74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DÜŞÜK BASINÇ DISCHARGE<br />
LAMBALARI<br />
1-GERMİCİDAL LAMBALAR;<br />
Düşük basınçlı cıva discharge lambası<br />
germicid <strong>ve</strong> dezenfektan<br />
olarak kullanılır.yaklaşık olarak<br />
elektrik gücünün % 50’sini UV ye<br />
çevirir <strong>ve</strong> 253.7 nm dalga boyunda<br />
ışıma gerçekleştirir.<br />
2-FLORASAN LAMBALARI;<br />
Burada iki elektrot arasında bulunan<br />
cıva buharı <strong>ve</strong> genellikle argon<br />
gazı karışımı kullanılır. Işık 253.7 nm<br />
dalga boyunda cıva ışımasına çevrilir.<br />
Bu lambalar görünür bölgede<br />
fosfor üretir. Bu fosfor beyaza yakın<br />
<strong>ve</strong> özel renkli lambaları içerir. Bu<br />
lambalar solaryumlarda <strong>ve</strong> biyolojik<br />
deneylerde UVB kaynağı olarak kullanılmaktadır.<br />
Ayrıca fototerapide<br />
de kullanım alanları vardır.<br />
A-YÜKSEK BASINÇLI DISCHARGE<br />
LAMBALARI<br />
CIVA <strong>ve</strong> METAL HALİD LAMBALAR;<br />
Yüksek basınçlı cıva buhar lambaları<br />
reklam panolarını, sokakları stadyumları<br />
<strong>ve</strong> büyük bina dış cephe aydınlatmalarında<br />
<strong>ve</strong> bazı endüstriyel<br />
uygulamalarda kullanılmaktadır.<br />
B-METAL HALİDLİ CİVA<br />
LAMBALARI;<br />
Metal halid lambalarının parlaklığı<br />
cıva lambalarından daha fazladır.<br />
Bunlar stü dyo aydınlatmalarında,<br />
fotokimyasal süreçlerde <strong>ve</strong> solaryumlarda<br />
kullanılır. Filtrelerle birlikte<br />
foto terapide kullanılır ayrıca.<br />
HİDROJEN VE DOTERYUM<br />
LAMBALARI<br />
LAZERLER<br />
Laser<br />
Eximer Laser<br />
Dye Laser<br />
Kullanılan enerji kaynağı<br />
Argon florid<br />
Krypton florid<br />
Xesenon klorid<br />
Xesenon bromid<br />
Xesenon florid<br />
Krypton klorid<br />
Eximer<br />
Nitrojen<br />
Ayrıca, bilgisayar monitörlerinin <strong>ve</strong>ya<br />
TV ekranlarının Katot Işın Tüplerinin<br />
(CRT) yaydığı ışınlar CRT prensibine<br />
göre yüksek voltaja tabi tutulan<br />
elektronlar, tüpün iç yüzünü kaplayan<br />
fosfora ateşlenir <strong>ve</strong> bu şekilde<br />
iyonize olan atomlar, görünen ışık,<br />
x ışınları <strong>ve</strong> UV radyasyonu sağlar.<br />
LCD aydınlatmasında sıkça kullanılan<br />
CCFT (soğuk katot flüoresan) lambaları<br />
(tipik neon lambası) merkür gazı<br />
ile karışık bir gaz içerir. Yeterli voltaj<br />
sağlandığında, merkür gazı iyonize<br />
olarak ultraviole ışın yaymaya başlar<br />
UV’NİN BİYOLOJİK ETKİLERİ<br />
Esas konumuzu teşkil eden UV nin<br />
biyolojik etkilerini, UV’ nin moleküler<br />
seviyedeki etkileri, UV’ nin hücresel<br />
sistemlerdeki etkileri, UV’ nin bitkiler<br />
üzerindeki etkileri, UV’ nin insan<br />
sağlığı üzerindeki etkileri<br />
olarak çeşitli yönleriyle inceleyebiliriz.<br />
MOLEKÜLER SEVİYEDEKİ<br />
ETKİLERİ<br />
Nükleik asitlerdeki pirimidin<br />
<strong>ve</strong> pürin bazlarının aromatik<br />
π- elektron sistemleri,<br />
260 nm civarında güçlü absorpsiyon<br />
yapar. Bu yüzden<br />
emilen UV kimyasal değişiklere<br />
sebep olur.<br />
Protein ise maksimum absorpsiyonunu<br />
280 nm. civarında aromatik<br />
amino asitleri fenilalenin, tirozin<br />
<strong>ve</strong> triptofan ile yapar. Yüksek doymamış<br />
yağ asitleri içeren kompleks<br />
membran lipidleri, fitohormon olan<br />
absisik asit <strong>ve</strong> büyümeyi düzenleyen<br />
indol asetik asit de UV menzilinde<br />
<strong>2008</strong>/3 Sayı:74 Çevre <strong>ve</strong> İnsan 41
Change language