Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3. Belediyelerde KBS kurulması sürecinde mevcut<br />
durum analizi<br />
CBS’nin kent bazlı çözümü olan KBS, akıllı kent <strong>yönetiminin</strong><br />
önemli aracı olarak yerel yönetimlerin faaliyetlerine karar<br />
destek sağlayarak, ihtiyaç duyulan adres, altyapı, ulaşım, imar<br />
ve planlama bileşenlerini temsil eden harita altlıklarını veritabanlarında<br />
bütünleştirir. 5393 sayılı Belediye Kanun’una göre<br />
belediyeler, “İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt<br />
yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı,<br />
temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve<br />
ambulans; <strong>şehir</strong> içi trafik; ...” vb. birçok hizmeti yapar veya<br />
yaptırır.<br />
06.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6360 Sayılı Büyük<strong>şehir</strong><br />
Yasası itibariyle, büyük<strong>şehir</strong> belediyelerinin <strong>Kent</strong>/Coğrafi <strong>Bilgi</strong><br />
Sistemleri (KBS/CBS) uygulamalarına yönelik sorumluluk<br />
alanı il sınırları düzeyine genişlemiştir. Böylelikle sadece kent<br />
yönetimi kapsamının dışında, arazi yönetiminde kentsel ve<br />
kırsal boyutun birçok bileşeniyle irdelenmesi gereği ortaya<br />
çıkmıştır.<br />
Türkiye Ulusal CBS (TUCBS) altyapısı kurulması için 2012 yılından<br />
itibaren ulusal düzeyde coğrafi verilerin birlikte çalışabilirliğine<br />
yönelik standartlar geliştirilmektedir. Bu çalışmaların<br />
paralelinde de yerel yönetimlerin KBS uygulamalarına yönelik<br />
veri standartları, teknoloji ve politikalar geliştirilmektedir.<br />
KBS kurulması ve işletilmesinde, belediyelerin görev ve sorumlulukları<br />
aynı olsa da, belediye politikasına, yerel öncelikler<br />
ve BİT yatırımına bağlı olarak farklılıklar ortaya çıkmıştır.<br />
Belediyelerdeki gelişmiş KBS uygulamaları incelendiğinde,<br />
harita bilgisi ile ilişkili öncelikli 79 iş/uygulama dokuz ana<br />
başlıkta belirlenmiştir; İmar, Harita, Gelir, Ruhsat ve Denetim,<br />
Fen, Park ve Bahçe, Çevre, Güvenlik ve Sağlık (CBSGM, 2012).<br />
İl düzeyinde KBS kurulması potansiyelini değerlendirmek için<br />
pilot belediyeler seçilerek alan çalışması yapılmıştır. Gökkuşağı<br />
metaforuna göre, Yönetişim- İnsan Kaynakları- Erişim Sağlama-<br />
Veri- Yazılım- Donanım- Altyapı bileşenleri temel alınarak,<br />
belediyelerin potansiyeli analiz edilmiştir. Böylelikle akıllı<br />
kent yönetimine giden yolda, yazılım ve donanım bileşenlerinin<br />
dışında, sosyo-teknolojik boyutuyla birçok özellik birlikte<br />
değerlendirilmiştir. Mevcut durum ve öneriler özetlenecek<br />
olursa (Yomralıoğlu ve Aydınoğlu, 2014):<br />
Yönetişim;<br />
• Yerel yönetimlerde KBS birimi genellikle mevcut değildir.<br />
Gelişen kent coğrafyasını dikkate alarak, yetkisi, bütçesi ve<br />
stratejisiyle ilgili birimin yapılanma ihtiyacı söz konusudur.<br />
• KBS kurulması ve işletilmesi için kabul görmüş ve kapsamlı<br />
bir mevzuat yoktur. Akıllı kent yönetimi için, kurumların koordineli<br />
çalışmasını sağlayacak, görev tanımları ve işlerin uygulama<br />
sürecinin bir bütün olarak yönetilmesini sağlayacak,<br />
uygulanabilir KBS mevzuat altyapısı oluşturulmalıdır.<br />
• Veri paylaşımı, genellikle protokollerle ve kişisel temasla yürütülmektedir.<br />
Veri üretimi ve paylaşımında, sorumluluklar ve<br />
ilgili KBS standartları tanımlanmalıdır.<br />
• Veri fiyatlandırmasında, kurumlarda uygulama farklılıkları<br />
söz konusudur. Kamu bilgisinin ücretsiz paylaşımı, ticari kullanımların<br />
ücretlendirilmesi ve özel mülkiyet bilgisi paylaşımının<br />
sınırlandırılmasına yönelik kabuller yapılmalıdır.<br />
İnsan Kaynakları;<br />
• Büyük<strong>şehir</strong> belediyelerinin genişleyen sorumluluk alanını<br />
karşılayacak düzeyde teknik personeli mevcut değildir. Veri<br />
toplama, kurulması, işletilmesi ve yürütülmesinde, teknik<br />
personel tahsisi ve eğitimi gereklidir.<br />
Erişim Sağlama ve web servisleri;<br />
• Yerel yönetimlerde genellikle kent rehberi ve imar durumu<br />
gibi KBS web uygulamaları mevcuttur. Açık web servisleri ile<br />
gerçek zamanlı açık veri paylaşımı ve kurum içi birimler arasında<br />
servis tabanlı veri paylaşımı yaygınlaştırılmalıdır.<br />
Veri ve içerik;<br />
• BÖHHBÜY’e göre büyük ölçekli topografik haritalar üretilmektedir.<br />
KBS uygulamalarını desteleyici, yazılım firmalarından<br />
bağımsız ortak bir KBS veri içerik standardı uygulanmalıdır.<br />
• KBS standartlarına göre veri üretim metodolojisi belirlenerek,<br />
belirlenen içerikte ve servis tabanlı veri paylaşımı yaygınlaştırılmalıdır.<br />
Yazılım;<br />
• Yerel yönetimlerin kullandığı KBS uygulama yazılımları, belirli<br />
özel sektör firmaları tarafından geliştirilmektedir. KBS yazılımları,<br />
ortak iş süreçlerine uygun yapılandırılmalıdır.<br />
Donanım-Taşıma Altyapısı;<br />
• Çok-kullanıcılı coğrafi veritabanı ortamında veriler yönetilmelidir<br />
ve web servisleri ile paylaşılmalıdır. Bulut bilişim<br />
çözümleri ile uzun vadede yazılım-donanım-taşıma altyapısı<br />
bileşenleri bütünleşik irdelenmeli ve optimize edilmelidir.<br />
• Metro/fiber internet gibi kurumlar/birimler arası hızlı veri<br />
paylaşımı olanaklı hale getirilmelidir.<br />
4. Sonuç<br />
Akıllı kent yönetimi için yerel yönetimlerin, kentlerde faaliyet<br />
gösteren ulaşım, enerji, çevre ve güvenlik sektörleri ile BİT<br />
kullanımında entegre olması gerekmektedir. İnovatif çözümlerle<br />
trafik sıkışıklığı önlenebilir ve kentsel fonksiyonlara erişilebilirlik<br />
artırılabilir, enerji verimliliği ve kaynakların optimum<br />
kullanımı sağlanabilir ve çevre kirliliği gibi meselelere çözüm<br />
bulunabilir. Akıllı kentler için eylem planı aşağıdaki adımlarda<br />
özetlenebilir;<br />
Akıllı <strong>Kent</strong> Vizyonu: Yerel yönetimler ve kentte kamu hizmeti<br />
veren tüm kurum ve kuruluşlar arasında ortak kent vizyonu<br />
tanımlanmalı ve akıllı kent yönetimi için yol haritası belirlenmelidir.<br />
Sürdürülebilirlik için politika, insan kaynakları ve finansal<br />
olanaklar planlanmalıdır.<br />
BİT ve KBS yatırımı: <strong>Kent</strong>teki kamu hizmetlerinde kent yaşamını<br />
ve yönetimini destekleyen BİT olanakları teşvik edilerek,<br />
KBS ile entegre yapıda çalışması sağlanmalıdır.<br />
Açık Veri ve Birlikte Çalışabilirlik: <strong>Kent</strong>teki tüm faaliyetlerin<br />
koordinasyonu için bilgilerin etkin biçimde paylaşımı gereklidir.<br />
Böylelikle kentte hizmet veren bilgi sistemleri ve tüm<br />
uygulamalar arası açık veri değişimi ve birlikte çalışabilirliği<br />
sağlayan KBS standartları belirlenmelidir.
Change language