11. ulusal uyku tıbbı kongresi arousal skorlanması
11. ulusal uyku tıbbı kongresi arousal skorlanması
11. ulusal uyku tıbbı kongresi arousal skorlanması
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>11.</strong> ULUSAL UYKU TIBBI KONGRESİ<br />
AROUSAL SKORLANMASI<br />
Dr.Ayfer Akalın<br />
Kent Hastanesi Nöroloji Bölümü<br />
İzmir
Sleep, 15(2):173-184<br />
©1992 (ASDA) - American Sleep Disorders Association and Sleep<br />
Research Society<br />
(AASM – American Academy of Sleep Medicine)
AASM 2007<br />
AROUSAL<br />
N1 ,N2 ,N3 ve R fazlarında EEG derivasyonlarında<br />
ani başlangıçlı alfa,beta ,teta ve/veya 16 Hz’den<br />
yüksek frekanslı (ama <strong>uyku</strong> iğciği olmayan) ve en az<br />
3 saniye süren ,öncesinde en az 10 saniye süreli<br />
sabit bir <strong>uyku</strong> fazının olduğu durum.<br />
*REM fazında submental EMG kaydında en az 1<br />
saniye süreli genlik artışının da olması bekleniyor.
Arousal için önerilen poligrafik parametreler<br />
.Standart bipolar submental EMG<br />
.Referensiyal EOG’ler (L OC/A1 ve R OC/A2)<br />
.Referensiyal santral ve oksipital EEG C4/A1 , C3/A2 ,<br />
O1/A2 , O2/A1
AASM 2007 kriterleri<br />
• Arousal skorlamasının yapılmasını<br />
sağlayan EEG değişiklikleri hem oksipital,<br />
hem de santral kayıtlarda birlikte<br />
bulunmalı.<br />
• Solunum ve/veya diğer EEG elektrodları<br />
kaydından elde edilen bilgilerden<br />
yararlanılarak <strong>arousal</strong>ın skorlaması<br />
desteklenebilir.
RERA<br />
(Respiratory event related <strong>arousal</strong>)<br />
• Apne ve hipopne ölçütlerini doldurmayan<br />
ancak en az 10 saniye süreyle ardışık<br />
solunum eforu artışı veya nasal akım<br />
kayıtlarında düzleşmeyle birlikte <strong>arousal</strong><br />
bulunması
AASM 2007 kriterleri<br />
• Otonomik aktivitenin kayıtlanması <strong>arousal</strong> skorlaması<br />
için ek bilgi sağlayabilir , skorlamayı kolaylaştırabilir.<br />
Pulse transit time-PTT<br />
Alt özofagus sfinkter basıncı kayıtlaması-PES<br />
Periferik arteriyel tonometri-PAT<br />
Kardiyak ritm hızı değişiklikleri<br />
Deri kan akımı kayıtlaması<br />
Sempatik deri yanıtları kayıtlaması
Kural 1.<br />
“Arousal” öncesi en az 10 sn süreli <strong>uyku</strong><br />
olmalıdır.
Şekil 1: Öncesinde 10 sn’den uzun <strong>uyku</strong> süresinin bulunduğu, alfa ve 16<br />
Hz’den hızlı frekansa sahip, EMG amplitüd artışının eşlik ettiği,<br />
3 sn’den uzun süreli EEG değişikliği <strong>arousal</strong> olarak skorlanır.
Şekil 2: Öncesinde 10 sn’lik <strong>uyku</strong> bulunmadığı için <strong>arousal</strong> olarak<br />
skorlanamaz.
Kural 2.<br />
İki <strong>arousal</strong> arasında en az 10 sn süreli<br />
<strong>uyku</strong> olmalıdır.
Şekil 3: 30 saniyelik bu epokta, aralarında 10 sn süreli <strong>uyku</strong> bulunan iki<br />
<strong>arousal</strong> skorlanır.
Şekil 4: 30 saniyelik bu epokta başlangıçtaki <strong>arousal</strong> ile izleyen alfa burst<br />
arasında <strong>uyku</strong> olmadığı için tek <strong>arousal</strong> skorlanır.
Kural 3.<br />
EEG frekans değişikliğinin <strong>arousal</strong> olarak<br />
<strong>skorlanması</strong> için süresi 3 sn ve daha uzun<br />
olmalıdır.
Şekil 1: 3 sn’den uzun süreli EEG değişikliği <strong>arousal</strong> olarak skorlanır.
Şekil 5: REM <strong>uyku</strong>sundaki EEG frekans ve EMG amplitüd değişikliği,<br />
süre kriterini (3 sn) karşılamadığı için <strong>arousal</strong> olarak skorlamanaz.
Şekil 6: REM <strong>uyku</strong>sundaki amplitüd artışı, EEG değişikliği eşlik etmediği için<br />
<strong>arousal</strong> olarak skorlanamaz.
Kural 4.<br />
NREM <strong>uyku</strong>sundaki <strong>arousal</strong>lar submental<br />
EMG amplitüdünde artışa neden<br />
olmayabilir.
Şekil 7: NREM dönemindeki EEG frekans değişikliği EMG amplitüd artışı<br />
olmamasına karşın <strong>arousal</strong> olarak skorlanır.
Kural 5.<br />
REM <strong>uyku</strong>sundaki <strong>arousal</strong>lara mutlaka<br />
eşzamanlı submental EMG amplitüdünde<br />
artış eşlik etmelidir.
Şekil 8: REM dönemindeki bu epokta EEG frekans değişikliği hem EMG amplitüd<br />
artışı eşlik ettiği hem de 3 sn’den uzun olduğu için <strong>arousal</strong> olarak skorlanır.
Şekil 9: REM dönemindeki bu epokta EEG frekans değişikliği, EMG amplitüd<br />
artışı eşlik etmediği için <strong>arousal</strong> olarak skorlanamaz.
Kural 6.<br />
Sadece submental EMG amplitüdünde<br />
genlik artışı varsa <strong>arousal</strong> olarak<br />
skorlanmaz.
Kural 7.<br />
Artefakt, K kompleks ve delta dalgaları,<br />
en az bir derivasyonda bunlara eşlik eden<br />
EEG frekans değişiklikleri ile birlikte<br />
değilse <strong>arousal</strong> olarak skorlanmazlar.<br />
Bu aktiviteler EEG değişikliğinden önce<br />
ortaya çıkıyorsa 3 saniye kuralına dahil<br />
edilmezler.<br />
* EEG frekans değişikliği içinde oluşan<br />
artefakt veya delta dalgası 3 saniye süre<br />
kriterine dahil edilir.
Şekil 10:Bu örnekteki delta burst’leri, EMG amplitüdündeki artışa karşın,<br />
<strong>arousal</strong> tipi EEG olmadığı için <strong>arousal</strong> olarak skorlanamaz.
Şekil 11: Bu örnekte <strong>arousal</strong> öncesindeki artefakt 3 sn kriterine dahil<br />
edilmemiştir.
Şekil 12:Bu örnekteki artefakt <strong>arousal</strong> içinde olduğu için 3 sn kriterine<br />
dahil edilmiştir.
Kural 8.<br />
Birbiri ardına ve bir bölümü eşzamanlı<br />
olarak ortaya çıkan 3 saniyeden kısa süreli<br />
EEG ve EMG değişiklikleri ikisinin toplam<br />
zamanı 3 saniyeyi geçse de <strong>arousal</strong> olarak<br />
skorlanamaz.
Şekil 13:Bu REM dönemi trasesindeki EEG frekans değişikliği ve EMG amplitüd<br />
artışı süreleri, 3 sn kriterine erişmek için toplanamadığından <strong>arousal</strong> olarak<br />
skorlanamaz.
Kural 9<br />
NREM <strong>uyku</strong>sunda 10 sn içinde birden fazla<br />
3 sn’den kısa süreli alfa intrüzyonları<br />
<strong>arousal</strong> olarak skorlanmazlar. 3 sn’den<br />
uzun süreli alfa intrüzyonları ise öncesinde<br />
10 sn süreli alfasız <strong>uyku</strong> olması durumunda<br />
<strong>arousal</strong> olarak skorlanır.
Şekil 14:NREM <strong>uyku</strong>ndaki sürekli alfa intrüzyonu <strong>arousal</strong> olarak<br />
skorlanamaz.
Şekil 15:Alfa <strong>uyku</strong>su <strong>arousal</strong> olarak skorlanamaz.
Kural 10.<br />
Bir <strong>uyku</strong> evresinden diğerine geçiş<br />
yukarıdaki kriterleri karşılamadıkça EEG<br />
<strong>arousal</strong> olarak skorlama için yeterli değildir.