türkiye ile azerbaycan siyasi ve ekonomik ilişkileri (1990 ... - turan-sam

More documents

Recommendations

Info

Yrd. Doç. Dr. Elnur Hasan Mikail & Yrd. Doç. Dr. Alper Tazegül katılmış, 1936’dan sonra ise “Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti” adını almıştır. Azerbaycan Sovyetler Birliği’ne katıldıktan sonra sürekli toprak kaybetmiştir. 1920 yılında 114.000 km2 olan yüzölçümü bugün 86.600 km2’ye düşmüştür. Stalin zamanında yapılan düzenlemelerle Ermenistan Azerbaycan, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Türkiye arasına uzatılarak hem Azerbaycan’la Nahçıvan’ın, hem de Anadolu Türkleri ile Azerbaycan Türklerinin bağlantısı kesilmeye çalışılmıştır. 1. 1. 4. 1990 Sonrası Bağımsız Azerbaycan 1920’den itibaren 70 yıllık bir süreyle Sovyetler Birliği’nin bir parçası olan Azerbaycan 1990’da Sovyetler’in dağılma sürecine girmesiyle bağımsızlık hareketlerine sahne olmuştur. Azerbaycan Halkının bağımsızlık isteği 19-20 Ocak 1990 tarihinde Sovyet ordusu tarafından kanlı bir şekilde bastırılmışsa da, bağımsızlık hareketinin önüne geçilememiştir. Bu olaylardan sonra bağımsızlık hareketleri daha da hızlanmış, ülkede geniş bir taban desteği bulan Halk Cephesi Hareketi’nin baskısıyla 30 Eylül 1991 tarihinde Azerbaycan bağımsızlığını ilan etmiştir. 70 yıllık aradan sonra 7 Haziran 1992 tarihinde ilk defa yapılan demokratik Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Halk Cephesi Lideri Ebülfez Elçibey Cumhurbaşkanlığına getirilmiştir. Elçibey yönetimi bir taraftan Ermeniler’le devam eden Karabağ problemini çözmeye çalışırken diğer taraftan iç düzeni sağlamaya gayret göstermiş, Sovyetler Birliği döneminden kalma eski yapıyı süratle değiştirme yoluna gitmiştir. Ancak, devralınan ağır sosyal ve ekonomik problemler ve kadro yetersizliği bir çok reformun yapılmasına engel olmuştur. Bunun yanında tekrar Latin Alfabesine geçilmiş, Devlet Dili Anayasa’da “Türk Dili” olarak belirlenmiş, Azerbaycan’daki Rus 24
Türkiye ile Azerbaycan Siyasi ve Ekonomik İlişkileri (1990-2005) Ordusu çıkarılmış, ilk defa milli para “Manat” tedavüle çıkarılarak kullanılmaya başlanmış, uluslararası bir çok kuruluşa üye olunmuş, başta Türkiye olmak üzere dünya ülkeleri ile ekonomik, sosyal, kültürel, diplomatik ilişkilere girilmiştir. Yine bu dönemde ilk defa toprak ve tarım reformu çalışmaları yapılmış, ordunun modernizasyonu sağlanmış, Türkiye ile karşılıklı öğrenci transferi başlatılmış, Azerbaycan’da Türk Dili ile eğitime itibar kazandırılmıştır. Başta Yabancı Sermaye Kanunu olmak üzere, Özelleştirme, Bankacılık, Sigortacılık gibi önemli yasalar çıkarılmıştır. Bakü – Ceyhan Petrol Boru Hattı Projesi ilk defa bu dönemde gündeme getirilmiştir. Yaklaşık 1 yıl süren Elçibey döneminde Kelbecer Ermeniler tarafından işgal edilmiş, bir yandan da Suret Hüseynov Gence’de isyan hareketi başlatmıştır. Ağır problemler karşısında zor durumda kalan Elçibey Nahçıvan Milli Meclis Başkanı Haydar Aliyev’i göreve davet ederek kendisi Nahçıvan’a çekilmiştir. Yönetime gelen Haydar Aliyev önce Azerbaycan Milli Meclis Başkanlığına getirilmiş, 3 Ekim 1993’te yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise 5 yıllığına Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Bu dönemde Dağlık Karabağın büyük bir kısmı Ermenilerce işgal edilmesine rağmen ateşkes yapılarak sükunet sağlanmıştır. Ülke içinde kanunsuz hareketler ve kargaşa sona erdirilmiş, tam bir istikrar sağlanmış, Azerbaycan BDT’ye üye olmuştur. Bu dönemde çok önemli projeler gerçekleştirilmiş, hukuki yapıdaki düzenlemelerle ülke için hayati önem taşıyan çok önemli kanunlar çıkarılmıştır. Takip edilen sıkı para politikası ile enflasyon %1800’lerden %2 – 3 seviyelerine düşürülmüştür. Azerbaycan Cumhuriyeti serbest pazar ekonomisi ve demokrasi yolunu tercih ederek eski sistemden kalma emredici ‘’Merkezi Planlama’’ modelini terk etmiştir. 11 Ekim 1998 yılında yenilenen 25
Page 1 and 2: TÜRKİYE İLE AZERBAYCAN SİYASİ
Page 3 and 4: TÜRKİYE İLE AZERBAYCAN SİYASİ
Page 5 and 6: İÇİNDEKİLER ÖZET .............
Page 7 and 8: ÖZET B u çalışma genel olarak A
Page 9: Türkiye ile Azerbaycan Siyasi ve E
Page 12 and 13: Yrd. Doç. Dr. Elnur Hasan Mikail &
Page 14 and 15: KISALTMALAR AB Avrupa Birliği ABD
Page 74 and 75:
Yrd. Doç. Dr. Elnur Hasan Mikail &
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 157 and 158:
K AYNAKÇA Kitaplar: 1. ABBASLI, Na
Page 159 and 160:
Türkiye ile Azerbaycan Siyasi ve E
Page 161 and 162:
Page 163:
Page 167 and 168:
Ek 1. Azerbaycan’ın Haritası 10
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
YAZARLAR HAKKINDA
Page 187 and 188:
“Uluslararası İlişkiler Uzman
Page 189 and 190:
NOTLAR ............................
Page 191 and 192:
...................................
show all

türkiye ile azerbaycan siyasi ve ekonomik ilişkileri (1990 ... - turan-sam

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?