evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
. Kolorektal karsinomun en az iki jenerasyonda ortaya ç<strong>ı</strong>kmas<strong>ı</strong>,<br />
c. En az bir vakan<strong>ı</strong>n 50 yaş alt<strong>ı</strong>nda tan<strong>ı</strong> almas<strong>ı</strong>,<br />
d. Kolorektal karsinoma neden olabilecek Familyal Adenomatöz Polipozis<br />
sendromlar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>n olmamas<strong>ı</strong> (9,15,34).<br />
Diğer Faktörler<br />
Diabetes Mellitus’u olanlarda <strong>kolon</strong> kanseri insidans<strong>ı</strong>nda art<strong>ı</strong>ş olduğunu gösteren<br />
çal<strong>ı</strong>şmalar vard<strong>ı</strong>r (17,26). Kolesistektomi, baz<strong>ı</strong> çal<strong>ı</strong>şmalarda sağ <strong>kolon</strong> kanserleri için risk<br />
faktörü olarak belirtilmesine rağmen; baz<strong>ı</strong> çal<strong>ı</strong>şmalarda aksi yönde bulgular bildirilmiştir<br />
(37,38). Üreterosigmoidostomi yap<strong>ı</strong>lan vakalarda risk art<strong>ı</strong>ş<strong>ı</strong> vard<strong>ı</strong>r. Önceden pelvik<br />
radyoterapi yap<strong>ı</strong>lanlarda, 5-10 y<strong>ı</strong>l sonra yüksek <strong>kolon</strong> kanseri insidans<strong>ı</strong> bildirilmiştir.<br />
Akromegalide gerek <strong>kolon</strong> adenomlar<strong>ı</strong> gerekse gastrointestinal kanser s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> artm<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r.<br />
Akromegalide multipl adenomatöz polipler daha çok proksimal lokalizasyonludur (9,17,39).<br />
KOLONDA TÜMÖR GELİŞİMİ<br />
Kolondaki tümör gelişiminde birden fazla say<strong>ı</strong>da mutasyonun aşamal<strong>ı</strong> olarak<br />
birikiminin görüldüğü iki farkl<strong>ı</strong> yol vard<strong>ı</strong>r. Bu mutasyonlar, gerçekleştikleri genler ve birikim<br />
mekanizmalar<strong>ı</strong> itibar<strong>ı</strong>yla farkl<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong>k gösterirler.<br />
Adenom-karsinom süreci olarak da adland<strong>ı</strong>r<strong>ı</strong>lan ve sporadik <strong>kolon</strong> karsinomlar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>n<br />
yaklaş<strong>ı</strong>k %80’inde görülen APC/B-cathenin yolu; kromozomal dengesizlik ile karakterize<br />
moleküler olaylar<strong>ı</strong>n yan<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong>ra morfolojik olarak da tan<strong>ı</strong>mlanabilen aşamalarla gerçekleşir.<br />
Lokalize bir epitel proliferasyonu ile başlayan süreç, artan displazi derecesinin eşlik ettiği<br />
küçük adenomlar<strong>ı</strong>n oluşumunun ard<strong>ı</strong>ndan bunlar<strong>ı</strong>n progresif olarak genişlemesiyle devam<br />
eder ve sonunda invaziv kansere dönüşür (40).<br />
DNA tamir genlerinin inaktivasyonu ile ilişkili olan ikinci yol ise sporadik vakalar<strong>ı</strong>n<br />
%10-15’inde saptanm<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r. Bu yolda mutasyonlar farkl<strong>ı</strong> genlerde gerçekleşir. Tan<strong>ı</strong>mlanm<strong>ı</strong>ş<br />
morfolojik değişimler yoktur (9,40).<br />
KLİNİK BULGULAR<br />
Kolon kanserli hastalar<strong>ı</strong>n çoğu, semptomlar ortaya ç<strong>ı</strong>kt<strong>ı</strong>ktan sonra tan<strong>ı</strong>nmaktad<strong>ı</strong>r.<br />
Erken <strong>evre</strong>de hastalar asemptomatiktir veya şüpheli kar<strong>ı</strong>n ağr<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong>, meteorizm, barsak<br />
hareketlerinde değişiklik, rektal kanama yak<strong>ı</strong>nmalar<strong>ı</strong> olabilir (41). Klinik bulgular genellikle<br />
daha çok primer tümörün yerleştiği lokalizasyona göre ortaya ç<strong>ı</strong>kmaktad<strong>ı</strong>r. Sağ <strong>kolon</strong><br />
tümörlerinde barsak al<strong>ı</strong>şkanl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>nda herhangi bir değişiklilik olmamas<strong>ı</strong> tipiktir. Ancak, mukus<br />
10
Change language