Kongre Uygulama Ödülleri Kitabı - Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon ...

ihmalini sıklığı ve niteliğine ilişkin yeterli çalışma bulunmamaktadır. İhmal, fiziksel istismardan daha
sık görülmesine karşın ölüm ya da ciddi bir yaralanma ile sonuçlanmadığı sürece göz ardı edilmektedir
(Dokgöz vd., 2002).
İhmal olgularının sayısı oldukça yüksek olmasına rağmen fiziksel istismar daha öncelikli olarak araştırılmaktadır
(Knight ve Collins, 2005). İhmal belirlenmesi ve tanı konulmasında güçlük nedeni ile
yeterince rapor edilmediğinden mortalitesi de daha az gibi görünmektedir (Jain, 1999). Almanya ve
Japonya’daki sonuçları karşılaştıran bir çalışmada ölümcül çocuk ihmali olgularının fiziksel istismara
göre daha az sayıda olduğu bildirilmiştir (Ohtsuji vd., 1998).
Pakiş ve arkadaşlarının bir çalışmasında ölümle sonuçlanan 4 olgu incelenmiştir. Sonuçta; ihmal ya da
istismar şüphesi olan olgularda; prenatal bakımın olmayışı, evde ebe yardımı olmadan doğum, düşük
sosyoekonomik düzey, annede alkol kullanımı sık görülen bulgular olduğu vurgulanmıştır. Çocukta ihmalin
tanınabilirliğin artması hem ihmalin oluştuğu ortamların engellenmesi, hem de hekimler açısından
ihmale uğrayan çocuğun doğru değerlendirilmesi, tedavisinin sağlanması ve hukuki sürecin başlatılmasına
olanak sağlar denmektedir (Pakiş vd., 2008).
İstismara uğrayan olguların erken tanısı ve etkin tedavisi çocukların görecekleri zararın boyutunu azaltır.
İlk başvuruda saptanmayan istismar olgularının %30-%50 si yeniden travmaya uğramakta, %5-
%10 u yenileyen travma sonucu kaybedilmektedir (Ayvaz ve Aksoy, 2004).
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çocuk istismarı konusunda bir ekip olarak çalışılmaya başlanan
2001 yılından bu yana merkeze 139 hasta istismar kuşkusu ile değerlendirilmiş, bunlardan 94 ü istismar
tanısı almış. Bu olgulardan %60 ı cinsel istismar, %15i fiziksel istismar, %12si ihmal olgularıdır.
%10 olguda hem fiziksel hem cinsel istismar görülmüş. İki tane de Munchausen by proxy (MSBP) olgusu
izlenmiş. Gazi Üniversitesi Çocuk Koruma Biriminde görülen istismar olgularının %57,4’ü, cinsel
istismarların %59,3’ü, fiziksel istismarların ise %52,2’si kız çocuk olmuştur (Beyazova ve Şahin,
2007).
Şahin ve arkadaşlarının 2002-2006 yılları arasında Lowa Üniversitesi ile işbirliği içinde toplam 9 ilde
yürüttüğü çalışmada; disipilinlerarası, kültürel çalışmaların ÇİVİ tanıma, yönetmede yetenek ve pratiklerini
çok güçlü etkilediğini göstermiştir (Şahin vd., 2009).
2.1.Neden Çocuk Koruma Birimi?
Tanıyı koyabilmek, her şeyden önce hekimlerin sağlık çalışanının bu konuda bilgili olmaları, multidisipliner
bir çalışma yapmaları gerekmektedir. Çocuk istismar olguları genelde çocuğun durumu iyice
bozulana kadar hekime getirilmez veya küçük ipuçları yüzeyel anamnezlerle kaçırıldığından genellikle
polikliniklerde gözden kaçar. Yinede şimdiye kadar bu konuda yapılan çalışmalardan anladığımıza
göre acil çocuk hekimlerinin bu konuda çok duyarlı-bilgili olmaları gerekmektedir. Bizim çalışmamızda
uygulanacak olan triaj kartı ile çocuklar erkenden risk faktörlerine değerlendirilerek profesyonel
yardım için Çocuk Koruma Birimi’ne yönlendirilecektir.
Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin tüm kliniklerinde 2009 yılında toplam 41.540 çocuğa
bunlardan ihmal ve istismarı düşündüren tanı/ön tanı/teşhis konmuş, bunlardan en yoğun olanları tablo
2’de verilmiştir. Tablo, bu vakaların Çocuk Koruma Birimi’ne yönlendirilmesinin ne kadar hayati değer
taşıdığı net olarak ortaya koymaktadır.
104