74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Böylece GAP kapsamında sulamadan<br />
beklenen sosyal <strong>ve</strong> ekonomik etkiler<br />
kendini bölge bazında hızla gösterecektir.<br />
GAP tamamlandığında; sulama<br />
faydası olarak 1.3 milyar ABD<br />
doları <strong>ve</strong> enerji faydası olarak 1.2<br />
milyar ABD doları olmak üzere Ulusal<br />
Ekonomi’ye yılda toplam 2.5 milyar<br />
ABD doları katkı sağlayacak, 3.8<br />
milyon kişiye ise doğrudan istihdam<br />
imkanı yaratacak, ayrıca binlerce kişiye<br />
de dolaylı iş imkanı sağlanmış olacaktır.<br />
GAP Eylem Planı çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
sağlanan ek ödeneklerle devam eden<br />
sulama inşaatlarında yoğun bir çalışma<br />
başlatılmış <strong>ve</strong> inşaatlar hızla devam<br />
etmektedir.<br />
GAP Paketi’nin getirecekleri başlıklar<br />
halinde özetle şöyledir:<br />
•Yılda 1.8 milyon hektar alan sulamaya<br />
açılacak, böylece bölgenin ürün<br />
çeşitliliği artacak.<br />
•GAP İdaresi bölgeye taşınacak, üç<br />
kalkınma ajansı kurulacak.<br />
•3.8 milyon kişiye iş sağlanacak.<br />
•Bölgede kişi başı gelir %209 artacak.<br />
•Silvan <strong>ve</strong> Cizre Barajları bitirilecek<br />
•Açık kanalet sistemi bitecek yağmurlama<br />
sistemine geçilecek.<br />
•Hasankeyf kazı kurtarma çalışmaları<br />
süratle tamamlanacak. Halfeti’de<br />
eko turizm projesi yapılacak.<br />
•Yılda 27 milyar kilovatsaat elektrik<br />
üretilecek.<br />
•1.3 milyar YTL’lik sağlık yatırımı yapılacak.<br />
•Mayınlı araziler temizlenecek, sınır<br />
boyunca bölge organik tarıma açılacak.<br />
•Doğal varlıkları geliştirilip daha çok<br />
turist çekmek için turizm tanıtımı yapılacak.<br />
KONYA OVASI PROJESİ<br />
(KOP)<br />
Yatırımlarla hızlandırılacak bir başka<br />
proje ise kısaca KOP olarak adlandırılan<br />
Konya Ovası <strong>Su</strong>lama Projesi’dir.<br />
Güldürürken düşündüren fıkralarıyla<br />
Nasreddin Hoca’nın memleketi olan<br />
Konya, Türkiye’nin tahıl ambarıdır.<br />
Türkiye’de ziraat denilince ilk akla<br />
yerlerden biri olan Konya’nın geniş<br />
toprak kaynaklarına karşılık, su kaynakları<br />
yetersizdir. <strong>Su</strong>ya en çok ihtiyaç<br />
duyan şehirlerden biri olan Konya<br />
Ovası’nın sulanması maksadıyla ilk<br />
çalışmalar 1819 yılında Çelik Mehmet<br />
Paşa tarafından başlatılmıştır.<br />
1872 yılında ise Hafız Paşa, <strong>Su</strong>ğla<br />
Gölü’ne akan Beyşehir Çayı’nın mecrasını<br />
değiştirmeyi <strong>ve</strong> Mavi Boğaz yoluyla<br />
Konya Ovası’na akıtmayı dener<br />
ama netice alamaz. Daha sonra çeşitli<br />
girişimlerde bulunulan Konya’nın<br />
su rüyasını gerçekleştirmek için<br />
DSİ tarafından uygulanmaya başlanan<br />
Konya Ovası <strong>Su</strong>lama Projesi, 9<br />
adedi büyük su projesi olmak üzere<br />
12 adet projeden oluşmaktadır.<br />
Konya Ovası’nın su ihtiyacını büyük<br />
ölçüde karşılayacak <strong>ve</strong> yeraltı suyunu<br />
önemli miktarda artıracak projelerden<br />
biri Konya-Çumra 3. Merhale<br />
Projesi’dir. Bu proje ile Yukarı<br />
Göksu Havzası’ndan Konya Kapalı<br />
Havzası’na yılda 414,13 hm 3 su çevirerek<br />
Konya <strong>ve</strong> Karaman illerinde 223<br />
410 ha arazinin sulanması <strong>ve</strong> 50,6<br />
MWh kurulu güce sahip 3 adet HES<br />
ile yılda 147,50 GWh enerji üretilmesi<br />
hedeflenmektedir.<br />
Konya Ovası <strong>Su</strong>lama Projesi’nin<br />
4. <strong>ve</strong> 7. Kısımları tamamlanmıştır.<br />
Derebucak Prof. Dr. Yılmaz Muslu<br />
Barajı 2007 yılında tamamlanarak işletmeye<br />
açılmıştır.<br />
Türkiye’nin ilk sulama projesi olma<br />
özelliğini taşıyan Konya Ovası <strong>Su</strong>lama<br />
Projesi’nin, en önemli ayağını<br />
Mavi Tünel oluşturmaktadır. Mavi<br />
Tünel, 17 kilometre uzunluğunda<br />
olup Türkiye’nin Urfa tünellerinden<br />
sonra ikinci büyük sulama tünelidir.<br />
Konya Ovası’nın %70’ini sulanabilir<br />
hale getirecek olan Mavi Tünel Projesi;<br />
aşırı yeraltı suyu çekimini <strong>ve</strong><br />
çöküntü obruklarının oluşmasını engelleyecek,<br />
aynı zamanda atık suların<br />
değerlendirilip, kuruyan göllere su<br />
takviye edilmesiyle ovadaki <strong>ve</strong>rimliliğin<br />
artmasını sağlayacak <strong>ve</strong> dolayısıyla<br />
Konya önemli bir su potansiyeline<br />
sahip olacaktır.<br />
Göksu ırmağından Konya Ovası’na<br />
su taşınmasına yönelik Mavi Tünel’in<br />
tamamlanmasıyla Konya Ovası, tahıl<br />
ambarı kimliğine de yeniden kavuşacaktır.<br />
DOĞU ANADOLU PROJESİ<br />
(DAP)<br />
İç Anadolu <strong>ve</strong> Güneydoğu Anadolu<br />
gibi Doğu Anadolu Bölgesi de bölgesel<br />
kalkınma projesi ile geleceğe daha<br />
umutlu bakacak. Kısaca DAP olarak<br />
anılan Doğu Anadolu Projesi’nin temel<br />
hedefi, bölgenin sosyoekonomik<br />
kalkınmasına katkı sağlamak, bölgenin<br />
kendi potansiyellerini harekete<br />
geçirecek ortamın yaratılmasını sağlamaktır.<br />
Devlet Planlama Teşkilatı’nın koordinasyonunda,<br />
bölgedeki 5 üni<strong>ve</strong>rsite<br />
tarafından hazırlanan DAP Projesi<br />
kapsamında 16 il bulunmaktadır. Bu<br />
iller Ağrı, Ardahan, Bayburt, Bingöl,<br />
Bitlis, Elazığ, Erzurum, Erzincan, Gümüşhane,<br />
Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya,<br />
Muş, Tunceli <strong>ve</strong> Van’dır.<br />
Son on yıllık gelişme hızı Türkiye ortalamasının<br />
altında kalan bölgede ziraat<br />
ağırlıklı bir faaliyet alanıdır. Bölge<br />
ekonomisini canlandırmanın yolu<br />
öncelikle tarımdan geçmektedir. Bölgede<br />
hayvancılık gerilese de tarımsal<br />
ekonominin temeli olmaya devam<br />
etmektedir. Hayvancılıkta <strong>ve</strong>rimin<br />
54 Çevre <strong>ve</strong> İnsan <strong>2008</strong>/3 Sayı:74
Change language