Antep), 2. Tabur Binbas (Kzlhisar), 3. Tabur Binbas (Kilis), 4. Tabur Binbas 

(A’zâz) 



Komutan Vekili Mirliva Hamdi Paa (Adana), Kurmay Bakan Miralay (Adana), 

Kurmay Heyetine Mülhak Kolaas (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm 

(Münhal-Adana) 

79. Mara Alay 

Miralay (Mara), Mara lave Alay Komutan Binba (Mara), 1. Tabur Binbas 

(Mara), 2. Tabur Binbas (Münhal-Pazarck), 3. Tabur Binbas (Münhal-Elbistan), 

4. Tabur Binbas (Zeytun) 


Komutan Mirliva smet Paa (skenderun) 

Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani (skenderun) 


3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Ordu), Alay Emini (skenderun), 

Tabur Kâtibi (skenderun) 

Halep 3. Kuvve-i Müfreze Heyetini Oluturan 37. Alay 1. Tabur 

Komutan Kaymakam, Kolaas, Kâtip 


Birinci Tabip Miralay, kinci Tabip Binba, Tabip Binba (2 Adet), Operatör Kola- 

as, Kehhal Yüzba, Müdür Kolaas, Birinci Eczac Kolaas, Kâtip, Eczaclar (3 

Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (2 Adet) 


Jandarma Komutan Mirliva Mehmet Rütü Paa 

Jandarma Alaynda Misafirler (Halep) Alaybeyi (2 Adet), Binba, Alay Emini 

498


___________________________________________________________________________________ 

Alay Meclisi Heyeti Reis (Jandarma Komutan), Üyeler: Binba, Alay Emini, Tabur 

Kâtibi, Yüzba (3 Adet), Mülazm Evvel (2 Adet), Mülazm Sani 


Tabur Binbas (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, 2. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel (Münhal), Mülazm Sani, 3. Bölük Yüzbas, 

Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Bâb), 4. Bölük Yüzbas (skenderun), Mülazm 

Evvel (skenderun), Mülazm Sani (Antakya), 5. Bölük Yüzbas (Antep), Mülazm 

Evvel (Bilan), Mülazm Sani (Halep), 6. Bölük Yüzba (Sahiller), Mülazm Evvel 

(Antakya), Mülazm Sani (Sahiller), Taburda Misafir Yüzba (Halep) 


Tabur Binbas, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel (dlib), Mülazm 

Sani, 2. Bölük Yüzbas (Harim), Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Antep), 3. Bölük 

Yüzbas (Münhal-Kilis), Mülazm Evvel (Münbiç), Mülazm Sani, 4. Bölük Yüzba- 

s, Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Kilis), 5. Bölük Yüzbas (dlip), Mülazm Evvel 

(Bâb), Mülazm Sani, 6. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel (Vali Yaveri), Mülazm 

Sani (Mare), 7. Bölük Yüzbas (skenderun), Mülazm Evvel (skenderun), Mülazm 

Sani (Cebel-i Sem’ân), 8. Bölük Yüzbas (Antakya), Mülazm Evvel (Cisr-i uur), 

Mülazm Sani (antep), 9. Bölük Yüzbas (Rakka), Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, Misafir Yüzba, Misafir Mülazm Sani 


Tabur Binba, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzbas (Münhal-Elbistan), Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani, Piyade 2. Bölük Yüzba (Zeytun), Mülazm Evvel (Halep), 

Mülazm Sani (Münhal), 1. Süvari Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel (Elbistan), Mülazm 

Sani, 3. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Pazarck), Mülazm Evvel (Münhal), Mülazm 

Sani (Pazarck) 


Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel 

(Suruç), Mülazm Sani, 2. Piyade Bölük Yüzbas (Rumkale), Mülazm Evvel 

(Rumkale), Mülazm Sani (Harran), 1. Süvari Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel (Birecik), 

Mülazm Sani, 2. Süvari Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm Sani 

Birlik 



499 

Ümera 





3. Mara Taburu 3 2 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 2 131 116 14 261 


Toplam 10 14 659 697 88 1.443

ORSAM 


 

H. 1321 

Askeri Frka 



Kurmay Heyeti Kurmay Bakan Miralay, Kurmay Kaymakam, Komutanlk Refakatinde 

Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel 



Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Bakan Muavini 

Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel (2 Adet) 




Miralay (Mersin), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Zor), 1. Tabur Tabibi Binba 

(Halep), 2. Tabur Binbas (Münhal-Zeytun), 3. Tabur Binbas (Mara), 4. Tabur 

Binbas (Çukur Zemin), Zeytun Komutan Kaymakam (Zeytun) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 1. Tabur Tabibi 

Binba (Halep), 2. Tabur Binbas (Adana), 3. Tabur Binbas (Halep), 3. Tabur 

Tabibi Binba (Halep), 4. Tabur Binbas (Haçin) 

14. Süvari Livas Komutan Mirliva (Münhal) 



(Halep), Baytar Binba (2 Adet-Halep), Alay Emini (Münhal-Halep), Kolaas (Halep), 

Alay Kâtibi (Halep) 

15. Topçu Livas Komutan Mirliva (Münhal-Halep) 




Tabur Tabibi Miralay (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara), 1. Tabur Tabibi Kaymakam 

(Halep) 


Komutan Ferik Hasan Basri Paa (Halep) 


Mülazm Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani 


Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm (Halep) 

500


___________________________________________________________________________________ 









75. Urfa Alay 

Miralay (Urfa), 1. Tabur Binbas (Münhal-Urfa), 2. Tabur Binbas (Suruç), 3. Tabur 

Binbas (Birecik), 4. Tabur Binbas (Rumkale) 


Kaymakam (Antep), Antep lave Alay Komutan (Münhal-Antep), 1. Tabur Binbas 

(Münhal-Antep), 2. Tabur Binbas (Kzlhisar), 3. Tabur Binbas (Kilis), 4. Tabur 

Binbas (A’zâz) 






79. Mara Alay 

Miralay (Mara), Mara lave Alay Komutan Binba (Mara), 1. Tabur Binbas 

(Mara), 2. Tabur Binbas (Münhal-Pazarck), 3. Tabur Binbas (Münhal-Elbistan), 

4. Tabur Binbas (Zeytun) 


Komutan Mirliva Sabit Paa (skenderun) 








Birinci Tabip Miralay, Tabip Kaymakam, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, Operatör 

Kolaas, Kehhal Yüzba, Yüzba (2 Adet), Müdür Kolaas, Birinci Eczac Kolaas, 

Kâtip, Eczaclar (4 Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (4 Adet) 


Jandarma Komutan Ferik Hasan Tahsin Paa 

Jandarma Alaynda Misafirler (Halep) Alaybeyi, Binba (2 Adet), Alay Emini 

501

ORSAM 


 

Alay Meclisi Heyeti Reis (Jandarma Komutan), Üyeler: Merkez 1. Piyade Binbas, 

Merkez 2. Süvari Binbas, Alay Emini, Piyade Yüzba (2 Adet), Süvari Yüzba, 

Piyade Mülazm Evvel, Süvari Mülazm Evvel (2 Adet) 


Tabur Binbas (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, 2. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 3. Bölük Yüzbas, Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani (Kilis), 4. Bölük Yüzbas (Bilan), Mülazm Evvel (skenderun), 

Mülazm Sani (Antakya), 5. Bölük Yüzbas (Antep), Mülazm Evvel 

(Bilan), Mülazm Sani, 6. Bölük Yüzba (Sahiller), Mülazm Evvel (Sahiller), Mülazm 

Sani (Sahiller), Taburda Misafir Yüzba, Taburda Misafir Vali Yaveri Yüzba 


Tabur Binbas, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 2. 

Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 3. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, 

Mülazm Sani (Bâb), 4. Bölük Yüzbas (Kilis), Mülazm Evvel (Münhal-Kilis), Mülazm 

Sani (Kilis), 5. Bölük Yüzbas (dlip), Mülazm Evvel (Cisr-i uûr), Mülazm 

Sani (Cisr-i uûr), 6. Bölük Yüzbas (Mara), Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 7. 

Bölük Yüzbas (Harim), Mülazm Evvel (Kara Turan Noktas), Mülazm Sani (Sar 

Burç Noktas), 8. Bölük Yüzbas (Antakya), Mülazm Evvel (Rakka), Mülazm Sani 

(Mara), 9. Bölük Yüzbas (skenderun), Mülazm Evvel (Münbiç), Mülazm Sani 

(Mare), Misafir Yüzba 


Tabur Binba, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzbas, Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, Piyade 2. Bölük Yüzba (Pazarck), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani 

(Mara), 1. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm 

Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Andrn), Mülazm Evvel 

(Mara), Mülazm Sani (Pazarck), 3. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Münhal), Mülazm 

Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep) 


Tabur Komutan Binba (Halep), Tabur Kâtibi (Urfa), 1. Piyade Bölük Yüzbas 

(Rumkale), Mülazm Evvel (Urfa), Mülazm Sani (Urfa), 2. Piyade Bölük Yüzbas 

(Münhal), Mülazm Evvel (Birecik), Mülazm Sani (Urfa), 1. Süvari Bölük Yüzbas 

(Urfa), Mülazm Evvel (Suruç), Mülazm Sani (Urfa), 2. Süvari Bölük Yüzbas (Urfa), 

Mülazm Evvel (Münhal), Mülazm Sani (Urfa) 

Birlik 





Adet 

Toplam 

Adet 



3. Mara Taburu 2 3 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261 


Toplam 10 15 659 697 88 1444 

502


___________________________________________________________________________________ 

H. 1322 

Askeri Frka 


Komutan Vekili Ferik Bekir Stk Paa 


Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel 



Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Kaymakam, Kurmay Bakan Muavini 

Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel (2 Adet) 




Miralay (Münhal-Mersin), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Münhal-Mara), 

1. Tabur Tabibi Binba (Halep), 2. Tabur Binbas (Zeytun), 3. Tabur Binbas 

(Zor), 4. Tabur Binbas (Çukur Zemin), Zeytun Komutan Kaymakam (Zeytun) 


Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 1. 

Tabur Tabibi Binba (Halep), 2. Tabur Binbas (Adana), 3. Tabur Binbas (Süveydiye), 

3. Tabur Tabibi Binba (Halep), 4. Tabur Binbas (Haçin) 

14. Süvari Livas Komutan Mirliva (Münhal-Halep) 



(Halep), Baytar Binba (Halep), Alay Emini (Münhal-Halep), Kolaas (Halep), 

Alay Kâtibi (Halep) 

15. Topçu Livas Komutan Mirliva Hasan Tevfik Paa (Halep) 

Yaveri Harp Mülazm Evvel (Halep) 


Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülazm (Halep), 1. Tabur Binbas (Münhal- 

Halep), 2. Tabur Tabibi Miralay (Halep), 2. Tabur Binbas (Mara), 1. Tabur Tabibi 




Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Bakan Kolaas, Kurmay Kolaas, Kurmay 

Heyetine Mülhak Mülazm Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani 

(Mülhak) 

503

ORSAM 


 


Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Evvel (Halep) 


Miralay (Münhal-Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara) (188), 2. Tabur Binba- 

s (Halep-Karlk), 3. Tabur Binbas (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 




38. Liva Komutan Mirliva (Münhal-Urfa) 


75. Urfa Alay 






(A’zâz) 






79. Mara Alay 

Miralay (Münhal-Mara), Mara lave Alay Komutan Binba (Mara), 1. Tabur 

Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Münhal-Pazarck), 3. Tabur Binbas (Münhal- 

Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 










Birinci Tabip Vekili Kaymakam, Tabip Kaymakam, kinci Tabip Binba, Tabip Binba, 

Operatör Kolaas, Kehhal Kolaas, Tabip Yüzba (3 Adet), Müdür Kolaas, 

Birinci Eczac Kolaas, Kâtip, Eczac Mülazm Evvel, Eczaclar (3 Adet), Birinci Cerrah, 

Cerrahlar (4 Adet) 


Jandarma Komutan Miralay Yahya Hayati Bey 

504


___________________________________________________________________________________ 

Jandarma Alaynda Misafirler (Halep) Padiah Yaverlerinden Miralay, Alaybeyi, 

Binba, Alay Emini 

Alay Meclisi Heyeti Reis (Alay Komutan), Üyeler: Merkez Piyade 1. Tabur Komutan, 

Merkez 2. Süvari Tabur Komutan, Alay Emini, Piyade Bölük Komutan, Piyade 

Bölük Komutan, Süvari Bölük Komutan, Piyade Mülazm Evveli, Süvari Mülazm 

Evveli 


Tabur Komutan Binba (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba, Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani, 2. Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, Üçüncü Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Kilis), 4. 

Bölük Komutan Yüzba (Bilan), Mülazm Evvel (skenderun), Mülazm Sani (Antakya), 

5. Bölük Komutan Yüzba (Antep), Mülazm Evvel (Bilan), Mülazm Sani, 

6. Bölük Komutan Yüzba (Sahiller), Mülazm Evvel (Sahiller), Mülazm Sani (Sahiller), 

Taburda Misafir Yüzba, Taburda Misafir Mülazm Evvel, Taburda Misafir 



Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, 

Mülazm Sani, 2. Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 3. Bölük 

Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Bâb), 4. Bölük Komutan Yüzba 

(Kilis), Mülazm Evvel (Kilis), Mülazm Sani (Kilis), 5. Bölük Komutan Yüzba 

(dlip), Mülazm Evvel (Cisr-i uûr), Mülazm Sani (Cisr-i uûr), 6. Bölük Komutan 

Yüzba (Mara), Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 7. Bölük Komutan Yüzba 

(Harim), Mülazm Evvel (Kara Turan Noktas), Mülazm Sani (Sar Burç Noktas), 8. 

Bölük Komutan Yüzba (Antakya), Mülazm Evvel (Rakka), Mülazm Sani (Mara), 

9. Bölük Komutan Yüzba (skenderun), Mülazm Evvel (Münbiç), Mülazm Sani 

(Mare), Misafir Yüzba 


Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Komutan Yüzba, Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani, Piyade 2. Bölük Komutan Yüzba (Pazarck), Mülazm Evvel 

(Halep), Mülazm Sani, 1. Süvari Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Andrn), Mülazm Evvel, 

Mülazm Sani (Pazarck), 3. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Halep-Vali Yaveri), 

Mülazm Evvel (Münhal), Mülazm Sani (Halep) 


Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Komutan Yüzba, Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani, 2. Piyade Bölük Komutan Yüzba (Suruç), Mülazm Evvel 

(Birecik), Mülazm Sani, 1. Süvari Bölük Komutan Yüzba, Mülazm Evvel 

(Rumkale), Mülazm Sani, 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba, Vali Yaveri Mülazm 


505

ORSAM 


 

Birlik 


Piyade Süvari Piyade Süvari Ümera ve Subay Toplam 




3. Mara Taburu 2 3 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261 


H. 1323 

Askeri Frka 

Toplam 10 15 659 697 89 1445 




Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel 




Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel 

19. Liva Komutan Mirliva smet Paa (Mersin) 

Miralay (Mara), Miralay (Zeytun), Liva Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Sani 

(Mara) 


Miralay (Münhal-Mersin), Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Zeytun), 1. Tabur 

Tabibi Binba (Zeytun), 2. Tabur Binbas (Mara), 3. Tabur Binbas (Zor), 4. Tabur 

Binbas (Çukur Zemin) 


Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 1. 

Tabur Tabibi Binba (Halep), 2. Tabur Binbas (Halep), 3. Tabur Kaymakam (Süveydiye), 

3. Tabur Tabibi Binba (Süveydiye), 4. Tabur Binbas (Haçin) 



Miralay (Halep), 1. Binba (Halep), 2. Binba (Halep), Baytar Binba (Halep), Alay 

Emini (Münhal-Halep), Kolaas (Halep), Alay Kâtibi (Halep) 

15. Topçu Livas Komutan Mirliva Tevfik Paa (Halep) 

Yaveri Harp Mülazm Evvel 

506


___________________________________________________________________________________ 



Tabur Tabibi Miralay (Mara), 2. Tabur Binbas (Münhal-Mara), 1. Tabur Tabibi 




Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetin Bakan Kaymakam, Kurmay Heyetine 

Mülhak Mülazm Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Sani 


Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba (Halep) 


Miralay (Münhal-Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara) (188), 2. Tabur Binba- 

s (Halep-Karlk), 3. Tabur Binbas (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 




38. Liva Komutan Mirliva Hamdi Paa (Urfa) 


75. Urfa Alay 






(A’zâz) 



Komutan Vekili Mirliva Ali Paa (Adana), Kurmay Bakan Miralay (Adana), Kurmay 

Kolaas 

79. Mara Alay 


Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Pazarck), 3. Tabur Binbas (Münhal- 








507

ORSAM 


 




Birinci Tabip Vekili Kaymakam, Tabip Kaymakam, kinci Tabip Binba, Operatör 

Kolaas, Kehhal Kolaas, Tabip Yüzba (4 Adet), Müdür Kolaas, Birinci Eczac 

Kolaas, Kâtip, Eczac Mülazm Evvel, Eczaclar (3 Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar 

(4 Adet) 




Binba, Alay Emini 


Merkez 2. Süvari Tabur Komutan, Alay Emini, Piyade Bölük Komutan (Münhal), 

Piyade Bölük Komutan, Piyade Mülazm Evveli, Süvari Mülazm Evveli 


Tabur Komutan Binba (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba (Münhal), 

Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 2. Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani, Üçüncü Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel, 

Mülazm Sani (Kilis), 4. Bölük Komutan Yüzba (Bilan), Mülazm Evvel (Urfa), 

Mülazm Sani (Antakya), 5. Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, 6. Bölük Komutan Yüzba (Sahiller), Mülazm Evvel (Sahiller), Mülazm 

Sani (Sahiller), Taburda Misafir Yüzba (Halep), Taburda Misafir Mülazm Evvel 

(Halep), Taburda Misafir Mülazm Sani (2 Adet-Halep) 


Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba (Münhal-Halep), 

Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep), 2. Bölük Komutan Yüzba (Halep), 

Mülazm Evvel (Harim), Mülazm Sani (Halep), 3. Bölük Komutan Yüzba 

(Rakka), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (dlip), 4. Bölük Komutan Yüzba 

(Antep), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep), 5. Bölük Komutan Yüzba 

(Halep), Mülazm Evvel (Antep), Mülazm Sani (Halep), 6. Bölük Komutan Yüzba 

(Münhal), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep), 7. Bölük Komutan Yüzba 

(Halep), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Cisr-i uûr), 8. Bölük Komutan 

Yüzba (Antakya), Mülazm Evvel (Bâb), Mülazm Sani (Mara), 9. Bölük Komutan 

Yüzba (skenderun), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep), Misafir 

Yüzba (Halep) 

3. Mara Taburu 

Tabur Komutan Binba (Mara), Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Komutan Yüzba 

(Elbistan), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm Sani (Pazarck), Piyade 2. Bölük Komutan 

Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Halep-Alay Kaleminde), Mülazm Sani (Mara), 

1. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm 

Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Andrn), 

Mülazm Sani (Andrn), 3. Süvari Bölük Komutan Binba (Halep), Mülazm 

Evvel (Münhal), Mülazm Sani (Mara) 

508


___________________________________________________________________________________ 

4. Urfa Taburu 

Tabur Komutan Binba (Urfa), Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Komutan Yüzba 

(Urfa), Mülazm Evvel (Urfa), Mülazm Sani (Urfa), 2. Piyade Bölük Komutan Yüzba 

(Suruç), Mülazm Evvel (Rumkale), Mülazm Sani (Urfa), 1. Süvari Bölük Komutan 

Yüzba (Urfa), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep), 2. Süvari 

Bölük Komutan Yüzba (Urfa), Vali Yaveri Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani 

(Halep) 

Birlik 


Piyade Süvari Piyade Süvari Ümera ve Subay Toplam 




3. Mara Taburu 2 3 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261 


H. 1324 

Askeri Frka 

Toplam 10 15 659 697 89 1445 



Kurmay Heyeti Kurmay Bakan Miralay, Kurmay Kaymakam, Kurmay Heyeti 

Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel 



Kurmay Heyeti (Halep) Frka Kurmay Heyetine Memur Binba, Kurmay Heyeti 

Mülhak Yüzba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel 

19. Liva Komutan Mirliva smet Paa (Mersin) 

Liva Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Sani (Mara) 


Miralay (Münhal-Yemen), Kaymakam (Münhal-Yemen), 1. Tabur Binbas (Münhal-Yemen), 

1. Tabur Tabibi (Münhal-Yemen), 2. Tabur Binbas (Münhal-Yemen), 

3. Tabur Binbas (Zor), 4. Tabur Binbas (Yemen), Zeytun Komutan (Münhal- 

Zeytun) 


Miralay (Münhal-Yemen), Kaymakam (Münhal-Yemen), 1. Tabur Binbas (Yemen), 

1. Tabur Tabibi Binba (Yemen), 2. Tabur Binbas (Yemen), 3. Tabur Binba- 

s (Münhal-Yemen), 3. Tabur Tabibi Binba (Yemen), 4. Tabur Binbas (Yemen) 

509

ORSAM 


 



Miralay (Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), Binba (Münhal-Halep), Alay Emini 

(Halep) 

15. Topçu Livas Komutan Mirliva Tevfik Paa (Halep) 

Yaveri Harp (Münhal-Halep) 


Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülazm (Halep), 1. Tabur Binbas 

(Halep), 2. Tabur Tabibi Miralay (Mara), 2. Tabur Binbas (Münhal-Mara), 

1. Tabur Tabibi Kaymakam (Halep) 



Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetine Memur Miralay, Kurmay Heyetine Memur 

Yüzba, Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm Evvel (2 Adet) 


Askeralma Kalemine Memur Alay Emini, Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba 







38. Liva Komutan Mirliva (Münhal-Urfa) 

Askeralma Kalemine Memur Alay Emini, Liva’ya Mülhak Mülazm Sani (Urfa) 

75. Urfa Alay 


s (Suruç), 4. Tabur Binbas (Rumkale) 






Komutan Vekili (Münhal-Adana), Kurmay Bakan Kolaas (Adana), Kurmay Heyeti 

Mülhak (Münhal-Adana) 

79. Mara Alay 


Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Pazarck), 3. Tabur Binbas (Münhal- 


510


___________________________________________________________________________________ 





3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Ordu), Alay Emini (Münhal- 

skenderun) 




Birinci Tabip Mirliva Aziz Paa, kinci Tabip Kaymakam, Tabip Binba (2 Adet), 

Operatör Kolaas, Tabip Kolaas (2 Adet), Tabip Yüzba (7 Adet), Birinci Eczac 

Kolaas, kinci Eczac Mülazm Evvel, Eczac (2 Adet), Birinci Cerrah, kinci Cerrah, 

Cerrahlar (3 Adet), Tmarc, Kâtip, Müdür Kolaas, mam, Esvap Emini, Hastalar 

Aas Mülazm Sani, Ba Hademe Mülazm Sani, Vekilharç 




Binba, Binba, dare Emini (Münhal) 


Merkez 2. Süvari Tabur Komutan, dare Emini (Münhal), Piyade Bölük Komutan 

(Münhal), Piyade Bölük Komutan, Piyade Mülazm Evveli, Süvari Mülazm 

Evveli 


Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba (Münhal), Mülazm 

Evvel, Mülazm Sani, 2. Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel, Mülazm 

Sani, Üçüncü Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Kilis), Mülazm 

Sani (Kilis), 4. Bölük Komutan Yüzba (Kilis), Mülazm Evvel (Urfa), Mülazm 

Sani (Bilan), 5. Bölük Komutan Yüzba (Antep), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm 

Sani (Halep), 6. Bölük Komutan Yüzba (Münhal-Sahiller), Mülazm Evvel (Sahiller), 

Mülazm Sani (Sahiller), Taburda Misafir Mülazm Evvel (Halep), Taburda Misafir 

Mülazm Sani (2 Adet-Halep-Urfa) 


Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba (Münhal-Halep), 


Mülazm Evvel (Harim), Mülazm Sani (Halep), 3. Bölük Komutan Yüzba (Halep), 

Mülazm Evvel (Cisr-i uûr), Mülazm Sani (Bâb), 4. Bölük Komutan Yüzba (skenderun), 

Mülazm Evvel (Antep), Mülazm Sani (Kilis), 5. Bölük Komutan Yüzba 

(Münhal-Kilis), Mülazm Evvel (Bilan), Mülazm Sani (Harim), 6. Bölük Komutan 

Yüzba (Münhal), Mülazm Evvel (Antakya), Mülazm Sani (Antakya), 7. Bölük 

Komutan Yüzba (Harim), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Halep), 8. Bölük 

Komutan Yüzba (Antakya), Mülazm Evvel (Rakka), Mülazm Sani (Halep), 9. 

511

ORSAM 


 

Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (dlip), 

Misafir Yüzba (Mara) 



(Elbistan), Mülazm Evvel (Münhal-Mara), Mülazm Sani (Pazarck), Piyade 2. Bölük 

Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Halep-Alay Kaleminde), Mülazm 

Sani (Mara), 1. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Mara), 

Mülazm Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel 

(Andrn), Mülazm Sani (Andrn), 3. Süvari Bölük Komutan Binba (Halep), Mülazm 

Evvel (Münhal-Urfa), Mülazm Sani (Mara) 


Tabur Komutan Binba (Mara), Tabur Kâtibi (Mara), 1. Piyade Bölük Komutan 

Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm Sani (Mara), 2. Piyade Bölük 

Komutan Yüzba (Kilis), Mülazm Evvel (Rumkale), Mülazm Sani (Birecik), 1. 

Süvari Bölük Komutan Yüzba (Birecik), Mülazm Evvel (Birecik), Mülazm Sani 

(Münhal-Birecik), 2. Süvari Bölük Komutan Yüzba (Birecik), Vali Yaveri Mülazm 


Birlik 

Alayn Genel Mürettebat (165) 




Adet 

Toplam 

Adet 



3. Mara Taburu 2 3 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261 


Toplam 10 15 659 697 88 1444 

H. 1326 

Askeri Frka 


Komutan Vekili Birinci Ferik Bekir Stk Paa 

Kurmay Heyeti Kurmay Bakan Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Evvel, 

Komutan Maiyet Memuru Süvari Kolaas 


Komutan Birinci Ferik Bekir Stk Paa 

Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Bakan Binba, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Evvel, Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm 

Halep Müfreze Heyeti (Nizamiye 37. Alay 1. Tabur 1. ve 2. Bölükleri) 

Komutan Kaymakam, Kâtip 

512


___________________________________________________________________________________ 

Humre Hara-y Hümayunu Müdürü Kaymakam 

19. Nizamiye Piyade Livas 

Komutan Mirliva smet Paa (Beyrut) 

Kurmay Heyeti Mülhak Mülazm Sani (Yemen) 

Zeytun Komutan Kaymakam (Zeytun), 3. Tabur Binbas (Zeytun), 1. Tabur Binba- 

s (Zor) 

25. Alay Süvari Müfrezesi Komutan Kaymakam (Urfa) 

30. Alay Süvari Müfrezesi Komutan Binba (Halep) 

26. Topçu Alay Komutan Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep), 2. Tabur 

Binbas (Mara) 


Komutan Ferik Hasan Basri Paa 

Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetine Memur Miralay, Kurmay Heyetine Memur 

Binba, Kurmay Heyetine Memur Kolaas, Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm 

Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülazm 

37. Liva Komutan Mirliva (Münhal) (Halep) 

Askeralma Kalemine Memur Alay Emini (Halep), Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba 


Komutan Miralay (Halep), 1. Tabur Binbas (Halep-Farafara) (172), 2. Tabur Binba- 

s (Halep-Karlk), 3. Tabur Binbas (Münhal) (Bâb), 4. Tabur Binbas (Dir) 


Komutan Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binbas (Lazkiye), 2. Tabur Binbas 

(Münhal) (Sahyun), 3. Tabur Binbas (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binbas (dlib) 

38. Liva Komutan Mirliva Halit Paa (Urfa) 

Askeralma Kalemine Memur Alay Emini (Urfa), Liva’ya Mülhak Mülazm Evvel 

(Urfa) 

75. Urfa Alay 

Komutan Miralay (Urfa), 1. Tabur Binbas (Urfa), 2. Tabur Binbas (Suruç), 3. 

Tabur Binbas (Birecik), 4. Tabur Binbas (Rumkale) 


Komutan Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binbas (Antep), 2. Tabur Binbas 

(Kzlhisar), 3. Tabur Binbas (Kilis), 4. Tabur Binbas (A’zâz) 



Mirliva Ali Paa (Adana), Kurmay Bakan Kolaas (Adana) 

513

ORSAM 


 

79. Mara Alay 

Komutan Miralay (Mara), 1. Tabur Binbas (Mara), 2. Tabur Binbas (Pazarck), 

3. Tabur Binbas (Münhal) (Elbistan), 4. Tabur Binbas (Zeytun) 




Kaymakam (skenderun), 1. Tabur Binbas (skenderun), 2. Tabur Binbas (Münhal) 

(Antakya), 3. Tabur Binbas (Harim), 4. Tabur Binbas (Ordu) 


Birinci Tabip Mirliva Aziz Paa, Birinci Tabip Kaymakam, kinci Tabip Binba, Tabipler 

(1 Binba, 5 Kolaas, 11 Yüzba), Birinci Eczac Kolaas, kinci Eczac Mülazm 

Evvel, Eczaclar (3 Adet), Birinci Cerrah, kinci Cerrah, Cerrahlar (3 Adet), 

Tmarc, Müdür (Mütekaid Kolaas), mam, Esvap Emini, Hastalar Aas, Ba Hademe, 

Vekil Harç 



Jandarma Alaynda Misafirler Padiah Yaverlerinden Alaybeyi, Mülazm Evvel, 

Mülazm Sani 


Merkez Süvari 2. Tabur Komutan, dare Emini, Piyade 3. Bölük Komutan, 

Süvari 1. Bölük Komutan, Süvari 3. Bölük Mülazm, Piyade 5. Bölük Mülazm 

Merkez 1. Piyade Taburu (Halep) 

Tabur Komutan Binba (Halep), dare Emini, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan 

Yüzba (Münhal) (Halep), Mülazm Evvel, Mülazm Sani, 2. Bölük Komutan Yüzba 

(Halep), Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Cebel-i Sem’ân), Üçüncü Bölük Komutan 

Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Kilis), Mülazm Sani (Halep), 4. Bölük Komutan 

Yüzba (Antep), Mülazm Evvel (Urfa), Mülazm Sani (Bilan), 5. Bölük Komutan 

Yüzba (Kilis), Mülazm Evvel, Mülazm Sani (Halep), 6. Bölük Komutan Yüzba 

(Münhal ), Mülazm Evvel (Sahiller), Mülazm Sani (Sahiller) 

Merkez 2. Süvari Taburu 

Tabur Komutan Binba, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm 

Evvel (dlip), Mülazm Sani (Halep), 2. Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm 

Evvel (Münbiç), Mülazm Sani (Halep), 3. Bölük Komutan Yüzba (Rakka), 


Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Kilis), 5. Bölük Komutan Yüzba (Münhal), 

Mülazm Evvel (Antep), Mülazm Sani (Halep), 6. Bölük Komutan Yüzba (Münhal), 

Mülazm Evvel (Antakya), Mülazm Sani (Antakya), 7. Bölük Komutan Yüzba 

(Harim), Mülazm Evvel (Harim), Mülazm Sani (Halep), 8. Bölük Komutan 

Yüzba (Antakya), Mülazm Evvel (Rakka), Mülazm Sani (Halep), 9. Bölük Komutan 

Yüzba (skenderun), Mülazm Evvel (Halep), Mülazm Sani (Antep) 



(Elbistan), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm Sani (Mara), Piyade 2. Bölük Komuta- 

514


___________________________________________________________________________________ 

n Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Münhal), Mülazm Sani (Mara), Süvari 1. Bölük 

Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm Sani (Zeytun), 

Süvari 2. Bölük Komutan Yüzba (Mara), Mülazm Evvel (Mara), Mülazm Sani 

(Pazarck), Süvari 3. Bölük Komutan Yüzba (Halep), Mülazm Evvel (Andrn), 

Mülazm Sani (Mara) 


Tabur Komutan Binba (Urfa), Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Komutan Yüzba 

(Urfa), Mülazm Evvel (Urfa), Mülazm Sani (Urfa), 2. Piyade Bölük Komutan Yüzba 

(Bilan), Mülazm Evvel (Birecik), Mülazm Sani (Urfa), 1. Süvari Bölük Komutan 

Yüzba (Urfa), Mülazm Evvel (Münhal) (Urfa), Mülazm Sani (Birecik), 2. Süvari 

Bölük Komutan Yüzba (Urfa), Vali Yaveri Mülazm Evvel (Urfa), Mülazm 

Sani (Urfa) 


Birlik 

Piyade Süvari Süvari Piyade Ümera ve Subay Toplam 




3. Mara Taburu 2 3 122 135 17 274 

4. Urfa Taburu 2 2 131 116 14 261 


Toplam 10 14 698 656 75 1439 

515

ORSAM 


 

6- VLAYETN RUHAN LDERLER 

Halep Vilayet Merkezi Ruhani Liderleri 

Rum-Katolik Metropoliti: Bolis Hatem Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293- 

1295-1299-1300-1302-1303), Kirillos Efendi (1303-1305-1306-1307-1308-1309-1310- 

1312-1313-1314-1315-1316-1317-1318-1319-1320), Dimitriyus Kaz Efendi (1323- 

1324-1326) 

Rum Metropoliti: Nemyotyoz Efendi (1285), Timyos Efendi (1286-1287), 

Cerasimos Efendi (1293), Huri Hanna Efendi (1295), Dorotiyus Efendi (1299-1300- 

1302-1303-1305) 

Rum-Ortodoks Milleti Reisi: Grigoryus Efendi (1309-1310) 

Rum-Ortodoks Metropoliti: Nektaryus Efendi (1312-1313-1314-1315-1316-1317), 

stefanos Efendi (1322-1323-1324-1326) 

Ermeni-Katolik Metropoliti: Kirkor Efendi (1285-1286-1287), Grigoryus Balit 

Efendi (1288-1290), Metropolit Vekili Sekbas Efendi (1295), Grigoryus Efendi 

(1299-1300-1302-1303-1305-1306-1307-1308-1309-1310-1312-1313-1314-1315), Metropolit 

Vekili Kas 796 Ohannes Efendi (1316), Avadis Türkyan Efendi (1317-1318), 

Metropolit Vekili Vartebid Yohanna Efendi (1319-1320), Ogustinus Sayig Efendi 

(1323-1324-1326) 

Ermeni Metropoliti: Mgrdiç Efendi (1285–1286–1287–1288) 

Ermeni Murahhas: Murahhas Vekili Rimatyus Efendi (1290), Agop Efendi 

(1293), Murahhas Vekili Mosis Efendi (1295), Murahhas Vekili Dronyan Rahip 

Mefakiye Efendi (1305), Kemerkeçyan Mosis Efendi (1306-1307), Murahhas Vekili 

Dir Matyus Efendi (1312), Bedros Efendi (1313-1314-1315-1316-1317), Karabet 

Efendi (1323-1324-1326) 

Süryani-Katolik Milleti Metropoliti: Corci elhud Efendi (1285-1286-1287-1288), 

Efram Rahmani Efendi (1313-1314-1315-1316-1318-1319-1320), 

Süryani-Katolik Patrii: Cebrail Efendi (1295), Cercuyus Efendi (1299-1300-1302- 

1303) Agnatyus Cercis Efendi (1305-1306-1307-1308-1309), Patrik Vekili Huri Cebrail 

akir Efendi (1317) 

Marunî-Katolik Metropoliti: Yusuf Nazar (Matar) Efendi (1285-1286-1287-1288- 

1290-1293-1295) 

Marunî Metropoliti: Poles Efendi (1303), Cermans Efendi (1312), Yusuf Diyab 

Efendi (1320-1321-1322-1323-1324-1326) 

796 Papaz, kei. 

516


___________________________________________________________________________________ 

Latin Reisi: Patris Ludvidikus Efendi (1288-1290) 

Musevi Hahamba: Musa Efendi (1288-1290), brahim Devik Efendi (1305-1306- 

1307-1308-1309-1310-1312), Hahamba Vekili Salamon Safdî Efendi (1313-1314- 

1315-1316-1317-1318-1319-1320-1321-1322), Hahamba Vekili Yakup Efendi Derik 

(1324), Hezkya Sapatay Efendi (1326) 

Keldani Milleti Reisi: Kas (Huri-1314) Polis Avdo Efendi (1306-1307-1308-1309- 

1310-1312-1314-1315-1316), Kas Betros Aziz Efendi (1317-1318-1319-1320-1321-1322- 

1323-1324-1326) 

Protestan Cemaati Vekili: Kirkor Aa (1314-1317-1318-1319-1320-1321-1322-1323- 

1324-1326), Manuk Aa (1315-1316) 

Antep’te Bulunan Ruhani Liderler 

Katolik Murahhas: Artin Vartabet Efendi (1287-1288-1290), Agop Efendi (1293- 

1295) 

Protestan Reisi: Kirkor Efendi (1287-1288-1290-1293-1295) 

Kilis’te Bulunan Ruhani Liderler 

Katolik Milleti Murahhas: Bogos Efendi (1285-1286-1287), Mgrdiç Efendi (1288- 

1290), 

Ohannes Efendi (1290) 

Katolik Metropoliti: Avanis Efendi (1293-1295) 

Ermeni Milleti Reisi: Diravanis Efendi (1285), Ohannes Efendi (1286-1287) 

Protestan Milleti Reisi: Tomas Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293), Melomas 

Efendi (1295) 

Rum Milleti Reisi: Abdullah Huri Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Cisr-i uûr’da Bulunan Ruhani Liderler 

Reis Vekili Vartanas Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Mara’ta Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Milleti Murahhas: Mgrdiç Efendi (1285-1286-1287) 

Katolik Milleti Piskoposu: Bedros lyan Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293- 

1295) 

Protestan Milleti Reisi: Mansur Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Zeytun’da Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Milleti Metropoliti: Mgrdiç Efendi (1285-1286-1287) 

517

ORSAM 


 

Ermeni Milleti Murahhas: Artin Efendi (1286) 

Katolik Milleti Murahhas: Kigos Efendi (1285-1286), Antuan Efendi (1288-1290- 

1293-1295) 

Urfa’da Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Milleti Murahhas: Kirkor Efendi (1285-1286-1287) 

Süryani Milleti Reisi: Cebrail Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Süryani-Katolik Milleti Reisi: Bedros Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Katolik Milleti Reisi: Basilus Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Protestan Milleti Reisi: Badris Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Latin Milleti Reisi: Encilo Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295) 

Birecik’te Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Milleti Reisi: Dir Agop Efendi (1285-1286-1287) 

Katolik Milleti Reisi: Dir Hokaz Efendi (1285-1286-1287-1288-1290), Vinto Hügan 

Efendi (1293), Berhokar Efendi (1295) 

Adana’da Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Milleti Murahhas: Tavid Varytabet Efendi (1285), Ohan Efendi (1286) 

Katolik Milleti Reisi: Adhan Vartabet Efendi (1285) 

Tarsus’ta Bulunan Ruhani Liderler 

Rum Milleti Metropoliti: Emus Efendi (1285-1286) 

Ermeni Milleti Metropoliti: David Efendi 1285-1286 

Katolik Milleti Reisi: Kasrohan Efendi (1285-1286) 

Kars- Dulkadiriye’de Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Murahhas: Ohan Efendi (1285-1286) 

Haçin’de Bulunan Ruhani Liderler 

Ermeni Milleti Piskoposu: Bedros Efendi (1285-1286) 

518


___________________________________________________________________________________ 

7- HALEP VLAYETNDE BULUNAN KONSOLOSLUKLAR 

a. Vilayet Merkezinde Bulunan Konsolosluklar 

1284 

Fransa ve ran Devletleri 

Konsolos: Mösyö Bertran, Kançlar 797: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Pavlon, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

ngiltere Devleti 

Konsolos: Mr. Skayn, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

Avusturya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Moyiz De Peçeto, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

Prusya ve Rusya Devletleri 

Konsolos: Mösyö Rafael Peçeto, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

Belçika ve Amerika Devletleri 

Konsolos: Mösyö Helik De Peçeto, Tercüman: 1 Kii 

Portekiz Devleti 

Konsolos: Mösyö Andre Markopoli 

spanya Devleti 

Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

Danimarka Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 1 Kii 

sveç Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Kii 

1285-1286 

Fransa Devletleri 

Konsolos: Mösyö Bertran, Konsolos Vekili: 1 Kii, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Simonditi, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

797 Elçilik ve konsolosluklarda kayt ve tescil gibi idari ileri yürüten görevli. 

519

ORSAM 


 


Konsolos: Mr. Skayn 








Konsolos: Mösyö Andre Markopoli 





sveç Devleti 


1287-1288 


Konsolos: Mösyö Bertran, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 



Konsolos: Mr. Skayn, Tercüman: 4 Kii 

Avusturya ve Hollanda Devleti 






ran Devleti 

ehbender: Mirza ükrullah Aa, Tercüman: 2 Kii 

520


___________________________________________________________________________________ 


Vis Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Kii 





sveç Devleti (1288’de Norveç ile beraber) 


1290 



talya Devleti 


Rusya Devleti 

Konsolos: Mösyö Bodanon, Tercüman: 2 Kii 

ngiltere ve Yunan Devletleri 

Konsolos: Mösyö Metraskin, Tercüman: 3 Kii 

Avusturya-Macaristan ve Hollanda 

Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 3 Kii 

Almanya Devletleri 


ran Devleti 

Ba ehbender: Mirza ükrullah Bey, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 3 Kii 


Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Kii 




Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto 

521

ORSAM 


 

sveç Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto 

1293 



Rusya Devleti 

Konsolos: Mösyö Bodanon, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 



Konsolos: Mr. Skayn, Tercüman: 4 Kii 

Avusturya-Macaristan Devleti 



Konsolos: Mösyö Ganz Peçeto, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 4 Kii 

ran Devleti 


Amerika Devletleri 

Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 3 Kii 

sveç Devleti 



Vis Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 2 Kii 

Yunan Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri, Tercüman: 2 Kii 

522


___________________________________________________________________________________ 

1295-1299-1300 


Konsolos: Mösyö Movic, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 

Konsolos: Mösyö Alberici, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 4 Kii 


Konsolos: Mösyö Patrik Hendersom, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 4 Kii 

Rusya Devleti (1300 Hariç) 

Konsolos: Mösyö Nikola Yovanof, Tercüman: 2 Kii 




Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 4 Kii 

ran Devleti 







Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kançlar: 1 Kii , Tercüman: 4 Kii 

Danimarka Devleti (1300 Hariç) 

Vis Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 2 Kii 

Yunan Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Kii 

1302 


Konsolos: Mösyö Elgrid Periti, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 

Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Kii 

523

ORSAM 


 


Konsolos: Mösyö Patrik Hendersom, Konsolos Vekili: Mösyö Miel Huri, Tercüman: 4 Kii 

Rusya Devleti 

Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 3 Kii 


Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 4 Kii 



ran Devleti 

ehbender Vekili: Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 4 Kii 







sveç ve Norveç Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Kii 

Yunan Devleti 


1303 


Konsolos: Mösyö Elgrid Periti, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 




Rusya Devleti 




524


___________________________________________________________________________________ 



ran Devleti 

Ba ehbender: Mirza Abdullah Han, Tercüman: 4 Kii 









Yunan Devleti 


1305 


Konsolos: Mösyö Cilber, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 




Rusya Devleti 






ran Devleti 


Amerika Devleti 


525

ORSAM 


 







Yunan Devleti 


1306-1307-1308-1309-1310 



talya Devleti 



Konsolos: Mösyö Tomas Samson Çiko, Vekili: Mösyö Miel Huri, Tercüman: 4 Kii 

Rusya Devleti 






ran Devleti 


Amerika ve Belçika Devletleri 








526


___________________________________________________________________________________ 

Yunan Devleti 


1310 



talya Devleti 

Konsolos: Mösyö Enriko Vito, K 1 Kii 


Konsolos: Mösyö Tomas Samson Çiko, Vekili: Mösyö Miel Huri, Tercüman: 4 Kii 

Rusya Devleti 






ran Devleti 

Ba ehbender: Rza Bey, Tercüman: 2 Kii 









Yunan Devleti 


1312 


Konsolos: Mösyö Lere, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 2 Kii 

Rusya Devleti 


527

ORSAM 


 

talya Devleti 

Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Kançlar: 1 Kii , Tercüman: 3 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Katoni, Konsolos Vekili: Mösyö Miel Huri, Tercüman: 4 Kii 

Avusturya-Macaristan 

Konsolos: Mösyö Jozef Bertram, Tercüman: 4 Kii 



ran Devleti 

Ba ehbender: Mösyö Azre Kebay, Tercüman: 2 Kii 









Yunan Devleti 


1313 


Konsolos: Mösyö Elbirlere, Tercüman: 4 Kii 

Rusya Devleti 

Konsolos: Mösyö Miel Yakimyanski, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 



Konsolos Vekili: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Jan Bertran, Tercüman: 3 Kii 

528


___________________________________________________________________________________ 



ran Devleti 







Konsolos: Mösyö Corc Markopoli (Muvakkat), Tercüman: 3 Kii 



Yunan Devleti 


1314 


Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 4 Kii 

Rusya Devleti 


talya Devleti 





Vis Konsolos: Mösyö Jan Bertran, Tercüman: 3 Kii 



ran Devleti 




529

ORSAM 


 




Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 3 Kii 



Yunan Devleti 


Flemenk Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Albert Poha 

1315 



Rusya Devleti 


talya Devleti 





Konsolos: Mösyö Fon Rohem, Tercüman: 3 Kii 



ran Devleti 

Ba ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Kii 







530


___________________________________________________________________________________ 


Vis Konsolos: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 3 Kii 

1316 



Rusya Devleti 

Konsolos Vekili: Prens akovski, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 








ran Devleti 









Vis Konsolos: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 3 Kii 

1317 



Rusya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Grigoroviç, Tercüman: 1 Kii 

531

ORSAM 


 

talya Devleti 

Konsolos: Mösyö Adolf Sola, Tercüman: 3 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Dorken, Tercüman: 3 Kii 




Konsolos: Mösyö Emil Zolker, Tercüman: 1 Kii 

ran Devleti 









Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Kii 

1318-1319 



Rusya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Grigoroviç 

talya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Ferdinando Degoi Zoita, Tercüman: 3 Kii 


Konsolos: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Kii 


Konsolos: Mösyö Aleksander Pia Dé Gizetzam, Tercüman: 4 Kii 



532


___________________________________________________________________________________ 

ran Devleti 










1320 



Rusya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Grigoroviç, Kançlar: 1 Kii, Ba Tercüman: 1 Kii, Konsolosluk 

Kâtibi: 1 Kii, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Ferdinando Degoi Zoita, Vekili: Adolf Sola, Tercüman: 4 Kii 

ngiltere ve Yunanistan Devletleri 



Konsolos: Mösyö Aleksander Pia Dé Gizetzam, Kançlar: 1 Kii, Konsolosluk Kâtibi: 

1 Kii, Tercüman: 4 Kii 



ran Devleti 






533

ORSAM 


 





1321 



Rusya Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Litokin, Kançlar: 1 Kii, Ba Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

General Konsolos: Mösyö Ferdinando Degoi Zoita, Vekili: Adolf Sola, Tercüman: 4 Kii 




Konsolos: Mösyö Aleksander Pia Dé Gizetzam, Tercüman: 4 Kii 



ran Devleti 



Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman (Amerika): 2 Kii, Tercüman (Belçika): 2 Kii 


Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: (Münhal) 





1322 


Konsolos Vekili: Mösyö Arnol, Kançlar Vekili: 1 Kii, Tercüman: 2 Kii 

534


___________________________________________________________________________________ 

Rusya ve Srp Devletleri 

General Konsolos: Mösyö Korogolof, Kançlar ve Ba Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

General Konsolos Vekili: Mösyö Adolf Sola, Tercüman: 4 Kii 




Konsolos: Mösyö Eksanto Polo, Tercüman: 4 Kii 



ran Devleti 

ehbender: Mirza Sadk Han, Tercüman: 3 Kii 

Amerika-Belçika ve Küba Devletleri 








1323 





talya Devleti 






535

ORSAM 


 


Geçici Konsolos Vekili: Mösyö Buke, Tercüman: 3 Kii 

ran Devleti 










1324 





talya Devleti 



Konsolos: Mösyö Hanri Z. Lonkores, Tercüman: 3 Kii 




Geçici Konsolos Vekili: Mösyö Buke, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 






536


___________________________________________________________________________________ 





1326 


Konsolos Vekili: Mösyö Rokforiye, Tercüman: 3 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö alkod Nikof, Kançlar ve Ba Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

Konsolos: Mösyö Gazorelli, Tercüman ve Konsolos Vekili: 1 Kii, Tercüman: 4 Kii 


Konsolos: Mösyö Hanri Z. Lonkores, Tercüman: 2 Kii 




General Konsolos: Mösyö Refon Niindrof, Tercüman: 4 Kii 

ran Devleti 

ehbender: Lion Bey Acemiyan, Tercüman: 4 Kii 









b. Kazalarda Bulunan Konsolosluklar 

skenderun 

1284–1285 

537

ORSAM 


 

Fransa Devleti 

Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Garan, Tercüman: 1 Kii 


Vis Konsolos : Mösyö Kolachky, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

Vis Konsolos : Mösyö Belganti, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Merkoladi, Tercüman: 1 Kii 

1286-1287 




Konsolos Vekili: Münhal, Tercüman: 3 Kii 

Rus Devletleri 

Vis Konsolos : Mösyö Dariof, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 2 Kii 

Avusturya ve Macaristan Devleti 


talya Devleti 

Vis Konsolos : Mösyö Belganti, Tercüman: 2 Kii 

Amerika Devleti (1287’de sveç ve Norveç Devletleri ile beraber) 

Konsolos Vekili: Mösyö Mebros, Tercüman: 1 Kii 

1288 




Konsolos Vekili: Münhal, Tercüman: 2 Kii 

Yunanistan Devletleri 

Vis Konsolos: Mösyö Delnardiyo 

538


___________________________________________________________________________________ 


Vis Konsolos: Mösyö Dariof, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Kolachky, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Esber Dehroni, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy 

Amerika ve sveç Devletleri 

Konsolos Vekili: Mösyö David Lomiromizo, Kançlar: 1 Kii, Tercüman: 3 Kii 

1290 




Konsolos Vekili: Mösyö Emil Frank, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos : Mösyö Delnardiyo 


Vis Konsolos : Mösyö Dariof, Tercüman: 1 Kii 



talya Devleti 

Vis Konsolos : Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 

ehbender Vekili: Anton Hanna Benna, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 1 Kii 

Almanya Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö Emil Frank 


Konsolos Vekili: Mösyö Tony, Tercüman: 1 Kii 

539

ORSAM 


 

1293 






Vis Konsolos : Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos : Mösyö Kobdan, Tercüman: 1 Kii 



talya Devleti 

Vis Konsolos : Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 




1295 


Konsolos Vekili : Philip Garalli, Tercüman: 1 Kii 

ngiltere, Yunanistan, sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri 

Konsolos Vekili: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 2 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Kolachky, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 

Konsolos Vekili: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Kii 



ran Devleti 


540


___________________________________________________________________________________ 



1299–1300 



ngiltere, sveç ve Hollanda Devletleri 


talya Devleti 

Konsolos Memuru: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Kii 

Almanya ve Amerika Devletleri 

Konsolos Memuru: Mösyö Emil Frank, Tercüman: 1 Kii 

ran Devleti 

ehbender Vekili : Anton Hanna Benna, Tercüman: 1 Kii 



1302–1309 



ngiltere, sveç ve Hollanda Devletleri 


talya, Avusturya ve Macaristan Devleti 

Konsolos Memuru: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 1 Kii 

ran Devleti 





Konsolos Memuru : Mösyö Aten Kobidan, Tercüman: Polis Efendi Kasya 

541

ORSAM 


 

1310–1314 


Konsolos: Amdide Lonjuvil, Tercüman: 2 Kii 

ngiltere, sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri 

Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Kii 

talya, Avusturya ve Macaristan Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Kii 



ran Devleti 

ehbender Vekili: Anton Benna Efendi, Tercüman: 1 Kii 




Konsolos Memuru: Mösyö Danyal Walkir 

Yunanistan Devleti 

Konsolos: Mösyö Galmaki Mayistire 

1315 


Konsolos: Münhal, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 

Vis Konsolos : Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 2 Kii 




Vis Konsolos: Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 2 Kii 



ran Devleti 

ehbender Vekili: Anton Benna, Kançlar: Jorgi Efendi sa, Tercüman: 1 Kii 

542


___________________________________________________________________________________ 


Konsolos: Mösyö Washington, Tercüman: 3 Kii 



1316–1317 


Konsolos: Mösyö Jiyakopy, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 2 Kii 




Vis Konsolos : Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 2 Kii 



ran Devleti 



Konsolos: Mösyö Washington, Tercüman: 2 Kii 




Konsolos Vekili: Mösyö Emil Mechille, Tercüman: 2 Kii 

1318 


Konsolos: Mösyö Vesine, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 




543

ORSAM 


 





ran Devleti 



Konsolos: Mösyö Wilyam R. Dapolis, Tercüman: 2 Kii 





1319–1322 


Vis Konsolos: Mösyö Mersine, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 


ngiltere, sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri le Yunan Uyruklularn Maslahatgüzar 






ran Devleti 

ehbender Vekili: Anton Benna, Kançlar: Jorgi Efendi sa, Tercüman: sa Efendi Yakup 


Konsolos: Mösyö Wilyam R. Davis, Tercüman: 3 Kii 





544


___________________________________________________________________________________ 

1323–1326 


Vis Konsolos: Mösyö Dilanda, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 


ngiltere, sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri le Yunan Uyruklularn Maslahatgüzar 

Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni 





ran Devleti 

ehbender Vekili: Anton Bey Benna, Kançlar: Nimetullah Efendi Felah, Tercüman: 1 Kii 


Konsolos: Mösyö Hiseb Jacsin, Vis Konsolos: Mösyö David Lorimer, Tercüman ve 

Kâtip: Loranzo Efendi Menshy 


Vis Konsolos: Mösyö Sas Karoy Haskoli, Konsolos Vekili: Mösyö Sifolli, Tercüman: 3 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti Haskoli, Tercüman: 2 Kii 

Belçika Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Joseph Katoni, Tercüman: 1 Kii 

Antakya 

1284 


Vis Konsolos: Mösyö skender Bones, Tercüman: 1 Kii 

talya Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Beare Numa 


Vis Konsolos: Hoca Mihail 

545

ORSAM 


 

1285 



talya Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Beare Numa, Tercüman: 2 Kii 

1286–1287 




Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik 

talya Devleti 


1288 




Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik 

talya Devleti 



Vis Konsolos: Mösyö Wilyam Lopy 

1290 




Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik, Tercüman: 2 Kii 

talya Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Micharmagme, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos : Mösyö Wilyam Lopy 

546


___________________________________________________________________________________ 

ran Devleti 

ehbender: Mösyö Musa ntiya, Tercüman: 2 Kii 

1293 





talya Devleti 

Vis Konsolos: Mösyö Bearre, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos : Mösyö Wilyam Lopy, Tercüman: 1 Kii 


Vis Konsolos Vekili: Hoca lyan, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 


1295 


Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik, Tercüman: Nikola Abrahim Efendi 

talya Devleti 

Konsolos Vekili: Hoca Bearre Efendi, Tercüman: 2 Kii 


Konsolos Vekili: Mösyö Wilyam Lopy, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 


1299–1318 


Vis Konsolos: Mösyö Alber Poton, Konsolos Memuru: Mösyö Beare, Tercüman: 2 Kii 




Vis Konsolos : Mösyö Mardiros Aa Misakyan (Osmanl Tebas), Tercüman: 1 Kii 

547

ORSAM 


 



ran Devleti 


1319–1320 


Vis Konsolos: Mösyö Alber Poton, Tercüman: 2 Kii 

ngiltere Devletleri le Yunanistan Maslahatgüzar 

Vis Konsolos: Mösyö David Dewik, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Mardiros Misakyan, Tercüman: 2 Kii 

1321–1323 

ran Devleti 

ehbender: Münhal, Tercüman: 2 Kii 



1321–1326 


Vis Konsolos: Mösyö Alber Poton, Tercüman: 2 Kii 

ngiltere Devletleri le Yunanistan Maslahatgüzar 

Vis Konsolos: Mösyö David Dewik, Tercüman: 1 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Mardiros Aamisakyan, Tercüman: 1 Kii 

Urfa 

1284–1286 


Konsolos Vekili: Mösyö Arman Martin 

1290 

ran Devleti 

ehbender: Hac Harun Efendi Deyan 

548


___________________________________________________________________________________ 

1293 


Vis Konsolos: Mösyö Arman Martin, Tercüman: 1 Kii 

1299–1308 

ran Devleti 

ehbender: Hac Harun Efendi Deyan, Tercüman: 2 Kii 


Vis Konsolos: Mösyö Arman Martin, Tercüman: 1 Kii 

1309–1310 

ran Devleti 

ehbender: Hac Harun Efendi Deyan, Tercüman: 2 Kii 

1312–1326 

ran Devleti 

ehbender: Hac Bekir Bey, Tercüman: 1 Kii 

Mara 

1287–1290 


Vis Konsolos: Mösyö Samuel Pecheto, Tercüman: 1 Kii 

1295 


Konsolos Memuru: Mösyö Nicomry, Tercüman: 3 Kii 

1299–1305 


Konsolos: Mösyö Henry Mavrini, Tercüman: 3 Kii 

1306–1310 


Konsolos: Mösyö Henry Mavrini 

549

ORSAM 


 

1316 


Konsolos: Mösyö White 

1326 


Konsolos: Mösyö Balanshon, Tercüman: 1 Kii 

Antep 

1284–1285 

Fransa 

Vis Konsolos: Mösyö Costini, Tercüman: 1 Kii 

1286–1288 



1290 


Vis Konsolos: Mösyö Dimitraki Seviyadis, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 

ehbender: Nazar Aa, Tercüman: 1 Kii 



1293 


Vis Konsolos: Mösyö Dimitraki Seviyadis, Tercüman: 2 Kii 

ran Devleti 


1295 


Konsolos Vekili: Mösyö Dimitraki Seviyadis 


Konsolos Memuru: Mösyö Nicomry 

550


___________________________________________________________________________________ 

ran Devleti 


1299 

Fransa Devleti (Mara Konsolos Memurluu Antep ile birlemitir) 

Konsolos Vekili: Mösyö Kilyom Victor, Tercüman: 1 Kii 




Konsolos Memuru: Mösyö Thilman Truwerch, Tercüman: 1 Kii 

ran Devleti 


1300–1305 

Fransa Devleti (Mara Konsolos Memurluu Antep ile birlemitir) 

Konsolos Vekili: Mösyö Kilyom Victor, Tercüman: 1 Kii 





1306–1310 


Konsolos: Mösyö Sormabiya, Tercüman: 2 Kii 





551

ORSAM 


 

8- HALEP VLAYETNDE OKULLAR 

a. Vilayet Merkezinde Bulunan Okullar 

1286 Yl 

Sanayi Mektebi: Mektep Hocas, Müdür, Terzi Ustas, Terzi Çavuu (4 

Adet), Onba (4 Adet), Kâtip, Kundurac Ustas (2 Adet), Kundurac Çavuu (2 

Adet), Onba (4 Adet) 

1287 Yl 

Sanayi Mektebi: daresi: Müdür, Hoca, malat Terzisi, Terzi Çavuu (2 

Adet), Çavu Vekili (2 Adet), Tezgâh Ustas, Tezgâh Çavuu, Kâtip, Kundura malat 

Müdürü, Kundurac Çavuu, Çavu Vekili (2 Adet), Marangoz Ustas, Çavu Vekili 

(2 Adet), çi Ba, Talebe (88 Adet) 

1288 Yl 

Vilayet Sanayi Mektebi: Müdür, Hoca, Terzi malat Müdürü, Çavu, Çavu 

Vekili (3 Adet), Kâtip, Kundura malat Müdürü, Çavu, Çavu Vekili (2 Adet), çi 

Ba, Talebe (60 Adet) 

1290 Yl 

Sanayi Mektebi daresi: Müdür, malat Müdürü, Terzi Ba, Sandk Emini, 

Kâtip, Mektep Hocas, çi Ba 

1302 Yl 

Halep Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Hat Muallimi, 

Franszca Muallimi, Talebe Mevcudu: 154 

1303 Yl 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Riyaziye Muallimi Kolaas, Müdür Yüzba- 

, Dâhiliye Zabiti Yüzba, Lisan Muallimi Mülazm Evvel, mla Hocas Mülazm 

Sani, Corafya Hocas Mülazm Sani, Dâhiliye Zabiti Mülazm Sani (2 Adet), Arapça 

Hocas, Farsça Hocas (Münhal), Hüsn-ü Hat Muallimi, Talebe Mevcudu: 84 

Halep Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Hat Muallimi, 

Franszca Muallimi, Talebe Mevcudu: 90 

1305 Yl 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Riyaziye Muallimi Kola- 

as, Dâhiliye Zabiti Yüzba, Resim Muallimi Mülazm Evvel, Dâhiliye Zabiti Mülazm 

Evvel (2 Adet), Franszca Muallimi (Münhal), Dâhiliye Zabiti (Münhal), Arapça 

Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Türkçe Hat Muallimi, Kavaid-i Osmaniye 

Muallimi, Türkçe mla Muallimi (Münhal), Talebe Mevcudu: 4. Sene: 18, 3. Sene: 51, 

2. Sene: 70, 1. Sene: 61, Toplam: 200, Hademe: 6 Adet 

Halep Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü 

Muallim, Franszca Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi Mülazm Evvel, 

Kapc, Talebe Mevcudu: 98 

552


___________________________________________________________________________________ 

1306 Yl 

Halep Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Franszca 

Muallimi, Üçüncü Muallim, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi Mülazm Evvel, 

Kapc 


as, Dâhiliye Zabiti Yüzba, Resim Muallimi Mülazm Evvel, Dâhiliye Zabiti Mülazm 

Evvel (2 Adet), Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Türkçe Hat Muallimi, 

Kavaid-i Osmaniye Muallimi, Türkçe mla Muallimi, Talebe Mevcudu: 4. Sene: 

34, 3. Sene: 46, 2. Sene: 80, 1. Sene: 72, Toplam: 232 

1307 Yl 


as, Corafya Muallimi Mülazm Evvel, Resim Muallimi Mülazm Evvel, Dâhiliye 

Zabiti Yüzba, Dâhiliye Zabiti Mülazm Evvel (2 Adet), Dâhiliye Zabiti, Arapça 

Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Türkçe Hat Muallimi, Kavaid-i Osmaniye Muallimi, 

Türkçe mla Muallimi, Talebe Mevcudu: 4. Sene: 30, 3. Sene: 56, 2. Sene: 65, 

1. Sene: 76, Toplam: 227 

Halep Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü 

Muallim, Franszca Muallimi, Hüsn-ü Hat ve mla Muallimi, Resim Muallimi Mülazm 

Evvel, Sülüs Hatt Muallimi, Bevvab 

1308 Yl 

Askeri Rütiye Mektebi: Müdür (Münhal); Muallimler: Riyaziye Muallimi 

Kolaas, Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Kavaid-i Osmaniye Muallimi, 

Resim Muallimi Mülazm Evvel, Türkçe Hat Muallimi, Türkçe mla Muallimi, Türkçe 

Lisan Muallimi Mülazm Evvel, Corafya Muallimi Mülazm Sani; Dâhiliye Zabitleri: 

Yüzba, Mülazm Evvel (2 Adet); Talebe Mevcudu: 4. Sene: 31, 3. Sene: 37, 

2. Sene: 55, 1. Sene: 46, htiyat Snf: 34, Toplam Talebe: 203 

Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallimi, Hüsn-ü Hat ve 

mla Muallimi, Resim Muallimi Mülazm Evvel, Üçüncü Muallim, Franszca Muallimi, 

Sülüs Hatt Muallimi, Bevvab, Talebe Mevcudu: 130 

1309 Yl 

Halep Askeri dadi Mektebi: Müdür ve Tarih-Hesap Muallimi, Arapça Muallimi, 

Farsça Muallimi, Corafya Muallimi, Kavaid-i Osmanî Muallimi, Franszca 

Muallimi, Resim Muallimi, Rika Muallimi, mam, Mubassr; Talebe Mevcudu: 50 

Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas; Muallimler : Lisan Muallimi 

Yüzba, Resim Muallimi Yüzba, Corafya Muallimi Yüzba, Riyaziye Muallimi 

(Münhal), Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, 

Kavaid Muallimi, mla Muallimi, Dâhiliye Zabitleri: Yüzba, Mülazm Evvel (3 

Adet), Talebe Mevcudu: 4. Sene: 14, 3. Sene: 31, 2. Sene: 36, 1. Sene: 48, htiyat Snf: 

36, Toplam Talebe: 165, Hademeler: Ba Hademe, Hademe (4 Adet), Kapc 

Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallimi, Hüsn-ü Hat ve 

mla Muallimi, Resim Muallimi, Üçüncü Muallim (Münhal), Franszca Muallimi, 

Sülüs Hatt Muallimi, Bevvab, Talebe Mevcudu: 120 

553

ORSAM 


 

1310 Yl 

Mülkiye dadi Mektebi: Müdür ve Tarih-i Umumi ve Tabii Muallimi, Arapça 

Muallimi, Farsça Muallimi, Osmanl Lisan Muallimi, “Hendese, Franszca ve 

Hesap” Muallimi, Resim Muallimi, Rika Muallimi, mam ve Mubassr, Mubassr, 

Talebe Mevcudu 55 

Mülkiye Rütiye Mektebi: Birinci Muallimi, kinci Muallimi, Resim Muallimi, 

Hüsn-ü Hat ve mla Muallimi, Üçüncü Muallim (Münhal), Franszca Muallimi, 

Sülüs Hatt Muallimi, Bevvab, Talebe Mevcudu 120 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Lisan Muallimi Yüzba, 

Resim Muallimi Yüzba, Corafya Muallimi Yüzba, Riyaziye Muallimi Yüzba, 

Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Kavaid Muallimi, 

mla Muallimi, Dâhiliye Zabiti Yüzba, Dâhiliye Zabiti Mülazm Evvel (3 Adet); 

Talebe Mevcudu: 4. Sene: 14, 3. Sene: 31, 2. Sene: 36, 1. Sene: 38, htiyat Snf: 36; 

Toplam Talebe: 155, Hademeler: Ba Hademe, Hademe (4 Adet), Kapc 

1312 Yl 

Mülkiye dadi Mektebi: Müdür, Muavini (2 Adet), Kâtip, mam, Hafz- 

Keteb ve Depo Memuru, Ba Mubassr, Tabip (Binba), Mubassr (2 Adet), Eczac, 

Ambar Memuru; Talim Heyeti: Kimya ve Kavanin Muallimi, Edebiyat ve na Muallimi, 

Franszca Muallimi (2 Adet), Hesap ve Defter Usulü Muallimi, Arapça Muallimi, 

Ulum- Diniye Muallimi, Türkçe ve Hendese Muallimi, Arapça ve Farsça Muallimi, 

Hikmet Muallimi (Binba), Tarih-Cebir ve Corafya Muallimi, Resim Muallimi, 

Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 85 Yatl, 66 Gündüzcü, Toplam: 151, 

Hademe: 10 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Arapça Muallimi (2 Adet), 

Farsça Muallimi, Corafya Muallimi Yüzba, Franszca Muallimi Yüzba, Resim 

Muallimi Yüzba, Riyaziye Muallimi Yüzba, mla Muallimi, Kavaid-i Osmaniye 

Muallimi, Türkçe Hat Muallimi (Münhal), Dâhiliye Zabiti Yüzba, Dâhiliye Zabiti 

Mülazm Evvel (2 Adet); Talebe Mevcudu: 4. Sene: 21, 3. Sene: 46, 2. Sene: 79, 1. 

Sene: 87, htiyat Snf: 88, Toplam Talebe: 321; Hademeler: Ba Hademe, Kapc (6 

Adet) 

1313 Yl 

Mülkiye dadi Mektebi: dare ve Talim Heyeti: Müdür ve Diyanet-Kimya 

Muallimi, Birinci Muavin ve Cevir-Kavanin-Tarih-Malumat- Fenniye Muallimi, 

kinci Muavin ve Hikmet-i Tabiiye-Mevalid-Corafya Muallimi, Üçüncü Muavin ve 

Osmanlca-Hendese-Makine Muallimi, Arapça Muallimi, Arapça ve Farsça Muallimi, 

Franszca Muallimi (2 Adet), Mektep daresi Kâtibi ve Mübaya Memuru-Hesap- 

Defter Usulü Muallimi, Ulum- Diniye Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi, 

Tabip (Binba), mam ve Mubassr, Ambar Memuru, Depo Memuru, Eczac; 

Talebe Mevcudu: 46 Yatl (23 Ücretli, 23 Ücretsiz), 79 Gündüzcü, 1, Toplam: 126, 

Hademe: 13 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Hademe, Talebe: 91 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Bevvab, Talebe: 80 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, “Corafya, Hendese ve slam 

Tarihi” Muallimi Yüzba, Franszca Muallimi Yüzba, Resim ve Franszca Hat 

554


___________________________________________________________________________________ 

Muallimi Yüzba, Hesap ve Defter Usulü Muallimi Yüzba, Dâhiliye Zabiti ve 

Türkçe mla Muallimi Yüzba, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe mla Muallimi Yüzba, 

Dâhiliye Zabiti ve Türkçe Esma Muallimi Mülazm Evvel, “Dâhiliye Zabiti, Hikâye, 

Türkçe Esma ve Türkçe Mütalaa” Muallimi, Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, 

“Kavaid-i Osmaniye, lmihal, Osmanl Alfabesi” Muallimi, Türkçe mla Muallimi, 

Türkçe Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 27, 3. Sene: 65, 2. Sene: 

98, 1. Sene: 68, htiyat Snf: 140, Toplam Talebe: 398; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, 

Hademeler (5 Adet) 

1314 Yl 

Mülkiye dadi Mektebi: dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, kinci Muavin, 

Üçüncü Muavin, Kâtip, Tabip, Depo ve Ambar Memuru, Mubayaa Memuru, 

mam ve Mubassr; Talim Heyeti: Ulum- Diniye ve Fkh Muallimi, Arapça ve 

Farsça Muallimi, Franszca Muallimi (2 Adet), “Kozmografya, Nazari Hesap ve Malumat- 

Fenniye” Muallimi, “Tarih, Kavanin, Edebiyat ve Kimya” Muallimi, “Corafya, 

Türkçe ve Hikmet-i Tabiiye” Muallimi, “Hendese, Makine ve Mevalid” Muallimi, 

“na, Kitabet, Hesap ve Defter Usulü” Muallimi, Resim Muallimi, Hüsn-ü Hat 

Muallimi; Talebe Mevcudu: 46 Yatl (23 Ücretli, 23 Ücretsiz), 79 Gündüzcü, Toplam: 

125, Hademe: 13 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Hademe, Talebe: 120 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Bevvab, Talebe: 115 



Muallimi Yüzba, Hesap ve Defter Usulü Muallimi Yüzba, Dâhiliye Zabiti ve 

Türkçe mla Muallimi Yüzba, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe mla Muallimi Yüzba, 

Dâhiliye Zabiti ve Türkçe Esma Muallimi Mülazm Evvel, “Dâhiliye Zabiti, Hikaye, 

Türkçe Esma ve Türkçe Mukaleme” Muallimi, “Dâhiliye Zabiti, Osmanlca Elifba, 

Hikaye-i Esma” Muallimi Mülazm Evvel, Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, 

Kavaid-i Osmaniye ve lmihal Muallimi, Kitabet ve Türkçe mla Muallimi, 

Türkçe Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 55, 3. Sene: 73, 2. Sene: 90, 1. 

Sene: 88, htiyat Snf: 101, Toplam Talebe: 407; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, 

Hademeler (5 Adet) 

1315 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip, Kâtip, mam ve Mubassr, Depo ve Ambar Mubayaa 

Memuru Talim Heyeti: “Müsellesat, Kozmografya, Malumat- Nafa, Cebir, Resmi 

Kitabet” Muallimi, “Mevalid, Kimya, Makine” Muallimi, “Edebiyat, Ahlak, Hikmeti 

Tabiiye, Defter Usulü” Muallimi, Tarih ve Corafya Muallimi, Arapça Muallimi, 

“Akaid, Fkh, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, Kavanin ve Servet Muallimi, 

“na ve Kitabet, Hesap, Hendese” Muallimi, Franszca Muallimi, Franszca ve 

Türkçe Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi; Talebe Mevcudu: 7 Snf 

(53 Yatl, 55 Gündüzcü) Toplam: 108, Hademe: 6 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Hademe, Talebe: 

127 Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Muallim 

Muavini, Mubassr, Talebe: 126 

555

ORSAM 


 



Muallimi Yüzba, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe mla Muallimi Yüzba, “Dâhiliye Zabiti, 

Hikâye, Türkçe Esma ve Türkçe Mukaleme” Muallimi, Arapça Muallimi (2 

Adet), Farsça Muallimi, Kavaid-i Osmaniye ve lmihal Muallimi, Türkçe Hüsn-ü 

Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 47, 3. Sene: 56, 2. Sene: 100, 1. Sene: 91, htiyat 

Snf: 93, Toplam: 397; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler (5 Adet) 

1316 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip (Binba), Kâtip, mam, Ambar ve Depo Memuru 

Talim Heyeti: “Cebir, Resmi Kitabet, lm-i Servet Milel 798” Muallimi, “Edebiyat, 

Ahlak, Hikmet-i Tabiiye, Defter Usulü” Muallimi, “Müsellesat, Kozmografya, 

Mevalid, Kimya, Makine, Malumat- Nafia” Muallimi, Tarih ve Corafya Muallimi, 

Arapça Muallimi, “Akaid, Fkh, Türkçe, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, 

“Kavanin, Türkçe, Servet” Muallimi, “na ve Kitabet, Hesap, Hendese” Muallimi, 

Franszca Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi, Ermenice Muallimi; 

Talebe Mevcudu: 7 Snf (56 Yatl, 60 Gündüzcü) Toplam: 116, Hademe: 6 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Hademe; Talebe: 127 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Hüsn-ü Muallimi, Birinci Muallim Muavini, 

Mubassr, Talebe: 126 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür (Münhal), “Corafya, Hendese ve 

slam Tarihi” Muallimi Yüzba, Franszca Muallimi (Münhal), Resim ve Franszca 

Hüsn-ü Hat Muallimi Yüzba, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe mla Muallimi Yüzba, 

“Dâhiliye Zabiti, Hikâye, Türkçe Esma ve Türkçe Mukaleme” Muallimi, Arapça 

Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Kavaid-i Osmaniye ve lmihal Muallimi, Türkçe 

Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 37, 3. Sene: 66, 2. Sene: 108, 1. Sene: 

68, htiyat Snf: 64, Toplam Talebe: 343; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler 

(5 Adet) 

1317 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip (Binba), Kâtip, Ambar ve Depo Memuru, mam, Hademe 

(9 Adet); Talim Heyeti: “Cebir, Nazari Hesap, Servet” Muallimi, Franszca 

Muallimi, Ulum- Diniye Muallimi, Franszca Muallimi, “Müsellesat, Kozmografya, 

Mevalid, Kimya, Makine, Malumat- Nafia, Hfzshha” Muallimi, “Edebiyat, Ahlak, 

Hikmet, Defter Usulü” Muallimi, Tarih ve Corafya Muallimi, Arapça Muallimi, 

“Arapça, Farsça, Türkçe” Muallimi, “na ve Kitabet, Kitabet-i Resmiye, Hendese ve 

Resim” Muallimi, “Kavanin Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ameli Hesap Muallimi, 

Ermenice Muallimi 1314–1315 Talebe Mevcudu; Ücretli Yatl Müslim: 26 Gayrimüslim: 

0; Ücretsiz Yatl Müslim: 18 Gayrimüslim: 1; Gündüzcü Müslim: 63 

Gayrimüslim: 7; Toplam Müslim: 107 Gayrimüslim: 8 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Üçüncü Muallime, 

Dördüncü Muallime; Talebe Mevcudu: Talebe: 121 Hademe: 1 

798 Milli iktisat, ekonomi dersi. 

556


___________________________________________________________________________________ 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rik’a 

Muallimi, Sülüs Muallimi Talebe: 128, Hademe: 1 

rfaniye Mektebi: Birinci Muallim Vekili, kinci Muallim, Rik’a Muallimi, 

Talebe: 60, Hademe: 1 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Corafya ve Hendese Muallimi 

Yüzba, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba–2 Mülazm Evvel, 1 Mülazm Sani), Riyaziye 

Muallimi Mülazm Sani, Resim Muallimi Mülazm Sani, Lisan Muallimi (Münhal); 

lim Heyeti: Arapça Hocas (2 Adet), Farsça Hocas; Mülkiye Heyeti: na ve 

mla Muallimi, Kavaid-i Osmanî Muallimi, Tarih ve Türkçe Hat Muallimi; Talebe 

Mevcudu: 3. Sene: 33, 2. Sene: 66, 1. Sene: 119, ptidai 2. Sene: 83, ptidai 1. Sene: 60, 

Toplam Talebe: 361; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler (5 Adet) 

1318 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip (Binba), Kâtip, Mubassr, Ambar ve Depo Memuru, 

mam, Mubayaa Memuru, Hademe (9 Adet); Talim Heyeti: “Cebir, Nazari Hesap, 

Servet, Edebiyat ve Ahlak” Muallimi, Ulum- Diniye Muallimi, Franszca Muallimi 

(2 Adet), “Müsellesat, Kozmografya, Mevalid, Kimya, Makine, Malumat- Nafia, 

Hfzshha” Muallimi, “Kavanin, Hikmet, Usul-ü Defter” Muallimi, Tarih ve Corafya 

Muallimi, Arapça Muallimi, “Arapça, Farsça, Türkçe” Muallimi, “na ve Kitabet, 

Kitabet-i Resmiye, Hendese ve Resim” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ameli 

Hesap Muallimi, Ermenice Muallimi; 1315–1316 Talebe Mevcudu: Ücretli Yatl 

Müslim: 28, Gayrimüslim: 0; Ücretsiz Yatl Müslim: 20 Gayrimüslim: 1; Gündüzcü 

Müslim: 100 Gayrimüslim: 12; Toplam Müslim: 143 Gayrimüslim: 13 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Talebe Mevcudu: 

Talebe: 88; Hademe: 1 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Rik’a Muallimi, Talebe: 

140, Hademe: 1 

rfaniye Mektebi: Birinci Muallim Vekili, kinci Muallim, Rik’a Muallimi, 


Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Corafya ve Hendese Muallimi 

Yüzba, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba–2 Mülazm Sani), Riyaziye Muallimi Mülazm 

Sani, Resim Muallimi (Münhal), Lisan Muallimi Mülazm Sani; lim Heyeti: 

Arapça Hocas (2 Adet), Farsça Hocas; Mülkiye Heyeti: na ve mla Muallimi, 

Kavaid-i Osmanî Muallimi, Tarih ve Türkçe Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 3. Sene: 

30, 2. Sene: 68, 1. Sene: 113, ptidai 2. Sene: 83, ptidai 1. Sene: 72, Toplam Talebe: 

366; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler (5 Adet) 

1319 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip (Yüzba), Kâtip, mam, Ambar ve Depo Memuru, Mubassr, 

Mubayaa Memuru; Talim Heyeti: Kitabet-i Resmiye Muallimi, “Edebiyat, 

Cebir, Servet, Kavanin, Franszca” Muallimi, “Mevalid, Fizik, Mekanik, Kimya, 

Hfzshha, Kozmografya” Muallimi, Tarih ve Corafya Muallimi, “Fkh, Akaid, 

Arapça, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum- Diniye Muallimi, Franszca 

Muallimi, “Osmanlca, Ameli Hesap, Usul-ü Defter” Muallimi, Hüsn-ü Hat Mualli- 

557

ORSAM 


 

mi, Resim Muallimi, Ermeni Lisan Muallimi, “Müsellesat, Hendese, Nazari Hesap, 

Malumat- Nafia, lm-i Ahlak” Muallimi (Münhal), “Hendese-i Ziraiye, Zirai Corafya, 

Zirai Defter Usulü, Ameliyat- Zirai” Muallimi (Numune Tarlas Müdür Muavini); 

htiyat Snf Muallimleri: Muallim (5 Adet), Mubassr ve Muallim; Talebe 

Mevcudu: Ücretli Yatl: 28, Ücretsiz Yatl: 23, Gündüzcü: 162, Toplam: 213; Hademe: 

10 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Dâhiliye Zabiti (1 Mülazm 

Evvel, 1 Mülazm Sani), Riyaziye Hocas Mülazm Sani, Resim Hocas Mülazm 

Sani, Franszca Hocas Mülazm Sani, Corafya ve Hendese Hocas Mülazm Sani, 

Dâhiliye Yüzba (Münhal), Dâhiliye Mülazm (Münhal); lim Heyeti: Arapça Hocas 

(2 Adet), Farsça Hocas; Mülkiye Heyeti: Kavaid-i Osmanî Hocas (Münhal), 

Tarih ve Türkçe Hat Hocas, mla Hocas (Münhal); Talebe Mevcudu: 3. Sene: 59, 2. 

Sene: 74, 1. Sene: 132, ptidai 2. Sene: 135; Toplam Talebe: 400; Hademeler: Ba Hademe, 

Kapc, Hademeler (5 Adet) 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime; Talebe Mevcudu: 

Talebe: 110 Hademe: 2 

ptidaiye Mektepleri 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 70, Hademe: 1 

Rehber-i Fiyuzat Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 100, Hademe: 1 

Mutaf Ahmet Paa Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 117 Hademe: 1 

Hac Musa Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1 

Mukaddimiye Mektebi: Muallim, Talebe: 56, Hademe: 1 

rfaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 40, Hademe: 1 

smailiye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1 

Sultaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1 

ehrverdi Mektebi: Muallim, Talebe: 20, Hademe: 1 

Halep Merkezde Mevcut slam Sbyan Mektepleri: Adet: 65, Talebe: 2.934 

1320 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip (Yüzba), Kâtip, mam, Ambar ve Depo Memuru, Mubassr, 

Mubayaa Memuru; Talim Heyeti: Kitabet-i Resmiye Muallimi, “Edebiyat, 

Cebir, Servet, Kavanin, Franszca” Muallimi, “Mevalid, Fizik, Mekanik, Kimya, 

Hfzshha, Kozmografya” Muallimi, Tarih ve Corafya Muallimi, “Fkf, Akaid, 

Arapça, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum- Diniye Muallimi, Franszca 

Muallimi, “Osmanlca, Ameli Hesap, Usul-ü Defter” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, 

Resim Muallimi, Ermeni Lisan Muallimi, “Müsellesat, Hendese, Nazari Hesap, 

Malumat- Nafia, lm-i Ahlak” Muallimi (Münhal), “Hendese-i Ziraiye, Zirai Corafya, 

Zirai Defter Usulü, Ameliyat- Zirai” Muallimi (Numune Tarlas Müdür Muavini), 

Kavanin” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi, Ermeni Lisan 

Muallimi. htiyat Snf Muallimleri: Muallim (5 Adet), Mubassr ve Muallim; Talebe 

Mevcudu: Ücretli Yatl: 28, Ücretsiz Yatl: 23, Gündüzcü: 162, Toplam: 213; 

Hademe: 10 

Sanayi Mektebi: Müdür, Muhasebe Memuru ve Sandk Emini, Tedrisat Muallimi, 

Depo Memuru, Talebe Adedi: 160 

558


___________________________________________________________________________________ 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Dâhiliye Yüzbas ve Müdür Vekili, Dâhiliye 

Zabiti (1 Mülazm Evvel, 1 Mülazm Sani), Riyaziye Hocas (Münhal), Resim Hocas 

Mülazm Evvel, Franszca Hocas (Münhal), Corafya ve Hendese Hocas Mülazm 

Sani, Dâhiliye Mülazm (Münhal); lim Heyeti: Arapça Hocas (2 Adet), Farsça 

Hocas; Mülkiye Heyeti: Kavaid-i Osmanî Hocas (Münhal), Tarih ve Türkçe Hat 

Hocas, mla Hocas (Münhal); Talebe Mevcudu: 3. Sene: 59, 2. Sene: 74, 1. Sene: 

132, ptidai 2. Sene: 135; Toplam Talebe: 400; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler 

(4 Adet) 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci ve kinci Muallime; Talebe Mevcudu: Talebe: 

110; Hademe: 2 











Halep Merkezde Mevcut slam Sbyan Mektepleri: Adet: 65, Talebe: 2.934 

1321 Yl 

Mülkiye dadi Mektebi: dare Heyeti: Müdür, kinci Müdür, Birinci Muavin, 

kinci Muavin, Üçüncü Muavin, Tabip (Yüzba), Kâtip ve Mubayaa Memuru, 

mam, Ambar ve Depo Memuru, dadi Mubassr, Ziraat ube Mubassr, htiyat 

Snflar Mubassr; dadi Talim Heyeti: Kitabet-i Resmiye Muallimi, “Mevalid, Servet, 

Ahlak, Hendese, Franszca” Muallimi, “Mekanik, Fizik, Kimya, Müsellesat, 

Kozmografya, Hendese” Muallimi, “Tarih, Corafya, Cebir” Muallimi, “Akaid, 

Usul-i Tahrir, Arapça, Farsça” Muallimi, “Usul-ü Defter, Nazari Hesap, Türkçe” 

Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum-u Diniye ve Ahlak Muallimi, Franszca Muallimi, 

“Corafya, lm-i na, Hesap lmi, Malumat- Ziraiye, Kavanin” Muallimi, Hüsn-ü 

Hat Muallimi, Resim Muallimi, Ermeni Lisan Muallimi; Ziraat ubesi Talim Heyeti: 

“Ziraat Dersleri, Ameliyat- Ziraiye, Sanayi-i Ziraiye” Muallimi, “lm-i Servet-i 

Ziraiye, Ziraat Makineleri, Zirai Nebatat” Muallimi, Hendese-i Ameliye-i Ziraiye 

Muallimi, Mevalid-i Salise Muallimi, “Hikmet ve Kimya’nn Ziraat’a Tatbiki, Hayvanat- 

Ziraiye, Hfzshha-i Hayvanat, Fen-i htina” Muallimi, Corafya-i Zirai, 

Zirai Usul-ü Defteri Muallimi; htiyat Snflar Talim Heyeti: lmihal Muallimi, 

“Kur’an- Kerim, Tecvit, Arapça, Hüsn-ü Hat” Muallimi, “Kur’an- Kerim, Tecvit, 

Tarih, Kraat” Muallimi, “mla, Arapça, Kavaid” Muallimi “Hesap, Corafya, Malumat- 

Nafia” Muallimi, Franszca Mullimi; Talebe Mevcudu: dadi Ücretli Yatl: 

33, Ücretsiz Yatl: 7, Gündüzcü: 131, Toplam: 171; Ziraat ubesi Ücretli Yatl: -, 

Ücretsiz Yatl: 14, Gündüzcü: 1, Toplam: 15; htiyat Snflar Ücretli Yatl: 2, Ücretsiz 

Yatl: -, Gündüzcü: 98, Toplam: 100; Toplam Ücretli Yatl: 35, Ücretsiz Yatl: 21, 

Gündüzcü: 230, Toplam: 286; Hademe: 12 

559

ORSAM 


 

Sanayi Mektebi: dare Komisyonu: Birinci Reis: Maarif Müdürü, kinci Reis, 

Üyeler (6 Adet); dare Heyeti: Müdür, Muhasebe Kâtibi ve Sandk Emini, Kâtip ve 

Depo Memuru, Tedrisat Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Mubassr, kinci 

Mubassr ve Depo Memuru Muavini; malat Ustalar: Terzi Ustas, Kundurac Ustas, 

Marangoz Ustas, Çorapç Ustas; Talebe Adedi: 160 Hademe: 2 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci, kinci Muallime; Talebe: 168, Hademe: 2 

Selimiye Kz Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime; Talebe: 36 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: Müdür Kolaas, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba, 

2 Mülazm Evvel), Riyaziye Hocas Mülazm Sani, Resim Hocas Mülazm Evvel, 

Franszca Hocas Mülazm Sani, Corafya ve Hendese Hocas Mülazm Sani, Dâhiliye 

Mülazm; lim Heyeti: Arapça Hocas (2 Adet), Farsça Hocas; Mülkiye Heyeti: 

Kavaid-i Osmanî Hocas, Tarih ve Türkçe Hat Hocas, mla Hocas; Talebe Mevcudu: 

4. Sene: 41, 3. Sene: 37, 2. Sene: 55, 1. Sene: 68, ptidai 2. Sene: 47; Toplam Talebe: 

248, Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler (4 Adet), 








Sultaniye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 103, Hademe: 1 



Defteremini Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 68, Hademe: 1 

Tavva Mektebi: Muallim, Talebe: 33, Hademe: 1 

Akrab Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1 

Muhteseb Mektebi: Muallim, Talebe: 87, Hademe: 1 

Halep Merkezde Mevcut slam Sbyan Mektepleri: Adet: 75, Adedi: 2.934 

















Protestan Kz Mektebi (Hendek Tarikinde, ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

560


___________________________________________________________________________________ 


srail irketi Erkek Mektebi (Han El-Harir’de, Rütiye Derecesinde) 


Haham Yakub Devik Erkek Mektebi (Musabin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham Musa Erkek Mektebi (Musabin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham Azrebube Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham Abraham Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 


Ferci Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

ebuni Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

Canani Musevi Erkek Mektebi (Bahsita’da, ptidai Derecesinde) 

1322 Yl 


Üçüncü Muavin, Tabip (Kolaas), Kâtip ve Mubayaa Memuru, mam, Ambar 

ve Depo Memuru, dadi Mubassr; dadi Talim Heyeti: Tahrir Usulü Muallimi, 

“Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Kitabet-i Resmiye” Muallimi, Tarih ve Corafya 

Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, “Usul-i Defteri, Türkçe, Corafya” 


“Mevalid-i Salise, Kimya, Türkçe, Hesap, lm-i Eya” Muallimi, “Franszca, Kozmografya, 

Cebir, Resim, Müsellesat” Muallimi, “Hesap, Hendese, Malumat- Ziraiye 

ve Shhiye” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ermenice Muallimi; Ziraat ubesi 

Talim Heyeti: “Zirai Sanayi, lm-i Servet, Zirai Corafya, Zirai Defter Usulü, Zirai 

Ameliye” Muallimi, Ziraat Makineleri Vekili, Fen-i Ecar Vekili, “Zirai Ameliye, 

Fen-i htina, Zirai Nebatat” Vekili, “Hikmet, Zirai Kimya, Mevalid-i Salise” Vekili, 

lm-i Ahval-i Cev (144) Vekili, Ziraat Mubassr; htiyat Snflar Talim Heyeti: Birinci 

Muallim, Muallim (3 Adet), Muallim ve Mubassr; 1319–1320 Senesi Talebe 

Mevcudu; Ücretli Yatl: 18, Ücretsiz Yatl: 20, Gündüzcü: 243, Toplam: 281 

Sanayi Mektebi: dare Heyeti: Müdür (Münhal), Muhasebe Kâtibi ve Sandk 

Emini, Depo Memuru, Tedrisat Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Mubassr, 

kinci Mubassr ve Depo Memuru Muavini; malat Ustalar: Terzi Ustas, Kundurac 

Ustas, Marangoz Ustas, Çorapç Ustas; Talebe Adedi: 60 Hademe: 2 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci ve Hüner Muallimesi, kinci Muallime, htiyat 

Muallimesi, Birinci Muallime Muavinesi, kinci Muallimesi Muavinesi, htiyat 

Muallimesi Muavinesi, Diki Muallimesi, Nak Muavinesi; 1319–1320 Senesi Talebe 

Mevcudu: Talebe: 180; Hademe: 2 

Selimiye Kz Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Talebe: 36 


2 Mülazm Sani, 1 Mülazm), Riyaziye Hocas (Münhal), Resim Hocas Mülazm 

Evvel, Franszca Hocas Mülazm Sani, Corafya ve Hendese Hocas Mülazm Sani; 

lim Heyeti: Arapça Hocas (2 Adet), Farsça Hocas; Mülkiye Heyeti: Kavaid-i Osmanî 

Hocas, Tarih ve Türkçe Hat Hocas, mla Hocas; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 

17, 3. Sene: 41, 2. Sene: 42, 1. Sene: 65, ptidai 2. Sene: 61;Toplam Talebe: 226: Hademeler: 

Ba Hademe, Kapc, Hademeler (5 Adet) 

561

ORSAM 


 




Mutaf Ahmet Paa Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe 135 Hademe 1 




Sultaniye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 103, Hademe: 1 







Çehartekke Mektebi: Muallim, Talebe: 62, Hademe: 1 

Halep Merkezde Mevcut slam Sbyan Mektepleri: Adet: 75 Talebe: 2.934 

Hususi Mektepler 

emsü’l-Maarif Mektebi: dare Heyeti: Birinci Müdür, kinci Müdür, Tabip 

Yüzba, Birinci Mubassr, kinci Mubassr, Hademe (2 Adet); Talebe: 70 (ptidai ve 

Rütiye Derecesinde), Talim Heyeti: Hesap ve Ahlak Muallimi, Türkçe ve Tarih 

Muallimi, Ulum-u Diniye ve Arapça Muallimi, Corafya Muallimi, Kavaid-i Türkiye 

ve Kitabet Muallimi (Mülazm Evvel), Franszca Muallimi, ngilizce Muallimi, 

Hat Muallimi 

Numune-i Terakki Mektebi: Müdür, Türkçe Muallimi, Hademe, Talebe: 

200, (ptidai ve Rütiye Derecesinde) 

emsü’t-Terakki Mektebi: Müdür, Muallim; Talebe: 33 (ptidai Derecesinde) 



















srail irketi Erkek Mektebi (Hal El-Harir’de, Rütiye Derecesinde) 

562


___________________________________________________________________________________ 


Haham Yakub Devik Erkek Mektebi (Musabin’de, ptidai Derecesinde) 



Haham Abraham Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 


Ferci Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 



1323 Yl 



ve Depo Memuru, dadi Mubassr; dadi Talim Heyeti: Tahrir Usulü Muallimi, 

“Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Kitabet-i Resmiye” Muallimi, Tarih ve Corafya 

Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, “Usul-i Defteri, Türkçe, Corafya” 


“Mevalid-i Salise, Kimya, Türkçe, Hesap, lm-i Eya” Muallimi, “Franszca, Kozmografya, 

Cebir, Resim, Müsellesat” Muallimi, “Hesap, Hendese, Malumat- Ziraiye 

ve Shhiye” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ermenice Muallimi; htiyat Snflar 

Muallim Heyeti: Birinci Muallim, Muallim (3 Adet), Mubassr; 1320–1321 Senesi 

Talebe Mevcudu: Ücretli Yatl: 18, Ücretsiz Yatl: 20, Gündüzcü: 243, Toplam: 281 

Sanayi Mektebi: dare Heyeti: Müdür Vekili, Muhasebe Kâtibi, Depo Memuru, 

Tedrisat Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Mubassr, kinci Mubassr 

ve Depo Memuru Muavini: malat Ustalar: Kundurac Ustas, Mensucat Ustas, 

Marangoz Ustas; Talebe Adedi: 90; Hademe: 2 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci ve Hüner Muallimesi, kinci Muallime, htiyat 

Muallimesi, Birinci Muallime Muavinesi, kinci Muallimesi Muavinesi, htiyat 

Muallimesi Muavinesi, Diki Muallimesi, Nak Muavinesi; 1320–1321 Senesi Talebe 

Mevcudu: Talebe: 180; Hademe: 2 

Selimiye Kz Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime; Talebe: 36 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: dare Heyeti: Müdür Kolaas, Dâhiliye Zabiti 

(1 Yüzba, 1 Mülazm Sani, 1 Mülazm), Riyaziye Hocas (Münhal), Resim Hocas 

Mülazm Evvel, Franszca Hocas Mülazm Sani, Corafya ve Hendese Hocas 

Mülazm Sani; lim Heyeti: Arapça Hocas (2 Adet), Farsça Hocas; Mülkiye Heyeti: 

Kitabet ve Kavaid Hocas, Tarih ve Türkçe Hat Hocas, mla Hocas; Talebe Mevcudu: 

4. Sene: 40, 3. Sene: 31, 2. Sene: 38, 1. Sene: 84, ptidai 2. Sene: 58; Toplam Talebe: 

251; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler (5 Adet) 




Mutaf Ahmet Paa Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 45, Hademe: 1 


rfaniye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1 


563

ORSAM 


 

Mukaddemiye Mektebi: Muallim, Talebe: 47, Hademe: 1 








Halep Merkezde Mevcut Sbyan Mektepleri: Adet: 75, Talebe Adedi: 2.934 



Yüzba, Birinci Mubassr, kinci Mubassr, Hademe (2 Adet); Talebe: 70 (ptidai ve 

Rütiye Derecesinde), Talim Heyeti: Hesap ve Ahlak Muallimi, Türkçe ve Tarih 

Muallimi, Ulum-u Diniye ve Arapça Muallimi, Corafya ve Türkçe Muallimi, 

“Kavaid-i Türkiye ve Kitabet Muallimi (Mülazm Evvel), Franszca Muallimi, ngilizce 

Muallimi, Hat Muallimi 



















srail irketi Erkek Mektebi (Hal El-Harir’de, Rütiye Derecesinde) 


Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musabin’de, ptidai Derecesinde) 



Haham brahim Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 


Ferec Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 



564


___________________________________________________________________________________ 

1324 Yl 



Memuru, Depo Memuru, dadi Mubassr; dadi Talim Heyeti: Edebiyat Muallimi, 

“Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Mevalid-i Selase, Hfzshha, Kimya” Muallimi, 

slam Tarihi Muallimi, Tarih ve Corafya Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, 

“Usul-i Defteri, Türkçe Kitabet, Corafya” Muallimi, Arapça Muallimi, “Ulumu 

Diniye ve Ahlak, Mantk” Muallimi, Franszca Muallimi, Türkçe ve Hesap Muallimi, 

“Franszca, Kozmografya, Hendese, Resim, Müsellesat” Muallimi, “Hesap, 

Cebir, Müsellesat, Malumat- Ziraiye ve Shhiye” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, 

Ermenice Muallimi; htiyat Snflar Talim Heyeti: Birinci Muallim, Muallim (3 

Adet), Mubassr; 1321–1322 Senesi Talebe Mevcudu: Ücretli Yatl: 43, Ücretsiz Yatl: 

19, Gündüzcü: 168, Toplam: 230 

Sanayi Mektebi: dare Heyeti: Müdür, Muhasebe Kâtibi ve Sandk Emini, 

Tedrisat Muallimi, Mubassr; malat: Mensucat Ustas: Talebe Adedi: 40 Hademe: 2 

Yatl Sanayi Mektebi dare Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (3 Adet), 

Kâtip 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci ve Hüner Muallimesi, kinci Muallime, Üçüncü 

Muallime, Birinci Muallime Muavinesi, kinci Muallimesi Muavinesi, Üçüncü Muallime 

Muavinesi, Hüner Muallimesi Muavinesi; 1321–1322 Senesi Talebe Mevcudu: 


Selimiye Kz Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Nak Muallimesi 



3 Mülazm Sani, 1 Münhal), Resim Hocas Mülazm Evvel, Riyaziye Hocas (Münhal), 

Riyaziye Hocas (Münhal), Lisan Muallimi Mülazm Sani, Corafya Muallimi 

Mülazm Sani, Hesap Muallimi Mülazm Sani, Kavaid Muallimi (Münhal), Franszca 

Muallimi (Münhal), Jimnastik Muallimi (Münhal); lim Heyeti: Arapça Hocas (2 

Adet), Farsça Muallimi; Mülkiye Heyeti: Kitabet ve Kavaid Muallimi, mla Muallimi, 

Tarih ve Hat Muallimi: Talebe Mevcudu: 5. Sene: 30, 4. Sene: 20, 3. Sene: 20, 2. 

Sene: 46, 1. Sene: 120; Toplam Talebe: 23; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademe 

(5 Adet) 


Mutaf Ahmet Paa Mektebi: Müdür, Muallim (4 Adet), Talebe: 115, Hademe: 1 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 145, Hademe: 1 


Muhteseb Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Öretmen, Talebe: 


Akrab Mektebi: Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 85, Hademe: 1 

Rukban Mektebi: Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 55, Hademe: 1 



Osmaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1 

abaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1 

Zeynebiye Mektebi: Muallim, Talebe: 65, Hademe: 1 

Behram Paa Mektebi: Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1 

565

ORSAM 


 

Eba Yahya Mektebi: Muallim, Talebe: 58, Hademe: 1 

Marmaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1 

Burhan El-Füyuzat Mektebi: Müdür, Muallim (2 Adet), Talebe: 45, Hademe: 1 

Hamevi Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1 

Halep Merkezde Mevcut Sbyan Mektepleri: Adet: 87, Talebe Adedi: 2.929 

Halep Merkezde Mevcut Kz Mektepleri: Adet: 23, Talebe Adedi: 700 



Birinci Mubassr, kinci Mubassr, Hademe (2 Adet), Talebe: 120 (ptidai ve Rütiye 

Derecesinde); Talim Heyeti: Hesap ve Ahlak Muallimi, Türkçe ve Corafya Muallimi, 

“Kavaid-i Türkiye, Kitabet, Tarih, Hendese” Muallimi (Mülazm Evvel), ngilizce 

Muallimi, Franszca Muallimi, Franszca Hat ve Resim Muallimi, Hat Muallimi, 

Arapça Kraat ve mla Muallimi, htiyat Muallimi 



















srail irketi Erkek Mektebi (Han El-Harir’de, Rütiye Derecesinde) 



Ferec Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 



Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musabin’de, ptidai Derecesinde) 


Haham brahim Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

1326 Yl 

Yatl Mülkiye dadi Mektebi: Memurlar: Müdür, Birinci Muavin, kinci 

Muavin, Üçüncü Muavin, Tabip Shhiye Müfettii, Kâtip ve Muayene Memuru, 

mam, Ambar Memuru, Depo Memuru, dadi Mubassr (2 Adet); dadi Talim Heyeti: 

Edebiyat Muallimi, “Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Mevalid-i Selase, 

566


___________________________________________________________________________________ 

Hfzshha, Kimya” Muallimi, slam Tarihi Muallimi, “Tarih, Corafya, Hesap” Muallimi, 

Arapça Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, “Vusul-i Defteri, Kitabet, 

Türkçe, Corafya” Muallimi, “Ulum-u Diniye, Ahlak, Mantk” Muallimi,”Türkçe 

ve Hesap” Muallimi, Franszca Muallimi, “Franszca, Kozmografya, 

Hendese, Resim” Muallimi, “Hesap, Cebir, Müsellesat, Malumat- Ziraiye ve Shhiye” 

Muallimi (Münhal), Hüsn-ü Hat Muallimi, Rumca Muallimi; htiyat Snflar 

Muallim Heyeti: Birinci Muallim, Muallim (2 Adet), Mubassr; 1323–1324 Senesi 

Talebe Mevcudu: Ücretli Yatl: 43 Ücretsiz Yatl: 19, Gündüzcü: 168, Toplam: 230 

Sanayi Mektebi: dare Heyeti: Müdür, mam; malat: Hal Muallimi; Talebe 

Adedi: 52; Hademe: 1; Aç: 1 

Kz Rütiye Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Üçüncü Muallime, 

Birinci Muallime Muavinesi, Hüner Muallimesi, Muallime Muavinesi; 1323–1324 

Senesi Talebe Mevcudu: Talebe: 129, Hademe: 2 

Selimiye Kz Mektebi: Birinci Muallime, kinci Muallime, Nak Muallimesi, 

Hüner Muallimesi, Muallime Muavinesi; Talebe: 29, Hademe: 2 

Halep Askeri Rütiye Mektebi: dare Heyeti: Müdür Kolaas, Dâhiliye Zabiti 

(1 Yüzba, 2 Mülazm Evvel, 1 Mülazm Sani, 1 Münhal); Talim Heyeti: Arapça 

Muallimi, Osmanlca mla Muallimi, Kitabet ve Kavaid Muallimi, Arapça Muallimi, 

Farsça Muallimi, Resim Muallimi (Yüzba), Riyaziye Muallimi (Mülazm Evvel), 

Kitabet ve Kavaid Muallimi (Mülazm Evvel), Lisan Muallimi (Mülazm Evvel), Riyaziye 

Muallimi (Mülazm Sani), Türkçe Hat Muallimi, Riyaziye Muallimi (Münhal), 

Jimnastik Muallimi (Münhal), Corafya Muallimi (Münhal), Lisan Muallimi 

(Münhal); Talebe Mevcudu: 5. Sene: 7, 4. Sene: 17, 3. Sene: 26, 2. Sene: 51, 1. Sene: 

28; Toplam: 129; Hademeler: Ba Hademe, Kapc, Hademeler (5 Adet) 


Mutaf Ahmet Paa Mektebi: Müdür, Muallim (4 Adet), Talebe: 115, Hademe: 1 

Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 145, Hademe: 1 


Muhteseb Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Talebe: 



Atabeyiyye Mektebi: Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Talebe: 

82, Hademe: 1 

Rukban Mektebi: Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1 



Osmaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1 

abaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1 

Zeynebiyye Mektebi: Muallim, Talebe: 65, Hademe: 1 

Behram Paa Mektebi: Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1 

Abayc Mektebi: Muallim, Talebe: 58, Hademe: 1 

Karamaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1 

Burhan El-Fiyüzat Mektebi: Müdür, Muallim (2 Adet), Talebe: 45, Hademe: 1 

Hemevi Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1 

Halep Merkezdeki Mevcut Sbyan Mektepleri: Adet: 87, Talebe: 3.929

ORSAM 


 

Halep Merkezdeki Kz Mektepleri: Adet: 23, Talebe Adedi: 700 


emsü’l-Maarif Mektebi: dare Heyeti: Müdür, Tabip Yüzba, Mubassr: 3 

Hademe: 2 Talebe: 130 (ptidai ve Rütiye Derecesinde); Talim Heyeti: Kuran- 

Kerim ve Ulum-u Diniye Muallimi, “Hesap, Ahlak ve Mesail-i Tabiiye” Muallimi, 

“Türkçe, Corafya ve Hendese” Muallimi, “Kavaid-i Türkiye, Kitabat, Tarih ve 

Farsça” Muallimi, Tarih ve Nahu- Osmanî Muallimi, Nahu ve Arapça Muallimi, 

ngilizce Muallimi, Franszca Muallimi, Franszca Hat ve Resim Muallimi, Dier 

Franszca Muallimi, Hat Muallimi, Kraat- Arabî ve mla Muallimi, htiyat Muallimi 

emsü’t-Terakki Mektebi: dare Heyeti: Müdür, kinci Müdür, Doktor 

(Yüzba), Mubassr (2 Adet), Hademe (3 Adet); Talebe: 100 (ptidai ve Rütiye 

Derecesinde); Talim Heyeti: “Hesap, Ahlak Hüsn-ü Hat, Türkçe, Franszca ve Resim” 

Muallimi, “Ulum- Diniye, Arapça, Kraat- Arabî ve mla” Muallimi, Kur’an- 

Kerim ve Tecvid Muallimi, “Türkçe, Makaleme, Türkçe Kraat ve mla” Muallimi, 

Corafya Muallimi, Kavaid-i Osmaniye Muallimi, Farsça Muallimi, Tarih Muallimi, 

ngilizce Muallimi, Franszca Muallimi, htiyat Muallimi 



















srail irketi Erkek Mektebi (Hal El-Cerir’de, Rütiye Derecesinde) 



Ferec Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

yuni Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, ptidai Derecesinde) 

Canani Erkek Mektebi (Bahsita’da, ptidai Derecesinde) 

Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham Musevi Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

Haham brahim Selyen Erkek Mektebi (Musayin’de, ptidai Derecesinde) 

568


___________________________________________________________________________________ 

b. Kazalarda Bulunan Okullar 

ANTEP KAZASI 

A. ptidai 799 Mektepler 

Hamidiye Mektebi 

1318 : 1 Muallim, 65 Talebe. 





1323-1324 : 2 Muallim, 75 Talebe. 


Mecidiye Mektebi 









Mahmudiye Mektebi 








Selimiye Mektebi 







Orhaniye Mektebi 


799 lkokullar.

ORSAM 


 








Ural Köyü Mektebi 








Süleymaniye Mektebi 





Osmaniye Mektebi 





Lohan Köyü Mektebi 



B. Rütiye 800 Mektepleri 

Antep Mülki Rütiye Mektebi 

1308-1313 : 4 Muallim. 

1314 : 3 Muallim. 

1315-1316 : 3 Muallim, Talebe Says: 163 

1317 : 3 Muallim, Talebe Says: 109 




800 Ortaokullar. 

570


___________________________________________________________________________________ 


1322 : 4 Muallim, 1 kapc, Talebe Says: ? 801 

1323 : 4 Muallim, 1 kapc, Talebe Says: 103 

1324 : 4 Muallim, 1 kapc, Talebe Says: 110 

1326 : 4 Muallim, 1 kapc, Talebe Says: ? 

Kz Rütiye Mektebi 

1326 : Muallim Fatma Hanm ve 51 Kz Talebe. 

C. Gayrimüslim Okullar 

Gayrimüslim Okullar (1321-1322) 

Sra No Mektebin Ad Cinsi Talebe Says 

801 

Bulunduu Yer 







7 Protestan Mektebi Erkek 133 Zincirli Mahallesi Yannda 





12 Ermeni Vartanyan Mektebi Erkek 110 Hayik Zimyanda 

13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 150 Hayik Zimyanda 

14 Ermeni Eytamhane Mektebi Erkek 25 Hayik Zimyanda 

15 Ermeni Haykanoyan Mektebi Kz 250 Hayik Zimyanda 




19 Ermeni Horpsmiyan Mektebi Kz 45 bn-i Eyüp

ORSAM 


 









572 

Bulunduu Yer 







13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 170 Hayik 







Gayrimüslim Okullar (1326) 








Bulunduu Yer 







13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 181 Hayik


___________________________________________________________________________________ 







KLS KAZASI 

A. Rütiye Mektepleri 

Kilis Mülki Rütiye Mektebi 

1308 : 2 Muallim. 

1309-1310 : 2 Muallim, 1 Kapc. 

1312 : 2 Muallim. 

1316 : 2 Muallim, 1 Kapc ve 58 Talebe. 

1317-1319 : 3 Muallim, 1 Kapc ve 83 Talebe. 

1320 : 3 Muallim ve 85 Talebe. 





B. Gayrimüslim Okullar 



Muallimin Ad 

1 Protestan Mektebi Erkek 22 Kostanyan 

2 Protestan Mektebi Kz 40 Maryan Bedevyan 

3 Protestan Mektebi Kz 50 Deyafe Basmaciyan 

4 Protestan Mektebi Kz 45 Kostanyan Kz Servarn 

5 Ermeni Mektebi Erkek 90 Ohannes Osbiyan 

6 Ermeni Mektebi Kz 85 Ohan Yenikomiyan 

7 Ermeni Mektebi Kz 40 Derhayan Ebru 

8 Ermeni Mektebi Kz 60 Zahir Kökriyan 

9 Musevi Mektebi Erkek 30 brahim Deyan 

10 Musevi Mektebi Erkek 20 Musa Dedbek

ORSAM 


 




574 

Muallimin Ad 


3 Katolik Mektebi Erkek 15 Ohannes Kasaryan Efendi 

4 Katolik Mektebi Kz 55 Filomenafer Nakliyan 



7 Protestan Mektebi Kz 30 Flora Kostanyan 


9 Ermeni Mektebi Erkek 30 Artin Nianyan 


11 Ermeni Mektebi Kz 20 Zarohmi Kefikeryan 

12 Ermeni Mektebi Kz 25 Rahil Kefikeryan 

13 Ermeni Mektebi Kz 15 Vardi Kebabciyan 




Muallimin Ad 


3 Katolik Mektebi Erkek 15 Ohannes Halafa Efendi 

4 Katolik Mektebi Kz 52 Virenya 


6 Protestan Mektebi Kz 29 Mirim Muradyan 


8 Ermeni Mektebi Erkek 5 Ohannes Biramyan 





13 Ermeni Mektebi Kz 9 Arosyak Balyozyan 

14 Ermeni Mektebi Kz 21 Sayd Nalbantyan 

15 Ermeni Mektebi Kz 20 Stanik Antonyan 

16 Musevi Mektebi Erkek 85 lyahu Ekenazi


___________________________________________________________________________________ 

SKENDERUN KAZASI 

A. ptidai Mektepler 

skenderun 1. ptidai Mektebi 





skenderun 2. ptidai Mektebi 




skenderun Kz ptidai Mektebi 

1320-1322 : 2 Muallim (Bayan), 55 Kz Talebe. 

1323-1324 : 1 Muallim (Bayan), 75 Kz Talebe. 

1326 : 2 Muallim (Bayan), 72 Kz Talebe. 

Arsuz Nahiyesi ptidai Mektepleri 

Akçal (Acal) Köyü ptidai Mektebi 



1321-1322 : 1 Muallim. 



Özcüler (Alahop) Köyü ptidai Mektebi 



1321-1322 : 1 Muallim. 



Kiliseönü Köyü ptidai Mektebi 


1321-1322 : 1 Muallim. 


Karaaaç Köyü ptidai Mektebi 



1321-1322 : 1 Muallim. 

1323-1324 : 1 Muallim, 25 Talebe.

ORSAM 


 

B. Rütiye Mektepleri 

skenderun Mülki Rütiye Mektebi 

1309 : 1 Muallim. 

1310 : 1 Muallim ve 37 Talebe 


1313 : 1 Muallim, 1 Kapc ve 25 Talebe 

1314-1316 : 3 Muallim, 1 Kapc ve 30 Talebe 

1317-1318 : 3 Muallim ve 40 Talebe 

1319-1324 : 2 Muallim ve 35 Talebe 


Sra 

No 

C. Gayrimüslim Okullar 


Mektebin Ad Cinsi Talebe 

Says 

576 

Muallimin Ad 

1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 98 Corci Efendi 

2 Ermeni Ortodoks Mektebi Erkek 82 skender Efendi 

3 Ermeni Ortodoks Mektebi Kz 41 skender Efendi 

4 Kartisli Köyü Ermeni Protestan Mektebi Erkek 25 Osip Efendi 

Dirmanasyan 



Muallimin Ad 

1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 102 Corci Efendi 

2 Ermeni Ortodoks Mektebi Erkek 85 skender Efendi 

3 Ermeni Ortodoks Mektebi Kz 35 skender Efendi 

4 Kartisli Köyü Ermeni Protestan Mektebi Erkek 30 Osip Efendi 

ANTAKYA KAZASI 


Habip Neccar Mektebi 






1324-1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.


___________________________________________________________________________________ 

Köprüba Mektebi 








Affan Mektebi 








Saha Mektebi 








Dörtayak Mektebi 









Süveydiye Nahiyesi ptidai Mektepleri 

Luya Köyü Mektebi 






1323-1324 : 1 Muallim, 25 Talebe.

ORSAM 


 


Mirakiye Köyü Mektebi 






Mueyrun Köyü Mektebi 








Celiye Köyü Mektebi 






Karamurt Nahiyesi ptidai Mektepleri 

Abdi Köyü Mektebi 







Menkuliye Köyü Mektebi 






Telil Henbelas Köyü Mektebi 




578


___________________________________________________________________________________ 


Saylca Köyü Mektebi 




1322-1323 : 1 Muallim, 17 Talebe 



Harbiye Nahiyesi ptidai Mektepleri 

Dersuniye Köyü Mektebi 







Ferye Köyü Mektebi 







Yaktu Köyü Mektebi 







Badadiye Köyü Mektebi 





1323 : 1 Muallim, 09 Talebe 


1326 : 1 Muallim, 06 Talebe.

ORSAM 


 


Antakya Mülki Rütiye Mektebi 

1308-1312 : 4 Muallim. 

1313-1315 : 4 Muallim, 1 Kapc. 

1316-1317 : 3 Muallim, 1 Kapc 52 Talebe. 



1323 : 4 Muallim, 1 Kapc, 55 Talebe. 



DLP KAZASI 

Sra 

No 

A. Gayrimüslim ptidai Okullar 



580 

Talebe 

Says 

Muallimin Ad 

1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 25 Botrus Hori Efendi 

2 ngiliz Protestan Cemaati Mektebi 

Erkek 20 Yusuf Efendi 


Sra 

No 


Talebe 

Says 

1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 27 Münhal 

Muallimin Ad 

2 Rum Protestan Mektebi Erkek 23 Yusuf Abbut Efendi 


Sra 

No 


Talebe 

Says 

Muallimin Ad 

1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 30 emas Pols Efendi 

2 Rum Protestan Mektebi Erkek 10 Yusuf Abbut Efendi 

3 Rum Protestan Mektebi Kz 6 Yusuf Abbut Efendi 


dlip Mülkiye Rütiye Mektebi 


1317-1318 : 1 Muallim ve 28 Talebe. 

1319 : 2 Muallim ve 49 Talebe.


___________________________________________________________________________________ 






HARM KAZASI 


Harim ptidai Mektebi 






Kefri Teharim Mülkiyr Rütiye Mektebi 

1309 : 1 Muallim ve 1 Kapc. 

1310 : 2 Muallim. 





RAKKA KAZASI 


Rakka ptidai Mektebi 




Rakka Mülkiye Rütiye Mektebi 






1322 : 2 Muallim, 1 kapc ve 35 Talebe. 

1326 : 2 Muallim, 1 kapc ve 20 Talebe.

ORSAM 


 

BELEN KAZASI 


Belen ptidai Mektebi 




1322 : 1 Muallim, 32 Talebe 




Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308-1310 : 1 Muallim ve 1 Kapc. 

1312 : 2 Muallim. 

1313 : 1 Muallim. 











MARE KAZASI 


Mare Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308 : 2 Muallim, 1 Kapc. 

1309 : 2 Muallim. 


1312-1313 : 2 Muallim. 

1314 : 2 Muallim, 1 Kapc. 








582


___________________________________________________________________________________ 

BÂB KAZASI 


Bâb Mülkiye Rütiye Mektebi 


1312-1313 : 2 Muallim. 


1315-1316 : 2 Muallim. 









CSR- UÛR KAZASI 


Cisr-i Yukar Mahallesi Mektebi 




Cisr-i imaliye Mahallesi Mektebi 




Belemun Köyü Mektebi 






Batibat Köyü Mektebi 



1324-1326 : 1 Muallim, 11 Talebe.

ORSAM 


 

Canudiye Köyü Mektebi 



Bedama Nahiyesi Mektebi 



Kaston Köyü Mektebi 


Kaniye Köyü Latin Mektebi 





Kaniye Köyü Latin Kz Mektebi 

1326 : 1 Bayan Muallim, 15 Kz Talebe. 

Yakubiye Köyü Ermeni Mektebi 





Yakubiye Köyü Ermeni Kz Mektebi 

1326 : 1 Bayan Muallim, 11 Talebe. 

Cisir Mektebi 


Cisr-i uûr Kazas Ordu Nahiyesi Mektepleri 

Ordu ptidai Mektebi 


Ordu ptidai Kz Mektebi 


Rum Milleti Mektebi 


Caksuniye Köyü Mektebi 


584


___________________________________________________________________________________ 

Ordu Camii Arap Mektebi 


Ordu Camii Arap Kz Mektebi 


Eski Cami Köyü Mektebi 


Eski Cami Köyü Kz Mektebi 

1326 : 1 Bayan Muallim, 25 Talebe. 

Aa Terzi Köyü Mektebi 


Halisma Köyü Mektebi 


Kendun Köyü Mektebi 





Hisarck Köyü Mektebi 




Klak Köyü Mektebi 





Sanfur Köyü Mektebi 


Karacurin Köyü Mektebi 


Tamamiye Köyü Mektebi 





ORSAM 


 


Karaköse Köyü Mektebi 





Bezge Köyü Mektebi 




Krkbçak Köyü Mektebi 


Yenice Köyü Mektebi 




rice Köyü Mektebi 


Cisr-i uûr Kazas Mazik Nahiyesi Mektepleri 

Mazik ptidai Mektebi 




B. Rütiye Mektepleri: 

Cisr-i uûr Mülkiye Rütiye Mektebi 


1312-1316 : 2 Muallim. 


1318 : 2 Muallim. 





1323 2 Muallim, 1 kapc ve 48 Talebe. 



586


___________________________________________________________________________________ 

Ordu Nahiyesi Mülkiye Rütiye Mektebi 




C. Gayrimüslim ptidai Okullar 

Gayrimüslim ptidai Okullar (1321) 


Bulunduu Yer 

Muallimin Ad 

1 Katolik Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Avadis Efendi 

2 Katolik Mektebi Kz 15 Kesb Köyü Mir Haliye Hanm 

3 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Ohannes Efendi 

4 Ermeni Mektebi Kz 25 Kesb Köyü Hatun Hanm 

5 Protestan Mektebi Erkek 65 Kesb Köyü Agop Efendi 

6 Protestan Mektebi Kz 34 Kesb Köyü Meryem Hanm 

Gayrimüslim ptidai Okullar (1322-1323) 


Bulunduu Yer 

Muallimin Ad 




4 Protestan Mektebi Kz 27 Kesb Köyü Hatun Hanm 


6 Ermeni Mektebi Kz 37 Kesb Köyü Meryem Hanm 



Bulunduu Yer 

Muallimin Ad 




4 Protestan Mektebi Kz 30 Kesb Köyü Meryem Hanm 


6 Ermeni Mektebi Kz 21 Kesb Köyü Hatun Hanm

ORSAM 


 



588 

Bulunduu Yer 

Muallimin Ad 

1 Katolik Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Serkis ve Edvar Efendi 

2 Katolik Mektebi Kz 12 Kesb Köyü Roza Hanm 

3 Latin Mektebi Erkek 15 Kesb Köyü Edvar Efendi 

4 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Steyad Efendi 

5 Ermeni Mektebi Kz 20 Kesb Köyü Monoe Hanm 

6 Protestan Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Avadis Efendi 

7 Protestan Mektebi Kz 20 Kesb Köyü Rike Hanm 

8 Ermeni Mektebi Erkek 25 Karaturan Haji Efendi 

9 Latin Mektebi Erkek 10 Karaturan ükrü Efendi 

10 Protestan Mektebi Erkek 15 kizoluk Bedros Efendi 

11 Latin Mektebi Erkek 10 Çnarck Ohannes Efendi 

CEBEL- SEM’ÂN KAZASI 


Andan Köyü Mektebi 





Kefir Da’il Köyü Mektebi 




1326 Cebel-i Sem’ân Mülkiye Rütiye Mektebi 

MÜNBÇ KAZASI 


Tal Höyük Köyü Mektebi 







___________________________________________________________________________________ 

Arap Hasan Köyü Mektebi 




Hafse Köyü Mektebi 




Hamidiye ptidai Mektebi 

1308-1312 : 2 Muallim, 1 Kapc. 


Hamidiye Rütiye Mektebi 

1313 : 2 Muallim. 










Urfa Merkez Livaya Bal Kazalarn 

Okul ve Kadrolar 

URFA KAZASI 

D. ptidai Mektepler 

rfaniye Mektebi: 

1315–1316 : 2 Muallim, 105 Talebe. 

1317–1320 : 2 Muallim. 





Feyziye Mektebi: 

1315–1316 : 2 Muallim,65 Talebe. 

1317–1320 : 2 Muallim. 


ORSAM 


 


Hayriye Mektebi: 


1317–1319 : 4 Muallim. 

1320 : 2 Muallim. 





Sadiye Mektebi: 



1317–1320 : 2 Muallim. 


Kz Mektebi: 

1321 : 1 Muallime, 50 Kz Talebe. 



1324–1326 : 3 Muallime, 1 Hademe ve 48 Kz Talebe. 

E. Rütiye Mektebi 

Urfa Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308–1310 : Birinci Muallim, kinci Muallim ve Kapc. 

1312–1313 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kapc. 

1314 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kapc. 

Talebe Says: 67 

1315–1317 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kapc. 

Talebe Says: 55 

F. dadi Mektebi 

Urfa Mülkiye dadi Mektebi 

1318 : Birinci Muallim, kinci Muallim ve Rika Muallimi. 

1319–1320 : Müdür, Birinci Muallim, kinci Muallim ve Rika Muallimi. 

1321 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Eya Bilimi, Hfzz Shha, 

Franszca, Arapça, Farsça, Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, 

Usul Defteri, Hesap, Corafya Muallimleri. Gözetmen Says: 1 Hademe 

Say: 3, Müslüman Talebe Says: 82, Gayrimüslim Talebe Says: 

28 

590


___________________________________________________________________________________ 

1322 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Franszca, Arapça, Farsça, 

Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Hesap ve Corafya Muallimleri. 

Gözetmen Says: 1, Hademe Say: 2, Talebe Says: 85 

1323 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Franszca, Arapça, Farsça, 

Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Hesap ve Corafya Muallimleri. 

Hademe Say: 2, Talebe Says: 96 

1324 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Franszca, Farsça, Arapça, 

Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Hesap, Hendese ve Corafya 

Muallimleri. 


1326 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Franszca, Farsça, Ahlak, Resim, 

Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Arapça, Hesap, Hendese ve Corafya Muallimleri. 


G. Sanayi Mektebi 

Urfa Sanayi Mektebi 

1324–1326 : Müdür, Ders Muallimi, Marangoz Muallimi, Demirci Muallimi ve 

Kundurac Muallimi. 

Sanayi Mektebi Komisyonu: 

1324–1326 :Bakan (Mutasarrf Bey), Üyeler; 2.Bakan (Müftü Efendi), Ziraat 

Bankas Memuru, Sanayi Mektebi Müdürü, Kâtip ve 5 kiilik üye. 

BRECK KAZASI 


Birecik ptidai Mektebi 






Birecik Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308–1314 : 3 Muallim, 1 Kapc. 

1315–1319 : 3 Muallim, 1 Kapc ve 55 Talebe. 


ORSAM 


 





Nizip Rütiye Mektebi 





RUMKALE KAZASI 


Rumkale Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308–1312 : 2 Muallim, 1 Kapc. 



1320–1322 : 3 Muallim, 1 Kapc, 60 Talebe. 


1324–1326 : 2 Muallim, 1 Kapc, 43 Talebe. 

SURUÇ KAZASI 


Merkez ptidai Mektebi 







1324–1326 : 1 Muallim 

Ziyaret Köyü ptidai Mektebi 






1324–1326 : 1 Muallim 

Karaköy ptidai Mektebi 


592


___________________________________________________________________________________ 




1324–1326 : 1 Muallim 

avk Köyü ptidai Mektebi 






1324–1326 : 1 Muallim 

Arslanta Köyü ptidai Mektebi 

1317 : 1 Muallim,43 Talebe. 


1321 : 1 Muallim,30 Talebe. 


1324–1326 : 1 Muallim. 

Mara Merkez Livaya Bal Kazalarn 

Okul ve Kadrolar 

MARA KAZASI 


Darü’l-Hamd Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 




Gülen-i Edep Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 




Edebiye Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 



1324–1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.

ORSAM 


 

Hayriye Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 




Naciye Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 






Kandahar Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 





Necmü’l-Maarif Mektebi : 

1318 : 1 Muallim. 




emsü’l-Maarif Mektebi 





Hamidiye Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 



Kz Mektebi 

1322–1323 : 1 Muallime ve 35 Kz Talebe. 

1324-1326.1 : 1 Muallime ve 50 Kz Talebe. 

B. Rütiye Mektebi 

Mara Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kapc. 

594


___________________________________________________________________________________ 

Talebe Mevcudu: 220 

1309 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rika Muallimi ve 

Kapc. Talebe Mevcudu: 220 

1310 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rika Muallimi ve 

Kapc. Talebe Mevcudu: 186 

1312 : Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Franszca Muallimi, 

Rika Muallimi ve Kapc. 

1313–1317 : 1 Müdür, Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Franszca 

Muallimi, Rika Muallimi ve 1 Kapc. 

1318–1319 : 1 Müdür, Birinci Muallim, kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rika 

Muallimi, Akide Muallimi ve 1 Kapc. 

C. dadi Mektebi 

Mara dadi Mülkiye Mektebi 

1320 : 1 Müdür, 2 Muavin, 5 Muallim, 1 Gözetmen. 

1321 : 1 Müdür, 1 Muavin, 8 Muallim, 2 Hademe, 1 Gözetmen. 

1322 : 1 Müdür, 7 Muallim,1 Hademe, 1 Gözetmen. 

1323–1326 : 1 Müdür, 8 Muallim ve 2 Hademe. 

Öretilen Dersler : Kitabet, Osmanl Dili, Eya Bilimi, Ziraat, Tarih, Franszca, 

Farsça Dili, Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Ahlak Bilgisi, Usul Defteri, Franszca 

Dili, Ermenice Dili, Arapça Dili, Türkçe, Cebir, Hesap (Teorik ve Pratik), Hendese, 

Corafya ve Jimnastik. 

1324- Talebe Mevcudu 

Seneler Talebe says 

Birinci Sene 37 

kinci Sene 30 

Üçüncü Sene 26 

Dördüncü Sene 13 

Beinci Sene 15 

Yekûn 121 

1326- Talebe Mevcudu 

Seneler Talebe says 

Birinci Sene 43 

kinci Sene 27 

Üçüncü Sene 26 

Dördüncü Sene 18 

Beinci Sene 8 

Yekûn 120

ORSAM 


 

Sra 

No 

D. Gayrimüslim Okullar 

1324- Gayrimüslim Okullar 


596 

Talebe 

Says 

1 ptidai Katolik Mektebi Erkek 200 Hatuniye 

2 ptidai Katolik Mektebi Kz 100 Hatuniye 

Bulunduu Yer 

3 Rütiye Ermeni Mektebi Erkek 75 ekerli Caddesinde 

4 ptidai Ermeni Mektebi Kz 35 ekerli Caddesinde 

5 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 80 ekerli Caddesinde 


7 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 80 Kale Alt 

8 ptidai Ermeni Mektebi Kz 50 Kale Alt 

9 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 100 Torakl 

10 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 100 Çarba 

11 Yüksek Protestan Mektebi Erkek 12 Zonbatanl 

12 Yüksek Protestan Mektebi Kz 100 Zonbatanl 

13 Rütiye Protestan Mektebi Erkek 100 Bahtiyar Yokuu 

14 ptidai Protestan Mektebi Erkek 300 Bahtiyar Yokuu 

15 ptidai Protestan Mektebi Erkek 200 ekerdere 

16 ptidai Protestan Mektebi Kz 80 ekerdere 

17 ptidai Protestan Mektebi Erkek 100 Akdere 

18 ptidai Protestan Mektebi Kz 50 Akdere 

19 Rütiye Latin Mektebi Erkek 50 Çukuroba 

20 ptidai Latin Mektebi Kz 75 Çukuroba 

21 ptidai Latin Mektebi Kz 75 Çukuroba 

22 ptidai Yahudi Mektebi Erkek 25 ekerdere 

Sra 

No 

1326- Gayrimüslim Okullar 


Talebe 

Says 

1 Yüksek Protestan Mektebi Erkek 15 Sarveli 

2 Yüksek Protestan Mektebi Kz 95 Sarveli 

Bulunduu Yer 

3 Rütiye Protestan Mektebi Erkek 100 Bahtiyar Yokuu 

4 ptidai Protestan Mektebi Erkek 200 Bahtiyar Yokuu


___________________________________________________________________________________ 

5 ptidai Protestan Mektebi Erkek 150 ekerdere 

6 ptidai Protestan Mektebi Kz 85 ekerdere 

7 ptidai Protestan Mektebi Erkek 95 Akdere 

8 ptidai Protestan Mektebi Kz 50 Akdere 

9 Rütiye Ermeni Mektebi Erkek 75 ekerli Caddesinde 


11 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 85 ekerli Caddesinde 


13 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 75 Kale Altnda 

14 ptidai Ermeni Mektebi Kz 50 Kale Altnda 

15 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 95 Kümbet 

16 ptidai Ermeni Mektebi Erkek 100 Çarba’nda 

17 ptidai Katolik Mektebi Erkek 150 Hatuniye Caddesi 

18 ptidai Katolik Mektebi Kz 100 Hatuniye Caddesi 

19 Rütiye Latin Mektebi Erkek 100 Abaraba’nda 

20 Rütiye Latin Mektebi Kz 150 Abaraba’nda 

21 ptidai Yahudi Mektebi Erkek 25 ekerli 

ELBSTAN KAZASI 






1324 : 1 Muallim. 



Elbistan Mülkiye Rütiye Mektebi 

1308–1310 : 3 Muallim ve 1 Kapc. 

1312 : 4 Muallim. 

1313–1314 : 3 Muallim ve 1 Kapc. 

1316 : 4 Muallim ve 1 Kapc. 



1320–1321 : 2 Muallim ve 81 Talebe. 

1322–1323 : 3 Muallim, 1 Kapc ve 85 Talebe. 

1324 : 2 Muallim.

ORSAM 


 


ANDIRIN KAZASI 






Andrn Mülkiye Rütiye Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 

1319–1323 : 2 Muallim. 

Göksun Mülkiye Rütiye Mektebi 

1318 : 1 Muallim. 

1319–1320 : 2 Muallim. 

598


___________________________________________________________________________________ 

9- HALEP VLAYETNN ERAF VE LERGELENLER 

Nakibü’l-Eraf Kaymakam Sayyadizade Seyit Mehmet Ebu’l-Hadi 

(Sadr- Rumeli Payesi) 

Maliye Meclisi Üyesi Sayyadizade Seyit Abdülrezzak (Sadr- Anadolu) 

Mukayydzade Mehmet Mirat (Edirne Paye-i Mücerredi) 

Maraizade Hac Hasan (zmir Paye-i Mücerredi) 

Müftüzade eyh Mehmet Efendi (zmir Paye-i Mücerredi) 

Talaszade eyh Mehmet (zmir Paye-i Mücerredi) 

Keyyalizade eyh smail (zmir Paye-i Mücerredi) 

Zerkazade eyh Mehmet (zmir Paye-i Mücerredi) 

Hayrullahzade eyh Mehmet (zmir Paye-i Mücerredi) 

Nisanizade eyh Nisan (zmir Paye-i Mücerredi) 

Huluyizade eyh Mahmut Esad (zmir Paye-i Mücerredi) 

Keyyalizade eyh brahim (zmir Paye-i Mücerredi) 

Maarif Nezareti Tefti ve Muayene Heyeti Üyesi Kevkebizade Mesut Ebu Es-Suud 

(zmir Paye-i Mücerredi) 

Cizyezade Mehmet Ataullah (Edirne Müderrisi) 

Keyyalizade shak (Bursa Müderrisi) 

Keyyalizade Abdülcabbar (Bursa Müderrisi) 

Emirizade Musa (Müderris) 

hlasizade eyh Abdullah Esad (Bursa Müderrisi) 

Hayrullahzade Abdülkadir (Edirne Müderrisi) 

Mukayydzade Mehmet Arif (Kibar- Müderrisin) 

Mukayydzade Mehmet Fazlullah (Edirne Müderrisi) 

Müezzinzade eyh Abdülkadir (Revs Müderrisi) 

Zaptiye Nazr Güranizade Ahmet efik Paa (Vezir) 

Cemiyet-i Rüsumiye Üyesi Sayyadizade Seyit Hasan Halit Bey (Bâlâ) 

Temyiz Mahkemesi Üyesi Güranizade Hüsnü Bey (Bâlâ) 

Sayyadizade Mustafa Bey (Bâlâ) 

Evkaf dare Meclisi Üyesi ve Umum Vilayetler Evkaf dareleri Müfettii Niyalzade 

Hac Ahmet Kadri Bey (Ulâ) 

Telgraf ve Posta Mektupçusu Bekir Sdk Bey (Ulâ) 

Adana Vali Muavini Nasri Bey (Ulâ) 

ura-y Devlet Üyesi Selim Ra’d Efendi (Ulâ) 

ehremaneti Meclis Üyesi Nasrullah Antakî Efendi (Ulâ) 

Bâb ve Alay Seraskeri Divan Harp- Mahsus Müdde-i Umumilii Bakâtibi 

Hasrizade Beir Mecdi Efendi (Ulâ) 

Mellahzade Mehmet Mer’i Paa (Rumeli Beylerbeyi) 

Cabbarizade Mehmet Nafi Paa (Mirmiran) 

Cabbarizade Mehmet Esad Paa (Mirmiran) 

Hamevizade Abdurrahman Hilmi Efendi (Ulâ Sanisi) 

Dellalbazade Haim Efendi (Ulâ Sanisi) 

Zaptiye Nezareti Tahkiki Memuru Hasrizade Mehmet Helal Efendi (Ulâ Sanisi)

ORSAM 


 

Corci Antakî Efendi (Ulâ Sanisi) 

Emin Antakî Efendi (Ulâ Sanisi) 

Amedi Divan Halifelerinden Niyalzede Mehmet Cemil Efendi (Ulâ Sanisi) 

Yoraniye ehbenderi Beir Antakî Efendi (Ulâ Sanisi) 

Halep Mevlevi Postniini Amil Çelebi’nin olu Kemal Bey (Ulâ Sanisi) 

ükrü Vekil Efendi (Mütemayiz) 

Müderriszade Hasan Tahsin Bey (Mütemayiz) 

Halep Dava Vekillerinden Toros Zeki Efendi (Mütemayiz) 

Fethullah Hayat Efendi (Mütemayiz) 

Saram Bey-Yanbolu imendifer Hatt Komiseri Antuan Hayat Efendi (Mütemayiz) 

Musul Mektubi Muavini Safvet Bey (Mütemayiz) 

Badat Vilayeti Emlak- Seniye Muhasebecisi Selim Zalom Efendi (Mütemayiz) 

Zaptiye Nezareti Mektubi Kalemi Mümeyyizi Cabbarizade hsanullah Efendi 

(Mütemayiz) 

Basra Hazine Dava Vekillerinden Yusuf Diyab Efendi (Mütemayiz) 

Beyazidzade Nuri Efendi (Saniye) 

Müderriszade Sabit Efendi (Saniye) 

Abdiefendizade Hasan Rza Efendi (Saniye) 

Kudsizade Takiyyüddin Efendi (Saniye) 

Rukbizade Mehmet Rfat Efendi (Saniye) 

ehremaneti Meclisi Üyesi Zeki Megamiz Efendi (Saniye) 

erifzade Mehmet Hasib Bey (Saniye) 

Dersaadet Dava Vekillerinden Dergezenlizade Hasan Rza Efendi (Saniye) 

Halep Dava Vekillerinden Corci Açkba Efendi (Saniye) 

Güranizade Mahmut Efendi (Saniye) 

Keyyalizade Mehmet Faiz Efendi (Saniye) 

Basil Antakî Efendi (Saniye) 

Dâhiliye Nezareti Mektubi Kalemi Halifelerinden Niyalzade Hac Hikmet Bey 

(Saniye) 

erifzade Hasan Bey (Saniye) 

Müderriszade Ahmet Zarif Efendi (Salise) 

Suriye Vilayeti Mektubi Muavini shakzade Halil Efendi (Salise) 

Müderriszade Hasib Efendi (Salise) 

Selanik stinaf Mahkemesi Bakâtibi Kâtipzade Beir Efendi (Salise) 

Cerrahkatayezade Mehmet Beir Efendi (Salise) 

Cerrahkatayezade Mehmet Nuri Efendi (Salise) 

Haririzade Nuri Efendi (Salise) 

Corci Hayat Efendi (Salise) 

brahimpaazade Hakk Bey (Salise) 

Eczac Fethullah Riyal Efendi (Salise) 

Askeri Erzak Müteahhidi Musa Müni Efendi (Salise) 

Maliye Umum Muhasebe Tetkik Kalemi Halifelerinden Kalecizade Mehmet Efendi 

(Salise) 

ehremaneti Meclisi Üyelerinden Bedii Nuri Bey (Salise) 

Müderriszade Mehmet Fuat Bey (Salise) 

Msr’da El-Ümran Gazetesi mtiyaz Sahibi Abdülmesih Antakî Efendi (Salise) 

600


___________________________________________________________________________________ 

Cemil Megamiz Efendi (Salise) 

lyas Abidini Efendi (Salise) 

Abdullah Salim Efendi (Saniye) 

Halep Dava Vekillerinden ükrü Esved Efendi (Salise) 

Telgraf ve Posta Nezareti Muhasebe Kalemi Kâtiplerinden Naci Efendizade 

Abdülgaffur Hamid Efendi (Salise) 

Radovite Kaymakam Hasrizade Mustafa Sati Efendi (Salise) 

Cabbarizade Mehmet Fahir Efendi (Rabia) 

David Binto Efendi (Rabia) 

Keyyalizade Tahir Efendi 

Rufaizade Seyit Safvet Efendi 

Simontob Müni Efendi 

Kostaki Hamsi Efendi 

Süryani-Katolik Rahiplerinden Kas lyas elhat Efendi 

Mihail Mehmelci Efendi 

Habib uravi Efendi 

Reid Hayat Efendi 

Beir Belit Efendi 

Hafzzade Ahmet Aa 

Hac Hasan El-Bebenzade Hac Abdülvahab Efendi 

ANTEP KAZASI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, 

NAN VE MADALYA LE TALTF EDLENLER 

Ad 

Tahran Eski Sefiri Münif Paa 

Taiz Eski Mutasarrf Msrzade Arif 

Efendi 

Adana Eski Valisi Faik Paa 

Rütbe 

601 

Osmanî 

Mecidi 

Vezir 1 - 

Madalya 

Altn ve Gümü mtiyaz, 

Hicaz ve Girit Madalyalar 

Ulâ 3 - - 

Rumeli Beylerbeyi 

2 1 - 

Battal Beyzade Tahir Bey Mütemayiz - - Hicaz Madalyas 

Cenanizade Mehmet Ali Bey Salise - - - 

Fazl Aazade Nuri Bey Salise - - - 

eyhzade Abdullah Efendi Salise - - - 

Çetcizade Hac Abdullah Efendi Salise - - - 

Kethüdazade Mustafa Efendi Salise - - - 

Istrapzade Mehmet Ali Cevdet Efendi Salise - - - 

Müfüzade Hasan Efendi Salise - - -

ORSAM 


 

Hanefizade Hac Abdurrahman Efendi Salise - - - 

Muharremzade Mustafa Lebip Efendi Kapcba - - - 

Ermeni Murahhas Vekili Ser piskopos 

Karabet Efendi 

602 

- - 3 - 

Msrlzade Abdullah Efendi Müderris - - - 

Reji Nezareti Muavini smail Cenabi 

Bey 

Ula - - - 

Sümbeki Kaymakam Halit Efendi Saniye - - - 

Beyolu Bidayet Mahkemesi 

Müstantk Üyesi hsan Bey 

stiare Odas Muavinlerinden evket 

Cenabi Bey 

Saniye - 4 - 

Saniye 4 3 ftihar Madalyas 

KLS KAZASI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, NAN VE 

MADALYA LE TALTF EDLENLER 

Ad 

Düyun-i Umumiye Komiseri Mehmet 

Sait Bey Bâlâ 1 1 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Altn ve Gümü mtiyaz 

Madalyas, Altn 

Liyakat Madalyas 

Necef Kaymakam Rait Paa Mîrmîran 802 - - - 

Sait Aazade Selim Aa stabl- Amire 803 - 3 - 

Hüseyin Hilmi Efendi stabl- Amire - - - 

Hocazade Abdurrahman Efendi Müderrisin Kibar - - 

Gümü Liyakat madalyas 

Hac Fazl Aazade Yusuf Aa Rabia - - - 

Canboatzade Hac Yusuf Bey Hamise - - - 

Hocazade brahim Efendi Musla-i Sahn - - - 

Hocazade Mehmet Münir Efendi Musla-i Sahn - - - 

802 Beylerbeyi. 

803 Kapcba’ndan yukar ve Emirü’l-Ümera payesinden aa mülkiye rütbesidir.


___________________________________________________________________________________ 

Salih Efendizade Asm Efendi Bursa Müderrisi - - - 

Hac Abdülselam Efendizade Ahmet 

Efendi 

Hac Abdülselam Efendizade Hamet 

Efendi 

Edirne Müderrisi - - 

Müderris - - - 

Asm Efendi Bursa Müderrisi - - - 

ANTAKYA KAZASI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, NAN VE 


Ad 

603 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Bereketzade Hac Rfat Efendi Ula Sanisi 3 3 - 

Halef Aazade Hac Abdulvahit Aa Ula Sanisi - - - 

Bereketzade Rafet Efendi Saniye - 5 - 

Müftüzade Hac Mehmet Efendi Saniye - - - 

Nakipzade Muhyettin Paa Mirmiran - - - 

Resulzade Mehmet Aa Salise - - - 

Bereketzade Hasan Raif Bey Salise - - - 

Tosyuvi Müftüzade Hac Neet Efendi Salise - - - 

Balczade Hac Fehmi Efendi Salise - - - 

Balczade Hac Ziya Efendi Salise - - - 

Dâhiliye Nezareti Eski Mektubi Kalemlerinden 

Halef Aazade Mustafa Süreyya Bey 

Bâb- Âli stiare Odas Muavinlerinden 

Bereketzade Selahattin Suphi Bey 

Salise - - - 

Salise - - - 

Mardinzade Hanna Efendi Salise - - - 

Civelekzade Hac Mustafa Aa - - 3 - 

Çeçenzade Hac Abdulcelil Efendi Musla-i Sahn 

Sandkl Eski Naibi Cemalizade Mehmet Nihat 

Efendi 

Nakibü’l-eraf Kaymakam Resulzade Seyit 

Ahmet Naci Efendi 

Musla-i Sahn - - - 

Musla-i Süleymaniye 

Müftüzade Hac Galip Efendi Musla-i Süleymaniye 

- - - 

- - -

ORSAM 


 

Kâtipzade Kazm Efendi Müderris - - - 

Reit Aazade Hac Nihat Efendi Müderris - - - 

Reit Aazade Hac Reit Efendi Müderris - - - 

Sipahizade Hac Bekir Efendi Müderris - - - 

Kâtipzade Kazm Efendi Müderris - - - 

Mardiros Efendi Müderris - - - 

Süveydiyeli Mecuzade Süleyman Aa - - 5 - 

MARE KAZASI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, 

NAN VE MADALYA LE TALTF EDLENLER 

Ad 

604 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Sayyadizade Mustafa Paa Rumeli Beylerbeyi - - - 

Nakibü’l-Eraf Kaymakam Harekizade 

Nevres Paa 

Mirmiran 3 2 - 

Harekizade Hac Mehmet Efendi Mütemayiz - - - 

Harekizade Hac Ahmet Efendi Salise - - - 

Harekizade Hac Sami Bey Salise - - - 

Haneyhvanl Hac Faris Efendi Rabia - - - 

Mevali eyhi Abdülkerim Bey Kapc Ba - - - 

Haneyhvanl brahim Aa Necim - - 4 - 

Haneyhvanl Mehmet bri Efendi - - 4 - 

Hedidi eyhi Salih El-Çarh - - 4 - 

Anze eyhlerinden eyh Ferhan - - 5 - 

Seyyit Ali El-Hezzam Hz. Torunlarndan 

Seyyit Mehmet Ali Ef. 

- - 3 - 

eyh Ah El-Fil Efendi - - 5 - 

eyh Mehmet Dervi Efendi - - 5 -


___________________________________________________________________________________ 

CSR- UGUR VE RAKKA KAZALARI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN 

RÜTBE, NAN VE MADALYA LE TALTF EDLENLER 

Ad 

Nakibü’l-Eraf Kaymakam Hac Mehmet 

Efendizade eyh Ahmet Efendi 

605 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

zmir Payesi - - - 

Derköeli Bereketzade Abdülkadir Efendi Bursa Müderrisi - - - 

Derköeli Bereketzade Ahmet Efendi Bursa Müderrisi - - - 

Airet eyhlerinden Hüveyyid El-ela Aa 

(Rakka) 

Zor Sanca Eski Belediye Reisi brahim Bey 

(Rakka) 

- - 4 - 

Rabia - - - 

URFA SANCAI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, NAN VE 


Ad 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

eyhzade Hüseyin Paa Mirmiran - - - 

Hammudizade Mehmet Hilmi Paa Mirmiran - 3 - 

Hac Hüseyin Aazade Mustafa Lami Bey Mütemayiz - - - 

Hamevizade Mehmet Bey Mütemayiz - - - 

Temiz Mahkemesi Üyelerinden Mehmet Mazhar 

Efendi 

uray Devlet Üyelerinden Mahmut Nedim 

Paa 

Mender Anadolu - 1 - 

Rumeli 2 1 - 

eyh Hasan Enendi zmir Payesi - - - 

Mamuzade Hac Mahmut Aa Ula Sanisi - 3 - 

Kürekçizade Mahmut Nedim Efendi Kabcba - - - 

Hac Kamilzade Hac Bakr Efendi Saniye - - - 

Nakibü’l-Eraf Hac Seyit Ahmet Efendi - 3 - - 

Müftü eyh Müslim Efendizade Ömer Efendi Müderris - - - 

Çaykap Nahiyesi Erafndan Nebi Beyzade 

Hüseyin Paa 

Mirmiran - - - 

Kürekçizade Osman Remzi Efendi Salise - - -

ORSAM 


 

Eski Evkaf Müdürü Mustafa Efendi Salise - - - 

Süryani Kadim Milletinden Aru Efendi Salise - - - 

Hac Hüseyin Aazade Halil Aa Salise - - - 

Cebrail Numan Efendi Salise - - - 

BRECK VE RUMKALE KAZALARI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN 


Ad 

606 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Hac Zekeriya Efendi (Birecik) Rabia - - - 

Latifzade Reit Efendi (Rumkale) - - 5 - 

MARA SANCAI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, NAN VE 


Ad 

uray Devlet Maliye Dairesi Üyelerinden 

Bayaztzade Hüseyin Nazm Bey 

stanbul Adliyesi stinaf Cinayet Ksm 

Bakan Necipefendizade Hilmi Bey 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Bâlâ 2 1 - 

Bâlâ 2 1 - 

Erzurum Valisi Ataullah Bey Bâlâ 3 2 - 

stanbul Tetkikat-i er’iye Azasndan 

emiefendizade Lemi Efendi 

Erzincan Sanca Mutasarrf Bayaztzade 

Mahmut Paa 

Bursa Çiftlik Hümayun Nazr 

Mesutefendizade Sadi Efendi 

Diyarbakr Vali Vekili Bayaztzade Mahmut 

Arif Paa 

Evkaf Hümayun Baveznedar 

Emirmahmutzade Huldi Efendi 

Van ve Bitlis Vilayetleri Adliye Müfettii 

Avarzade smail Semi Bey 

Harameyin 2 1 - 

Mirmiran - - - 

stanbul - - - 

Rumeli Beylerbeyi 2 - - 

Ula Sanisi 3 3 - 

Mütemayiz - - - 

Bayaztzade Mehmet Lütfi Bey Mütemayiz 4 - - 

Harlafyan Agub Efendi Mütemayiz 3 - - 

Karahisar Sanca Tahrirat Müdürü Mütemayiz - - -


___________________________________________________________________________________ 

Bayaztzade Süleyman Bey 

Kazganczade Yahya Efendi Müderris - - - 

Bayaztzade Sait Bey Kapcba - - - 

Suruç Kazas Kaymakam Bayaztzade 

Yaver Bey 

Kozan Sanca Tahrirat Müdürü 

Kuraefendizade Talat Efendi 

Bahçe Kazas Kaymakam Bayaztzade 

Yaver Bey 

607 

Saniye 4 - Gümü Liyakat 

Saniye 4 - - 

Saniye - - - 

Bilezikciyan Nazrit Efendi Saniye - - - 

Bayaztzade Abdülkadir Paa Mirmiran - - - 

Bayaztzade Mehmet Rütü Bey Salise - - - 

Ramazanzade Halil Efendi Salise - - - 

Ksakürekzade Mustafa Remzi Bey Salise - - - 

Ahmetpaazade Musa Kazm Bey Salise - - - 

Ahmetpaazade Feyzi Bey Salise - - - 

Muzmanzade Halil Süreyya Efendi Salise - - - 

Urfa Vergi Memuru Necipefendizade 

Dervi Efendi 

Adana Vilayeti Sandk Emini 

Muzmanzade Ali Mümtaz Efendi 

Salise - - - 

Salise - - - 

Herlakyan Avadis Aa Salise - - - 

Askeri Erzak Müteahhidi Herlakyanzade 

Agop Efendi 

Salise - - - 

Bilezikciyan Ermanak Efendi Salise - - - 

Bilezikciyan Nazrit Efendi Salise - - - 

Herlakyan Abrahim Efendi Salise - - - 

Herlakyan Osep Efendi Salise - - - 

Herlakyan Kirkor Efendi Salise - - - 

Bocanyanzade Tabip Estefan Efendi Salise - - - 

Dedezade Veysel Efendi Salise - - - 

Bayaztzade Feyzi Bey Salise - - - 

Dedezade Ömer Lütfi Eendi Salise - - - 

Aar Kaymakam Karaköçekzade Mahmut 

Efendi 

Rabia - - - 

Aydn Sanca Evkaf Müdürü evket Rabia - - -

ORSAM 


 

Efendizade Ahmet Efendi 

Eski Belediye Kâtibi Hayri Efendi Rabia - - - 

Mevlevi Postniini Selim Dede Efendi - 4 4 - 

ZEYTUN KAZASI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, NAN VE 


Ad 

608 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

orbaczade Gararos Aa - - 4 - 

Nazret Aa - - 5 - 

ELBSTAN KAZASININ ERAFI VE PADAH TARAFINDAN 


Ad 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Akka Eski Naibi Halil Esat Efendi Devriye Mevalisi - - - 

Halep Vilayeti Mektubi Mümeyyizi Seyit 

Ahmet Efendi 

Saniye - 5 Hicaz Madalyas 

Emekli lmiyelerden Ali Rza Efendi Edirne Payesi - - - 

Hudeyde Ticaret Eski Bakan Ali Efendi Saniye - - - 

Ardahan Erafndan Ali Efendi Salise 4 - - 

shak Hakk Efendi Salise - - - 

Sabit Efendizade Mevlüt Efendi Rabia - - - 

Mara Naibi Ömer Hulusi Efendi Müderris - - - 

Haçin ve Çal Naibi Mustafa Kamil Efendi Ru’s - - - 

Zor Eski Naibi Ahmet Efendi Musla-i Sahn - - Hicaz Madalyas 

Trablusam Eski Naibi Ali Naili Efendi Musla-i Sahn - - - 

Elbistan Eski Naibi Mustafa Feyzi Efendi Müderris - - - 

Zor Eski Naibi Ömer Hulusi Efendi Müderris - - - 

DLP KAZASININ ERAFI VE PADAH TARAFINDAN 


Ad 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Keyyalizade Mahmut Paa Mirmiran 3 - -


___________________________________________________________________________________ 

Erihal Müftüzade Mehmet Nuri Efendi Edirne Payesi 3 4 - 

Nakibü’l-Eraf Kaymakam Keyyalizade Tahir 

Efendi 

609 

zmir Payesi 3 - - 

Keyyalizade Muhyettin Efendi Mütamayiz 4 3 - 

Keyyalizade Abdulbari Efendi Bursa Müderrisi - - - 

Sayyadizade Seyit Mehmet Hümeyyis Efendi Salise - - - 

Martinizade eyh Haim Efendi Müderris - - - 

Martinizade eyh Ömer Efendi b. Yasin 

Efendi 

Müderris - - - 

Abdulkerimzade efik Efendi Müderris - - - 

sazade Mehmet Meri Efendi Müderris - - - 

Martinizade Mehmet Bereket Efendi Edirne Payesi - - - 

Cuhazade Nuri Efendi Müderris - - - 

Erihal Abdülkerimzade Hac Numan Efendi Müderris - - - 

Erihal Abdülkerimzade efik Efendi Müderris - - - 

Erihal Harputluzade Esat Efendi Müderris - - - 

dlipli Ubeysizade Meri Efendi Müderris - - - 

SKENDERUN KAZASI ERAFI VE PADAH TARAFINDAN RÜTBE, NAN 

VE MADALYA LE TALTF EDLENLER 

Ad 

Rütbe 

Osmanî 

Mecidi 

Madalya 

Abu’n-Nur Efendi Salise - - - 

Sami Efendi Zerik Salise - - - 

Hani Efendi Zerik Salise - - - 

Abdullah Menini Efendi Salise - - - 

Seman Say - - 4 - 

Pols Kasya Efendi - - 4 - 

Mehmet Osman Efendi - - 5 - 

Dervi Efendi Arsuzi 

- - - 

Sanayi Madalyas

ORSAM 


 

10- HALEP VLAYETNDE BULUNAN KUTSAL MAKAM VE 

TÜRBELER 

Halep Vilayetindeki Resul ve Enbiya Türbeleri 

Hz. Zekeriya (Halep’te Büyük Emevi Camiinde) 

Hz. Kaleb b. Lokya (Halep’te Saht- Beze Mahallesinde) 

Hz. Bankus (Halep’te Bankuse Camiinde) 

Hz. em’un (Halep’te Sevike-i Ali Mahallesinde) 

Hz. Habib El-Neccar (Antakya’da Büyük Cami’de) (Hz. sa Taraflarndan Resul idi) 

Sahabe ve Ehli Beyt-i Kiram 

Temim El-Dari (dlip Kazasnda) 

Abdurrahman b. Ebubekir (dlip Kazasnda) 

Amro b. El-As (dlip Kazasnda) 

Abdurrahman b. Avf (Kilis’in Com Nahiyesinde) 

Muhammed El-Ensari (Kilis’te) 

Kâtip-i Vahiy Peygamberi er Habil b. Cesne (Kilis’te) 

Mikdad b. Esved (Kilis’te) 

Hz. Ali’nin biraderi Hz. eyh Akil (Bâb Kazasnda) 

mam Cafer (Bâb Kazasnda) 

Seyyid Ali Cevad (Halep’te Bankuse Kaps Civarnda Atabey Tekkesinde, mam 

Cafer’in Biraderidir) 

Cabir El-Ensari (Urfa Merkez’de) 

Ebu Abide b. El-Cerrah (Urfa Merkez’de) 

Sa’d b. Ebi Vakkas (Urfa’nn Rumkale Kazasnda) 

Malik b. Eter (Mara Kazasnda) 

Melikler 

Emevi Meliklerinden Süleyman b. Abdülmelik (Mercidabk Köyünde) 

Emevi Meliklerinden Ömer b. Abdülaziz (Mare’nin Deyr-i Sem’ân Harabesinde) 

Hemdani Meliklerinden Sadüddevle (Halep’te Cebel-i Hu’un eteinde) 

Beni Merdas Meliklerinden Mahmut (Halep ç Kale’de) 

Beni Merdas Meliklerinden Atiye b. Salih (Halep ç Kale’de) 

Atabey Meliklerinden Melik Salih (Halep ç Kale’de) 

Beni Merdas Meliklerinden Nasr b. Mahmut (Halep ç Kale’de) 

Selçuklu Meliklerinden Rdvan (Halep’te Salihin Türbesinde) 

Selçuklu Meliklerinden Alparslan (Halep Kalesinde) 

Eyyübi Meliklerinden Melik Zahir Gyaseddin Osman (Sultaniye Medresesinde) 

Eyyübi Meliklerinden Melik Aziz (Halep Kalesinde) 

Çerkez Meliklerinden Sultan Gavri (Halep’te Baba Bayram Tekkesi Önünde) 

Büyük Evliya ve mamlar 

Hz. eyh Abdulkadir Geylani’nin olu eyh Salih (Halep’te Firdevs Camiinde) 

eyh Ebubekir El-Vefai (Halep’in Kuzeyinde Özel Yerinde) 

610


___________________________________________________________________________________ 

Hz. Seyyid Nesimi (Halep’te Ferafere Mahallesinde) 

eyh Abdülcevad Geyyali (Halep’te Sevike Hanm Mahallesinde) 

eyh Cüneyd Es-Satic (Bâb Kazas Merkezinde) 

eyh Akil El-Müncebi (Münbiç’te) 

Hz. mam Bakr (Urfa Haricinde) 

eyh Sadedin Cebavi (Birecik Kasabasnda) 

mam Yusuf Sekkaki (Birecik Kasabasnda) 

eyh Yusuf Er-Ruci (dlip Merkez’de) 

Halep Vilayetinde Bulunan Kutsal Enbiya Makamlar 

Hz. brahim (Halep’in ç Kalesinde) 

Hz. Hzr (Halep ç Kale ile Bâb El-Nasr’da) 

Hz. Hud (dlip Kazasnda) 

Hz. Eyüb (dlip Kazasnda) 

Hz. Yui (Mare Kazasnda) 

Hz. Urya (Kilis Merkez’de) 

Hz. Davud (Kilis Merkez’de) 

Hz. Hezkl (Bâb Kazas, Tadef Köyünde) 

Hz. brahim (Urfa Merkez’de) 

Hz. Eyüb (Urfa Merkez’de) 

Ehli Beyt ve Ashab- Kiram 

Mehed-i mam Hz. Hüseyin 804 (Halep’te Cebel-i El-Hu eteinde) 

Maire b. eabe (Antakya’da Harbiye tarafnda) 

Hasan El-Basri (Antakya’da Harbiye tarafnda) 

804 Hz. Hüseyin’in kafasn Kerbela’dan alarak Msr’a getirenler Halep’e uradklarnda, mübarek 

kafasn koyduklar yer üzerine yaplm ve Mehed adyla ünlenmi bir dairedir. 

611

ORSAM 


 

11- HALEP VLAYETNDEK KÜTÜPHANELER 

Halep ehrinde Mevcut Kütüphaneler 805 

KÜTÜPHANE ADI CLT SAYISI 

Ahmediye Medresesi Kütüphanesi 1467 

Osmaniye Camisi Kütüphanesi 1242 

Mevlevihane Kütüphanesi 1228 

Emevi Camisi Kütüphanesi 807 

Bahaiye Medresesi Kütüphanesi 70 

smailiye Medresesi Kütüphanesi 51 

Kurnasiye Medresesi Kütüphanesi 21 

Antep ehrinde Mevcut Kütüphaneler 

612 

Toplam 4.886 


Zülkadriye Kütüphanesi 3.500 

Safer Paa Kütüphanesi 1.500 

Mehmet Çelebi Kütüphanesi 1.000 

Hüseyin Paa Kütüphanesi 800 

Osmaniye Kütüphanesi 800 

Mevlevihane Kütüphanesi 1000 

Zülmiye Kütüphanesi 500 

Urfa ehrinde Mevcut Kütüphaneler 

Toplam 9.100 


Rdvaniye Kütüphanesi 700 

hlasiye Kütüphanesi 540 

Rehimiye Kütüphanesi 390 

Kutbettin Kütüphanesi 330 

Süleymaniye Kütüphanesi 310 

brahimiye Kütüphanesi 300 

Sakibiye Kütüphanesi 190 

Halil Rahman Kütüphanesi 150 

Hayderiye Kütüphanesi 60 

abaniye Kütüphanesi 40 

805 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi. 

Toplam 3.010


___________________________________________________________________________________ 

12- HALEP VLAYET POSTA HAREKETLER 

Gelen Posta Günleri 806 

Her hafta Cumartesi günü Karayoluyla stanbul, Suriye, Diyarbakr, Mara 

ve Urfa postalar gelmektedir. 

Her hafta Pazartesi günü Hdiv Vapurlaryla deniz yolundan Beyrut, skenderiye, 

Adana, Mersin ve Avrupa postalar gelmektedir. 

Her hafta Cuma günü karayolu ile Zor Sanca postalar gelmektedir. 

Her on be günde bir Cumartesi günleri Fransz Vapuruyla stanbul postalar 

gelmektedir. 

Her on be günde bir Perembe günleri Nemçe (Avusturya) Vapuruyla Beyrut, 

skenderiye, zmir ve stanbul Postalar gelmektedir. 

Giden Posta Günleri 

Her hafta Cumartesi günü karayoluyla stanbul, Suriye, Diyarbakr, Kilis, 

Antep, Mara, Urfa, Birecik ve Zor Sanca postalar gitmektedir. 

dir. 

Her hafta Pazartesi günü skenderun, Antakya ve Belen postalar gitmekte- 

Her on be günde bir Pazartesi günleri Nemçe (Avusturya) Vapuruyla stanbul, 

Beyrut, skenderiye ve Avrupa postalar gelmektedir. 

Her on be günde bir Çaramba günleri Fransz Vapuruyla stanbul, zmir, 

Mersin ve Avrupa postalar gelmektedir. 

Her on be günde bir Çaramba günleri Fransz Vapuruyla Lazkiye, 

Trablusam, Beyrut, skenderiye ve Avrupa postalar gelmektedir. 

806 Bu bilgiler 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 299’dan alnmtr. 

613

ORSAM 


 

13- HALEP VLAYETNN BÜTÇES 

HALEP VLAYET 1289 YILI BÜTÇES807 Maa ve Masraflar Gelirler 

Gider Kese Kör Kuru Gelir Kese Kör Kuru 

Dâhiliye 14.623 318 Vergi 19.153 190 

Maliye 6.800 347 Askerlik Bedeli 2.074 211 

er’iye 2.134 400 Anam 9.568 213 

Genel Gider 468 288 Aar 41.232 265 

Ticaret 1.361 440 Dier Gelirler 4.680 58 

Sancak 

Toplam 25.089 73 Toplam 77.208 386 

HALEP VLAYETNN 1298 YILI BÜTÇES 808 

Dier Gelirler 

Aar Anam ve Deve 

Vergisi 

614 

Bedel-i Askeri Vergisi 

Halep 1.357.320 13.633.570 4.160.573 691.304 6.524.777 

Mara 336.681 2.034.375 1.300.281 454.110 1.262.197 

Urfa 301.188 2.643.005 1.456.616 193.472 1.501.419 

Toplam 1.995.318 18.310.950 6.917.470 1.338.886 9.288.393 

Varidat 

Mesarifat 

Fazlas 


808 1300 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.115 


MZAN 809 

37.851.017 

14.937.492 

22.913.525


___________________________________________________________________________________ 

Liva 


Dier Gelirler 


Vergisi 

615 


Halep 972.236 9.963.284 4.937.064 696.796 6.754.671 

Mara 262.925 1.868.720 1.226.903 458.389 1.266.092 

Urfa 171.533 1.836.199 2.206.508 193.611 1.513.965 

Toplam 1.406.694 13.648.203 8.370.475 1.348.796 9.534.278 

Liva 

Varidat 

Mesarifat 

Fazlas 

MZAN 811 

34.308.896 

15.525.110 

18.783.786 


Dier Gelirler 


Vergisi 


Halep 1.587.887 10.280.078 4.532.591 764.634 6.665.302 

Mara 159.900 1.905.000 1.302.000 504.167 1.288.070 

Urfa 34.264 2.206.351 2.425.839 197.194 1.520.696 

Toplam 1.780.051 14.139.429 8.260.430 1.466.995 9.474.068 

Varidat 

Mesarifat 

Fazlas 





MZAN 813 

25.120.973 

14.232.222 

10.888.751

ORSAM 


 

Liva 

HALEP VLAYETNN 1304 RUM YILI BÜTÇES 814 

Dier Gelirler 


Vergisi 

616 


Halep 837.246 14.299.786 5.437.285 919.451 7.158.250 

Mara 118.700 2.260.000 1.352.698 438.850 1.538.740 

Urfa 34.450 3.909.985 2.213.578 197.416 1.696.810 

Toplam 990.396 20.569.771 9.003.561 1.555.717 10.393.820 

Liva 

Varidat 

Mesarifat 

Fazlas 

MZAN 815 

42.513.266 

11.461.852 

31.051.414 


Dier Gelirler 


Vergisi 


Halep 3.233.335 12.714.312 5.797.846 1.140.840 8.222.365 

Mara 605.000 2.600.000 1.390.000 587.000 1.812.500 

Urfa 721.573 3.283.549 2.275.223 263.222 1.830.850 

Toplam 4.559.908 19.597.861 9.463.069 1.991.062 11.865.715 

Varidat 

Mesarifat 

Fazlas 





MZAN 817 

46.677.215 

12.061.582 

34.615.633


___________________________________________________________________________________ 

Sancak Dier Gelirler 



Vergisi 

617 


Halep 2.233.335 3.714.312 5.797.846 1.140.840 8.222.265 

Mara 605.000 2.600.000 1.390.000 587.000 1.812.500 

Urfa 721.573 3.283.549 2.275.223 263.222 1.830.850 

Toplam 4.559.908 9.597.861 9.463.069 1.991.062 11.866.715 

Varidat 

Mesarifat 

Fazlas 

MZAN 819 

46.677.215 

12.061.582 

34.615.633 


Gelir Masraflar Fazlas 

48.770.600 

11.338.432 

37.432.168 

HALEP VLAYETNN 1306 RUM YILI BÜTÇES821 Asl Masraflar Fazla Tahsili Bakaya 

151.045.655 

Kaza Ad 

11.143.651 

139.902.094 

49.010.590 

HALEP SANCAININ 1307 RUM YILI GELRLER 822 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

102.035.065 

TOPLAM 

Halep 72.000 597.773 517.703 1.888.044 614.500 3.690.020 

Antep 1.087.648 212.786 301.300 1.088.341 388.391 3.789.467 

Kilis 1.478.257 522.833 83.593 975.986 330.643 3.391.312 





822 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.270.

ORSAM 


 

skenderun 275.868 51.658 31.629 203.860 269.409 832.424 

Antakya 1.466.459 162.533 143.381 948.088 258.075 2.978.537 

dlip 1.104.479 176.599 11.777 587.331 280.056 2.160.243 

Harim 990.300 181.530 0 463.375 82.263 1.717.468 

Cisr-i uûr 591.030 120.624 64.022 361.790 131.000 1.268.966 

Mare 319.687 390.225 1.037 231.667 15.500 958.116 

Bâb 557.711 405.272 0 284.392 116.949 1.364.324 

Bilan 187.180 63.259 25.666 166.720 60.739 504.564 

Cebel-i Sem’ân 563.233 311.066 0 312.799 6.491 1.193.589 

Münbiç 48.397 289.842 0 108.657 19.117 466.013 

Rakka 78.700 511.969 0 138.062 66.750 795.482 

TOPLAM 

Kaza Ad 

8.820.949 3.997.970 1.180.608 7.759.115 2.640.885 24.399.529 

MARA SANCAININ 1307 RUM YILI GELRLER 823 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

618 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 800.000 235.000 295.000 545.000 413.400 2.288.400 

Elbistan 500.000 335.000 32.000 520.000 118.900 1.505.900 

Zeytun 180.000 165.000 195.000 67.500 44.700 652.200 

Andrn 210.000 175.000 55.000 132.500 43.800 616.300 

Pazarck 310.000 305.000 0 270.000 52.000 937.000 

TOPLAM 2.000.000 1.215.000 577.000 1.535.000 672.800 5.999.800 

Kaza Ad 

URFA SANCAININ 1307 RU YILI GELRLER 824 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 74.167 1.006.386 227.148 951.071 147.913 3.395.356 

Birecik 323.556 129.762 23.592 270.175 40.955 788.041 

Rumkale 358.131 166.838 12.814 326.483 10.712 874.980 

Suruç 585.656 662.690 703 393.817 25.777 1.679.967 

TOPLAM 1.341.511 1.965.676 264.259 1.941.547 225.358 6.738.346 




___________________________________________________________________________________ 

Kaza Ad 

HALEP VLAYETNN 1307 RUM YILI GDERLER 825 

Maliye 

619 

Adliye 

Dâhiliye 

er’iye 

Kuru Kuru Kuru Kuru 

Halep 1.768.005 269.030 963.862 82.004 

Antep 96.314 22.100 48.579 28.800 

Kilis 95.088 22.120 63.567 28.800 

skenderun 32.069 25.090 53.329 22.800 

Antakya 121.122 22.100 57.880 28.800 

dlip 48.941 22.070 42.679 19.800 

Harim 40.040 22.090 47.449 11.300 

Cisr-i uûr 43.966 22.070 47.079 14.300 

Mare 61.435 22.060 33.729 15.980 

Bâb 41.605 22.070 37.779 17.300 

Bilan 28.970 23.860 38.209 14.300 

Cebel-i Sem’ân 33.140 0 22.679 11.300 

Münbiç 31.330 0 33.593 8.300 

Rakka 35.500 0 25.679 7.100 

TOPLAM 

2.477.527 

594.660 

1.515.682 

HALEP VLAYETNN 1307 RUM YILI GDERLER GENEL TOPLAMI 826 

Sancak 

317.884 

Maliye Adliye Dâhiliye er’iye 


Halep 2.477.527 594.660 1.515.682 317.884 

Mara 443.323 205.004 334.960 107.782 

Urfa 450.797 180.406 249.554 69.123 

Toplam 

3.371.647 980.220 

Genel Toplam 6.946.862 



2.100.206 

494.789

ORSAM 


 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

620 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

TOPLAM 

Halep 185.000 1.250.000 511.005 2.384.305 1.028.792 5.358.102 

Antep 1.307.000 230.000 300.800 1.085.100 226.200 3.149.100 

Kilis 1.800.000 550.000 80.000 1.000.000 131.000 3.561.000 

skenderun 848.233 65.355 36.483 197.807 151.513 1.299.391 

Antakya 1.405.700 171.719 148.000 917.500 185.700 2.828.619 

dlip 1.438.000 185.000 12.000 589.331 352.999 2.577.330 

Harim 1.000.000 250.000 0 459.135 69.000 1.778.135 

Cisr-i uûr 620.000 125.000 64.000 376.000 52.250 1.237.250 

Mare 550.000 400.000 800 284.719 17.000 1.252.519 

Bâb 1.000.000 500.000 0 285.000 21.000 1.806.000 

Bilan 184.042 69.097 26.111 155.017 44.152 478.419 

Cebel-i Sem’ân 900.000 360.000 0 252.890 12.850 1.525.640 

Münbiç 111.305 320.000 0 129.313 21.272 581.890 

Rakka 176.997 764.172 0 138.063 86.195 1.165.427 

TOPLAM 11.526.277 5.249.343 1.179.199 8.254.180 2.398.823 28.598.822 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 723.257 213.794 300.333 534.245 352.147 2.123.776 

Zeytun 177.565 164.647 193.639 67.085 20.162 623.098 

Elbistan 778.508 340.718 31.408 468.244 40.585 1.659.463 

Andrn 229.133 158.501 53.115 137.715 16.761 595.225 

Pazarck 304.624 299.008 0 389.006 25.000 1.017.638 

TOPLAM 2.213.087 1.176.668 578.495 1.596.295 454.655 6.019.200 

827 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.308-311. 

828 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.308-311.


___________________________________________________________________________________ 

Kaza Ad 

URFA SANCAININ 1310 RUM YILI GELRLER 829 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

621 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 1.336.775 1.085.028 226.519 960.688 254.675 3.863.685 

Birecik 395.219 141.155 24.185 274.097 70.103 904.759 

Rumkale 463.069 210.616 11.703 331.809 16.075 1.033.272 

Suruç 408.696 896.143 703 395.197 8.356 1.709.095 

TOPLAM 2.603.759 2.332.942 263.110 1.961.791 349.209 7.510.811 

Kaza Ad 

HALEP SANCAI 1310 RUM YILI GDERLER 830 

Maliye 

Adliye 

Dâhiliye 

er’iye 


Halep 491.545 369.030 1.062.569 82.904 

Antep 46.085 22.100 48.828 28.800 

Kilis 72.261 22.120 62.778 22.800 

skenderun 29.566 25.090 53.628 22.800 

Antakya 40.140 22.100 55.688 29.075 

dlip 39.570 22.070 42.278 19.800 

Harim 40.040 22.090 47.448 11.300 

Cisr-i uûr 42.213 22.070 47.078 14.300 

Mare 49.435 22.060 33.728 15.980 

Bâb 40.940 22.070 37.778 17.300 

Bilan 28.470 23.860 38.928 14.300 

Cebel-i Sem’ân 33.140 0 22.678 11.300 

Münbiç 34.930 0 23.592 8.300 

Rakka 39.100 0 25.728 7.100 

TOPLAM 

1.027.434 



594.660 

1.602.627 

306.059

ORSAM 


 

Sancak 

Halep 

HALEP VLAYETNN 1310 RUM YILI GDERLER 

GENEL TOPLAMI 831 

Maliye Adliye Dâhiliye er’iye 


1.027.434 

594.660 

622 

1.602.627 

306.059 

Mara 246.584 202.526 353.893 107.782 

Urfa 248.023 180.456 246.540 96.123 

Genel TOPLAM 1.522.041 

Kaza Ad 

977.642 

2.203.060 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

509.964 

TOPLAM 

Halep 152.000 1.240.000 532.000 1.980.000 1.975.000 5.879.000 

Antep 1.085.600 245.238 301.151 1.075.000 248.000 2.954.989 

Kilis 1.350.000 577.500 76.000 972.500 170.800 3.146.800 

skenderun 150.891 62.261 37.223 208.254 554.351 1.209.982 

Antakya 1.032.782 178.000 147.300 916.800 253.000 2.527.882 

dlip 1.030.000 195.000 12.000 588.000 140.000 1.965.800 

Harim 670.000 243.096 0 459.964 55.211 1.428.272 

Cisr-i uûr 560.000 122.000 64.000 375.000 83.000 1.204.000 

Mare 455.000 425.000 700 278.941 19.916 1.179.557 

Bâb 650.000 380.000 0 287.650 32.112 1.349.762 

Bilan 185.970 87.959 26.111 155.347 47.430 502.818 

Cebel-i Sem’ân 650.000 350.000 0 257.871 6.000 1.263.871 




___________________________________________________________________________________ 

Münbiç 95.000 301.000 0 129.426 8.400 533.828 

Rakka 126.996 764.172 0 205.952 80.785 1.177.906 

TOPLAM 

Kaza Ad 

8.394.241 5.011.227 1.196.486 7.890.708 3.671.007 26.163.671 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

623 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 740.820 211.794 302.333 535.245 357.500 2.147.692 

Zeytun 177.565 165.500 193.639 70.410 22.800 629.914 

Elbistan 788.600 342.718 31.408 471.044 41.000 1.675.770 

Andrn 230.500 160.000 54.500 139.500 20.300 604.800 

Pazarck 310.000 300.000 0 378.000 22.000 1.010.000 

TOPLAM 2.247.485 1.180.012 581.880 1.594.199 464.600 6.068.176 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 1.236.627 1.134.647 229.224 963.340 207.764 3.771.605 

Birecik 372.611 140.749 24.444 274.923 69.168 881.896 

Rumkale 348.930 211.561 11.703 331.396 33.202 929.793 

Suruç 323.000 875.724 703 386.978 9.818 1.596.225 

TOPLAM 2.281.169 2.362.682 266.086 1.956.639 312.953 7.179.521 



ORSAM 


 




Halep 

1.596.668 

594.660 

1.906.743 

624 

91.475 

Dier Giderler 

819.111 

TOPLAM 

5.008.657 

Mara 266.852 202.526 359.893 26.500 150.766 1.006.537 

Urfa 278.248 180.456 246.540 28.200 175.149 908.597 

Genel 

TOPLAM 

Kaza Ad 

2.141.768 

977.642 

2.513.176 

146.175 

1.145.026 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

6.923.787 

TOPLAM 

Halep 217.341 1.281.187 531.448 1.997.238 1.058.971 5.086.185 

Antep 1.228.731 269.747 299.522 1.068.783 148.000 3.014.783 

Kilis 1.310.830 653.596 76.557 985.672 70.800 3.097.454 

skenderun 333.744 51.813 55.100 213.470 25.000 679.127 

Antakya 1.067.771 162.313 140.927 900.245 159.000 2.430.259 

dlip 945.980 202.265 11.000 578.802 90.000 1.828.047 

Harim 738.652 261.565 0 442.897 55.212 1.498.326 

Cisr-i uûr 528.338 159.886 66.704 375.152 33.000 1.163.080 

Mare 430.670 483.940 703 276.881 19.916 1.212.110 

Bâb 308.180 519.981 0 289.278 32.112 1.149.551 

Bilan 189.131 90.052 26.259 155.671 45.431 506.544 

Cebel-i Sem’ân 665.878 341.430 0 262.112 9.000 1.278.420 

Münbiç 108.340 412.863 0 188.731 94.004 803.938 




___________________________________________________________________________________ 

Rakka 88.047 975.867 0 205.952 60.784 1.330.650 

TOPLAM 

8.161.636 5.866.505 1.208.219 7.940.884 1.901.230 25.018.474 

HALEP SANCAININ 1312 RUM YILI GDERLER 837 

Kaza Ad Maliye Adliye Dâhiliye er’iye 

625 

Dier Giderler 

TOPLAM 

Halep 949.575 369.030 1.366.685 89.240 807.537 3.582.067 

Antep 51.215 22.100 48.728 28.800 6.877 157.720 

Kilis 91.968 22.120 62.778 22.800 2.565 202.231 

skenderun 29.569 25.090 53.628 22.800 - 131.087 

Antakya 59.730 22.100 55.188 29.075 2.138 168.731 

dlip 75.810 22.070 42.278 21.348 - 161.506 

Harim 41.840 22.090 47.448 11.300 - 122.678 

Cisr-i uûr 45.266 22.070 47.078 14.300 - 128.714 

Mare 59.035 22.060 33.728 15.980 - 130.803 

Bâb 41.924 22.070 27.778 17.300 - 119.072 

Bilan 28.470 23.860 38.928 14.300 - 105.558 

Cebel-i Sem’ân 33.140 - 22.678 11.300 - 67.118 

Münbiç 39.930 - 23.592 8.300 - 71.822 

Rakka 24.100 - 25.728 11.900 - 61.728 

TOPLAM 

Kaza Ad 

1.571.572 

594.660 

1.906.743 

318.743 

819.117 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

5.210.835 

TOPLAM 

Mara Merkez 740.000 215.000 302.500 536.000 362.000 2.155.500 

Zeytun 177.000 160.000 193.800 70.500 7.000 608.300 

Elbistan 750.000 343.000 31.500 471.500 32.500 1.628.500 

Andrn 220.000 162.000 55.000 139.500 12.500 589.000 

Pazarck 300.000 301.000 0 378.500 14.500 994.000 

TOPLAM 2.187.000 1.181.000 582.800 1.596.000 428.500 5.975.300 


838 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.318

ORSAM 


 

MARA SANCAININ 1312 RUM YILI GDERLER 839 


626 

Dier Giderler 

TOPLAM 

Mara Merkez 150.786 114.266 221.001 46.582 149.332 681.976 

Zeytun 22.796 22.070 45.188 15.300 - 105.354 

Elbistan 37.770 22.090 35.828 21.300 1.434 118.422 

Andrn 26.700 22.070 31.338 12.300 - 92.408 

Pazarck 28.800 22.070 26.538 12.300 - 89.708 

TOPLAM 266.852 202.566 359.893 107.782 150.766 1.087.859 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 1.099.601 1.365.619 227.113 959.494 249.912 3.900.739 

Birecik 405.368 144.427 24.519 275.357 312.791 1.162.462 

Rumkale 401.560 224.476 11.852 333.487 57.447 1.028.822 

Suruç 385.516 890.001 703 391.401 26.841 1.694.462 

TOPLAM 2.292.045 2.624.523 264.187 1.959.739 645.991 7.786.485 

URFA SANCAININ 1312 RUM YILI GDERLER 841 


Dier Giderler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 179.422 114.246 157.706 42.582 175.149 669.105 

Birecik 31.860 22.070 34.008 24.300 - 112.238 

Rumkale 31.170 22.070 27.398 16.941 - 97.579 

Suruç 35.796 22.070 27.428 12.300 - 97.594 

TOPLAM 278.248 180.456 246.540 96.123 175.149 976.516 





___________________________________________________________________________________ 

Sancak 

Halep 

HALEP VLAYETNN 1312 RUM YILI GELRLER 842 

GENEL TOPLAMI 

Aar Hâslat 

8.161.636 

Anam ve 

Deve Vergisi 

5.866.505 

Askerlik 

Bedelleri 

1.208.219 

627 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

7.940.884 

Dier Gelirler 

1.901.230 

TOPLAM 

25.018.474 

Urfa 2.292.045 2.624.523 264.187 1.959.739 645.991 7.786.485 

Mara 2.187.000 1.181.000 582.800 1.596.000 428.500 5.975.300 

Genel 

TOPLAM 

12.640.681 9.672.028 2.055.206 11.496.623 2.975.721 38.840.259 




Halep 

1.571.572 

594.660 

1.906.743 

318.743 

Dier 

Giderler 

819.117 

TOPLAM 

5.210.835 

Urfa 278.248 180.456 246.540 96.123 175.149 976.516 

Mara 266.852 202.566 359.893 107.782 150.766 1.087.859 

Genel 

TOPLAM 

2.116.672 

977.682 



2.513.176 

522.648 

1.145.032 

7.275.210

ORSAM 


 

HALEP SANCAININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GELRLER 844 

Kaza Ad 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

628 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

TOPLAM 

Halep 130.687 1.470.000 514.673 2.449.001 1.152.753 5.717.114 

Antep 1.304.743 318.660 291.699 1.034.872 287.550 3.237.524 

Kilis 1.500.000 715.680 72.704 929.540 197.305 3.415.229 

skenderun 559.274 59.648 49.667 224.514 149.650 1.042.753 

Antakya 1.045.000 166.464 145.573 853.388 197.117 2.427.542 

dlip 1.201.886 219.848 11.000 566.045 157.544 2.156.323 

Harim 800.000 257.184 0 431.590 58.069 1.546.843 

Cisr-i uûr 566.250 170.152 64.149 366.661 55.937 1.223.149 

Mare 598.865 503.540 814 266.708 64.411 1.424.338 

Bâb 703.512 490.040 0 307.664 65.231 1.566.447 

Bilan 191.385 94.000 25.852 146.127 42.501 499.865 

Cebel-i Sem’ân 655.000 366.588 0 256.987 38.321 1.316.896 

Münbiç 80.648 384.268 0 127.951 28.100 620.966 

Rakka 95.000 945.788 0 189.200 86.125 1.316.113 

TOPLAM 

9.432.249 6.161.860 1.176.131 8.170.248 2.580.614 27.521.102 

HALEP SANCAININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GDERLER 845 


Dier Giderler 

TOPLAM 

Halep 770.680 318.830 1.149.493 76.504 807.531 3.123.038 

Antep 57.502 21.190 44.200 29.300 6.877 159.069 

Kilis 78.659 21.180 54.652 21.200 2.565 178.256 

skenderun 30.046 24.190 46.600 21.200 - 122.036 

Antakya 64.539 21.190 50.200 26.600 2.138 164.667 

dlip 68.842 20.180 38.152 15.700 - 153.974 

Harim 44.810 21.190 51.932 11.200 - 129.132 

Cisr-i uûr 43.042 21.180 42.952 13.300 - 120.474 

Mare 72.502 21.176 29.680 15.388 - 138.746 

844 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.328; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352; 1318 tarihli 

Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387. 

845 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.329; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli 

Halep Vilayet Salnamesi s.370.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.388.


___________________________________________________________________________________ 

Bâb 45.242 21.180 34.480 13.300 - 114.202 

Bilan 25.810 21.976 91.900 13.300 - 153.986 

Cebel-i Sem’ân 38.130 - 21.100 10.300 - 69.530 

Münbiç 32.810 - 21.100 8.820 - 62.110 

Rakka 38.630 - 23.500 11.800 - 73.930 

TOPLAM 

1.421.264 

535.462 

1.629.941 

629 

287.392 

819.111 

4.693.170 

MARA SANCAININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GELRLER 846 

Kaza Ad 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 620.000 220000 305.000 371.000 381.000 1.897.000 

Zeytun 120.000 145.000 175.000 36.000 7.700 483.700 

Elbistan 580.000 360.000 32.000 219.000 23.500 1.214.500 

Andrn 190.000 170.000 40.000 81.000 7.300 488.300 

Pazarck 230.000 310.000 0 190.000 10.200 740.200 

TOPLAM 1.740.000 1.205.000 552.000 897.000 429.700 4.823.700 

MARA SANCAININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GDERLER 847 


Dier Giderler 

TOPLAM 

Mara Merkez 134.370 95.818 171.413 43.482 149.332 594.415 

Zeytun 38.888 21.180 57.900 16.700 - 134.668 

Elbistan 32.300 21.190 32.640 19.400 1.434 106.964 

Andrn 26.280 21.180 28.800 11.300 - 87.560 

Pazarck 26.780 21.180 24.000 11.300 - 83.260 

TOPLAM 258.618 180.548 314.753 102.182 150.766 1.006.867 




Halep Vilayet Salnamesi s.370.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.388.

ORSAM 


 

URFA SANCAININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GELRLER 848 

Kaza Ad 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

630 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 851.263 980.832 227.556 774.830 24.040 3.184.886 

Birecik 380.774 180.540 24.333 265.222 71.358 922.227 

Rumkale (Nizip) 388.943 253.656 11.852 328.678 45.500 1.028.629 

Suruç 404.755 1.063.344 703 382.291 17.494 1.868.687 

Harran 202.280 661.000 444 133.884 241 997.849 

TOPLAM 2.228.015 3.139.372 264.888 1.895.005 474.998 8.002.278 

URFA SANCAININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GDERLER 849 


Dier Giderler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 161.516 93.430 178.038 39.482 175.149 647.615 

Birecik 50.330 21.210 28.800 22.700 - 123.040 

Rumkale (Nizip) 30.200 21.210 24.000 15.941 - 91.351 

Suruç 36.250 21.210 24.000 12.200 - 93.660 

Harran 34.000 - 24.000 1.641 - 59.641 

TOPLAM 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307 

HALEP VLAYETNN 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GELRLER 850 

GENEL TOPLAMI 

Sancak 

Halep 

Aar Hâslat 

9.432.249 

Anam ve 

Deve Vergisi 

6.161.860 

Askerlik 

Bedelleri 

1.176.131 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

8.170.248 

Dier Gelirler 

2.580.614 

TOPLAM 

27.521.102 




Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387. (lem hatalar salnamelerden 

kaynaklanmaktadr.) 

850 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.328. 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli 

Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387. (lem hatalar salnamelerden 

kaynaklanmaktadr.)


___________________________________________________________________________________ 

Urfa 2.228.015 3.139.372 264.888 1.895.005 474.998 8.002.278 

Mara 1.740.000 1.205.000 552.000 897.000 429.700 4.823.700 

Genel 

TOPLAM 

13.400.264 10.506.232 1.993.019 10.962.253 3.485.312 40.347.080 

HALEP VLAYETNN 1313, 1314, 1315, 1316 RUM YILLARI GDERLER 



Halep 

1.421.264 

535.462 

1.629.941 

631 

287.292 

Dier Giderler 

819.111 

TOPLAM 

4.693.170 

Urfa 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307 

Mara 258.618 180.548 214.753 102.182 150.766 1.006.867 

Genel 

TOPLAM 

Kaza Ad 

1.992.178 

873.070 

2.223.532 

481.538 

1.145.026 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

6.715.344 

TOPLAM 

Halep 132.395 505.224 503.598 2.370.009 851.143 4.262.369 

Antep 1.652.300 321.732 300.000 858.500 266.000 3.399.532 

851 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.329. 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli 

Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387-388. 


ORSAM 


 

Kilis 1.844.058 637.032 89.000 800.000 1.308.000 3.669.090 

skenderun 692.121 63.892 45.520 217.564 114.078 1.733.075 

Antakya 1.174.025 147.976 190.000 640.000 123.000 2.275.001 

dlip 1.558.410 248.884 11.111 522.435 128.435 2.469.275 

Harim 871.378 218.104 0 365.735 60.457 1.515.674 

Cisr-i uûr 795.279 198.044 70.000 294.000 44.504 1.401.827 

Mare 1.037.000 346.160 814 247.500 26.955 1.658.429 

Bâb 967.860 263.996 0 254.131 50.322 1.526.309 

Bilan 277.955 122.108 29.683 122.307 33.592 586.6445 

Cebel-i Sem’ân 963.759 221.422 0 225.508 26.437 1.437.136 

Münbiç 107.463 212.108 0 128.106 7.216 454.893 

Rakka 165.000 338.920 0 190.625 57.100 751.645 

TOPLAM 

12.229.003 3.845.612 1.230.726 7.237.420 3.097.239 27.650.000 

HALEP SANCAININ 1317 RUM YILI GDERLER 853 


632 

Dier Giderler 

TOPLAM 

Halep 770.680 318.830 1.149.493 76.504 807.531 3.123.038 

Antep 57.502 21.190 44.200 29.300 6.877 159.069 

Kilis 78.659 21.180 54.652 21.200 2.565 178.256 

skenderun 30.046 24.190 46.600 21.200 - 122.036 

Antakya 64.539 21.190 50.200 26.600 2.138 164.667 

dlip 68.842 20.180 38.152 15.700 - 153.974 

Harim 44.810 21.190 51.932 11.200 - 129.132 

Cisr-i uûr 43.042 21.180 42.952 13.300 - 120.474 

Mare 72.502 21.176 29.680 15.388 - 138.746 

Bâb 45.242 21.180 34.480 13.300 - 114.202 

Bilan 25.810 21.976 91.900 13.300 - 153.986 

Cebel-i Sem’ân 38.130 - 21.100 10.300 - 69.530 

Münbiç 32.810 - 21.100 8.820 - 62.110 

Rakka 38.630 - 23.500 11.800 - 73.930 

TOPLAM 

1.421.264 

535.462 


1.629.941 

287.392 

819.111 

4.693.170


___________________________________________________________________________________ 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

633 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 879.730 291.756 260.000 397.500 329.500 2.158.486 

Zeytun 3.746 208.984 150.000 53.000 14.000 429.720 

Elbistan 612.002 468.756 27.000 254.500 43.000 1.605.258 

Andrn 283.026 180.020 40.000 90.500 18.500 612.046 

Pazarck 432.080 439.048 185 211.500 16.000 1.098.813 

TOPLAM 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333 

MARA SANCAININ 1317 UM YILI GDERLER 855 


Dier Giderler 

TOPLAM 

Mara Merkez 134.370 95.818 171.413 43.482 149.332 594.415 

Zeytun 38.888 21.180 57.900 16.700 - 134.668 

Elbistan 32.300 21.190 32.640 19.400 1.434 106.964 

Andrn 26.280 21.180 28.800 11.300 - 87.560 

Pazarck 26.780 21.180 24.000 11.300 - 83.260 

TOPLAM 258.618 180.548 314.753 102.182 150.766 1.006.867 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 888.778 306.584 207.520 608.216 236.085 2.291.284 

Birecik 442.898 129.032 19.259 240.632 80.868 952.689 

Rumkale (Nizip) 435.058 255.964 9.852 255.991 30.286 987.151 

Suruç 525.587 517.904 444 230.079 21.457 1.095.971 

Harran 170.403 386.452 444 128.884 18.659 704.842 

TOPLAM 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.338.937 




ORSAM 


 

URFA SANCAININ 1317 RUM YILI GDERLER 857 


634 

Dier Giderler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 161.516 93.430 178.038 39.482 175.149 647.615 

Birecik 50.330 21.210 28.800 22.700 - 123.040 

Rumkale (Nizip) 30.200 21.210 24.000 15.941 - 91.351 

Suruç 36.250 21.210 24.000 12.200 - 93.660 

Harran 34.000 - 24.000 1.641 - 59.641 

Sancak 

Halep 

TOPLAM 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307 


GENEL TOPLAMI 

Aar Hâslat 

12.239.003 

Anam ve 

Deve Vergisi 

3.845.612 

Askerlik 

Bedelleri 

1.230.726 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

7.237.420 

Dier Gelirler 

3.097.239 

TOPLAM 

27.650.000 

Urfa 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.331.937 

Mara 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333 

Genel 

TOPLAM 

18.029.072 7.286.122 1.959.861 9.645.033 3.905.594 40.835.682 




___________________________________________________________________________________ 




Halep 

1.421.264 

535.462 

1.629.941 

635 

287.292 

Dier Giderler 

819.111 

TOPLAM 

4.693.170 

Urfa 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307 

Mara 258.618 180.548 214.753 102.182 150.766 1.006.867 

Genel 

TOPLAM 

Kaza Ad 

1.992.178 

873.070 

2.223.532 

481.538 

1.145.026 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

6.715.344 

TOPLAM 

Halep 132.395 505.224 503.598 2.370.009 851.143 4.262.369 

Antep 1.652.300 321.732 300.000 858.500 266.000 3.399.532 

Kilis 1.844.058 637.032 89.000 800.000 1.308.000 3.669.090 

skenderun 692.121 63.892 45.520 217.564 114.078 1.733.075 

Antakya 1.174.025 147.976 190.000 640.000 123.000 2.275.001 

dlip 1.558.410 248.884 11.111 522.435 128.435 2.469.275 

Harim 871.378 218.104 0 365.735 60.457 1.515.674 

Cisr-i uûr 795.279 198.044 70.000 294.000 44.504 1.401.827 

Mare 1.037.000 346.160 814 247.500 26.955 1.658.429 

Bâb 967.860 263.996 0 254.131 50.322 1.526.309 

Bilan 277.955 122.108 29.683 122.307 33.592 586.6445 

859 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.395. Vilayetin giderleri 1321, 1322, 1323, 1324 ve 1325 salnamelerinde 

de ayndr. Bu nedenle buradan sonra gider tablolar verilmeyecektir. 


ORSAM 


 

Cebel-i Sem’ân 963.759 221.422 0 225.508 26.437 1.437.136 

Münbiç 107.463 212.108 0 128.106 7.216 454.893 

Rakka 165.000 338.920 0 190.625 57.100 751.645 

TOPLAM 

Kaza Ad 

12.229.003 3.845.612 1.230.726 7.237.420 3.097.239 27.650.000 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

636 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 879.730 291.756 260.000 397.500 329.500 2.158.486 

Zeytun 3.746 208.984 150.000 53.000 14.000 429.720 

Elbistan 612.002 468.756 27.000 254.500 43.000 1.605.258 

Andrn 283.026 180.020 40.000 90.500 18.500 612.046 

Pazarck 432.080 439.048 185 211.500 16.000 1.098.813 

TOPLAM 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 888.778 306.584 207.520 608.216 236.085 2.291.284 

Birecik 442.898 129.032 19.259 240.632 80.868 952.689 

Rumkale (Nizip) 435.058 255.964 9.852 255.991 30.286 987.151 

Suruç 525.587 517.904 444 230.079 21.457 1.095.971 

Harran 170.403 386.452 444 128.884 18.659 704.842 

TOPLAM 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.338.937 




___________________________________________________________________________________ 

Sancak 

Halep 


GENEL TOPLAMI 

Aar Hâslat 

12.239.003 

Anam ve 

Deve Vergisi 

3.845.612 

Askerlik 

Bedelleri 

1.230.726 

637 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

7.237.420 

Dier Gelirler 

3.097.239 

TOPLAM 

27.650.000 

Urfa 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.331.937 

Mara 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333 

Genel 

TOPLAM 

Kaza Ad 

18.029.072 7.286.122 1.959.861 9.645.033 3.905.594 40.835.682 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

TOPLAM 

Halep 131.395 860.290 503.598 2.370.009 851.143 4.717.435 

Antep 1.679.189 285.536 300.000 858.500 266.000 3.389.225 

Kilis 2.076.196 666.752 89.000 800.000 1.308.000 3.939.948 

skenderun 637.082 61.272 45.520 217.564 114.078 1.075.507 

Antakya 1.448.834 124.892 195.430 770.000 103.000 2.662.156 

dlip 1.822.535 222.218 11.111 522.435 128.435 2.707.864 

Harim 1.122.678 217.888 0 341.921 60.457 1.742.944 

Cisr-i uûr 910.473 174.816 70.000 294.000 44.504 1.493.783 

Mare 1.002.444 310.016 814 247.500 26.855 1.587.729 

Bâb 967.860 248.264 0 251.682 50.322 1.518.128 

Bilan 277.955 107.812 29.683 122.307 33.592 574.349 



ORSAM 


 

Cebel-i Sem’ân 963.759 257.232 0 222.029 26.427 1.469.457 

Münbiç 107.463 274.429 0 19.468 7.216 408.583 

Rakka 165.000 251.024 0 35.316 57.100 507.440 

TOPLAM 

Kaza Ad 

13.315.764 4.057.522 1.245.156 7.073.731 3.097.231 28.789.412 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

638 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 879.730 291.756 260.000 397.500 329.500 2.158.486 

Zeytun 3.746 208.984 150.000 53.000 14.000 429.720 

Elbistan 612.002 468.756 27.000 254.500 43.000 1.605.258 

Andrn 283.026 180.020 40.000 90.500 18.500 612.046 

Pazarck 432.080 439.048 185 211.500 16.000 1.098.813 

TOPLAM 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 888.778 306.584 207.520 608.216 236.085 2.291.284 

Birecik 442.898 129.032 19.259 240.632 80.868 952.689 

Rumkale (Nizip) 435.058 255.964 9.852 255.991 30.286 987.151 

Suruç 525.587 517.904 444 230.079 21.457 1.095.971 

Harran 170.403 386.452 444 128.884 18.659 704.842 

TOPLAM 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.338.937 




___________________________________________________________________________________ 

Sancak 

Halep 


GENEL TOPLAMI 

Aar Hâslat 

13.315.764 

Anam ve 

Deve Vergisi 

4.057.522 

Askerlik 

Bedelleri 

1.245.756 

639 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

7.073.731 

Dier Gelirler 

3.097.239 

TOPLAM 

28.789.412 

Urfa 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.321.937 

Mara 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333 

Genel 

TOPLAM 

Kaza Ad 

18.029.072 7.286.122 1.959.861 9.645.033 3.905.594 40.835.682 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

TOPLAM 

Halep 181.752 500.000 508.080 1.899.236 813.911 3.942.979 

Antep 1.800.000 290.000 300.000 780.000 276.700 3.446.700 

Kilis 2.143.078 703.122 72.260 740.000 162.618 3.821.078 

skenderun 527.431 63.284 47.920 221.920 135.022 995.410 

Antakya 1.700.000 140.000 170.000 691.000 210.000 2.911.000 

dlip 1.500.000 230.000 12.500 515.000 171.000 2.428.500 

Harim 1.150.000 225.000 0 330.000 83.145 1.788.145 

Cisr-i uûr 795.200 198.000 72.000 294.100 43.540 1.403.340 

Mare 1.100.000 240.000 800 249.300 34.500 1.724.600 

Bâb 900.000 260.000 0 240.000 72.700 1.472.700 

Bilan 277.811 82.471 32.785 123.895 35.827 730.270 



ORSAM 


 

Cebel-i Sem’ân 858.006 296.376 0 213.528 28.805 1.396.715 

Münbiç 120.000 200.000 0 128.500 4.609 453.109 

Rakka 235.000 340.000 - 190.625 48.400 814.025 

TOPLAM 

Kaza Ad 

13.288.278 3.868.253 1.216.345 6.617.437 2.164.551 27.1554.864 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

640 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 820.000 250.000 277.000 395.700 341.596 2.084.996 

Zeytun 175.000 175.000 154.000 54.100 125.000 570.600 

Elbistan 620.000 340.000 33.000 229.600 39.887 1.262.487 

Andrn 285.000 165.000 88.700 95.500 17.816 652.016 

Pazarck 395.000 450.000 0 207.200 11.880 1.064.080 

TOPLAM 2.295.000 1.380.000 553.400 982.210 423.679 5.634.179 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 865.209 308.720 226.249 587.766 216.768 2.204.712 

Birecik 310.596 134.632 22.926 223.639 113.393 805.186 

Rumkale (Nizip) 388.069 247.048 11.250 249.126 59.632 955.125 

Suruç 372.058 686.252 444 328.126 16472 1.403.352 

Harran 184.091 390.476 444 39.733 7642 622.386 

TOPLAM 2.120.023 1.767.128 261.313 1.428.390 413.907 5.990.761 




___________________________________________________________________________________ 

Sancak 

Halep 


GENEL TOPLAMI 

Aar Hâslat 

13.288.178 

Anam ve 

Deve Vergisi 

3.868.253 

Askerlik 

Bedelleri 

1.216.345 

641 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

6.617.437 

Dier Gelirler 

2.164.551 

TOPLAM 

27.154.864 

Urfa 2.120.023 1.767.128 261.313 1.428.390 413.907 5.990.761 

Mara 2.295.000 1.380.000 553.400 982.100 423.679 5.634.179 

Genel 

TOPLAM 

Kaza Ad 

17.703.301 7.015.381 2.031.058 9.027.927 3.002.127 38.779.804 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier 

Gelirler 

TOPLAM 

Halep 100.625 959.500 680.000 1.900.000 924.461 4.564.586 

Antep 1.497.000 300.000 400.000 750.000 267.000 3.214.000 

Kilis 2.275.000 735.000 105.000 745.000 153.800 4.003.800 

skenderun 750.000 63.284 47.920 231.753 135.022 1.217.979 

Antakya 1.500.500 145.000 226.000 701.000 220.500 2.793.000 

dlip 1.800.000 250.000 30.000 517.000 200.081 2.787.081 

Harim 1.300.000 235.000 0 323.000 100.015 1.958.015 

Cisr-i uûr 1.095.000 190.000 95.000 298.000 61.100 1.739.100 

Mare 1.151.000 435.504 800 250.600 36.048 1.873.952 

Bâb 985.000 290.000 0 235.000 89.120 1.599.120 



ORSAM 


 

Bilan 312.000 94.332 54.950 123.369 39.597 624.242 

Cebel-i Sem’ân 1.025.000 296.376 0 213.528 28.805 1.563.709 

Münbiç 158.000 180.000 0 424.900 3.004 465.904 

Rakka 150.000 332.800 0 191.025 89.100 762.925 

TOPLAM 

Kaza Ad 

14.099.135 4.496.796 1.629.670 6.591.172 2.347.653 29.167.416 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

642 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Mara Merkez 950.000 254.228 400.334 394.200 324.000 2.323.762 

Elbistan 770.000 351.820 50.247 230.850 46.800 1.449.717 

Zeytun 185.000 180.500 204.830 54.014 16.800 641.144 

Andrn 400.000 181.000 67.008 93.980 20.600 762.588 

Pazarck 475.000 360.000 504 204.350 14.500 1.054.354 

TOPLAM 2.780.000 1.327.548 722.923 977.394 422.700 6.230.565 

Kaza Ad 


Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

Dier Gelirler 

TOPLAM 

Urfa Merkez 670.000 345.348 226.249 563.369 281.636 2.086.602 

Birecik 490.000 142.204 22.926 222.491 136.152 1.013.773 

Rumkale (Nizip) 475.000 253.888 11.250 230.162 51.922 1.022.222 

Suruç 341.000 531.276 444 328.242 13.679 1.214.641 

Harran 195.000 348.880 444 39.733 2.831 586.888 

TOPLAM 2.171.000 1.621.596 261.313 1.383.997 486.220 5.924.126 




___________________________________________________________________________________ 

Sancak 

Halep 


GENEL TOPLAMI 

Aar Hâslat 

14.099.125 

Anam ve 

Deve Vergisi 

4.496.796 

Askerlik 

Bedelleri 

1.629.670 

643 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

6.594.172 

Dier Gelirler 

2.347.653 

TOPLAM 

29.167.416 

Urfa 2.780.000 1.621.596 261.313 1.383.997 486.220 5.924.126 

Mara 2.171.000 1.327.548 722.923 977.394 422.700 6.230.565 

Genel 

TOPLAM 

19.050.125 7.445.940 2.613.906 8.955.563 3.256.573 41.322.107 

HALEP SANCAININ 1324 RUM YILININ GELRLER BÜTÇES 876 

Kaza Ad 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Esnaf 

Vergisi 

Dier Varidatlar 

TOPLAM 

Halep 185.000 851.328 730.598 2.314.348 1.025.606 5.106.880 

Antakya 1.271.000 188.700 283.000 694.500 246.000 2.683.200 

Antep 1.500.000 280.000 511.000 780.528 348.302 3.419.830 

Kilis 2.450.000 650.000 150.000 800.000 161.425 4.211.425 

dlip 1.650.000 225.000 18.250 480.000 204.903 2.578.153 

Bâb 970.000 180.000 -- 220.000 98.282 1.468.282 

Cisr-i uûr 900.000 190.000 95.000 298.000 57.700 1.540.700 

Harim 1.150.000 200.000 500 278.000 66.637 1.695.137 

Belen 315.976 102.288 54.550 221.629 35.827 730.270 

skenderun 518.136 66.212 80.200 228.539 176.635 1.069.722 

Mare 1.025.000 370.000 500 237.500 47.500 1.680.500 

Münbeç 208.754 298.728 -- 157.601 7.644 672.727 



ORSAM 


 

Rakka 200.000 380.000 -- 228.284 80.459 888.743 

Cebel Sem’an 1.050.000 240.000 -- 210.000 39.500 1.539.500 

TOPLAM 

13.393.866 

4.222.256 

1.923.598 

644 

7.148.929 

2.596.420 

MARA SANCAININ 1324 RUM YILININ GELRLER BÜTÇES 877 

Kaza Ad 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Esnaf 

Vergisi 


29.285.069 

TOPLAM 

Mara Merkez 1250000 270000 550000 295000 396.000 2.761.000 

Elbistan 1090000 380000 47000 200000 53.000 1.770.000 

Zeytun 210000 180000 295000 58470 28.500 771.970 

Göksun 380000 175000 81000 94500 25.500 756.000 

Pazarck 715000 410000 1200 165000 23.000 1.314.200 

TOPLAM 3645000 1415000 974200 812970 526.000 7.373.170 

URFA SANCAININ 1324 RUM YILININ GELRLER BÜTÇES 878 

Kaza Ad 

Aar Hâslat 

Anam ve 

Deve 

Vergisi 

Askerlik 

Bedelleri 

Emlak ve 

Esnaf 

Vergisi 


TOPLAM 

Urfa Merkez 1068000 313000 397000 558500 216200 2552700 

Birecik 530000 155000 44000 222000 125000 1076000 

Rum Kale (Nizip) 595000 267000 25000 224000 41800 1152800 

Suruç 490000 497000 600 284000 11000 1272600 

Harran 275000 253000 60 40000 3600 572200 

TOPLAM 2958000 1485000 467200 1318500 397600 6626300 




___________________________________________________________________________________ 

HALEP VLAYETNN 1324 RUM YILININ GELRLER BÜTÇESNN GENEL 

TOPLAMI 879 

Sancak 

Halep 

Aar 

Hâslat 

13.393.866 

Anam ve 

Deve Vergisi 

4.222.256 

Askerlik 

Bedelleri 

1.923.598 

645 

Emlak ve 

Temettu 

Vergisi 

7.148.929 

Dier 

Gelirler TOPLAM 

2.596.420 

29.285.069 

Mara 3.645.000 1.415.000 974.200 812.970 526.000 7.373.170 

Urfa 2.958.000 1.485.000 467.200 1.318.500 397.600 6.626.300 

Genel 

TOPLAM 

19.996.866 7.122.256 3.364.998 9.280.399 3.520.020 43.284.539 


ORSAM 


 

III. KAYNAKÇA 

A-Salnâmeler: 

H.1325 tarihli Musul Vilayet Salnamesi, Musul Vilayet Matbaas. 

H.1284 (1866) Def’a 1; Halep Vilayet Matbaas, 204 Sayfa. 

































B- Aratrma Eserler (Kitap ve Makaleler): 

“Sâl-nâme”, slam Ansiklopedisi, X, stanbul 1967, s.134-136. 

Abac, Nurcan, Bursa ehrinde Osmanl Hukukunun Uygulanmas (17. 

Yüzyl), T.C. Kültür Bakanl Yaynlar, Ankara 2001. 

Akylmaz, Gül, “Osmanl Devletinde Reaya Kavram ve Devlet-Reaya likileri”, 

Osmanl, 4, Yeni Türkiye Yaynlar, Ankara 1999, s.40-54. 

Ali Rza, Atlasl Memâlik-i Osmaniye Corafyas, 1. Bask, stanbul 1318. 

Altunda, inasi, “Selim I”, A, X, Eskiehir 1997, s.423-434. 

646


___________________________________________________________________________________ 

Ankara Vilayeti Salnamesi: 1325 (1907), Ankara Enstitüsü Vakf Yaynlar, 

Ankara 1995. 

Arba, Sebahattin, “Balangçtan II. Merutiyet’e Kadar Osmanllarda 

Sbyan Mektepleri (lköretim Okullar)”, Yeni Türkiye 701 Osmanl Özel Says II: 

Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.711-716. 

Barkan, Ömer Lütfi, “H. 1079-1080 (1669-1670) Malî Ylna Ait Bir Osmanl 

Bütçesi ve Ekleri”, stanbul Üniversitesi, ktisat Fakültesi Mecmuas, XXII/1-4, 

stanbul 1984, s.389-412. 

Barkan, Ömer Lütfi, “H. 933-934 (M. 1527-1528) Malî Ylna Ait Bir Bütçe Örnei”, 

stanbul Üniversitesi, ktisat Fakültesi Mecmuas, XV/1-4, stanbul 1955, 

s.251-329. 

1980. 

Barkan, Ömer Lütfi, Türkiye’de Toprak Meselesi, Toplu Eserler, I, stanbul 

Canard, M., “Ayntab”, Encyclopedia of Islam, I, 791a. 

Çadrc, Musa, “Osmanl mparatorluu’nda Eyalet ve Sancaklarda Meclislerin 

Oluturulmas (1840-1864)”, Yusuf Hikmet Bayur’a Armaan, Ankara 1985, 

s.257-277. 

Çadrc, Musa, “Tanzimat’n lan Sralarnda Türkiye’de Yönetim (1826- 

1839)”, Belleten, 51/201 (1987), s.1215-1240. 

Çadrc, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik 

Yaps, TTK Yaynlar, 2. Bask, Ankara 1997 

Çakar, Enver, XVI. Yüzylda Haleb Sanca (1516-1566), Elaz 2003. 

Darkot, Besim, “Mara”, A, 7, Eskiehir 1997, s.310-312. 

Demirel, Ömer, “1700-1730 Tarihlerinde Ankara’da Ailenin Niceliksel Yaps”, 

Belleten, LIV/211, (Aralk 1990), Ankara 1991, s.950-951. 

Duman, Hasan, Osmanl Salnameleri ve Nevsâlleri, I-II, Ankara 2000. 

Ebul-ulâ Mardin, “Kad”, A, VI, stanbul 1977, s.42-46. 

Eken, Galip, “XVIII. Yüzyl Ortalarnda Antep’te Aile”, OTAM, 11, Ankara 

2000, 109-121. 

Eldem, Edhem-Goffman, Daniel-Masters, Bruce, Dou ile Bat Arasnda 

Osmanl Kenti: Halep, zmir ve stanbul, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2003. 

Erdem, Ali Rza, “XIX. Yüzylda Osmanl mparatorluu’nda Eitim: II. 

Mahmud ve Tanzimat Döneminde lköretimde Yaplan Yenilikler ve Deerlendirmesi”, 

Yeni Türkiye 701 Osmanl Özel Says II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 

2000, s.754-763. 

Ergenç, Özer, “Osmanl Klasik Düzeni ve Özellikleri Üzerine Baz Açklamalar”, 

Osmanl, 4, Yeni Türkiye Yaynlar, Ankara 1999, s.32-39. 

647

ORSAM 

Ergenç, Özer, 

Ergenç, Özer, 

lerinde Musul, 

lerinde Basra, 

648 

1885-1985 Türkiye Ekonomisinin 100 

Faroqhi, Suraiya, “al-Ruha: the Otoman and Modern Times”, Encyclopedia 

of Islam, VIII, 589a. 

Faroqhi, Suraiya, “Marash: In Otoman and Modern Times”, Encyclopedia of 

Islam, VI, 505b. 

Faroqhi, Suraiya, Men of Modest Substance: House Owners and House 

Property in Seventeenth-Century Ankara and Kayseri, Cambridge Universtiy 

Press, 1987. 

1997. 

Gravürlerle Türkiye V, Anadolu 2 

24, 25, 26 (2002); 33, 35 (2004); 36, 38 (2005), 42 (2007), Aljomhure Offsit, Halep, Suriye. 

Haritâni, Mahmud, “Halep”, 

2006, s.149-160. 

1990. 

, Çeviren: Mustafa Macit 

25/39, Ankara 

Os Ankara 

Honigmann, E., “al-Ruha: in pre-Islamic Times and the Islamic Peirod up to 

the Ottomans”, Encyclopedia of Islam, VIII, 589a. 

Honigmann, E., “Marash: History up to the Otoman Period”, Encyclopedia 

of Islam, VI, 505b.


___________________________________________________________________________________ 

Honigmann, E., “Mara”, A, 7, Eskiehir 1997, s.312-315. 

Honigmann, E., “Urfa”, A, 13, Eskiehir 1997, s.50-57. 

nalck, Halil, “Der osmanische Sultan (Osmanl Padiah)”, Zeitschrift der 

Staatswissenshaftlichen Fakultät, Band: XIII, No: 4 (Dezember 1958), 58-79. 

nalck, Halil, Osmanl mparatorluu: Klasik Ça (1300-1600), Yap Kredi 

Yaynlar, stanbul 2005. 

nalck, Halil, Osmanl mparatorluu’nun Ekonomik ve Soysal Tarihi, I, 

Editör: Halil nalck-Donald Quataert, Eren Yaynlar, stanbul 2000. 

zgöer, Ahmet Zeki, “Osmanl Salnâmelerinin ehir Tarihi Bakmndan 

Önemi”, Türkiye Aratrmalar Literatür Dergisi: Türk ehir Tarihi, 3/6, 2005, 

s.539-552. 

Kamûsü’l-a‘lâm, III, Tpkbasm Kagar Neriyat, Ankara 1996. 

Kamûs- Türkî, Tpkbasm Çar Yaynlar, stanbul 2004. 

Kankal, Ahmet, “17. ve 18. Yüzyllarda Kuzey-Bat Anadolu’da Sosyal Hayat 

(er’iyye Sicillerine Göre)”, Tarih ncelemeleri Dergisi, XV, zmir 2000, s.31-74. 

Karahanoullar, Onur, Türkiye’de darî Yarg Tarihi, Turhan Kitabevi, Ankara 

2005. 

Karaka, Mehmet, “Tanzimat Sürecinde Eitimde Modernleme”, Yeni Türkiye 

701 Osmanl Özel Says II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.764- 

776. 

Kemâl al-Dîn brahim al-‘Adîm, Bugyat at-Talab fî Tarîh Halab, Yaynlayan: 

Ali Sevim, TTK Basmevi, Ankara 1976. 

Kenanolu, Macit, Osmanl Millet Sistemi: Mit ve Gerçek, stanbul 2004. 

Keskin, Nuray E., Devletin Toprak Üzerinde Örgütlenmesi: Türkiye’de llerin 

Yönetimi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yaynlanmam 

Doktora Tezi, Ankara 2007. 

Klç, Selda, “Tanzimat Sonras Osmanl Vilayet Bütçeleri”, Tarih Aratrmalar 

Dergisi, 20/31, Ankara 2000, s.193-207. 

2001. 

Kireççi, Refik, Hatay Dinler ve Tarih Hazinesi, Color Ofset, skenderun, 

Kunt, Metin, Sancaktan Eyalete, 1550-1650 Arasnda Osmanl Ümeras ve l 

daresi, stanbul 1978. 

Marcus, Abraham, The Middle East on the Eve of Modernity-Aleppo in the 

Eighteenth Century, Columbia University Press, New York 1989. 

Masters, Bruce, “Halep: Osmanl mparatorluu’nun Kervan Kenti”, Dou 

ile Bat Arasnda Osmanl Kenti, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2000, s.19-87. 

Masters, Bruce, “Halep”, DA, 15, stanbul 1997, s.244-247. 

649

ORSAM 


 

Mobayyed, Amer Reid, Halep Turahhib Bikum, Daru’l-Kalem Al-Arabi, 

Halep, Suriye Arap Cumhuriyeti, 2006. 

Ortayl, lber, “Osmanl ehirlerinde Mahkeme”, Prof. Dr. Bülent N. Esen’e 

Armaan, A.Ü Hukuk Fakültesi Yaynlar, Ankara 1977, s.245-263. 

Ortayl, lber, “Osmanl’da Millet Sistemi”, DA, 30, stanbul 2005, s.66-70. 

Ortayl, lber, Hukuk ve dare Adam Olarak Osmanl Devleti’nde Kad, 

Turhan Kitabevi, Ankara 1994. 

Ortayl, lber, Tanzimat Döneminde Osmanl Mahallî dareleri (1840-1880), 

TTK Yaynlar, Ankara 2000. 

s.521. 

1996. 

Osmanl Yer Adlar, Babakanlk Devlet Arivi, Yayn No: 21, Ankara, 2006, 

Örnekleriyle Türkçe Sözlük, 4 Cilt, Milli Eitim Bakanl Yayn, Ankara, 

Öz, Mehmet, “Osmanl Klasik Döneminde Anadolu Kentleri”, Türkiye Aratrmalar 

Literatür Dergisi: Türk ehir Tarihi, 3/6, 2005, s. 57-88. 

Öz, Mehmet, Osmanl’da “Çözülme” ve Gelenekçi Yorumcular, Dergâh 

Yaynlar, stanbul 1997. 

Özdeer, Hüseyin, “Antep”, DA, 13, stanbul 1996, s.466-468. 

Özel, N. Bilge, “André Raymond: Arap ehir Tarihinde Bir Dönüm Noktas”, 

Türkiye Aratrmalar Literatür Dergisi: Türk ehir Tarihi, 3/6, 2005, s.571-587. 

Öztürk, Mustafa, “1616 Tarihli Halep Avarz-hane Defteri”, OTAM, 8, Ankara 

1997, s.249-293. 

Öztürk, Said, “1042-1045/1632-1635 Yllarna Ait Bosna Eyaleti Bütçesi”, 

Osmanl, 3, Ankara 1999, s.158-168. 

Özvar, Erol, “Rum Eyaletine Ait H. 1043-44/M. 1634-1635 Tarihli ‘Bütçe’nin 

Tahlili”, Osmanl, 3, Ankara 1999, s.150-157. 

Pakaln, Mehmet Zeki, Tarihi Terimler ve Deyimler Sözlüü, 3 Cilt, Milli 

Eitim Bakanl Yayn, stanbul 1988. 

Raymond, André, “The Population of Aleppo in the Sixteenth and 

Seventeenth Centuries According to Otoman Census Documents”, IJMES 

(International Journal of Middle East Studies), 16/4 (November 1984), pp.447-460. 

Raymond, André, Osmanl Döneminde Arap Kentleri, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, 

2. Bsk., stanbul 2000. 

Sahilliolu, Halil, “Antakya”, DA, 3, stanbul 1991, s.228-232. 

Sauvaget, J., “Halab”, Encyclopedia of Islam, III, 85a. 

Sauvaget, J., “Halep”, A, V/1, s.117-122. 

650


___________________________________________________________________________________ 

Schick, Irvin Cemil, Bat’nn Cinsel Kys: Bakalkç Söylemde Cinsellik 

ve Mekânsallk, Tarih Vakf Yurt Yaynlar, stanbul 2000. 

Sezen, Tahir, Osmanl Yer Adlar, Babakanlk Devlet Arivleri Genel Müdürlüü, 

Yayn No: 21, Ankara, 2006. 

Sönmez, Ali, “Zaptiye Tekilatnn Düzenlenmesi (1840–1869)”, Tarih Aratrmalar 

Dergisi, 25/39, Ankara 2006, s.199-219. 

Sönmez, Ali, Zaptiye Tekilatnn Kuruluu ve Geliimi, Ankara Üniversitesi, 

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yaynlanmam Doktora Tezi, Ankara 2005. 

Streck M.-Gibb H.A.R, “Antakya”, Encyclopedia of Islam, I, 516b. 

Syrett, Elena Frangakis, The Commerce of Symyna in Eighteenth Century 

(1700-1820), Athens 1992. 

1992. 

SYRE, Le Ministe’re du Tourisme en Syrie, Dr. Sabah Qabbani, Dames, 

Tabakolu, Ahmet, “Osmanl çtimaî Yapsnn Ana Hatlar”, Osmanl, 4, 

Yeni Türkiye Yaynlar, Ankara 1999, s.17-31. 

Ta, Hülya, “Osmanl Merkez Bürokrasisi ve Belge Üretimi”, A Comparative 

Study of Historical Archives among Several Nations Annual Report 2006 / Çok 

Uluslu Karlatrmal Ariv Aratrmalar Projesi 2006 Yl Bülteni, Tokyo, March 

2007, s.101-114 (Makalenin Japonca metni s.32-44). 

Ta, Hülya, XVII. Yüzylda Ankara, TTK Yaynlar, Ankara 2006. 

Türkiye Mülki dare Bölümleri (Belediyeler-Köyler), T.C. çileri Bakanl 

Yayn, Yayn No: 408, Ankara 1985. 

Tozlu, Necmettin, “Osmanl mparatorluu’nda Misyoner Okullar”, Yeni 

Türkiye 701 Osmanl Özel Says II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, 

s.787-797. 

Tuncel, Metin, “Kahramanmara”, DA, 24, stanbul 2001, s.196-197. 

Uzunçarl, smail Hakk, Osmanl Tarihi, c.2, TTK Yaynlar, Ankara 1988. 

Venzke, Margaret L., The Sixteenth Century Ottoman Sanjaq of Aleppo: A 

Study of Provencial Taxation, Baslmam Doktora Tezi, Columbia University, New 

York 1981. 

Weber, Max, ehir: Modern Kentin Oluumu, Editör: Don Matindale- 

Gertrud Neuwirt, Çeviren: Musa Ceylan, stanbul 2000. 

Yazc, Talip, “Halep”, DA, 15, stanbul 1997, s.239-244. 

Yorulmaz, erife, “Osmanl-Fransz likileri Çerçevesinde Osmanl Topraklarnda 

Açlan Fransz Kültür Kurumlar ve Bunlarn Meruiyet Kazanmalar (19-20. 

Yüzyl Balar), OTAM, 11, Ankara 2000, s.697-768. 

Yücel, Yaar-Sevim, Ali, Türkiye Tarihi, c.2, TTK Yaynlar, Ankara 1990. 

651

ORSAM 


 

IV. DZN 

A 

A‘zâz, 34 

A’ne, 79, 149 

A’zâz, 30, 33, 84, 85, 128, 129, 149, 477, 479, 482, 

485, 489, 492, 495, 498, 501, 504, 507, 510, 513 

Abbasiler, 22, 26 

Abukalkal, 157 

Abukemal, 149, 150 

Acem, 73, 86, 108, 127, 142, 151 

Adana, 16, 33, 38, 59, 77, 98, 101, 103, 113, 119, 

127, 141, 142, 146, 147, 149, 179, 180, 181, 182, 

183, 274, 275, 277, 285, 286, 288, 289, 290, 292, 

293, 298, 448, 449, 453, 455, 456, 457, 459, 460, 

462, 464, 466, 467, 469, 471, 472, 474, 476, 477, 

478, 479, 481, 482, 484, 485, 488, 489, 490, 491, 

492, 494, 495, 497, 498, 500, 501, 503, 504, 506, 

507, 509, 510, 512, 513, 518, 599, 601, 607, 613 

Adananakan Mektebi, 63, 571, 572 

Adliye Camii, 108 

Afameye, 104 

Afrika, 13, 37, 62 

Afrin, 101, 103, 123, 124 

Afin, 145, 436 

Ahmed b. Muhammed El-Hanife, 130 

Ahmediye Medresesi, 612 

Akad, 21 

Akdeniz, 16, 21, 23, 25, 34, 38, 45, 57, 58, 59, 71, 77, 

98, 101, 103, 104, 120, 122, 126, 127, 146 

Akka, 73, 608 

Akkoyunlu, 28 

Aksu, 29, 143, 148 

Aksungur, 79, 85, 90 

Alâeddin b. Keykubat, 145 

Alâüddevle, 84, 147 

Almanya, 53, 58, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 

528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 

539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 547, 548 

Alparslan, 22, 28, 79, 80, 90, 610 

Amanos, 76, 101, 103 

Amerika, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 

526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 

536, 537, 538, 539, 541, 542, 543, 544, 545, 549, 

550, 551 

Amerikan koleji, 115 

Amerikan misyonerleri, 115 

Amik, 30, 34, 84, 100, 101, 103, 104, 118 

Amiki, 152 

Anadolu, 13, 15, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 

31, 34, 36, 37, 44, 45, 47, 58, 61, 65, 72, 73, 74, 77, 

82, 98, 101, 103, 110, 117, 123, 133, 137, 143, 599, 

605, 647, 648, 649, 650 

Anainis, 74 

652 

Andrn, 69, 141, 144, 147, 149, 150, 162, 163, 177, 

179, 180, 183, 287, 310, 439, 440, 441, 442, 443, 

444, 451, 454, 463, 465, 473, 475, 478, 480, 484, 

486, 490, 493, 502, 505, 508, 512, 515, 598, 618, 

620, 623, 625, 626, 629, 633, 636, 638, 640, 642 

André Raymond, 14, 44, 69, 650 

Ankara, 1, 2, 14, 15, 16, 17, 18, 21, 23, 26, 27, 31, 32, 

34, 36, 37, 38, 42, 43, 44, 53, 54, 55, 57, 58, 62, 63, 

65, 67, 68, 84, 98, 149, 646, 647, 648, 649, 650, 

651 

Antakya, 5, 16, 25, 26, 27, 30, 31, 33, 34, 39, 41, 59, 

68, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 80, 82, 84, 85, 86, 99, 

100, 101, 102, 103, 104, 105, 109, 110, 111, 112, 

113, 114, 121, 122, 127, 131, 134, 149, 150, 153, 

154, 164, 176, 178, 180, 182, 285, 286, 287, 288, 

290, 291, 292, 293, 305, 308, 310, 314, 315, 316, 

317, 318, 319, 320, 321, 322, 355, 356, 357, 358, 

359, 360, 361, 449, 450, 451, 452, 453, 455, 456, 

457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 465, 466, 467, 

469, 470, 471, 472, 474, 475, 477, 480, 483, 486, 

489, 490, 492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 502, 

504, 505, 507, 508, 511, 514, 545, 580, 610, 611, 

613, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 632, 

635, 637, 639, 641, 643, 650 

Antep, 5, 17, 25, 26, 27, 30, 31, 39, 41, 59, 62, 63, 66, 

68, 84, 85, 86, 99, 100, 102, 105, 106, 114, 115, 

116, 117, 133, 138, 139, 142, 144, 149, 150, 151, 

157, 164, 176, 178, 180, 182, 285, 286, 287, 288, 

289, 290, 291, 292, 293, 305, 308, 310, 319, 320, 

321, 322, 340, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 449, 

450, 451, 452, 453, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 

461, 462, 464, 465, 466, 467, 469, 470, 471, 472, 

474, 477, 479, 480, 482, 483, 485, 486, 489, 490, 

492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 502, 504, 505, 

507, 508, 510, 511, 513, 514, 517, 550, 551, 570, 

612, 613, 617, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 

631, 632, 635, 637, 639, 641, 643, 647, 650 

Anze, 137, 604 

Apamen, 34, 77 

Aram Suba, 110 

Arapkir, 45 

Arsuz, 102, 104, 127, 153, 394, 396, 397, 398, 399, 

400, 575 

Aspos, 59, 104 

Asur, 21, 26, 28, 29 

Asurî, 138 

Asya, 13, 14, 16, 37, 41, 51, 57, 71, 74, 84, 98, 102, 

106 

Aare, 149, 150 

Atabeg Zengi, 22 

Atabey Devleti, 6, 80 

Ategede, 135 

Atru Camii, 108 

Avrupa, 13, 14, 15, 22, 57, 58, 74, 112, 137, 613


___________________________________________________________________________________ 

Avusturya, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 

526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 

536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 

613 

Aynü’l-Arus, 140, 141 

Aynü’l-kibrit, 126 

Azerbaycan, 58 

Aziziye, 145, 147, 151 

B 

Baalbek, 79 

Bâb, 18, 34, 40, 61, 68, 77, 99, 100, 105, 106, 116, 

117, 133, 149, 150, 156, 164, 177, 178, 180, 182, 

267, 276, 287, 289, 310, 322, 328, 369, 370, 371, 

372, 451, 453, 454, 462, 465, 467, 470, 472, 475, 

476, 477, 479, 480, 482, 483, 485, 486, 488, 489, 

490, 491, 492, 495, 496, 498, 499, 501, 502, 504, 

505, 507, 508, 510, 511, 513, 583, 599, 603, 610, 

611, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 629, 

632, 635, 637, 639, 641, 643 

Bâb- Âlî, 267 

Babil, 75, 84, 85, 103, 135 

Badat, 11, 20, 53, 60, 63, 70, 86, 90, 102, 106, 126, 

133, 136, 137, 600, 648 

Bahaiye Medresesi, 612 

Bakras, 85, 118, 119, 155 

Basra, 11, 20, 53, 102, 103, 130, 133, 600, 648 

Bakâtip, 334, 345, 346 

Bat Anadolu, 34 

Batno, 34, 77 

Bayazt, 102, 119 

Baybars, 59, 86, 104, 112, 138 

Bayezidli, 47 

Bedreddin Yldrm, 81 

Behramiye Camii, 108 

Belçika, 53, 58, 519, 520, 521, 526, 527, 528, 529, 

530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 545 

Belen, 39, 82, 99, 100, 101, 105, 118, 119, 127, 155, 

164, 373, 374, 375, 376, 377, 392, 397, 582, 613, 

643 

Belih, 140, 141, 158 

Belks, 28, 34, 77, 138 

Beni Merdas devleti, 99 

Beni Rubeya, 149 

Bergama, 34, 71, 72, 73 

Bergama (kaza), 34 

Berkok, 86, 124, 129 

Bertiz, 142, 143, 161 

Besni, 30, 84, 138, 145 

Beypazar, 34 

Beypazar (kaza), 34 

Beyrut, 23, 24, 70, 112, 122, 130, 137, 144, 513, 613 

Bidayet Mahkemesi, 328, 356, 374, 380, 385, 388, 

416, 421, 425, 430, 433, 437, 440 

Biga yarmadas, 34 

Bilan, 68, 85, 118, 119, 149, 150, 158, 176, 178, 181, 

184, 285, 286, 287, 305, 320, 321, 322, 451, 453, 

462, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483, 486, 

653 

489, 490, 492, 493, 496, 499, 502, 505, 508, 511, 

514, 515, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 

629, 632, 635, 637, 639, 642 

Bilanköy, 149, 152, 181, 183 

Binba, 447 

Bingöl, 102, 138 

Birecik, 28, 32, 33, 34, 40, 52, 59, 69, 77, 85, 87, 102, 

104, 106, 134, 137, 138, 139, 148, 149, 150, 159, 

164, 177, 178, 181, 182, 285, 286, 287, 290, 291, 

292, 293, 305, 308, 310, 319, 320, 321, 322, 416, 

417, 418, 419, 451, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 

460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 

470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 478, 479, 481, 

482, 484, 485, 487, 489, 490, 492, 493, 495, 496, 

498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 512, 513, 515, 

518, 591, 606, 611, 613, 618, 621, 623, 626, 630, 

633, 634, 636, 638, 640, 642, 644 

Birsa, 28 

Bizans, 21, 25, 26, 28, 29, 30, 79 

Boa, 89, 91 

Bozabat, 135, 158 

Bozaa, 148, 162 

Bruce Masters, 13, 15, 21, 45 

Buhara, 74 

Bulank, 101, 147, 149, 150, 161, 177, 179, 180, 183, 

287, 445, 451, 454 

Burcu’r-Rsas, 116 

Bursa, 15, 32, 34, 58, 599, 603, 605, 606, 609, 646, 

648 

Bursa sanca, 34 

Busayra, 149, 150 

Büyük skender, 26, 132 

C 

Caber kalesi, 133 

Camustil, 142 

Can Polat Bey, 129 

Cebel-i Â’lâ, 35 

Cebel-i Akrâ, 35, 102, 383 

Cebel-i Âlâ, 46, 123 

Cebel-i Baria, 35 

Cebel-i Benî Alîm, 35 

Cebel-i Lübnan, 101, 103, 110 

Cebel-i Samâk, 35 

Cebel-i Sem’ân, 40, 69, 87, 100, 105, 106, 111, 120, 

150, 157, 164, 302, 378, 379, 462, 465, 468, 470, 

476, 477, 479, 482, 485, 486, 489, 490, 491, 493, 

495, 496, 498, 499, 501, 504, 507, 510, 513, 514, 

588, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 629, 

632, 636, 638, 640, 642 

Cebrail, 130 

Cede, 152 

Cemase, 149 

Cerablus, 34, 77, 138, 159 

Cermanika Sezari, 143 

Cermanya, 77, 143 

Ceyhan, 29, 101, 103, 143, 145, 146, 147, 148 

Cezire, 73, 77, 78, 88, 98, 132, 133, 158

ORSAM 


 

Cisr-i uûr, 34, 40, 64, 77, 99, 100, 104, 105, 121, 

149, 150, 156, 164, 176, 178, 180, 182, 287, 290, 

291, 292, 293, 308, 322, 380, 381, 382, 383, 451, 

453, 462, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483, 

486, 490, 493, 496, 502, 505, 508, 511, 517, 584, 

586, 618, 619,620, 621, 622, 624, 625, 628, 632, 

635, 637, 639, 641, 643 

Cleopatra, 73, 74, 75, 76 

Com, 35, 128, 129, 404, 610 

Constantine Volney, 52 

Cubul, 110, 149, 150, 287, 307, 308, 309, 310, 372 

Culfa, 44, 58 

Cum, 153 

Cübul, 105, 178, 182, 285, 286, 287, 289 

Çakall, 142, 152, 155, 160, 161 

Çaldran, 23 

Çarpn, 105, 152 

Çeçen, 145 

Çerkez, 44, 82, 86, 92, 95, 99, 110, 129, 132, 145, 

154, 610 

Çerkez Devleti, 99 

Çerkezce, 45, 99 

Ç 

D 

Dakyanos, 146 

Danimarka, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523 

Danimarkal Niebuhr 

Seyyah, 48 

Darende, 30, 32, 83, 84, 145 

Debbahane, 107 

Defne, 75, 113 

Derbsâk, 35 

Derkü, 157 

Devlet-i Etrak (Türk Devleti), 99 

Dicle, 28, 102 

Dimitriyus, 75, 76, 516 

Dir Zor, 106 

Dirruhbe, 149 

Diyadin, 102 

Diyarbakr, 16, 23, 29, 30, 38, 44, 78, 80, 84, 85, 98, 

106, 126, 133, 135, 137, 606, 613 

Dögerli, 159 

Dukak, 80 

Dulkadir, 30, 82, 83 

Dulkadirli, 27, 30, 47 

Dulkadirolu, 23, 82, 84, 86, 145 

Dulkadriye, 30, 84 

Dülük, 26 

Dürzî, 24, 46, 123 

Edessa, 28, 134 

Efâmiye, 35 

E 

654 

Efsus, 145, 146, 162, 436 

Ege, 34 

Elaz, 15, 16, 38, 98, 133, 141, 145, 647 

Elbistan, 30, 40, 52, 69, 82, 83, 84, 100, 102, 103, 

104, 141, 144, 145, 146, 147, 149, 150, 161, 162, 

164, 177, 179, 180, 183, 285, 286, 287, 293, 310, 

319, 320, 321, 322, 341, 432, 433, 434, 435, 436, 

450, 451, 454, 455, 456, 457, 459, 460, 462, 463, 

464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 

474, 475, 477, 478, 480, 483, 485, 486, 489, 490, 

492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 504, 507, 508, 

510, 512, 514, 597, 608, 618, 620, 623, 625, 626, 

629, 633, 636, 638, 640, 642, 644 

El-Cezire, 133 

El-Farac b. Osman (El-Karmati), 130 

El-Karmati, 130 

Emevi, 22, 29, 31, 85, 86, 87, 108, 109, 110, 111, 131, 

132, 143, 610, 612 

Emevi Ulu Camii, 108 

Endahyus, 71, 72, 73, 74, 75, 76 

Eriha, 124, 125, 154, 391, 392 

Erkenez, 29, 143 

Ermeni, 30, 43, 44, 48, 52, 58, 59, 63, 64, 65, 66, 68, 

99, 111, 118, 141, 147, 165, 166, 167, 168, 169, 

170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 184, 185, 186, 

187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 

197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 

207, 208, 209, 210, 211, 212, 216, 217, 218, 219, 

220, 221, 222, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 

237, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 

248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 

258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 269, 

299, 332, 429, 516, 517, 518, 558, 559, 560, 562, 

564, 566, 568, 571, 572, 573, 574, 576, 584, 587, 

588, 596, 597, 602 

Erzurum, 102, 606 

Etraf-i ehir, 161, 163 

Evliya Çelebi, 47 

Eytamhane Mektebi, 63, 571, 572, 573 

Eyyübiler, 22, 57 

Faroqhi, 14, 47, 48, 648 

Fatmi, 31, 78, 79 

Fatmiler, 80 

Felemenk, 53, 58, 59 

Frat, 21, 28, 71, 77, 85, 86, 100, 102, 103, 104, 116, 

117, 131, 132, 133, 137, 138, 139, 140, 148, 159 

Frns, 145, 430, 432 

Fihrist-i Tevarih, 82 

Fihrist-i Vilayet-i Haleb, 18, 267 

Fikan Camii, 108 

Filiptros, 71 

Filistin, 62, 74 

Finike, 74 

Firdevs Camii, 108 

Flemenk, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537 

F


___________________________________________________________________________________ 

Fransa, 24, 27, 53, 58, 60, 62, 63, 519, 520, 521, 522, 

523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 

533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 

543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551 

Tercüman Betros Efendi, 538 









Tercüman Abdulaziz Efendi, 541 





Vis Konsolos Vekili Mösyö Sodro, 544 

Vis Konsolos Vekili Mösyö Sodro, 545 


G 

Gal taifesi, 72 

Gayrimüslim, 37, 43, 44, 47, 51, 60, 63, 64, 65, 66, 

67, 68, 107, 121, 144, 171, 229, 268, 269, 270, 364, 

556, 557, 560, 562, 564, 566, 568, 571, 572, 573, 

574, 576, 580, 587, 588, 590, 596 

Germanicia, 29 

Gyaseddin Keyhüsrev, 30 

Girit, 73, 601 

Gotha, 135 

Göksun, 40, 84, 144, 145, 146, 147, 162, 163, 164, 

439, 442, 443, 444, 598, 644 

Gönen, 34 

Götüler Mahallesi, 135 

Göynük, 34 

Gripos, 76 

Grunebaum, 14 

Gülze, 128 

Gündüzlü, 30, 84, 120 

Güney Marmara ovalar, 34 

Gürün, 145 

Habip Neccar, 576 

Habur, 149 

Haçin, 149, 181, 183, 485, 488, 491, 494, 497, 500, 

503, 506, 518, 608 

Haçllar, 80, 81, 85, 114, 117 

Halbisidis, 34, 77 

Halebü’-ehbâ 

Akça ehir, 21 

Halep, 106, 267 

Halfeti, 138, 139, 159 

Halkalar, 35 

Halyoponit, 34, 77 

H 

655 

Hama, 32, 33, 34, 44, 78, 81, 87, 110, 121, 122, 130, 

131, 137, 449, 477, 480, 483, 486, 489, 492 

Hamdaniler, 22, 26, 77 

Hamdaniye, 5, 77, 110, 143 

Hamidiye Gureba Hastanesi, 107, 326, 366 

Harbiye, 122, 154, 579, 611 

Harim, 35, 39, 45, 46, 68, 85, 86, 99, 100, 102, 104, 

105, 121, 122, 123, 124, 149, 150, 155, 164, 176, 

178, 180, 182, 287, 310, 321, 322, 384, 385, 386, 

387, 462, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483, 

486, 489, 490, 492, 495, 498, 499, 501, 502, 504, 

505, 507, 508, 511, 514, 581, 618, 619, 620, 621, 

622, 624, 625, 628, 632, 635, 637, 639, 641, 643 

Harput, 30, 83, 84, 106, 142 

Harran, 28, 40, 46, 52, 84, 123, 134, 135, 140, 141, 

159, 164, 251, 353, 427, 428, 490, 493, 496, 499, 

630, 633, 634, 636, 638, 640, 642, 644 

Hartlap, 161 

Hassa, 56, 94, 101, 131, 133, 149, 150, 177, 179, 180, 

183, 444, 445, 446, 454 

Hatuniye, 160, 596, 597 

Hayat Camii, 108 

Hayik, 63, 431, 571, 572, 573 

Haykanoyan Mektebi, 63, 571, 572, 573 

Helebî Amalike, 109 

Hezek, 152 

Hnzr Burnu, 59, 104 

Hristiyan, 44, 45, 48, 52, 60, 65, 106, 121, 141, 156, 

176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 217 

Hristiyanlar, 25, 28, 44, 99 

Hsnmansur, 30, 84 

Hicaz, 81, 601, 608 

Hindistan, 74, 106, 126 

Hirapolis, 34, 77, 131, 138 

Hitit, 21, 26, 29 

Hititliler, 143 

Hollanda, 520, 521, 523, 524, 525, 526, 527, 540, 

541, 542, 543, 544, 545 

Horasan, 28 

Horpsmiyan Mektebi, 63, 571, 572, 573 

Hudeyde, 608 

Hums, 32, 33 

Humus, 78, 80, 137 

Hurman, 145, 146, 162 

Hülagü, 82 

Hüsrev Bey (Paa) Camii, 109 

I. Mühürdad, 75 

I. Süleyman ah, 30 

II. Abdülhamit, 119 

II. Bayezid, 23 

II. Klçarslan, 146 

Irak, 11, 44, 62, 72, 126, 133 

brahim, 267 

I

ORSAM 


 

brahim Halet Bey, 267 

Halep Mektubî Kalemi, 18, 267, 268 

dlip, 39, 68, 99, 102, 105, 117, 120, 121, 124, 125, 

126, 149, 150, 154, 164, 176, 178, 180, 182, 285, 

287, 288, 291, 292, 308, 310, 321, 322, 387, 388, 

389, 390, 391, 392, 450, 451, 452, 453, 455, 456, 

457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 465, 466, 467, 

469, 470, 471, 472, 474, 475, 477, 480, 483, 499, 

502, 505, 508, 512, 514, 580, 610, 611, 618, 619, 

620, 621, 622, 624, 625, 628, 632, 635, 637, 639, 

641, 643 

lbeyli, 156, 372 

madeddin Zengi, 28, 80, 85, 111 

ngiliz, 45, 47, 59, 60, 580 

ngilizler, 26, 27, 30 

ngiltere, 53, 58, 62, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 

525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 

535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 

545, 546, 547, 548 

ran, 21, 22, 25, 58, 59, 74, 75, 76, 84, 133, 519, 520, 

521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 

531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 539, 540, 541, 

542, 543, 544, 545, 547, 548 

skenderiye, 63, 112, 613 

skenderun, 17, 24, 26, 34, 39, 41, 59, 68, 77, 79, 85, 

86, 87, 99, 100, 101, 104, 105, 114, 117, 118, 119, 

122, 123, 126, 127, 128, 143, 150, 153, 164, 285, 

286, 287, 290, 291, 292, 293, 308, 310, 319, 320, 

321, 322, 326, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 

399, 400, 453, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 

462, 464, 465, 466, 467, 469, 470, 471, 472, 474, 

475, 477, 480, 483, 486, 489, 492, 493, 495, 496, 

498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 508, 511, 514, 

537, 575, 576, 613, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 

625, 628, 632, 635, 637, 639, 641, 643, 649 

slâhiye, 86, 101, 116, 149, 150, 177, 179, 180, 183, 

444, 445, 447, 448, 449, 450, 451, 453, 454 

slam, 7, 13, 14, 17, 22, 26, 27, 29, 41, 57, 67, 68, 81, 

99, 110, 112, 114, 115, 132, 133, 135, 151, 153, 

171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 

181, 182, 183, 184, 554, 555, 556, 558, 559, 560, 

562, 565, 567, 646 

smailiye Medresesi, 612 

spanya, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 

526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 

536, 537, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 

547, 548 

stanbul, 7, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 21, 24, 26, 27, 29, 

30, 31, 42, 43, 45, 54, 55, 60, 62, 68, 72, 77, 79, 80, 

85, 86, 106, 137, 147, 452, 456, 483, 486, 606, 613, 

646, 647, 648, 649, 650, 651 

stiratoniki, 71, 72 

sveç, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 524, 525, 526, 527, 

528, 529, 530, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 

545 

talya, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 

527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 

537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 

547 

656 

zmir, 13, 15, 18, 36, 37, 58, 60, 62, 66, 268, 599, 

605, 609, 613, 647, 648, 649 

zziye, 129, 149, 150, 177, 178, 180, 182, 404, 414, 

415, 453 

K 

Kafkas, 98 

Kafkaslar, 76 

Kahire, 11, 14, 15, 24, 63 

Kale-i Mazik, 149, 156 

Kaliruha, 134 

Kalkaandi, 28 

Kancalu, 163 

Kanserin Camii, 111 

Kanserin Kaps, 151 

Kansu Gavri, 110, 129 

Kanuni Sultan Süleyman, 86, 118, 149 

Kapav, 59, 104 

Kara Turan, 59, 104, 502, 505 

Kara Turan iskelesi, 59, 104 

Karaboa, 80 

Karadeniz, 22, 71 

Karaisal, 149, 180, 183 

Karamurt, 154, 578 

Karsi, 30, 84, 147, 149, 181, 183 

Kasponit, 34, 77 

Kâtip, 335, 336, 347 

Kaykan Camii, 110 

Kayseri, 14, 30, 83, 84, 113, 142, 147, 151, 648 

Keldani, 172, 173, 175, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 

190, 191, 192, 242, 243, 517 

Kepsud, 34 

Kertasras Mektebi, 63, 571, 572 

Kesb Köyü, 64, 65, 587, 588 

Kbrs, 101 

Kpti, 63, 165, 166, 168, 170, 171, 172, 173, 180, 184, 

185, 186, 189, 190, 194, 195, 196, 199, 200, 227, 

228, 248 

Kzk, 152 

Kzldeniz, 23 

Kzlhisar, 151, 477, 479, 482, 485, 489, 492, 495, 

498, 501, 504, 507, 510, 513 

Kildani, 44, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171 

Kilikya, 30, 74, 78 

Kilis, 16, 33, 39, 41, 46, 59, 64, 68, 99, 100, 102, 105, 

106, 110, 117, 120, 128, 129, 149, 150, 152, 153, 

164, 176, 178, 180, 182, 285, 286, 287, 288, 290, 

291, 292, 293, 308, 310, 319, 320, 321, 322, 401, 

402, 403, 404, 405, 414, 450, 451, 452, 453, 454, 

455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 465, 

466, 467, 469, 470, 471, 472, 474, 475, 477, 479, 

480, 482, 483, 485, 486, 489, 490, 492, 493, 495, 

496, 498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 508, 510, 

511, 512, 513, 514, 517, 573, 610, 611, 613, 617, 

619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 632, 635, 637, 

639, 641, 643 

Koyuk, 106, 116, 121, 158 

Koyuk Aa, 106


___________________________________________________________________________________ 

Koyuk nehri, 106 

Kozan, 2, 38, 84, 86, 101, 149, 179, 181, 182, 183, 

285, 289, 448, 449, 450, 460, 462, 464, 466, 467, 

474, 607 

Kudüs, 25, 62, 74, 75, 81, 110 

Kurna, 102, 153 

Kurnasiye Medresesi, 612 

Kucu Ceridi, 163 

Küba, 53, 58, 535, 536, 537 

Küfe, 130 

L 

Latin, 17, 28, 44, 62, 63, 64, 65, 99, 141, 165, 166, 

167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 184, 

185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 194, 195, 

196, 197, 205, 206, 208, 209, 210, 211, 212, 218, 

230, 231, 232, 233, 234, 243, 255, 262, 517, 518, 

571, 572, 584, 588, 596, 597 

Lazkiye, 121, 122, 130, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 

461, 462, 464, 466, 467, 469, 471, 472, 474, 476, 

479, 482, 485, 489, 491, 495, 498, 501, 504, 507, 

510, 513, 613 

Lazoks, 72 

Levant irketi, 45, 58 

Lismahya, 71 

Liva dare Meclisi, 331, 344 

Lü’lü, 78, 80, 89, 90 

Lübnan, 71, 101 

M 

Ma’ratamasrin, 154, 155 

Maa ve Masarif Kâtibi, 345, 346 

Macaristan, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 

529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 

539, 540, 541, 542, 543, 544, 545 

Makam Kaps, 151 

Makedonya, 71, 72, 74 

Malatya, 23, 30, 32, 33, 84, 149 

Malazgirt, 28, 30 

Mardin, 28, 31, 44, 63, 80, 133, 571, 572, 647 

Mare, 34, 39, 68, 77, 81, 85, 86, 100, 101, 105, 120, 

121, 129, 130, 149, 155, 164, 177, 178, 288, 290, 

291, 292, 293, 310, 321, 406, 407, 408, 409, 450, 

451, 453, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 

464, 465, 466, 467, 469, 470, 471, 472, 474, 475, 

477, 480, 483, 486, 489, 490, 492, 493, 496, 499, 

502, 505, 582, 610, 611, 618, 619, 620, 621, 622, 

624, 625, 628, 632, 635, 637, 639, 641, 643 

Maretü’n-Numan, 129, 130, 149, 150 

Marmara, 34 

Marunî, 44, 66, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 

172, 173, 174, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 

190, 191, 192, 206, 516, 560, 562, 564, 566, 568 

Mehdi, 130 

Mehrecan günü, 130 

Melikah, 30, 79, 90 

Merdas, 5, 78, 79, 85, 90, 99, 124, 610 

657 

Mersin, 59, 149, 180, 183, 277, 285, 290, 497, 500, 

503, 506, 509, 613 

Mervaniler, 29 

Merzaman, 139, 160, 421 

Mescid-i Aksa, 81 

Mesih sa, 130 

Meskene, 102, 150, 452, 453, 463, 465 

Mehed-i erif, 108 

Mevlevihane, 141, 612 

Mezopotamya, 21, 29, 98 

Msr, 22, 23, 27, 30, 45, 60, 61, 62, 71, 72, 73, 74, 75, 

76, 79, 81, 82, 83, 84, 86, 88, 90, 99, 110, 117, 121, 

129, 130, 133, 600, 611 

Mihmandar Camii, 109 

Mool, 22, 27, 28, 82 

Moollar, 82 

Muhasebe Dairesi, 333, 345 

Muhasebeci, 327, 328, 331, 332, 333, 334, 344, 346 

Muizzüddevle, 79 

Mukavelat Muharriri, 356, 364, 370, 375, 381, 385, 

389, 393, 402 

Musevi, 49, 64, 65, 67, 117, 176, 177, 178, 179, 180, 

181, 182, 183, 184, 269, 517, 561, 563, 564, 566, 

568, 573, 574 

Musevi mektebi, 111 

Musul, 11, 17, 18, 20, 23, 53, 60, 77, 79, 80, 81, 85, 

106, 123, 133, 600, 646, 648 

Mutasarrf Hasan Hüsnü Bey, 331, 343 

Mübeyyiz, 333, 345 

Müftü, 327, 328, 331, 332, 344 

Münbiç, 35, 40, 46, 68, 78, 81, 85, 86, 87, 100, 105, 

116, 131, 132, 133, 149, 150, 152, 157, 314, 315, 

316, 317, 318, 410, 411, 465, 467, 470, 472, 475, 

480, 483, 490, 493, 496, 499, 502, 505, 514, 611, 

618, 619, 620, 621, 623, 624, 625, 628, 629, 632, 

636, 638, 640, 642 

Müsevvid, 333, 345 

Müsikli, 152 

Müstantik, 356, 363, 364, 370, 375, 381, 385, 389, 

393, 402, 417, 422, 425, 430, 434, 438, 441 

N 

Nadirli, 142, 161 

Naib, 327, 328, 331, 332, 344 

Nasrüddevle, 77 

Nasrane, 130 

Necim Kalesi, 81 

Nemçe, 613 

Nemrut, 84, 134, 135 

Nersisyan Mektebi, 63, 571, 572 

Nevruz günü, 130 

Nizip, 40, 99, 106, 116, 117, 137, 138, 151, 159, 160, 

164, 287, 310, 418, 419, 592, 630, 633, 634, 636, 

638, 640, 642, 644 

Norveç, 521, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 538, 

540, 542, 543, 544, 545 

Nureddin ehid, 81, 85 

Nüfus Dairesi, 335, 347

ORSAM 


 

Nüfus Memuru, 335, 336, 347 

O 

Ojeran, 34, 77 

Okçuizzettin, 153 

Ordu nahiyesi, 121 

Orkitos, 72 

Orta Anadolu, 34 

Orta Asya, 84 

Orta Sakarya havzas, 34 

Ortadou, 13, 14, 41, 51, 53, 62, 63, 69 

Orul, 151 

Osmaniye, 21, 26, 28, 29, 38, 101, 108, 149, 181, 

184, 287, 397, 445, 552, 553, 554, 555, 556, 565, 

567, 568, 570, 612, 646 

Osmaniye Camii, 108 

Osmanl, 5, 7, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 

23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 34, 35, 36, 37, 

41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 51, 52, 53, 54, 55, 57, 

58, 59, 60, 61, 62, 63, 66, 67, 68, 69, 70, 82, 83, 84, 

86, 87, 93, 98, 99, 105, 106, 109, 110, 128, 129, 

130, 134, 138, 143, 147, 149, 153, 307, 325, 367, 

397, 456, 547, 554, 555, 595, 646, 647, 648, 649, 

650, 651 

Oymaaaç, 158 

Paria, 123, 155, 386 

Paro, 34, 77 

Payas, 30, 83, 84, 101, 127, 149, 179, 181, 182, 184, 

285, 287, 289, 397, 399, 448, 450 

Pazarck, 40, 52, 69, 101, 133, 138, 141, 145, 147, 

149, 150, 162, 164, 177, 179, 180, 183, 310, 437, 

438, 439, 451, 454, 463, 465, 468, 470, 473, 475, 

477, 478, 480, 483, 485, 486, 489, 490, 492, 493, 

495, 496, 498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 508, 

510, 512, 514, 515, 618, 620, 623, 625, 626, 629, 

633, 636, 638, 640, 642, 644 

Philaretos Brachamios, 28 

Piramos, 103 

Piyade Tahsildar, 335, 347 

Polonyal Simeon, 44 

Portekiz, 23, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 

525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 

535, 536, 537, 543, 544, 545 

Prens Philaretos, 30 

Protestan, 43, 44, 63, 64, 65, 66, 67, 99, 111, 124, 

141, 147, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 

173, 174, 175, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 

190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 

200, 201, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 215, 

216, 219, 220, 221, 222, 230, 231, 232, 233, 234, 

237, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 252, 

253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 

263, 264, 517, 518, 560, 561, 562, 564, 566, 568, 

571, 572, 573, 574, 576, 580, 587, 588, 596, 597 

Prusya, 53, 58, 519, 520 

P 

658 

R 

Rahye, 81 

Rakka, 40, 69, 81, 85, 86, 100, 102, 105, 132, 133, 

147, 149, 150, 156, 158, 164, 238, 310, 412, 413, 

414, 463, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483, 

486, 490, 493, 496, 499, 502, 505, 508, 511, 514, 

581, 605, 618, 619, 620, 621, 623, 625, 628, 629, 

632, 636,638, 640, 642, 644 

Râvendân, 35 

Re’sü’l-Ayn, 150 

Redif, 369, 389, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 

454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 

466, 469, 471, 472, 474, 476, 477, 479, 480, 482, 

483, 485, 486, 488, 489, 491, 492, 494, 495, 497, 

498, 500, 501, 503, 504, 507, 510, 513 

Reisu’l-Ayin, 150 

Rei, 116, 139, 151, 160, 421 

Reyhanîye, 45, 46, 123, 149, 150, 155, 177, 178, 180, 

356, 386, 414, 451, 453 

Roma, 21, 25, 26, 29, 74, 75, 76, 112, 138, 146 

Ruha, 28, 48, 98, 134, 648 

Ruhu’l-Kudüs, 130 

Rum, 32, 40, 43, 44, 54, 55, 62, 66, 71, 99, 111, 124, 

138, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 

173, 174, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 

191, 192, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 

204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 

214,215, 216, 217, 218, 222, 223, 224, 225, 226, 

227, 228, 230, 231, 232, 233, 234, 253, 254, 255, 

269, 516, 517, 518, 560, 562, 564, 566, 568, 576, 

580, 584, 644, 650 

Rum Katolik, 44, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 

171, 172, 173, 174, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 

189, 190, 191, 192, 196, 204, 205, 206, 207, 234, 

255 

Rum Ortodoks, 44, 99, 165, 166, 167, 168, 189, 190, 

191, 192, 196, 197, 199, 204, 206, 210, 214, 215, 

216, 217, 224, 225, 226, 228, 232, 233, 234, 253, 

254, 576, 580 

Rumeli, 74, 77, 267, 324, 327, 331, 343, 599, 601, 

604, 605, 606 

Rumkale, 30, 52, 69, 84, 99, 100, 134, 138, 149, 150, 

151, 159, 160, 177, 178, 181, 182, 285, 286, 287, 

310, 419, 420, 421, 422, 423, 451, 454, 463, 465, 

468, 470, 473, 475, 476, 478, 479, 481, 482, 484, 

485, 487, 489, 490, 492, 493, 495, 496, 498, 499, 

501, 502,504, 505, 507, 509, 510, 512, 513, 592, 

606, 610, 618, 621, 623, 626, 630, 633, 634, 636, 

638, 640, 642 

Rusya, 53, 58, 62, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 

526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 

536, 537 

Sadüddevle, 78, 89, 90, 610 

Safevi, 28, 47, 59 

S


___________________________________________________________________________________ 

Sahyun, 121, 476, 479, 482, 485, 489, 491, 495, 498, 

501, 504, 507, 510, 513 

Sakp Saray, 135 

Salih, 130 

Samsat, 28, 77, 135, 149 

sancak, 34 

Sandk Emini, 334, 335, 346, 355 

Sasani, 25, 29, 42, 82 

Sason, 45 

Sayda, 33 

Selahaddin Eyyübi, 28, 81, 85, 90 

Selanik, 72, 134, 600 

Selçuklu, 21, 22, 27, 30, 79, 85, 90, 99, 110, 146, 610 

Selefkiyan Devleti, 5, 71 

Selefkos, 71, 73, 74, 75, 76, 113, 114, 122 

Selevki devleti, 25 

Selmanpak, 148 

Sence, 149, 150 

Seyfüddevle, 77, 78, 85, 89, 109, 143 

Sezar Tabaryos, 114 

Srbistan, 53, 58 

Srp, 535, 536, 537 

Sidyom, 129 

Silesberya, 74 

Silokya, 34, 77 

Silvan, 78 

Sincar, 81 

Sir, 161 

Sis, 30, 32, 84, 86, 101 

Sivas, 16, 38, 98, 113, 141, 142, 145, 147 

Sivrihisar, 34 

Sivrihisar (kaza), 34 

Sultan ah, 80 

Sultaniye, 154, 558, 559, 560, 562, 564, 610 

Sulukiye, 114 

Suriye, 11, 16, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 29, 32, 34, 38, 

41, 44, 59, 60, 61, 62, 71, 72, 74, 76, 77, 98, 101, 

104, 108, 130, 133, 600, 613, 648, 650 

Suruç, 28, 33, 40, 52, 59, 69, 85, 134, 139, 140, 149, 

150, 160, 164, 177, 178, 181, 182, 287, 310, 353, 

424, 425, 426, 427, 451, 454, 463, 465, 468, 470, 

473, 475, 476, 478, 479, 481, 482, 484, 485, 487, 

489, 490, 492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 502, 

504, 505, 507, 509, 510, 513, 607, 618, 621, 623, 

626, 630, 633, 634, 636, 638, 640, 642, 644 

Süleyman ah, 27, 133 

Süleymaniye, 151, 570, 603, 612 

Süryani, 28, 44, 66, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 

171, 172, 173, 174, 175, 176, 184, 185, 186, 187, 

188, 189, 190, 191, 192, 196, 197, 206, 229, 239, 

240, 241, 242, 243, 516, 518, 560, 562, 564, 566, 

568, 601, 606 

Süveyde, 35 

Süveydiye, 34, 59, 77, 103, 104, 113, 114, 123, 154, 

158, 286, 287, 308, 320, 321, 322, 360, 361, 399, 

503, 506, 577 

Süvey kanal, 126 

Sykes-Picot, 24 

659 

aka, 152 

am, 6, 14, 15, 23, 24, 32, 33, 57, 70, 71, 72, 74, 76, 

79, 80, 81, 82, 85, 86, 87, 88, 101, 108, 110, 117, 

130, 460 

amiye, 34, 74, 77, 133, 158 

attü’l-Arap, 102 

ehsuvar Bey, 83, 84 

ehsuvarolu Ali Bey, 86, 146, 147 

ekeroba, 142, 161 

eyhler, 152, 153, 159, 163 

eyzer, 35 

irez, 81 

 

T 

Tabsak, 34, 77 

Tacüddevle, 79, 110 

Tahrirat Kalemi, 332, 344 

Tahrirat Müdürü, 327, 328, 331, 332, 344 

Tanboa Camii, 108 

Tarhala (kaza), 34 

Tarsus, 30, 32, 34, 38, 73, 84, 149, 180, 183, 277, 

285, 290, 460, 462, 464, 466, 467, 474, 518 

Tedmur, 81 

Teharim, 122, 155, 581 

Tekir, 145, 161 

Telbaer, 81 

Teozosyus, 72 

Tersanta, 63, 571, 572 

Texier, 47 

Tilbaar, 151 

Timur, 22, 27, 28, 91, 92, 131, 140 

Timurlenk, 86, 128, 129 

Tokat, 58 

Tolunoullar, 22, 26 

Toros, 74, 101, 103, 118, 126, 600 

Trablus, 32, 33 

Trablusam, 44, 59, 101, 599, 608, 613 

Trakya, 72, 73, 74 

Trifon, 75, 76 

Türk, 7, 11, 14, 15, 17, 25, 27, 30, 41, 44, 46, 51, 52, 

79, 80, 82, 84, 88, 99, 123, 145, 648, 649, 650 

Türkçe, 14, 45, 46, 48, 52, 66, 99, 112, 114, 118, 121, 

123, 128, 129, 140, 143, 277, 284, 291, 292, 293, 

295, 296, 299, 300, 310, 311, 325, 367, 372, 396, 

397, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 

561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 590, 591, 

595, 650 

Türkiye, 11, 14, 15, 17, 18, 23, 24, 25, 26, 36, 41, 42, 

43, 47, 52, 53, 54, 57, 62, 67, 68, 156, 158, 268, 

295, 562, 564, 566, 568, 646, 647, 648, 649, 650, 

651 

Türkmân- Haleb, 34 

Türkmen, 30, 44, 60, 79, 82, 83, 99, 104, 106, 124, 

128, 147, 149, 152, 154, 156 

Türkmen Celabi, 141 

Türkmen Halep, 149

ORSAM 


 

Türkmen Nahiyesi, 152 

Türkmenler, 79, 82, 99, 124 

Ural Köyü, 570 

Urban, 110, 133, 137, 139, 159, 160, 330, 421 

Uzun Hasan, 83 

Ümit Burnu, 23 

Üzeyir, 34, 149 

U 

Ü 

V. Cuinet, 48 

Vartanyan Mektebi, 63, 571, 572 

Venedik, 58 

Venedikliler, 22, 57, 58 

Veznedar, 355 

Weber, 13, 651 

V 

W 

Y 

Yahudi, 25, 45, 48, 60, 68, 75, 76, 106, 110, 111, 165, 

166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 

176, 177, 179, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 

191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 

201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 

211, 212, 214, 215, 216, 218, 219, 222, 226, 227, 

228, 237, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 

248, 252, 253, 254, 255, 596, 597 

Yarpuz, 101, 145, 146, 149, 436 

660 

Yavuz Sultan Selim, 26, 30, 47, 86, 110, 129, 143 

Yemen, 81, 509, 513 

Yenice, 151, 159, 586 

Yenicekale, 142, 143, 161, 342, 343 

Yenikap, 135 

Yeniehir, 46, 123, 124, 150, 153, 155 

Yeua, 116 

Yezidî, 139, 248 

Yunan, 71, 125, 129, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 

527, 528, 529, 530, 544, 545 

Yunanistan, 25, 53, 58, 73, 533, 534, 535, 536, 537, 

538, 539, 540, 542, 547, 548, 550, 551 

Z 

Zâviyetü’l-Bâre, 35 

Zayfe Hatun, 82, 108 

Zekeriya olu Yahya, 130 

Zeugma, 28, 34, 77 

Zeytun, 40, 52, 69, 103, 104, 105, 141, 144, 145, 146, 

147, 149, 150, 161, 164, 177, 179, 180, 183, 285, 

287, 310, 319, 320, 321, 322, 428, 429, 430, 431, 

432, 451, 454, 455, 457, 458, 459, 461, 463, 466, 

467, 468, 470, 471, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 

479, 480, 483, 484, 485, 486, 488, 489, 490, 491, 

492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 

502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 512, 

513, 514, 515, 517, 618, 620, 623, 625, 626, 629, 

633, 636, 638, 640, 642, 644 

Zincirli Mahallesi, 63, 571, 572, 573 

Zonbatanl, 596 

Zor, 16, 38, 65, 86, 98, 102, 133, 149, 150, 279, 282, 

283, 287, 308, 309, 451, 452, 457, 458, 459, 461, 

463, 466, 469, 471, 474, 476, 479, 482, 485, 488, 

491, 494, 497, 500, 503, 506, 509, 513, 605, 608, 

613 

Zülkadriye, 149, 612

ORSAM 

orsam.org.tr

OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP - orsam

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?