JEM405 Maden Yatakları Ders Notu – II (Prof.Dr.Şükrü KOÇ)

Şekil 4.2. Genelleştirilmiş bir süksesyon sırası (Gümüş, 1979).
Süksesyonun jeolojik termometre olarak kullanılması yüksek sıcaklık şartlarında mümkündür. Yani likit
magmatik, pegmatitik, pnöymatolitik ve hipotermal yataklarda kullanılabilir. Düşük sıcaklıklarda bir
süksesyon sırası vermek mümkün değildir. Çünkü böyle ortamlarda sıcaklık değişimi çok fazladır.
4.1.f. Sıvı kapanımlar (Likid Đnklüzyonlar): Sıvı kapanımlar cevherleşmelerin oluşum sıcaklıklarının
tespitinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunun için dondurma hücresi veya ısıtma hücresi takılmış
mikroskoplar kullanılır. Ancak 2000 büyütmeli mikroskop altında bu kapanımlar görülebilir. Sıvı
kapanımlar çok değişik yollarla meydana gelebilir.
i. Dallı budaklı bir büyümeyi takip eden düzenli büyüme: Đlk evrede meydana gelen boşlukların ikinci
evrede etrafının sarılmasıyla içinde cevher taşıyıcı eriyiklerinin hapsolduğu bir kapan meydana gelebilir.
ii. Mineral büyümesini engelleyen etkiler: Herhangi bir mineral tanesi karışmaz bir sıvı damlacığı veya
gaz kabarcığı kristalizasyonu engeller ve orada bir kapanım meydana getirir.
Meydana gelen bu primer kapanımlar oluşumun tamamlanmasıyla dış etkilerden tamamıyla korunabilir.
Primer kapanımlar içinde bulundukları kristal ile birlikte oluşurlar ve kristalleri oluşturan cevherli
eriyiğin bir parçası olduklarından bir fosil gibi bilgi taşırlar. Kristallerde sekonder kapanımlar da vardır.
Bunlar oluşum sonrası kırık ve çatlakların tamir edilmesi esnasında meydana gelirler. Sekonder
kapanımlar kristalleşmeden sonra ortamın ikinci bir sıvıyla dolmasından dolayı olurlar ve kırık hattını
doldurduklarından paralel yüzeyler halinde bir veya birden çok kristali katedebilirler.
18