Slayt 1

İnsomni
Dr. Selda KORKMAZ

Uykuya başlama zorluğu
Uykuyu sürdürme zorluğu
Çok erken uyanma
Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku
yakınması
Kötü kalitede uyku yakınması

• Genel populasyonda en sık görülen uyku
bozukluğu
• Erişinlerin yaklaşık üçte birinin insomni
semptomu tariflediği, yaklaşık %6-1 0
kadarının ise insomni sendromunun tanı
kriterlerini karşıladığı saptanmıştır.
• Uykuya başlamadaki zorluk genç yaş
grubunda, uykuyu sürdürmedeki zorluk ileri
yaş grubunda daha sık

Kadın cinsiyet,
İleri yaş,
Kişilik özellikleri,
Geçmişte insomni öyküsünün varlığı,
Genetik özellikler?
Eşlik eden medikal ve psikiyatrik bozukluklar
Vardiyalı çalışma

1. Uykuya başlamada veya uykuyu sürdürmede
zorluk veya çok erken uyanma veya kronik
dinlendirici olmayan veya kötü kalitede uyku
yakınması,
2. Bu uyku güçlüğünün, uyku için uygun ortam ve
fırsat olmasına rağmen olması.

3. Gece uyku zorluğuna bağlı olarak aşağıdaki
gündüz bozukluklarından en az birinin olması;
– Yorgunluk veya halsizlik
– Dikkat, konsantrasyon veya bellek bozukluğu
– Mizaç bozukluğu veya irritabilite
– Gündüz uykululuğu
– Motivasyon, enerji veya işe başlama isteğinde
azalma
– İş yerinde veya araç kullanırken hata veya kaza
yapmaya eğilim
– Gerginlik, baş ağrısı veya gastrointestinal
semptomlar
– Uyku hakkında endişe duyma

Ayarlanmış (Adjustment) insomni
Psikofizyolojik insomni
Paradoksal insomni
İdiopatik insomni
Mental bozukluğa bağlı insomni
Uygun olmayan uyku hijyeni
Madde veya alkol kullanımına bağlı insomni
Tıbbi duruma bağlı insomni
Nonorganik insomni
Fizyolojik (organik) insomni

Tanı kriterleri;
1. Semptomlar insomni kriterlerini doldurmalı
2. Uyku bozukluğu, psikolojik, psikososyal, çevresel
veya fiziksel bir stressor ile zamansal ilişkili olmalı
3. Uyku bozukluğu 3 aydan daha kısa süreli olmalı
4. Uyku bozukluğu başka bir hastalık ile
açıklanamamalı

PSG bulguları;
Uzamış uyku latansı
Gece boyunca sık uyanıklıklar
Toplam uyku süresinde kısalma
Kalitesiz uyku

Ayırıcı Tanı;
Psikofizyolojik insomni
Sirkadyen ritm bozuklukları
Tıbbi duruma bağlı uyku bozuklukları
Mental bozukluklar

Uyuyamama endişesi vardır, zamanla endişe
artar. Endişe arttıkça insomni artar.
İki temel özellik;
Stresörlerle ilişki
Geceden geceye değişkenlik

Tanı Kriterleri;
1. Semptomlar insomni kriterlerini doldurmalı
2. İnsomni en az 1 ay süreli olmalı
3. Aşağıdakilerden biri olmalı;
• Uyku ile ilgili aşırı odaklanma veya anksiyete
• Planlanmış zamanda veya yatakta uykuya dalmada güçlük;
buna karşılık uyku niyeti olmayan monoton aktiviteler
sırasında uykuya dalma
• Ev dışında evden daha iyi uyuma
• Yatakta uykuya dalmayı etkileyen mental aktivite
• Yatakta, uykuya dalmayı engelleyen artmış somatik
gerginlik.

PSG Bulguları;
Uyku latansında uzama
Uyku başlamasından sonraki uyanıklık süresinde artma
Uyku etkinliğinde azalma
Ç oğu hastada MS LT’de uyku latansı 1 0 - 1 5 dakika

Ayırıcı Tanı;
İdiopatik insomni
Paradoksal insomni
Adjustment insomni
Uygun olmayan uyku hijyeni
Gecikmiş faz tip sirkadyen ritm bozukluğu

Gerçek bir insomni yoktur; kişinin uyku
gereksinimi ile uyku beklentisi
bağdaşmamaktadır.
Polisomnografi çekimi sonrası hastanın geceki
uykusunu değerlendirmesi çok yararlıdır
Diğer insomnilerden farklı olarak gündüz
uykululuğu azdır.

Tanı Kriterleri;
1. Semptomlar insomni kriterlerini doldurmalı
2. İnsomni en az 1 ay sure ile olmalı
3. Aşağıdaki kriterlerden en az biri olmalı;
• Hasta çoğunlukla uykusuz veya çok az uykulu gecenin yanı
sıra zaman zaman normal uykulu gece tanımlamalı.
• Uyku günlüğü tutulduğunda, çok sayıda az uykulu veya
tamamen uykusuz gece ve bunların ardından gündüz uykusu
olmaması.
• Hastanın belirttiği yakınmalar veya uyku günlüğü ile
polisomnografi arasında uyumsuzluk olması

PSG Bulguları;
Toplam uyku süresi
Uyku latansı
Uyku başlangıcından sonraki uyanıklık süresi
NORMAL

Ayırıcı Tanı:
• İdiopatik insomni
• Mental bozukluklar

Tanı Kriterleri;
1. İnsomni kriterleri doldurulmalı
2. Kronik seyirli olmalı
a. Infant döneminde veya çocuklukta başlayabilir.
b. Belirgin bir neden tanımlanamaz.
c. Persistandır; remisyon dönemleri yoktur.
3. Yakınmalar diğer uyku bozuklukları ile
açıklanamamalıdır.

Polisomnografi bulguları:
Uyku latansında uzama
Uyku başlangıcından sonraki uyanıklık süresinde
uzama
Uyku etkinliğinde azalma
N1, N2 uykuda artma; N3 uykuda azalma

Ayırıcı Tanı;
Çocukluk çağının davranışsal insomnisi
Psikofizyolojik insomni
Paradoksal insomni
Tıbbi duruma bağlı insomni
Mental bozukluğa bağlı insomni
Kısa uyuyanlar

Tanı Kriterleri;
1. Semptomlar insomni kriterlerini doldurmalı
2. insomni enaz 1 ay süreyle olmalı
3. İnsomni mental bozukluk ile zamansal ilişkide olmalı.
4. insomni, genelde o mental bozuklukta görülenden daha
şiddetli olmalı
5. İnsomni başka bozukluk ile açıklanamamalı.

• Anksiyete bozukluğu yada depresyona bağlı olarak
görülen insomni ile sendromik insomni ayrımı ! ! !
• Anksiyete bozukluğunda uykuya dalmada zorluk sık.
(Genç hastalar)
• Depresyonda gece boyunca sık uyanıklık; sabah erken
uyanma; yeniden uyumada zorluk sık. (Yaşlı hastalar)
• Uyku hijyeni bozukluğu sık.
• Çok ilaç kullanım öyküsü sık.

Ayırıcı Tanı;
Uygun olmayan uyku hijyeni
Psikofizyolojik insomni
Anksiyete bozukluğu
Major depresif epizod
Paradoksal insomni

Tanı Kriterleri;
1. İnsomni kriterleri olmalı
2. İnsomni en az 1 ay süreyle olmalı
3. Aşağıdakilerden biri olmalı:
– Gündüz uykunun, değişik saatlerde yatma ve kalkmanın olduğu,
yatakta çok fazla zaman geçirildiği bir uyku düzenin varlığı
– Ö zellikle yatmadan önce alkol, nikotin veya kafeinin düzenli
olarak tüketilmesi
– Yatakta uyku dışı aktivitelerin sık yapılması
– Rahat uyku ortamının sağlanamaması
Motivasyonda azalma, dikkatte azalma, konsantrasyonda azalma,
yorgunluk eşlik edebilir.

Ayırıcı Tanı;
Psikofizyolojik insomni
İdiopatik insomni
Paradoksal insomni
Ç evresel nedenlere bağlı uyku bozukluğu
Huzursuz bacaklar sendromu
Sirkadyen ritm bozuklukları
Mental bozukluğa bağlı insomni

Tanı Kriterleri;
1. İnsomni kriterleri doldurulmalı
2. İnsomni en az 1 ay süreyle olmalı
3. İnsomni madde kullanımı veya kesimi ile zamansal
ilişkili olmalı
4. Aşağıdakilerden biri olmalı:
– Uyku bozucu etkisi bilinen bir ilaç veya maddenin
bağımlılığı, yoksunluğu veya kötü kullanımı.
– Uyku bozucu etkisi bilinen bir gıda veya toksinin sürekli
kullanımı

PSG Bulguları
Stimulanlar uyku latansını uzatır, toplam uyku süresini
kısaltır.
REM latansı uzar; REM süresi kısalır.
Stimulanlar kesildiğinde REM rebound olur.
Uzun süreli alkol kullanımı:
N3 ve REM azalır. REM fragmante olur.

En sıklıkla;
Kafein
Alkol
Amfetamin
Kokain
Antidepresanlar
Antihipertansifler
Hipolipidemikler
Parkinson ilaçları

Ayırıcı Tanı:
Uygun olmayan uyku hijyeni
Psikofizyolojik insomni

Tanı Kriterleri;
Insomni kriterlerini doldurmalı
En az 1 ay süreyle olmalı
Insomni tıbbi veya fizyolojik durumla açık ilişkili
olmalı. Insomnia bu durumun başlangıcı ile veya
progresyonu ile başlamış olmalı .
Insomni başka uyku bozukluğu ile açıklanamamalı.

Başka bir yerde sınıflandırılamayan insomnilerdir.
Altta mental bozukluk, fizyolojik faktörler,
davranışsal faktörler yatabilir.

Başka bir yerde sınıflandırılamayan insomnilerdir.
Altta tıbbi bozukluğun, fizyolojik durumun veya
madde kullanımı / maruz kalmanın yattığı düşünülen
insomnilerdir.