türkiye ile azerbaycan siyasi ve ekonomik ilişkileri (1990 ... - turan-sam

BİRİNCİ BÖLÜM
1. 1. AZERBAYCAN CUMHURİYETİ’NİN
KISALTILMIŞ TARİHİ
Çok eski bir tarihe sahip olan Azerbaycan bir çok kavimler için
geçit bölgesi olmuştur. Azerbaycan adının Büyük İskender’in
ölümünden sonra (M.Ö.323) burayı yöneten komutanlardan
Atropates’ten geldiği söylenmekle birlikte Mecusi diniyle ilgili
olarak “Od” anlamındaki Azer ve “Muhafız” anlamındaki Baygan
kelimelerinden geldiği, Odlar Ülkesi anlamına gelen Azerbaycan
olarak adlandırıldığı belirtilmektedir. Bütün bunların yanında
bölge adının çok eski dönemlerden beri burada hakimiyet
süren Hazar (Kasar) Türklerinden geldiği daha kuvvetli ihtimal
olarak belirtilmektedir.
Türk boyları Azerbaycan’a Milattan önceki dönemlerde
Sakalar ve İskitler’le gelmeye başlamışlardır. Bundan sonra
Avarlar, Uzlar, Peçenekler, Kıpçaklar, Alpagutlar, Çepnikler,
Halaçlar, Türkanlar v.s. Orta Asya’dan Azerbaycan’a gelerek
devlet kurmuşlardır. Azerbaycan 7. yüzyılın ortalarında kısa
bir süre Arapların eline geçmişse de bu hakimiyet uzun sürmemiştir.
Çünkü bölgenin Türkleşmesi büyük ölçüde tamamlanmış
durumdaydı. Selçuklu Türkleri 1015 yılından itibaren
Azerbaycan’da hakimiyet kurmaya başlamışlardır. Alparslan’ın
Anadolu’ya geçişi Azerbaycan üzerinden olmuştur. Selçukluların
bir kolu olan Atabegler 1146 yılında bölgeye hakim olmuştur.
1231 yılından sonra bölgede İlhanlılar hakimiyeti
21