GÄ°RÄ°Å
GÄ°RÄ°Å
GÄ°RÄ°Å
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Baroreseptör sistem arteriyel sistemdeki basınç değişikliklerini üst<br />
merkezlere ileterek yeniden düzenleyici impulsların perifere yönlendirilmesini<br />
sağlar. Basınç değişimlerine hassas reseptörlerin arkus aorta ve karotis sinüste,<br />
ayrıca kalbin her iki ventrikül ve atriyum duvarlarında bulunduğu gösterilmiştir.<br />
Ayrıca abdominal aorta ve bifurkasyon bölgesinde de bulundukları<br />
düşünülmektedir. Buralardan kalkan afferent impulslar kan basıncı<br />
yükselmelerini ponsta bulunan nükleus traktus solitariusa iletirler. Buradan<br />
perifere gönderilen tonus ayarlamaları ile kan basıncı yeniden dengelenir.<br />
Nükleus traktus solitariusun (NTS) tahribi hayvan deneylerinde ileri derecede<br />
kan basıncı yükselmelerine sebep olduğu gösterilmiştir.(1,2)<br />
Yine ponsta bulunan ve NTS’ye yakın konumdaki area postrema da kan<br />
basıncı düzenlenmesinde önemli görev yapmaktadır. Arteriyel kan basıncındaki<br />
düşüşleri alan reseptörler aracılığıyla area postrema uyarılarak, perifere kan<br />
basıncını yeniden yükseltici stimuluslar iletilmektedir. Area postremanın tahribi<br />
hayvan deneylerinde hem atım hacmini hem de periferik direnci azaltarak orta<br />
derecede kan basıncı düşmelerine sebep olmaktadır.<br />
Otonom sinir sistemi kan basıncının normal değerlerde kalmasında etkin<br />
olduğu gibi, hipertansiyon gelişmesinde de önemli derecede etkilidir. Sempatik<br />
tonus artması, kalp atım hızı ve kontraktilitesini arttırarak kalp debisini<br />
etkilediği gibi vazokonstriktör etki ile direkt olarak periferik direnci<br />
arttırmaktadır. Ayrıca sempatik sitimuluslar böbreklerden renin salgılanmasını<br />
da arttırarak etkili olmaktadır. Esansiyel hipertansiyonluların serebro sipinal<br />
likitlerindeki norepinefrin seviyeleri, normal kan basıncı olanlara göre yüksek<br />
bulunmuştur. Vagal tonus artması ise hipotansiyon ve bradikardi oluşturur.<br />
Renin-anjiotensin sistemi (RAS) humoral yolla kan basıncı<br />
düzenlenmesinde etkilidir. Renal arterlerde basınç düşmeleri jukstaglomerüler<br />
aparatustan salgılanan renin miktarını arttırmaktadır. Renin karaciğerde<br />
yapılarak salgılanan renin subtrat ya da diğer adıyla anjiotensini etkileyerek<br />
anjiotensin I‘i oluşturmaktadır. Anjiotensin I çoğunlukla akciğerlerde bulunan<br />
8
Change language