70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları

1943 2013 

70. Yılında 

Otizm Spektrum Bozuklukları 

Dr. Sabri Hergüner 

Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD

Araştırmacı: Yok 

Danışman: Yok 

Açıklama 2012-2013 

Konuşmacı: 2012 Janssen Cilag - Türkiye

Sorular 

• DSM – 5 ve Otizm Spektrum Bozuklukları 

▫ Yeni tanı ölçütleri? 

▫ Değişikliğin dayandığı alt yapı? 

▫ Değişikliğin kliniğe yansıması? 

▫ Getirdiği yeniliklere yönelik eleştiriler?

Leo Kanner 

1894 - 1981 

• 11 olgu 

▫ Çevreye ilgisizlik 

(aşırı otistik yalnızlık) 

▫ 3 temel alanda benzer belirtiler 

1. Dil gelişimde anormallik 

2. Sosyal beceride yetersizlik 

3. Aynılıkta ısrar

DSM – II (1968) 

• Şizofreni, çocukluk çağı 

▫ Otistik, atipik, içe dönük davranış 

▫ Anneden ayrışmış bir kimlik geliştirememe 

▫ Yaygın alışılmamışlık 

▫ Belirgin olgunlaşmamışlık 

▫ Gelişimde yetersizlik 

▫ Belirtiler puberte öncesi ortaya çıkar

DSM – III (1980) 

• Bebeklik (Infantil) Otizm (hepsinin varlığı) 

A. 30 ay önce belirtilerin ortaya çıkması 

B. Diğer insanlarla karşılıklı etkileşimin yokluğu 

C. Dil gelişiminde belirgin bozulma 

D. Konuşma olsa bile ekolali, zamir karıştırma gibi 

özelleşmiş konuşma şeklinin olması 

E. Çevreye tuhaf tepkiler (değişime direnç, canlı ya da 

cansız nesnelere özel ilgi) 

F. Şizofrenide olduğu gibi sanrı, hezeyan, çağrışımlarda 

gevşeme ve inkoherans yokluğu

DSM – III - R (1987) 

• Otistik Bozukluk (16 belirtiden en az 8) 

A. Karşılıklı sosyal etkileşimde bozulma 

5 belirtiden en az 2 

B. Sözel ve sözel olmayan iletişimde bozulma 


C. Kısıtlı davranışlar ve ilgiler 


D. Bebeklik (36 ay) 

başlangıcı

DSM – IV (1994) 

• Yaygın Gelişimsel Bozukluklar 

1. Otistik Bozukluk 

2. Asperger Sendromu 

3. Başka Türlü Adlandırılamayan - Yaygın Gelişimsel 

Bozukluk 

4. Rett Sendromu 

5. Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu

DSM – 5 (Mayıs 2013) 

• Otizm Spektrum Bozuklukları

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar 



3. Başka Türlü Adlandırılamayan - Yaygın 

Gelişimsel Bozukluk 



Yaygın Gelişimsel Bozukluklar 



3. Başka Türlü Adlandırılamayan - Yaygın 

Gelişimsel Bozukluk 



Çocukluğun Dezintegratif 

Bozukluğu 

A. Doğumdan sonraki 2 yıl içinde yaşına uygun sözel ve 

sözel olmayan iletişim, toplumsal ilişkiler, oyunlar ve 

uyumsal davranışların olması ile kendini belli eden 

görünüşte olağan bir gelişmenin olması. 

B. Aşağıdakilerden en az iki alanda daha önce edinilmiş 

olan becerilerin (10 yaşından önce) klinik olarak 

önemli ölçüde yitirilmesi: 

1. Sözel anlatım ya da dili algılama 

2. Toplumsal beceriler ya da uyumsal davranışları 

3. Barsak ya da mesane kontrolü 

4. Oyun 

5. Motor (devinsel) beceriler

Rett Bozukluğu 

A. Aşağıdakilerin hepsi vardır: 

1- Prenatal ve perinatal gelişme görünüşte normaldir 

2- Doğumdan sonraki ilk 5 ay boyunca psikomotor gelişme görünüşte normaldir 

3- Doğumda kafa çevresi normaldir 

B. Normal bir gelişme döneminden sonra aşağıdakilerin hepsi başlar: 

1- 5 ile 48’inci aylar arasında başın büyümesinin yavaşlaması 

2- Daha önce edinilmiş amaca yönelik el becerilerini 5 ile 30’uncu aylar arasında 

yitirmenin ardından basmakalıp el hareketleri yapmaya başlama (örn: el burma 

ya da el yıkama) 

3- Bu bozukluğun gidişinin erken dönemlerinde toplumsal katılımın ortadan 

kalkması (çoğu kez toplumsal etkileşim daha sonra gelişirse de) 

4- Koordinasyonu bozuk yürüme ya da vücut hareketlerinin olduğu bir görünüm 

5- Ağır psikomotor retardasyonun yanı sıra sözel anlatım ve dili algılama ileri 

derecede bozuktur

Rett Bozukluğu

Otistik Bozukluk 

A. 12 belirtiden en az 6 

1. Toplumsal etkileşimde nitel bozulma 


2. İletişimde nitel bozulma 


3. Davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp 

ve yineleyici örüntüler 


B. 3 yaşından önce gecikmelerin ya da olağandışı 

bir işlevselliğin olması



A. Sözel olmayan iletişim 

Toplumsal etkileşimi sağlamak için yapılan el-kol 

hareketleri, alınan vücut konumu, takınılan yüz 

ifadesi, göz göze gelme gibi sözel olmayan birçok 

davranışta belirgin bozulmanın olması 

▫ DSM 5: 1A



B. Yaşıt ilişkisi 

Yaşıtlarıyla gelişimsel düzeyine uygun ilişkiler 

geliştirememe 

▫ DSM 5: 1C



C. Paylaşma 

Diğer insanlarla eğlenme, ilgi ya da başarılarını 

kendiliğinden paylaşma arayışı içinde olmama (örn. 

ilgilendiği nesneleri göstermeme, getirmeme ya da 

belirtmeme) 

▫ DSM 5: 1A



D. Sosyal karşılıklılık 

Toplumsal ya da duygusal karşılıklar vermeme 

▫ DSM 5: 1B


2. İletişimde nitel bozulma: 

A. Konuşmanın olmaması 

Konuşulan dilin gelişiminde gecikme olması ya da 

dilin hiç gelişmemiş olması (el, kol ya da yüz 

hareketleri gibi diğer iletişim yollarıyla bunun yerini 

tutma girişimi eşlik etmemektedir) 

▫ DSM 5: DIŞLANDI



B. Sözel iletişim 

Konuşması yeterli olan kişilerde, başkalarıyla 

söyleşiyi başlatma ya da sürdürmede belirgin bir 

bozukluğun olması, 

▫ DSM 5: 1A



C. Özelleşmiş dil kullanımı 

Basmakalıp ya da yineleyici ya da özel bir dil 

kullanma 

▫ DSM 5: 2A



D. Oyun becerisi 

Gelişim düzeyine uygun çeşitli, imgesel ya da 

toplumsal taklitlere dayalı oyunları kendiliğinden 

oynamama 

▫ DSM 5: 1C


3. Davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, 

basmakalıp ve yineleyici örüntülerin olması: 

A. Sınırlı ilgi 

İlgilenme düzeyi ya da üzerinde odaklanma 

açısından olağandışı, bir ya da birden fazla 

basmakalıp ve sınırlı ilgi örüntüsü çerçevesinde 

kapanıp kalma 

▫ DSM 5: 2C




B. Rutin ya da ritüeler 

Özgül, işlevsel olmayan, alışılageldiği üzere yapılan 

gündelik işlere ya da törensel davranış biçimlerine 

hiç esneklik göstermeksizin sıkı sıkıya uyma 

▫ DSM 5: 2B




C. Streotipiler 

Basmakalıp ve yineleyici motor mannerizmler (örn. 

parmak şıklatma, el çırpma ya da burma ya da 

karmaşık tüm vücut hareketleri) 

▫ DSM 5: 2A




D. İşlevsel olmayan uğraşlar 

Eşyaların parçalarıyla sürekli uğraşıp durma 

▫ DSM 5: 2B

Başka Türlü Adlandırılamayan 

Yaygın Gelişimsel Bozukluk 

• Başlangıç yaşının geç olması ya da 

• Belirti dağılımının atipik olması ya da 

• Belirti sayısının yetersiz olması

Asperger Bozukluğu 

A. Toplumsal etkileşimde nitel bozulma 

▫ 4 belirtiden en az 2 

B. Davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, 

basmakalıp ve yineleyici örüntüler 

▫ 4 belirtiden en az 1 

C. Dil gelişiminde klinik açıdan önemli genel bir 

gecikme yoktur 

D. Bilişsel gelişmede gecikme yoktur.

OTİSTİK SPEKTRUM 

BOZUKLUĞU 

1- Sosyal iletişim ve etkileşimde klinik açıdan belirgin, sürekli 

yetersizliğin varlığı (hepsinin varlığı) 

A. Sosyal etkileşim için kullanılan sözel ve sözel olmayan 

iletişimde belirgin yetersizlik 

B. Sosyal karşılıklılığın olmaması 

C. Gelişim seviyesine uygun ilişkileri geliştirme ve idame 

ettirmede yetersizlik 

2- Sınırlı, tekrarlayıcı davranış, ilgi alanları ve faaliyetler (en az 2) 

A. Stereotipik konuşma, motor hareketler veya nesne kullanımı 

B. Rutinlere aşırı bağlılık, 

C. Son derece kısıtlı, sabit ilgiler 

D. Duyusal uyaranlara aşırı veya düşük tepki

Güçlü ve Zayıf Yanları 

• Tanı koymak daha kolay 

DSM – IV ile 2027 farklı kombinasyon 

DSM – 5 ile 11 farklı kombinasyon 

• Daha homojen bir grup 

• Tanı alamayan grup % 20 - % 40 

• Eğitim gereksinimleri 

• Daha önceki çalışmalar ile karşılaştırma

Teşekkürler…

70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?