televizyon habercili?inde bir mesleki ki?ilik olarak ?anchor?

More documents

Recommendations

Info

en çok seyredilenler en makbul olanlar haline geldi. Haberler aşırı sansasyonalize edilerek verilmeye başlandı. Bu anlamda televizyon haberleri halkın güvenini yitirdi; ‘bu adam da bu akşam ne yapmış’ diyerek gözucuyla bakılan ancak güvenilmeyen bir yapı oluştu bugün Türkiye’de. Birand ise Türkiye’deki duruma ilişkin olarak “anchor haberin inanırlığını ve güvenirliliğini etkileyen bir kişidir. Ali Kırca, Ahmet Hakan Coşkun anchor kişiliklerdir. Televizyon bir show business’dir ve mutlaka bir aktör yönü olmalıdır, duruşunu bilmelidir, söyleyeceği sözün neresinde vurgu kullanacağını bilmelidir. Bence Reha Muhtar anchor olarak değil de, en popüler sunucu ya da en ünlü sunucu diye tanımlanabilir” şeklinde görüşünü ifade etmiştir. Coşkun “anchor” mesleki kimliğinin Türkiye’deki uygulanış biçimine ilişkin bilgi verirken, Türkiye’de bu işin ilk etapta el yordamıyla bulunup ortaya konduğunu, daha sonra Türkiye’ye özgü taraflarının ortaya koyulduğunu ve sonuçta ortaya bambaşka birşey çıktığını söylemektedir. Coşkun bu Türkiye’ye özgü durumu şöyle anlatmaktadır (Coşkun, 7 Mart 2003): 1058 “Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse, Türkiye’de iki türlü oldu bu anchor meselesi. Bir türü şöyle oldu: Televizyon haberleri Türkiye’de haber vermenin ve insanları bilgilendirmenin ötesinde bir tür performans sergileme yeri haline dönüştü. Anchor’lar da bu performans sergileme becerisini eski tabirle bir tür tuluat becerisinin bütün yönleriyle ortaya koydular. Orada önemli olan haberin süreçlerinin içinde yer almak, oluşumuna katkıda bulunmak, yönlendirici bir görev almaktan ziyade akşam ekrana çıktığında sergileyeceği tüluata malzeme devşirme şeklinde bir görev üstlendi o kişi. ‘Akşam ben ne tür artistikler yapabilirim? Haberlere çıktığımda insanlar beni daha çok nasıl izlerler?’ düşüncesinin peşinden koşuldu. Yani Türkiye’de televizyon haberciliğinin tüm hastalıkları anchor’lık denilen kurum üzerinden sergilendi. Bu iş hepimizi etkiledi; bu tür bir rekabet biçimi herkesi etkiledi. Sonuçta düzgün bir iş yapıyorsunuz az izleniyorsunuz ya da hiç izlenmiyorsunuz, bu söylediğim olumsuzlukları üstlenmiş bir rakibiniz sizden çok daha fazla izleniyor. Sonuç olarak siz de ufak ufak o ilkesel duruşunuzdan tırtıklamalar yapmaya, geri dönüşler yapmaya başlıyorsunuz ve sonuçta bugünkü manzara ortaya çıkıyor. İkinci türü ise şöyle oldu: Anchor’lığa ilişkin ve bu daha kabul edilen bir tarz oldu: O da Amerika’dakilerin bir benzeri. Biraz daha yaşlıca, oturmuş bir deneyimli meslektaş hem haber merkezinin yönetimi, haberlerin seçimi ve o süreçlerin başındaki yönlendirici kişi oldu ve hem de akşam gün içindeki tüm o süreçlerin ardından haberleri biraz daha doğru düzgün sunma görevini üstlendi. Ben burada kendimi daha çok ikinci konuma oturtmaya çalışıyorum. Söylediğim gibi o mesleki bozulmalar herkesi olduğu gibi bizi de etkiliyor ve zaman zaman çizgi dışına çıktığımız oluyor. Ama çıkmama özeni ve bir ilkesel duruş konusunda özen gösterme çabası da elbette var. Benim bu iki anchor anlayışı türünden hangisinin galip geleceğine ilişkin düşüncem şu: Daha doğru dürüst olmaya çalışanların daha kalıcı olmaya başladıklarını görüyoruz, o kötü örnekleri sergileyen kişilerin zaman içerisinde ortadan kaybolacaklarını düşünüyorum”.
Coşkun, öte yandan Türkiye’nin çok karmaşık bir ülke olduğunu, her şeyin birbirine karışmış durumda olduğunu, akşam ekrana çıkıldığında insanlara bütün bu karmaşanın yansıtılması gerektiğini ve bunu da hareketlerle, edayla, tavırla değil, tartışma konularını zenginleştirerek, açarak ve detaylandırarak yapmak gerektiğini, Türkiye’nin yapısı gereği haberlerin canlı bağlantılar ve stüdyo konukları ile bir koşturmaca haline dönüştüğünü de vurgulamaktadır. Türkiye’nin en beğenilen ve ilk haber “anchor”ı olarak kabul edilen Kırca da, ‘Ali Kırca ile ATV Haber’ söyleminin izleyicilere olayın farklılığını anlatan bir ifade olduğunu vurgulamaktadır. Kırca, “anchor” ekolünü Amerika’dan Türkiye’ye taşıyan ilk kişi olduğunu, başka deneyenlerin de bulunduğunu ancak onların “anchor”lığın fotoğrafını tam olarak yansıtamayan kişiler olduğunu ve zaten bu nedenle de başarılı olamadıklarını ifade ederek, Türkiye’deki yansımalara ilişkin olarak görüşlerini şöyle dile getirmiştir (Kırca, 6 Mayıs 2003): Sonuç “Kendilerini daha çok yorumcu olarak nitelediler. Bütünüyle bir haber bülteninin sorumluluğunu üstlenme girişimi olmamıştı. Ben Amerika’dan döndüm ve dönüşümle birlikte ATV’de 1 Şubat 1994 itibariyle ilk anchorman olarak yayına başladım. Benim başladığım dönemde ben Haber Dairesi Başkanı olarak başladım. Yani hem başkan hem “anchor”dım ben. Bir anlam da teorik olarak her şey benim irademle ve benim kararımla çıkardı ortaya. Fakat teorik olarak geçerli olan bu şeyin pratik olarak bir geçerliliği yoktur. Şunun için yoktur, televizyon haberciliğinde hukuki anlamlarda başka açılardan yetki ve sorumluluk vardır ama bir haber bülteninin hazırlanması kollektif bir iştir gerçekten. İstediğiniz kadar bir kişiye yetkileri devretmiş olun o yetkileri başkalarıyla paylaşmadıkça ortaya sağlıklı bir ürünün çıkması mümkün değildir. Ben Haber Dairesi Başkanlığı yaptığım sırada benim altımda ikinci derecede olan kişiden en alttaki gece muhabirine kadar herkesle yetki paylaştım. Aksi taktirde o işi yürütmeniz mümkün değil. Yetkilerimi devrettim ama sorumluluğu üstlendim. Bu çok daha önemli bir nokta. Bu yapı benim ATV’de olduğum 8 yıl boyunca bu şekilde devam etti. Benim altımda bir piramit vardı, en üstte ben ve piramitin altında diğer arkadaşlarım; giderek aşağı doğru yayılan bir piramitti bu yapı. En tepede de hem anchor olarak ve hem de Haber Dairesi Başkanı olarak ben bulunuyordum”. “Anchor” Amerikan televizyonculuğunda yaşanan değişim, rating kaygıları ile buna bağlı olarak yıldız (star) kavramıyla ortaya çıkmış ve özellikle 1960’lı yıllarda gazeteci kökenli Walter Cronkite’ın haber sunum üslubu ile birlikte gelişmeye başlamış bir mesleki kişilik modelidir. Haberin televizyon kanalları için bir saygınlık ve prestij edinme aracı olmasınında “anchor “mesleki kişiliğinin yıldız kimliği ile özdeşleşmesi söz konusu olmuştur. Zamanla bu yıldız kişiliklerin televizyon kanalı ile özdeşleşmekte olduğu ve kanalın ‘markası’ olduğu da düşünülmektedir. Bu bağlamda “anchor” kişiliğin, bir anlamda televizyon kanalının haber bülteni aracılığıyla ekrana yansıyan bir uzantısı olduğu da söylenebilir. 1059
Page 1 and 2: TELEVİZYON HABERCİLİĞİNDE BİR
Page 3 and 4: Esslin televizyonu, “bugün onu e
Page 5 and 6: olduğunca yalın bir ifadeyle ve y
Page 7 and 8: “İngiltere’de haber okuyucusu
Page 9 and 10: aktarması ve süreç içinde bir e
Page 11: 32. Gün ve Manşet haber programla
Page 15 and 16: Türkiye’de halen habercilik mesl

televizyon habercili?inde bir mesleki ki?ilik olarak ?anchor?

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?