televizyon habercili?inde bir mesleki ki?ilik olarak ?anchor?

More documents

Recommendations

Info

olduklarını belirterek, “mesleki deneyimlerinin artmasıyla birlikte bu haberci kişilikler haberi hem sunuyorlar, hem kimi zaman yorumluyorlar. Gazeteci öz geçmişleri olduğu, aynı zamanda Haber Müdürü gibi sorumlu düzeylerde bulundukları için “anchor” olabiliyorlar” demektedir (Muhtar, 14 Mart 2003). Yine ülkenin tanınmış “anchor” kişiliklerinden Kırca, “anchor” kavramını şu benzetme ile tanımlamaktadır: “Anchor 4X100 koşusunun son atletine verilen isimdir ve bu çok anlamlıdır aslında. Çünkü geride yarışı koşan 3 atlet daha vardır ve onlar iyi derece ile koşmazlarsa son 100 metreyi öndeki atlet elbette bitiremez.” Ayrıca Kırca da yine Muhtar’ın belirttiği gibi, “anchor” olabilmek için öncelikle bir gazetecilik ya da muhabirlik kökeninin şart olduğundan söz etmek gerektiğini, “anchor” olacak kişinin mutlaka uzun bir gazetecilik ya da mutlaka uzun bir muhabirlik geçmişinden gelmiş olmasının zorunlu olduğunu vurgulayarak şöyle devam etmektedir (Kırca, 6 Mayıs 2003): “Elbette söz konusu olan televizyonculuk olduğu için bu gazetecilik ya da muhabirlik geçmişinin televizyonda geçmiş olması, yani televizyon muhabirliği yapmış olması tercih sebebidir. Bu bir ön şarttır. Hiç gazetecilik ya da muhabirlik birikiminden, deneyiminden geçmeden anchor’lığa geçmenin çok yanlış olduğunu düşünüyorum. Gazetecilikte böyle bir geçmişe sahip bir “anchor”ın haber bültenine katkısı ya da haber bülteninin hazırlanma süreci içinde oluşu söz konusudur. Bu da “anchor”lığın gerçek özelliklerinden birini oluşturmaktadır”. Coşkun ise “anchor”a ilişkin görüşlerini açıklarken, “anchor”ın gerisinde bir ekip olduğunu unutmamak gerektiğini, ekip olmazsa yapılanların tek başına bir anlam taşımayacağını, o ekibi yönlendirmek, o ekibe bir ruh vermek, nasıl hareket etmeleri gerektiği konusunda çaba sarfetmenin de anchor için ayrı bir iş olduğunu vurgulayarak, haberin aktarılmasına ilişkin olarak da şunları söylemektedir (Coşkun, 7 Mart 2003): “Aslında benim görebildiğim kadarıyla “anchor” bir yanıyla haberi sunuyor, bir yanıyla da haberi anlatıyor. Anlatım rekabetin getirdiği bir şey. Herkes aynı haberi verecek ve bu noktada bir farklılığınızın olması gerekiyor, insanlar neden sizi izlesin, o farklılığı yaratmak gerekiyor. Haber bültenlerindeki farklılık benim görebildiğim kadarıyla şöyle oluşturuluyor. Biraz haberlerin içinde malum yorumcular oluyor ya da güne damgasını vuran bir konuşmacıyı bulup getirip habere çıkartmak rekabeti bu alanlara kaydırıyor ve bence farklılığın ortaya çıkması için yapılması gereken bir uygulama. Habere ilişkin farklılık bu yöntemle ya da sunumdaki bazı noktalarda kendini gösterecektir. Seyirci nezdinde olayı anlatan kişinin sözüne çok güvenilen bir kişi olması da gerekiyor ayrıca”. “Anchor” mesleki kişiliği şebeke yayını yapan; diğer bir deyişle, günlük yayın akışı içerisinde bir kez Ana Haber Bülteni yayınlayan televizyon kuruluşlarının ana sunucuları için kullanılmaya başlanmışsa da, günümüz televizyon yayıncılığında önemli bir yeri olan ve tematik (konulu) olarak nitelendirilen kanallarda da “anchor” mesleki kişiliği yer almaktadır. Tematik kanallar içinde yer alan haber kanalları (CNN, FOX TV, EURONEWS, BBC WORLD, CNNTÜRK, NTV, TV8) yirmidört saat haber yayıncılığı yaptıklarından ‘ana haber bülteni’ kavramını kullanmamaktadırlar. Haber kanallarında yer alan haber programlarının yapımcı ve sunucuları “anchor” olarak adlandırılmaktadır. Tematik ve günde bir kez Ana Haber Bülteni yayınlayan şebeke kanallarında uygulanma açısından farklı olarak değerlendirilse de, her iki yayıncılık biçiminde “anchor” kişiliğin süreç içerisindeki misyon ve sorumlulukları birbirinden çok farklı değildir. 1056
32. Gün ve Manşet haber programlarının yapımcısı ve “anchor”ı Birand, tematik haber kanalındaki anchor kişiliği “sadece networkler (şebeke yayıncılığı) gibi tek ana haber bülteni olan kanallardakiler “anchor”dır diyemeyiz. Tematik kanallarda belirli haberlere ilişkin anchorlar vardır; diğer bir deyişle, programın anchoru vardır. “Anchor”lık ayrı bir müessesedir; ben o müesseseyi tematik kanalda kullanabilirim de kullanmayabilirim de. Ticari kanalların iki saati prime- time’dır. Ancak haber kanallarının yirmidört saati prime- time’dır. Haber kanalları günün belli saatlerinde ağır toplarını ekrana çıkartırlar ve “anchor”lar haber kanalının ağır toplarıdır” şeklinde tanımlamaktadır (Birand, 6 Mart 2003). Türkiye’de mesleğin profesyonellerince aktarılan görüşlerden de anlaşılacağı gibi “anchor” mesleki kişiliğinin, haberin yönetim, hazırlanma ve sunum sürecinde, habere karar verilmesi, haberin içeriklendirilmesi, haberin sunumunun hazırlanması ve haberin kitleleri açık ve taraflı bir biçimde yönlendirmeden uzak olarak sunulması anlamında kaydadeğer önemi, işlevi ve misyonu bulunmaktadır. Habere olduğu kadar izleyici kitleye de hakim olması gerektiği düşüncesi yaygındır. Duygularını kontrol eden, tarafsız ve seyirciden biri gibi olma sorumluluğu bulunmaktadır. “Anchor” sahip olduğu mesleki birikiminin de yardımıyla haberin hazırlanmasından sunumu sırasında yüzündeki ifadeye kadar tüm aşamalarda belirleyici bir rol üstlenmektedir. Doğrudan ‘öz kişiliği’ ve mesleğindeki takındığı ilkeli ve tutarlı ‘mesleki kişiliği’, kitlelerin habere ve “anchor”a olan inancında, güveninde, etkilenmesinde ve doğru bilgilenmesinde en etkin faktörler olarak rol oynamaktadır. “Anchor” mesleki kişiliğinin Türk televizyon haberciliğindeki uygulanma biçimine ilişkin olarak Şahin görüşlerini şöyle ifade etmektedir (Şahin, 18 Ekim 2001): “Anchor Türkiye için elbette çok yeni bir kavram. Türkiye’de özel televizyonlar uzun yıllar habere çok fazla yer ve imkan ayırmadılar. Türkiye’de 1990’lı yılların sonlarına doğru haberin önemli bir rating unsuru olduğu ortaya çıktı ve bunun keşfedilmeye başlamasıyla birlikte Türkiye’de de star- gazeteci- yönetici özelliğine sahip mesleki kişilikler ortaya çıkmaya başladı. Bunlardan ilki Ali Kırca, ikincisi Reha Muhtar’dır ve her ikisi de habere ilişkin son kararı veren kişilerdir. Gerçek ya da yapay bir takım söylemlerle, televizyon haberinin belki çok sevilen bir insandan verilmesi konusu toplumun gündemine gelebiliyor. Elbette anchor kişiliğinin gündemi belirleme ya da yansıtma gibi bir özelliği var, ancak, Türkiye’de bu iyi bir şekilde kullanılıyor mu sorusuna net bir cevap veremeyeceğim. Amerikan televizyonlarında genellikle çok fazla yorum yoktur. Ancak “anchor”lar bazen bir cümleyle, bir kelimeyle, bir kaş çatma ya da bir gülümseme ile habere ilişkin yorumlarını ifade edebiliyorlar. Bu arada unutulmaması gereken önemli bir özellik de Amerika haber- yorum ayrımına çok önem veren bir gazetecilik kültürünü temsil etmektedir. Türkiye’de böyle bir gazetecilik kültürü olmadığı için, haber ve yorum arasındaki çizgi çok ince ve belirsiz. O yüzden köşe yazıları bizim gazetelerimizde manşetten haber olarak girebiliyor. Ancak Amerika’da sahip olunan gazetecilik anlayışında böyle bir şeyin olması mümkün değildir. O nedenle Amerika’da televizyon haberciliğinde yorum, Türkiye’de alıştığımızdan çok daha alt dozda yapılmaktadır.........Aynı zamanda Türkiye’de herşey rating olduğu için, 1057
Page 1 and 2: TELEVİZYON HABERCİLİĞİNDE BİR
Page 3 and 4: Esslin televizyonu, “bugün onu e
Page 5 and 6: olduğunca yalın bir ifadeyle ve y
Page 7 and 8: “İngiltere’de haber okuyucusu
Page 9: aktarması ve süreç içinde bir e
Page 13 and 14: Coşkun, öte yandan Türkiye’nin
Page 15 and 16: Türkiye’de halen habercilik mesl

televizyon habercili?inde bir mesleki ki?ilik olarak ?anchor?

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?