evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KOLON ADENOKARSİNOMUNDA EPİDEMİYOLOJİ<br />
Kanserden ölüm nedenleri s<strong>ı</strong>ralamas<strong>ı</strong>nda erkeklerde akciğer <strong>kanserinde</strong>n sonra<br />
kad<strong>ı</strong>nlarda meme <strong>kanserinde</strong>n sonra ikinci s<strong>ı</strong>ray<strong>ı</strong> almaktad<strong>ı</strong>r (1). Kolorektal kanser, Kuzey<br />
Amerika, Bat<strong>ı</strong> Avrupa, İskandinavya, Yeni Zelanda ve Avustralya gibi gelişmiş ülkeler başta<br />
olmak üzere tüm dünyada yayg<strong>ı</strong>n olarak rastlanan ve kanser ile ilişkili ölümlerin yaklaş<strong>ı</strong>k<br />
%10’undan sorumludur (12). En yüksek görülme oranlar<strong>ı</strong> Avustralya, ABD ve Yeni<br />
Zelanda'da; en düşük oranlar ise Hindistan, Güney Amerika ve Ortadoğu ülkelerinde<br />
görülmektedir (13). 1999 y<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong> Sağl<strong>ı</strong>k Bakanl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> verilerimize göre ülkemizde kolorektal<br />
kanserler tüm kanserler aras<strong>ı</strong>nda insidans aç<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong>ndan erkeklerde dördüncü, kad<strong>ı</strong>nlarda ise ikinci<br />
s<strong>ı</strong>rada gelmektedir. İnsidans, erkeklerde yüzbinde 1,68, kad<strong>ı</strong>nlarda yüzbinde 1,28 olarak<br />
bildirilmektedir (14).<br />
Kolon kanser s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> ayn<strong>ı</strong> ülkede yörelere ve topluluklara göre farkl<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong>klar<br />
göstermektedir. Bu farkl<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>n diyet ve ç<strong>evre</strong>sel <strong>faktörlerin</strong> farkl<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong>k göstermesinden<br />
kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Düşük riskli bölgelerden yüksek riskli bölgelere göç<br />
edenlerde risk artmaktad<strong>ı</strong>r (12,15).<br />
Kolon kanserinin üçte ikisi sol <strong>kolon</strong>da, üçte biri sağ <strong>kolon</strong>da görülmekte, %3’ünde<br />
ayn<strong>ı</strong> anda birden fazla odakta birden belirmektedir (12).<br />
Kolorektal kanserin erkek/kad<strong>ı</strong>n oran<strong>ı</strong> 1,34’tür. Hayat boyu kolorektal kanser görülme<br />
oran<strong>ı</strong> erkeklerde % 6,14, kad<strong>ı</strong>nlarda % 5,92’dir (12).<br />
Yaş<strong>ı</strong>n ilerlemesi ile <strong>kolon</strong> kanseri gelişme riski aras<strong>ı</strong>nda doğru orant<strong>ı</strong> vard<strong>ı</strong>r. Genel<br />
popülasyonda 40 yaş<strong>ı</strong>ndan sonra <strong>kolon</strong> kanser gelişme riski artmaya başlar ve her dekatta<br />
katlanarak artar. Kolon kanserinin %90’dan fazlas<strong>ı</strong> 50 yaş<strong>ı</strong>ndan sonra geliştiğinden, tarama<br />
programlar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> başlatma yaş<strong>ı</strong> buna göre belirlenmiştir. En s<strong>ı</strong>k hastal<strong>ı</strong>k görülme yaş<strong>ı</strong> 60-65’tir<br />
ve ortalama tan<strong>ı</strong> yaş<strong>ı</strong> 62’dir (12,15).<br />
KOLON ADENOKARSİNOMUNDA ETYOLOJİ<br />
Kolon kanseri gelişimine etkisi olduğu düşünülen faktörler aras<strong>ı</strong>nda; diyet, ç<strong>evre</strong>sel<br />
faktörler, yaş, adenom ve karsinom öyküsü, özellikle inflamatuvar barsak hastal<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> olmak<br />
üzere diğer predispozan hastal<strong>ı</strong>klar ve aile öyküsünün olmas<strong>ı</strong> say<strong>ı</strong>labilir (12,15-17).<br />
Diyet<br />
Kolon kanseri, yağ tüketimi az olan toplumlarda daha az s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>kta görülür. Kolon<br />
kanseri görülme s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> yüksek olan bat<strong>ı</strong> ülkelerinde ortalama yağ oran<strong>ı</strong>, toplam kalorinin<br />
%40-50’sini oluştururken, düşük s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>kta görülen toplumlarda yaln<strong>ı</strong>zca %10-15’ini<br />
6
Change language