1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Nomalde, elektmdar bz@L olduklan ~kirdek etdda dolmken
ken& &enIesi &afmda da IdidnerIer (spin hawk&} pve z ~ yiinde t spin
hareketi yapan elektron giftleri geklhde bulunurlar. Bdardan bjrinin
yerinden Jmpanhas~ halinde gcride tck elektmn kah. Buna qiftlqmmi$
elektronm da cKy&iTiriz, B0yI.e bir elektronuu spin hk&i bu
elektmna manyetik bir iizellik hndmr ve bu elektron bir umknatls-
C&U old dii@iiI&ilir. Brz ijzelli& sdf~p maddelere aparammyetiks
rnaddeler denir. Bir maa.yet& alana komd& takdirde madde i~inde3ri
bu mknatlsmklar geliqi giizel yijderde dafjhnqhrdu ve hepsi aym en=jiye
sahiptir1e.r. manyetik dana kondu&da hu rnhatnc~War ya
manyet& a h yiSniinde ya da buna at y6nde yiinlenirler. Manye& dm
H ise, H nm zlt yiiniinde yijnlmenlerin enerjife~i pH Ldar artacak, H nm
ayn~ yijniknd~ y6nlenenlerin enerjileri ise ayru mikw (fl) azalacaktm
Bum& fi e lhun onanyet& nmenti olup p = k gf!, 9 : spin hvan
tum saysr, P : Bohr magneton ve g : elektronun pk;rilek etrahnda do.
lanmasmmn ve spin haretetinin mhatls GzeUi$jine katkl derecesini glis
texen faktSr. lB6yIece elektrodar manyetik aIanta aym @aide y6lnlma-
ler veya ztt yiSnde yijnJmenIer olarak iki grub aphrlar, (Seki1 1). lki
grubun enerjileri fwkh degerdedir ve d annda gPH hdar enerji farh
arb. Enerjisi bu merji farkma @it elan bir elektmmanyetik dalga
mxldeye gijlnderilirse diiqiik enerjiye sAip oIan elektronlar bu enerjiyi
alrp yiiksek enerjili dektron gmbuna dijni.L$irIer. DiEer Mr deyi~le, H
manyeti k d m yijnhdc yiinlemig elek tron m&rmtrsTan elektmmanys
tik enerj iyi dmcet H manyetik aIarwun zle yijniinde yiinlenirler. Bu olaya
aEl.ektron Spin Rezonansn (ESR) o1ap denir ve spcktrometrede bu olay
qekd 1 de giiriilen bir spektda Jceridini g6sterir. Spektmnun biiyiik-
liigindcn mad& iindeki t$-tlegrnemi+- dektronlann, bqka bir deyiqle,
yiinlerjni de&tiren elektmn &at~s~klannrn aayllsl hesaplan~r.
ESP Yiinteml ile Tarihlendinm
Her maddenin ESR hassasiyeti farkIxdrr. Bum 0kalKbre etmek igin
incelenen madde yapay d a d bilincn dozlarclaki qmlarla ~~mlanxr. Sckil
2'de giiriildiigii gibi verilen doza kaqxllk bu dozda ESR yapm dektronlam
says1 isaretIencliginde bu bir dom verir. Bu do&unun geriye uzatdn~~sl
ile Qulunan doz miktan ise aarkeolojik dozn, R, oIarak bibilinir*
Bu miktw arlkdojik maddede son ~.s~lh'ld~@ndan bu yana olu~an el&.
troa mhaItr~~1annr says~drr. Maddenia smelik dgbileceg doz m$ktar:
madde i~ine konan uzel dozimetrelerle 61Mii.r ve maddenin yqi,
Yag =
Arkeolojik doz
Sene1.i.k dm
. I
1