74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
AVRUPA BİRLİĞİ<br />
EKO-ETİKET PLANI NEDİR?<br />
Hakan ÇELİK<br />
Y.Hidroloji Mühendisi<br />
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Ölçüm <strong>ve</strong> Denetim Dairesi Başkanlığı<br />
Tüm Avrupa ülkelerinde olduğu<br />
gibi ülkemizde de çevre<br />
sorunlarına karşı kamuoyu bilincinin<br />
hızla artması ile birlikte gerek<br />
piyasanın gerekse tüketicilerin<br />
çevre dostu ürünlere yönelik ilgilerinin<br />
de arttığı görülmektedir. Bugün<br />
ülkemizde pek çok büyük market<br />
organik ürünler için özel stantlar<br />
bulundurmakta, bir çok ürün için<br />
yapılan reklamlarda ürünün çevreye<br />
duyarlılığı konusunda sloganlar üretilmekte,<br />
tüketiciler ürün ambalajları<br />
üzerinde yer alan geri-dönüşüm<br />
gibi çevre dostu logolara özen göstermekte,<br />
turizm bölgelerinde plajların<br />
mavi bayrak sahibi olmalarına<br />
dikkat etmektedirler.<br />
AB Eko-etiketi olan çiçek logosu<br />
ülkemizde henüz <strong>ve</strong>rilmemektedir.<br />
Gönüllük esasına dayanan <strong>ve</strong><br />
tüketicilerin çevre dostu ürünlere<br />
yönelmesini öngören bu sistemin<br />
ülkemizde uygulanmasının başlaması<br />
ile birlikte üreticiler açısından<br />
da eko-etiketli ürünler için teşvik <strong>ve</strong><br />
uluslararası pazarlara girebilmede<br />
avantaj oluşturacaktır.<br />
Avrupa Birliğinde çeşitli Ekoetiket<br />
uygulamaları<br />
Dünyada <strong>ve</strong> Avrupa Birliği ülkelerinde<br />
geliştirilmiş <strong>ve</strong> ulusal<br />
düzeyde kabul görmüş pek çok<br />
ekolojik ürün etiketi vardır. Bu<br />
etiketler genellikle sadece bir<br />
ülkede kabul görmekle birlikte<br />
bazen de bir kaç ülkede birden uygulanmaktadır.<br />
Söz konusu ülkeler<br />
kendi piyasalarını ilgilendiren ürün<br />
grupları ile ilgili eko-etiket çalışmalarını<br />
başlatarak bu konuda önemli<br />
mesafeler kat etmişlerdir. Bu gün<br />
için bazı üye ülkelerde Avrupa Birliği<br />
eko-etiketi olan çiçek logosundan<br />
daha yaygın olarak kullanılan <strong>ve</strong><br />
kabul gören eko-etiket uygulamaları<br />
mevcuttur. Almanya’da Blue Angel<br />
Etiketi, SG Etiketi; Hollanda’da EKO<br />
Kalite Sembolü; Fransa’da NF Etiketi<br />
ile İs<strong>ve</strong>ç, Nor<strong>ve</strong>ç, Finlandiya <strong>ve</strong><br />
İzlanda’da geçerli Nordic Swan Etiketi<br />
bu şekildeki çevre etiketlerine<br />
örnek olarak gösterilebilir.<br />
Avrupa Birliği eko-etiketi her ne<br />
kadar üye ülke uygulamalarındaki<br />
farklılıkları ortadan kaldırarak,<br />
ortak bir sistem oluşturma çabası<br />
içinde olsa da üye ülkeler bu etiketi<br />
mevzuatlarında kabul etmekle<br />
birlikte kendi ulusal eko-etiketlerini<br />
<strong>ve</strong>ya Blue Angel <strong>ve</strong> Nordic Swan<br />
gibi daha yaygın uygulama alanına<br />
sahip eko-etiketleri de kullanmaya<br />
devam etmektedir. Bunun en temel<br />
sebebi uygulama yaygınlığının yanı<br />
sıra, önem arz eden ulusal ürün<br />
gruplarının AB eko-etiket sisteminin<br />
ön gördüğü ürün grupları içerisinde<br />
yer almamasıdır.<br />
Avrupa Birliği Eko-etiket planı<br />
neler getiriyor?<br />
Avrupa Birliği eko-etiket planı çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
çevre etiketi edinilmesi<br />
bir zorunluluk olmayıp, gönüllü bir<br />
uygulamadır. Fakat çeşitli ürünler<br />
için geliştirilen kriterlerin AB’ye ihracat<br />
yapan firmalar tarafından takip<br />
edilmesi <strong>ve</strong> bilinmesinde fayda<br />
görülmektedir. Bu plan, tüketicilere,<br />
ürünler hakkında rehberlik <strong>ve</strong><br />
etiketli ürünlerin çevresel özellikleri<br />
hakkında bilgi temin etmektedir.<br />
Eko-etiket planında, bütün hayat<br />
döngüsü bazında çevresel etkisinin<br />
azaltma potansiyeline sahip ürünler<br />
özendirilmektedir. AB Eko-etiketi<br />
ait olduğu ürünün hammadde seçiminden,<br />
imalatına, dağıtımına,<br />
tüketimine <strong>ve</strong> kullanımı bittiğinde<br />
geri dönüşümüne kadar çevre dostu<br />
bir ürün olduğunu ifade eder <strong>ve</strong><br />
genel bilgi olarak çevresel etkileri<br />
açısından ürünün en önemli 3<br />
özelliğini belirtir.<br />
Ayrıca, AB Eko-etiket planının<br />
uygulanması, AB çevresel politikasına<br />
uygun olmalı <strong>ve</strong> diğer<br />
etiketlendirme <strong>ve</strong>ya kalite sertifikalandırma<br />
düzenlemeleri olduğu<br />
kadar, özellikle de, Birliğin Enerji<br />
Etiketleme Planı <strong>ve</strong> Organik Tarım<br />
Planı gibi planları ile birlikte koordi-<br />
32 Çevre <strong>ve</strong> İnsan <strong>2008</strong>/3 Sayı:74
Change language