74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
74.Sayı (2008/3) - Orman ve Su Ä°Åleri BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Dünya’ya Örnek Olan<br />
Bölgesel Kalkınma Projeleri<br />
Çevre <strong>ve</strong> insanla uyumlu kalkınma<br />
için geliştirilen GAP <strong>ve</strong> KOP<br />
bütün dünyaya önek teşkil eden bölgesel<br />
kalkınma projeleri olarak hak<br />
ettiği ilgiyi artık görüyor.<br />
18 Haziran <strong>2008</strong> tarihinde Resmi<br />
Gazete’de yayımlanan genelge ile<br />
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP),<br />
Konya Ovası <strong>Su</strong>lama Projesi (KOP)<br />
<strong>ve</strong> Doğu Anadolu Projesi (DAP) başta<br />
olmak üzere öncelikli bölgesel ekonomik<br />
kalkınma <strong>ve</strong> sosyal gelişme<br />
projeleri hızlandırılacak.<br />
Hazırlanan eylem planı ile büyük<br />
kaynak aktarılan GAP’a yeni bir ivme<br />
kazandırılıyor <strong>ve</strong> 5 yıl içinde tamamlanması<br />
hedefleniyor. Sadece GAP<br />
değil, bölgeler arasındaki gelişmişlik<br />
farkını azaltacak <strong>ve</strong> sosyal istikrar,<br />
ekonomik büyüme gibi milli kalkınma<br />
hedeflerine katkıda bulunacak projeler<br />
canlandırılırsa, ülkemizde önemli<br />
bir gelişme hamlesinin başlayacağı<br />
açıktır.<br />
GÜNEYDOĞU ANADOLU<br />
PROJESİ (GAP)<br />
<strong>Su</strong>yla hem toprağa hem de insanlara<br />
hayat <strong>ve</strong>ren Güneydoğu Anadolu<br />
Projesi kısaca GAP suyun sosyoekonomik<br />
gelişmeye yapacağı katkılar<br />
konusunda ülke sınırlarını da aşan<br />
özgün bir model oluşturmaktadır.<br />
Kalkınmada eşitlik <strong>ve</strong> adalet, katılımcılık,<br />
çevrenin korunması, istihdam,<br />
mekansal planlama <strong>ve</strong> alt yapının geliştirilmesi<br />
GAP’ın temel stratejisidir.<br />
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın<br />
“Yüzyılın en büyük kardeşlik projesi”<br />
olarak tanımladığı GAP ile bölgede<br />
tabiat <strong>ve</strong> hayat da değişmektedir.<br />
İlk araştırmaların 1936 yılında<br />
Atatürk’ün emriyle başladığı Fırat <strong>ve</strong><br />
Dicle Havzalarını kapsayan GAP çerçe<strong>ve</strong>sinde;<br />
•Yedisi Fırat, altısı Dicle üzerinde sulama<br />
<strong>ve</strong> enerji maksatlı 13 paketlik<br />
projeler hayata geçirilecek.<br />
•1 milyon 820 bin hektar tarım arazisi<br />
sulanacak.<br />
•19’u HES olan 22 adet baraj yapılacak.<br />
•27 milyar kWh enerji üretilecektir.<br />
Dünyanın en büyük 9 projesinden<br />
birinin yeşerdiği bölgede GAP’la birlikte<br />
tarım üretimi birkaç misli artıracak,<br />
tesis inşaatlarının hızlanmasıyla<br />
istihdamda artış yaşanacak.<br />
GAP kapsamında toplam 7490<br />
MW kurulu güçle yer alan enerji<br />
sektörü projelerinden 5.568 MW<br />
kurulu güç işletme halindedir. Bir<br />
başka ifadeyle GAP’ta, enerji projelerinde<br />
%78 oranında gerçekleşme<br />
sağlanmıştır. Proje kapsamında yer<br />
alan <strong>ve</strong> inşaatı tamamlanan Karakaya,<br />
Atatürk, Birecik, Karkamış, Batman,<br />
Kralkızı <strong>ve</strong> Dicle Barajlarında<br />
elektrik üretilmektedir. Şimdiye kadar<br />
toplam 15 baraj <strong>ve</strong> 9 hidroelektrik<br />
santralin inşaatının tamamlandığı<br />
proje bittiğinde, Türkiye’nin toplam<br />
su potansiyelinin %28’i kontrol altına<br />
alınmış olacaktır.<br />
Yapılan etütlere göre Türkiye’de<br />
ekonomik olarak sulanabilir 8.5 milyon<br />
hektar tarım arazisinin yaklaşık<br />
%20’si GAP kapsamındadır. GAP’ta<br />
bugüne kadar toplam 372.490 hektar<br />
alana sahip sulama projesi inşaatı<br />
ihale edilmiş bunun 272.697 hektarı<br />
(%26) işletmeye açılmış, 99.793 hektar<br />
(%9.4) alanda inşaat çalışmaları<br />
ise halen devam etmektedir. GAP’ta<br />
52 Çevre <strong>ve</strong> İnsan <strong>2008</strong>/3 Sayı:74