evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
evre ı-ııı kolon kanserinde prognostik faktörlerin araştırılması
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İnsülin<br />
Kolorektal karsinogenezin abdominal obezite ve insülin direnciyle ilişkili olduğu<br />
düşünülmektedir. İnsülin normal mukozada apoptozu azalt<strong>ı</strong>r ve böylece kolorektal adenom<br />
gelişimini uyararak adenom-kanser gelişme zincirini erken uyarabilir (26,27).<br />
Obezite<br />
Epidemiyolojik çal<strong>ı</strong>şmalarda bel ç<strong>evre</strong>si, bel-kalça oran<strong>ı</strong> ve <strong>kolon</strong> kanseri aras<strong>ı</strong>nda<br />
ilişki gösterilmiştir. Fiziksel aktivite de <strong>kolon</strong> kanseriyle ters ilişkili bulunmuştur (26,28).<br />
Adiponektin, adipoz doku taraf<strong>ı</strong>ndan salg<strong>ı</strong>lanan yak<strong>ı</strong>n zamanda tan<strong>ı</strong>mlanm<strong>ı</strong>ş bir<br />
mediatör olup obezitede düzeyi azalmaktad<strong>ı</strong>r. Kolonik epitelyal kanser hücreleri üzerine<br />
proinflamatuar ve büyümeyi uyar<strong>ı</strong>c<strong>ı</strong> etkileri vard<strong>ı</strong>r. Yap<strong>ı</strong>lan bir çal<strong>ı</strong>şmada kolorektal<br />
adenomlar<strong>ı</strong>n say<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong> ve adenomun boyutu, artm<strong>ı</strong>ş visseral yağ birikimi ve azalm<strong>ı</strong>ş plazma<br />
adiponektin düzeyi ile ilişkili bulunmuştur (26).<br />
Ç<strong>evre</strong>sel Faktörler<br />
Asya, Afrika ve Güney Amerika gibi <strong>kolon</strong> kanserinin az görüldüğü bölgelerden, s<strong>ı</strong>k<br />
görüldüğü bölgelere göç edenlerde <strong>kolon</strong> kanseri görülme s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>n göç ettikleri bölgede<br />
yaşayanlar<strong>ı</strong>n düzeyine ç<strong>ı</strong>kmas<strong>ı</strong>, ç<strong>evre</strong>sel <strong>faktörlerin</strong> etyolojide önemli rolü olduğunu<br />
göstermektedir. Çok düşük <strong>kolon</strong> kanser s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> bulunan Japonya’dan ABD’ye göç edenlerde<br />
<strong>kolon</strong> kanseri görülme s<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>n 2,5-3 kat artt<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> belirlenmiştir (9,12).<br />
Sigara<br />
Japon erkek ve kad<strong>ı</strong>nlar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> içeren bir çal<strong>ı</strong>şmada, sigara öyküsü ile adenom gelişme<br />
riskinin 1,6-4,5 kat artt<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> bildirilmiştir (29).<br />
İnflamatuar Barsak Hastal<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong><br />
Özellikle ülseratif koliti olanlarda daha belirgin olmak üzere inflamatuar barsak<br />
hastal<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> olanlarda risk artm<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r. Distal kolitte risk en düşüktür. Bir metaanalizde, kanser riski<br />
tüm ülseratif kolitli hastalarda %3,7 iken pankolitlilerde %5,4 bulunmuştur. Uzun süreli kolit,<br />
yayg<strong>ı</strong>n tutulum (pankolit), ailede kolorektal kanser öyküsü olmas<strong>ı</strong>, primer sklerozan kolanjit<br />
ve hastal<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>n süresi risk art<strong>ı</strong>ş<strong>ı</strong>nda önemli bulunmuştur. Toplam risk, hastal<strong>ı</strong>k süresi 8-10 y<strong>ı</strong>l<br />
olanlarda %2, 20 y<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong> geçenlerde %8 ve 30 y<strong>ı</strong>l olanlarda %18-20 olarak bulunmuştur. Sekiz<br />
y<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong> aşan yayg<strong>ı</strong>n kolit varl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>nda total proktokolektomi düşünülmelidir (9,17,30).<br />
8
Change language