televizyon habercili?inde bir mesleki ki?ilik olarak ?anchor?

Her medya içeriği gibi kuşkusuz televizyon haberi de tüketilmek üzere hazırlanan bir
üründür. Televizyon haberi iletişim süreci içerisinde düşünüldüğünde, haberin sunumunu
gerçekleştiren kaynak kişi olarak “anchor”, hedef kitlesi olan izleyiciye bu ürünü en etkili
biçimde ulaştırma ve tüketimini sağlama sorumluluğunu da üstlenen kişiliktir.
“Anchor” mesleki kişiliğini haberciliğin her aşamasına ilişkin ciddi bir bilgi birikimi ve
gazetecilik deneyimi olan, meslekte uzmanlaşmış, haber merkezine hakim, seyirci üzerinde
yakınlık, etkililik, güvenirlik ve inanırlık etkileri bırakabilen, gündeme ilişkin gelişmelerin
her aşamasını takip eden ve son olarak da bunu başarıyla sunabilen kişi olarak tanımlamak
mümkündür.
“Anchor”ın bir mesleki kişilik özelliği taşımasının elbette kaydadeğer nedenleri
bulunmaktadır. Haberin toplanma, hazırlanma ve sunulması aşamalarında belirleyici role
sahip olan ve deneyimleriyle tüm süreçleri ancak özellikle de sunum sürecini şekillendiren
“anchor”, seslendiği kitleleri ekrana çekebilme ve sonrasında da hem o gün hem de sonraki
günlerde o kitleleri birer sadık izleyici haline getirebildiği düşünülmektedir. Bunda da en
belirleyici faktörlerin gerek literatür taramasından gerekse mesleğin profesyonelleri ile
yapılan görüşmelerden elde edilen verilerle inanırlık, güvenirlik, etkileyicilik, uzmanlık ve
doğruluk temellerine dayandığı belirtilebilir. Bu mesleki ve kişisel özelliklere sahip olan
“anchor”ın, tıpkı Amerikan televizyon haberciliğinin ‘efsane kişisi’ olarak kabul edilen
Walter Cronkite örneğindeki gibi, toplum ve birey açısından ‘kanaat önderi’ olma
misyonunu taşıyacağı da söylenebilir.
“Anchor” bu özelliklerinin ve haber konusunda neyin daha önemli olduğu ve nasıl
söyleneceği konusunda insiyatif alabilme yeteneğine sahip olması nedeniyle de özel bir
nitelik taşımaktadır. Doğal olarak tüm bunlar da “anchor”a haberin sunum ve kitlelerin
etkilenme, yönlendirilme, kanaatlerinin belirlenmesi gibi kısaca kamuoyu oluşumuna
yönelik süreçte kaynak kişi, bir diğer deyişle, bilginin kaynağı, haberin ilk alındığı kaynak
kişi olma özelliğini de yüklemektedir ki, asıl sorumluluk da burada ortaya çıkmaktadır. Tüm
bu sorumluluk daha önce de dile getirildiği gibi, “anchor”ın bulunduğu kanala saygınlık ve
prestij kazandırması, reklamı, rating aracı ve ünü olması gibi unsurlarla da birleşince ortaya
bir haber sunucusu olmaktan çok daha öte bir kişiliğin çıktığı görülmektedir.
Türkiye’de ise tecimsel televizyon yayıncılığının yaklaşık on dört yıllık kısa geçmişine
bakılacak olursa, “anchor” kişiliğinin de buna paralel olarak, özellikle son yıllarda haber
bültenlerinde yer aldığını görmek mümkündür. Bu nedenle diğer bir deyişle, gerek
Türkiye’deki haber yayıncılığının gerekse haber yayıncılığının bir uzantısı olan “anchor’”
kişiliğinin de, henüz tam anlamıyla gelişme ve olgunlaşma evresini yaşamadığı
düşünülmektedir. Ancak, genel bir karşılaştırma yapıldığında Türkiye’deki uygulanma
biçimlerine göre; “anchor” mesleki kişiliğinin açık ve net bir biçimde var olduğunu, İngiliz
ekolü televizyon haberciliğinden daha çok Amerikan ekolü televizyon haberciliğinin örnek
alındığı söylemek mümkündür. Türkiye’de de Amerika’daki gibi “anchor”ın fazlasıyla
yıldız haline geldiğini ve zaman içerisinde “anchor” kişiliğin televizyon kanalının bir tür
simgesi haline gelmekte olduğu ve o kanalın bir markası ve yüzü olduğu söylenebilir.
Türkiye’de “anchor” mesleki kişiliğinin ciddi bir kurumlaşma sürecini 1990’lı yılların
sonundan bu yana yaşamaya başladığı gözlemlenmektedir. “Anchor” mesleki kişiliğine
ilişkin doğru yaklaşım ve çabaların var olduğunu, “anchor” mesleki kişiliği konusunda
1060