Türkiye'de Psikotik Bozuklu Epidemiyolojisi e'de Psikotik ...
Türkiye'de Psikotik Bozuklu Epidemiyolojisi e'de Psikotik ...
Türkiye'de Psikotik Bozuklu Epidemiyolojisi e'de Psikotik ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong><br />
Dr. Halis Ulaş<br />
DEÜTF Psikiyatri Anabilim Dalı
Şizofreni <strong>Epidemiyolojisi</strong>ndeki 4<br />
Temel Soru<br />
Şizofreninin gerçek nüfus sıklığı nedir ve nüfus<br />
grupları arasında nasıl bir dağılım göstermektedir?<br />
Şizofreni sıklığı, ortaya çıkış özellikleri ve seyri fiziksel<br />
ve toplumsal çevre ile ilişkili etkenlere bağlı olarak<br />
farklılık göstermekte midir?<br />
Kimler risk altındadır ve riski neler belirlemektedir?<br />
Bu sorulara bulunacak yanıtlar bozukluğun nedeninin<br />
açıklanmasına ve önlenmesine yardımcı olabilir mi?<br />
Jablenski A. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 2000; 250:247 250:247285.
Şizofreninin tüm toplumlarda yaşam boyu görülme<br />
yaygınlığı % 1’dir.
Yakın zamanlı yayınlar, şizofreninin “sabit dağılıma”<br />
sahip olmadığını ve yaygınlığının toplumsal özelliklere<br />
göre (etnik köken, göç, kentsel yerleşim,<br />
semtlerin toplumsal özellikleri, sosyal sınıf) farklılıklar<br />
gösterdiğini ortaya çıkarmıştır.<br />
Binbay İT, Ulaş H, Alptekin K. RHCP 2007; 1:39 1:3948.
Şizofreni sıklığı ile ilgili bir gözden geçirmede 33<br />
ülkeden 1458 sıklık oranı bir araya getirilmiş ve<br />
şizofreni yaygınlığı ortancasının 4/1000 olduğu<br />
saptanmıştır. Ancak araştırmaların yürütüldüğü<br />
ülkeler arasında 5 kata varan farklılık tespit<br />
edilmiştir(%95 GA: 1,6‐12,1/1000). 12,1/1000).<br />
Ayrıca erkek ve kadın cinsiyet arasında şizofreninin<br />
yaşam boyu yaygınlığında önemli bir fark bulunduğu<br />
da hesaplanmıştır (erkek/kadın: 1.4/1).<br />
Mc Grath J, Saha S, Welham J et al (2004) A systematic review of the incidence of schizophrenia:<br />
the distribution of rates and the influence of sex, urbanicity, migrant status and methodology. BMC; 2(1):13.
Yatkınlık‐Kalıcılaşma‐Bozulma Bozulma Modeli<br />
(Proneness‐Persistence Persistence‐Impairment)<br />
Genetik yatkınlık, gelişim sırasında geniş bir alana<br />
yayılan ve geçici olan psikoz benzeri yaşantılara neden<br />
olmaktadır. Bu geçici ve gelişimsel psikoz benzeri<br />
durum, genetik risk etkenleriyle etkileşen çevresel<br />
etkenlerin (örn. kentsel yerleşim, etnik azınlık olma,<br />
çocukluk cağı travması, esrar kullanımı) devreye<br />
girmesiyle kalıcılaşmaktadır.<br />
Kişinin ek olarak maruz kaldığı çevresel riskin<br />
derecesine göre kalıcılaşan psikoz psikoz‐benzeri durum<br />
farklı derecelerdeki bozulmalara yol açmaktadır<br />
Cougnard A, Marcelis M, MyinGermeys Germeys I ve ark. Psychol Med 2007 37: 513 513–527.
Psikoz Sürekliliği<br />
Psikoz Psikoz Benzeri Benzeri Yaşantı Yaşantı
Psikoz Sürekliliği<br />
<strong>Psikotik</strong> Belirti
Psikoz Sürekliliği<br />
<strong>Psikotik</strong> Belirti
Psikoz Sürekliliği
Eşik altı belirtiden klinik tanıya<br />
Psikoz Psikoz Benzeri Benzeri Yaşantı Yaşantı<br />
Ülke ve<br />
kaynak<br />
ABD; Kendler ve<br />
ark. 1996<br />
Hollanda; van Os ve<br />
ark. 2001<br />
Almanya; Spauwen<br />
ve ark. 2003<br />
Avustralya; Scott ve<br />
ark. 2006<br />
Turkiye; Alptekin ve<br />
ark. 2009<br />
Türkiye; Binbay ve<br />
ark. 2009<br />
Örneklem Ölçek<br />
n: 5887 CIDI<br />
n: 7076 CIDI<br />
n: 2548 CIDI<br />
n: 10641 CIDI<br />
n: 1268 CIDI<br />
n: 4012 CIDI<br />
Yaygınlık %<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Son bir yıl<br />
yaygınlığı<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
28.5<br />
17.5<br />
17.5<br />
11.7<br />
10.8<br />
25.3
Eşik altı belirtiden klinik tanıya<br />
<strong>Psikotik</strong> Belirti<br />
Ülke ve<br />
kaynak<br />
Hollanda; van Os ve<br />
ark. 2000<br />
Almanya; Dominquez<br />
ve ark. 2009<br />
Türkiye; Alptekin ve<br />
ark. 2009<br />
Türkiye; Binbay ve<br />
ark. 2009<br />
Örneklem Ölçek<br />
n: 7076 CIDI<br />
n: 845 CIDI<br />
n: 1268 CIDI<br />
n: 4012 CIDI<br />
Yaygınlık %<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
Yaşam boyu<br />
yaygınlık<br />
4.2<br />
3.8<br />
3.6<br />
7.5
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong><br />
1964‐1980 1980 yılları arasında yapılan 6 çalışmada psikotik<br />
bozuklukların nokta yaygınlığı 1000’de 3 3‐5 olarak<br />
belirlenmiştir.<br />
<strong>Psikotik</strong> bozukluk erkeklerde kadınlardan daha fazla<br />
saptanmıştır.<br />
Kırsal yerleşimin psikoz açısında daha yüksek yaygınlık<br />
barındırdığı saptanmıştır.<br />
Küey L, Üstün TB, Güleç C. Toplum ve Hekim 1987; 44:16 44:1630
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Genel Toplumda <strong>Psikotik</strong><br />
<strong>Bozuklu</strong>klar için Risk Faktörleri<br />
Ailede psikiyatrik hastalık bulunması<br />
Erkek olmak<br />
Çocukluk çağı travması
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Genel Toplumda <strong>Psikotik</strong> Belirtiler<br />
için Risk Faktörleri<br />
Alptekin K, Ulaş H, Akdede BB ve ark. (2009) Soc Psychiat Epidemiol, doi 10.1007/s00127<br />
10.1007/s001270090012x.
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
n: 25917<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
Türkiye’de <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>kların<br />
<strong>Epidemiyolojisi</strong>
n: 11200
Psikoz Benzeri Yaşantı ve <strong>Psikotik</strong><br />
Belirti Yaygınlığı<br />
Psikoz Benzeri Yaşantı Yaygınlığı: % 25,3<br />
<strong>Psikotik</strong> Belirti Yaygınlığı : % 7,5
<strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>k Yaygınlığı
Dissosiyatif <strong>Bozuklu</strong>k ve <strong>Psikotik</strong> <strong>Bozuklu</strong>k
Change language