1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı
1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı
1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3: Diger yonternIer : Gravimetri, titrimetri gibi klasik analitik yBntemlerde,<br />
bidka~ gram inaddede analiz yaplla3iIdiii;inden, ancak pk miktarda<br />
bulunabilen orneklere uygulanir. Arkeoloji!~ orneklerdc ise esere<br />
zarar <strong>ve</strong>rmeden analiz yapilmal~dir <strong>ve</strong> al~nacak ornek miktari 10- 100 mg<br />
dan fazla olmarnahdlr. Elektron propmikro analizor, elektron spektroskopisi,<br />
proton indiiklemeli X igini yayifma spektroskopisi gibi geligmiq<br />
aletsel analiz yontemleri kullanarak esere hi^ zarar <strong>ve</strong>rmedcn qok kiiqiik<br />
bir alanda analiz yapilmaktad~r.<br />
1979 yllifida kurulan TUB~TAK ARKEOMETRI UN~TESI iilkerniz<br />
miisbet bilimcilerini <strong>ve</strong> al-keologlal-rni bir araya getirmi~ <strong>ve</strong> daha onceleri<br />
yurt dqinda yapilan analizler iini<strong>ve</strong>rsi:clerirniz olanaklarl ile yapllinaya<br />
ba~lanmlqtir.<br />
Arkeolojik eserlerin analizinde ilk kullanilaq yijntem optik spekt-<br />
rograflandir, ~daha sonra atolmik sogurma, nijtron akrtivasyon <strong>ve</strong> X iginl<br />
floresans yijntemleri giincellik kazanmigt~r. Bu yoiltemlerin bazr ozellik-<br />
Ieri Cizelgc 1 de <strong>ve</strong>rilmektedir.<br />
<strong>1.</strong> Atornik yayilma yonterni : Metal analizleri idn geli~tirilen optik<br />
spektrograflar 1900 yilindan beri kalitz lcontrolii yapmak iqin metal endiistrisinlde<br />
kul1anilmaIctadir. Cok kisa siirede, tek ornekte, aynl anda<br />
10 - 15 elmentin (giiniimiiz.de bilgisayarli alctlerle bu say1 40 a fkadar<br />
sikmaktadir) snalizi yapilrnaktadir. ~lasik spektrogi-aflarda, uyarrci kayna'k<br />
dai-a!k do@ aklm <strong>ve</strong>ya alternatif akrm ark1 <strong>ve</strong> ndedektor olarek ta<br />
'fotograf plaklan <strong>ve</strong>ya fil~ni ~kullanilinahta~~. Modern kuantometrelerde<br />
dedektor olarak fotokatlandinc~ kullanim~ analiz siii-mini kisalttigi gibi<br />
yijnternin dofjrulugunu da arttlrrni~tir. Uyarici olarak, adktan ba&a<br />
spark, Iaser, indiikienmi$ plazrna, glow bo~alim larnbas~ gibi yeni kaynaklar~n<br />
geIigtirilmwiyle, op tik yay~lma spelkti-oskopisi modern maliz<br />
laboratuvarlannm en ijncm1i yijntcmi olarak yerini ha1a kommaktarlxr.<br />
InJiikIefirnig plazmada qozelti, glow boqalim <strong>ve</strong> sparkta metal, laser<br />
<strong>ve</strong> arkta metal <strong>ve</strong>ya metalik olmayan yiizeylerin, <strong>ve</strong> arkta ~ozelti <strong>ve</strong> toz<br />
halindeki omeklerin analizi yaprlir. Laser kullanarak gok kii~iik bir yiizeyden<br />
buharla$tirma yap~larak, esere hemen hemen hi^ zarar <strong>ve</strong>rmeden<br />
analiz yapdir. fletken olmayan cam,. seramik, obsidiyen gibi eserlerin<br />
analizinde .a~k 'kaynazi yayyn ~kullanilir. 10 .mg ornelk grafit t;om <strong>ve</strong> lityum<br />
karlbonat tuzu .ile homojen olacak ~ekilde Bgiit.uler& kangtlnlrr <strong>ve</strong><br />
grafit anotun oyuii;una doldurulduktan sonra dogru nkim arkinda uyaril.<br />
mas1 saglanir. Metal analizinde, metal dogrudan anot olarak kul.lani.labilir.<br />
Esin (1969) Anadolu lrazilarlndan elde edilcn 750 civsrinda bakir