1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı
1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı
1. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1985] - Kültür ve Turizm Bakanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Fakat gunu vurgulamak gerekiyor ki ham madde iiretimi, polimetallik<br />
nesne yaplml <strong>ve</strong> onlar~n ticareti, asllnda kompIeks teknoloji sistemlerinin<br />
bir parsasid.rr; <strong>ve</strong> bu kornpleks teknoloji sistemler Anadolu'da binlerce<br />
ylllik bir geli~im surecinin sonucunda olu~mugtur. Bu teknoloji tarihinin<br />
eskiligni kanitlaylcl bir ka~ ornek <strong>ve</strong>rmek gerekirse : Ma 0. 8 inci<br />
bin yllda Cayijniiniin rbak~r aletleri, Catal Hoyiik'iin Neolitik donemden<br />
kalma izabe edilmiq kurqun boncukIar1 <strong>ve</strong> baklrlari, ayrica, gimdi MaIatya<br />
bolgesinde Degirmentepe ,kazllarinda buIunan lnaden atijlyelerini sayabiliriz.<br />
Oy1eyse, maden iiretim teknolojisi, ergitme yontemlerini <strong>ve</strong> maden<br />
ocaklann yakininda kuruhug olan yerfeqim merkezlerini aragtirmak <strong>ve</strong><br />
bu konulan anlarnak zorunda oldu~umzu gordiik. Maden hangi gekliyle<br />
sevk edildi? Kul~e mi? Ham mi? <strong>ve</strong>ya iglem~~i~ oIarak mi ta~ind~?<br />
Hatta madenciligin olu~um donemlerinde madencilik merkezlerinde yapilan<br />
ilk ergitmeden sonra, Anadolu kenr merkezlere 'baglantllar nasd<br />
ger~e<strong>1.</strong>sle~tirildi. Ayrlca Anadolu'nun Meeopotamya r~ygarllklari ile maden<br />
ticaxeti nas11 geligti?<br />
Boylece Anadolu metallurji kiiltiirii <strong>ve</strong> ticaretine ula~abilmek iqin,<br />
ilk yapacag~m~z i~in bugiinkii giirnuy maden iiretim holgelerini bulup,<br />
cevherleri analitik olarak tanrmlamak oldu&iiu anladik. Arkeometn'<br />
sijzcii* de bundan kaynaiklanlyor. Otuz yl ~nce, bu projeyi yapmak<br />
oIai~aks~zd~, fakat aragtlrma teknolojisi oyle geli~ti ki, bugiin madenIerin<br />
iqindski milyonda bir mertebesinde eser miktada elementlerini<br />
6lqebiIecek aletler yapildl, ijyleyse, metodolojik olarak, Anadolu<br />
giimiig kaynaklan <strong>ve</strong> ticarethi anlamak i~in ablacak i<strong>1.</strong>k adimin kur~un<br />
izotop oranIan <strong>ve</strong> eser element ana1izl~rinle giimii~ madenlerini tanlrnlarnak<br />
olduwnu saptadik.<br />
Bilindigi gibi, son yrllardaki ara~tlrmaIarda, antik saglarda giimii-<br />
~iin en onemli 1caynai;;rnin simli gaIen, yani kurqun sulfudi olduh saptanmxstxr.<br />
Giimiigiin kur~undan kupeIasyon yontemi ile elde edilmesinde<br />
.05 - 2 O/o 'kadar kurqun izleri kalmasl, giirnii~lii galen yataklar~nin belirlenrnesi<br />
<strong>ve</strong> @mu? kaynaklannin tanxmlanmas~ agsmdan iinemlidir. Genellikle<br />
arkeolojik eserler, bulunduklan ortaman durumuna g6re ijzgiin<br />
hammaddelerinin Ibile~im ijzelliklerini korurlar, kur ~un <strong>ve</strong> giimii~iin kimyasal<br />
bilegimi ise &artild~kIari orijina! maden yatasinin ozellikleri ile<br />
iiretimde kullanxlan teknolojik siireslerin birlegmesiyle ibelirlenir. Bu<br />
balumdaa, iiretim siireqleriyle dekigmeyen kurpn izotop oranlarinln<br />
saptannlasi, maden kaynaan~n belirlenmesi agismdan onemlidir. Boylece