74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Çevre Yatırımlarıyla Dünyanın<br />
İncisi İstanbul’un Çehresi Değişti<br />
Çevre <strong>ve</strong> <strong>Orman</strong> Bakanı Prof. Dr. Veysel<br />
Eroğlu, son 6 yılın çevre yatırımları<br />
hakkında bilgi <strong>ve</strong>rdiği basın toplantısında<br />
kendisine yöneltilen sorular<br />
üzerine İstanbul’da gerçekleştirilen<br />
çevre yatırımlarını anlattı.<br />
Bütün Türkiye’de olduğu gibi<br />
İstanbul’da da yapılan yatırımlarla<br />
şehrin çehresi değişti. Başbakan Recep<br />
Tayyip Erdoğan’ın Büyükşehir<br />
Belediye Başkanı olduğu dönemde<br />
hızlanan <strong>ve</strong> devam ettirilen çevre çalışmalarıyla<br />
İstanbul’da içme suyundan<br />
atık bertarafına, hava kirliliğinden<br />
ağaçlandırmaya kadar pek çok ilke<br />
imza atıldı.<br />
Çöp Patlamalarına Son Verildi<br />
1994 öncesinde çöplerin toplanmadığı,<br />
çöp patlamalarının yaşandığı<br />
İstanbul’da ilk defa Asya <strong>ve</strong> Avrupa<br />
yakasında birer adet olmak üzere katı<br />
atık düzenli depolama tesisleri hizmete<br />
açıldı.<br />
İstanbul tarihinde ilk defa tıbbi atıklar<br />
mevzuata uygun olarak ayrı toplandı<br />
<strong>ve</strong> yakma tesisinde bertaraf edilmeye<br />
başlandı. Alt kademe belediyelerinin<br />
topladığı katı atıkların çevreci, ekonomik<br />
olarak taşınmasını sağlamak<br />
için 6 adet katı atık aktarma merkezi<br />
yapıldı. Türkiye’de ilk defa çöplerden<br />
elektrik üretimi yine bu dönemde gerçekleştirildi.<br />
Bütün eski vahşi çöp döküm alanları<br />
ıslah edilerek yeşillendirildi,<br />
gençler için spor alanları haline<br />
getirildi. 42 vatandaşımızı kaybettiğimiz,<br />
Ümraniye Hekimbaşı çöplüğü<br />
ıslah edilerek, spor tesisleri <strong>ve</strong> yeşil<br />
alan olarak İstanbulluların hizmetine<br />
sunulmuştur.<br />
Türkiye’nin en büyük kompost tesisinin<br />
temeli aynı dönemde atılmıştır.<br />
Şu an bu tesiste organik gübre kriterlerini<br />
sağlayan kompost üretilmekte,<br />
bir günde 50 ton çimento fabrikası<br />
için atıktan türetilmiş yakıt <strong>ve</strong> 40 ton<br />
plastik hammaddesi granül üretilmektedir.<br />
İstanbul’un asırlardır devam eden <strong>ve</strong><br />
karikatürlere mevzu olmuş su meselesi,<br />
1994 yılından itibaren kısa süre<br />
içinde yapılan 7 adet baraj, dev isale<br />
hatları, su hazneleri, terfi merkezleri<br />
<strong>ve</strong> şebekenin yenilenmesiyle çözülmüştür.<br />
İstanbul’da su kesintileri<br />
son bulmuştur. <strong>Su</strong> kayıpları %65’ten<br />
%25’e fiziki kayıplar ise %5’in altına<br />
çekilmiştir.<br />
7 Tepeye 7 Barajla <strong>Su</strong> Getirildi<br />
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın<br />
Belediye Başkanlığı döneminde,<br />
İstanbul’daki mevcut bütün su arıtma<br />
tesisleri yenilenmiş, Türkiye’de<br />
ilk defa ozonlama <strong>ve</strong> aktif karbon<br />
gibi ileri arıtma teknikleri kullanılmaya<br />
başlanmıştır. <strong>Su</strong> arıtma tesislerinin<br />
kapasitesi günde 1.078.000<br />
m3ten 3.558.000 m 3 e çıkarılmıştır.<br />
İstanbul’un sadece o günü değil, geleceği<br />
de kurtulmuştur. Halihazırda<br />
çalışan su arıtma tesisleriyle İstanbul,<br />
AB standartlarındaki kaliteyle, Avrupa<br />
şehirlerinin içinde en kaliteli suyu halkına<br />
sunabilen şehirlerden birisidir.<br />
Mart 1994’den önce atıksu arıtımı<br />
için sadece Yenikapı <strong>ve</strong> Üsküdar’da<br />
ön arıtma tesisi <strong>ve</strong> deniz deşarjı tesisi<br />
mevcuttu. Ancak bu tesislerin kolektörleri,<br />
atıksu kanalları <strong>ve</strong> kanal bağlantıları<br />
yapılamadığı için, İstanbul’da<br />
oluşan atık suların sadece %5’i ön<br />
arıtmadan geçiyor, 2 milyon m 3 atıksuyun<br />
%95’i olan 1,9 milyon m 3 atıksu<br />
Haliç’e <strong>ve</strong> denize dökülüyordu.<br />
Haliç’te o dönemde hiçbir canlı yaşamaz<br />
hale gelmişti.<br />
Çevre Yılı ilan edilen 1996’dan itibaren<br />
atıksu <strong>ve</strong> çevre yatırımlarına hız<br />
<strong>ve</strong>rilmiş, İstanbul’da ilk biyolojik <strong>ve</strong><br />
ileri biyolojik atıksu arıtma tesisleri<br />
inşa edilmiştir. Bu çerçe<strong>ve</strong>de;<br />
1)Baltalimanı Ön Arıtma Tesisi <strong>ve</strong> Deniz<br />
Deşarjı<br />
2)Terkos İleri Biyolojik Atıksu Arıtma<br />
Tesisi<br />
3)Tuzla Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi<br />
<strong>ve</strong> Deniz Deşarjı<br />
4)Büyükçekmece Ön Arıtma Tesisi <strong>ve</strong><br />
Deniz Deşarjı<br />
5)Küçükçekmece Ön Arıtma Tesisi <strong>ve</strong><br />
Deniz Deşarjı<br />
6)Paşaköy İleri Biyolojik Atıksu Arıtma<br />
Tesisi <strong>ve</strong> tünelleri<br />
7)Kadıköy Ön Arıtma Tesisi <strong>ve</strong> Deniz<br />
Deşarjı<br />
8)Küçüksu Ön Arıtma Tesisi <strong>ve</strong> Deniz<br />
Deşarjı’nın temelleri atılmış <strong>ve</strong> hızla<br />
tamamlanmıştır.<br />
Ayrıca bu tesislere atıksu bağlantılarını<br />
sağlayan kanallar, kolektörler <strong>ve</strong><br />
dev atıksu tünelleri inşa edilmiştir.<br />
Böylece atıksu, arıtma tesislerinden<br />
geçirildikten sonra denize deşarj edilen<br />
atıksu oranı 1994 yılında %5 iken,<br />
bu oran %85’e yükselmiştir.<br />
Haliç Temizliği<br />
1994 yılından önce ağır kokuların<br />
yükseldiği Haliç, hiçbir canlının yaşayamadığı,<br />
adeta bir bataklık halindeydi.<br />
Organik maddelerin havasız ayrışmasından<br />
doğan metan, hidrojen<br />
sülfür gibi gazların kokusu kilometrelerce<br />
öteden hissediliyordu. Bu manzarayı<br />
gören yabancı uzmanlar, Haliç<br />
artık kullanılamaz, en iyisi tamamen<br />
doldurulup değerlendirilmelidir diye<br />
rapor <strong>ve</strong>rmişler <strong>ve</strong> bu raporlar taraftar<br />
da bulmuştu.<br />
<strong>Su</strong> meselesinin halledilmesinden<br />
sonra 1997 yılı Haliç Yılı olarak ilan<br />
edilmiş, Güney Haliç <strong>ve</strong> Kuzey Haliç<br />
tünelleri kısa sürede bitirilerek, Haliç<br />
tabanındaki 5 milyon m 3 çamur,<br />
dünyada nadir olarak uygulanan bir<br />
teknolojiyle Alibeyköy’deki eski bir<br />
taş ocağına pompalanmıştır. Burada<br />
çöken çamurun üst kısmındaki<br />
duru faz filtrelerden süzülerek tekrar<br />
Haliç’e <strong>ve</strong>rilmiştir. Böylece çok düşük<br />
maliyetle <strong>ve</strong> kimseyi rahatsız etmeden<br />
Haliç temizlenmiş, eski günlerine<br />
döndürülmüştür. Kısa süre içinde Haliçte<br />
33 tür balık <strong>ve</strong> su canlısı yaşamaya<br />
başlamış, çevre düzenlemeleriyle<br />
Haliç eski güzelliğine kavuşmuş,<br />
insanlar mesire yeri olarak kullanmaya<br />
başlamıştır. Haliç, bataklıktan altın<br />
boynuza dönüştürülmüştür.<br />
Hava Kirliliğinin Önüne Geçildi<br />
İstanbul’da hava kirliğinin önlenmesi<br />
için de tarihinin en büyük hamlesi<br />
başlatılmıştır. Havadaki kükürtdioksit<br />
konsantrasyonun 1500-2500<br />
mikrogram/m 3 gibi standartların 6<br />
ile 10 katı kadar anormal değerlere<br />
çıktığı şehirde ilk defa yakıt kalitesine<br />
standart getirilmiş, hava kirliliğinin<br />
yoğun olduğu bölgelerden başlanarak<br />
doğalgaza kavuşturulmuştur.<br />
Yol kenarları ağaçlandırılmış, yeni<br />
parklar açılmış, çöplük halindeki<br />
Kadıköy-Tuzla civarı sahilleri, Avrupa<br />
yakasında Haliç’ten Büyükçekmece’ye<br />
kadar bütün sahiller yeşillendirilerek<br />
parklarla İstanbul’un nefes alabileceği<br />
yeşil alanlar teşkil edilmiştir.<br />
Kısaca İstanbul’un su, katı <strong>ve</strong> tıbbi atık<br />
meselesi o dönemde yapılan tesislerle<br />
çözüme kavuşturulmuştur.<br />
<strong>2008</strong>/3 Sayı:74<br />
Çevre <strong>ve</strong> <strong>ve</strong> İnsan77