usakicd2004.pdf 11330KB May 03 2011 12:00:00 AM

T.C.
UŞAK VALİLİĞİ
İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ
UŞAK 2004
i

Şimdiki ve gelecek kuşakların temiz ve
sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahip
olduğu, gerçeğinden hareketle, çevreye duyarlı bir
kalkınmadan yana olduğumu vurgulayarak; doğal
kaynakların ekonomik kalkınmanın hem kaynağını
hem sınırını oluşturduğunu bilerek, çevrenin
korunması ve geliştirilmesinden bireysel katkı ve
katılımın gereğine ve önemine inanarak; çevresel
değerlere sahip çıkıp zarar verenleri uyaracağıma,
doğal kaynaklardan faydalanırken tutumlu
davranacağıma, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri
doğrultusunda hareket edeceğime, bu yönde
işbirliği ve dayanışma anlayışı içerisinde hareket
ederek, çevre konusunda herkese örnek olacağıma
söz veririm.
iii

Uşak yüzyıllar boyunca çeşitli medeniyetlere beşiklik etmiş, antik kentleri, paha
biçilmez Karun Hazineleri ile Ege ve iç Anadolu geçiş güzergahında, 1953 yılında İl
statüsüne kavuşmuş, coğrafi konumu gereği tarihi İpek ve Kral Yolu güzergahında
bulunan şirin bir ilimizdir.
Uşak ilinin en önemli özelliklerinden biri ‘‘İlkler Kenti’’ oluşudur.16yy.da Türk
halıcılığının merkezi durumunda olan Uşak Halıları İngiltere ve Fransa gibi ülkelere
ihraç edilmiş halıcılık ve kilimcilik sanayinin temelini oluşturmuştur. 1867 yılında tren
yoluna, 1900’lu yılların başında elektriğe kavuşmuştur. 19yy. da ilk iplik fabrikası
kurulmuş, 1913 yılında yapılan sanayi sayımında iplik ve dokumacılık alanında ülke
genelinde üretim yapan 13 kuruluşun 3’ünün ilimizde olduğu görülmüştür. Osmanlı
Bankası’nın ilk açılan şubelerinden biri 1926 yılında da ülkemizin ilk şeker fabrikası
Uşak’ta kurulmuştur.
Halen tekstil ağırlıklı 1. Organize Sanayi Bölgesi ve Deri Organize Sanayi
Bölgesi ile Uşak, bir sanayi şehri konumundadır. İç piyasada tüketilen zig
(konfeksiyon) derinin %60 ı, gazlı sargı bezinin %95’ i, peluş battaniyenin %85 i,
seramik yer ve duvar karolarının %20 si İlimizde üretilmektedir. İlimiz özellikle tekstil
ve deri olmak üzere seramik,gıda ve bunlar dışında kalan diğer sektörlerdeki
faaliyetleriyle Ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.Bunun yanı sıra
sanayileşme, ağır çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir.Bugün çevre kirliliği ve
kirliliğin önlenmesi çalışmaları ilimizin en öncelikli konuları arasında yer almaktadır.
Anayasamızın 56.Maddesinde belirtildiği şekilde “Herkes sağlıklı ve dengeli bir
çevrede yaşama hakkına sahiptir.Çevreyi geliştirmek,çevre sağlığını korumak ve
çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.”Bu doğrultuda
çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi konusunda devlete ve
vatandaşlara önemli görevler düşmektedir.Ortak varlığımız olan çevreyi korumak ve
gelecek kuşaklara güvenli bir şekilde aktarmak için toplumun tüm kesimleri üzerine
düşeni eksiksiz yerine getirmelidir.
Bu duygu ve düşüncelerle, İl Çevre Müdürlüğümüzce hazırlanan Uşak İl Çevre
Durum Raporunun bir bilgi kaynağı olarak yararlı olmasını diler,emeği geçenleri
kutlarım.
Ali Fuat GÜVEN
Vali
iv

Çevrenin korunması ve geliştirilmesi konusunda geliştirilen çabaların
amacı,insanların daha sağlıklı ve güvenli bir ortamda yaşamalarının
sağlanmasıdır.Çünkü çevreye zarar verende,çevreyi koruyan ve geliştirende
insandır.Çağdaş çevre bilinci,sağlıklı bir çevrede yaşamayı insanların temel
haklarından biri olarak kabul etmektir. Ülkemizde yaşanmakta olan çevre sorunlarının
ana nedenlerinden birisi,bilgi edinme ve bilinçlenmede karşılaşılan eksikliklerdir.
Çevre bilincinin oluşmadığı ve eğitilmemiş toplumlar yaşadığı dünyayı kendisinden
sonra başkalarının da kullanacağını idrak edemez. Oysa çevre,bize geçmişten
bırakılan bir miras değil,korunması ve gelecek nesillere en güzel şekilde devredilmesi
ve sürdürülebilmesi gereken bir emanettir. Bu bilince ulaşmanın tek yolu eğitimdir.
İhtiyacı kadar üreten,ihtiyacı kadar tüketen,gelecek nesillere karşı sorumlu olan,
çevreye, çevre sorunlarına duyarlı ve bilinçli insan modeli ancak köklü çevre eğitimi
ile sağlanabilecektir. Kirlenmiş çevreyi temizleyip yeniden yaşanır bir çevre haline
getirmek çevreye zarar vermeden korumaktan çok daha güç ve pahalıdır.Bu nedenle
üretirken ve tüketirken canlı yaşamını, doğal çevreyi tehdit etmeyen tutum ve
davranışlarla doğa insan ilişkilerinin yeniden kurulmasına büyük önem
verilmelidir.Tükenmez sanılan doğal kaynaklarımızın tükenebileceği bilinciyle gelecek
kuşakların haklarına da sahip çıkarak yeni tüketim alışkanlıkları kazanmalı, toplumda
çevre bilinci en üst düzeylere çıkarılmalıdır.Çünkü dünyanın geleceği insanoğlunun
tutum ve davranışları ile doğrudan ilgilidir. Yaşanılabilir ve sürdürülebilir bir çevreye
sahip olmak için herkes sorumluluklarını bilmeli ve yerine getirmelidir.
Gelecekte yaşayacak başka yerler aramak zorunda kalmamak için çevreye
önem verilmeli,doğa ve doğaya bağımlı tüm canlılar korunmalıdır.
Bu duygu ve düşüncelerle Müdürlüğümüzce ilk kez hazırlanan UŞAK İL
ÇEVRE DURUM RAPORU’nun kullanıcılara faydalı olması dileklerimle katkısı olan
ve emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Ramazan TOKER
İl Çevre ve Orman Müdürü
v

HAZIRLAYANLAR
Adı Soyadı : Ünvanı :
Ramazan TOKER
Cahit İNCE
Çiğdem DÖNMEZ
Fatma Kevri TAKMAK
İl Çevre ve Orman Müdürü
Şube Müdürü
Jeoloji Mühendisi
Ziraat Mühendisi
BİLGİSAYAR
Çiğdem DÖNMEZ
vi

İL ÇEVRE DURUM RAPORU
(A). COĞRAFİ KAPSAM
A..1 GİRİŞ....................................................................................................................1
A..2 İL VE İLÇE SINIRLARI.........................................................................................2
A..3 İLİN COĞRAFİK DURUMU..................................................................................2
A..4 İLİN TOPOĞRAFYASI VE JEOMORFOLOJİK DURUMU...................................2
A..5 JEOLOJİK YAPI VE STATİGRAFİ......................................................................4
A..5.1 Metamorfizma ve Mağmatizma........................................................8
A.5.2 Tektonik ve Paleocoğrafya...............................................................8
(B). DOĞAL KAYNAKLAR
B.1 ENERJİ KAYNAKLARI........................................................................................10
B.1.1 Güneş..............................................................................................10
B.1.2 Su Gücü..........................................................................................10
B.1.3 Kömür..............................................................................................10
B.1.4 Doğalgaz.........................................................................................10
B.1.5 Rüzgar.............................................................................................10
B.1.6 Biyomas(Biyogaz, Odun, Tezek).....................................................10
B.1.7 Petrol...............................................................................................10
B.1.8 Jeotermal Sahalar...........................................................................11
B.2 FLORA VE FAUNA.............................................................................................11
B.2.1 Ormanlar.........................................................................................11
B.2.2 Çayır ve Mera..................................................................................11
B.2.3 Sulak Alanlar...................................................................................13
B.2.4 Endemik Bitkiler..............................................................................14
B.2.5 Fauna ve Endemik Hayvanlar.........................................................14
B.2.6 Milli Parklar, Tabiat Parklar, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma
Alanları.......................................................................................................................14
B.3 TOPRAK.............................................................................................................14
B.4 SU KAYNAKLARI................................................................................................15
B.4.1 İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar...................................................15
B.4.2 Yer altı Su Kaynakları.....................................................................18
B.4.3 Akarsular.........................................................................................22
vii

B.4.4 Göller ve Göletler……….…………………………………….………..22
B.5 MİNERAL KAYNAKLAR……………………….…………………………….…….…23
B.5.1 Sanayi Madenleri………………….…………………………….……..23
B.5.2 Metalik Madenler……………………………….…………………..…..24
B.5.3 Enerji Madenleri ………………………………….……………………24
B.5.4 Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Kaynaklar.………25
(C). HAVA ( ATMOSFER VE İKLİM)
C.1 İKLİM VE HAVA …………………………………….…………………….…………..26
C.1.1 Doğal Değişkenler………………….……………………….…………26
C.1.1.1 Rüzgar ……………………………….……………………….………..26
C.1.1.2 Basınç…………………………………….………………….…………28
C.1.1.3 Nem…………………………………………..……………….…………29
C.1.1.4 Sıcaklık………………………………………..……………….………..29
C.1.1.5 Buharlaşma …………………………………..…….…………………..33
C.1.1.6 Yağışlar …………………………………………….…….……………..34
C.1.1.6.1 Yağmur………………………………………………..……….………34
C.1.1.6.2 Kar, Dolu, Sis ve Kırağı. . …………………………….….…….…….35
C.1.1.7 Seller……………………………………………..……………….……35
C.1.1.8 Kuraklık. ………………………………………………….…..………..37
C.1.1.9 Mikroklima…….…………………………………………..….…………37
C.1.2 Yapay etmenler………………………………………………..….……37
C.1.2.1 Plansız kentleşme………………………………………..………….…37
C.1.2.2 Yeşil Alanların Azalması ……………………………..………………37
C.1.2.3 Isınmada Kullanılan Yakıtlar……………………..………………….38
C.1.2.4 Endüstriyel Emisyonlar…………………………………..……………38
C.1.2.5 Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar……………………..……………39
C.2 HAVAYI KİRLETİCİ GAZLAR VE KAYNAKLARI……………………..…………..40
C.2.1 Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman………………..…………41
C.2.2 Partikül Madde (PM) Emisyonları………………..…………………..42
C.2.3 Karbonmonoksit……………………………………..…………………42
C.2.4 Nitrojen Oksitleri ……………………………………..…………..……43
C.2.5 Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları……………..………………….44
C.3 ATMOSFERİK KİRLİLİK….……………………………………..………………….44
viii

C.3.1 Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri………………….…….……44
C.3.2 Asit Yağmurlarının Etkileri………………………………….…….…...44
C.4 HAVA KİRLETİCİLERİNİN ÇEVREYE OLAN ETKİLERİ….………….……….…45
C.4.1 Doğal Çevreye Etkisi ……………………………………….………....45
C.4.1.1 Su Üzerindeki Etkileri………………………….….……………………45
C.4.1.2 Toprak Üzerine Etkileri……………………….……….……………….45
C.4.1.3 Flora ve Fauna Üzerinde Etkisi…………….…………….….………..45
C.4.1.4 İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi……………….……….…….………..46
C.4.2 Yapay Çevreye Etkisi………………………….………….……………46
C.4.2.1 Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri……………….……….……………..46
(D) SU
D.1 SU KAYNAKLARININ KULLANIMI………………………….……….……………..48
D.1.1 Yer altı Suları……………………………………….…….……….……49
D.1.2 Akarsular……………………………………………..…….……………50
D.1.3 Göller, Göletler ve Rezervuarlar……………………..….……………50
D.1.4 Deniz.. …………………………………………………..…..…………..53
D.2 DOĞAL DRENAJ SİSTEMLERİ…………………………………………..…………53
D.3 SU KAYNAKLARININ KİRLİLİĞİ VE ÇEVREYE ETKİLERİ………...……………54
D.3.1 Yeraltı Suları ve Kirlilik……………………….………………………..54
D.3.2 Akarsularda Kirlilik……………………………………..……………….54
D.3.3 Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik………………..………….55
D.3.4 Denizlerde Kirlilik…………………………………………...…………..55
D.4 SU VE KIYI YÖNETİMİ, STRATEJİ VE POLİTİKALARI ……...………………….55
D.5 SU KAYNAKLARINDA KİRLİLİK ETKENLERİ ………………...…………………55
(E) TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI
E.1 GENEL TOPRAK YAPISI………………………..…………………………………..56
E.2 TOPRAK KİRLİLİĞİ…………………………..…………….………………………...56
E.2.1 Kimyasal Kirlenme………………..……………………………………56
E.2.1.1 Atmosferik Kirlenme…………………...……………………………….56
E.2.1.2 Atıklardan Kirlenme….……………..………………………………….56
E.2.2 Mikrobiyal Kirlenme………………..…………………………………..56
E.3 ARAZİ………….….………..………………………………………………………….57
ix

E.3.1 Arazi Varlığı…………………………………………………………….57
E.3.1.1 Arazi Sınıfları.................................................................................57
E.3.1.2 Kullanım Durumu............................................................................60
E.3.2 Arazi Problemleri............................................................................60
(F) FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER
F.1 ORMANLAR.......................................................................................................64
F.1.1 Ormanların Ekolojik Yapısı.............................................................64
F.1.2 Bölgenin Orman Envanteri.............................................................64
F.1.3 Orman Varlığının Yararları.............................................................65
F.1.4 Orman Sayılan Alanların Daraltılması. ..........................................65
F.2 ÇAYIR VE MERALAR........................................................................................66
F.2.1 Çayır ve Meraların Varlığı..............................................................66
F.2.2 Kullanım Amaçları ve Yararları......................................................66
F.3 FLORA...............................................................................................................66
F.3.1 Türler ve Populasyonları................................................................66
F.3.2 Habitat ve Topluluklar....................................................................71
F.4 FAUNA...............................................................................................................71
F.4.1 Türler ve Populasyonları................................................................71
F.4.1.1 Karasal Türler ve Populasyonları...................................................71
F.4.1.2 Aquatik Türler ve Populasyonları...................................................75
F.4.1.2.1 Kürklü Hayvanlar.....................................................................75
F.4.1.2.2 Balıklar.........................................................................................75
F.4.2 Habitat ve Topluluklar...................................................................75
F.4.3 Hayvan Yaşama Hakları...............................................................75
F.4.3.1 Evcil Hayvanlar.............................................................................75
F.4.3.1.1 Sahipli Hayvanlar...................................................................75
F.4.3.1.2 Sahipsiz Hayvanlar.................................................................75
F.4.3.1.3 Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Olan
Evcil Hayvanlar........................................................................................................77
F.4.3.2 Hayvan Hakları İhlalleri.................................................................77
F.4.3.3 Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği...................77
F.5 HASSAS YÖRELER KAPSAMINDA OLUP ÇEŞİTLİ BİLGİLERİN
İSTENECEĞİ ALANLAR........................................................................................77
x

F.5.1 Milli Parklar.....................................................................................77
F.5.2 Tabiat Parkları................................................................................77
F.5.3 Tabiat Anıtı.....................................................................................77
F.5.4 Tabiat Koruma Alanları..................................................................77
F.5.5 Orman İçi Dinlenme Yerleri............................................................77
F.5.6 Sulak Alanlar..................................................................................78
F.5.7 Biyogenetik Rezerv Alanları...........................................................78
F.5.8 Biyosfer Rezerv Alanları.................................................................78
F.5.9 Özel Çevre Koruma Bölgeleri.........................................................78
F.5.10 Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları...................................78
F.5.11 Su Ürünleri Üretim Sahaları Çevresindeki Kıyılar..........................79
F.5.12 Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlar.........79
F.5.13 Koruma Altına Alınan Yabani Flora – Faunanın
Yaşama Ortamı Olan Alanlar...................................................................................79
F.5.14 Akdeniz’e Has Nesli Tükenmekte Olan Deniz Türlerinin
Yaşama ve Beslenme Ortamı Olan Alanlar..............................................................79
F.5.15 Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma Alanları…..…...79
F.5.16 Sit Alanları.....................................................................................80
F.5.16.1 Kentsel Sit.....................................................................................80
F.5.16.2 Tarihi Sit................ .......................................................................81
F.5.16.3 Arkeolojik Sit.................................................................................82
F.5.16.4 Doğal Sit.......................................................................................84
F.5.17 Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinde
Yer Alan “Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü verilen Kültürel, Tarihi
ve Doğal Alanlar…………………………………………………………………….........86
F.5.17.1.1 Anıtlar.......................................................................................86
F.5.17.1.2 Yapı Toplulukları......................................................................86
F.5.17.1.3 Sitler.........................................................................................86
F.5.17.2 Doğal Miras Kapsamına Giren Alanlar.......................................86
F.5.18 Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları..86
F.5.19 Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne Göre Belirlenen “Kıta İçi
Yüzeysel Suları Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları”......................86
F.5.20 Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği’nde Belirlenen Hassas Kirlenme
Bölgeleri…………………………………………………………………………………87
xi

F.5.21 Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar............87
F.5.22 Tarım Alanları...............................................................................88
(G). TURİZM
G.1 YÖRENİN TURİSTİK DEĞERLERİ..................................................................90
G.1.1 Yörenin Doğal Değerleri...............................................................90
G.1.1.1 Konum..........................................................................................90
G.1.1.2 Fiziki Özellikleri............................................................................90
G.1.2 Kültürel Değer..............................................................................90
G.2 TURİZM ÇEŞİTLERİ.......................................................................................98
G.3 TURİSTİK ALTYAPI........................................................................................99
G.4 TURİST SAYISI...............................................................................................101
G.5 TURİZM EKONOMİSİ....................................................................................101
G.6 TURİZM-ÇEVRE İLİŞKİSİ..............................................................................102
(H) TARIM VE HAYVANCILIK
H.1 GENEL TARIMSAL YAPI...............................................................................103
H.2 TARIMSAL ÜRETİM.......................................................................................103
H.2.1 Bitkisel Üretim............................................................................103
H.2.1.1 Tarla Bitkileri..............................................................................103
H.2.1.1.1 Buğdaygiller........................................................................103
H.2.1.1.2 Yem Bitkileri.......................................................................111
H.2.1.1.3 Endüstriyel Bitkiler...................................................................112
H.2.1.1.4 Süs Bitkileri..............................................................................112
H.2.1.2 Bahçe Bitkileri...........................................................................112
H.2.1.2.1 Meyve Üretimi..........................................................................112
H.2.1.2.2 Sebze Üretimi..........................................................................114
H.2.2 Hayvansal Üretim......................................................................116
H.2.2.1 Büyükbaş Hayvancılık...............................................................117
H.2.2.2 Küçükbaş Hayvancılık...............................................................118
H.2.2.3 Kümes Hayvancılığı..................................................................120
H.2.2.4 Su Ürünleri................................................................................120
H.2.2.5 Kürk Hayvancılığı.....................................................................121
H.2.2.6 Arıcılık ve İpekböcekçiliği.........................................................121
H.3 ORGANİK TARIM........................................................................................122
xii

H.4 TARIMSAL İŞLETMELER............................................................................122
H.5 TARIMSAL FAALİYETLER..........................................................................123
H.5.1 Pestisit Kullanımı......................................................................123
H.5.2 Gübre Kullanımı.......................................................................123
I)MADENCİLİK
I.1 MADEN KANUNUNA TABİ OLAN MADENLER VE TAŞ OCAKLARI
NİZAMNAMESİNE TABİ OLAN DOĞAL MALZEMELER.....................................126
I.1.1 Sanayi Madenleri........................................................................126
I.1.2 Metalik Madenler........................................................................128
I.1.3 Enerji Madenleri.........................................................................129
I.1.4 Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler.…133
I.2 CEVHER ZENGİNLEŞTİRME.........................................................................134
I.2 MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ....................134
I.2 MADENCİLİK FAALİYETLERİ SONUCUNDA ARAZİ KAZANIM AMACIYLA
YAPILAN REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI........................................................135
(J) ENERJİ
J.1 KAYNAKLARINA GÖRE ENERJİLERİN SINIFLANDIRILMASI........................136
J.1.1 Birincil Enerji Kaynakları...............................................................136
J.1.1.1 Güneş Enerjisi...............................................................................136
J.1.1.2 Rüzgar Enerjisi..............................................................................136
J.1.1.3 Su Enerjisi.................................................................................... 136
J.1.1.4 Biyogaz Enerjisi.............................................................................136
J.1.1.5 Biyomas Enerjisi............................................................................136
J.1.1.6 Odun.............................................................................................136
J.1.1.7 Kömür...........................................................................................137
J.1.1.8 Petrol.............................................................................................137
J.1.1.9 Jeotermal Enerji............................................................................137
J.1.1.10 Doğalgaz Enerjisi..........................................................................137
J.1.2 İkincil Enerji Kaynakları.................................................................137
J.2 ENERJİ TÜKETİMİNİN SEKTÖRLERE DAĞILIMI...........................................138
J.3 ENERJİ TASARRUFU İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR.............................138
xiii

(K) SANAYİ VE TEKNOLOJİ
K..1 İL SANAYİNİN GELİŞİMİ, YER SEÇİMİ SÜREÇLERİ VE BUNU ETKİLEYEN
ETKENLER……………………………………………………………………….….……139
K..2 GENEL ANLAMDA SANAYİ GRUPLANDIRILMASI........................................141
K..3 SANAYİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI.......................................................142
K..4 SANAYİ GRUPLARINA GÖRE İŞYERİ SAYILARI VE İSTİHDAM DURUMU.143
K..5 SANAYİ GÖRE ÜRETİM TEKNOLOJİSİ VE ENERJİ KULLANIMI..................144
K..6 SANAYİDEN KAYNAKLANAN ÇEVRE SORUNLARI VE ALINAN
ÖNLEMLER…………………………………………………………………….…………145
K.6.1 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği..........................145
K.6.2 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği..............................146
K..6.3 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği.......................146
K..6.4 Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği.......................146
K..6.5 Sanayi Tesislerinden Atıklar..........................................................147
(L). ALTYAPI,ULAŞIM VE HABERLEŞME
L.1 ALTYAPI...........................................................................................................148
L.1.1 Su Sistemi.....................................................................................148
L.1.2 Atık Su Sistemi Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi..........................148
L.1.3 Yeşil alanlar...................................................................................148
L.1.4 Elektrik iletim Hatları………………………………………...………..149
L.1.5 Doğalgaz Boru Hatları...................................................................149
L.2 ULAŞIM.............................................................................................................150
L.2.1 Karayolları.....................................................................................150
L.2.1.1 Karayolları Genel..........................................................................150
L.2.1.2 Ulaşım Planlaması.......................................................................150
L.2.1.3 Toplu Taşım Sistemleri.................................................................150
L.2.1.4 Kent İçi Yollar...............................................................................151
L.2.1.5 Araç Sayıları.................................................................................151
L.2.2 Demiryolları...................................................................................151
L.2.2.1 Kullanılan Raylı Sistemler.............................................................151
L.2.2.2 Taşımacılıkta Demiryolları.............................................................151
L.2.3 Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı..................................................152
L.2.3.1 Limanlar........................................................................................152
xiv

L.2.3.2 Taşımacılık....................................................................................152
L.2.4 Havayolları....................................................................................152
L.3 HABERLEŞME..................................................................................................153
L.4 İLİN İMAR DURUMU.........................................................................................153
L.5 İLDEKİ BAZ İSTASYONLARI SAYISI...............................................................154
(M). YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS
M.1 KENTSEL VE KIRSAL PLANLAMA.................................................................158
M.1.1 Kentsel Alanlar..............................................................................158
M.1.1.1 Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri......................................158
M.1.1.2 Kentsel Büyüme Alanı...................................................................158
M.1.1.3 Planlı Kentsel Gelişme Alanları.....................................................159
M.1.1.4 Kentsel Alanlarda Yoğunluk..........................................................160
M.1.1.5 Kentsel Yenileme Alanları.............................................................162
M.1.1.6 Endüstri Alanları Yer Seçimi.........................................................162
M.1.1.7 Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar..................163
M.1.2 Kırsal Alanlar.................................................................................165
M.1.2.1 Kırsal Yerleşme Deseni.................................................................165
M.1.2.2 Arazi Mülkiyeti...............................................................................165
M.2 ALTYAPI...........................................................................................................165
M.3 BİNALAR VE YAPI ÇEŞİTLERİ........................................................................165
M.3.1 Kamu Binaları................................................................................165
M.3.2 Okullar...........................................................................................166
M.3.3 Hastaneler ve Sağlık Tesisleri.......................................................173
M.3.4 Sosyal ve Kültürel Tesisler............................................................173
M.3.5 Endüstriyel Yapılar........................................................................175
M.3.6 Göçler ve Hareketli Barınaklar......................................................175
M.3.7 Otel- Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar..................................175
M.3.8 Bürolar ve Dükkanlar.....................................................................175
M.3.9 Kırsal Alanda Yapılaşma...............................................................175
M.3.10 Yerel Mimari Özellikler..................................................................175
M.4 SOSYO-EKONOMİK YAPI...............................................................................175
M.4.1 Göçler............................................................................................175
M.4.2 Göçebe İşçiler(Mevsimlik).............................................................176
xv

M.4.3 Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı................................................176
M.4.4 Konut Yapım Süreçleri..................................................................177
M.4.5 Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri..........................................177
M.5 YERLEŞİM YERLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ............................................177
M.5.1 Binalarda Ses İzolasyonu..............................................................177
M.5.2 Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları..............177
M.5.3 Ticari ve Endüstriyel Gürültü.........................................................177
M.5.4 Kentsel Atıklar...............................................................................178
M.5.5 Binalarda Isı Yalıtımı.....................................................................178
M.6. NÜFUS.............................................................................................................179
M.6.1 Nüfusun Yıllara Göre Değişimi......................................................179
M.6.2 Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı......................180
M.6.3 İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları...................................................183
M.6.4 Nüfus Değişim Oran......................................................................189
M.6.5 Yer Değiştirme Olayları.................................................................189
M.6.6 Turizm ve Seyahat........................................................................189
M.6.7 İşsizlik............................................................................................189
(N) ATIKLAR
N.1 EVSEL KATI ATIKLAR.....................................................................................190
N.2 TEHLİKELİ VE ZARARLI ATIKLAR..................................................................191
N.3 ÖZEL ATIKLAR................................................................................................191
N.3.1 Tıbbi Atıklar...................................................................................191
N.3.2 Atık Yağlar.....................................................................................191
N.3.3 Pil ve Aküler..................................................................................191
N.3.4 Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller...............192
N.3.5 Tarama Çamurları.........................................................................192
N.3.6 Elektrik ve Elektronik Atıklar..........................................................192
N.3.7 Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar.......................................................192
N.4 DİĞER ATIKLAR...............................................................................................192
N.4.1 Radyoaktif Atıklar..........................................................................192
N.4.2 Hayvan Kadavraları.......................................................................192
N.4.3 Mezbaha Atıkları...........................................................................192
xvi

N.5 ATIK YÖNETİMİ................................................................................................193
N.6 KATI ATIKLARIN MİKTAR VE KOMPOZİSYONU............................................193
N.7 KATI ATIKLARIN BİRİKTİRİLMESİ, TOPLANMASI, TAŞINMASI VE TRANSFER
İSTASYONLARI.......................................................................................................193
N.8 ATIKLARIN BERTARAF YÖNTEMLERİ...........................................................193
N.8.1 Katı Atıkların Depolanması...........................................................193
N.8.2 Atıkların Yakılması........................................................................193
N.8.3 Kompost........................................................................................193
N.9 ATIKLARIN GERİ KAZANIMI VE DEĞERLENDİRİLMESİ..............................194
N.10 ATIKLARIN ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ.................................................194
(O) GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM
O.1 GÜRÜLTÜ........................................................................................................195
O.1.1 Gürültü Kaynakları.....................................................................195
O.1.1.1 Trafik Gürültüsü..........................................................................195
O.1.1.2 Endüstri Gürültüsü.....................................................................196
O.1.1.3 İnşaat Gürültüsü.........................................................................196
O.1.1.4 Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler.....................................196
O.1.1.5 Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültü.....................................196
O.1.2 Gürültünün Çevreye Olan Etkileri..................................................197
O.1.2.1 Gürültünün Fiziksel Çevreye Etkileri.............................................197
O.1.2.2 Sosyal Çevreye Etkisi...................................................................197
O.1.3 Gürültünün İnsanlar Üzerine Etkileri.............................................197
O.1.3.1 Fiziksel Etkisi................................................................................197
O.1.3.2 Fizyolojik Etkisi..............................................................................198
O.1.3.3 Psikolojik Etkisi..............................................................................198
O.1.3.4 Performans Etkisi..........................................................................198
O.2 TİTREŞİM.........................................................................................................199
(P) AFETLER
P.1 AFET OLAYLARI..............................................................................................200
P.1.1 Depremler.....................................................................................200
P.1.2 Heyelan ve Çığlar..........................................................................200
P.1.3 Seller.............................................................................................200
P.1.4 Orman ve Otlak Yangınları ..........................................................201
xvii

P.1.5 Fırtınalar........................................................................................201
P.2 AFETLER VE SAĞLIK ZARARLARI.................................................................202
P.3 AFETLERİN ETKİLERİ VE YARDIM TEDBİRLERİ..........................................202
P.3.1 Sivil Savunma Birimleri.................................................................202
P.3.2 Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri............................................203
P.3.3 İlkyardım Servisler.........................................................................203
P.3.4 Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı...................................204
P.3.5 Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlararası Taşınması İçin Alınan
Tedbirler...................................................................................................................204
P.3.6 Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar............................................204
(R) SAĞLIK VE ÇEVRE
R.1 TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ..........................................................................205
R.1.1 Sağlık Kurumlarının Dağılımı........................................................205
R.1.2 Bulaşıcı Hastalıklar.......................................................................205
R.1.2.1 İçme ve Kullanma Suları...............................................................207
R.1.2.2 Denizler.........................................................................................208
R.1.2.3 Zoonoz Hastalıklar........................................................................208
R.1.3 Gıda Hijyeni...................................................................................215
R.1.4 Aşılama Çalışmaları......................................................................218
R.1.5 Bebek Ölümleri..............................................................................219
R.1.6 Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı..........221
R.1.7 Aile Planlaması Çalışmaları..........................................................221
R..2 ÇEVRE KİRLİLİĞİ VE ZARARLARINDAN OLUŞAN SAĞLIK RİSKLERİ.......222
R.2.1 Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri.................222
R.2.2 Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri..................................222
R.2.3 Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri..........................................225
R.2.4 Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri.....................................225
R.2.5 Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri.....................................226
R.2.6 İyonize Radyasyondan Korunma..................................................226
(S) ÇEVRE EĞİTİMİ
S.1 KAMU KURULUŞLARININ ÇEVRE EĞİTİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLERİ........229
S.2 ÇEVREYLE İLGİLİ GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR VE FAALİYETLERİ.................229
S.2.1 Çevre Vakıfları..............................................................................229
xviii

S.2.2 Çevre dernekleri............................................................................229
(T) ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA
T.1 ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN VE ÇEVRESEL TAHRİBATIN ÖNLENMESİ...............231
T.2 DOĞAL KAYNAKLARIN EKOLOJİK DENGELER ESAS ALINARAK VERİMLİ
KULLANIMI, KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ....................................................231
T.3 EKONOMİK VE SOSYAL FAALİYETLERİN, SONUÇLARININ ÇEVRENİN
TAŞIMA KAPASİTESİNİ AŞMAYACAK BİÇİMDE PLANLANMASI.........................231
T.4. ÇEVRENİN İNSAN- PSİKOSOSYAL İHTİYAÇLARIYLA UYUMUNUN
SAĞLANMASI..........................................................................................................231
xix

A. COĞRAFİK KAPSAM
A.1. Giriş
Uşak İli batıda Manisa, kuzeyde Kütahya, doğuda Afyon ve güneyde Denizli illeri
ile komşudur. Yüzölçümü 5341 km 2 olup, Anadolu bölümünde yer aldığından dolayı
geçit iklimi karakterleri hüküm sürmektedir. Yazları sıcak, kışları ise soğuk ve kar
yağışlı olarak geçmektedir. İlin en soğuk ayları Ocak ve Şubat, en sıcak ayları ise
Temmuz ve Ağustos’tur. Yaz aylarında ısının 35-40 °C’ ye kadar çıkmasına karşılık,
kışın da sıfırın altında 5 –10° C’ ye kadar düştüğü gözlenmiştir.
Uşak İlinin bilinen tarihi İ.Ö. 4 binlerde Kalkolotik dönem yerleşmesi ile başlar. İlk
tunç çağında da süren bu yerleşimler tüm Anadolu’yu ele geçiren Hititlerin Uşak’ta
egemenlik kurmasını engelleyici bir rol oynamıştır.Hitit devletinin çökmesine yol açan
Ege göç kavimleri hareketi sırasında, Frig oymakları batıya doğru yayılarak Uşak
yöresinde etkinlik sağladı.Frig devleti İ.Ö. 676 da Kafkaslardan gelen Kimmer akınları
ile çökünce Kimmerlerin hakimiyetine girdi. Bir süre sonra Lidya, İ.Ö. 652 bu devleti
yıkan Kimmerler, Asur, Med ve Lidya orduları karşısında bozguna uğrayınca
Anadolu’yu terk etmek zorunda kaldılar. İ.Ö.546 da Lidya krallığına İ.Ö. 334 de
Makedonyalıların İ.Ö.131-129 yılları arasında Romalıların hakimiyetinde kaldı.
Romanın Asya eyaletini oluşturan geniş toprakların bir bölümü olan Uşak M.S. 395’
ten sonra Bizans topraklarına katıldı.
1071 de Malazgirt savaşını kazanan Selçuklular Marmara kıyılarına kadar
ilerlediler.Ancak Alparslan’ın ölümünden sonra toprakların büyük bir kısmı
Bizanslıların eline geçti. 1075 de kurulan Anadolu Selçuklu devleti Bizanslıları
yenerek 1076 yılında Uşak’ı topraklarına kattı. 1098 yılında Uşak tekrar Bizanslıların
eline geçti. 1182 yılında Uşak ele geçtiyse de 2. Kılıç Aslanın oğlu arasındaki
saltanat kavgaları Uşak ve Kütahya’nın 1204 yılına kadar Bizanslıların hakimiyetinde
kalmasına neden oldu.
Anadolu Selçukluları 1243 yılında Moğol istilasına uğrayarak Uşak Moğol
hakimiyetine geçti. 1280 yılında Germiyan Oğulları beyliliğinin eline geçen Uşak 1390
yılında Osmanoğulları Beyliği tüm Aydın ve Menteşe Oğullarını da yenerek
toprakların büyük bir bölümünü oluşturan Uşak’ı da topraklarına kattı. 1429 yılından
itibaren 26 Ağustos 1920- Eylül 1921 tarihleri arasında Yunan işgali hariç Osmanlı
1

hakimiyetinde kalmış ve Kütahya’ya bağlı bir ilçe merkezi olarak varlığını
sürdürmüştür.
İlimiz Kuva-i Milliye Hareketinde önemli bir yer tutmaktadır. Yunanlıların 2 yıl
süreyle işgal altında tutukları Uşak ileri bir karakol olarak kullanılmıştır. Milli
mücadelenin sonucunu getiren, Başkomutanlık Meydan Muharebesinin en yoğun
çalışmaları da bu ilin topraklarında yaşanmıştır. 1 Eylül 1921 de ilimiz düşman
işgalinden kurtulmuş ve 15 Temmuz 1953 yılında Kütahya’dan ayrılarak il merkezi
olmuştur.
A.2. İl ve İlçe Sınırları
İlimizde Merkez İlçe dahil 6 ilçe bulunmaktadır.Bunlardan;
Merkez; Kütahya ile,
Banaz; Afyon ve Kütahya ile,
Eşme; Denizli ve Manisa ile
Karahallı; Denizli ile,
Sivaslı; Denizli ile,
Ulubey; Denizli ile sınır komşusudur.
A.3. İlin Coğrafik Durumu
Uşak ili, komşuları olan Kütahya ve Afyon illeri gibi İç Anadolu ve Ege Bölgesi
arasında bir geçiş bölümünü teşkil eden İç Batı Anadolu eşiği üzerinde yer alır.
38-41 kuzey enlemi, 29-24 doğu boylamı arasında olan ilin topraklarını kuzeyden
Kütahya İlinin Gediz ve Altıntaş ilçeleri, doğudan Afyon ilinin Sandıklı ve Sincanlı
ilçeleri, güneyden Denizli ilinin Çivril, Çal ve Güney ilçeleri, batıdan Manisa İlinin
Sarıgöl, Kula ,Selendi ilçeleri çevirmektedir.
Kuzeyde Şaphane Dağı (212 m), Kuzeydoğu da Murat Dağı (2309 m),
Güneydoğuda Bulkaz Dağı (1990 m) ilimiz doğal sınırlarını çizer. Kuzey batıda
Gediz, Güneyde Büyük Menderes nehirleri ilin doğal sınırlarını teşkil eder. Bu sınırlar
içinde Uşak ili 5341 Km 2 ’ lik alanı kapsar.
A.4. İlin Topoğrafyası Ve Jeomorfolojik Durumu
Uşak İli genel olarak engebelidir. Ova ve yaylaların oranı azdır. Ortalama olarak
deniz seviyesinden 1000 – 1200 m yüksek olup, dalgalı bir yayla görünümündedir.
906 m yükseklikte yayla şehridir. İlimiz dağlık olmakla beraber yüksek dağlar
2

Şekil 1 : Uşak İl Haritası
3

görünmez . Dağlar il alanının kuzeydoğu ve doğu kesiminde kümelenmiştir. İlin
% 37,5’ ini teşkil eden dağlık alanlar; kapladığı alan itibariyle platolardan sonra ikinci
sırada gelmektedir.
Murat Dağı: Uşak İli Kütahya sınırı boyunca uzanan Murat Dağının bir kısmı il
sınırları içerisinde kalmaktadır. Yüksekliği 2309 m’ yi bulan Murat Dağı, zengin bitki
örtüsü ile kaplıdır. doğusunda 1644 m yükseklikte Tahdel tepe bulunmaktadır.
Bulkaz Dağı: Sivaslının Doğusunda bulunan Bulkaz Dağının yüksekliği 1930 m’ dir.
Zengin su kaynakları vardır.
Elma Dağı: Yüksekliği 1805m’yi bulan dağ merkezin kuzeyinde yer almaktadır.
Geniş orman ve yaylalarla kaplıdır.
A.5. Jeolojik Yapı ve Statigrafi
Kayraktepe Formasyonu (Pzk)
Gri, kahverenkli, iri feldspat ve kuvars porfiroblastları içeren ince taneli, gnays ve
milonitik gnayslardan oluşmaktadır. Birimin üst kısımlarına doğru tane boyu alt
kısımlarına oranla daha küçüktür. Oldukça bol hidrotermal kuvars damarlarıyla
kesilmiştir. Yer yer bantlı yer yer gözlü gnays karakterindedir. Birim içersinde; alkali
feldspat, plajioklas, kuvars, muskovit, biyotit, granat, sfen, apatit, klorit ve opak
mineralleri yer almaktadır. Bu formasyon; Sivaslı ilçesi kuzeydoğusunda Hanoğlu
köyü ve civarında, Sivaslı- Uşak karayolu Yenierice köyü civarında ve kuzeyinde
gözlenir.
Eşme formasyonu (Pze)
Menderes masifi örtüşistleri ve mermer merceklerinden oluşan birim Eşme
Formasyonu olarak adlandırılmıştır. Gri, siyahımsı yeşil ve toprağımsı renklerde
çeşitli şistlerden oluşan sedimenter kökenli birim birim içerisinde şu kayaç gruplarına
rastlanmıştır. Granatşist, Biyotit-muskovit, kuvars-grafitşist, kuvarsit, biyotit-kuvarsmukovitşist,
klorit-serizitşist ve fıllitler ile mermer blok mercekleri. Eşme formasyonu
en tipik Eşme ilçesi ve batısında yayılım gösterir. Ayrıca Sivaslı ilçesinin
kuzeydoğusunda, Eldeniz ve Cinoğlu köyleri civarında ve Uşak kuzeyinde yayılım
göstermektedir.
4

Şekil 2:Uşak Civarının Genelleştirilmiş Statigrafik Sütun Kesiti.
5

Boduşdamı Formasyonu (Pzb)
Genellikle gri, beyaz yer yer mor ve yeşil renkli, ince orta tabakalı yer yer masiv
görüşlü ve laminalı mermerlerden oluşmaktadır. İnce çört bant ve yumruları
içermektedir. Uşak ili merkezinin kuzeyinde, Sivaslı ilçesinin doğusunda ve Karahallı
ilçesinin batısında geniş alanlarda yayılım göstermektedir. Boduşdamı formasyonu
üzerinde Aşağıbelova formasyonu uyumsuz olarak gelmektedir.
Aşağıbelova Formasyonu(Ja)
Gri kirli sarı ayrışma renkli, ince-orta tabakalanmalı, yer yer laminalı, düşük
derecede metaforfizma geçirmiş metakumtaşı, metasilt taşı ve renkristalize
kireçtaşlarından oluşmaktadır.
Kızılcasöğüt Formasyonu (Jk)
Genellikle Gri mavimsi yer yer beyaz renkli dolomitik kireçtaşlarının oluşturduğu
kısmen ince tabakalı, ince taneli kumtaşı, şeyl veya ince taneli çört bantları kapsar.
Bazen tabakalı bazende masif görünüşlüdür. Orta üst jeurasik yaşını veren fosilleri
belirlenmiştir. Yer yer masif ve tabakalı olduğu yerlerde çok kıvrımlı olduğu için
kalınlığı kesin olarak tesbit edilememiştir. Sivaslının kuzeyinde Kızılcasöğüt kasabası
dolaylarında ve Muratdağında geniş yayılım göstermektedir.
Vezirler Melanjı (Kvm)
Mağmatik kökenli ayrılmamış melanj, çok çeşitli büyüklükte ve değişik litolojide
bloklardan oluşur. Bloklar arasında tortul mağmatik ve metaforfik kayaçlar bulunur.
Hakim olan kayaç türü ultramafiklerdir. Uşak kuzeyinde vezirler köyü dolayında Murat
Dağında ve Banaz Kapıdağda gözlenir.
Baklan Graniti (Pabg)
Biyotitli, alkali feldspatlı mozogranit. Gri Beyaz renkli, iri, hemen hemen eş boy
tanelidir. Kayacı oluşturan minerallerde zayıf bir yönlenme söz konusudur. Kırılması
zordur. Baklan granitinin yerleşim yaşı 52 ± 7 milyon yıldır Paleoseneosen arasında
karşılık gelmektedir. Baklan graniti Banaz’ın Bahadır Köyü kuzeyinde Baklantepe ve
civarında yayılım gösterir.
Kürtköy Formasyonu (Tmk)
Bu formasyon altta boyutları 0.1 mm’den 500 mm kadar değişen ve salt ultramfik
kayaç parçalarından oluşan yeşil-bordo renkli ten kökenli ve bunlar üzerinde yer alan
kırmızı-kahverengi çok kökenli çakıltaşlarından oluşur. Linyit içermez. Alt Miyosen
yaşlıdır. Vezirler melanjı üzerinde uyumsuz olarak yer alır.
6

Yeniköy Formasyonu (Tmy)
Kirli sarı, turuncu renkli, çok kökenli çakıltaşı, kumtaşı, kiltaşı, tüfit ve killi kireç
taşı ardalanmasından oluşur. Menderesli nehir ortamından çökelmiştir. Orta-üst
Miyosen yaşlıdır. Bölgede Orta Miyosen Dikendere volkanitleriyle sona ermiş ve tüflü
seviyeler oluşmuştur. Birim çalışma sahasıda Uşak’ta çok geniş alanlarda yayılım
gösterir.
Dikendere Volkanitleri (Tmdv)
Riyolit, riyodasit, tüf ve aglomeralarından oluşur. Orta Miyosen yaşlıdır. Riyolitler
açık gri bej renklidir. Porfirik dokuludur. Mega fenokristaller halinde feldspatlar içerir.
Karaboldere Volkanitleri (Tmkv)
Riyodasit, trakiandezit, tefrit, tüf ve aglomeralarından oluşur.Yer yer asidik yer
yer bazik volkanizmanın bulunması volkanizmanın birkaç evreli olması gerektiğini
gösterir. Uşak Elmadağ yöresinde, Banaz kuzeydoğusunda Devebağırtan tepe ve
dolayında Balcıdamı köyü civarında geniş yayılım sunmaktadır.
Beydağı Volkanitleri (Tpbv)
Andezid lav, tüf ve aglomeralarından oluşur. Andazıdler genellikle porfirik yapı ve
hiyalopilitik doku sunmaktadır. Alt-orta pliyosen yaşlı oldukları bölgedeki çökel istifi ile
olan ilişkilerinin korelasyonu ile saptanmıştır. Beydağı volkanitleri Eşme ilçesinin
kuzeydoğunda yayılım göstermektedir.
Ulubey Formasyonu (Tpu)
Kireçtaşı, killi – çakıllı kireç taşı yersel kil, kum, silt, tüfit ve linyitli kil düzeyleri
içerir. Tabanda çakıllı bir seviye ile başlayıp üstte doğru giderek kireç taşlarının
hakim olduğu bir istif halinde gözlenmektedir. Pliyosen yaşlıdır. Uşak bölgesinde
oldukça geniş bir alana da yayılım sunmaktadır.
Payamtepe Volkanitleri (Tpm)
Genel kaya türünü bazaltikandazitler oluşturmaktadır. Lavlar iri gözenekli ve
porfirik dokulu olup, Plajioklas, ojit ve ender opak minarellerinden oluşan bir hamur
maddesi içindeki olibin, ojit ve plajioklas fenekristalleri ile belirgindir. Gaz boşlukları
ikincil minarellerle doldurulmuştur. Uşak bölgesinde dar bir alanda Uşak
kuzeybatısında gözlenmektedir.
Asartepe Formasyonu (Qat)
Genellikle kızıl ve turuncu yer yer beyaz ve bej renklidir. 40cm çapına ulaşan
kaba kırıntılarının hakim olduğu az tuturulmuş çakıl taşları genel litolojiyi oluşturur.
7

Plyistosen yaşlıdır. Kalınlığı 250m kadardır. Sivaslı Ovasının tamamında ve ulupınar
köyü çevresinde yaygın olarak bulunmaktadır.
Alüvyon (Qal)
Çok kökenli, gevşek yapılı, blok, çakıl, kum, silt ve mil boyunda tutturulmamış
malzemelerden oluşur. İçerdiği Malzemeler genellikle; kuvarsit, şist, gnays, mermer,
kalkşist, metabazit ve kireç taşından oluşmaktadır. Dere yatakları boyunca yayılım
gösterir. Kalınlığı değişkendir.
A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma
Uşak yöresi temeli Menderes Masifinin Metamorfik kayaçları ve Menderes
masifinin üzerindeki platform tipi karbonat çökelleri oluşturmaktadır.Derin zonlarda
metamorfizma geçirmiş olan bu birimler Menderes Masifi Metamorfik kayaçları Tetis
Okyanusunun kapanımıyla birlikte okyanusal kabuk kayaları tarafından bir nap
şeklinde örtülmüş ve bölgede kabuğun kalınlaşmasıyla Granitik kayalar sokulum
yapmıştır. Miyosen sonrası bölgenin gerilmeli bir rejimin etkisi altına girmesi,
Menderes Masifinin KG yönlü çekilerek Metamorfik çekirdek olarak yükselmesiyle
bölgede doğrultu atımlı ve düşey fayların egemen olduğu gerilme başlamıştır. Neojen
döneminde açılmaya başlayan havzalarda karasal çekirdeğin hakim olduğu istifler ve
gerilme rejiminin denetlendiği Volkanizma faaliyetleri etkin olmuştur. Alt Miyosenden
günümüze değin bu rejim etkisini sürdürmüştür. Bölge Pliyosende görsel bir havza
karakteri kazanmış ve çok geniş sahalar bu havzada oluşan çökeller tarafından
örtülmüştür. Günümüzde Uşak dört bir yanı Metamorfik (Musadağ, Burgazdağ, Murat
Dağı) ve Volkanik kayaçların (Elmadağ, Beydağı) çevrelediği dağ kuşakları arasında
çökel havzaları şeklinde bir görünüm sunmaktadır.
A.5.2.Tektonik ve Paleocoğrafya
Dört Jeolojik zamana ait çeşitli litolojiden yapılı Uşak yöresi, Post Alpin dönemde
Neotektonik hareketlere maruz kalmış, günümüzdeki morfolojik görünümü ortaya
çıkmıştır. Bu bölge jeolojik yapısı ve morfo-tektonik özelliği itibari ile Asor adalarından
Endonezya’ya kadar uzanan Alpin Kuşakta yer tutmaktadır. Uşak yöresi Kuzey
Anadolu Fay sistemi, Ege-Hellen hendeği ve bunun doğu uzantısı durumunda olan
Kıbrıs yayı ile Ege Graben sistemini içeren Batı Anadolu çekme rejiminin denetimi
altındadır. Anadolunun batıya hareketi, doğu batı yönlü sıkışmalara, kuzey-güney
yönlü genişlemelere ve dolayısıyla da yöredeki fay sistemlerinin domino taşları gibi
8

irbirini etkileyerek kıpırdanmasına neden olmaktadır. Nitekim Afrika levhasının
Anadolu altına daldığı Ege – Hellen hendeği ve bunun doğu uzantısı durumunda olan
Ege graben sisteminin fayları kuzey Anadolu sisteminin batısındaki faylar ve
Marmara denizindeki faylar dikkat çekmektedir.
KAYNAKLAR
Jeoloji Mühendisleri Odası
Turizm Envanteri 2001 Uşak Valiliği,
21. Yüzyıl Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001
9

B. DOĞAL KAYNAKLAR
B.1. Enerji Kaynakları
B.1.1.Güneş
Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi C.1.1.4 Bölümünde verilmiştir.
B.1.2.Su Gücü
İlimiz sınırları içersinde enerjiye dönüştürülebilecek su kaynakları
bulunmamaktadır.
B.1.3.Kömür
İlimiz sınırları içersinde Merkez ilçe İlyaslı Kasabası sınırları içersinde Kömür
rezervi mevcuttur. B.5.3 Enerji Madenleri Bölümünde konuyla ilgili bilgi verilmiştir.
B.1.4.Doğalgaz
Uşak iline 2003 yılında Doğal Gaz gelmiştir. İlk etapta Organize Bölge Müdürlüğü
içersinde faaliyet gösteren işletmelere verilmiş olup, 2004 yılı içinde de Merkezde
bulunan işletmeler doğalgaz bağlantısı yaparak kullanıma geçmişlerdir. 2005 yılı
sonu itibarı ile ilimizin %10’una doğalgaz verilmesi planlanmıştır.
B.1.5.Rüzgar
İlimiz sınırları içersinde rüzgar enerjisinden faydalanılmamaktadır.
B.1.6. Biyomas (Biyogaz, Odun, Tezek)
İlimizde Biyomas (Gübre, bitkisel atık ve benzeri organik atıkların oksijensiz
ortamda fermante olması sonucu meydana gelen yanıcı gaz) enerji türünden
yararlanılmamaktadır.
B.1.7. Petrol
Uşak il sınırları içersinde petrol rezervi bulunmamaktadır.
10

B.1.8. Jeotermal Sahalar
Hamamboğazı Kaplıcası
Aksaz Hamamları
Emirfakı Hamamları
Örencik Kaplıcası
B.2. Flora ve Fauna
B.2.1. Ormanlar
Tablo 1: Uşak’taki Orman Alanlarının Yüzdeleri.
KORU
BALTALIK
VERİMLİ
ORMAN
BOZUK
ORMAN
ORM.
ALAN
OR
AÇIKLIK
ALAN
TOPLAM
ALAN
İli
NORMAL BOZUK NORMAL BOZUK
HA. HA. HA. HA. HA. HA HA % HA. HA.
UŞAK 77.186 66.314 122 76.588 77.307 142.902 220.209 220.209 338.576 558.785
% 35 30 0 35 35 65 100 39 61 100
B.2.2.Çayır ve Mera
2001 Yılı Çayır- Mera Kanunu Çalışmaları
İlimiz Merkez, Banaz, Eşme, Karahallı, Sivaslı ve Ulubey ilçelerine ait 267
köyde toplam 36.837 hektar çayır-mera alanına sahip olup, 1998 Yılında yürürlüğe
giren Mera Kanunu Uygulamaları kapsamında, kadastro çalışması tamamlanan 184
birim ile ilgili olarak 1999 yılı ve 2000 yıllarında yapılan 6 adet ihale ile 184 birimde
24.565 hektarlık alanın ihaleleri yapılmış ve 13.08.2002 tarihinde işlemleri bitirilerek
30.12.2003 tarihinde Kadastro Müdürlüklerinin kontrollerinden sonra hak edişleri
ödenerek teslim alınmıştır. Bu da toplam mera alanımızın % 67’sine, köy sayımızın
% 69’una tekabül etmektedir. Son üç ihale ile ilgili olarak 253.353.750.000.TL.
ödenmiştir. 2003 yılında Mera Özel Ödeneğinden toplam 254.211.850.000.TL.
harcama yapılmıştır.
1999 ve 2000 yılında ihalesi yapılan 184 birime ilave olarak 2001 yılında 5 ,
2002 yılında ise 8 Köyün Kadastro Müdürlüklerince kadastro çalışması tamamlanmış,
2003 yılında Kadastro Müdürlüklerince programa alınan 5 köyden 3’ünde mera tespit
çalışmaları tamamlanmış, diğer 2 köyde ise mera tespit çalışmaları devam
etmektedir. 2000 yılında ihale edilen 15 köyün 5’ inde mera olmaya uygun 26,3
hektar alan 5/b kapsamında değerlendirilmiş, 2001, 2002, 2003 yıllarında ise Merkez
Altıntaş, Eynihan, Ciğerdede, Hocalar, ve Banaz ilçesi Hallaçlar köylerinde toplam
80,8 hektar alan yeni ihalede ölçtürülmek üzere 5/b kapsamında değerlendirildi.
Sivaslı İlçesi Akarca Köyünde tescil harici bırakılan 150 hektarlık alanın mera vasfıyla
tescili Kadastro Müdürlüğünce yapıldı. Ayrıca Merkez Ulucak Köyünde 157,27
hektar ve Ulubey ilçesi B.Kayalı köyünde 3 hektarlık mera alanının tespiti Kadastro
Müdürlüklerce yapılmıştır.
İlimiz Merkez, Banaz, Eşme, Sivaslı, Karahallı ve Ulubey ilçelerine ait mera
alanları ile ilgili, Müdürlüğümüze verilen tecavüz dilekçelerine ait gerekli işlemler
yapılmaktadır.
11

Merkez ve Banaz, ve Ulubey ilçesine ait toplam 12 köyde toplam 142 dekarlık
mera alanının vasıf değişikliği işlemleri yapıldı. D.S.İ ve TEİAŞ.tan ot geliri olan
9.976.920.000 TL.'nin mera gelir hesabına yatırılması sağlandı. Sivaslı ilçesi
Pınarbaşı Belediyesine ait vasıf değişikliği işlemleri devam etmektedir.
Merkez, Banaz ve Eşme İlçelerinden gelen göçerlerin mera kiralama
dilekçeleri değerlendirilmiştir.
2000 yılında ihalesi yapılan Uşak İli Merkez, Banaz, Eşme, Karahallı, Sivaslı
ve Ulubey ilçelerine ait 3 ihaleyi alan firmanın yaptığı işler ile ilgili kontrol
işlemlerine 2003 yılında da devam edilerek, Kadastro Kontrollerinin
tamamlanmasından sonra kabulleri yapıldı ve hakedişleri düzenlendi.
Tablo 2: Mera İhaleleri
Toplam Köy Sayısı 267
İhalesi Yapılan Köy Sayısı 184
İhalesi Yapılmayan Köy Sayısı 83
Merası Olmayan Köy Sayısı 50
Kadastro Müd.Tarafından Çalışması Devam Eden Köy Sayısı 5
Kadastro Müd. Tarafından Çalışması Bitirilen Köy Sayısı 13
Kadastrosu Yapılmayan Köy Sayısı 15
Şekil 3 : Mera İhaleleri.
GRAFİK : MERA İHALELERİ
31%
İ.Yapılan
İ.Yapılmayan
69%
Devlet İstatistik Enstitüsü rakamlarına göre Türkiye genelinde 1 Büyükbaş
hayvan birimine düşen mera alanı 20 dekar, İlimizdeki mera mevcudu ve hayvan
sayısına göre ise 5 dekardır.
1.B.B.H. BİRİMİNE DÜŞEN MERA ALANI
UŞAK 5
TÜRKİYE 20
12

Şekil. 4 : B.B.H.B.Düşen Mera Alanı.
20
15
10
5
0
1B.B.H.B.DÜŞEN MERA ALANI
S1
UŞAK
TÜRKİYE
Seriler 1
Yem Bitkileri Üretimi Geliştirme Projesi Çalışmaları
İlimiz Merkez, Banaz, Eşme, Sivaslı ve Ulubey ilçelerinde 2001 yılında seçilen
Alanyurt, Hisar, Çamyazı, Selikler, Bozkuş, Takmak, Ahmetler, Kolonkaya, Erice ve
Köseler olmak üzere 10 pilot köy kaba yem açığını kapatabilmek amacıyla yem
bitkisi ekimleri gerçekleştirilmiştir. 2001 yılında Merkez ve 5 ilçede seçilen 10 adet
pilot köyde 163 dekar yonca, 654 dekar Fiğ, 15 dekar Macar Fiği, 614 dekar silajlık
mısır, 36 dekar hayvan pancarı ekimi gerçekleştirilmiştir. Bu ekilişlerden 705 tonu
Arpa+Fiğ, 2235 tonu Mısır silajı olmak üzere 2940 ton silaj yapılmıştır.
B.2.3. Sulak Alanlar
Köy Hizmetleri tarafından sulanan saha;
Gölet
1.861 Ha.
Yerüstü Suyu 6.153 Ha.
Yer altı Suyu 116 Ha.
Toplam
8.130 Ha.
Çiftçi imkanları ile sulanan alan
DSİ tarafından sulanan alan
Toplam sulanan alan
Sulamaya elverişli saha
1.190 Ha.
2.208 Ha.
11.528 Ha.
191.449 Ha.
13

B.2.4.Endemik Bitkiler
İlimizde Acer monspessulanum Endemik Bitki olarak tespit edilmiştir.
Boyu ilimizde 3m’ye kadar gözlenmiş olup, Altıntaş köyünde
gözlenmiştir.Yaprakları üç loblu olan bir ağaçtır. Meyve kanatları arasındaki açı,dar
açı olup meyveleri, kanatların ilk oluştuğu zaman kırmızı renklidir. Yüksek rakımlarda
yetişir.
B.2.5.Fauna ve Endemik Hayvanlar
İlimizde endemik hayvan bulunmamaktadır.
B.2.6.Milli Parklar, Tabiat Parklar, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanları
Başkomutanlık Tarihi Milli Parkının bir kısmı Banaz ilçesi Büyükoturak Kasabası
sınırları içersinde kalmaktadır.
B.3. Toprak
Tablo 3 : Toprak Sınıfları ve Dağılımı
Toprak Sınıfları Alan (Ha.) Oran (%)
Alüvyal 12.824 2.4
Hidromorfik Alüvyal 311 0.0
Kolüvyal 6.554 1.2
Kahverengi Orman 214.148 40.1
KireçsizKahverengi Orman 171.493 32.1
Kestane Rengi 285 0.0
Kırmızı kestane Rengi 29.278 5.5
Kahverengi 61.944 11.2
Kireçsiz Kahverengi 7.255 1.4
Rendzina 12.992 2.4
Irmak Taşkını Yataklar 456 0.0
Çıplak Kaya 15.666 3.0
14

B.4. Su Kaynakları
B.4.1. İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar
İlimize içme suyu sağlayan kaynaklar şunlardır;
Tablo 4 : İlimize İçme Suyu Sağlayan Kaynaklar.
Adı Türü Yeri
Kapasite
si
(m3/yıl)
Kalitesi
(SKKY
Tablo-1)
Hangi
Yerleşim
Yerine İçme
Suyu
Sağladığı
Havaalanı Kuyuları Kuyu Bozkuş Köyü civarı 3.786.912
Bölme Kuyuları Kuyu Fatih Mah. 2.840.184
Kuyulardan ve
Kaynaklardan
Doğala Kuyuları Kuyu Aybey Mah. 1.262.304
pompalanan
Asfalt Şantiyesi Kuyu Gediz Kümesi 1.893.456
sular toplama
Karakol Drenajı Kaynak Karabol Köyü 1.262.304
depolarından
Çokrağan Memba Kaynak Yukarı Karacahisar 1.893.456
Şehrin tümüne
dağıtılmaktadır.
Yeraltı Su Kaynağı Kuyu Güre Kasabası 37.000 - Güre Kasabası
Çokrağan Yüzeysel İçme Yukarı Karacahisar 523.952 İçilebilir Banaz İlçesine
Suyu
Köyü-Banaz
Ulubey İçme suyu Sondaj Külçen Deresi Ulubey Uygun Ulubey-Çubuk
Dağı mahallesi
Köseler İçme suyu Sondaj Köseler Köyü Uygun Köseler Köyü
Sevindikler Mah.
Kıranköy Içme suyu Kaynak Kıranköy Uygun Kıranköy k.
Sülümenli İçme Sondaj Sülümenli Köyü Uygun Sülümenli k.
suyu
Hasköy İçme suyu Kaynak Ulaş mevkii
(Karahallı,Kırkyaren)
Uygun Hasköy k.
Kırkyaren
B.Kayallı İçme suyu Kaynak Toptaş mevkii Ulubey
Uygun B.Kayallı
sınırları
K.Kayallı İçme suyu Sondaj Kıran mevkii K.Kayallı
Uygun K.Kayallı
sınırları
İshaklar İçme suyu Sondaj Eski bağlar İshaklar k.
Sınırı
Uygun İshaklar-Yenice
Mah
Omurca İçme suyu Sondaj Kuru dere mevkii
Uygun Omurca k.
Omurca
Çardak İçme suyu Sondaj Çardak k. Uygun Çardak k.
Çırpıcılar İçme suyu Sondaj Çırpıcılar k. Uygun Çırpıcılar k.
Söğütlü k. İçme Kaynak Söğütlü k. Uygun Söğütlü k.
suyu
K.İlyaslı İçme suyu Kaynak K.İlyaslı k. Uygun K.İlyaslı k.
Akkeçili İçme suyu Sondaj Kozdağı mevkii
Uygun Akkeçili k.
Akkeçili k.
Çamdere İçme suyu Sondaj Çamdağı k. Uygun Çamdere k.
İnay İçme suyu Kaynak İnay köyü Uygun İnay köyü
Kışla k. İçme suyu Sondaj Kışla k. Uygun Kışla k.
Karacaahmet
suyu
İçme
Sondaj Karacaahmet k. Uygun Karacaahmet k.
15

Çamlıbel İçme suyu Kaynak Sülümenli k. Uygun Çamlıbel k.
Kurudere İçme suyu Kaynak Kurudere k. Uygun Kurudere k.
Hanyeri İçme suyu Kaynak Hanyeri k. Uygun Hanyeri k.
Aksaz İçme suyu Kaynak Aksaz k. Uygun Aksaz k.
Deredam ve
Bekimiş Mah.
Gümüşkol İçme Tanker_taşıma Kışla k. Uygun Gümüşkol k.
suyu
Katrancılar İçme Tanker_taşıma Bekişli k. Uygun Katrancılar k
suyu
Avgan İçme suyu Kaynak Ulubey deresi Uygun Avgan k.
Bekdemir İçme suyu Sondaj Hocalar k. Uygun Bekdemir k.
Dutluca İçme suyu Sondaj Dutluca k. Uygun Dutluca k.
Külçen İçme suyu Sondaj Külçen deresi Uygun Külçen k. -
Çalışkanlar k.
Şebeke suyu Kaynak Hocalar pınarı 250 75 m³ Beklenir
Şebeke suyu Kaynak Ulubey deresi 500(1994) 75 m³ Külçen köyü
Şebeke suyu Kaynak Cuma yolu 75 60 m³ Dutluca
Şebeke suyu Kaynak Ulubey deresi 700(1994) 75 m³ Avgan k.
Şebeke suyu Kaynak Ulubey deresi 500(1994) 75 m³ Çalışkanlar
Karahallı Kaynak Çılandır deresi T.S 20 Karahallı
Paşalar Kaynak Çılandır deresi T.S 20 Paşalar
Kavaklı Kaynak Çılandır deresi T.S 20 Kavaklı
Buğdaycı Artezyen Mezarlık Kuruçay T.S 22 Buğdaycı
Kaykıllı T.S 22 Kaykıllı
Dumanlı T.S 22 Dumanlı
Coplu T.S 22 Coplu
Çokaklı Artezyen Beneş deresi T.S 30 Çokaklı
Deli Hıdırlı Artezyen Değirmen önü T.S 26 Deli Hıdırlı
Külköy Artezyen Derincik mevkii T.S 26 Külköy
Duraklı Artezyen Derincik mevkii T.S26 Duraklı
Karbasan Artezyen Kuyu yolu T.S 26 Karbasan
Kırkyaren Artezyen Ulaş deresi Kırkyaren
Bekiköy Artezyen Eski bağlar T.S 20 Bekiköy
Alfaklar Artezyen Şerif ağa kuyusu T.S 18 Alfaklar
Karayakuplu Artezyen Şerif ağa kuyusu Karayakuplu
Sivaslı Artezyen Evrenli T.S 32 Sivaslı
Pınarbaşı beldesi Artezyen Yediahar T.S 26 Pınarbaşı
Tatar Artezyen Tatar Kogu mevkii T.S 34 Tatar
Selçikler Artezyen Cingil çayırı T.S 36 Selçikler
Eldeniz k. Artezyen İki köprü arası T.S 30 Eldeniz
Cinoğlu k. Artezyen Terzioğlu mevkii T.S 26 Cinoğlu
Hanoğlu k Kaynak Köy üstü T.S 27 Hanoğlu
Ketenli k. Kaynak Dere boyu T.S 26 Ketenlik tekeli
Horzumlar
Karaboyalık k. Artezyen Akalın mevkii T.S 38 Karaboyalık
Ercek Artezyen T.S 24 Erce
Yeni Erce k Artezyen T.S 20 Yeni Erce
Akarca k Kaynak T.S 32 Akarca
16

Özbeyli k Kaynak T.S 21 Özbeyli
Salmanlar k Artezyen Çayır mevkii T.S 44 Salmanlar
Samatlar k Artezyen Akçapınar T.S 22 Samatlar
Kökez Artezyen Pınar mevkii T.S 28 Kökez
Sazak k Kaynak Selçikler yolu T.S 22 Sazak
Azizler Artezyen Şirşir T.S 29 Azizler
Yayalar beldesi Artezyen T.S 24 Yayalar
Ağaçbeyli beldesi Artezyen Çivril yolu altı T.S 26 Ağaçbeyli
Hacım Artezyen Uşak yolu T.S 32 Hacım
Güllü deresi grup Kapitaj Güllü bağırsak deresi 7 lt/sn Uygun Eşme ve güllü
içme suyu
beldesi
Güllübağ içme suyu Sondaj Kayalı deresi Uygun Güllübağ ve
Kayalı k
Camili grup içme Sondaj Camili Uygun Camili ve
suyu
Kocabey k.
Takmak göleti Yüzeysel Takmak yöresi Uygun Takmak,
arıtma suyu
Dereköy ve
Kıranköy
Yeleğen içme suyu Sondaj Yeleğen deresi Uygun Yeleğen
Eşmetaş içme suyu Sondaj Eşmetaş Uygun Eşmetaş
Balabancı içme Sondaj Balabancı Uygun Balabancı k
suyu
Keklikli içme suyu Sondaj Keklikli k Uygun Keklikli k
Yeşilkavak içme Kapitaj Yeşilkavak Döven
Uygun Yeşilkavak köyü
suyu
mevkii
Ağabey içme suyu Sondaj Ağabey Uygun Ağabey k
Kayapınar içme Sondaj Kayapınar deresi Uygun Kayapınar köyü
suyu
Konak içme suyu Sondaj Konak Uygun Konak köyü
Narlı içme suyu Sondaj Narlı Uygun Narlı
Ahmetler içme suyu Sondaj Hayribey mevkii Uygun Ahmetler beldesi
Kolankaya içme Sondaj Kolankaya deresi Uygun Kolankaya
suyu
Gedikler içme suyu Sondaj Gedikler Uygun Gedikler k
Gökçukur içme suyu Sondaj Gökçukur Uygun Gökçukur
Emirli içme suyu Sondaj Emirli Uygun Emirli k
Karaahmetli grup Sondaj Karaahmetli Uygun Karaahmetli ve
içme suyu
Şehitli köyü
Davutlar içme suyu Kaynak Davutlar Uygun Davutlar
Caberler Kaynak Caberler Uygun Caberler
Bozlar Kaynak Bozlar Uygun Bozlar
Yaylaköy içme suyu Kaynak Yaylaköy Uygun Yaylaköy
Güneyköy içme Kaynak Güneyköy Uygun Güneyköy
suyu
Cevizli içme suyu Kaynak Cevizli Uygun Cevizli
Hardallı Kaynak Hardallı Uygun hardallı
Dereli içme suyu Kaynak Dereli Uygun Dereli k
Manavlı içme suyu Kaynak Manavlı Uygun Manavlı k
Kazaklar içme suyu Kaynak Kazaklar Uygun Kazaklar
Yeniköy içme suyu Kaynak Yeniköy Uygun Yeniköy
Kandemirler
suyu
içme
Kaynak Kandemirler Uygun Kandemirler
17

Poslu içme suyu Kaynak Poslu Uygun Poslu
Araplar içme suyu Kaynak Araplar Uygun Araplar
İsalar içme suyu Kaynak İsalar Uygun İsalar
Bekişli içme suyu Kaynak Bekişli Uygun Bekişli
Karacaömerli içme Kaynak Karacaömerli Uygun Karacaömerli
suyu
Akçaköy içme suyu Kaynak Akçaköy Uygun Akçaköy
Saraycık içme suyu Kaynak Saraycık Uygun Saraycık
Aydınlı içme suyu Kaynak Aydınlı Uygun Aydınlı
Cemalçavuş içme Kaynak Cemalçavuş Uygun Cemalçavuş
suyu
Günkaya içme suyu Kaynak Günkaya Uygun Günkaya
Hamamdere içme Kaynak Hamamdere Uygun Hamamdere
suyu
Köylüoğlu içme suyu Kaynak Köylüoğlu Uygun Köylüoğlu
Uluyayla içme suyu Kaynak Uluyayla Uygun Uluyayla
Karabacaklı içme Kaynak Karabacaklı Uygun Karabacaklı
suyu
Dervişli içme suyu Kaynak Dervişli Uygun Dervişli
Armutlu içme suyu Kaynak Armutu Uygun Armutlu
Oymalı içme suyu Kaynak Oymalı Uygun Oymalı
Alahabalı içme suyu Kaynak Alahabalı Uygun Alahabalı
Eşmeli içme suyu Kaynak Eşmeli Uygun Eşmeli
Çaykışla içme suyu Kaynak Çaykışla Uygun Çaykışla
T.S : Toplam Sertlik
B.4.2.Yer altı Su Kaynakları
Tablo 5 : 1990-2002 Yılları arasında açılmış sondaj kuyuları listesi
MOTOPOM
AÇILDIĞI VERİM İŞLETMEYE PROJE
NO İLÇESİ ÜNİTESİ
P
YIL Lt/Sn. AÇILDIĞI YIL MONTAJLI
1 Merkez Çınarcık Grb. 1990 Kuru Yok -
2 Merkez Kalfa Köyü 1990 7 1991 Var x
3 Merkez Doğancık 1990 15 1992 Var x
4 Merkez Kuyucak Köyü 1991 3 1993 Var x
5 Merkez Ortabağ 1991 5 1995 Var x
6 Merkez Mollamusa Grb. 1991 Kuru Yok -
7 Merkez Karlık 1991 Kuru Yok -
8 Merkez Yeniköy Grb 1992 10 2000 Var x
9 Merkez Köy Hizm. İl Müd. 1993 4 1994 Var x
10 Merkez Karahasan 1993 5 1993 Var x
11 Merkez Çatalbayır 1993 Kuru Yok -
12 Merkez Kısık-Kargılar 1993 6 2000 Var x
13 Merkez İkisaray 1990 12 1997 Var x
14 Merkez Çınarcık-ÜrünköyGrb. 1993 2 1996 Var x
15 Merkez Derbent-Ortaburun Mh. 1993 13 Var -
16 Merkez Bozkuş 1994 13 2001 Var x
18

17 Merkez Kaşbelen Asfalt Şant. 1994 8 1999 Var x
18 Merkez Çarıkköy 1994 11 1994 Var x
19 Merkez İkisaray 1994 Kuru Yok -
20 Merkez Eynehan Köyü 1994 14 1994 Var x
21 Merkez Dağyenice 1995 Kuru Yok -
22 Merkez Çevreköy 1994 5 1997 Var x
23 Merkez Köy Hizm. İl Müd. 1994 0,8 1994 Var x
24 Merkez Askerlik Şb. Baş. 1995 Kuru Yok -
25 Merkez Aşağı Karacahisar 1995 Kuru Yok -
26 Merkez Koyunbeyli-Altınbaşak 1995 9 1995 Var x
27 Merkez Sarıdere 1995 5 2001 Var x
28 Merkez Buğdaylı-Ormandamı 1995 2 1995 Var x
29 Merkez Beylerhan 1995 8 1996 Var x
30 Merkez Güvem Gölet Tes. 1996 8 Var -
31 Merkez Karakuyu Grb. 1995 12 1996 Var x
32 Merkez Çatalbayır Köyü 1996 Kuru Yok -
33 Merkez Kediyünü 1996 10 1998 Var x
34 Merkez Demirören 1996 13 1997 Var x
35 Merkez Paşacıoğlu 1996 Kuru Yok -
36 Merkez Selvioğlu-Çuhadarlar 1996 1,5 Var -
37 Merkez Dağdemirler 1997 1,5 Var -
38 Merkez Kırka 1997 3 1998 Var x
39 Merkez İkisaray 1997 7 1997 Var x
40 Merkez Jandarma Alay Kom. 1997 11 1997 Var x
41 Merkez Çatalbayır 1997 6 Var -
42 Merkez Köy Hizm. İl Müd. 1997 10 1998 Var x
43 Merkez Derbent 1998 11 1998 Var x
44 Merkez Gökçedal 1998 Kuru Yok -
45 Merkez Karaköse 1999 2 Var -
46 Merkez Yapağılar 1999 5 2000 Var x
47 Merkez Karlık 1999 6,5 2000 Var x
48 Merkez Çamyuva 2002 7,5 Var
49 Merkez Yaşamışlar 2002 - Yok
50 Merkez Zahman 2002 6,5 Var
51 Merkez Elmacık YYY. 2002 3 Yok
52 Merkez Halilefendi Çiftliği 2002 7 Yok
53 Merkez Muharremşah-İspiroğlu 2002 4 Yok
54 Merkez Paşacıoğlu 2002 Kuru Yok
55 Merkez Yapağılar YYY. 2002 Kuru Yok
56 Merkez Dağyenice 2001 Kuru Yok -
57 Merkez Köprübaşı 2001 3 Yok -
58 Banaz Ovacık 1990 Kuru Yok -
59 Banaz Ovacık 1991 Kuru Yok -
60 Banaz Hasanköy 1993 10 1996 Var x
61 Banaz Nohutova İstasyon Mah. 1993 15 Var -
19

62 Banaz Kızılcaören-Kuşdemir 1995 20 Var -
63 Banaz Alaba 1994 Kuru Yok -
64 Banaz Küçükler 1995 5 1996 Var x
65 Banaz Bahadır-Değirmen Mah. 1995 1 1996 Var x
66 Banaz Corum 1995 7 1995 Var x
67 Banaz Yeşilyurt 1996 15 1998 Var x
68 Banaz Derbent 1996 15 1997 Var x
69 Banaz Reşadiye 1996 Kuru Yok -
70 Banaz Baltalı 1997 Kuru Yok -
71 Banaz Düzlüce 1997 10 1998 Var x
72 Banaz Kaplangı-1 1997 Kuru Yok -
73 Banaz Susuz 1997 10 2001 Var x
74 Banaz Banazköy 1998 11 Var -
75 Banaz Güllüçam 1998 3 Var -
76 Banaz Ulupınar-Fakıdamı Mh. 1998 5 Var -
77 Banaz Düzkışla 1998 1,5 Var -
78 Banaz Ulupınar 1999 6 Var -
79 Banaz Karaköse 1999 Kuru Yok -
80 Banaz KH. Banaz Bakımevi 2001 1,5 Yok -
81 Banaz Ovacık 2001 2 Var -
82 Banaz Ahat 2001 11 Yok -
83 Banaz Baltalı 2002 Kuru Yok
84 Banaz Muratlı 2002 Tec.Yapılmadı Yok
85 Eşme Poslu Grb.(Karaahmetli) 1994 5,5 2001 Var x
86 Eşme Poslu Grb. (Yeniköy) 1994 15 2001 Var x
87 Eşme Poslu Grb. (Kazaklar) 1994 8 2001 Var x
88 Eşme Cevizli Grb. (Dereli) 1995 Kuru Yok -
89 Eşme Balabancı 1994 Kuru Yok -
90 Eşme Bozlar 1995 2,5 2001 Var x
91 Eşme Kayalı 1994 2 Var -
92 Eşme Cemalçavuş 1994 Kuru Yok -
93 Eşme Katrancılar Grb-1(Kışla) 1995 20,4 2001 Var x
94 Eşme Katrancılar Grb-2(Kışla) 1995 20,4 2001 Var x
95 Eşme Alahabalı Grb. 1995 Kuru Yok -
96 Eşme K. H. Eşme Bakımevi 1997 2,5 1997 Var x
97 Eşme Ağabey 1997 Kuru Yok -
98 Eşme Armutlu 1999 3 İçilmez -
99 Eşme Ağabey 1999 2 Var -
100 Eşme Armutlu 2001 4 Yok -
101 Eşme Kıranköy 2001 6 Yok -
102 Eşme Güllübağ 2002 2,5 Yok
103 Eşme Güney 2002 1 İçilmez
104 Karahallı Buğdaylı Grb. 1993 17 1996 Var x
105 Karahallı Külköy 1995 20 1996 Var x
106 Karahallı Paşalar 1999 Kuru Yok -
20

107 Karahallı Delihıdırlı 2000 Kuru Yok -
108 Karahallı Delihıdırlı 2002 9 Var
109 Karahallı Kırkyaren 2002 Kuru Yok
110 Sivaslı Yeni Erice 1991 8 1994 Var x
111 Sivaslı Budaklar 1992 Kuru Yok -
112 Sivaslı Pınarbaşı 1993 4 1996 Var x
113 Sivaslı Azizler 1993 9 1993 Var x
114 Sivaslı Budaklar 1993 20 Var -
115 Sivaslı Hacim 1993 2,5 1993 Var x
116 Sivaslı Salmanlar 1995 Kuru Yok -
117 Sivaslı Hanoğlu 1995 Kuru Yok -
118 Sivaslı Karaboyalık 1996 4 1996 Var x
119 Sivaslı Akarca-Salmanlar Grb. 1996 11 Var -
120 Sivaslı Eldeniz 1997 7 1997 Var x
121 Sivaslı Sazak 1997 6 Var -
122 Sivaslı Özbeyli 1998 13 Var -
123 Sivaslı Hanoğlu 1998 3 Var -
124 Sivaslı Cinoğlu 2002 2 Yok
125 Ulubey İshaklar 1990 Kuru Yok -
126 Ulubey Küçükkayalı 1991 1,8 1995 Var x
127 Ulubey Çamlıbel 1992 3 1993 Var x
128 Ulubey İshaklar 1992 2,5 1992 Var x
129 Ulubey Çardak 1992 Kuru Yok -
130 Ulubey Gedikler 1992 4 İçilmez -
131 Ulubey Çardak 1993 5 1995 Var x
132 Ulubey Büyük Kayalı 1992 Kuru Yok -
133 Ulubey Çamlıbel 1993 6 İçilmez -
134 Ulubey Gümüşkol 1993 Kuru Yok -
135 Ulubey Köseler 1991 2,8 1993 Var x
136 Ulubey Küçükkayalı 1996 Kuru Yok -
137 Ulubey Sülümenli 1995 6 İçilmez -
138 Ulubey Küçükkayalı 1 1997 Kuru Yok -
139 Ulubey Küçükkayalı 2 1997 Kuru Yok -
140 Ulubey Çırpıcılar 1997 1 1999 Var x
141 Ulubey Omurca 1997 5 1997 Var x
142 Ulubey Köseler 1997 6 1998 Var x
143 Ulubey İnay Merdivenli Mah. 1998 Kuru Yok -
144 Ulubey Büyük Kayalı 1993 5 1995 Var x
145 Ulubey Büyük Kayalı-1 1999 Kuru Yok -
146 Ulubey Büyük Kayalı-2 1999 7 Var -
147 Ulubey Kıranköy 1999 7 2000 Var x
148 Ulubey Aksaz 1999 4 2000 Var x
149 Ulubey Dutluca 2001 6 2001 Yok x
150 Ulubey Gedikler 2001 4 Yok -
151 Ulubey İnay-Merdivenli Mah. 2002 Tec.Yapılmadı Yok
21

B.4.3. Akarsular
İlimiz sınırları içersinde 2 adet akarsu bulunmaktadır;
1-Banaz çayı 24 nolu kapı çıkışında debi ölçümü yapılmış ve aşağıdaki sonuçlar DSİ
tarafından ölçülmüştür.
a) 21/10/1998 tarihinde debisi 2.287 m 3 /sn’ dir.
b) 09/04/1999 tarihinde debisi 23.496 m 3 /sn’dir.
c) 06/10/1999 tarihinde debisi 3.170 m 3 /sn’dir.
d) 23/02/2000 tarihinde debisi 16.283 m 3 /sn’dir.
e) 12/10/2001 tarihinde debisi 2.656 m 3 /sn’dir.
f) 20/03/2001 tarihinde debisi 5.059 m 3 /sn’dir.
2-Gediz Nehri 15/01/1995 tarihinde yapılan anlık en çok akım değeri 153 m 3 /sn’dir.
01/10/1994 anlık en az akım değeri 0.003 m 3 /sn’dir.
B.4.4. Göller ve Göletler
Tablo 6 : İlimiz Sınırları İçersinde Bulunan Göletler.
ADI YERİ
BRÜT
S. YILLIK SU
ÜZERİNDE
ALANI
DERİNLİK DEPOLAMA
ALANI VERİMİ
BULUNDUĞU
(Dekar)
(M) HACMİ
(Dekar) (M 3 /yıl)
DERELER
(M 3 )
Göğem Merkez 615 7080 6.600.000 17 3.824.000 Kusura Deresi
Baltalı Banaz 125 1650 760.000 17 637.925 Taşkesen
Kuşdemir Banaz 125 1322 1.505.400 17,5 1.083.112 Sulu Dere
Kızılhisar Banaz 150 1244 2.122.300 17 926.450 Düden
Dümenler Banaz 280 309 1.850.000 23,9 1.850.000 Çağlak
Yenice Banaz 132 1353 850.000 18,6 850.000 Böğürtlen Dere
Allahabalı Eşme 400 4640 4.808.000 29,1 3.220.000 Karaöz Dere
Takmak Eşme 235 1642 1.076.583 15 1.076.000 Topaklı
Güllübağ Eşme 75 İnş.Hali 225.000 17 375.000 ________
Poslu Eşme 68 İnş.Hali 183.000 15 225.000 Kanlıgöl Deresi
Yeleğen Eşme 81 1800 563.528 20 550.750 Göynük Dere
Yeşilkavak Eşme 85 970 1.279.000 20 868.848 KatranOcağı Deresi
Bütün göletler yağışlarla beslenmektedir.
22

Tablo 7 : Göller İçersine Bırakılan Balık Cins ve Miktarları.
Rezervuar
adı
İlçesi Belde/Köyü Alan(ha) Su Derinliği(Min-Max) Tipi
Talep Edilen
Miktar ve Cinsi
DÜMENLER BANAZ DÜMENLER _ 3 m.-15 m. Sulama 1000 Yavru Sazan
ALAHABALI EŞME ALAHABALI _ 3 m.-15 m. Sulama 1000 Yavru Sazan
BELKAYA MERKEZ BELKAYA _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
KAPANCIK MERKEZ KAPANCIK _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
KARABEYLİ MERKEZ KARABEYLİ _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
PAŞACFIK BANAZ PAŞACIK _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
SARAYCIK EŞME SARAYCIK _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
İSALAR EŞME İSALAR _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
AYDINLI EŞME DÜZKÖY _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
GÜMÜŞKOL ULUBEY GÜMÜŞKOL _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
GEDİKLER ULUBEY GEDİKLER _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
GEDİKLER ULUBEY ÇUKUR Mah. _ 2 m.-5 m. H.İ.S. 500 Yavru Sazan
B.5. Mineral Kaynaklar
B.5.1. Sanayi Madenleri
1-Sivaslı-Eldeniz-Gökçebel Asbest Yatağı: 100.000 ton asbest toprağı ve lifi tespit
edilmiştir.NE-SW yönünde 2300 m uzunluk ve ortalama 200 m genişlikte
epimetamorfik(klorit-tremolit-aktinolit şist) zonu içinde 6 cm kalınlığında tremolit
asbest damarı bulunmaktadır.
2-Sivaslı-Pınarbaşı-Akdere Asbest Yatağı: Kristalin kalkerler içinde cevherli zon
uzunluğu 1000 m,ortalama kalınlığı 6 m ve derinliği 20 metredir..Rezerv 3000 ton
civarındadır.
3-Banaz-Çöğürlü-Ulupınar Asbest Yatağı: Rezerv durumu tespit edilmemiştir.
4-Karahallı-Dumanlı köyü-İmamboğazı Zuhuru: 6 m genişlik 100 metre uzunluktaki
klorit-tremolit-aktinolit şist zonunda tremolit-asbest zuhurları bulunmaktadır.Rezerv
tespiti yapılamamıştır.
23

5-Merkez – Karaçayır Kaolen Yatağı: Karaçayır sahasında yaklaşık 800.000 ton
görünür kaolen rezervi, Karaağaç sahasında 1.500.000 ton görünür kaolen rezervi
bulunmaktadır. İlimizde toplam olarak 2.300.000 ton görünür kaolen rezervi vardır.
Cevher doğal olarak düşük alüminalı yer karosu imaline elverişlidir.
6-Banaz Hallaçlar Kaolen Yatağı: Kaolinize zonlar bantlı görünümlü, grimsi mor yer
yerde pembemsi renklerdedir. 100.000 ton işletilebilir, 300.000 ton jeolojik kaolen
rezervi belirlenmiştir.
7-Uşak Merkez Aşağı Eğlence Talk Yatağı: Zonun uzunluğu 100 m, genişliği 15 m,
kalınlığı 10 m ‘dir. 42.900 ton görünür rezervi hesaplanmıştır.
B.5.2. Metalik Madenler
1-Banaz-Murat Dağı-Balkantepe Yöresi Bakır-Çinko-Kurşun-Antimuan-Civa-
Arsenik yatak ve zuhurları: Rezerv durumu tespit edilememiştir.
2-Murat Dağı-Baltalı-Comburt Civa Yatağı: Sahanın görünür rezervi 869.000
ton,muhtemel rezervi 535.000 tondur.
3-Banaz Yaşamışlar Civa Yatağı:Rezerv durumu tespit edilememiştir.
4-Nadara Köyü (Gökçedal)-Şıbılık Dere Demir Yatağı: Rezerv 7.830 ton olup 2
küçük işletmede üretim yapılmaktadır. Yıllık üretim 130-150 ton civarındadır.
5-Banaz Kızılcaören Demir-Manganez Yatağı: Rezerv durumu tespit edilememiştir.
6-Banaz İlçesi, Kızılcaören Köyü Demir Madeni:Toplam rezerv 1.500.000 ton.
Sertliği 1-5.5, yoğunluğu 4.5-5 gr/cm 3 .
7-Ulubey İlçesi, Gümüşkol yakınlarında Altın Madeni: Rezervi 132.000.000 Ton.
Tenörü:1,23 gr/ton, Gümüş için 0,9 gr/ton. Yıllık üretim 6.5-10 milyon ton.Ocak ömrü
17 yıl olarak düşünülmektedir.
B.5.3. Enerji Madenleri
1-Uşak-Banaz-Kuşdemir Kömür Sahası: Rezerv tespit edilememiştir.
2-Uşak–Banaz–Büyükoturak Sahası: Ekonomik olarak fazla rezerv beklenmemekle
beraber rezerv tespit edilememiştir.
3-Banaz Hallaçlar Kömür Zuhuru: Yanal devamlılığı oldukça az olup, rezerv tespit
edilememiştir.
4-Merkez İlyaslı Kocakuz Mevkii Kömür Zuhuru: Yersel bir oluşum olup
ekonomik değeri yoktur.
5-Güre Fakıllı Uranyum Yatakları: Görünür rezerv 510 ton’dur.
24

B.5.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Kaynaklar
Tablo 8 : Taş Kum Çakıl Ocakları Adresleri ve Listesi
SIRA NO
OCAK SAHİBİNİN
ADI VE SOYADI
BULUNDUĞU YER
OCAĞINCİNSİ
1 Doğsan Tic.Ltd.Şti Merkez Dertbent Köyü Kum-çakıl
2 Cemil Pakdemir Merkez Kayaağıl Köyü Taşocağı
3 Ali Ayyıldız Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı
4 İsmail Şahin Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı
5 Oktaş Okkaoğlu Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı
6 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Kum-çakıl
7 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Kum-çakıl
8 Oktaş Okkaoğlu Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Kırmataş –Mıcır
9 İnci Kum Merkez Alanyurt Köyü Kum-çakıl
10 Özay Kum Çakıl Merkez Güre Kasabası Kum-çakıl
11 Usaş Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl
12 Ali Yılmaz Merkez Yenişehir Kum-çakıl
13 Atilla Yaşar Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl
14 Sami İlarslan Merkez Güneli Köyü Kum-çakıl
15 Tahir Gün Merkez Ulucak Köyü Kum-çakıl
16 İsrafil Furtana Kayalı Köyü Eşme Kum-çakıl
17 Mehmet Erbilgin Çokaklı Köyü Karahallı Delikli Taş
18 Devlet Su İş. 23. Şb.Müd. Banaz İlçesi Kozveren Dağı Taş ocağı
19 Devlet Su İş. 23. Şb.Müd. Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl
20 Uşak Belediyesi Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı
21 Köy Hizmetleri Müdürlüğü Eşme İlçesi Kolonyaka Köyü Taş ocağı
22 Karayolları 2. Böl.Müd.İzmir Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Taş ocağı
KAYNAKLAR
Kaymakamlıklar
Orman İşletme Müdürlüğü
Özel İdare Müdürlüğü
Tarım İl Müdürlüğü
Uşak İli Turizm Envanteri Ve Turizm Geliştirme Planı, Aralık 1993
25

C. Hava ( ATMOSFER VE İKLİM)
C.1.
İklim ve Hava
C.1.1.
Doğal Değişkenler
C.1.1.1. Rüzgar
Tablo 9 : Meteorolojiden alınan Rüzgar Verileri.(2003)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Saat 07 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,5 1,7 1,4 1,2 1,0 1,4 1,4 1,4 1,2 1,2 1,5 1,3 1,3
Saat 14 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 2,5 3,2 2,9 3,1 2,8 2,5 3,0 2,4 2,9 2,8 2,1 2,0 2,7
Saat 21 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,5 2,4 2,0 1,9 1,6 2,1 2,8 2,1 1,9 1,4 1,4 1,6 1,9
Ort Rüzgar Hızı(m/sn) 1 1,8 2,4 2,1 2,1 1,8 2,0 2,4 2,0 2,0 1,8 1,7 1,7 2,0
En Hızlı Esen Rüzgar Yönü 1 SSW S NNE WSW S SSE NW W SW SW SSE W SSW
En Hızlı Esen Rüzgar Hızı (m/s) 1 23,1 21.1 15.8 19.1 12.8 10.4 12.6 11.0 15,1 17.8 13,1 12.6 23.1
Ort. Fırt. Gün S.
(Rüz. Hızı>=17.2m/s) 1 1.0 2.0 1.0 1.0 5,0
Ort. Kuv. Rüz. Gün Say.
(Rüz. Hızı 10.8-17.1 m/s) 1 3.0 4.0 5.0 4.0 5.0 2.0 2,0 4.0 9.0 2,0 2.0 42,0
N Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 6 5 6 6 9 9 8 9 14 22 10 104
N Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 0.8 2.4 1.8 2.2 2.2 2.8 1.5 1.6 1.0 1.2 1.8 1.6
NNE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 13 18 13 17 16 24 22 16 16 18 19 195
NNS Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.2 3.4 2.5 1.5 0.9 2.5 2.7 1.8 1.6 1.2 1.4 1.6 1.9
NE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 4 3 2 5 9 2 8 4 8 3 3 2 53
NE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 0.8 2.3 2.9 1.4 2.0 2.4 3.4 1.9 1.8 2.2 2.7 1.6 2.1
ENE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 8 19 8 5 15 7 10 14 8 5 2 11 112
ENE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.3 2.3 2.4 0.6 1.5 1.8 1.5 1.9 1.7 0.9 1.4 1.3 1.8
E Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 13 11 9 3 14 14 9 11 9 4 6 5 108
E Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.6 2.0 1.9 1.4 1.8 2.4 2.4 2.6 2.7 1.5 2.9 1.7 2.1
ESE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 6 7 4 5 7 13 5 8 3 4 3 13 78
ESE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.5 2.0 2.0 1.6 2.0 1.6 1.6 2.3 1.9 1.4 1.3 1.6 1.7
SE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 7 4 5 1 2 7 2 1 1 3 33
SE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.0 0.9 1.4 3.8 0.4 1.4 2.7 1.4 0.6 2.0 1.4
SSE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 13 4 7 6 4 2 3 3 1 3 4 13 63
SSE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.2 4.3 2.4 2.4 2.1 2.5 1.6 1.4 2.3 1.8 1.4 2.0 2.2
S Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 7 3 2 1 1 2 2 5 23
S Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.8 3.3 2.6 2.1 0.9 0.8 1.8 1.9 2.3
SSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 4 2 1 1 4 1 2 1 2 4 2 1 25
SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 3.1 1.0 1.5 1.8 2.4 0.9 1.2 1.5 1.8 3.1 1.2 1.2 2.1
SW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 1 1 3 3 2 3 1 17
SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.3 3.3 2.4 4.6 3.2 1.9 2.8 0.6 2.7
WSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 3 3 2 7 1 3 2 2 8 12 6 1 50
26

WSW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.5 1.5 1.5 2.1 3.2 1.7 2.9 1.3 2.1 3.0 2.0 1.1 2.2
W Rüz.Esme Sayıları Topla 1 12 6 10 7 3 3 2 3 7 7 9 1 70
W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.9 2.4 2.2 3.1 3.0 3.1 2.2 3.0 3.0 3.4 2.0 2.4 2.5
WNW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 2 7 6 11 3 4 8 5 6 6 2 5 65
WNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.1 2.4 2.0 2.3 2.4 1.7 2.6 2.1 1.7 2.1 2.2 1.8 2.1
NW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 1 7 7 1 3 2 4 6 2 2 2 37
NW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.5 1.9 2.3 2.0 2.2 2.7 1.3 2.0 1.1 2.2 1.0 1.9
NNW Rüz.Esme Sayıları Topl 1 2 7 8 3 5 7 5 6 7 8 58
NNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.4 1.6 2.1 1.5 1.2 2.3 1.6 2.5 1.2 1.8 1.8
Meteorolojiden alınan Rüzgar Verileri.(2004)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Saat 07 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,7 1,5 1,1 1,2 1,4 0,9 1,7 1,0 1,4 1,2 1,5 1,2 1,3
Saat 14 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 2,5 2,8 2,8 2,6 2,9 2,7 2,9 2,7 2,6 2,4 2,6 1,9 2,6
Saat 21 Ort Rüzg. Hızı(m/sn) 1 1,7 1.7 1,6 1,8 1,6 1,8 2,5 2,0 2,1 1,3 1,5 1,4 1,8
Ort Rüzgar Hızı(m/sn) 1 2,0 2,0 1,8 1,9 2,0 1,8 2,4 1,9 2,0 1,6 1,9 1,5 1,9
En Hızlı Esen Rüzgar Yönü 1 SSE NE NNE S SSW SW WSW W W E S SSE SSE
En Hızlı Esen Rüzgar Hızı (m/s) 1 19,8 15.6 15.8 16.8 13.3 14.4 15.7 10.8 12,6 12.6 13,8 14.8 19.8
Ort. Fırt. Gün S.
(Rüz. Hızı>=17.2m/s) 1 1.0 1.0
Ort. Kuv. Rüz. Gün Say.
(Rüz. Hızı 10.8-17.1 m/s) 1 5.0 7.0 5.0 5.0 5.0 3.0 4.0 1,0 3.0 1.0 4,0 3.0 46,0
N Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 5 7 5 6 4 10 3 9 8 23 18 19 117
N Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.0 1.1 1.9 2.0 1.0 1.9 2.1 1.4 1.0 1.2 1.9 0.9 1.4
NNE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 11 14 11 17 8 7 15 20 13 15 17 8 156
NNS Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.0 2.3 1.6 1.6 1.9 1.4 2.5 2.1 1.7 0.9 1.9 1.0 1.8
NE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 4 3 3 4 1 8 6 2 7 4 2 44
NE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.2 1.6 3.3 1.7 0.5 1.7 1.2 1.5 1.7 2.7 0.9 1.7
ENE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 14 6 7 3 7 5 15 8 11 8 5 8 97
ENE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.2 1.8 1.9 1.6 2.0 1.4 2.2 1.7 2.8 2.4 2.2 1.7 1.9
E Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 7 3 5 9 12 8 16 3 9 5 5 9 91
E Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.1 2.7 3.1 1.5 1.6 1.2 2.9 1.5 2.4 2.5 2.0 1.6 2.1
ESE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 8 5 4 2 10 8 4 1 4 2 4 3 55
ESE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.6 1.1 2.0 1.1 1.1 1.3 2.4 4.1 2.2 1.1 1.2 2.0 1.6
SE Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 3 5 3 4 8 4 4 6 37
SE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.3 1.1 1.7 1.3 1.2 1.2 1.0 1.5 1.3
SSE Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 25 12 8 2 5 2 3 2 2 11 13 85
SSE Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.4 1.8 1.5 1.8 1.4 1.3 2.3 0.9 1.5 2.8 3.0 2.2
S Rüz.Esme Sayıları Toplamı 1 4 3 8 6 3 4 3 3 5 39
S Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.9 2.5 1.3 1.7 2.5 2.5 1.7 2.3 1.1 1.9
SSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 2 1 13 7 2 2 1 4 2 2 4 5 45
SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.7 2.4 1.6 2.2 2.3 2.1 1.2 2.1 1.1 1.3 2.0 1.2 1.7
SW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 2 1 6 4 3 1 1 2 2 2 24
SW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 13 2.3 1.9 3.3 2.5 4.1 1.2 1.5 3.2 1.3 2.3
WSW Rüz.Esme Sayıları Topla. 1 2 6 4 6 4 4 3 3 6 5 2 3 48
WSW Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.6 3.4 1.4 2.1 3.9 2.1 4.5 1.5 2.6 2.2 2.2 1.6 2.5
27

W Rüz.Esme Sayıları Topla 1 1 8 7 7 6 5 6 7 7 6 5 4 69
W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.5 2.6 2.4 2.9 2.7 2.8 2.5 2.4 2.8 1.9 1.6 2.3 2.4
WNW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 6 3 6 4 9 6 11 11 8 5 2 71
WNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 2.2 1.7 1.8 2.1 2.8 1.7 2.2 2.3 1.5 2.3 0.7 2.1
NW Rüz.Esme Sayıları Topla 1 3 3 3 3 6 2 9 1 2 1 33
NW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 1.5 1.9 2.4 2.6 2.3 1.2 2.0 1.5 2.1 1.6 2.0
NNW Rüz.Esme Sayıları Topl 1 1 6 5 3 7 8 6 11 12 10 6 5 80
NNW W Rüz. Ort. Hızı (m/s) 1 3.0 2.1 1.6 2.7 1.8 2.2 2.4 2.0 2.1 1.3 1.1 0.9 1.8
C.1.1.2. Basınç
Tablo 10: Meteorolojiden alınan Basınç Verileri.(2003)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ortalama Yerel Basınç (hPa) 1 909.1 906.3 908.6 907.4 910.2 908.9 907.3 908.6 911.1 911.1 914.0 911.0 909.5
En Yüksek Yerel Basınç (hPa) 1 917.8 918.4 917.0 919.3 918.1 914.7 909.5 913.8 916.4 915.5 919.9 919.9 919.0
En Düşük Yerel Basınç (hPa) 1 901.1 894.5 898.8 894.3 901.3 903.9 903.2 904.6 905.7 905.8 904.4 894.7 894.3
Meteorolojiden alınan Basınç Verileri.(2004)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ortalama Yerel Basınç (hPa) 1 903.4 910.8 913.2 908.7 907.8 910.0 907.9 907.8 911.8 913.3 911.4 913.8 910.0
En Yüksek Yerel Basınç (hPa) 1 914.0 917.7 921.6 916.1 912.7 913.8 913.5 912.7 916.3 915.9 918.6 921.1 921.0
En Düşük Yerel Basınç (hPa) 1 880.0 896.1 899.7 898.6 900.1 903.7 904.2 904.5 907.6 909.7 902.7 900.3 880.0
Tablo 11: 2002-2003-2004 yılları ve 52 yıllık yağışların aylara göre dağılımı
AYLAR 2002 YILI 2003 YILI 2004 YILI 52 YILLIK
(mm.) (mm) (mm) (mm) YAĞIŞ ORT.
OCAK 42,9 57,9 131,5 79,9
ŞUBAT 26,6 100,6 45,4 66,9
MART 65,2 34,1 9,4 59,6
NİSAN 102,3 104,9 65,6 42,5
MAYIS 26,2 47,6 20,3 51,9
HAZİRAN 10,1 19,0 13,4 26,0
TEMMUZ 54,0 0,0 4,2 14,0
AĞUSTOS 24,8 15,2 5,7 9,6
EYLÜL 78,8 6,6 1,6 17,3
EKİM 55,2 99,1 11,7 37,2
KASIM 61,6 28,6 79,1 55,0
ARALIK 64,1 79,3 31,7 84,2
TOPLAM 615,8 592,9 419,6 543,2
28

YILLARA GÖRE YAĞIŞ DAĞILIMI
YAĞIŞ MİKTARI (m m )
140
120
100
80
60
40
20
0
2002 YILI (mm)
2003 YILI (mm)
2004 YILI (mm)
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
52 YILLIK YAĞIŞ
ORT.
AYLAR
Şekil 5 : Tarım İl Müdürlüğünden Alınan İklim Bilgileri. (2004)
C.1.1.3.
Nem
Şekil 6 : Ortalama Nisbi Nem
Ortalama Nisbi Nem %
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ortalama Nisbi Nem %
C.1.1.4. Sıcaklık
Tablo 12 : Meteorolojiden Alınan Sıcaklık Verileri.(2003)
Rasat S.
AYLAR
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Saat 07’deki Ort. Sıcaklık © 1 4.1 -2.5 0.0 5.7 14.9 18.2 18.9 19.5 13.6 9.6 4.7 1.8 9.0
Saat 14’deki Ort. Sıcaklık© 1 8.7 2.4 8.5 13.3 23.9 27.3 29.5 31.2 24.5 19.7 14.6 7.8 17.6
Saat 21’deki Ort. Sıcaklık© 1 5.8 -0.7 3.9 8.8 16.8 21.2 23.3 24.3 17.7 13.3 7.5 3.6 12.1
Ortalama Sıcaklık© 1 6.1 -0.4 4.1 9.2 18.1 22.0 23.7 24.8 18.4 14.0 8.5 4.2 12.7
Ort. Sıcaklık>=5C Old.Gün Say. 1 22.0 2.0 13.0 26.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 29.0 26.0 14.0 285.0
Ort. Sıcaklık>=10C Old. Gün Sy.10 1.0 13.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 25.0 8.0 200.0
Ort. Yüksek Sıcaklık 1 9.8 3.5 9.6 14.7 25.2 28.5 30.5 32.2 25.3 20.9 15.3 8.7 18.7
Ort. Düşük Sıcaklık 1 3.3 -3.2 -1.1 4.0 11.3 14.0 15.5 16.6 11.4 8.2 4.2 0.8 7.1
29

En Yüksek Sıc. Günü 1 8 5 13 30 4 16 5 31 1 6 3 14 1
En Yüksek Sıc. Yılı 1 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003
En Yüksek Sıcaklık © 1 13.8 9.8 15.6 22.5 29.3 32.4 35.5 35.4 35.6 30.8 25.2 14.5 35.6
Yük. Sıc. >=30 c old. Ort. Gün. S.1 10.0 20.0 26.0 3.0 1.0 60.0
Yük. Sıc. >=25 c old. Ort. Gün. S.1 21.0 27.0 31.0 31.0 17.0 6.0 1.0 134.0
Yük. Sıc. >=20 c old. Ort. Gün. S.1 4.0 29.0 30.0 31.0 31.0 28.0 21.0 4.0 178.0
Yük. Sıc>=-0.1 c old. Ort. Gün. S.1 4.0 2.0 6.0
En Düşük Sıc. Günü 1 15 21 20 9 27 3 9 14 7 29 13 19 21
En Düşük Sıc. Yılı 1 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003
En Düşük Sıc.© 1 -4.4 -8.8 -8.0 -4.2 8.8 8.5 12.6 11.8 5.8 -0.8 -2.1 -8.2 -8.8
Dus Sıc

En düşük 20 cm Top. Sıc (C) 1 3,7 0,6 0,7 7,3 15,8 17,9 25,7 25,6 20,0 9,4 8,4 2,6 0,6
Ort 50 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 7,2 5,1 6,0 10,2 17,5 21,2 25,3 26,3 23,6 19,1 12,5 8,2 15,2
En Düşük 50 cm Top. Sıc (C 1 6,1 3,4 3,4 8,4 13,4 17,5 23,9 25,6 21,5 12,1 10,5 6,1 3,4
Ort 100 cm Top. Sıcaklığı (C) 1 8,4 7,0 6,6 9,7 14,8 18,4 22,5 24,3 23,4 20,3 14,9 10,7 15,1
En Düşük 100 cm Top. Sıc(C) 1 7,79 5,6 5,6 7,7 11,5 16,4 20,8 23,6 22,0 17,4 12,8 8,7 5,6
Günlük Ort. Güneşlenme Süresi
(Saat,dakika) 1 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00 00:00
Günlük Ort. Güneşlenme Şid.
(cal/cm^2.dak.) 1 0.00
Aylık En Yük. Güneşle. Şid.
(cal/cm^2.dak.) 1
Meteorolojiden Alınan Sıcaklık Verileri.(2004)
Rasat S.
AYLAR
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Saat 07’deki Ort. Sıcaklık © 1 -0.3 -0.8 2.5 7.8 11.9 16.3 19.2 17.3 14.3 10.1 4.8 1.3 8.7
Saat 14’deki Ort. Sıcaklık© 1 3.6 6.3 12.5 15.7 20.1 24.9 29.9 28.5 27.1 21.7 12.7 8.6 17.6
Saat 21’deki Ort. Sıcaklık© 1 1.0 2.4 6.9 10.1 14.4 19.6 23.7 22.0 19.5 14.1 7.0 3.5 12.0
Ortalama Sıcaklık© 1 1.3 2.6 7.2 10.9 15.2 20.1 24.1 22.4 20.1 15.0 7.9 4.2 12.6
Ort. Sıcaklık>=5C Old.Gün Say. 1 8.0 10.0 23.0 30.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 21.0 14.0 290.0
Ort. Sıcaklık>=10C Old. Gün Sy.1 3.0 7.0 19.0 30.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 15.0 227.0
Ort. Yüksek Sıcaklık 1 5.0 7.5 13.7 16.9 21.3 26.6 30.8 29.5 27.6 22.2 13.6 9.2 18.7
Ort. Düşük Sıcaklık 1 -1.9 -1.8 1.3 5.4 8.4 12.6 15.9 14.7 12.2 9.2 3.5 0.5 6.7
En Yüksek Sıc. Günü 1 15 29 28 11 29 14 11 27 29 18 2 3 7
En Yüksek Sıc. Yılı 1 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004
En Yüksek Sıcaklık © 1 10.8 17.0 21.7 26.0 26.4 32.0 35.0 33.2 32.1 26.0 26.0 15.2 35.0
Yük. Sıc. >=30 c old. Ort. Gün. S.1 3.0 23.0 15.0 10.0 51.0
Yük. Sıc. >=25 c old. Ort. Gün. S.1 2.0 1.0 20.0 30.0 31.0 24.0 2.0 1.0 111.0
Yük. Sıc. >=20 c old. Ort. Gün. S.1 2.0 5.0 21.0 30.0 31.0 31.0 28.0 25.0 9.0 182.0
Yük. Sıc>=-0.1 c old. Ort. Gün. S.1 7.0 2.0 1.0 10.0
En Düşük Sıc. Günü 1 24 15 7 4 20 1 17 25 12 4 27 16 15
En Düşük Sıc. Yılı 1 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004
En Düşük Sıc.© 1 -11.8 -15.0 -7.1 -2.7 2.8 7.4 12.0 10.0 5.6 5.80 -8.2 -7.7 -15.0
Dus Sıc

Dus Sıc

Şekil 7 : Uşak Sıcaklık Grafiği.
UŞAK SICAKLIK GRAFİĞİ
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
-10,0
Ocak
Ortalama
Sıcaklık C°
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
En Düşük
Sıcaklık C°
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
En Yüksek
Sıcaklık C°
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
C.1.1.5. Buharlaşma
Tablo 13 : Meteorolojiden Alınan Buharlaşma Verileri.(2003)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ortalama Buharlaşma (mm) 1 12.6 205.4 243.2 304.5 302.1 214.4 117.6
Günlük En Çok Buharlaşma (mm)1 0.0 0.0 0.0 3.8 12.52 11.0 11.7 12.6 10.5 6.5 0.0 0.0 12.0
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ortalama Buhar Basıncı 1 7.2 4.4 5.1 7.7 10.7 12.4 13.4 12.9 11.1 9.5 7.6 6.4 9.0
Saat 07 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 84 81 76 81 67 63 62 56 71 79 83 85 74
Saat 14 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 65 58 47 52 35 33 33 28 36 41 46 61 44
Saat 21 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 79 74 62 67 58 49 46 42 54 60 71 79 61
Ortalama Bağıl Nem (%) 1 76 71 62 66 54 48 47 42 54 60 67 75 60
En Düşük Bağıl Nem (%) 1 45 31 22 29 21 25 22 13 19 20 30 35 13
Meteorolojiden Alınan Buharlaşma Verileri.(2004)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ortalama Buharlaşma (mm) 1 167.1 210.0 288.8 234.4 207.0 142.2 50.5
Günlük En Çok Buharlaşma (mm)1 0.0 0.0 0.0 0.0 7.8 9.6 11.9 10.0 10.0 9.4 4.6 0.0 11.0
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ortalama Buhar Basıncı 1 5.5 5.2 6.2 8.3 11.0 14.3 15.5 16.1 13.2 11.3 8.4 6.4 10.1
Saat 07 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 84 80 79 76 78 76 68 77 73 84 83 83 78
Saat 14 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 68 54 44 47 48 48 40 44 41 49 58 61 50
Saat 21 deki Ort. Bağıl Nem (%) 1 79 70 62 67 66 60 50 60 55 68 77 79 66
Ortalama Bağıl Nem (%) 1 77 67 61 63 64 61 52 60 56 67 73 74 64
En Düşük Bağıl Nem (%) 1 40 26 21 25 30 35 28 33 25 35 32 37 21
33

C.1.1.6. Yağışlar
Şekil 8 : Ortalama Yağış.
Ortalama Yağış mm.
90,0
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ortalama Yağış mm.
C.1.1.6.1. Yağmur
Tablo 14 : Meteorolojiden Alınan Yağış Verileri.(2003)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Saat 07 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 14,9 54,2 13,2 54,9 7,6 0,0 0,0 0.1 0,4 66,7 7,5 49,5 269.0
Saat 14 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 18,6 8,6 12,9 23,5 5,4 0,2 0,0 0,0 6,1 18,4 3,1 13,5 110.3
Saat 21 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 37,0 25,2 8,0 26,5 35,2 18.2 0.0 15,1 0,1 26,3 5,7 17,3 214.6
Ort Toplam Yağ Mik (mm) 1 57,9 100,6 34,1 104,9 47,6 19,0 0,0 15,2 6,6 99,1 28,6 79,3 592,9
Günlük En Çok Yağ Mik (mm) 1 21,6 14,9 10,9 26,6 11,8 12,5 0,0 15,0 6,1 60,7 19,4 37,1 60,7
Yağış >=0,1 mm Old Gün Sayısı 1 13,0 16,0 8.0 12,0 12,0 5,0 3,0 3,0 11,0 4,0 13,0 100,0
Yağış >=10 mm Old Gün Sayısı 1 2,0 6,0 1,0 3,0 1,0 1,0 1,0 2,0 1,0 2,0 20,0
Yağış >=50 mm Old Gün Sayısı 1 0,0 0,0 0,0 0,0 1.0 1,0
Meteorolojiden Alınan Yağış Verileri.(2004)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Saat 07 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 64,1 28,6 2,4 42,0 8,8 3,6 4.2 2.4 0,0 0,4 14,8 7,6 178.9
Saat 14 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 27,5 6,0 3,1 7,1 3,0 9,1 0,0 0,0 1,4 6,7 29.3 14,6 107.8
Saat 21 Ort Top Yağ Mik(mm) 1 40,1 9,6 3.9 16,5 8,5 0.7 0.0 3,3 0,2 4,6 35.0 9,5 131.9
Ort Toplam Yağ Mik (mm) 1 131,5 45,5 9,4 65,6 20,3 13,4 4,2 5,7 1,6 11,7 79,1 31,7 419,6
Günlük En Çok Yağ Mik (mm) 1 24,7 17,6 3.6 20,8 6,6 8,7 4,2 2,9 1,6 6,7 37,0 15,7 37,0
Yağış >=0,1 mm Old Gün Sayısı 1 23,0 11,0 6.0 11,0 6,0 4,0 1.0 2,0 1,0 2.0 10,0 8,0 85,0
Yağış >=10 mm Old Gün Sayısı 1 5,0 2,0 2,0 3.0 1,0 13,0
Yağış >=50 mm Old Gün Sayısı 1 0,0
34

C.1.1.6.2. Kar, Dolu, Sis ve Kırağı
Tablo 15 : Meteorolojiden Alınan Kar, Dolu, Sis ve Kırağı Verileri. (2003)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ort Kar Yağışılı Gün Sayısı 1 2,0 16,0 3,0 1.0 1,0 2.0 25,0
Ort.Kar örtülü Günler sayısı 1 1.0 10.0 2.0 4.0 17.0
En Yük Kar Örtüsü Kalın cm 1 2.0 6.0 1.0 7.0 7.0
Ort. Sisli Günler Sayısı 1 4.0 1.0 2.0 7.0
Ort. Dolulu Günler Sayısı 1 0.0
Ort. Kırağılı Günler Sayısı 1 3.0 1.0 6.0 2.0 4.0 16.0
Ort. Orajlı Günler Sayısı 1 1.0 0.0 0.0 1.0 5.0 6.0 0.0 1.0 0.0 2.0 0.0 0.0 15.0
Meteorolojiden Alınan Kar, Dolu, Sis ve Kırağı Verileri. (2004)
Rasat S.
(YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık
Ort Kar Yağışılı Gün Sayısı 1 11,0 7,0 2,0 5,0 25,0
Ort.Kar örtülü Günler sayısı 1 10.0 8.0 2.0 1.0 21.0
En Yük Kar Örtüsü Kalın cm 1 9.0 20.0 1.0 1.0 20.0
Ort. Sisli Günler Sayısı 1 4.0 4.0
Ort. Dolulu Günler Sayısı 1 0.0
Ort. Kırağılı Günler Sayısı 1 4.0 2.0 1.0 7.0
Ort. Orajlı Günler Sayısı 1 0.0 0.0 0.0 1.0 2.0 2.0 0.0 2.0 0.0 0.0 0.5 0.0 7.0
C.1.1.7. Seller
Tablo 16 : Sellere Ait Veriler.
1932-2002 YILI UZUN YILLAR ORTALAMALARI
AYLIK TOPLAM YAĞIŞ MM
73.2 63.1 58.2 46 49.5 23.2 15.2 9.1 16.9 36.7 57.5 82.7 531.3
Yıl/Ay
Oc. Şub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Ey. Ek. Kas. Ara. Top.
50.4 77.7 84.4 25 95.9 43.7 31.9 65.6 23.5 41.2 89.9
22.4 38.3 17.5 42.3 85.8 24.3 15.4 4.6 85.7 36.2
19 119 55.3 47.7 58.8 24.4 15.1 3.5 37.2 19.8
33.5 100.8 64.2 48.5 54.9 8.7 0.3 16.1 31.4 20 50.8
45.5 36.6 77.5 44.3 90.7 30.9 20.8 10.4 32.1 21.1 103.7
96.8 36.8 28 106.6 45.4 17.5 6.2 4 72.7 15.1
50.9 58.2 34.4 57.7 13.5 25.3 3.5 0.7 32.1 34.3 39.2
129.9 155.9 59 65.9 13.9 8.6 53.3 94.6 17
35

165.5 26.6 44.5 15.1 121.5 42.3 5.2 70.5 118.8
114.8 25.4 80.3 37.2 20.9 26.3 29.6 57.5 12.5 112.5
117.5 53 67.8 30.4 36.4 48.1 4 15.1 0.6 20.3 80.9
43.6 39.9 28.7 57.4 44.8 6.7 34.7 0.9 80.4 20.3
64.4 63.1 17.2 44.6 59.1 27.9 75.7 9.6 22 151.7
87.6 88 91.2 85.8 6.3 1.8 29.5 17 70.8
128.5 67.2 37.4 15 37.5 11.3 14.7 17.8 61.5
95.9 100.6 18.7 25.9 10.8 38.6 10.4 8.4 29.3 25.8 18.7
82.7 31.9 66.6 48.5 29.1 10.3 0.1 0.6 16.1 22 51.8
13.8 58 111.3 78 31.6 13 14.6 1 2 40.7 104.4
5.5 16.9 35.1 0.1 49.1 3.1 30.3 0.4 68.4 116.6
5.4 41.3 10.6 61.6 45.8 22.4 18.7 10.1 29.6 31.2 37.6
61.3 46.5 55 100 102.1 11 8.9 19.9 1.8 38.3 35.7
1.6 11.8 74 87.6 27.1 45.9 30.3 4.1 57.2 64.4
55 65.1 42.8 56.1 80.3 19.8 1.2 0.1 1 5.8 82.1
58.1 47.1 71.6 33.8 29.5 15.1 25.7 14 0.3 74.8 91
61.6 16.5 102.4 65. 21.6 3.9 37.4 3.2 19.6 58.7 95
14.4 101.7 62.5 46.5 45.3 3.6 7.9 9.4 60.2 14.1 26.2
46.9 22.9 30.7 125.3 18.1 30.7 2.1 26.7 15.6 76.6 35.7
53.1 69.5 77 55.5 116.5 11.3 6.5 17.8 41.6 81.2
88.8 139.3 73.6 26.7 36.8 56.8 11.2 29.7 19.3 34.5 42.6
54.5 88.9 124.2 129.8 44.8 8.1 8 7.6 6.4 17.1 24.3
8.3 42.8 34.9 84.1 54.7 5.1 22.5 41.3 6.5 2.2 152.1
47.9 25.6 65.1 102.3 26.6 10.1 54 24.8 78.7
Uşak ili çevresinde özellikle son yıllarda belirgin bir şekilde meteorolojik
olaylardan kaynaklanan büyük hasarlı hadiseler meydana gelmemiştir.
Lokal olarak küçük çaplı hasarlar olmuşsa da bunlar Meteoroloji Müdürlüğünün
kayıtlarına geçmemiş ve / veya kamuoyunu meşgul etmemiştir.
Geniş çaplı sel olayı olmamıştır.Kuvvetli yağış veya doludan dolayı bazı bahçeler
ve özellikle meyve ağaçları hasar görmüştür.
36

Kuvvetli fırtına olayı olmamıştır.Ancak özellikle gök gürültülü sağanak yağış
esnasında lokal olarak bazı etermit çatılarda hasar meydana gelmiştir.Yıldırım
düşmesi sonucu yine lokal hasarlar meydana gelmektedir.
C.1.1.8. Kuraklık
Uzun yıllar yağış miktarlarına bakıldığında özellikle yıllık toplam miktarlar ile uzun
yıllar ortalama miktar arasında fazla bir fark olmadığı görülmektedir.
Aylar itibari ile bakıldığında yaz aylarında hiç yağış kaydedilmeyen aylara
rastlanılmakta veya diğer ayların bazılarında normalin altında yağış olduğu
görülmektedir.Ancak yıl boyunca yağan yağış miktarlarına bakıldığında,yıllık miktar
olarak bu hiç olmayan veya normalin altında yağış olan ayların etkisinin bütün bir yılı
etkilemediği görülmektedir.Bunun için kurak yıldan söz etmek mümkün değildir.
Ay itibari ile özellikle tarım açısından yağışın gerekli aylarda yağışın olmaması
yine kuralık olarak nitelendirilemez.Ancak mahsulün zayıf olmasını ve kalitenin düşük
olmasını etkiler.
C.1.1.9. Mikroklima
İl sınırları içinde mikroklima oluşturan özel alanlar bulunmamaktadır.
C.1.2. Yapay etmenler
C.1.2.1. Plansız Kentleşme
İlimiz çevre il ve köylerden yoğun bir şekilde göç almaktadır. Bunun sonucunda
çarpık kentleşme ve yeşil alanların tahribi söz konusu olmaktadır. Ayrıca göç alan
bölgelerde yakıt olarak yüksek oranda so2 içeren kömürler,elyaf atıkları, lastik
parçaları vs. yakıldığından atmosfere bol miktarda so2 ve co2 gazları verilerek hava
kirliliğine katkıda bulunulmaktadır.
C.1.2.2. Yeşil Alanların Azalması
İl de yeşil alan yüz ölçümü de1.400.000 m 2 .Kişi başına düşen yeşil alan miktarı
ise 9m 2 dir. Çınar, akağaç, dişbudak, at kestanesi, akasya gibi yapraklı ağaçlar ile
sedir, kızılçam, karaçam gibi ibreli ağaçlar kent koşuluna uyum sağlayan ağaçlardır.
2002 ocak ayında başlayıp halen devam eden ağaçlandırma çalışmaları kapsamında
50 yıldır çöp döküm sahası olarak kullanılan 100 hektarlık alan rehabilite edilerek
yapraklı türlerle ağaçlandırıldı. Ayrıca Sevgi ve Barış Ormanı olarak adlandırılan 30
37

hektarlık sahaya tüplü sedir ağaçları dikildi. 2002 yılı içerisinde kent merkezinde yeni
yapılan tüm kaldırım ve refüjlerin ağaçlandırılması da planlanmaktadır.
C.1.2.3. Isınmada Kullanılan Yakıtlar
Ülkemizin bir çok şehrinde kış aylarında görünen hava kirliliğinin önemli
nedenlerinden birisi düşük kaliteli yakıt kullanımıdır Uşak’ta; Soma Kısrak Dere,Tunç
Bilek,Aydın Şahnalı,Gördes ve ithal kömürler olmak üzere değişik işletmelerin
kömürleri kullanılmaktadır.İl Mahalli Çevre Kurulunda ilimizde kullanımına izin
verilecek yakıtların özellikleri ile ilgili karar alınmış olup sürekli denetimlere çıkılarak
yakıtlardan kaynaklanan çevre kirliliği en aza indirgenmeye çalışılmaktadır.İlimizde
yakıt olarak kullanılmasına izin verilen yerli kömürlerde alt ısıl değer 4000
kcal/kg,yanar kükürt en çok %1 ve boyut 18-200 mm olarak belirlenmiştir.Sıvı yakıt
olarak ısınmada %1.5 kükürtlü KAL-YAK kullanılmaktadır.Yerleşim alanları içerisinde
kalan sanayi tesislerinde 6 nolu fuel oil kullanımı yasaklanmıştır.
C.1.2.4. Endüstriyel Emisyonlar
Uşak Organize Sanayi Bölgesi, Uşak – İzmir Karayolunun 14-18 km’sinde
3.782.084 m 2 alan üzerinde kurulmuştur. Bölge arazisinin 2.713.895 m 2 ’si sanayi
parsellerine, 150.419 m 2 ’si sosyal tesislere, 528.772 m 2 ’si bölge içi yollara, 351.459
m2’si park ve yeşil alanlara, 19.377 m’si salt sahasına ( trafo merkezi) ve 18.162
m2’si salt su arıtma tesisine ayrılmıştır.
Bölge içinde 700-40000 m2 arasında değişen 354 adet sanayi parseli
bulunmaktadır. Bu parsellerin tamamı sanayicilerimize tahsis edilmiştir. Tahsis
yapılan bu arsalar üzerinde 146 sanayicimiz tesisini kurarak üretime geçmiştir. Bölge
altyapısı, çevre ve trafik düzenlemesi yanında, 200 kişilik konferans salonu, lokanta,
misafirhane, market, kütüphane ve üç adet lojmanı bulunan Organize Sanayi Bölgesi
Hizmet Binası hizmete açılmıştır.
Bölgedeki 354 parselin tamamı tahsis edilmiş, yeni taleplerin karşılanması gayesi
ile bölgeye bitişik 250 hektarlık alan organize sanayi bölgesine dahil
edilmiştir.şehrinin batısında kurulmuştur. Şehrin 15 km batısında kurulu bu sanayi
bölgesinde yapımı devam eden tesislerle birlikte 200 den fazla işletme faaliyet
halindedir. Organize Sanayi Bölgesinde 2002 yılında faaliyete geçmiş olan ve
fabrikaların buhar ihtiyacını karşılayan Ak Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu
A. Ş. kurulmuştur. 15.24 MW elektrik üretim kapasiteli 3 adet gaz türbini ve 3 adet
38

atık ısı kazanı mevcuttur. Tesisin toplan elektrik üretim kapasitesi 120.600.000
kWh/yıl Buhar üretimi 265.320 ton/yıl’dır. Tesiste yakıt olarak Doğal Gaz
kullanılmaktadır. Şehir merkezindeki sanayi tesisleri ve çanlı sanayi bölgesi için
benzer durumlar söz konusudur. Kış mevsiminde doğu ve güney sektörlü rüzgarların
arttığı dikkate alındığında sanayi tesisleri-rüzgar faktörünün kirlilik açısından
ortaklaşa büyük rol oynadıkları ortaya çıkmaktadır.
Şekil 9 : Akenerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A. Ş
C.1.2.5. Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar
Uşak şehrinde bulunan trafiğe kayıtlı motorlu araç sayısı; 2002 yılı sonu itibari
ile 54.328 dir.Motorlu taşıtlar , havanın insanlar tarafından kirletilmesinin en iyi
örneğini oluşturmaktadırlar.Uşak ta bulunan motorlu taşıtların yaklaşık yarısının
trafiğe çıktığı düşünüldüğünde, yerleşim alanı çok büyük olmayan Uşak şehrinde yılın
her günü taşıtların hava kirliliğine etkileri daha iyi ortaya çıkmaktadır.
Afyon İzmir kara yolu Uşak şehrinin merkezinden geçmektedir ülkemizin iç kesimleri
ile batı kıyılarını birbirine bağlayan ve İzmir gibi ülkemizin üçüncü büyük nüfusuna
sahip bir ilin Ankara ve yurdun iç bölgeleri ile irtibatını sağlayan bu önemli kara
yolunu her gün binlerce motorlu araç kullanmaktadır.Otoban yada çevre yolunun
bulunmaması bütün araçların zorunlu olarak şehir merkezinden geçmeleri ve kısa
aralıklarla trafik ışıklarının bulunmasından dolayı her aracın birkaç sefer durması
ana karayolu güzergahında hem hava hem de gürültü kirliliğinin oluşmasına yol
39

açmaktadır.Özellikle yük taşıyan araçların kalkışları sırasında büyük boyutlara
çıkarmaktadır.Taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin fazla olduğu diğer
yerler;hükümet meydanı,cumhuriyet caddesi,eski garaj,küçük çarşı,otogar
çevreleridir.
Uşak şehrinde yıllık ortalama kükürtdioksit miktarı 118.7ugr/m 3 ,duman miktarı
46.8ugr/m 3 ü bulmaktadır.
Tablo17: Uşak’ta 1998-2000 Yılları Arasında SO 2 ve Duman Miktarının Aylara Göre
Dağılışı.
O Ş M N M H T A E E K A Yıllık
SO 2
ugr/m 3 178.3 175.0 173.4 132.6 100.2 80.1 56.9 57.1 71.1 94.4 147.5 158.4 118.7
Duman
Ugr/m 3 70.8 65.4 62.6 48.4 38.4 30.8 23.6 24.8 30.6 38.8 54.2 73.6 46.8
C.2. Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynakları
1999/2002 Yılları Arasında İliniz Kükürtdioksit (SO 2 ) ve Partikül Madde (PM)
Ortalamaları ve Değişim Oranları ile En Düşük ve En Yüksek SO 2 , PM Değerleri ve
KVS Değerlerinin Aşıldığı Gün Sayısını Belirtiniz.
40

Tablo 18 : Hava Kirletici Gazların 1999-2003 Arası Aylık Ölçüm Sonuçları.
AYLAR
Ölç.
İst.
Sayısı
Ölç.
Yap.
Gün
Sayısı
Ortalama
Değişim
Oranları
Bir Önceki
Yıla Göre (%)
En
Düşük
En
Yüksek
KVS Değerlerinin
Aşıldığı Gün Sayısı
(µg/m 3 )
SO 2 PM SO 2 PM SO 2 PM SO 2 PM SO 2 >400 PM>300
Temmuz 2002 1 31 36 10 13 -1 32 9 46 14
Ağustos 2002 1 31 38 10 15 -2 32 9 44 13
Eylül 2002 1 30 41 12 13 -1 36 9 48 14
Ekim 2002 1 31 94 34 56 21 36 15 146 46
Kasım 2002 1 30 - - - - - - - -
Aralık 2002 1 31 109 37 29 10 42 11 228 106
Ocak 2003 1 31 105 18 2 -32 40 6 201 36
Şubat 2003 1 28 132 20 -72 -42 62 6 223 39
Mart 2003 1 31 91 28 -72 -10 48 11 137 48
Nisan 2003 1 30 63 22 -27 0 19 10 97 47
Mayıs 2003 1 31 15 5 -34 -5 13 4 18 8
Haziran 2003 1 30 18 8 -14 -3 15 6 24 10
Temmuz 2003 1 31 18 11 -18 1 16 9 20 13
Ağustos 2003 1 31 21 13 -17 3 9 5 44 34
Eylül 2003 1 30 35 14 -6 2 24 4 57 28
Ekim 2003 1 31 36 17 -58 -17 27 9 51 29
Kasım 2003 1 30 59 18 - - 48 12 118 28
Aralık 2003 1 31 162 43 53 6 42 13 380 100
Ocak 2004 1 31 156 50 51 32 22 15 324 102
Şubat 2004 1 29 140 57 8 37 95 25 205 98
Mart 2004 1 31 130 36 39 8 112 18 165 53
Nisan 2004 1 30 117 25 54 3 108 20 135 38
Mayıs 2004 1 31 47 14 32 9 22 5 79 28
Haziran 2004 1 30 38 14 20 6 32 6 47 28
Temmuz 2004 1 31 30 11 12 - 3 8 40 14
Ağustos 2004 1 31 33 11 12 -2 22 7 48 16
Eylül 2004 1 30 35 13 0 -1 26 9 44 20
Ekim 2004 1 31 41 18 5 1 28 11 52 28
Kasım 2004 1 30 101 38 42 20 38 12 329 124
Aralık 2004 1 31 243 31 81 -12 132 7 399 67
C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman
Uşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arası tüketilen ve 2000-2005
yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarının emisyon katsayıları ile
çarpımı sonucu elde edilen SO x miktarı şekilde görülmektedir.Şekilden de görüldüğü
41

gibi SO x ’in
görülmektedir.
ana kaynağı fuel-oil ve düşük kalorili linyit kömürünün olduğu
Şekil 10 : SO2 ve PM Emisyonları
C.2.2. Partikül Madde (PM) Emisyonları
Uşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında tüketilen ve 2000-
2005 yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarlarının emisyon katsayıları
ile çarpımı sonucu elde edilen PM miktarları şekilde görülmektedir. Şekilden de
görüldüğü gibi en fazla partikül maddeyi (PM) , düşük kalorili linyit kömürünün
salgıladığı, bunu sırasıyla fuel-oil, motorin ve benzin olduğu görülmektedir.
Şekil 11 : Partikül Madde Emisyonu.
C.2.3. Karbonmonoksit
Hava kirliliğine etkili olan faktörlerden biriside yakma tekniklerinin iyi bilinmemesi
ve uygulanmamasıdır.Buna örnek olarak tam yanmanın gerçekleşmeden bacadan
dışarı atılan gazlardır ki bunların başında da (CO) karbonmonoksit gelmektedir. Uşak
il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında tüketilen ve 2000-2005 yılları
42

arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarının emisyon katsayıları ile çarpımı
sonucu elde edilen CO miktarları şekilde görülmektedir. Bu grafikten de görüldüğü
gibi CO’in ana kaynağı benzin ve linyit kömürü diğer yakıtlarda ise çok az miktarlarda
görülmektedir.
Şekil 12 : CO Emisyonu.
C.2.4. Nitrojen Oksitleri
Yakıtın bacadan egzoz olarak yüksek sıcaklıkta ortamı terk etmesi nedeniyle
NO x gazı meydana gelir. Uşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında
tüketilen ve 2000-2005 yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarının
emisyon katsayıları ile çarpımı sonucu elde edilen NO x miktarları şekilde verilmiştir.
Şekilden de görüldüğü gibi NO x ’ in ana kaynağı fuel-oil yakıtıdır. Diğer NO x emisyon
kaynakları çok az olmakla beraber Doğal Gaz, linyit kömürü, motorindir.
Şekil 13 : NO x Emisyonu.
43

C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları
Uşak il merkezinde ve sanayide 1994-2000 yılları arasında tüketilen ve 2000-
2005 yılları arasında tahmini tüketilecek olan yakıt miktarlarının emisyon katsayıları
ile çarpımı sonucu elde edilen HC miktarları şekilde görülmektedir. Bu grafikten de
görüldüğü gibi HC’in ana kaynağı Linyit kömürü ve bu emisyon değerini sırasıyla
benzin, fuel-oil, motorin ve Doğal Gaz olduğu görülmektedir.
C.3. Atmosferik Kirlilik
C.3.1. Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri
Ozon molekülleri atmosferde bulundukları yere göre farklı karakteristik
özellikler gösterirler. Stratosfer tabakasındaki ozonun canlılar için yararlı olup, buna
karşılık dünya yüzeyine yakın atmosfer tabakasında bulunan %10 oranındaki ozonun
yıkıcı etkisi bulunmaktadır.
Atmosferdeki diğer moleküllerle reaksiyona giren ozonun, bitki ve hayvanların canlı
dokularına çeşitli zararları bulunmaktadır. Yeryüzünden 10-40 kmarası yükseklikteki
ozonun özelliği : tüm canlı varlıkları, doğal kaynakları ve tarımsal ürünleri olumsuz
yönde etkileyen ultraviyole (UV) ışınları absorbe etmesidir.
Ozon tabakasında incelme meydana gelmesiyle birlikte UV-b radyasyonu artmakta
ve insanların bağışıklık sistemleri zarar görmekte,görme bozukluğuna ve deri
kanserine yol açmaktadır.
Kloroflorokarbon ihtiva eden maddelerin başında klor türevleri, plastik köpükler
(strafor), spreyler, aerasoller ve yangınsöndürücüler ozon tabakasının incelmesine
sebep olmaktadır.
C.3.2. Asit Yağmurlarının Etkileri
Endüstriyel faaliyetler, konutlarda ısınma amaçlı olarak kullanılan yakıtlar, termik
santraller ve egzoz gazları havayı kirletmekte ve kükürtdioksit, azotoksit, hidrokarbon
ve partikül madde yaymaktadır.Havada 2-7 gün asılı kalabilen bu kirleticiler, su
partikülleri ile tepkimeye girerek asit meydana getirmekte ve yağmurlarla birleşerek
asit yağmurları şeklinde yeryüzüne inmektedir.
Asit yağmurları göl ve akarsularda asit dengesini bozarak canlıların
etkilenmesine hatta ölümüne neden olmaktadır.
44

Asidik yağışlar neticesinde ormanlarda ağaçların yapraklarının büyümesine ve
gelişmesine engel olmaktadır.
Toprağa karışan asit yağmurları toprak ve suyla ilişkide olan canlılara zarar
vermektedir.
C.4. Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan Etkileri
C.4.1. Doğal Çevreye Etkisi
C.4.1.1. Su Üzerindeki Etkileri
İlimiz, hava kirliliği açısından 1. derece kirli iller arasında yer almaktadır. Bu
yüzden sucul ortamların hava kirletici kaynaklar ile kirletilmesi söz konusudur.
Kirlenme daha çok kükürtoksitler ve azotoksitler kaynaklıdır. Sucul ortamların asit
yağmurlarına maruz kalmaları sonucunda sülfat ve nitrat konsantrasyonları artmakta,
pH düzeylerinde hızlı değişimler gözlenmekte ve dolayısıyla bu ortamlarda bulunan
bitki ve diğer canlı türlerinde azalmalar, hatta ölümler gözlenebilmektedir.
C.4.1.2. Toprak Üzerine Etkileri
Hava kirleticilerinin toprak üzerin etkisi C.4.1.3. Bölümü olan Flora ve Fauna
bölümünde anlatılmıştır.
C.4.1.3. Flora ve Fauna Üzerinde Etkisi
Hava kirlenmesi bitkiler üzerine üç şekilde tesir eder.
1- Yaprak dokularının harap olması
2- Yaprakların sararması veya başka renklere değişerek yeşilliğini kaybetmesi
3- Büyümenin yavaşlaması
Hava kirlenmesinden yem bitkileri, süs bitkileri ve yenebilen sebzeler büyük
ölçüde etkilenebilir. Büyüme yavaşlar, meyveler küçülür ve besi değeri düşer,
çiçekler tahrip edilir.
Hava kirleticilerinin floranın üzerine olduğu kadar fauna üzerinde de etkisi
büyüktür. Geçmişte kaza ile meydana gelen hava kirlenmesi vakaları kirleticilerin
hayvanları öldürebileceğini doğrulamıştır.Dünyada, H 2 S gazından dolayı çok sayıda
kanarya, tavuk güvercin ördek,kaz ve köpek hastalanmış veya ölmüştür. Çiftlik
hayvanlarına en çok tesir eden ve öteden beri bilinen bir diğer kirletici de florürlerdir.
45

Florürden dolayı en çok çiftlik hayvanları etkilenmekte ve diş hastalıkları meydana
gelmektedir. İlimiz sınırları içersinde hava kirliliğinden dolayı meydana gelmiş hayvan
ölümleri bilgisine ulaşılamamıştır.
C.4.1.4. İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi
Havada bulunan ve havayı kirleten partikül ve kimyasalların başta solunum yolu
hastalıkları olmak üzere kardiovasküler hatalıklara, kanserlere ve daha birçok
hastalığa neden olduğu çeşitli araştırmacılar tarafından ortaya konulmuştur. Hava
kalitesinin bir çok ülkeden daha iyi olduğu ABD de bile yılda 60.000 kişi partikül
maddelerden kaynaklanan nedenlerden dolayı ölmektedir. Kirli havanın neden
olduğu akut solunum yolu enfeksiyonları ve bunlara bağlı ölümlerden etkilenen kesim
büyük oranda 0-5 yaş arası çocuklardan oluşmaktadır. Hava kirliliğinden dolayı
yapılan çalışmalar göstermiştir ki 5 yaş altındaki çocuklar yetişkinlere göre daha çok
risk altındadırlar.
20 yıllık bir dönemi kapsayan bir araştırmada havadaki partikül maddelerin
akciğer hastalıklarının çoğunda etkin olduğu gözlenmiştir.
C.4.2. Yapay Çevreye Etkisi
C.4.2.1 Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri
Hava Kirlenmesinin görüntü kirliliği üzerindeki en çok bilinen tesiri bina
cephelerinde, kumaşlar ve diğer eşyalar üzerinde lekeler meydana gelmesidir.
Yüzeyler üzerine 0.3 mikron büyüklüğündeki smogların birikmesi neticesi söz konusu
bozulma ve lekeler meydana gelmektedir. Zamanla bu birikme, yüzeyi tahrip ederek,
rengini değiştirerek kendini belli eder. Hava kirlenmesinin malzemelere olan bir diğer
tesiri korezyonu hızlandırmasıdır. Bilhassa kükürtdioksit çürümeyi son derece
hızlandırmaktadır. Ozon kauçuk ve lastik malzeme üzerine son derece zararlı tesir
yapmaktadır.H 2 S, kurşunlu boyalar üzerine çok büyük zararlı tesir yapmaktadır.
Nemli havalarda kurşunla reaksiyona girerek kurşunsülfür yapmaktadır. Hava
kirleticilerinin diğer bir tesiri de görüş mesafelerini azaltmasıdır.Çapları 0.3-0.6 mikron
arasında değişen partiküller görüşü son derece güçleştirmektedir.
46

KAYNAKLAR
Çevre Bakanlığı El Kitabı, Ankara 2002
İl Meteoroloji Müdürlüğü
Uşak Belediye Başkanlığı
Uşaklılar Eğitim Ve kültür Vakfı, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001
47

D. SU
D.1. Su Kaynaklarının Kullanımı
SU KAYNAKLARI POTANSİYELİ
Yerüstü suyu : 0,93 km³ / yıl
Banaz çayı : 0,46 km³ / yıl
Gediz nehri : 0,47 km³ / yıl
Yeraltısuyu (kaynaklar dahil) : 0,097 km³ / yıl
Toplam su potansiyeli : 1,027 km³ / yıl
Gölet rezervuar yüzeyleri : 392 ha
DSİ Göletleri
Mesudiye göleti : 24 ha
Takmak göleti : 62 ha
Üçpınar göleti : 77 ha
Karaahmetli göleti : 3 ha
Karaağaç göleti : 26 ha
Güneyköy göleti : 6 ha
KHGM Göletleri
Kuşdemir göleti : 13 ha
Göğem göleti : 62 ha
Yeniceköy göleti : 13 ha
Baltalı göleti : 8 ha
Takmak göleti : 10 ha
Yeşilkavak göleti : 14 ha
Yeleğen göleti : 8 ha
Kızılhisar göleti : 30 ha
Alahabalı göleti : 36 ha
48

Şekil 14 : Göğem Göleti
Akarsuyu yüzeyleri : 100 ha
Gediz nehri : 75 ha
Banaz çayı : 25 ha
Toplam su yüzeyi : 492 ha
D.1.1. Yer altı Suları
Tablo 19 : Yeraltı Suyu Potansiyeli.
Sulama +
Suyun
Rezerv İçme Suyu
Atık Rezerv
Sanayi
Niteliği hm³ / yıl hm³ / yıl
hm³ / yıl
hm³ / yıl
Yer altısuyu 79,0 21,0 25,0 33,0
Kaynak 18,0 3,0 15,0 -
49

D.1.2. Akarsular
Tablo 20 : İl Sınırları İçersindeki Önemli Akarsular.
Akarsu
Adı
Toplam
uzunluğu
(Km)
İl Sınırları
İçindeki
Uzunluğu
(Km)
Toplam
Uzunluğa
Oranı
(%)
Ortalama
Debi
hm³ / yıl
İl Sınırları İçinde
Başlangıç Ve Bitiş
Noktaları
Banaz Çayı 155,0 133,0 0,86 146,48 Hasandede
Çamiçi
Eşme Deresi 28,7 23,0 0,80 12,87 Cevizli
Çamiçi
Gediz Çayı 386,0 58,5 0,15 318,73 Hamidiye
Kundakçılar
Hamam Çayı 38,0 38,0 1,00 21,44 Kışla
Çaykenarı
Yavu Çayı 31,0 31,0 1,00 17,34 Çamyuva
Emekse
Kolu
Olduğu
Akarsu
Büyükmenderes
Küçükmenderes
Gediz Nehri
Gediz Nehri
Büyükmenderes
D.1.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlar
Uşak – Eşme Karaahmetli Göleti Ve Sulaması
1 Yeri : Uşak – Eşme – Karaahmetli Köyü
2 Amacı : Sulama
3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 1993
4 Tesisle İlgili Bilgiler
4.1 Su Kaynağı : Karaahmetli Köyü
Yağış alanı
: 2,8 km²
Yıllık ortalama su : 0,13 hm³
Çekilen su
: 0,11 hm³
Tipi
: Toprak dolgu
Yüksekliği ( talvegten ) : 15,0 m
Yüksekliği ( temelden ) : 17,5 m
Toplam gövde hacmi : 55.000 m³
Minimum su seviyesi : 851,6 m
Normal su seviyesi : 856,8 m
50

Maksimum su seviyesi : 857,6 m
Aktif hacim
: 0,13 hm³
Toplam göl hacmi : 0,16 hm³
Dolusavak tipi
: Karşıdan alışlı, kapaksız
Dolusavak proje debisi : 10,3 m³/s
4.2 Sulama Üniteleri : 18 ha ( brüt)
: 15 ha (net )
Uşak –Merkez Karaahmetli Göleti Ve Sulaması
1 Yeri : Uşak – Merkez – Karaağaç Köyü
2 Amacı : Sulama
3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 1993
4 Tesisle İlgili Bilgiler
4.1 Su Kaynağı : Karaağaç Göleti
Yağış alanı
: 18,4 km²
Yıllık ortalama su : 1,2 hm³
Çekilen su
: 1,0 hm³
Tipi
: Toprak dolgu
Yüksekliği ( talvegten ) : 20,0 m
Yüksekliği ( temelden ) : 24,5 m
Toplam gövde hacmi : 124.000 m³
Minimum su seviyesi : 810,4 m
Normal su seviyesi : 819,5 m
Maksimum su seviyesi : 820,5 m
Aktif hacim
: 1,2 hm³
Toplam göl hacmi : 1,4 hm³
Dolusavak tipi
: Karşıdan alışlı, kapaksız
Dolusavak proje debisi : 42 m³/s
4.2 Sulama Üniteleri : 164 ha ( brüt)
: 139 ha (net )
51

Uşak – Eşme Ahmetler Göleti Ve Sulaması
1 Yeri : Uşak – Eşme – Ahmetler Beldesi
2 Amacı : Sulama
3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 1999
4 Tesisle İlgili Bilgiler
4.1 Su Kaynağı : Ahmetler Göleti
Yağış alanı
: 7,5 km²
Yıllık ortalama su
: 0,38hm³
Tipi
: Zonlu toprak dolgu
Yüksekliği ( talvegten ) : 16,5 m
Yüksekliği ( temelden ) : 19,5 m
Aktif hacim
: 0,38 hm³
Gövde dolgusu
: 0,07 hm³
Ölü hacim
: 0,06 hm³
Depolama hacmi
: 0,44 hm³
4.2 Sulama İle İlgili Genel Bilgiler
Sulama Şebekesi
: Borulu sulama
İletim kanalı
: 26 m
Ana kanal uzunluğu : 3.080 m
Sulama suyu debisi : 0,4 m³ / s
Sulama alanı : 67 ha ( brüt )
: 63 ha ( net )
4.3 Dolusavak Dipsavak
Dolusavak
: Karşıdan alışlı kontrolsüz
: 28 m³ / s
Dipsavak
: 150 mm çapında çelik cebri boru
26 m uzunluğunda
52

Eşme –Merkez Üçpınar Göleti Ve Sulaması
1 Yeri : Uşak – Eşme
2 Amacı : Sulama
3 İşletmeye Açıldığı Yıl : 1992
4 Tesisle İlgili Bilgiler
4.1 Su Kaynağı : Üçpınar Göleti
Yağış alanı
: 27,1 km²
Yıllık ortalama su
: 2,95 hm³
Çekilen su
: 2,21 hm³
Tipi
: Toprak dolgu
Yüksekliği ( talvegten ) : 26,0 m
Yüksekliği ( temelden ) : 25,5 m
Toplam gövde hacmi : 0,18 hm³
Minimum su seviyesi : 771,1 m
Normal su seviyesi : 780,0 m
Maksimum su seviyesi : 781,1 m
Aktif hacim
: 4,8 hm³
Toplam göl hacmi
: 5,3 hm³
Dolusavak tipi
: Yandan alışlı, kapaksız
Dolusavak proje debisi : 45 m³/s
4.2 Sulama Üniteleri : 242 ha ( brüt)
: 205 ha (net )
D.1.4. Deniz
İlimizde deniz bulunmamaktadır.
D.2. Doğal Drenaj Sistemleri
İlimizde Doğal Drenaj Sistemleriyle ilgili bilgi B.4.3 bölümünde verilen bilgiler
mevcut olup başka bilgi elde edinilememiştir.
53

D.3 Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri
D.3.1. Yeraltı Suları ve Kirlilik
Yer altı sularımız da bulundukları katmanlardan kaynaklara veya bazı sanayi
atıklarıyla sulama içme ve kullanma sularına karıştığı görülen kirliliklerin,hem insan
sağlığı hem de tarımsal faaliyetler açısından küçümsenmeyecek olumsuz sinyaller
verdiği görülmektedir.Bu maddelerle kirlenmiş yiyeceklerin, tüketilmesi suretiyle kan
dolaşımı ve beyin sisteminde meydana getireceği tahribat oldukça tehlikeli
boyuttadır.Yeraltı sularının en önemli bulaşma kaynaklarını kanalizasyon
sistemlerindeki kaçaklar oluşturmaktadır.
Sularda bulunan askıdaki katı maddelerin devamlı birikimi sonucunda toprakların
geçirgenliği gibi fiziksel özelliklerden bozulmakta olup,bu nedenle ürün ve kalite
eksiklikleri ortaya çıkmaktadır.
D.3.2. Akarsularda Kirlilik
Ham kullanılmış suların doğrudan akarsulara boşaltılması neticesinde, başta
yüksek enerji potansiyeline sahip organik maddeler olmak üzere çeşitli kirleticiler bu
su çevresine girmiş olur.Boşaltma noktasının mansap tarafından kalan nehir
parçasında bir çok değişmeler meydana gelir.Organik maddelerin ayrışması
sırasında ortamdaki mevcut oksijen çok hızlı şekilde sarf edilmeye başlar ve
çözülmüş oksijen konsantrasyonu azalır.
Kirlenmiş su yatağındaki biyolojik hayat ve ekolojik sistem de değişikliğe uğrar.
Çökebilen maddeler, bulanıklık ve düşük çözülmüş oksijen konsantrasyonu balıkların
ve diğer su canlılarının normal yaşama çevresini değiştirir. Çok az balık türü böyle bir
ortamda yaşama mücadelesini sürdürebilir.
Azot bileşikleri bir kirlenme indikatörü olarak kullanılabilir.Gerek aerobik ve
gerekse anaerobik ortamda , organik azot amonyum azotuna dönüşür. Bunun için
organik azot azalırken,amonyum azotu artmaktadır. Daha sonra nitrit ve son ürün
olarakta nitrat meydana gelir. Nitrit konsantrasyonu bir miktar artıktan sonra tekrar
azalır ve nitrata dönüşerek nitrat konsantrasyonunu sürekli olarak arttırır.
54

D.3.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik
Uşak ilinde, göl ve göletlerin kirlilik durumları, bunlara deşarj veren tesisler,
arıtma tesisleri ve kıyı koruma bantları hakkında herhangi bir çalışma
bulunmamaktadır.
D.3.4. Denizlerde Kirlilik
İlimizin denize kıyısı yoktur.
D.4. Su ve Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikaları
İlimiz kıyı kenti değildir.
D.5. Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri
Su ortamı, adından da anlaşılacağı gibi bütün su kaynaklarını içine alır.
Yağışlarla oluşan yüzey akışları değişik büyüklükteki akarsular ve haliçler kanalıyla
denizlerle son bulur. Yüzey sularının şekil ve büyüklüğünde meydana gelecek her
değişme yeni özel durumdaki hayat şartlarına adapte olmuş organizma topluluklarını
ve bu topluluğu meydana getiren mikroorganizma türlerini ortaya çıkarır. Akarsular
üzerinde yapılan kabartma ve biriktirme yapıları arasında oluşan baraj göllerinde,
morfolojik yapının farklı olması sebebiyle yeni organizma türleri ortaya çıkar. Baraj
göllerinin mansap tarafındaki akarsu kısmında da nehrin normal biyolojik türleri,
suyun derinden çıkması ve düşük sıcaklığa, düşük oksijen konsantrasyonuna ve
farklı kimyasal yapıya sahip olması sebebiyle değişir.
Yakın zamanlara kadar su kirlenmesinin incelenmesi sağlık açısından ele
alınmıştır. Gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler için bu fikir tazeliğini
korumaktadır.Her şeyden önce toplumların ihtiyacı olan sağlıklı, en azından sıhhatte
zarar vermeyecek içme ve kullanma suyunun temin edilmesi gerekir. Bunu,
kullanılmış suların uygun bir şekilde uzaklaştırılması ve diğer çevre problemlerinin
çözümü takip eder. Bugün, su kirlenmesi sadece sağlık tesirleri yönünden değil,
kaynakların korunması ve en uygun şekilde kullanılmasının temini yollarının
araştırılması yönüyle de ele alınmaktadır.
KAYNAKLAR
DSİ II. Bölge Müdürlüğü 2002 Yılı Program- Bütçe Toplantısı Takdim Raporu İzmir
Nisan 2001
Köy Hizmetleri Müdürlüğü
55

E. TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI
E.1. Genel Toprak Yapısı
Tablo 21 : İl İçersindeki Toprak Türleri.
Toprak Türü
Kahverengi Orman Topraklar
Kalkersiz Kahverengi Orman Toprakları
Kahverengi Topraklar
Kırmızı Kestane Topraklar
Rendzina Toprakları
Alüvyal Topraklar
Kalkerli Kahverengi Topraklar
Kolüvyal Topraklar
Hidromorfik Alüvyal Topraklar
Kestanerengi Topraklar
Çıplakkaya- Moloz- Irmak- Yerleşim Alanı
Toplam
Alan
(Hektar)
214.148
171.493
61.944
29.278
12.992
12.824
7.255
6.554
311
285
16.979
534.063
Oranı(%)
40.1
32.1
11.2
5.5
2.4
2.4
1.4
1.2
0.0
0.0
3.7
100.0
E.2. Toprak Kirliliği
E.2.1. Kimyasal Kirlenme
İlimizde toprakta oluşan kimyasal kirlenme ile ilgili herhangi bir çalışma
yapılmamıştır.
E.2.1.1. Atmosferik Kirlenme
İlimizde atmosferik kirlenme nedeniyle oluşan toprak kirliliği ile ilgili herhangi bir
çalışma yapılmamıştır.
E.2.1.2. Atıklardan Kirlenme
İlimizde atıklardan meydana gelen toprak kirliliği ile ilgili herhangi bir çalışma
yapılmamıştır.
E.2.2. Mikrobiyal Kirlenme
İlimizde bu konuda bir çalışma yapılmamıştır.
56

E.3 Arazi
E.3.1. Arazi Varlığı
Uşak ilinin toplam arazi varlığı 534.063 hektardır.
E.3.1.1. Arazi Sınıfları
Arazi sınıflarının tespit ve değerlendirilmesi için gerek etütlerde, gerekse alınan
numunelerin analizleri sonucu tespit edilen toprak özelliklerinin çeşitli yönlerden
değerlendirilip derecelendirilmeleri yapılmaktadır.Değişik topraklar ve kullanma
amaçları olduğundan yorumlamalar değişik amaçlarla yapılmaktadır.Bu
yorumlamalardan biri olan arazi kullanma kabiliyeti sınıflaması, daha çok tarımsal
amaçla yapılan bir yorumlama şeklidir.
Kullanma kabiliyeti sınıfları sekiz adet olup, toprak zarar ve sınırlandırmaları
I.sınıftan VII.sınıfa doğru giderek artmaktadır.İlk dört sınıf arazi, iyi bir toprak idaresi
altında yöreye adapte olmuş yerli bitkilerin yetişmesine elverişlidir. Bunlardan V. ve
VI.sınıflarda, toprak ve su koruma önlemleri alındığı takdirde bazı özel bitkilerde
yetiştirilebilir.VII.sınıf arazilerde, çok etkin ve pahalı ıslah çalışmaları ile ürün
alınabilirse de, mevcut piyasa koşullarında elde edilecek ürün yatırım harcamalarını
karşılayamaz.
Uşak ilinin arazi kullanım kabiliyeti sınıfları ve bunun toplam alan payları aşağıda
gösterilmiştir.
Tablo 22 : Toprak Türleri Ve Kapladıkları Alanlar.
SINIFLAR ALAN (Ha) ORAN (%)
I 14.878 2.8
II 51.532 9.6
III 66.247 12.4
IV 68.557 12.4
V 311 0.05
VI 91.120 17.1
VII 224.439 42.0
VIII 16.728 3.1
57

1.Sınıf:
Bu sınıf arazilerin yayılma alanı toplam 14.878 Ha olup il yüzölçümünün %
2.8’ini teşkil etmektedir. Bu sınıf arazilerin % 67.8’i alüvyal, %16.8’in kırmızı kestane,
% 11.1’i kahverengi topraklar %2.7’si kireçsiz kahverengi, %1.5’i kireçsiz kahverengi
orman toprakları oluşturmaktadır.
Hepsi % 2’den daha düşük eğimli olan 1. sınıf arazilerin %93.1’nde toprak derin
ve kalanında (%6.9) orta derindir. Bu arazilerin 8391 hektarında sulu tarım, 6235
hektarında nadaslı kuru tarım yapılmaktadır. 206 hektar bahçe, 46 hektarı da az
yoğun yerleşim haline gelmiş bulunmaktadır.
2.Sınıf:
Uşak’ta II. Sınıf araziler 51.532 hektarlık yüzölçümleri ile %9.6’lık bir oran
teşkil etmektedir.Bu arazilerin % 3.9’u alüvyal, %5.9’u kolüvyal, %14.5’i kahverengi
orman, %5.2’si kireçsiz kahverengi orman, %20.2’si kırmızı kestanerengi, %44.1’nin
kahverengi topraklar, %4,4’ü kireçsiz kahverengi, %1.5’nin ise rendzina
oluşturmaktadır.
Bu arazilerin %4.4’ünde eğim %0.2, %95.6’sında ise eğim %2.6 arasındadır.
Toprakların %22.6’sı derin, %76.9’u orta derin, %0.4’ü ise sığdır.
II.sınıf arazilerin 44.731 hektarında kuru tarım, 2567 Ha sulu tarım, 2005 Ha bağbahçe,
724 Ha çayır-mera, 1332 Ha orman-funda, 173 Ha yerleşim yeri olarak
kullanılmaktadır.
3.Sınıf:
Bu sınıf araziler 66.247 hektar yüzölçümleriyle Uşak ilinin % 12.4’ünü teşkil
etmektedir. Bu arazilerinin %0,8’ni alüvyal, %2,1’ni kolüvyal, %44,4’ünü kahverengi
orman, %15.9’nu kireçsiz kahverengi orman, %0,4’nü kestane rengi, %13,5’ni kırmızı
kestane rengi, %20,2’sini kahverengi topraklar, %1,8’ni kireçsiz kahverengi, %
0,72’sini rendzina toprakları oluşturmaktadır.
Bu sınıf % 1,3’ü düz, %19,0 hafif, %79,0 ise orta ( %6-12) eğimlidir. %1,6’sı
derin, %76,3’ü orta derin, %22,1 de ise topraklar sığdır. Bu sınıflardaki toprakların
büyük bölümünde hafif ve orta derecede erozyon vardır.
3.Sınıf arazilerin ildeki kullanım durumları şöyledir. 62,585 hektar kuru tarım,
362 hektar sulu tarım, 1099 hektar bağ-bahçe, 1149 hektar çayır-mera, 563 hektar
orman-funda, 468 hektar yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır.
58

4.Sınıf:
Bu sınıf araziler 68,557 hektardır ve genel yüz ölçümün %12,4’nü teşkil eder. Bu
sınıfın % 0,7’si kolüvyal, % 44,5’i kahverengi orman, % 28,8’i kireçsiz kahverengi
orman, % 4,3’ü kırmızı kestane rengi, % 14,9’u kahverengi topraklar, % 4 kireçsiz
kahverengi, % 2,7’si rendzina, topraklar teşkil etmektedir.
Bu sınıf arazilerin % 3,3’ü hafif, % 92,6’sı orta, % 4,1 ise dik eğimlidir.
Toprakların % 0,7’si derin, % 2,9’u orta derin, % 96,3’ü sığdır.% 7,7’sinde orta, %
92,3’nde şiddetli erozyon hüküm sürmektedir.
Bu arazilerin 58,809 hektarında kuru tarım, 4738 hektarında bağ-bahçe, 1730
hektarı çayır-mera, 4615 hektarı orman – funda ve 1247 hektarında yerleşim alanı
olarak kullanılmaktadır.
5.Sınıf:
Bu sınıf araziler 311 hektar yüz ölçümlü ve genel sahanın % 0,05’ni
kapsamaktadır. Bu sınıfın tamamını hidromorfik alüvyal topraklar teşkil etmektedir.
Tamamının eğimi düz-düze yakındır. Erozyon tümünde hafiftir ve bu arazilerinin
tamamını çayır-mera olarak kullanılmaktadır.
6.Sınıf:
Uşak ilinde 91.120 hektarlık yüzölçümü ile %17.1’lik bir orana sahip olan 6.sınıf
arazilerin %0.1’i alüvyal %1.7’si kolüvyal, %49.1 kahverengi orman, %36.0’ı kireçsiz
kahverengi orman, %3.4’ü kırmızı kestane rengi, %7.6’sı kahverengi, %0.4’ü kireçsiz
kahverengi, %1.7’si rendzina topraklardan oluşmaktadır.
Bu arazilerin %0.1’i düz-düze yakın, %1.3’ü hafif, %21.1’i orta, %77.4’ü dik
eğimlidir. Toprakların %9.1’i derin, %91.3’ü sığ, %8.6’sı çok sığdır. Bu toprakların
%1.5’i orta, %96.9’u şiddetli, %1.0’ı çok şiddetli erozyona maruzdur.
6.Sınıf arazilerin 47.090 hektarında kuru tarım, 310 hektarında bağ-bahçe,
11.880 hektarında orman-funda, 407 hektarında yerleşim alanı olarak
kullanılmaktadır.
7.Sınıf:
Uşak ilinde 7.sınıf araziler 224.439 hektarlık yüzölçümü ile %42.0’lık bir orana
sahiptir. Bunun %45.4’lük bölümü kahverengi orman, %47.0’lık bölümü kireçsiz
kahverengi orman, %0.6’lık bölümü kırmızı kestane rengi, %3.1’i kahverengi, %0.1’i
kireçsiz kahverengi, %3.4’ü ise rendzina topraklardır.
Bu sınıftaki arazilerin %99.9’u dik eğimlidir. %17.4’ü sığ, %83.4’ü çok sığdır.
%19.9’u şiddetli erozyon, %80.1’i ise çok şiddetli erozyona maruzdur.
59

Bu sınıf arazilerin 1378 hektarında kuru tarım, 19.561 hektarında çayır- mera,
203.138 hektarında orman-funda, 362 hektarında yerleşim alanı olarak
kullanılmaktadır.
8.Sınıf:
Bu sınıf araziler ilde 16.728 hektarlık yüzölçümüyle %3.1’lik bir oran
oluşturmaktadır. Bunun456 hektarı ırmak taşkın yatağı, 15.666 hektarı da çıplak kaya
olarak haritalanmıştır.
Uşak ilinde sınıflandırılması yapılan tüm bu arazi tipleri dışında 251 hektarda su
yüzeyleri bulunmaktadır.
E.3.1.2. Kullanım Durumu
Uşak ilinin 534.063 Ha olan arazi varlığının % 44.8’ini orman-funda, %45’ini
tarım,%6.6’sını çayır-mera, %3.5 ‘ni ise tarım dışı diğer araziler oluşturur.
E.3.2. Arazi Problemleri
Toprak Sığlığı
Topraklarda köklerin geliştiği ve bitki besin maddelerinin ve suyun temin edildiği
bölgenin derinliği bitki yetiştirme açısından önemlidir. Bu bölge derin olursa iklime
uyabilen her türlü kültür bitkisini yetiştirmek mümkündür. Ancak Uşak ili topraklarının
27.463 hektarı (%3.5’i) 90 cm.den fazla derinliğe sahiptir. Bununda 18.458 hektarı
(%67.2) düz-düze yakın eğimlerde yer almaktadır. Büyük bir kısmı I. ve II.olup kuru
tarım,sulu tarım, bağ-bahçe tarımı yapılmaktadır.
Yüzölçümü 92.764 hektar olan orta derin topraklar, %18’lik bir oran
oluşturmaktadır. Genellikle düz, hafif ve orta eğimde bulunurlar. Daha çok orta
derecede erozyona maruz kalmıştır. %92.6’sı kuru tarım, %0.6’sı sulu tarım
kullanımlıdır. Araziler daha çok II., III., ve IV.sınıftır.
Sığ topraklar 202.293 hektarlık (%39.1) alan kapsamaktadır. Bunların %0.3’ü
düz, %7.5’i hafif, %37.3’ü orta, %35.7’si dik, %19.2’si çok dik ve sarp eğimlidir. Sığ
toprakların %5.3’ünde orta, %86.2’sinde şiddetli, %8.9’unda çok şiddetli erozyon
hakimdir. 115.120 hektar kuru tarım arazisi, 5459 hektar bağ-bahçe, 12.278 hektar
çayır mera, 69.436 hektar orman-funda arazisi sığ topraklarda bulunmaktadır. Bu
araziler genellikle VI. ve VII.sınıftadır.
Çok sığ topraklar 192.678 hektarlık yüzölçümü ile %37.3’lük bir oranı
kapsamaktadır. Bunların 152.146 hektarı dik eğimde (%79.0), 26.903 hektarı çok
60

eğimlerde (%14.0) yer almaktadır. Çok sığ toprakların tamamına yakınında şiddetli
ve çok şiddetli erozyon görülmektedir.3636 hektar kuru tarım, 20.862 hektarı çayırmera,
168.180 hektarı da orman-funda arazisi olarak kullanılmaktadır.
Taşlılık ve Kayalılık
Uşak ilinde 138.620 ha toprak işlemeye ve bitki gelişmesine zarar verecek
derecede taşlılık ihtiva etmektedir. Bu alan il topraklarının %26.8’ini kapsamaktadır.
Hem yüzeyde, hem profilde olabilir. Taşlılık ve kayalılığın profildeki oranı arttığından,
toprak materyali azalacak, toprakların su ve bitki besin maddeleri tutma kapasitesi
azalacaktır. Toprak bünyesinin kil olması halinde bu menfi faktör kısmen azalabilir. İl
içindeki taşlılık çoğunlukla sığ ve çok sığ topraklarda görülmektedir.
Topraklar orman, funda veya mera örtüsü altında ise taşlılık ve kayalılık sorun
olmayabilir. Çünkü buralarda sürüm yapılmamakta ve çevrenin doğal bitki örtüsü
ortama uyum sağlamaktadır. Ayrıca bu tür alanlarda taşlılık ve kayalılığın erozyonu
önleme açısından olumlu katkıları da vardır.
Drenaj
Daha çok alüvyal düzlüklerde görülen ve taban suyunun her zaman veya yılın bir
bölümünde bitki gelişimine zarar verecek kadar yüksek bulunduğu topraklar 2522
hektardır. Bu sorunların görüldüğü sahalarda drenaj yetersiz veya kötüdür. Ağırlıklı
olarak alüvyal ve hidromorfik topraklarda görülmektedir. 1542 hektar sulu tarım
arazisinde yaşlık, 385 Ha. Çayır- mera arazisinde yaşlık sorunu bulunmaktadır.
Tuzluluk -Sodiklik
Uşak ilinde drenajı bozuk ve yetersiz sahaların 567 Ha tuzluluk, alkalilik veya her
iki sorun birden görülmektedir. Bu sorunların ildeki topraklarda ortaya çıkmasının ana
nedenleri: 1-Arazinin düz ve taban suyu seviyesinin yüksek olması nedeniyle tuzların
üst topraktan yıkanmaması,
2-Yukarı arazilerden tuzların yıkanarak düzlüklerin çukur kısmında birikmesi,
3-Düşük kalitede sulama suyunun kullanılması ve yeterli dengenin bulunmamasıdır.
İl içindeki tuzluluk ve sodiklik sorununun dağılımı şöyledir;
Hafif tuzlu 125 Ha
Tuzlu
131 Ha
Bu sorundan etkilenen araziler çayır- mera arazileri olmuştur.
61

Erozyon
Uşak ilinde en yaygın sorun su erozyonudur. Bu sorundan çok az etkilenen veya
hiç etkilenmeyen alanlar genellikle alüvyal topraklardan oluşan taban araziler ve
kolüvyal toprakların düze yakın ve hafif eğimli alanlarıdır. Bunlar diğer arazi tipleri ve
su yüzeyleri dışındaki (517.084 hektar) toprakların %5.2’ni (26.630 Ha.)
oluşturmaktadır. Yaklaşık %93.4’ü derin %6.1’i orta derin, %0.5’i ise sığdır. 14.798
hektarı kuru tarım,10.459 hektarı sulu tarım altındadır. 206 hektarında bağ-bahçe
tarımı yapılmaktadır.
Orta derecede erozyona uğramış topraklar 104.544 hektar ile %20.2’lik bir oran
oluşturur. Orta erozyon çoğunlukla hafif, orta, dik ve çok dik eğimler ile derin, orta
derin ve sığ topraklarda görülmektedir.
Kuru tarım arazilerinin 95.339 hektarı (%91.2’si), sulu tarım arazilerinin 861
hektarı %0.8’i ve bağ-bahçe arazilerinin 3997 hektarı (%3.8’i) orta derecede
erozyona uğramıştır.
Uşak ili topraklarının 205.187 hektarında (%39.7) doğal bitki örtüsünün tahrip
edilmesi ve arazilerin kabiliyetlerine uygun olarak kullanılmamaları sonucu su
erozyonu şiddetlenmiştir. Sığ ve çok sığ topraklı ve genellikle IV., VI., VII.,sınıf arazi
özelliğinde olan bu alanların 109.949 hektarı kuru tarım, 4176 hektarı bağ-bahçe,
13.654 hektarı çayır-mera, 76.379 hektarı orman-funda olarak kullanılmaktadır.
Doğal bitki örtüsü aşırı derecede tahrip olan ve180.723 hektarı (%40) alanda
çok şiddetli erozyon görülmektedir. Bunun 742 hektarında kuru tarım, 19.468 hektarı
çayır-mera, 160.199 hektarı orman-funda, 314 hektarı da diğer amaçlarla
kullanılmaktadır.
62

Şekil 15: Uşak Erozyon Haritası.
KAYNAKLAR:
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Uşak İli Arazi Varlığı, Ankara,1997
Orman İşletme Müdürlüğü
63

F. FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER
F.1. Ormanlar
F.1.1. Ormanların Ekolojik Yapısı
Ormanlık alanlar Paleozoik zaman oluşumu ana kayası kalker, kum, gre ve marn
olan %60-85 meyilli yapıdadır. (Kaynak Amenajman Planları)
F.1.2. Bölgenin Orman Envanteri
Tablo 23 : Orman Envanteri
İli
KORU
BALTALIK
NORMAL BOZUK NORMAL BOZUK
VERİMLİ
ORMAN
BOZUK
ORMAN
ORM.
ALAN
OR
AÇIKLIK
ALAN
TOPLAM
ALAN
HA. HA. HA. HA. HA. HA HA % HA. HA.
UŞAK 77.186 66.314 122 76.588 77.307 142.902 220.209 220.209 338.576 558.785
% 35 30 0 35 35 65 100 39 61 100
Tablo 24 :İşletme Şeflikleri İtibari İle Saha Döküm Tablosu
İşletme
Şefliği
Banaz
Çamsu
Çatak
Eşme
Güre
Sivaslı
Ulubey
Ağaç
Türü
Normal
Ha
KORU
Bozuk
Ha
Baltalık(Meşe)
Normal
Ha
Bozuk
Ha
Çz 2.09 2.109 865
Çk 7.658 5.762 7.590
Çz
Çk 13.866 5588 154
Çz
Çk 10.100 3.734 122 615
Çz 5.710 10.846 36.181
Çk
Çz 12.206 11.082 13.074
Çk
Çz 4.656 6.323 6.022
Çk 176 103 570
Ar 545 7.114 101
Öz.Ağaç 85
Çz 9.447 7.444 7.950
Çk
Normal
Orman
Alanı
Ha
Bozuk
orman
Alanı
Ha
Toplam
Orman
Alanı
Ha
Açıklık
Saha
Ha
Toplam
Saha
Ha
9.767 15.260 25.027 20.155 45.182
13.866 5.741 19.607 11.058 30.665
10.222 4.349 14.571 17.873 32.443
5.710 47.028 52.738 75.672 128.410
12.206 24.156 36.362 45.603 81.965
5.461 20.231 25.692 60.547 86.239
9.447 15.395 24.842 57.566 82.408
64

Uşak
İşletme
Toplamı
Çz 2.088 1.611 599
Çk 8.541 5.665 2.868
Çz 36.300 38.349 64.691
Çk 40340,5 20.851 122 11796
Ar 545 7.114 101
77.186 66.314 122 76.588
10.629 10.743 21.372 50.104 71.475
1
220.209 338.576 558.785
77.307 142.902
Çz : Kızıl Çam
Çk : Kara Çam
Ar : Ardıç
F.1.3. Orman Varlığının Yararları
Konu hakkında yapılmış bir proje yoktur. Ancak Belediye ve köy tüzel kişiliklerine
piknik ve mesire yeri olarak kullanılmak üzere izinler verilmiştir.
Tablo 25 :Orman İşletme Müdürlüğü Tarafından Verilen İzinler.
Dosya No İzin Sahibi İzin Türü
Kızılca
5111070096 söğüt
Belediyesi
Omurca
5111070095 Köyü
Muhtarlığı
Karaağaç
5111070089 Köyü
Muhtarlığı
Pınarbaşı
5111070088 Belediye
Başkanlığı
Piknik Mesire
Parkyeri
Piknik Mesire
Parkyeri
Piknik Mesire
Parkyeri
Piknik Mesire
Parkyeri
İzin
Olur İzin İşletme
Olur Tarihi
Alanı
No Süresi Şefliği
İlçe Köy
47.916 21.01.2000 39 5 Sivaslı Banaz
Kızılca
söğüt
213.000 25.06.1998 430 5 Ulubey Ulubey
Omurca
Köyü
92.398 01.11.1999 714 5 Güre Merkez
Karaağaç
Köyü
74.407 12.05.2000 372 5 Sivaslı Sivaslı Pınarbaşı
F.1.4. Orman Sayılan Alanların Daraltılması
6831 Sayılı Orman Kanununun 2/B maddesi gereğince 12.464.735 m2 alan
orman sınırları dışına çıkarılmıştır.
Ormanlar on yıllık yapılan amenajman planları ile işletilmektedir.
65

Ormanlık alanlarda 6831 Sayılı Orman Kanununun 16 ve 17. maddelerine
11.431.398 m 2 alanda izin verilmiş ve halen 10.805.145 m2’sinin izni devam
etmektedir.
F.2. Çayır ve Meralar
F.2.1. Çayır ve Meraların Varlığı
İlimizde 36.837 Ha. Mera mevcuttur. Meralarla ilgili aplikasyon ve ölçüm işlemleri
devam etmekte olup, meraların erozyon, tuzluluk ve kayalılık durumu ile ilgili bir
çalışma yapılmadığından bilgi yoktur. Meralarda mevcut bitki örtüsü genel olarak çim,
brom, kekik, çayır üçgülü, ayrık, efenk, tavşanak, çoban çantası, koyun yumağı,
çiğdem, kovalık, ahlat, diken vs. gibi bitkiler mevcut olup bitki örtüsü kısmen aşırı
otlatma ile tahrip edilmiştir.
F.2.2. Kullanım Amaçları ve Yararları
İl içindeki meraların durumu çoğunlukla kötüdür. Bu arazilerin idaresi düzensiz
bilgiden yoksun ve kaynakların sömürülmesi şeklindedir. Her mevsim otlatmaya açık
bu meralarda doğal örtü oldukça tahrip olmuştur. Doğal örtünün tahribatı erozyonu
şiddetlendirmekte ve bu da meraların durumunu daha da kötüleştirmektedir.
Meralarda erozyonu önlemekle hem bu arazileri kurtarmış hem de daha aşağılarda
yer alan tarım arazileri kurtarılmış olur. Çünkü, zayıf bitki örtüsü dolayısıyla
tutulmayıp yüzey akışına geçen yağmur suları mera topraklarını aşındırdığı gibi
tarım arazilerinde sel baskınlarına neden olmaktadır.
F.3. Flora
F.3.1. Türler ve Populasyonları
Ege ve Akdeniz Bölgesi tarihsel çağlardan buyana büyük Uygarlıkların
oluştuğu,tüm bölge ve çevresinde zaman zaman kültürel bakımdan merkez özelliğini
kazanmış bir bölgedir.Bu bölgede doğal olarak yetişen ve Akdeniz bitkisi olarak
tanımlanan yaklaşık 700 tür bulunmaktadır.
İklimin,topografyanın çok değişken oluşu ve tarihsel çağlardan beri bölgenin
yoğun yerleşimlere sahne olması sonucu bir çok bitkinin getirilmesi nedeniyle Ege ve
66

Akdeniz florası çok zenginlik gösterir.Uşak ili sınırları içerisinde tespit edilen türler
aşağıda listelenmiştir.
ASPLENİACEAE
Asplenium trichomanes Baldırıkara
Bitki saç kümesi şeklinde, 5-25 cm. frondlar pinnat, aya linear, sap ve aya ekseni
morumsu kahverengi, dar kanatlı. Yaprakçıklar koyu yeşil ovat veya oblong, dibi
trunkat, üst kenarı krenat, çok kısa saplı, kaya çatlaklarında görülmektedir.
HYPOLEPIDACEAE
Pteridium aquilinum Eğrelti
Çok yıllık,çiçeksiz ve otsu bir bitkidir.
PAPAVERACEAE
Papaver rhoeas
Gelincik
Tek yıllıklar. Yapraklar 2-4 pinnat parçalı. Çiçek sapları sert tüylü. Çiçekler tek,
sepal 2, dökülücü, petal 4, kırmızı.Stamenler çok sayıda. Meyve deliksi kapsulu.
Tarlalar ve boş alanlarda görülmektedir.
POLYGONACEAE
Poligonum maritimum Çoban Değneği
50 cm. kadar boylanabilen, çok yıllık, sürünücü otsulardır. Yapraklar eliptik ve
revulat, genellikle gri; kuruyunca bazen siyahımsı-mor. Çiçekler üst yaprakların
koltuklarındadır.
CRUCİFERAE
Cardalya draba
20-60 cm boyunda çok yıllık otsular.Dip yaprakları ters,ovat,spatulat,saklı ve
dişli,üst yapraklar oblongtan,oblong-lanseolata kadar,gövdeyi sarmakta ve
kulakçıklı.çiçekler küçük ve uçta yoğun kümeler halinde.
CUPRESSACEAE
Juniperus oxycedrus Ardıç
2-8 metre boylana bilen tür, ekim ayında tohum olgunlaşmasını tamamlar.Çam
ormanları veya meşe çalılıklarında bulunur.1- 1300 metre rakımda yetişir.
67

CUPRESSACEAE
Cupressus sempervirens Servi
Gövde 20-30 m.,taç kısmı piramit veya sütun şeklinde. Yapraklar puslu ve
kiremitvari dizilimli. Kozalaklar küremsi, 2.3*2-2.5 cm. Park, bahçe ve mezarlıklarda
sıkça rastlanmaktadır.
MALVACECEAE
Alcea pallida
Kanarya otu
Uzun boylu çok yıllıklar. Gövde yoğun yıldızsı tüylü. Yapraklar oldukça kalın,5-7
loblu, loblar derin değil.ek kaliks mevcut. Kaliks çiçekte çizgili değil. Petal ,
pembe,leylak, beyaz. Meyve sizokarp, merikaplar kanatlı.
CİSTACEAE
Cistus creticus
Tüylü laden
1.5 m.’ye kadar boyları olabilen, yaprakları yeşil ve alt yüzü sık yıldızsı tüylü
çalılar. Çiçekler beyaz, 2-3 cm. çapında, bir yana bakan kimozlarda gözlenmektedir.
CİSTACEAE
C.salviifolius
Yapraklı laden
50cm. kadar boylanabilen küçük çalılar. Çiçekler beyaz renkli, 2-4 cm. çapında,
yanal kimozlarda 1-3 adet’tir.
CARYOPHYLLACEAE
Silene behen
Nakıl
10-90 cm. boyunda dik gövdeli tek yıllıklar. Yapraklar mumsu örtülü . Çiçek
durumu dikazyum. Bazen üst kısım monokazyum. Sepal, petal 5, stamel 10, sitilus 3.
Meyve kapsula. Yamaçlar, tarlalarda yetişmektedir.
MALVACEAE
Malva sylvestris
Ebe gümeci
İki veya çok yıllıklar.Gövde dik veya yükselici. Yapraklar daireye yakın,5-7
loplu,dişli.Çiçekler yaprak koltuklarında demetlerde.Ek kaliks mevcut. Petaller
pembemsi mor. Meyve şizokarp. Tarlalar, yol kenarları, açık yerler.
GERANİACEAE
Erodium malacoides Dön baba
Tek yıllıklar. Gövde sürünücü veya yükselici, tüylü yapraklar ovat, 5-7 loplu, dişli.
Çiçek kısımları 5 parçalı. Meyve uzun gagalı şizokarp. Kayalık yerler, nadas
tarlalar,çayırlıklarda gözlenmektedir..
68

LEGUMİNOSAE
Trifolium purpureum Üçgül
Dik veya yükseltici tek yıllıklar. 10-50 cm., yapraklar trifoliat ve
alternat.Yaprakcıklar2-4cm, oblong-lanseolat,linear.Çiçek durumu çiçekte
yuvarlak,meyvede silindirik.Korolla mor,leylak veya beyazımsı.Tarlalar ve yol
kenarlarında görülmektedir.
PİNACEAE
Pinus brutira
Kızılçam
Kışın yaprağını dökmeyen , düzgün gövdeli kozalaklı bir ağaçtır.20-25 metre
boylana bilir.1200 metre yüksekliklere kadar yayılış gösterir.Gençlik çağından itibaren
bakıma tabi tutulursa, kavak kadar hızlı büyür kozalaklar sürgüne dik durur.Kızıl
çamda tozlaşma, mayıs ayının ilk haftasında başlar haziran temmuz aylarına kadar
sürer.Daha sonra oluşan mor renkli kozalakcık 18 ay sonraki aralık ayında
olgunlaşır.Mayıs ayında ise tohum dökümü başlar ve ekim ayının sonuna kadar
devam eder.Kızıl çam yangına hassas bölgelerde yetiştiği için, kendisini sigorta
etmesi açısından her yıl aynı miktarda tohum döker.Dökülen bu tohumlar, toprakta 4-
5 yıl bozulmadan çimlenme niteliğini korumaktadır.Kızıl çamdaki çimlenme özelliği,
zamanla yetişme ortamı faktörlerine göre değişiklik gösterebilir.
Pinus nigra
Karaçam
30-40 m. Boyunda, düzgün gövdeli ağaçlar. Yapraklar 7-18 cm., sert ve ucu
batıcı. Tomurcuklar reçineli. Genç sürgünler siyahımsı. Kozalaklar yumurtamsı,dik
veya yükselici. B. Anadolu’da 900 m’den sonraki, G. Anadolu’da 1200-1700 m.
Arasındaki çam ormanlarını oluşturmaktadır.
COMPOSİTEAE
Anthomis chia
Papatya
10-35 cm. boyunda, dik veya yükseltici tek yıllıklar. Yapraklar 2 pinnatisekt,
lobları ters lanseolat. Kapitula 5-10 cm. boyunda bir sapın ucunda; fillariler tüysüz ve
koyu kenarlı. Yol kenarları ve kalkerli arazilerde görülmektedirler.
Bellis perennis
Koyun gözlü papatya
Yaprakları dipte rozet şeklinde ve ters ovat olan çok yıllık otsulardır. Kapitullar
uzun bir sapın ucunda tek. Dilsi çiçekler bazen pembe. Kapitulaların ortasındaki
tüpsü çiçekler sarı renklidir.genellikle nemli otlaklarda gözlenmektedir.
69

COMPOSİTAE
Senecio vulgaris Kanarya otu
50 cm.2ye kadar boylanabilen, dik gövdeli tek yıllıklar. Yapraklar parçalı, lobları
dişli. Kapitula küçük, silindirik; dilsi çiçekler yok. Genellikle kültür alanlarında
görülmektedir.
İnula viscose
Anduz otu
1 m.’ye kadar boylanabilen, yapışkan çalılar. Yapraklar lanseonat veya ters
lanseonat,
2-9 cm. boyunda.Kapitula çok sayıda, panikula veya gevşek rasemus durumlarda;
involukrum 0.75-1 cm. genişliktedir. Çiçekler sarı renkte olup yol kenarlarında
görülmektedir.
Amaranthus retrofilex l. Tilki kuyruğu
BORAGİNACEAE
Anchusa leptophylla Sığır dili
Çok yıllık otsu,batıcı tüylü ve mavi renkli bitkilerdir.
CURCURBİTACERAE
Ecbalium elaterium Eşekhıyarı, Acı dölek
Sürünücü çok yıllık otsular. Çiçekler ayrı eşeyli. Erkek çiçekler rasemus
durumda, dişiler tek olarak bulunur. Petaller dipte birleşik. Meyve etli ve sulu baka;
olgunlaşmada, içindeki tohumları dışa fırlatır. Yol kenarları, nemli yerler.
CRASSULACEAE
Sedum sediforme Dam koruğu
Dik gövdeli, sukkulent, çok yıllık otsular. Gövdelerinin dibi odunsu. Çiçekli
gövdeler 25-60 cm. Çiçek durumu çok çiçekli kimoz. Çiçekler 5’li. Meyve follikul.
Kalkerli yamaçlar.
EUPHORBİA
Euphorbia regida Sütleyen
Euphorbia cinsleri 1,2 veya çok yıllık,sütlü,otsu veya çalımsı bitkilerdir.Türkiye’de
90 kadar türünün bulunduğu bilinmektedir ilimiz sınırları içersinde de bulunana bu tür
sarı renkli boyar madde elde etmek için kullanılmaktadır.
Cynodon dactylon Ayrık otu
Sürünücü gövdeli çok yıllıklardır.Çiçekler gövde ucunda,3-5 adet elsi olarak
düzenlenmiş tek taraflı sipikalarda genel kültür alanlarında görülmektedir.
Elymus elongatis Ayrık otu
70

F.3.2. Habitat ve Topluluklar
İlimiz sınırları içersinde bu tür topluluklar bulunmamaktadır.
F.4. Fauna
F.4.1. Türler ve Populasyonları
1-Kültür alanları
2-Yol kenarları ve yamaçları
3-Maki ve çalılık
4-Orman veya orman altı
5-Çayır
6-Nemli çayır veya su kenarları
F.4.1.1. Karasal Türler ve Populasyonları
Fauna Toplulukları
Proje sahası ve yakın çevrelerinde yapılan çalışmalar sonucunda belirlenen
türler aşağıda fauna tablosunda verilmiştir.
Tablo 26 : Amfibi Faunası.
Takım-Familya
Tür-Adı(Latince)
Pelobatidae
Bufu bufo
Türkçe Adı
Siğili kurbağası
Türkiye deki Yayılışları
Kuzeybatı Anadolu,Ege,
Karadeniz sahilleri
Pelobates syriacus Toprak kurbağası B. ve G. Anadolu
Ranidae
Rana Ridibunda Ova kurbağası Uygun biyotoplarda yaşar
Salamandridae
Triturus vulgaris
Semenderleler
Pürkütlü
semendereler
Kuzeybatı Anadolu dan İzmir’e
kadar
71

Tablo 27 : Sürüngen Faunası.
Takım-Familya Tür Adı (Latince) Türkçe Adı Türkiye’deki Yayılışları
Testunidae
Tosbağagiller
Testudograeca Adi tosbağa Doğu Karadeniz hariç bütün Anadolu
Agamidae
Kaya kelerleri
Agamida stellio Dikenli keler Marmara, Karadeniz hariç heryer
Anguidae
Yılanımsı kertenkele
Anguis fragilis Yılan kertenkele Marmara, Batı Anadolu
Lacertidae
Kertenkeleler
Lacerta saxicola Kaya kertenkelesi Marmara,İç Anadolu,Karadeniz
Ophisops elegans Tarla kertenkelesi Geniş
Typlopidae -
Typlos vermicularis Kör yılan Geniş
MURİDAE
Fareler
Apodemus sylvaticus Orman faresi Orta ve Doğu Anadolu dışındaki kesimler
Mus musculus Evfaresi Hemen hemen her bölgemizde bulunur
Mus Domesticus Evfaresi Hemen hemen her bölgemizde bulunur
MUSTELLİDAE
Sansarlar
Mustela nivalis Gelincik Hemen her yerde vardır
Tablo 28 : Kuşlar Faunası.
Takım-Familya-Tür
Kırmızı
TAHMİNİ
TÜRKİYE’DEKİ
YURT
YAŞADIĞI
Adı(Latince-Türkçe)
Listede
DURUMU
GÖZLENDİĞİ
DURUMU
ORTAM
Tehlike
BÖLGELER
KUŞLAR=AVES
Derecesi
A-1-1
EX
Ma=Marmara
Y=Yerli
ST=step
A1-2
E
Kd=Karadeniz
G=Göçmen
Or=ortam
A-3
V
E=Ege
T=Transit
SA=sulak
A-4
R
Da=Doğu-
Kz=Kış
alan
A-1
I
Anadolu
ziyaretçisi
DN=deniz
A-2
K
Gda=Güneydoğu
BG=Bölgeler
DK=dağlık
A-3
O
Anadolu
arası göç
ve kayalık
A-4
İ=İçanadolu
YG=Yükselti
ÇB=çalı
ve
A=Akdeniz
göçmeni
bahçe
BB=Bütün
bölgeler
72

ACCİPİTRİFORMES
ACCİPİTRİDAE
=Yırtıcı kuşlar
Accipiter nisus
Ma,Kd,E,İ,A
A-4 V
=Doğu atmacası
Da
Y,KZ Or,ÇB
GALLİFORMES
PHASİANİDAE
=Tavuksular
Perdix perdix
=Çilkeklik
A-3 E,V Ma,Eİ,Kd,Da Y DK,St,ÇB
GRUİFORMES
OTİDAE
=Toykuşugiller
Otis tetrax
=Küçük toykuşu
A-1-2 E Ma,E,A,İ Y St
Coturnix coturnix
=Bıldırcın
A-4 V BB G,Y ÇB,St
COLUMBİFORMES
=Güvercin
COLUMBİDAE
=Güvercinler
Columba livia
=Kayagüvercini
A-4 - BB Y DK,St,ÇB
Streptopelia
decaocto
A-4 - BB Y ÇB
=Kumru
PİCİFORMES
PİCİDAE
=Ağaçkakangiller
Dendrocopus minor
=Küçük ağaçkakan
A-4 V BB Y Or,ÇB
PASSARİFORMES
=Ötücükuşlar
ALAUDİDAE
=Tarla kuşugiller
Alauda arvensis - - Ma,Kd,E,A,İ,Da Y St,ÇB
73

=Tarla kuşu
HİRUNDİNİDAE
=Kırlangıçgiller
Hirundo rustica
=İs kırlangıcı
MUSCİCAPİDAE
Muscicapa striata
=Gri sinekkapan
TURDİDAE
=Ardıçkuşugiller
Tudus merula
=Karatavuk
Saxicola ruberta
=Çayır kuşu
SİTTİDAE
=Sıvacıkuşugiller
Sitta krüperi
=Anadolu sıvacısı
CORVİDAE
=Kargagiller
Pica pica
=Saksağan
Corvus frugilegus
=Ekinkargası
PASSARİDAE
=Serçegiller
Passer domesticus
=Ev serçesi
FRİNGİGİLLİDAE
=İspinozgiller
Fringilla montifringilla
=Dağispinozu
Carduelis spinus
=karabaş iskete
- O BB G ÇB
- O A G ÇB,Or
- O BB Y ÇB,Or
- O BB Y St
- O BB Y Or,ÇB
- O BB Y ÇB,St
- O Ma,Kd,E,A,İ,Da, Y,KZ St,ÇB
- O BB Y ÇB
- O Ma,Kd,A,İ,Da KZ Or,ÇB
A-4 V BB Y,KZ Or,ÇB
74

F.4.1.2. Aquatik Türler ve Populasyonları
F.4.1.2.1. Kürklü Hayvanlar
Yörede kürklü hayvan olarak Tilki, Sansar, Porsuk, Kurt ve az sayıda Vaşak
vardır. Popülasyonları hakkında herhangi bir çalışma yapılmamıştır.
F.4.1.2.2. Balıklar
İlimiz sınırları içersinde akarsu ve göletler bulunduğu için tatlı su balık
yetiştiriciliği yapılmaktadır. Tatlı su balıklarının içinde ise en yaygın olarak Alabalık
ve Aynalı sazan yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlimizde bulunan tatlı su balıklarıyla ilgili
ayrıntılı bilgi H.2.2.4. bölümünde belirtilmiştir.
F.4.2. Habitat ve Topluluklar
İlimizde bu konuda herhangi bir çalışma yapılmamıştır.
F.4.3. Hayvan Yaşama Hakları
F.4.3.1. Evcil Hayvanlar
F.4.3.1.1. Sahipli Hayvanlar
İlimizde sahipli olarak bulunan hayvan türleri; Kedi, Köpek, Kafes kuşları ve
akvaryum canlılarıdır. Akvaryum canlıları ve kafes kuşlarının sayıları hakkında pek
bilgi bulunmamaktadır.
İlimizde 100 civarında sahipli kedi, 200 civarında sahipli köpek bulunmaktadır.
Bu hayvanların korunması ( aşılama, hastalıkla mücadele, vs.) gerek özel veteriner
klinikleri, gerekse başvurulduğunda Belediye ve Tarım İl Teşkilatları tarafından
yapılmaktadır.
F.4.3.1.2. Sahipsiz Hayvanlar
İlimizde Sahipsiz Hayvanlarla ilgili olarak İlçe bazında yapılan çalışmalar;
75

MERKEZ İLÇE:
A- 50 Adet köpeğe kuduz aşısı yapılmıştır.Ayrıca 200 adet köpeğe tedavi
uygulanmıştır.
B- 25 Adet köpeğe kostratomie ve 75 adet dişi köpeğe overiohisterektomie
operasyonlar uygulanarak kısırlaştırılmaları sağlanmıştır.
C- Ilıcak subaşı mevkiinde bulunan hayvanat bahçesinde 15 adet kapalı köpek
barınağı ve 200 adet köpek kapasiteli açık barındırma alanı mevcuttur.
D- Toplanan sahipsiz köpekler çevre köylerde gelen çobanlara ve isteyen
vatandaşlara ücretsiz olarak verilmektedir.
E- Operasyon uygulanan köpeklerde şehir dışında bulunan çöplük bölgesine
salıverilmektedir.(istenmeyen köpekler)
F- Köpek barınaklarındaki köpek sayısı sürekli değişmektedir.Çünkü tedavisi ve
aşısı yapılan köpekler ya sahiplendiriliyor veya şehir dışına (çöplük v.b)
salıveriliyor.
EŞME İLÇESİ:
A- Elvanlar mahallesi Yaylak mevkiinde 1 adet 100 hayvan kapasiteli barınak
yapılmıştır.Bu barınakta halen 17 hayvan bulunmaktadır.
B-10 Hayvanda da sahiplendirme ve aşılama çalışması yapılmıştır.
KARAHALLI İLÇESİ:
A- 42 Adet köpeğin aşılaması yapılmış ve barınak çalışmaları devam etmektedir.
SİVASLI İLÇESİ:
A- 652 Adet köpeğe aşılama yapılmıştır.
ULUBEY İLÇESİ:
A- Sahipsiz hayvanlar için barınak tahsis edilmiştir.
BANAZ İLÇESİ:
Personel ödenekleri yetersiz olduğu için herhangi bir çalışma yapılmamıştır.
Ayrıca merkez ilçede yapılması planlanan hayvanat bahçesi bünyesinde
bulunan hayvan kliniğinde iki veteriner hekim ve iki kişilik köpek toplama ekibi ile
çalışmalar hızlandırılacaktır.
Yapılan bu çalışmalara ekonomik ölçüler içerisinde devam edilmesi
planlanmaktadır.
76

F.4.3.1.3. Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Olan Evcil Hayvanlar
Konuyla ilgili bilgi edinilememiştir.
F.4.3.2. Hayvan Hakları İhlalleri
İl genelinde konuyla ilgili bir çalışma yapılmamıştır.
F.5. Hassas Yöreler Kapsamında Olup Çeşitli Bilgilerin İsteneceği Alanlar
F.5.1. Milli Parklar
Başkomutanlık Tarihi Milli Parkının bir kısmı (2.856,5 hektar) Banaz ilçesi
Büyükoturak Kasabası sınırları içersinde kalmaktadır.
F.5.2 Tabiat Parkları
Uşak ilinde Tabiat Parkı yoktur.
F.5.3. Tabiat Anıtı
Banaz ilçesi, Bahadır köyü Tepedelen mevkiinde Anıt Ağaç olarak tescil edilmiş
Şekil 16’da bir adet Karaçam Ağacı vardır.
F.5.4. Tabiat Koruma Alanları
İlimizde Tabiatı koruma alanı olarak ayrılmış saha yoktur.
F.5.5. Orman İçi Dinlenme Yerleri
Banaz ilçesi, Banaz köyü Evrendede mevkiinde 2.0 ha. büyüklüğünde
Evrendede orman içi dinlenme yeri vardır.
77

F.5.6. Sulak Alanlar
İlimiz sınırları içersinde bulunan Sulu Tarım Alanları (DSİ/ 2001) :
Tablo 29 : Sulama Tesisleri ve Kapladıkları Alan.
Sulama Tesisleri
Sulama Alanları /HA.
Uşak Merkez Yenişehir- Güneli Sulaması 681
Uşak Merkez Hisarköy- Kısıkköy 300
Uşak Merkez Mesudiye- Altıntaş Gölet ve Sulaması 350
Uşak Merkez Karaağaç Göleti ve Sulaması 164
Uşak Eşme Ahmetler Göleti 67
Uşak Eşme Karaahmetli Göleti ve Sulaması 18
Uşak Eşme Üçpınar Göleti ve Sulaması 242
Uşak Eşme Takmak Göleti ve Sulaması 280
Uşak Eşme Güneyköy Göleti ve Sulaması 45
Uşak Uluıbey Hasköy Sulaması 60
Toplam 2.207
F.5.7. Biyogenetik Rezerv Alanları
Uşak ilinde muhafazası teminat altına alınmış bir veya birden fazla tipik,emsalsi
nadir veya tehlike altında bulunan habitat,biyosönez ve ekosistem ile karekterize
olunan alanlar yoktur.
F.5.8. Biyosfer Rezerv Alanları
Konu ile bilgi edinilemiştir.
F.5.9. Özel Çevre Koruma Bölgeleri
İlimizde Özel Çevre Koruma Bölgeleri bulunmamaktadır.
F.5.10. Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları
Uşak İlinde av hayvanı koruma ve üretme sahası yoktur. Ancak Merkez Av
Komisyonu kararı ile her yıl değişik alanlar av hayvanlarının üremesi ve korunması
amacı ile ava yasak bölge ilan edilmektedir.
78

F.5.11.Su Ürünleri Üretim Sahaları Çevresindeki Kıyılar
Tarım Bakanlığınca yayınlanan 2000-2002 dönemi Su Ürünleri avcılığını
düzenleyen 34/1 ve 34/2 numaralı sirkülerler gereği İlimiz sınırları içersinde merkez
Karaağaç, Altıntaş ve Eşme Karaahmetli, Üçpınar ve Toprakdere göletleri Ticari Su
Ürünleri avcılığına tamamen yasaklanmış. Diğer göletlerde yetişen balık türlerine
göre zaman yasakları yürürlüğe konmuştur.
İlimizde bulunan tüm göletlerde Amatör Balık avcılığı Tarım il Müdürlüğünden
Amatör balıkçı belgesi alınması kaydıyla zaman yasakları haricinde serbest
bırakılmıştır.
Amatör veya ticari kaçak balık avcılığının kontrol altında tutulması için İl Tarım
Müdürlüğü kontrolörleri tarafından periyodik kontroller yapılmakla beraber Kolluk
Kuvvetlerinin(Jandarma) yapacağı kontrollerin daha caydırıcı olduğu görülmüştür. Bu
yüzden adı geçen göletler başta olmak üzere İlimiz sınırları içersinde iç sularda
Jandarma kontrollerinin daha düzenli ve sık yapılması kontrol faaliyetlerinin daha
sağlıklı yürümesini sağlayacaktır.
F.5.12. Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlar
İlimizde endemik bitki ve hayvanların yaşama ortamları bulunmamaktadır.
F.5.13. Koruma Altına Alınan Yabani Flora – Faunanın Yaşama Ortamı Olan
Alanlar
İlimizde koruma altına alınan yabani flora ve faunanın yaşama ortamları
bulunmamaktadır.
F.5.14. Akdeniz’e Has Nesli Tükenmekte Olan Deniz Türlerinin Yaşama ve
Beslenme Ortamı Olan Alanlar
İlimizin denize sınırı bulunmamaktır.
F.5.15. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma Alanları
Taşınmaz Kültür varlıkları
Yasalarda sayılan Taşınmaz Kültür Varlıkları genel olarak; Kaya Mezarlıkları,
Yazılı- Resmi- Kabartmalı Kayalar, Resimli Mağaralar, Höyükler, Tümülüsler,Ören
79

Yerleri- Akropol ve Nekropoller, Kaleler, Hisar- Burç ve Surlar, Tarihi Kışla- Tabya ve
İstihkamlar ile buralarda bulunan sabit silahlar, Harabeler ve Kalıntılar,
Kervansaraylar, Han- Hamam ve Medreseler, Kümbet- Türbe ve Kitabeler, Köprüler,
Su Kemerleri, Su Yolları, Sarnıç ve Kuyular, Tarihi Yolların Kalıntıları, Mesafe
Taşları, Eski Sınırları Belirtilen Delikli Taşlar, Dikili Taşlar, Sunaklar, Tersaneler,
Rıhtımlar, Tarihi Saraylar, Köşkler, Evler, Yalılar ve Konaklar
F.5.16. Sit Alanları
F.5.16.1. Kentsel Sit
Uşak İli Merkezinde Tescili Yapılanların Listesi:
Çeşme
Kırık Minare Mescidi
Aliağa Camii
Hacı Kemal Türbesi
Alaa Çeşmesi
Akseli Müftü Medresesi
Hebil Çeşmesi
Sünnetçi Çeşmesi
Kaleardı
Kurşunlu(Büngüldek) Cami
Hasan Hilmi Anaokulu
Celep Çeşmesi
Paşa Çeşmesi
Hacı Veli Çeşmesi
Keleter Hamamı
Emir Hasan Çeşmesi
Halitoğlu Hanı Sıra Dükkanlar 3 Adet Çeşme
Aslan Çeşmesi
79 Adet Konut
Zafer İlkokulu
Karaali(Kareler) Camii
İlyas Hoca Çeşmesi
Karaali(Kareler) Kitaplığı
Deveci Çeşmesi
Paşa Hanı
Sofular (Çingeli) Çeşmesi
Ulu Camii
Yılancı Çeşmesi
Sarraflar Çarşısı
Koca Çeşme
Uzun Çarşı
Bedesten(Arasta)
Çıngıllı Hamamı
Zincirli Camii
Cim Cim Çeşmesi
Ercebucak Çeşmesi
Halit Ziya Uşaklıgil Ortaokulu
Hacı Zeybek Camii
Burma camii
Çakaloz Camii
Gazi Mustafa Kemal İlkokulu
Deve Hanı
Nur Camii
Cezaevi
Eski Adliye Binası
80

Cinibiz Camii
Belediye Binası
Şeyh Alaattin Türbesi
Sivaslı Hacı Sultan Türbesi
Sivaslı 3 Çeşme ve Mezarlık
Sivaslı Köyodası
Sivaslı Kakeş camii
Sivaslı Pınarbaşı Camii
Paşam sultan Türbesi
Ulubey Ulu Camii
Hacı Kadem Türbesi
Yeşilyurt Camii
Karahan Köprüsü
Sivaslı Cami ve Çeşme
Sivaslı Köy Mezarlığı ve Çeşme
Ak Çeşme
Banaz Düzkışla Camii
F.5.16.2. Tarihi Sit
Atatürk Müzesi: Mustafa Kemal Atatürk ilk defa, 2 Eylül 1922 tarihinde
İsmet İnönü, Asım Gündüz,1. Ordu Komutanı Nurettin ve Kemalettin Sami Paşalar ile
birlikte Uşak’a gelmişlerdir. Atatürk erkanı ile birlikte şimdiki Atatürk Müze’sinde
kalmışlardır.
Müze Binası geniş bir bahçe içersinde cephesi caddeye bakan iki katlı bir
binadır. Alt katta boydan boya bir salon köşelerde birer oda, orta yerden yanlara
açılan kapılar bulunmaktadır.
Üst kata alt kat içersinden ahşap bir merdiven ile çıkılmaktadır. Üst katta
boydan boya uzanan salonun etrafında odalar sıralanmaktadır.
Alt katta Etnografik eserler, üst katta ise Atatürk’le ilgili resimler,
eşyalar,Uşak’ın harp yıllarına ait fotograflar, Atatürk’le ilgili kitapların sergilendiği
küçük bir kütüphane ile eski Türk evinin yaşantısını yansıtan eşyalar teşhir
edilmektedir.
Atatürk Müzesinin arka tarafına düşen geniş bahçesi park olarak
kullanılmaktadır.
81

Şekil 16 : Atatürk Evi.
F.5.16.3. Arkeolojik Sit
Merkez İlçe’de Sit Alanları
Sarayaltı höyüğü
Akse Köyü asarı
Ortaköy asarı
Çarıkköy yerleşimi
Kabaklar köyü höyüğü
Kediyünü höyüğü
Koyunbeyli höyüğü
Elmacık köyü höyüğü
Aktaş köyü yerleşimi
Kayaağıl kaya mezarları
Güre köyü tümülüsleri
Çamyazı köyü höyüğü
Büyük İlyaslı höyüğü
Şükraniye köyü, Yele höyük
Yeşildere köyü, Göztepesi tümülüsü
Yoncalı köyü, üçkuyuşlar mevkisi
İbrahim Kahya köyü, Asartepe tümülüsü
Çınarcık köyü, Çınarcık Nekropolü
Kalfa Köyü, Çanlı höyük
Ulucak köyü, Kaletepe yerleşimi
Cinali höyüğü
Bölme höyüğü
Altıntaş köyü
Güneli köyü, Tuzla mevkii Nekropolu
Derbent köyü, derbent höyük
Alanyurt köyü
82

Banaz İlçesi Sit Alanları
Ahat köyü(Akmonia Antik Kenti) Çiftlik köyü höyüğü
Kuşdemir köyü, Kuşdemir tümülüsü Öksüz köy höyüğü
Çamsu köyü, Çamsu höyüğü
Yeniceköy nekropol alanı
Ahat köyü, Çeçtepe tümülüsü
Susuz köy Keromonsigora
Dümenler köyü, dümenler höyüğü Kızılcasöğüt Nekropolu
B. Oturak Kasabası,B. Oturak höyüğü Oturak köyündeki mezarlar
Çiftlik köyü nekropolu
B. Oturak kasabası Kezviran Mahallesi
Ahat köyü nekropol alanı
Şaban köyü Nekropol alanı
İslamköyü-Şabanköyü Tümülüsleri
Karahallı İlçesi Sit Alanları
Dumanlı köyü doğusu Arkeolojik yerleşim yeri Coğuplu köyü Arkeolojik yerleşim yeri
Koca Saka Mezarı
Külköy yakını yerleşim yeri ve Kilisesi
Söğütlü Öreni
Duraklı köyü yerleşim alanı
Sivaslı İlçesi Sit Alanları
Sebaste kenti
Sebaste tümülüsleri
Ketenlik köyü Nekrapolü
Hacım köy yerleşimi
Dede çamı tümülüsü
Çayırlı pınar tümülüsü
Akarca höyüğü
Cin oğlu nekrapolü
Hendek mevkisi yerleşimi
Hanoğlu nekrapolü
Payam alanı mevkiisi
Yayalar höyüğü
Eşme İlçesi Sit Alanları
Yaylak mevkii nekropolu
Düzköy, Mesotimelos
Kemerdağı tümülüsleri ve yerleşim yeri
Kolonkaya köyü, Mezarlık sahası
Ağabey köyü mezarlığı
Akçaköy su sarnıcı
Yeleğenköyü yerleşimi
Düdüklü arazisindeki yerleşim yeri
Köyiçi yerleşim yeri
Bizans yerleşimi
Karaahmetli nekropol sahası
Güllü köyü asarı
83

Ulubey İlçesi Sit Alanları
İnay Köyü Süpürgeli tepe höyüğü
Dutluca köyü, Dutluca Höyük
Sülümenli köyü Blaundus antik kenti Çırpıcılar Köyü, Clanudda Antik kenti
Avgan Kasabası, İkizhöyük tümülüsleri Külçen Köyü, Külçen Höyüğü
Avgan kasabası, Höyük mevkii tümülüsleri Hasköy, Hasköy asarı
Aksaz Köyü, Aksaz Hamamı
Hasköy, Koca tarla Höyüğü
Karaca Ahmet köyü , Balçıklı Kemikli Tepe Fosil Yatakları
Köseler Köyü Höyüğü
F.5.16.4. Doğal Sit
Anıt Ağaç:İlimiz Banaz İlçesi Bahadır Köyü Tepedelen mevkiinde bulunan
Tepedelen Çamının; Boyu : 11 metre Çapı : 3.05 metre Çevresi : 9.60
metre Rakımı :1870 metre Yaşı : 500-1000 yıl arası Kapladığı Alan :
380 m2 Yedi Kişinin kollarıyla ancak gövdesini sarabildiği Çam Ağacı Orman
Bakanlığınca “Anıt Ağaç” olarak tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır. Gerçekten
görülmeye değer nadide tabiat değerlerinden biridir.
Şekil 17 : Anıt Ağaç.
84

Ulubey Kanyonu:İlimizin güney ve güneybatı kesiminde, jeolojik yapının
özelliğinden dolayı oluşmuş kanyonlardır.
Ulubey ilçesinde, Uşak Karahallı karayolunun doğusunda bulunan, kazancı
deresinin ve Banaz Çayı’nın oluşturduğu kanyonların toplam uzunluğu 75 km.ye
ulaşmaktadır. Kanyonun sırtlarında bulunan Belediyeye ait çamlığı kanyonlara
bağlayan bir merdiven uzanmaktadır.
Şekil 18: Ulubey Kanyonu.
Clandras Köprüsü: Banaz Çayı üzerindedir. Lidyalılar tarafından kral yolu
üzerinde yaptırılmıştır. Kemer uzunluğu 24 m. ,derinliği 17m. , eni 1.75 m. ‘dir.
Kalemle işlenmiş kemerin taşları zivanalı olarak birbirine kenetlendirilmiştir. Karahallı
ilçemizdedir.
Şekil 19 : Clandras Köprüsü.
85

F.5.17. Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinde Yer Alan
“Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü verilen Kültürel, Tarihi ve Doğal
Alanlar
F.5.17.1.1. Anıtlar
1-Göğem Zafer Anıtı: 2 Eylül 1961 yılında yunan orduları Baş Komutanı General
Trikopis’in teslim aldığı Göğem köyündeki bölmeli tepe üzerinde yapılmıştır. Yerden 1
m. Yükseklikte geniş bir mermer kaidenin ortasında yükselen gene mermerden bir
sütunun yanındaki plakada bir kitabe vardır. Uşak’a 15 km. mesafede olup, her türlü
araçla gidilebilir.
2-Banaz Şehitler Abidesi: Banaz ilçesinde bulunan bu abide Kurtuluş savaşında
şehit olanların hatıraları için dikilmiştir. Küçük bir mermer kaide üzerinde yükselen
gene mermer bir sütundan ibarettir. Bunun çevresinde mermer mezarlar vardır.
Mermer sütun üzerinde bir kitabe yer almaktadır.
F.5.17.1.2. Yapı Toplulukları
Bu konuda herhangi bir çalışma yapılmamıştır.
F.5.17.1.3. Sitler
Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi F.5.16 bölümünde verilmiştir.
F.5.17.2. Doğal Miras Kapsamına Giren Alanlar
Doğal miras kapsamına giren alanlarda anıtlar F.5.11.1.1, sitlerle ilgili bilgiler
F.5.16 bölümünde verilmiştir.
F.5.18. Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları
İlimizde bulunmamaktadır.
F.5.19. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne Göre Belirlenen “Kıta İçi Yüzeysel
Suları Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları”
İçme ve kullanma suyu rezarvuarlarının maksimum su seviyesinden itibaren 300
metre genişlikteki alanda başka bir sondajın yapılmasına Köy Hizmetleri tarafından
müsaade edilmemektedir.İl sınırları içersinde açılan sondajlarda koruma alanı
mesafesi 300 metre’dir.
86

F.5.20. Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği’nde Belirlenen Hassas Kirlenme
Bölgeleri:
Hassas kirlenme bölgeleriyle ilgili olarak ilimizde yapılmış herhangi bir çalışma
bulunmamaktadır.
F.5.21. Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar:
Temelde yer alan ve prekambriyen ‘e ait olan gnays, mikaşist, kuvarsitşist,
kuvarsit ve beyaz mermerlerden meydana gelmiştir. Eski formasyonlar, İçbatı
Anadolu bölümü’ndeki daha yeni arazilerin altına sokulmuş bulunurlar. Menderes
masifinin ( Saruhan- Menteşe Masifi) devamı olan bu metamorfik arazi Murat Dağı
Paleozoyik tabakalarının akarsular tarafından aşındırılmasıyla yüzeye çıkmış
bulunurlar.
Bunların üzerine Söbü Alan’da geniş bir yer kaplayan Metaformik şistler ve
kuvarsitli şistler gelir.Bunlarda henüz fosil bulunmamasıyla birlikte,Alt Paleozoyik
yaşında oldukları söylenebilir. Zira bu şist fillatlar ,Denizli-Başkarcı Kadılar kesiminde
graptolitli şist ve fillatlara çok benzemektedir.Bunların üst düzeyindeki fillatların
arasında kalmış beyaz mermer merceklerine rastlanıyor ki,bunlar da Alt Paleozoyik
(ordovisiyen-Silurijen)olabilir.
Bunların üzerine,Gediz uluyolu ile Şeker Fabrikasının beyaz kireçlerini yapmak
için elde edilen mermerlerin alındığı taşocağı arasında meydana çıkan,fosilli ve
mavimtrak renkli kalkerler (muhtemelen Karbonifer yaşta)gelir.Murat Dağı’nın
Sarıçiçek Yaylası’ndaki platolarla bunların yanında yer alan Pleistosen buzul
aşındırmasından arta kalan genişçe bir glasyal sirk göze çarpmaktadır.Murat Dağı
zirve kesiminin doğusunda mevcut olduğu bilinen ”Kuzu Gölü”nünde (Kartal Tepe’nin
eteğinde)bir glasyal sirk gölü olması da muhtemeldir.
Yörede ikinci zaman arazisine rastlanmaz.Üçüncü zaman arazisi ise linyitli
formasyonlar-dır,bunları örten konglomeralar,batı kesiminde geniş alanlar kaplayan
zengin ve4 çeşitli omurgalı hayvanlar içeren (Vertebreler)Üst-Miyosen karasal
formasyonlar yer alır.Eşme’nin Balçıklı Dere mevkiinde,bir de Alçaköy’ün yanından
geçen Güre Deresi’nde yaptığımız araştırma ve yüzeysel kazılarda elde edip
Lyon(Fransa)”Tabiat Tarihi Müzesi”nde Prof. Dr.J.Viret ile birlikte
tayinini(determinasyonu)yaptığımız omurgalı hayvan fosilleri adı geçen görsel ve
flüvyotik tabakaların Ponsiyen yaşında olduklarını göstermiştir.Karacaahmet köyü 3-5
km kadar batısında yer alan Asar Tepe konglomeraları ise Ponsiyen’i örttüğü için
87

Pliyosen yaşında oldukları düşünülebilir.Gerek Ponsiyen gerekse Pliyosen yaşta
oldukları anlaşılan bu formasyonları (kalkerligre,konglomera)örten volkanik çakıllı
tortullar kuzeydeki Ahmetler Dağı’nı oluşturan andezit,trakit,bazalt gibi volkanik
formasyonların parçalanarak ve akarsuların aşındırmasından ve taşınmasında
meydana geldikleri anlaşılmaktadır.Buna göre Ahmetler Dağı ve daha kuzeybatıdaki
Katrancı Dağı,Elmadağ ve İtecik Tepesi gibi rölyef şekillerini oluşturması esli volkanik
faaliyetlerin Miyosen’de başlayıp,Pliyosen’de de sürdüğü anlaşılır.Bu volkanların
bacalarını dolduran volkanik kayaçlar içinde bazen altın mineralleri de bulunabilir.
Jeolojik kayaç ve tabakaların çeşitliliği fazla olduğu gibi çeşitli endüstrinin
hammaddesini oluşturan mineral ve madenler de yer yer saptanmış bulunuyor ki
bunlar yöre için doğal bir kaynaktır.
F.5.22. Tarım Alanları
İlimizde tarım alanları 4 sınıftan oluşmaktadır. 1. sınıf araziler il yüzölçümünün
%2.8’ini, 2. sınıf araziler %9.6’sını, 3. ve 4. sınıf araziler yüzölçümün%12.4’ünü
olmak üzere toplam yüzölçümün%37.2’sini teşkil etmektedir. Geriye kalan %62.8’ini
ise 5,6,7 ve 8. sınıf topraklar oluşturmaktadır.
İlimiz büyük toprak gurupları bakımından %40’ kahverengi orman, %32.1’i
kireçsiz kahverengi orman, %11.2 kahverengi, %2.4’ü alüviyal toprak guruplarından
oluşmuştur.
Arazi kullanma kabiliyet sınıfları bakımından ise 1.sınıf araziler il yüz ölçümünün
%2.8’ini teşkil ederler.Tamamı %2’den daha düşük eğilimlidir.Sulu ve kuru tarım ile
bahçe tarımı yapılmaktadır.
II.sınıf araziler ise %9.6’lık bir bölümü oluşturmakta olup %95’i eğim %2.6
seviyesindedir.
III.sınıf araziler ise %12.4’ünü teşkil eder bunlarında %19’u hafif %79’u orta
eğimlidir ( %6-12 ) Bu toprakların %76.3’ü orta derinliktedir. kuru, sulu tarım,çayırmera
ve orman-funda alanı olarak kullanılmaktadır.
IV.sınıf araziler ise genel yüz ölçümünün %12.4’ünü teşkil eder.Bunların %92.5’i
orta eğimli %4.1’i dik eğimlidir.
İl yüz ölçümünün %62.25’i ise V,VI,VII ve VIII.sınıf topraklar oluşturmaktadır.
Kuru tarımda kullanılan arazinin %3.1’i düz,%51.9’u orta, %18.1’i dik eğilimlidir.
%7.1’i derin, %39.1’i orta derin, %52.1’i sığ, %1.6’sı çok sığdır.Erozyon ise %6.7
sinde hafif, %43.2’sinde orta %49.8’inde şiddetli, %3’ünde ise çok şiddetlidir.
88

Çayır-mera olarak kullanılan arazilerin ise %2.7’si düz, %1.4’ü hafif, %23.2’si
orta, %72.7’si dik eğilimlidir.
Bu arazilerin %2.7 si hafif, %3.6‘sı orta %38.6’sı şiddetli ve %55.1’i ise çok
şiddetli erozyona maruzdur.Bu toprakların ise %59’u çok sığdır.
Tablo 30 : Arazi Sınıflarının İlçelere Göre Dağılımı (2004)
İlçeler
Arazi Sınıfları
Toplam
Dikili Tarım
Mutlak
Marjinal (Ha)
Arazileri
Merkez 18.781 1.010 51.081 70.872
Banaz 8.811,4 1.943,6 33.730 44.485
Eşme 4.417 316 37.739 42.472
Karahallı 1.611 2.834 10.266 14.711
Sivaslı 4.579,7 1.410,3 20.007 25.997
Ulubey 4.793,5 1.303,5 30.912 37.009
KAYNAKLAR:
Uşak Müze Müdürlüğü
Turizm il müdürlüğü
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Uşak İli Arazi Varlığı, Ankara 1997
21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001
Orman İşletme Müdürlüğü
Prof. Dr. M.ÖZTÜRK, Prof. Dr. Ö. SEÇMEN, Doç Dr. Y.GEMCİ, Dr. G.GÖRK, Ege
Bölgesi Bitki Örtüsü, İzmir, 1990
Kaymakamlıklar
89

G. TURİZM
G.1.
Yörenin Turistik Değerleri
G.1.1. Yörenin Doğal Değerleri
G.1.1.1 Konum
Merkez ilçe: Örencik Termal Tesisleri ,Karun Hazineleri,Burma Camii,Paşa Hanı
Banaz ilçesi: Hamam Boğazı Termal Tesisleri.
Ulubey İlçesi : Blaundus Antik Kenti
Karahallı ilçesi: Clandıras köprüsü
Sivaslı : Sebaste Antik Kenti
G.1.1.2. Fiziki Özellikleri
Jeotermal Kaynaklar:
Hamamboğazı Kaplıcaları:40 lt/sn.debiye sahiptir. 60 derece sıcaklıktadır.Kişi
başına günlük su tüketimi 700lt. olarak kabul edilen kaplıca günde 12.000 kişiye
hizmet verebilecek kapasitededir. Kaplıca suyunun Fiziko-kimyasal ile bakteriyolojik
analizleri yapılmış, sağlık yönünden yararlı olduğu görülmüştür. Mide, bağırsak,
karaciğer, özellikle kronik dejeneratif romatizmal hastalıklara iyi geldiği tespit
edilmiştir.
Örencik Kaplıcası:14 lt/sn. debiye sahiptir. 38 derece sıcaklıktadır. Kişi başına
günlük su tüketimi 700 lt.olarak kabul edilirse, kaplıca günde 750 kişiye hizmet
verebilecek kapasiteye sahiptir.
Aksaz Hamamı:4 lt/sn. ye debiye sahiptir.
Emirfakılı Kaplıcası:6 lt/sn. debiye sahiptir. 36 derece sıcaklıktadır. Sağlık
açısından yararlı bir kaplıca olduğu belirtilmiştir.
G.1.2. Kültürel Değer
Köprüler:
Clandıras Köprüsü: Banaz Çayı üzerindedir. Lidyalılar tarafından kral yolu
üzerinde yapılmıştır. Kemer üzerinde uzunluğu 24 m., derinliği 17 m., eni 1.75 m.dir.
90

Taşlar kalemle işlenmiş kemerin taşları zivanalı olarak birbirine kenetlendirilmiştir.
Karahallı ilçemizdedir.
Çataltepe Köprüsü: Osmanlı dönemine ait 3 gözlü bir köprüdür. Kimin
tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Gediz nehri üzerindeki köprü eski kervan yolu
üzerinde bulunmaktadır. Bugün bile kullanılabilir durumdadır.
Hacı Gedik Köprüsü: Uşak-Karahallı arasında kese yol üzerinde olup,1900
yılında Hacı Mustafa Efendinin şahsi eseridir.
Beylerhan Köprüsü: Gediz Nehri üzerinde, Germiyan Beyliği veya Osmanlı
ilk döneminde yapıldığı sanılmaktadır. 6 gözlü, 30 m. Uzunluğunda, 3.5 m.
Genişliğinde, 7.5 m. Yüksekliğinde taş köprüdür.
Çanlı Köprüsü: 1225 ‘de “Sipahsalar Secuittin” adında bir zat tarafından
yaptırılan köprünün bir kitabesi vardır. Kemerli olan köprü Selçuk Mimarisi
tarzındadır.
Hanlar:
Hacı Gedik Hanı: Halıpazarı mevkiinde iki katlı taş bina olup alt ve üstte 30+30
dükkan bulunmaktadır.
Paşa hanı(Taşhan): Tiritoğlu Mehmet Paşa bir Fransız Mimara, 1898 tarihinde
yaptırmıştır. İki katlıdır. Taş yapıdır.Alt katta iç-dışlı dükkanlar, üst katta 30 kadar oda
vardır. Şu anda Turizm Bakanlığı denetiminde mülkiyeti Dülgeroğullarında özel Otel
statüsünde hizmet vermektedir.
Camilerimiz:
Ulu Camii: Yapılış tarihini açıkça belirten bir kaynak yoktur. Yapı tarzı Germiyan
Beyliği devrinin mimari özelliğini taşımaktadır. Cami bir büyük altı küçük kubbelidir.
İçten içe sahası 18.5*22=407 m 2 . dir.
91

Şekil 20 :Ulu Camii.
Burma Camii: Yapılış tarihini belirten kitabesi yoktur. Evliya Çelebi bu camii
hakkında Ulu Camii’den 158 yıl sonra yapıldığını belirtmiştir. Minaresinin burmalı
olmasından dolayı Burmalı Camii adını almıştır. İki kubbelidir.
Uşak Tarihi Evleri:
Günümüzde Osmanlı yapı izlerini taşıyan evler çok az kalmıştır.Cumhuriyetin ilk
yıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan sivil mimari örnekleri
Aybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlamak mümkündür.
Bu evlerin genellikle birinci katı taştan, ikinci katı ahşap,cumbalı beşik çatılı ve
bağdadı sıvayla yapılmış alaturka kiremitlidir. Bu evler Kültür Bakanlığınca koruma
altına alınmıştır.
Uşak Arkeoloji Müzesi:
İlimizde bulunan Arkeoloji Müzesi 23 Mayıs 1970 yılında hizmete açılmıştır.1996
yılı başında Karun Hazinelerinin gelmesiyle düzenlenen müzede, Kalkolitik
dönemden Bizans döneminin sonuna kadar çeşitli devirlere ait taş eserler, pişmiş
toprak eserler, cam eserler, altın ve gümüşten yapılmış çeşitli ziynet eşyaları, bronz
eserler, bronz, altın sikkeler ve Karun Hazineleri sergilenmektedir.
92

Bunlardan bazıları Roma dönemine ait mermer heykel ve heykelcikler, madalyon
ve kapı tipi mezar siteleri, Eski Tunç, Grek, Roma ve Bizans dönemine ait pişmiş
topraktan çanak çömlekler, kase ve tabaklar ile camdan yapılmış koku kapları,
gözyaşı şişeleridir.
Karun Hazineleri: Antik çağda Anadolu’nun batısında yer alan, güneyi Karai, kuzeyi
Mysia, doğusu Frigya, batısı İonia ve Aiolia bölgeleriyle çevrili alana Lidya adı
verilmiştir. M.Ö. 7. yy.ın İlk çeyreğinde Gyges ile başlayan güçlü Lidya İmparatorluğu,
parayı icat ederek insanlık tarihindeki en önemli buluşlarından birini
gerçekleştirmiştir. Lidya’nın İlk Çağ dünyasının en zengin ülkesi olmasının önemli
sebebi Tmolos( Bozdağlar) dağlarından çıkan ve Hermos(Gediz) nehrine karışan
başkent Sadesten geçen Paktalos (Sart Deresi) deresinin alüvyonları içersindeki
altındır. IV. Ve son kral Kroisos, M.Ö. 560 yılında tahta geçmiş ve akıl almaz
zenginliği sayesinde Karun kadar zengin deyimiyle ününü günümüze kadar
taşımıştır. Uşak ilinin 25km. batısında, Güre köyü yakınlarındaki Lidya
Tümülüslerinde kaçak kazılarda bulunup kaçırılan ve tekrar ülkemize geri getirilen
eserlere “Karun hazineleri” denilmektedir. 28 Haziran 1996 yılından bu yana Uşak
Arkeoloji Müzesinde yerli ve yabancı Turist akınına uğramıştır.
Şekil 21 : Karun Hazineleri
93

Şekil 22 :Uşak Müzesinde Sergilenmekte Olan Karun Hazineleri.
Etnografya Müzesi:
1 Eylül 1978’de açılan bu müze bir Osmanlı yapısı olup, İstiklal Savaşından
sonra Yunan Kuvvetleri Başkomutanı General Trikopis’in esir alınarak Atatürk’ün
huzuruna çıkarıldığı yerdir. İki katlı yapının zemin katı eski Uşak yaşantısını gösteren
düzenlemeler ile etnografik nitelikteki eserlerin sergisine açık olup, 2. kat, Atatürk’ün
Uşak’ta kaldığı yıllardaki anısına istinaden düzenlenmiştir. Atatürk’e ait pek çok eser
ile Kurtuluş Savaşındaki istilacıların zulümlerini fazla fotoğraflar ile Uşak ve yöresine
ait halı ve kilim gibi eserler bulunmaktadır.
Yöresel Yemekler
Uşak Tarhanası: Un, yoğurt, kırmızı ve yeşil biber, soğan, domates ve tercihe
göre haşlanmış nohut veya fasulye katılarak hazırlanmış hamurun 15-20 gün
mayalandırılması ile hazırlanır. Besin değeri çok yüksektir.
94

Şekil 23 : Uşak Tarhanasının Yapılışı.
Şekil 24 : Uşak Tarhanası.
Yumurta Sızdırması:Yumurtalar kaynar suda haşlanır.Haşlanmış yumurtalar
kevgirle geniş bir tabağa alınır.Üzerine yağda kavrulmuş salça isteğe göre taze
yoğurt dökülerek servis yapılır.
Ciğerli Bulgur:Elle kıyılmış kuzu veya keçi ciğeri ve bulgurla yapılır.
Döndürme:Yufkalı hamur hazırlanır. Kalınca yufka açılarak içersine ıspanak,
rendelenmiş kabak, peynir katılarak içi yağlanmış bakır bir siniye döşenerek pişirilir.
Arap Aşı: Şekersiz peltenin sinilere dökülmesi ve sinide küçük küçük
kesilmesidir. Hazırlanan bol sirkeli ve acılı çorba ile yenilir.
95

Keşkek: Özel yöntemle kabuğu soyulmuş buğdayın kaynatıldıktan sonra dövüle
dövüle hazırlanır. Üzerine et suyu dökülerek servis edilir.
Alaca Tene: Küçük taneli yeşil mercimek aşının içersine bulgur ilave edilerek
hazırlanmasıdır.
Köpük Helva
Höşmerim
Tahin Helva
Yöresel Türkülerimiz
Kiremitte Buz musun Gelin misin?
İslamoğlu
Ormandan gel a cavırın kızı ormandan
Gelenek Görenekler
Uşak’ta kuşaktan kuşağa geçerek günümüze dek gelen alışkanlıklar yani
Gelenekler ve farklı bir davranış biçimini veya daha faydalı şeklini düşünmeksizin o
şeyi görüle geldiği gibi yapma alışkanlıkları görenekler bugün eski yaygınlıkta
olmamakla birlikte gene de toplumda görülebilmektedir.
Evden bir yolcu çıkınca kapı eşiğine su dökülür.
Evden yolcu veya gelin çıkınca bunların hemen arkasından ev süpürülmez. Eğer
süpürülürse bunların bir daha geri dönmeyeceğine inanılır.
Birinin elinden sabun, bıçak veya kesici bir şey almak uğursuzluk sayılır.
Mahalle ve sokak aralarında, geçen bir erkeğin önünden kadınlar geçemez.
Sosyal ve Kültürel Faaliyetler:
1-Eşme Turistik Kilim, Kültür ve Sanat Festivali: 29-30-31 Mayıs tarihlerinde
Eşme İlçesinde, Uluslar arası nitelikte, 1994 yılından beri Eşme Kaymakamlığı ve
Belediye Başkanlığı tarafından, 7 ülkeden 500 kişinin katılımında, Eşme Kilimlerini
tanıtıcı nitelikte düzenlenen Festivaldir.
96

Şekil 25 : Eşme Kilimleri.
2-Sivaslı Çilek Festivali: Her yıl Mayıs sonu Haziran başında Sivaslı İlçesinde,
Ulusal nitelikte, 1986 yılından beri Sivaslı Kaymakamlığı ve Belediye Başkanlığı
bünyesinde, Evrenli Doğal Parkında yapılan, Çilek ürününün pazarlanmasını
kolaylaştırmak, ülke bazında Sivaslıyı tanıtmak için düzenlenen festivaldir.
Şekil 26 : Sivaslı Yöresinde Yetişen Çilekler
97

3-Kurtuluş Haftası Şenlikleri: 30-31 Ağustos-1 Eylül Tarihleri arasında, Uşak
Merkezde, Uluslar arası nitelikte, 6 yıldan beri, Uşak Belediyesi tarafından
düzenlenen Kurtuluş Günlerinin kutlanması ve İli tanıtıcı festivaldir.
4-Karahallı Tekstil ve Dokuma Festivali: İlimiz Karahallı İlçesinde 1 yıldan beri,
2 Eylül tarihinde Karahallı Kaymakamlığı ve Belediyesi tarafından düzenlenen,
Tekstil tanıtıcı festivaldir.
5-Yayla Şenliği: 10 Haziran tarihinde, Merkezde, ulusal nitelikli, Belediye
Başkanlığınca düzenlenen festivaldir.
G.2. Turizm Çeşitleri
Doğa Turizmi:
İlimiz Ulubey ilçesi sınırları içersinde bulunan 75 km. uzunluğundaki
kanyonlarda, atlı yürüyüş,köy turizmi projelendirme çalışmaları devam etmektedir.
Proje gerçekleştirildiği takdirde, ilimizde bulunan aşağıdaki atlı ihtisas
kulüplerinden at temin edilebilir.
Spor Turizmi:
Bisiklet Turları: Murat dağında bisiklet turlarına elverişli doğal alanlar
bulunmaktadır.
Cirit: Yöremizde gelişmiş olan cirit, Orta Asya’dan beri oynanan bir ata sporudur.
İlimizde her yıl Nisan ayında Türkiye genelinde müsabakalar düzenlenmektedir.
Cirit atlarının en büyük özelliği, ani manevra kabiliyetinin yüksekliği ile atın
insanla aynı anda özdeşleşmesidir. Cirit atıldıktan sonra, at manevra yaparak
sahibine cirit çubuğunu vurdurmamak için geriye ani dönüş yapar.
Şekil 27 : Cirit sporu müsabakalarından görüntüler.
98

İlimizde Bulunan Atlı Spor Kulüpleri:
1-Uşak Atlı İhtisas Spor Kulübü (Merkez)
2-Binicilik Atlı İhtisas Kulübü (Merkez)
3-1 Eylül Atlı İhtisas Kulübü (Merkez)
4-Geleneksel Atlı Cirit
5-Yeni Eşme Spor Kulübü (Eşme)
6-Göğem Atlı Cirit İhtisas Kulübü (Merkez-Göğem Köyü)
7-Bozkuş Stad Spor Kulübü (Merkez- Bozkuş Köyü)
Av Turizmi:
Uşak ilinde yaban domuzu, keklik, göde, tavşan tilki avları
yapılabilmektedir.İlimizde avcılık kulübü bulunmaktadır.
Sağlık Turizmi:
Hamamboğazı Kaplıcası, Örencik Kaplıcası,Emirfakılı kaplıcası. (Bu konuyla ilgili
ayrıntılı bilgi G.1.1.2. Fiziki özellikler bölümünde verilmiştir.)
G.3. Turistik Altyapı
İşletme Belgeli Oteller:
1. Otel Şahlan 1:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
İsmetpaşa Cad. No:39/A
Oda sayısı 21
Yatak sayısı 42
Lokanta ve Bar
100 Kişilik
2. Otel Şahlan 2:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
Mimar Sinan Cad. Burma Cami Karşısı
Oda sayısı 56
Yatak sayısı 112
Lokanta ve Bar
150 Kişilik
3. Otel Onarslan:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
Evren Bulvarı No:3
Oda sayısı 30
Yatak sayısı 60
99

4. Otel Ağaoğlu:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
İsmetpaşa cad. No:64
Oda sayısı 24
Yatak sayısı 48
5. Otel Dülgeroğlu:
Yıldız
Özel Belgeli Otel
Adres
Özdemir Mah. Cumhuriyet Cad.
Oda sayısı 15
Yatak sayısı 40
Lokanta ve Bar 100
Yatırım Belgeli Oteller:
6. Ayan Oteli:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
Sarayaltı Mah. Efe Sok. No:60
Oda sayısı
35+5 Suit
Yatak sayısı 85
7. Özçardak Oteli:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
İslice Mah. İslice Cad. No:20
Oda sayısı 21
Yatak sayısı 42
8. Otel Uzcan:
Yıldız
2 Yıldız
Adres
Durak Mah. İsmet Paşa Cad.
Oda sayısı
49+2 Suit
Yatak sayısı 94
9. Grand Uzcan Otel:
Yıldız
3 Yıldız
Adres
Durak Mah. Smetpaşa Cad. Yukarıkaçar Sok.
Oda Sayısı 54
Yatak Sayısı 90
Lokanta
100

9. Ege Harman:
Türü Sınıfı
2. Sınıf lokanta
Adres
Milli Egemenlik Cad. No:2
Kapasite
120 Kişilik
Not: Bu lokanta Turizm İşletme Belgelidir.
İlimizdeki Belediye Belgeli Oteller
Otel Bilge, Otel Tiritoğlu, Otel Karun, Otel Kayalar, Otel Ersun, Otel Bayraktar,
Otel Irmak, Otel Denizli, Otel Kilim olmak üzere 9 adettir.
İlimizde Bulunan Seyahat Acenteleri
İlimizde 6 tane Seyahat Acentesi bulunmaktadır. Bunlar;Tanyü Turizm Seyahat
Acentesi, Aşigo Turizm Seyahat Acentesi, Uşşak Turizm Seyahat Acentesi, Vatan
Seyahat Acentesi, Teknoten Turizm Seyahat Acentesi.
G.4. Turist Sayısı
2004 içerisinde ;
Ziyaretçiler Günübirlik Ziyaretçi Konaklayan Ziyaretçi Müze Ziyaretçileri
Toplam sayısı sayısı
Yerli Turist 45.209 62.400 11.762
Yabancı Turist 2.293 4.995 173
Gelen yabancı turistlerin büyük bölümünü Alman, İngiliz, Arap turistler
oluşturmaktadır.
G.5. Turizm Ekonomisi
Tablo 31: Yıllar itibariyle gelen turist sayısı
2002 2003 2004
Yerli 96.367 109.402 119.371
Yabancı 2.345 4.972 7.461
Turist Toplamı 98.712 114.374 126.832
101

Tablo 32 : İçinde bulunulan yıl itibariyle konaklama belgeli tesislere ait bilgiler
Konaklama Belgeli Tesisler Yatak Kapasitesi (Adet) Konaklayan Sayısı (Kişi)
Otel Şahlan 1 42 5588
Otel Şahlan 2 112 8305
Otel On Arslan 60 8656
Otel Ağaoğlu 48 4298
Otel Dülgeroğlu 40 3026
Grand Otel Uzcan 90 9800
Otel Özçardak 36 7266
Toplam 302 26520
G.6. Turizm-Çevre İlişkisi
İlimizin; % 57.5’ini kaplayan platolar alçalarak Kuzeydoğu- Güneybatı yönünde
uzanmaktadır. Yaylalar sık vadi ağlarıyla yarılmış Karahallı, Ulubey ve Banaz’ın
güneyinde, Sivaslının doğusunda bulunan yaylaları ve kanyonlarına sahi, doğası
bozulmayan, turizm yönünden önemi inkar edilemez bir yapıya sahiptir.
Ancak deri sanayinin kimyasal artıklarının Dokuzsele çayı ile vadilerden akması,
ekolojik dengeyi ve çevreyi tamamen bozmuştur.
Bunun için arıtma tesislerinin kurulması, Hamamboğazı, Örencik ve Aksaz
kaplıcaları MTA Raporları doğrultusunda kirlenmeye karşı kaynak çevresinin teknik
alt yapı ve çevre düzenlemesi yapılmalıdır.
Ayrıca Turizm kaynaklarının yoğunlaştığı Ulubey ile Karahallı ilçesi arasında
kalan kesimi kapsayacak, Banaz ve Dokuzsele çayı üzerinde yer alan kanyonları ve
bölgede bulunan kaplıcaları tarihi kaynakları belirleyen 1/25.000 ölçekli bir çevre
düzeni planı da ele alınmalıdır.
KAYNAKLAR :
1-Uşak İl Turizm Müdürlüğü
2-Uşak Müze Müdürlüğü
102

H. TARIM VE HAYVANCILIK
H.1.Genel Tarımsal Yapı
Rakımı 906 metre olan ilimizde arazinin %37.5’i dağlık, %5.4’ü ova ve %57.1’i
platodur. Bu tarımsal yapı içersinde 1. sınıf arazi%2.8 olup %2’den düşük eğimlidir.
Bu arazide sulu, kuru ve bahçe tarımı yapılmaktadır.2.sınıf araziler%9.6’lık bir
bölümü oluşturmakta ve %2.6 eğimde olup kuru, sulu tarım yapılmakta, çayır, mera,
orman ve funda toprağı olarak kullanılmaktadır.3. sınıf araziler yüzölçümün
%12.4’ünü teşkil eder, %6-12 eğimlidir. Kuru, sulu tarım yapılmakta ve çayır, mera,
orman olarak kullanılmaktadır. 4. sınıf araziler yüzölçümün %12.4’ünü teşkil edip orta
ve dik eğimlidir.İlimizde genellikle kuru tarım yapılmakta olup bu arazinin%3.1’i düz,
%51.9’u orta, %18.5’i dik eğimlidir. İlimizde yetiştirilen başlıca ürünler Buğday, Arpa,
nohut, Haşhaş, Tütün ve şeker Pancarıdır.
H.2. Tarımsal Üretim
H.2.1.Bitkisel Üretim
H.2.1.1.Tarla Bitkileri
H.2.1.1.1. Buğdaygiller
Tablo 33: İlimizdeki Buğdaygillerle İlgili Bilgiler. (2004)
1999 2000 2001 2002 2003 2004
Ürün adı
BUĞDAY 2.271 2.477 1.957 2.647 2.296 2.793
ARPA 2.746 3.187 2.362 3.229 2.540 3.235
NOHUT 970 791 581 1.021 955 1.012
HAŞHAŞ 520 510 375 296 444 613
TÜTÜN 789 600 451 760 431 790
103

Tablo 34:Buğday’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları
BUĞDAY
YILLAR EKİLİŞ(Ha) ÜRETİM(ton)
1999 55.881 126.930
2000 56.680 140.200
2001 54.915 107.477
2002 55.600 147.150
2003 57.750 132.605
2004 57.700 161.175
Şekil 28: Buğday’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları.
200.000
150.000
100.000
50.000
0
1999 2000 2001 2001 2003
EKİLİŞ
ÜRETİM(ton)
Buğday ekilişimizin önemli bir bölümü Kunduru-1149 olmakla beraber kıraç
şartlarda Kate A-1 çeşidi, sulu şartlarda Bezostaya ve Atay-85 çeşitleride
ekilmektedir.
İlimizin 2003 Yılı verimi 230 Kg/da’dır. Türkiye ortalaması ise 200 kg/da’dır.
Tablo 35: Arpa’nın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları
ARPA
YILLAR EKİLİŞ(ha) ÜRETİM(ton)
1999 67.290 184.815
2000 68.130 217.120
2001 70.910 167.502
2002 71.850 231.990
2003 75.200 175.950
2004 75.050 242.810
104

Şekil 29: Buğday’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
1999 2000 2001 2002 2003
EKİLİŞ(ha)
ÜRETİM(ton)
Türkiye’nin arpa verim ortalaması 224 kg/da. , İlimizin 2003 Yılı
ortalaması 234 kg/da’dır.
NOHUT
verim
Tablo 36:Nohut’un Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları
YILLAR EKİLİŞ(Ha) ÜRETİM(ton)
1999 32.784 31.829
2000 43.194 34.176
2001 45.800 26.600
2002 48.570 49.567
2003 44.800 42.800
2004 46.950 47.505
Şekil 30: Nohut’un Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları
60.000
40.000
20.000
0
1999 2000 2001 2002 2003
EKİLİŞ(Ha)
ÜRETİM(ton)
İlimizde nohut üretimi hububat üretiminden sonra önemli bir yer tutmaktadır.
İlimizde tarımı yapılan nohut leblebilik bir çeşittir. Bu çeşit mahalli bir çeşit olup tescili
yapılmamıştır. Halen İl Müdürlüğümüzün girişimleriyle Eskişehir Anadolu Tarımsal
105

Araştırma Enstitüsüyle bu konudaki çalışmalar sürdürülmektedir. Yemeklik nohut
konusunda İl Müdürlüğümüzün demostrasyon çalışmaları devam etmektedir. İlimiz
nohut ekilişinin % 99’unu leblebilik kırmızı nohut oluşturmaktadır. Kırmızı nohut
sofralık olarak ta ilimizde tüketilmektedir.
İlimizin nohut verimi ortalama olarak Türkiye ortalamasıyla (100 kg/da)
uyuşmaktadır, 2003 yılının verimi 95,5 kg/da.dır.
HAŞHAŞ
Tablo 37:Haşhaş’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları.
YILLAR EKİLİŞ(ha) ÜRETİM(ton)
1999 23.618 12.287
2000 5.220 2.661
2001 9.387 3.992
2002 3.656 1.471
2003 8.987 3.992
2004 7.785 8.336
Şekil 31:Haşhaş’ın Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları.
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
1999 2000 2001 2002 2003
EKİLİŞ(ha)
ÜRETİM(ton)
İlimizdeki haşhaş üretimi haşhaş tohumu işleyen tesis olmaması nedeniyle daha
çok yurt dışına satışlar şeklinde ihracatçı firmalar tarafından yapılmaktadır. Bu
nedenle ilimiz haşhaş fiyatları İzmir ticaret borsası fiyatlarına göre şekillenmektedir.
İlimizde kahvaltılık olarak sürtülmüş haşhaş ve ürünleri tüketilmektedir. Yöresel
olarak yapılan ünü Türkiye’ye yayılan lezzeti tartışmasız bükme, katmer ve
böreklerde bol miktarda kavrulup ezilmiş haşhaş tohumu kullanılmaktadır. Haşhaş
yağının rafine edilmesi halinde en az zeytin yağı kalitesinde bir yağ olacağı bilim
adamları tarafından söylenmektedir. Haşhaş yağı ayrıca oto boyaları ve yağlı boya
tablolarının boyasında kullanılmaktadır. Haşhaş bitkisi ilk çıkışta yaprak uzunluğu 8-
10 cm.ye ulaşıncaya kadar marul gibi tüketilen iyi bir salata çeşnisidir.
106

2003 yılında 8.987 hektar alanda ; 3.992 ton üretim ve verim ortalaması 44
kg/da. olmuştur.
Şekil 32 : Haşhaş
107

TÜTÜN
Tablo 38:Tütün’ün Yıllara Göre Ekiliş Ve Üretim Miktarları
EKİLİŞ(ha)
ÜRETİM (ton)
YILLAR
1999 11.553 9.114
2000 11.353 6.812
2001 9.755 4.397
2002 9.121 6.931
2003 7.475 3.218
2004 6.870 5.427
İlimizin Banaz ilçesi dışındaki tüm ilçelerinde tütün üretimi yapılmaktadır.
İlimize bağlı üretim noktalarında üretilen EGE menşeli tütünlerimiz EGE menşeinin
bütün karakteristik özelliklerini taşımakta bu nedenle de tüm sigara harmanlarında
rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Tütün ekilişinin büyük yoğunluğu Eşme - Ulubey İlçemizdedir. 2003 yılı verim
ortalaması 43 kg/da’dır.
4.1. Tarla Ürünleri :
Tablo 39 : Meyve Üretimine İlişkin Bilgiler.2001
ÜRÜN ADI
EKİM ALANI VERİM
(HA)
(Kg/Ha)
ÜRETİM (Ton)
Buğday (Diğer) 14.050 1.674 23.515
Buğday (Durum) 43.700 2.496 109.090
Arpa (Diğer) 68.600 2.306 158.190
Arpa (Biralık) 6.600 2.691 17.760
Yulaf 1.215 2.083 2.323
108

Mısır (Dane) 1.040 1.938 2.015
Mısır (Hasıl) 530 16.887 8.950
Mısır (Slaj) 160 (+222)* 44.895 17.150
Sorgum 3 50.000 150
Tritikale 25 3.300 83
Bakla (Yemeklik) 35 1.500 53
Nohut 44.800 955 42.800
Fasulye(Kuru) 963 1.551 1.494
Mercimek(Yeşil) 950 860 817
Börülce(Kuru) 1.525 611 932
Fiğ (Dane) 340 1.494 508
Fiğ (Kuru ot) 675 2.733 971
Burçak 145 1.214 176
Mürdümük 5.370 349 1.876
Tütün 7.475 431 3.218
Şeker Pancarı 1.325 45.245 59.950
Haşhaş (Kapsül) 9.387 444 3.992
Haşhaş (Tohum) - - 3.990
Pamuk-Kütlü 200 350 70
Susam 1.539 418 644
Ayçiçeği (yağlık) 665 1.206 802
Ayçiçeği (Çerez) 20 1.250 25
Patates 33 16.970 560
Hayvan Pancarı 2 60.000 120
Yonca (Yeşil ot) 924 30.960 15.900
Yonca (kuru ot) - 7.740 3.765
Korunga (Yeşil ot) 485 5.920 3.900
Korunga (Kuru ot) - 1.480 505
TOPLAM 212.781
*İkinci ürün mısır ekilişi.
109

Uşak ilinde mevcut iklim özelliklerinden dolayı kuru tarım sistemi hakimdir.
Bitkisel üretim tahıllar, haşhaş, nohut ve tütün üzerinde yoğunlaşmıştır. Hububat
ekim alanı tarım arazileri içersinde % 55,41 ile ilk sırayı almaktadır. Daha sonra
baklagiller % 19,94 ile takip etmektedir.
İlimizde ortalama 66.979,3 BBHB mevcut olup kaba yem ihtiyacı 305.425
ton’dur. Mevcut mera alanlarından elde edilen kaba yem ile % 4 oranında bir ekilişe
sahip yem bitkileri alanlarından elde edilen toplam kaba yem miktarı 66.661 ton’dur.
Sonuç olarak hayvan varlığımızın kaba yem ihtiyacının ancak % 21,8
karşılanabilmektedir. % 78,2’ lik kaba yem açığı ilimizde yetiştirilen hububat ve
baklagil samanlarından karşılanmaktadır. Yıllık saman üretimimiz ise 11.285 tonu
baklagil, 425.440 tonu hububat samanı olmak üzere toplam 436.725 ton’dur.
Tablo 40 : Meyve Üretimine İlişkin Bilgiler.2004
ÜRÜN ADI
EKİM ALANI VERİM
(HA)
(Kg/Ha)
ÜRETİM (Ton)
Buğday (Durum) 42.200 2.703 114.075
Buğday (Diğer) 15.500 3.039 47.100
Arpa (Biralık) 4.200 2.600 12.220
Arpa (Diğer) 70.850 3.255 230.590
Yulaf 1.170 2.210 2.320
Mısır (Dane) 1.050 1.978 2.077
Mısır (Hasıl) 530 18.208 9.650
Mısır (Slaj) 240 + (72) 44.167 13.780
Sorgum 4 50.000 200
Tritikale 24 3.500 84
Bakla (Yemeklik) 30 1.600 48
Nohut 46.950 1.012 47.505
Fasulye(Kuru) 943 1.520 1.433
Mercimek(Yeşil) 932 893 832
Börülce(Kuru) 1.470 512 753
Fiğ (Dane) 260 1.338 348
Fiğ (Kuru ot) 790 5.687 4.073
110

Burçak 130 1.185 154
Mürdümük 7.020 446 3.079
Tütün 6.870 790 5.427
Şeker Pancarı 1.196 46.405 55.500
Haşhaş (Kapsül) 7.785 613 4.415
Haşhaş (Tohum) 7.785 544 3.921
Pamuk-Kütlü 200 350 70
Susam 1.495 468 699
Ayçiçeği (yağlık) 545 1.194 651
Ayçiçeği (Çerez) 25 1.400 35
Patates 38 18.868 717
Hayvan Pancarı 3 60.000 180
Yonca (Yeşil ot) 768 34.922 5.200
Yonca (kuru ot) 768 8.730 5.405
Korunga (Yeşil ot) 450 8.047 497
Korunga (Kuru ot) 450 2.011 781
TOPLAM 225.449 575.630
H.2.1.1.2. Yem Bitkileri
Tablo 41: Yem Bitkileri İle İlgili Bilgiler. (2004)
Ürün Adı Ekim Alanı(Ha) Verim(Kg/Ha) Üretim(Ton)
Fiğ- Dane 260 1.338 348
Kuru Ot 790 5.687 4.073
Burçak 130 1.185 154
Mürdümük 7.020 446 3.079
Yonca-Kuru ot 768 8.730 5.405
Korunga- Kuru Ot 450 2.011 781
Üretim metodu genellikle serpme şeklinde olup, ürünlerin değerlendirilmesi
üreticilerin kendi ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir.
111

H.2.1.1.3. Endüstriyel Bitkiler
Tablo 42 : İlimizdeki Endüstriyel Bitkilerle İlgili Bilgiler.
Ürün Adı Ekim Alanı(Ha) Verim(Kg/Ha) Üretim(Ton)
Tütün 9.755 450 4.397
Ş. Pancarı 1.312 40.450 53.070
Haşhaş-Kapsül 9.516 375 3.573
Tohum - 412 3.920
Pamuk 700 174 122
Anason 35 743 26
Susam 1.663 358 595
Ayçiçeği 705 929 655
Tütün fide olarak sıraya dikilir. Şeker Pancarı ve Ayçiçeği tohumları mibzerle
sıraya, diğerleri genellikle serpme olarak ekilir. Ürün değerlendirilmesi ise tütün
tüccara ve tekele, şeker pancarı şeker fabrikasına, haşhaş T. M. Ofisine, diğerleri de
ihtiyaç fazlası pazarda tüccara satılmaktadır.
H.2.1.1.4. Süs Bitkileri
İlimizde süs bitkisi yetiştiriciliği yapılmamaktadır.
H.2.1.2. Bahçe Bitkileri
H.2.1.2.1. Meyve Üretimi
Tablo 43 : Meyve Üretimine İlişkin Bilgiler.2001
ÜRÜN ADI MEY.VER.AĞ.SA. VERİM (Kg/Ağaç) ÜRETİM (Ton)
Armut 75.420 30,9 2.230
Ayva 20.010 30,6 613
Elma (Golden) 43.975 61,8 2.717
Elma (Starking) 91.938 57,9 5.320
Elma (Amasya) 5.900 47,8 282
Elma (Diğer) 3.710 47,4 176
112

Muşmula 3.025 14,9 45
Erik 24.205 30,1 728
İğde 11.613 34,2 398
Kayısı 23.845 40,2 959
Zerdali 2.350 26,0 61
Kiraz 48.390 27,9 1.352
Şeftali (Diğer) 15.700 26,1 409
Şeftali (Nektar) 2.250 26,2 59
Vişne 111.355 28,5 3.175
Antep Fıstığı 23.818 8,8 210
Ceviz 19.050 46,9 894
Badem 22.150 14,4 320
Çilek ha 123 12.422 kg/ha 1.528
Dut 7.495 15,8 116
İncir 2.010 17,4 35
Nar 3.915 18,6 73
Üzüm (Sofralık) ha 1.879 9,193 17.273
Üzüm (Kurutmalık) ha 2.587 8.620 22.300
Üzüm (Şaraplık) ha 335 9.000 3.015
Kekik ha 25 1.000 25
İlimizin tarım arazilerinin ancak % 1,03’ünde meyvecilik yapılmaktadır.
Ekonomik önemi artan vişne ve kiraz olmak üzere ceviz ve diğer meyve çeşitlerinde
toplu meyvelikler kurulması özel idare ve vakıf imkanlarıyla teşvik edilmektedir.
Tablo 44 :Meyve Ürünleri İl İcmali/2004
ÜRÜN ADI MEY.VER.AĞ.SA. VERİM (Kg/Ağaç) ÜRETİM (Ton)
Armut 75.575 29 2.172
Ayva 20.305 30 612
Elma (Golden) 45.365 61 2.778
Elma (Starking) 92.979 59 5.487
Elma (Amasya) 6.210 50 311
Elma (Diğer) 3.850 50 193
Muşmula 3.000 16 48
Erik 24.095 30 713
İğde 11.480 35 399
Kayısı 24.055 41 983
Kiraz 50.250 26 1.296
Şeftali (Nektarin) 2.250 24 54
Şeftali (Diğer) 15.760 26 415
Vişne 112.705 31 3.439
Zerdali 2.400 25 60
Antep Fıstığı 22.418 9 208
Badem 22.170 15 334
113

Ceviz 20.025 56 1.130
Çilek ha 123 9.992 1.529
Dut 8.210 17 143
İncir 2.000 19 38
Nar 3.850 23 88
T. Hurması - - -
Üzüm (Sofralık) ha 1.145 10.696 12.247
Üzüm (Kurutmalık) ha 1.640 10.309 16.907
Üzüm (Şaraplık) ha 337 9.223 3.108
Kekik ha 27 1.000 27
H.2.1.2.2. Sebze Üretimi
Tablo 45 : Sebze Üretimine ilişkin Bilgiler. (2001)
ÜRÜN ADI EKİM ALANI(HA) VERİM(Kg/Ha) ÜRETİM(Ton)
Lahana (Beyaz) 91 15.516 1.412
Lahana Kırmızı) 9 13.444 121
Marul (Göbekli) 83 11.241 933
Marul (Kıvırcık) 10 11.000 110
Ispanak 158 7.835 1.238
Pırasa 122 14.672 1.790
Maydanoz 8 5.000 40
Roka 5 5.000 25
Tere 4 6.000 24
Nane 4 4.250 17
Kabak (Sakız) 43 15.767 678
Kabak (Bal) 16 24.688 395
Kabak Çerezlik) 1,5 600 0,9
Hıyar 557 13.196 7.350
Acur 2 11.500 23
Patlıcan 218 10.560 2.302
Bamya 50 4.820 241
Domates 910 22.129 20.137
Biber (Sivri) 422 8.066 3.404
Biber (Dolmalık) 44 7.955 350
Biber (Salçalık) 5 10.000 50
Karpuz 3.080 13.696 42.185
Kavun 775 13.977 10.832
Fasulye (Taze) 272 6.915 1.881
Börülce (Taze) 2 6.000 12
Bezelye (Taze) 10 6.000 60
Bakla (Taze) 37 7.216 267
Sarımsak (Taze) 20 12.000 240
114

Sarımsak (Kuru) 27 10.370 280
Soğan (Taze) 70 8.286 580
Soğan (Kuru) 208 13.404 2.788
Havuç 32 11.500 368
Turp (Bayır) 29 18.621 540
Turp (Kırmızı) 16 10.875 174
Şalgam 6 15.000 90
Karnabahar 33 11.273 372
Brokoli 0,5 18.000 9
Mantar (kültür) - - 5
TOPLAM 7.380
İlimiz tarım arazilerinin % 3,04’ünü sebze ekim alanları oluşturmaktadır. Özellikle
Sivaslı ilçemizde çilek son yıllarda ekonomik değeri artan bir üründür. Diğer üretim
merkezlerinden sonra pazara çıkması avantaj olarak kabul edilebilir. Halen 400 çiftçi ailesi
ticari olarak 1230 da. alandan sezonda 1528 ton çilek elde etmektedir. Son yılarda
yaygınlaşan malçlama ve damla sulama sistemi ile tarla çileğinin verimi iki katına kadar
çıkılabilmektedir. İlçede yaygın olarak İtalyan menşe ili Tiago çeşidi kullanılmaktadır.
Tablo 46 : Sebze Üretimine ilişkin Bilgiler. (2004)
ÜRÜN ADI EKİM ALANI(HA) VERİM(Kg/Ha) ÜRETİM(Ton)
Lahana (Beyaz) 86 15.046 1.294
Lahana (Kırmızı) 11 15.091 166
Marul (Kıvırcık) 9 10.444 94
Marul (Göbekli) 83 11.084 920
Ispanak 153 7.856 1.202
Pırasa 119 14.260 1.697
Maydanoz 8 5.000 40
Roka 5 5.000 25
Tere 4 6.000 24
Nane 4 4.250 17
Kabak (Sakız) 97 12.825 1.244
Kabak (Bal) 17 22.059 375
Kabak (Çerezlik) 2 3.000 6
Hıyar 499 12.846 6.410
Acur 2 8.500 17
Patlıcan 158 9.994 1.579
Bamya 54 2.093 113
Domates 970 22.381 21.710
Biber (Sivri) 417 7.794 3.250
Biber (Dolmalık) 29 8.724 253
Biber (Salçalık) 5 10.000 50
Karpuz 2.950 13.275 39.160
Kavun 790 15.122 11.946
115

Fasulye (Taze) 258 6.558 1.692
Börülce (Taze) 3 5.333 16
Bezelye (Taze) 11 6.000 66
Bakla (Taze) 38 6.895 262
T. Barbunya 1 5.000 5
Sarımsak (Taze) 10 12.000 120
Sarımsak (Kuru) 41 9.610 394
Soğan (Taze) 68 8.309 565
Soğan (Kuru) 220 8.795 1.935
Havuç 33 11.879 392
Turp (Bayır) 29 14.310 415
Turp (Kırmızı) 17 11.059 188
Şalgam 5 15.000 75
Karnabahar 32 10.063 322
Brokoli 1 15.000 15
Mantar (kültür) - - 5
TOPLAM 7.239 98.059
H.2.2. Hayvansal Üretim
İlimizde hayvancılık kırsal kesimde geçim kaynağının önemli bir
kısmını
teşkil etmektedir. Son yıllarda il merkezinde sanayileşmenin arttığı
özelliklede deri işleme dokuma konusunda işsizliğin azaldığı gözlenmişse de 1998
yılından itibaren dericilikteki kriz insanları tekrar hayvancılığa yöneltmiştir. Bu konuda
gözle görülebilen bir artış İl Müdürlüğümüze yapılan müracaatlardan anlaşılmaktadır.
Nüfusun yaklaşık yarısı kırsal kesimde yaşadığı ve geçimini tarımsal üretim ile temin
ettiği ilimizde 31.320 kadar tarım işletmesi bulunmaktadır. Bunların % 63.8’i bitkisel
ve hayvansal, %33,2’lik bölümünü de yalnız bitkisel, % 3’ünde ise yalnız hayvansal
üretim yapılmaktadır. Bu işletmelerin arazi varlığı toplam 204.806 dekar olmakla
birlikte 50 dekardan az arazisi olan işletmelerin oranı % 53 dolayındadır. Tarım
işletmelerinin hayvan varlığı bakımından durumuna baktığımızda kültür ırkı sığır
besleyen işletmelerde işletme başına 3.6 baş, koyunculuk işletmelerinde ise işletme
başına 36.8 baş koyun düştüğü ilimizde tarımsal yapılanmanın büyük ölçüde küçük
işletmelerin egemenliğinde olduğu görülmektedir. Bu durum ilimizdeki hayvanların
kayıt altına alınması, birlik ve kooperatifler kanalı ile örgütlenmesi, ürün
pazarlanması, gider temini konularında zorluklar ile karşılaşmamıza neden
olmaktadır.
116

H.2.2.1. Büyükbaş Hayvancılık:
İlimizde 64.830 baş sığır varlığı mevcuttur. Hayvan başına düşen süt verimi
1980’li yıllarda düşük olmasına rağmen 1985 yılında başlayan suni tohumlama
çalışmalarındaki başarılı uygulamalar 1990 yılında başlayan ANAFİ çalışmaları 1995
yılında başlayan Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği çalışmaları ve süt toplama
çalışmaları süt veriminin artmasına neden olmuştur. Bilinçli üretici sayısı artmıştır.
2003 yılında devam edecek olan yem bitkisi destekleme uygulamaları yem bitkisi
ekilişlerini canlandırdığı, bununda hayvancılığı olumlu yönde etkileyeceği
düşünülmektedir.
Tablo47:HAYVAN VARLIĞIMIZIN 5 YILLIK SEYRİ
HAYVAN CİNSİ 1999 2000 2001 2002 2003
SIĞIR 65.046 67.940 70.291 78.254 64.830
KOYUN 264.845 209.292 193.994 241.807 189.994
KEÇİ 80.632 80.371 82.711 84.678 72.711
TEK TIRNAKLI 10.281 8.531 7.724 8.070 7.724
KANATLI 954.064 518.402 1.154.642 1.835.741 853.500
Tablo 48 : İlimizde Büyükbaş Hayvancılığı Miktarları ve Yüzdeleri.
IRKLAR 2000 % 2001 % 2002 % 2003 %
KÜLTÜR 26.268 38,7 28.324 40,3 30.082 38,4 25.292 40,1
MELEZ 35.238 51,8 36.250 51,6 44.121 56,4 35.656 54,9
YERLİ 6.434 9,5 5.717 8,1 4.051 5,2 3.242 5,0
TOPLAM 67.940 00,0 70.291 00,0 78.254 00,0 64.830 00.0
Tablo 49 : 2003 Yılı İlçeler Bazında Hayvan Mevcutları
İLÇELER SIĞIR KOYUN KEÇİ
TEK
TIRNAKLI
KANATLI
MERKEZ 25.655 57.881 25.204 2.899 50.000
BANAZ 14.840 27.958 8.115 2.297 20.000
EŞME 10.667 67.000 11.400 665 522.000
KARAHALLI 498 8.575 1.505 242 1.500
SİVASLI 5.065 15.550 10.640 1.119 40.000
ULUBEY 8.105 13.030 15.847 502 220.000
TOPLAM 64.830 189.994 72.711 7.7024 853.500
117

Tablo 50:2004 yılında İlçelerde Bulunan Hayvanların Miktarı.
İLÇE ADI
BÜYÜK BAŞ
KÜÇÜK BAŞ
KANATLI
SIĞIR KOYUN KEÇİ TOPLAM
MERKEZ 25.763 70.943 20.175 91.118 50.000
BANAZ 15.000 30.000 10.000 40.000 20.000
EŞME 15.154 78.869 10.246 89.115 522.000
KARAHALLI 615 10.000 4.600 14.600 1.500
SİVASLI 4.445 16.280 10.150 26.430 40.000
ULUBEY 10.227 20.202 18.266 38.468 220.000
TOPLAM 71.204 226.294 73.437 299.731 853.500
H.2.2.2. Küçükbaş Hayvancılık
Koyunculuk : Koyunculuk en az sermaye ile kısa sürede verime geçebilen bir
üretim koludur. Küçük aile işletmelerindeki iş gücünü değerlendirebilmektedir.
İlimizde yaygın olarak bulunan Ege Koyunu Sakız, Kıvırcık ve Dağlıç melezi olup 2
yılda 3 batın yavru verme özelliği yanında ikizlik oranı da yüksektir.
Şekil 33:Koyun Yetiştiriciliği
118

İlimizde kurbana yönelik koyun besiciliği yapıldığından son yıllarda Eskişehir
yöresinden getirilen Ramlıç koçları ile melezleme yapılarak et verimi yönünden
takviye edilen Ege Koyunu yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Keçicilik : İlimizdeki kıl keçisi sayısı 1996 yılında 94.435 baş iken, bu rakam
2003 yılında 72.711 başa düşmüştür. Ülkemiz genelinde de kıl keçisi sayısında
gittikçe kayda değer bir azalış mevcuttur. Ülkemiz genelinde Ormanlarımızın Milli
Park ilan edilmeleri ve ormanlık alanlara kıl keçisi sokulmasının yasaklanmasıyla
otlatma alanlarının daralması keçi populasyonunun azalmasına neden olmaktadır.
Ayrıca bölgemizde kıl keçisi eti tüketiminin azlığı da keçi sayısının azalmasına neden
olmaktadır.
Tablo 51: İlimizde Küçükbaş Hayvancılığı Miktar ve Yüzdeleri
Irklar Miktarı(Baş) %
Koyun 193.994 70.1
Keçi 82.711 29.9
Toplam 276.705 100.0
Tablo 52: Hayvansal ürünler ve Üretim Miktarı.
Hayvansal Ürünler Üretim Miktarı(Ton)
Süt 9.859
Et 2.008
Deri
77.476 Adet
Peynir 886
Yağ 200
Yün-Yapağı-Kıl 512
119

H.2.2.3. Kümes Hayvancılığı
Tablo 53: İlimizde Kümes Hayvancılığı ile İlgili Bilgiler.
Türü Miktarı(Adet) %
Tavuk (Broiler) 883.670 76.6
Tavuk (Yumurtacı) 252.068 21.9
Hindi 10.298 0.9
Ördek 1.839 0.02
Kaz 6.767 0.58
Toplam 1.154.642
Tablo 54 : İlimizde
Kanatlı Ürünler ve Üretim Miktarları.
Kanatlı Ürünleri
Beyaz Et
Yumurta
Üretim Miktarı
4.135 Ton
48.796.750 Adet
İlimizde yumurta tavukçuluğu genelde küçük aile işletmeciliği şeklinde olup,
broiler tavukçuluk büyük işletmelerde dönemler halinde yetiştirilip kesilmek suretiyle
iç piyasada toptan ve perakende olarak tüketilmektedir.
H.2.2.4. Su Ürünleri
İlimizde su ürünleri işletmeleri ;
-Banaz ilçesi Gürlek köyü Çiyanderesi mevkiinde 5 ton/yıl kapasiteli Çelik
alabalık işletmesi.
-Eşme ilçesi Güllü köyünde 30 ton/yıl kapasiteli Aynalı Sazan işletmesi.
-Ulubey ilçesi Kıran Köyde 8 Ton/Yıl kapasiteli Bayraktar Aynalı Sazan işletmesi
bulunmaktadır.
120

Tablo 55 : Uşak İli Su Ürünleri Üretim Alanı (DSİ 2000)
Kaynak
Alan
İşletmede Olan Göletler ( 6 Adet) 1.105 ha.
İnşaatı Devam Eden Göletler ( 4 Adet) 1.084 ha.
Toplam
2.189 ha.
Banaz Çayı ( Uzunluğu 170 km) 3.300 km 2
Tablo 56 :Uşak İli 2000 Yılı Su Ürünleri İşletmeleri
İŞLETME YERİ Kapasitesi ( Ton/ Yıl) 2000 Yılı Üretimi
Çelik Alabalık Banaz 5 4
Dündar Aynalı Sazan Eşme 30 4
Bayraktar Aynalı Sazan Ulubey 8 1
Toplam 43 9
Tablo 57 : Uşak İli Sazan ve Alabalık Yetiştiriciliğinin Genel Durumu/1997
DOĞAL ÜRETİM
KÜLTÜR BALIKÇILIĞI
Türkiye geneli Uşak İli Türkiye geneli Uşak İli
Aynalı Sazan 16.000 - 800 39
Alabalık 200 - 26.500 80
Toplam 16.200 - 27.300 119 Ton
H.2.2.5. Kürk Hayvancılığı
İlimizde Kürk hayvancılığı yetiştiriciliği yapılmamaktadır.
H.2.2.6. Arıcılık ve İpekböcekçiliği
Tablo 58 : İlimizde Arıcılıkla İlgili Bilgiler.
Arı Kovanları Miktarı(Adet) %
Fenni Kovan 5.374 87.4
Yerli Kovan 777 12.6
Toplam 6151
121

Tablo 59: Arı Ürünleri ve Üretim Miktarları.
Arı Ürünleri Üretim Miktarı
Bal 65.115
Balmumu 12.660
İlimizde arıcılık küçük aile işletmeciliği şeklinde olup 158 köyde faaliyet
göstermektedir. Arı ürünü olan bal petek ve süzme bal şeklinde perakende olarak iç
piyasada değerlendirilmektedir.
İlimizde İpekböcekçiliği yapılmamaktadır.
H.3. Organik Tarım
İlimizde Organik Tarım yapılmamaktadır.
H.4. Tarımsal İşletmeler
1991 yılı genel tarım sayımına göre Uşak ilinde 31.320 tarımsal işletme
bulunmaktadır. Bunun yaklaşık %97’si bitkisel üretim+ hayvancılık yapan
işletmelerdir. Ortalama işletme büyüklüğü 66.8 da. Bu işletmelerin % 60’ı 20-100 da.
Büyüklükte, %20’si ise 10 da.’dan daha küçüktür. Bu işletmelerin %16’da 100-200
da. arasındadır.
Uşak ilinde tarımda kullanılan traktör sayısı 9.320, traktör başına düşen işlenen
arazi 175.9 da’dır. Türkiye’de traktör sayısı 874.995 adet olup, traktör başına düşen
işlenen arazi ise 212.6 da.’dır.
Uşak ilinde en çok üretilen bitkisel üretim; buğday, arpa , nohut, haşhaş ve tütün’
dür.
122

H.5. Tarımsal Faaliyetler
H.5.1. Pestisit Kullanımı
Tablo 60: İlimizde Pestisit kullanımı
UYGULAMA
UYGULAMALARDA KULLANILAN İLAÇLAR
(Kg-Lt)
TOPLAM
YIL Saha Ağaç Tohumluk
(da) (Adet) (Ton)
İnsektisit Fungusit Herbisit Akarisit Yağlar Diğerleri (Kg-Lt)
1990 991.241 503.666 10.826 96.356 760.902 87.400 3.764 3.900 61 952.383
1991 1.118.898 430.736 12.856 87.817 779.200 98.000 2.205 3.900 95 971.217
1992 1.205.936 481.775 12.393 104.727 804.162 101.200 2.487 1.025 59 1.013.659
1993 1.217.405 484.835 14.933 85.338 778.350 109.200 2.156 1.593 68 976.705
1994 1.208.850 471.975 12.607 69.363 673.374 117.900 1.967 2.745 69 865.418
1995 1.151.178 467.800 14.063 60.973 704.119 116.000 2.216 3.150 864 887.322
1996 1.186.852 477.700 14.124 66.219 732.096 120.000 2.199 4.350 76 924.940
1997 1.273.528 465.900 14.206 69.964 760.057 129.000 2.315 4.937 204 966.477
1998 1.350.214 461.500 13.956 68.750 702.496 131.403 1.517 2.500 227 906.893
1999 1.342.407 463.520 14.652 65.759 742.246 133.000 1.197 2.500 180 944.882
2000 1.159.543 460.100 16.287 57.915 468.716 123.905 784 1.750 105 653.175
2001 1.142.128 455.250 14.175 52.937 595.650 125.800 802 1.250 98 776.537
2002 1.177.230 455.390 13.610 51.541 253.185 123.803 732 - 22 429.283
2003 1.308.035 453.080 14.556 45.662 305.310 132.862 838 - 77 484.749
2004 1.164.765 453.780 14.847 47.784,5 291.301 131.000 1.323 - 47,2 471.455,7
H.5.2. Gübre Kullanımı
2001 yılı başında yürürlükte olan 27.11.1997 tarih ve 97/10244 Sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ve 28.02.2000 tarih ve 2000/93 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararının bazı
maddelerinin değiştirilmesi hakkındaki kararın hükümlerine göre Bitkisel Üretimde
verimliliğin ve karlılığın artırılması amacıyla kişi veya kuruluşlar tarafından
desteklemeye esas olan veya olmayan kimyevi gübrelerin tedariki, dağıtımı, denetimi
ve destekleme usul ve esaslarını belirleyen 2000/5 sayılı genelgeye göre
uygulanmaktaydı. 21.09.2001 tarih ve 24530 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak
yürürlüğe giren 2001/2960 kararın 6. maddesine göre 01.10.2001 tarihinde
uygulanmak üzere 200/2 sayılı genelge yürürlüğe girmiş ve uygulama bu genelge
çerçevesinde devam etmektedir. Kimyevi gübre denetim yönetmeliği ise2000/5 sayılı
genelgeye paralel olarak yayınlanarak uygulamaya konulmuştur.
123

Tablo 61 : İlimizdeki Gübre Bayileri
ÖZEL BAYİ
TARIM KREDİ KOOP.
MERKEZ 13 9
BANAZ 3 6
EŞME 4 8
KARAHALLI 1 2
SİVASLI 3 2
ULUBEY 5 4
TOPLAM 29 31
Tablo 62 : 1999-2003 Yılında Kullanılan Kimyevi Gübre Miktarları (Kg.)
GÜBRE CİNSİ 1999 YILI (kg) 2000 YILI( kg) 2001 YILI (kg) 2002 YILI (kg) 2003 YILI (kg)
21 AS 764.780 441.750 371.950 714.550 574.350
26 AN 16.147.050 10.382.900 11.199.600 10.434.850 10.977.150
33 AN 1.795.950 1.460.550 1.445.600 1.467.900 2.576.950
ÜRE 2.288.705 1.140.300 1.129.800 1.512.850 1.738.600
TSP 15.193 1.300 250 29.450 2.000
DAP 694.750 1.177.600 450.750 659.550 792.480
20.20.0 23.899.985 19.734.175 18.020.600 22.130.050 19.946.400
20.20.0.ZN 350.100 859.600 379.000 1.232.450 2.061.250
15.15.15 344.400 290.250 202.050 393.500 381.550
15.15.15.ZN 1.700 0 6.500 0 24.000
12.30.12 199.750 91.900 358.950 431.750 342.700
P.NİTRAT 17.000 1.950 2.950 2.500 2.375
P.SÜLFAT 5.000 10.000 1.000 1.250 0
C.NİTRAT 0 0 0 250 0
TOROSOL 0 0 0 750 250
16.20.0 0 0 27.500 3.000
20.20.20 0 0 0 0 375
MAP 0 0 0 0 750
TOPLAM 46.524.363 35.592.275 33.596.500 39.014.670 39.421.180
124

Tablo 63 : 2001 Yılı Kimyevi Gübre Destekleme Miktarları (1.000 TL.)
MERKEZ BANAZ EŞME KARAHALLI SİVASLI ULUBEY İL TOP.
Amonyum Sülfat %21 289.225 0 86.250 0 879.750 189.175 1.444.400
K.Amonyum Nitrat %26 77.415.750 19.493.325 7.179.975 0 11.100.375 35.693.325 150.882.750
Amonyum Nitrat %33 11.007.750 0 429.000 0 1.160.250 4.728.750 17.325.750
ÜRE %46 7.592.200 3.150.950 45.900 0 1.412.700 1.887.000 14.088.750
Triple Süferfosfat 5.000 0 0 0 0 0 5.000
Diamonyum Fosfat(18-46) 6.204.000 1.500.000 1.695.000 0 1.230.000 480.000 11.109.000
Kompoze (20.20.0) 95.310.000 25.379.000 13.905.000 952.000 16.605.000 59.113.000 211.264.000
Kompoze (20.20.0 ZN) 1.417.500 0 0 0 714.000 5.827.500 7.959.000
Kompoze (15.15.15) 770.000 1.083.000 382.000 0 743.000 420.000 3.398.000
Kompoze (15.15.15 ZN) 0 0 0 0 0 136.500 136.500
Potasyum Nitrat (13.0.46) 0 0 0 0 141.600 0 141.600
Kompoze (12.30.12) 285.000 1.123.750 0 0 112.500 0 1.521.250
Potosyum Sülfat(%50) 0 0 0 0 22.500 0 22.500
TOPLAM 200.296.425 51.730.025 23.723.125 952.000 34.121.675 108.475.250 419.298.500
KAYNAKLAR:
Uşak İli Su Ürünleri Üretim Alanı (DSİ 2000)
Tarım İl Müdürlüğü
125

I. MADENCİLİK
I.1. Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Taş Ocakları Nizamnamesine
Tabi Olan Doğal Malzemeler
Orman İşletme Müdürlüğü kayıtlarına göre ormanlık alanlarda verilmiş maden
işletme izinleri Tablo 52’de gösterilmiştir.
I.1.1. Sanayi Madenleri
Uşak ilinde asbest, bakır, kurşun, çinko, civa, demir, kaolen, kömür, nikel, talk,
uranyum ve zımpara–diyasporit yatakları mevcuttur.
1. Sivaslı-Eldeniz-Gökçebel Asbest Yatağı:En yaşlı birimler gınays,klorittremolit
–aktinolit şistidir. Üzerine kumlu kalkerler uyumsuz olarak gelir. Bunların
üzerinde de kristalin kireç taşları bulunmaktadır. NE-SW yönünde 2300 m uzunluk ve
ortalama 200 m genişlikte epimetamorfik (klorit-tremolit-aktinolit şist) zonu içinde 6
cm kalınlığında tremolit asbest damarı bulunmaktadır. Esas cevher tamamen
asbestleşmiş tremolitten ibarettir.Yan cevher olarak çok az oranda dolomit
bulunmaktadır. İyi kalite cevher evsafındadır.100000 ton asbest toprağı ve lifi tespit
edilmiştir. Çatı örtü malzemesi imalinde tecrit ve dolgu maddesi olarak su boruları
imalinde asbest çimentosu endüstrisinde kullanılmaktadır.1950’li yıllarda 200 ton
(tuvenan) asbest üretildiği bilinmektedir.Şu anda üretim yapılmamaktadır.
2. Sivaslı-Pınarbaşı-Akdere Asbest Yatağı:Bölgede en yaşlı kayaçlar
paleozoik yaşlı Boduşdamı mermerleri,Kavacık kalkşist mermerleri ve Caber birimi
(Metagrovik, Metabazik) ‘dir.Üzerine uyumsuz olarak jura yaşlı dolomitik kireç taşları
ve çörtlü kireç taşları gelir.Kristalin kalkerler içinde cevherli zon uzunluğu 1000
m,ortalama kalınlığı 6 m ve derinliği 20 metredir.Yer yer yuvalar halinde ve kısmen
kısa damarlar halindedir.Esas cevher tremolit asbesttir.İyi kalite cevher
evsafındadır.Rezerv 3000 ton civarındadır.Üretim yapılmamaktadır.
3.Banaz-Çöğürlü-Ulupınar Asbest Yatağı:Paleozoik yaşlı metamorfitler ve
metasedimentitler,mesozoik yaşlı ultrabazikler ve senozoik yaşta sedimentitler,
volkanikler yamaç molozu ve alüvyon görülmektedir.Rezerv durumu tespit
edilmemiştir.Üretim yapılmamaktadır.
4. Karahallı-Dumanlı köyü-İmamboğazı Zuhuru:Paleozoik yaşlı metamorfitler
ve metasedimentitler,mesozoik yaşlı ultrabazikler ile senozoik yaşta sedimentitler
126

volkanikler yamaç molozu ve alüvyon görülmektedir.6 m genişlik 100 metre
uzunluktaki klorit-tremolit-aktinolit şist zonunda tremolit-asbest zuhurları
bulunmaktadır.Rezerv tespiti yapılamamıştır.Üretim yapılamamaktadır.
5. Merkez – Karaçayır Kaolen Yatağı: Alanda paleozoik yaşlı metamorfitler,
mesozoik yaşlı ultrabazikler ile senozoik yaşlı sedimentitler, volkanitler, yamaç
molozu ve alüvyon görülür.Birimin üzerinde volkanitler yer alır. Volkanitler, andezit
lav, tüf ve aglomeralar ile temsil edilmektedir.Volkanitlerin hemen hemen tamamı
hidrotermel alterasyon etkisinde kalmıştır.Kaolen yatakları; Riyolit, lav ve tüflerin
hidrotermal ayrışması sonucu kaolinleşmesi ile oluşmuş epimağmatik yataklanma
şeklindedir. Karaçayır sahasında yaklaşık 800.000 ton görünür kaolen rezervi,
Karaağaç sahasında 1.500.000 ton görünür kaolen rezervi bulunmaktadır. İlimizde
toplam olarak 2.300.000 ton görünür kaolen rezervi vardır. Cevher doğal olarak
düşük alüminalı yer karosu imaline elverişlidir. Gerekli süzme işlemi yapıldıktan sonra
seramik hammaddesi olarakta kullanılabilir. Yıllık 10.000 ton üretim yapılmaktadır.
Ayrıca Ulubey –Eşme yolu üzerinde Gedikler köyünün 1 km kuzeyinde andezitik lav,
tüf ve aglomeralardan oluşan Beydağı Volkanitleri birimi içinde andezitik tüflerin
alterasyonu ile oluşmuş beyaz krem renkli kaolen yatakları bulunmaktadır.
6.Banaz Hallaçlar Kaolen Yatağı:Alanda Paleozoik yaşlı metamorfitler ve
metasedimentitler, mesezoik yaşlı ultrabazikler ile senozoik yaşlı sedimentitler,
volkanitler, yamaç molozu ve alüvyon görülmektedir. Kaolinleşen asetik tüfler kiltaşı
ve killi kireçtaşı birimleri arasında tekrarlanan volkanik faaliyetlerin sürecine bağlı
olarak yerleşmişlerdir. Kaolinize zonlar bantlı görünümlü, grimsi mor yer yerde
pembemsi renklerdedir. 100.000 ton işletilebilir, 300.000 ton jeolojik kaolen rezervi
belirlenmiştir. Porselen ve seramik sanayisinde, kağıt ve bazı endüstri dallarında
dolgu maddesi olarak kullanılabilen cevherde yıllık üretim 2.000 ton’dur. Yüksek
aliminalı, düşük silisli ve düşük demir içerikli olduğundan zenginleştirme işlemlerine
gerek duyulmamıştır.
7.Uşak Merkez Aşağı Eğlence Talk Yatağı:Serpantinler içersindeki ekay
sistemlere bağlı olarak oluşmuştur. Zonal yataklanma sunmaktadır. Zonun uzunluğu
100 m, genişliği 15 m, kalınlığı 10 m ‘dir. Esas cevher talktır. Düşük oranda demir
içerir. Kimyasal analiz sonucunda farklı özellikte yeşil ve kırmızı renkli iki adet talk
cevherleşmesi tespit edilmiştir. 42.900 ton görünür rezervi hesaplanmıştır.
127

I.1.2. Metalik Madenler
1.Banaz-Murat Dağı-Balkantepe Yöresi Bakır-Çinko-Kurşun-Antimuan-Civa-
Arsenik yatak ve zuhurları:Sahada istifin alt bölümünde jura yaşlı metasedimentler
ve dolomitik kireç taşı,bunların üzerine bindirmiş durumda üst kretase yaşlı ofiyolitik
melanj(mermer,şist-kuvartz ve ultrabazik kayaçlar) ile bunlara sokulum yapan
muhtemel paleosen yaşlı granitler yer alır.Miyosen volkanik kayaçlar(riyolit, riyodasit,
riyodasitik tüf,andezit,andezitik tüf) ve tortul kayaçlarla temsil edilir.Pliyosen
sedimenter kayaçlardan ve bazalttan oluşur.En genç birim olan kuvaterner traverten,
taraça ve alüvyonlardan ibarettir.Sahada çok sayıda civa-antimoan,bakır-kurşunçinko
zuhur yatağı mevcuttur.Ayrıca jeo kimya etütlerinde anomaliler elde edilmiştir.
Sahada özellikle civa ve antimoan işletme ve arama amaçlı özel şirketler tarafından
açılan yarma ve galeriler mevcuttur.İki tür cevherleşme görülür.1-Kontakt
metosomatik tipte bakır-kurşun-çinko cevherleşmeleri 2-tersiyer volkanizması ile
ilişkili antimoan-civa cevherleşmeleri Çeşitli yatak ve zuhurlarda gözlenen cevher
mineralleri şunlardır.Galenit,sıfalerit,kalkopirit,manyetit,hematit,antimonit,zinober,
realgar,örpigment,gang olarak ise siderit,kalsit,kuvartz,ankerit ve dolamit görülür.
2.Murat Dağı-Baltalı-Comburt Civa Yatağı:Bölge genel olarak tersiyerin marnlı
kireçtaşı,gre ve konklomera yatakları ile örtülü olup,yer yer doğu batı doğrultusunda
uzanan tersiyer yarılımlarını takiben oluşan riyolit,trakit,andezit erüpsiyonları
görülmektedir.Sahada çok eski yıllara ait yüzlerce kuyu ve galeri vardır.Volkanik
olaylar sonucu oluşan kuvvetli silişleşme esnasında riyolit tüfleri kaolinize olmuş ve
hidrotermal sular çatlaklar boyunca ilerleyerek üst kısmına zinoberli ikincil silisifiye
kayaç haline getirmiştir.Civa,kayaçların silisleşmiş kısımlarını yarıp geçen ince yarık
ve çatlaklarda yer almıştır.Cevherleşmeler birbirine yakın 7 lokasyonad
yoğunlaşmıştır.Bunlar Sarısu mevkii,Evci Güneş tepe,Kestaneli tepe,Çiçekli kaya
tepe,Yaşamışlar köyü,Bağırsak kayası ve baltalı maden sivrisi tepesidir.Sahanın
görünür rezervi 869.000 ton,muhtemel rezervi 535.000 tondur.Dünyada civa
kullanımına son verilmesiyle terkedilen yatak ve civarı epitermal altın oluşumları için
detaylı incelenmelidir.
3.Banaz Yaşamışlar Civa Yatağı:Bölge,mikaşist,serpantinit,andezit,gre,kil ve
riyolit tüflerden ibarettir.1932 yılında özel şirket tarafından 4 noktada 493 m galeri
çalışması yapılmıştır.Daha önceki yıllara ait 15-20 metre derinliklerde130 kuyunun
varlığından bahsedilmektedir. Civa kullanımından vazgeçilmesiyle terkedilen yatak ve
civarında epitermal altın oluşumları beklenebilir.y
128

4.Nadara Köyü (Gökçedal)-Şıbılık Dere Demir Yatağı; Temelde Menderes
Masifinin metamorfik kayaçları(paleozoyik)ile başlayan istif vezirler ofiyolitik melanjı
(üst kretase) ve tüf,anglomera,riyolit ve riyodasitlerden ibaret volkanik kayaçlarla (
miyosen ) devam eder. Mineralizasyon yaşlı birimleri kat eden fay zonlarında
karbonat kayaçlardadır. Cevher zonu kuzey doğu doğrultusunda uzanmakta ve
genişliği damar boyunca 3 metreye kadar değişmektedir. Rezerv 7.830 ton olup 2
küçük işletmede üretim yapılmaktadır. Yıllık üretim 130-150 ton civarındadır.
5.Banaz Kızılcaören Demir-Manganez Yatağı: Murat dağının Güneybatı
eteğinde bulunan sahada serpantinize ultrabazikler ve genç detritikler ( Kuvaterner )
ile travertenler görülür. Serpantinitlerin ayrışması neticesinde lisvenit kabuk geniş
alanlarda yer yer silisleşme ve karbonatlaşma şeklinde görülür. Cevherleşme
kuvaterner yaşlı birimler içerisinde görülür.
6.Banaz Kızılcaören Demir Madeni: İlimiz Banaz ilçesi Kızılcaören köyü
civarında toplam rezervi 1.500.000 ton olan demir madeni işletilecektir. Hematit
cevherinin yoğunluğu 4.5-5 gr/cm3, sertliği 1-5.5 olan cevherin 300 ton/çalışma günü
üretimi düşünüldüğünde ocak ömrü 15 yıl düşünülmektedir.
7.Ulubey , Gümüşkol civarı Altın Madeni: Kışladağ Altın Madeni projesi
kapsamında çıkarılacak toplam cevher 132.000.000ton civarındadır. Yıllık ortalama
üretim 6.5-10 milyon ton’dur. Altın için tenör %1.23 gr/ton, Gümüş için tenör % 0.9
gr/ton’dur.zenginleştirme prosesi sonucu %94 bileşik saflığa sahip altın ve gümüş
içeren külçeler oluşturulması amaçlanmıştır.Altın cevherinin kırılarak yığın liçi işlemi
için uygun boyuta getirilmesi ile seyreltik siyanür kullanılması sonucu yığın liçi
operasyonuna tabii tutulmasında altın ve gümüşün alınması planlanmaktadır.
I.1.3. Enerji Madenleri
1- Uşak-Banaz-Kuşdemir Kömür Sahası: Yöre halkından alınan bilgilere göre
80cm ile 1 metre kalınlığında linyit yatakları bulunmaktadır. Numune alınmadığı için
kimyasal analizi ve rezerv tespiti yapılmamıştır.
2-Uşak –Banaz –Büyükoturak Sahası: Büyükoturak’ta 75 cm. kalınlığında killi
linyit gözlenir.Corum yayla derede ise linyit kalınlığı 40 cm.’dir. Küçük yanal devamı
olmayan merceksel linyit sahalarıdır. Ekonomik olarak fazla rezerv
beklenmemektedir. Ancak yersel olarak kullanılabilir. Üretim yapılmamaktadır.
3-Banaz Hallaçlar Kömür Zuhuru: Banaz Dumlupınar karayolu üzerinde
Hallaçlar köyü yakınlarında 1 metre kalınlığında linyit damarı gözlenir.Fakat yanal
129

devamlılığı oldukça az merceksel bir oluşumdur. İşlem yoktur, sadece bir yarma
yapılmıştır. Banaz çiftlik köy ve corum ile Ulubey Gedikler köylerinde de Linyit
damarları görülmektedir.
4-Merkez İlyaslı Kocakuz Mevkii Kömür Zuhuru: Uşak ilinin güneybatısında
yer alır.Uşak Ulubey karayolunun 15. km’sinden batıya doğru dönülerek 15-20 km
sonra ulaşılır. Yersel bir oluşumdur. Ekonomik değeri yoktur.
5-Güre Fakıllı Uranyum Yatakları: Silimanter bir uranyum yatağın olup kum taşı
tripindedir. İki aşamalı bir oluşum söz konusudur. İlk aşamada sinjenatik olarak gölde
uranyum çökelmesi olmuş, daha sonra ise epijenetik rekonsantrasyonlarla hali
hazırdaki merceksel uranyum zenginleşmeleri meydana gelmiştir. 1968-74 yılları
arasında toplam uzunluğu 2.003 metre olan 143 adet sondaj yapılmıştır. Görünür
rezerv 510 ton’dur.
Tablo 64 : Orman işletme Müdürlüğünden Maden İşletme İzni Alan Kişi ve İşletmeler.
Dosya No
İzin Sahibi
İzin
Türü
İzin
Alanı
İzin
Süresi
4111070084 Yüksel Demirkol M. İ. 1.013 5 Merkez Eğlence Kaolen
4111070085 Cevher Ticaret M. İ. 15.295 5 Merkez Paşacıoğlu Kaolen,
4111070136 Minareciler M. İ. 34.276 5 Merkez Gökçedal Demir
4111070137 Aynurlar Mad. M. İ. 7.904 5 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070138 Aynurlar Mad. M. İ. 4.990 5 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070140 Osman Bilir M. İ. 2.063 17 Karahallı Duraklı
4111070141 Demmer M. İ. 19.015 50 Sivaslı Eldeniz
4111070142 Demmer M. İ. 6.600 14 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070143 Demmer M. İ. 790 1 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070082 Yüksel Demirkol M. İ. 1.000 5 Merkez Eğlence Kaolen
4111070081 Aynurlar Mad. M. İ. 2.914 5 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070151 Minareciler M. İ. 26.047 5 Merkez Gökçedal Demir
4111070153 Minareciler M. İ. 2.061 54 Merkez Gökçedal Demir
4111070154 Minareciler M. İ. 1.947 54 Merkez Gökçedal Demir
İlçe
Köy
130

4111070102 Özlü Türkler Mad. M. İ. 7.360 5 Karahallı Karahallı
4111070103 Özlü Türkler Mad. M. İ. 12.860 5 Karahallı Karahallı
4111070105 Ünal İlarslan M. İ. 8.710 4 Merkez Gökçedal Demir
4111070107 Reisoğlu Mermer M. İ. 7.046 8 Ulubey Hanyeri
4111070109 Şahabettin Yeniköy M. İ. 15:290 5 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070110 Mustafa Çekiç M. İ. 4.304 26 Ulubey B. Kayalı Mermer
4111070111 Dekomer Mermer M. İ. 7.640 3 Sivaslı Özbeyli Mermer
4111070050 Uşak Seramik M. İ. 4.590 5 Banaz Hallaçlar Kaolen
4111070128 Mer-Pa M. İ. 314 4 Sivaslı Eldeniz
4111070051 Uşak Seramik M. İ. 23.928 5 Banaz Hallaçlar Kaolen
4111070052 Tüprag Metal Mad. M. İ. 46.555 3 Eşme Gümüşkol Altın
4111070053 Tüprag Metal Mad. M. İ. 1.200 18 Eşme Gümüşkol Altın
4111070056 Yüksel Demirkol M. İ. 500 5 Merkez Çukurağıl Kaolen
4111070060 İlyaslı Belediyesi M. İ. 12.809 5 Merkez Çukurağıl Kaolen
4111070061 Selekler Mermer M. İ. 5.736 5 Sivaslı Cinoğlu Mermer
4111070062 Dekomer Mermer M. İ. 17.092 4 Sivaslı Özbeyli Mermer
4111070063 Osman Özer M. İ. 1.406 5 Sivaslı Ulupınar
4111070064 Osman Özer M. İ. 1.929 5 Sivaslı Ulupınar
4111070067 Özeks Mermer M. İ. 7.804 22 Ulubey Küçükkayalı
4111070068 Özeks Mermer M. İ. 7.094 28 Ulubey Küçükkayalı
4111070083 Ünal-Üçler Mad. M. İ. 3.576 5 Merkez Gökçedal Demir
4111070114 Şahabettin Yeniköy M. İ. 5.226 5 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070160 Cemil Çelik M. İ. 2.000 18 Çal Gömce
4111070129 Osman Bilir M. İ. 6.405 27 Karahallı Duraklı
4111070132 Mer-Pa M. İ. 6.466 18 Sivaslı Eldeniz
4111070133 Mer-Pa M. İ. 3.310 54 Sivaslı Eldeniz
4111070070 Reisoğlu Mermer M. İ. 1.735 13 Ulubey Hanyeri
131

4111070072 T. Atilla Tamer M. İ. 14.932 8 Ulubey Aksaz
4111070073 Süreyya Demirel M. İ. 4.810 31 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070074 Süreyya Demirel M. İ. 2.611 25 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070075 Süreyya Demirel M. İ. 2.993 25 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070076 Ömer Demirel M. İ. 4.150 23 Ulubey Çamlıbel Mermer
4111070077 Öntaş Mermer M. İ. 5.000 5 Ulubey Hanyeri
4111070078 Ahmet Eren M. İ. 5.569 5 Ulubey Mildi
4111070080 Aynurlar Mad. M. İ. 23.744 52 Ulubey Hanyeri
4111070113 Reisoğlu Mermer M. İ. 4.530 10 Ulubey Hanyeri
4111070112 Yüksel Demirkol M. İ. 16.764 53 Merkez Çavuşoğlu Kaolen
4111070264 Biçici Mermer M. İ. 11.067 5 Sivaslı Cinoğlu
4111070265 Biçici Mermer M. İ. 462 5 Sivaslı Cinoğlu
4111070163 Soy Mermer M. İ. 4.197 5 Sivaslı Ketenlik
4111070166 U.M.S. Mad. M. İ. 2.190 16 Sivaslı Eldeniz
4111070169 Muzaffer Şahin M. İ. 9.000 9 Banaz Kavacık
4111070070 Hakkı Aynur M. İ. 8.560 21 Ulubey Hanyeri
4111070071 Ahmet Özçelik M. İ. 2.437 10 Sivaslı Özbeyli
4111070073 İbrahim Akbaş M. İ. 2.510 5 Banaz Kaylı
4111070378 Nurettin Çetiner M. İ. 13.017 5 Sivaslı Eldeniz Köyü
M.i : Madenin İşletmesi
132

I.1.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler
Tablo 65 : Taş Kum Çakıl Ocakları Adresleri ve Listesi
SIRA
NO
OCAK SAHİBİNİN
ADI SOYADI
BULUNDUĞU YER
OCAK CİNSİ
1 Doğsan Tic. Ltd.Şti Merkez Dertbent Köyü Kum-çakıl
2 Cemil Pakdemir Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı
3 Ali Ayyıldız Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı
4 İsmail Şahin Merkez Kayaağıl Köyü Taş ocağı
5 Oktaş Okkaoğlu Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı
6 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Kum-çakıl
7 Oktaş Okkaoğlu Merkez Akbulak Köyü Uşak Kum-çakıl
8 Oktaş Okkaoğlu Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Kırmataş –Mıcır
9 İnci Kum Rüstem İnci Merkez Alanyurt Köyü Kum-çakıl
10 Ozay Kum Çakıl Merkez Güre Kasabası Kum-çakıl
11 Usaş Uğur Serdaroğlu A.Ş. Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl
12 Ali Yılmaz Merkez Yenişehir Köyü Kum-çakıl
13 Atilla Yaşar Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl
14 Sami İlarslan Merkez Güneli Kürü Kum-çakıl
15 Tahir Gün Merkez Ulucak Köyü Kum-çakıl
16 İsrafil-Rıfat Furtana Kayalı Köyü Eşme Kum-çakıl
17 Mehmet Erbilgin Çokaklı Köyü Karahallı Delikli Taş
18 Devlet Su İş. 23. Şb.Müd. Banaz İlçesi Kozveren Dağı Taş ocağı
19 Devlet Su İş. 23 Şb.Müd. Merkez Derbent Köyü Kum-çakıl
20 Uşak Belediyesi Karaağaç Mah.Tekmen Mevkii Taş ocağı
21 Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Eşme İlçesi Kolonyaka Köyü Taş ocağı
22 Karayolları 2. Böl Müd. İzmir Sivaslı İlçesi Pınarbaşı Kasabası Taş ocağı
133

I.2. Cevher Zenginleştirme
İlimiz sınırları içersinde maden çıkarılmakta ancak cevher zenginleştirme tesisi
olmadığı için cevher zenginleştirme işlemi yapılmamaktadır.
I.3. Madencilik Faaliyetlerinin Çevre Üzerine Etkileri
İlimiz sınırları içerisinde madencilik faaliyetleri bakımından mermer ve kum çakıl
ocakları yoğun bir şekilde gözlenmektedir.Mermer faaliyeti ile ilgili olarak ana
kütleden kesilecek olan kütlenin tespitinden sonra,kütlenin oryantasyonu dikkate
alınarak havalı ve ya sulu sistemde çalışan Vagon-dril ile yatay ve düşey deliklerin
delinmesi şeklinde gerçekleşmektedir.Bu deliklerden elmas tel geçirilmekte sonsuz
halat oluşturulup,elmas tel kesme makineleri ile sulu sistemle ana kütleden
kesilmektedir.Daha sonra piyasa talebine göre ticari boyutlarda ebatlanarak stok
sahasına nakledilir.Buradan da işleme tesisine gönderilmektedir.Bu çalışmaların
doğal sonucu olarak çıkacak pasa ve diğer atık taşlar ile işletme esnasında ortaya
çıkabilecek mermer çatlaklarında bulunan toprak,saha içinde stoklanarak daha sonra
arazinin restorasyonunda kullanılmaktadır.
Kum-çakıl ocakları için ise öncelikle bitkisel toprak tabakası sıyrılmakta,istihracı
yapılacak kum ve çakıl için açık işletme metodu uygulanmaktadır.Ekskavatör ile
yataktan alınan kum,lastik tekerlekli yükleyici ile kamyonlara yüklenip
nakledilmektedir.
Tüm madencilik çalışmaları sırasında nakliye sırasında toz emisyonları meydana
gelmektedir.İşletme sahipleri tarafından toz emisyonlarını gidermek amacıyla
çalışılan alandan itibaren yol güzergahı boyunca sulama yapılmakta ve nakliye
sırasında kamyonların üstleri branda ile örtülmektedir.
Çalışma sırasında oluşan evsel atıklar bidonlara konularak en yakın belediyeye
ait alana götürülerek bertaraf edilmektedir.Çalışma alnı içerisinde kalınması
durumunda fosseptik oluşturularak atıkların çevreye zarar vermesi önlenmeye
çalışılmaktadır.
Saha içerisinde çıkabilecek olası bir yangın durumunda yangına anında
müdahale edilebilmesi amacıyla işletmelerde yangın söndürme ekipmanları
bulundurulmaktadır.
Sahada yapılan işletme faaliyetleri neticesinde oluşacak hafriyat atığı ve
pasa,arazi ve topografya göz önünde tutularak başlangıçta çevreye zarar
vermeyecek şekilde Ormanlık alanlar Orman Genel Müdürlüğü yetkililerinin onay
134

verdiği pasa döküm alanlarında stoklanacak,sonrada daha önce çalışma yapılarak
rezervi tüketilmiş ocak yerleri seçilerek işletme çukurlarına ve pasa döküm yerine
dökülecektir.
Yapılan çalışmaların çevreye ve yer altı suları ile ekolojik dengeye hiçbir zararı
olmayacaktır.Yalnızca topografyada bir atkım değişiklikler olacaktır.
I.4. Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan
Rehabilitasyon Çalışmaları:
İlimizde maden kanunu ve taş ocakları nizannemesi kapsamındaki faaliyetlerin
ekonomik ömürlerini tamamlamasını müteakiben çevreye vermiş oldukları tahribatın
rehabilitesi amacıyla yapmış oldukları çalışmalar bulunmamaktadır.
KAYNAKLAR:
Özel İdare Müdürlüğü
ÇED Raporları
135

J. ENERJİ
J.1.
Kaynaklarına Göre Enerjilerin Sınıflandırılması
J.1.1. Birincil Enerji Kaynakları
J.1.1.1.Güneş Enerjisi
İlimizde Güneş Enerjisinden su ısıtmak amacıyla yararlanılmaktadır. Diğer
alanlarda Güneş Enerjisinin kullanımıyla ilgili hiçbir çalışma yapılmamaktadır.
J.1.1.2. Rüzgar Enerjisi
İlimizde ortalama Rüzgar hızı aylık veriler halinde C bölümünde Tablo 7’de
verilmiştir.
J.1.1.3. Su Enerjisi
İlimizin denize sınırı bulunmamaktadır.
J.1.1.4. Biyogaz Enerjisi
İlimizde Biyogaz Enerjisi üretimi ve tüketimine yönelik çalışma yapılmamıştır.
J.1.1.5. Biyomas Enerjisi
İlimizde bu konu ile çalışma yapılmamıştır.
J.1.1.6. Odun
Uşak il merkezinde odun temini ;
1- Uşak Orman İşletme Müdürlüğü’nün yıllık olarak orman amenejman planların
verdiği bölmelerde verilen eta kadar ormanda damga yapıp vahidi fiyatlarla orman
köylülerine kesim yapılıp, orman dışı satış depolarına satış getirilip ihale ile orman
tüccarlarına satılıp, odun tüccarları depolara getirdikleri odunları atmaktadırlar.
2- Odun tüccarları başka Orman İşletme Müdürlüğü’nün yapmış olduğu ihalelerden
aldığı odunu Uşak’ta satmaktadır.
136

3- Tapulu arazilerden piyasa satışı için gerekli izin alınıp palamut meşesi, kızıl
meşe ve çam odunlarını arazi sahipleri satmaktadır.
4- Köyde tapulu arazi sahipleri Uşak’taki evine getirmek için Orman İşletme
Müdürlüğü’ne başvurup gerekli incelemeleri yapıp evlerine getirmektedir.
Palamut meşesi tahminen : 1000 ster
İbreli yakacak odun
: 4000 ster
1 ster palamut odunu yaş : 750 Kg
kuru : 550 Kg
1 ster ibreli yakacak odun yaş : 650 Kg
( Çam odunu ) kuru : 450 Kg
1 ster 1 m 3 içine sığan odun miktarıdır.
2003 yılı Uşak Merkez’de kamu kuruluşlarına ve Özel şahıslara 1643 ster
yakacak odun satışı yapılmıştır.
2004 yılı Uşak Merkez’de kamu kuruluşlarına ve Özel şahıslara 1150 ster
yakacak odun satışı yapılmıştır.
J.1.1.7. Kömür
İlimizde bulunan kömür cevherleri ile ilgili olarak bilgiler I.1.3 bölümünde
verilmiştir.
J.1.1.8. Petrol
İlimizde petrol rezervi bulunmamaktadır.
J.1.1.9. Jeotermal Enerji
Jeotermal Enerji konusu ile ilgili bilgi edinilememiştir.
J.1.1.10. Doğalgaz Enerjisi
İlimizde Doğalgaz Sanayi Bölgelerinde kullanılmaktadır.
J.1.2. İkincil Enerji Kaynakları
İlimiz sınırları içersinde bulunmamaktadır.
137

J.2. Enerji Tüketiminin Sektörlere Dağılımı
Konuyla ilgili yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır.
J.3. Enerji Tasarrufu İle İlgili Yapılan Çalışmalar
İlimizde enerji tasarrufu ile ilgili olarak herhangi bir çalışma yapılmamaktadır.
KAYNAKLAR:
Orman İşletme Müdürlüğü
138

K. SANAYİ VE TEKNOLOJİ
K.1. İl Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler
1981 yılı ortalarına kadar kalkınmada ikinci derecede öncelikli yöreler arasında
yer alan ilimizde halen mevcut sanayi halkın müteşebbis karakterin eseri olarak vücut
bulmuş ve gelişmiştir.
Tarım arazisinin sulanabilir alanlarının az miktarda olması ve bundan dolayı da
istenilen düzeyde sulu tarım yapılmaması halkımızı sanayi ye yönelten bir etken
olmuştur.
İlimizde bugüne kadar devlet eliyle gerçekleşmiş bir sanayi kuruluşu mevcut
değildir. Ancak İlimizin planlı gelişmesi, sanayinin yaygınlaştırılması, tarım alanlarının
sanayide kullanılmasının önlenmesi tarım dışı alanların sanayide kullanılması ve
müşterek arıtma tesisi ile çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla Organize Sanayi
Bölgesi ve Sanayi Sitelerinin kurulması ve yaygınlaştırılması ile ilgili olarak
sürdürülen çalışmalar ile sanayisinin mekansal bir düzeye kavuşturulması yolunda
önemli bir mesafe kazandırmıştır.
Uşak ilinin sanayi yapısı üç ana sektörden oluşmaktadır. Bunlar; dericilik (zik
deri, deri konfeksiyon), tekstil ( pelüş battaniye, pamuklu dokuma, iplik imalatı vb.) ve
seramik sektörüdür.
a- Dericilik:
Uşak ilinde dericilik önceki yıllarda çok gelişmiş olmasına karşılık yaşanan
ekonomik krizin de etkisiyle 600 adet olan deri işletmeciliği günümüzde 300
civarındadır. Faal durumda çalışanların sayısı ise 165’dir. Bunlardan 111 adeti
merkezde Yeni Tabakhanede olup, 54 adeti Çanlı Tabakhanesinde yer almaktadır.
Çanlı Tabakhanesinde işletme sayısı az olmasına rağmen deri işleme kapasitesi
Merkezdeki işletmelerden fazladır.
Deri sektörü yılda 90.000.000 adet küçükbaş hayvan derisi işleme kapasitesine
sahiptir.Dünyada işlenen derinin %20’si Ülkemizde işlenmekte olup bunun da
%10’uİlimizde işlenmektedir.
İl sınırlarımız içersinde Sivaslı yolu üzerinde Deri Organize Sanayi Bölgesi
kurulmuştur.(Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi alt bölümlerde verilmiştir)
İlimizde dericilik sanatının tarihi 600 yıl evveline dayanmakta olup, uzun yıllar
ilkel metotlarla çalışan bu sektörümüz ülke ekonomisi ve sanayisinin gelişmesine
139

paralel olarak kendisini yenilemekte ve imalatta modern teknolojiye doğru
yönelmektedir.
Kendilerine Debbağ yada Tabak denilen derici esnafı küçükbaş hayvan derisini
işleyerek elbiselik zik deri haline getirmektedir.
Son yıllarda dericilik alanında yeni atılımlara girilmiş olup, modern makinelerinde
devreye girmesiyle üretim ve kalitenin artırılma çalışmaları hızlandırılmıştır.
Üretilen kumaş deriler başta İstanbul olmak üzere yurt içindeki konfeksiyon
atölyelerinde deri giysi haline getirilmekte ve bu imalatında büyük bir bölümü yurt
dışına ihraç edilmektedir.
b- Tekstil:
İlimiz sanayisinin lokomotifi sayılan diğer sanayi sektörü de tekstildir. İlimizdeki
tekstil sektörünü şu ana başlıklar altında inceleyebiliriz.
Pamuklu Dokuma: İkinci Dünya Savaşının yarattığı iktisadi kriz dolayısıyla başlıca
ihraç malımız olan halıcılığın duraklaması üzerine tamamen iç piyasanın ihtiyaçlarını
karşılamak üzere evlerinde yerli malı tabir edilen pamuklu kumaşı dokuyan kamçılı el
tezgahları kurulmuştu. Fakat zamanla Bursa tipi tamamen yerli malzeme ile yapılan
otomatik dokuma tezgahlarının kullanılması Uşak’ta dokuma sanayi kaydetmiştir.
Bu iş kolunun büyük bir bölümü küçük işletmeler halinde faaliyetlerini
sürdürmektedir. Bugün için ilimiz genelinde 8500 civarında pamuklu dokuma tezgahı
bulunmakta ve bu tezgahlarda tülbent, mermerşahi, kaputbezi, hidrofil, patiska
astarlık, cilt bezi, tecrit bezi gibi pamuklu dokuma mamulleri imal edilmektedir.
Apre-Boya-Baskı: Pamuklu dokuma tezgahlarında imal edilen ham mamuller
faaliyetlerini sürdüren 7 işyerinde yapılan işlemlerle mamul haline getirilmektedir. Bu
tesislerin yıllık apre-boya-baskı kapasitesi 15 milyon metredir.
Pamuk İpliği Üretimi: Bu iş kolunda 2000 ton/yıl kapasiteli 3 ring tesisiyle, 2.200
ton/yıl kapasiteli open end tabir edilen 20 tesiste üretim gerçekleştirilmektedir.
Halı, Kilim, Battaniye ve Trikotaj İpi: Merkez ilçede faaliyetini sürdüren 30
civarında halı, kilim, battaniye ve trikotaj fabrikası mevcut olup, bunların yıllık imalat
kapasitesi 75.000 ton dur.
Peluş Battaniye: Bu iş kolunda hala faaliyetini sürdüren 40 civarında fabrika mevcut
olup bu sanayi tesislerinin üretim kapasiteleri 3.000.000 adet/yıl peluş battaniyedir.
İmal edilen battaniyelerin bir kısmı yurt içinde tüketilmekte, bir kısmı da yurt dışına
ihraç edilmektedir. Yıllık ihracat potansiyeli 350.000.000 dolar civarındadır.
140

İlimizde sanayi başlarda şehrin doğu kısmında ve iskan alanlarına yakın
mesafelere kurulmuş olup, bu minval üzerine gelişmeye devam etmiş bunun
sonucunda da sanayi ile şehir iç içe girmiş durumdadır. Uşak-İzmir karayolunun 14.
km sinde kurulan Organize Sanayi Bölgesinin faaliyete geçmesiyle sanayi tesisleri
burada kurulmaya başlanmıştır. Ancak şehre bitişik sanayi tesisleri hala Organize
Sanayi Bölgesine taşınamamıştır. Bölgede 160 sanayi tesisi faaliyet göstermektedir.
Başlangıçta gerek ulaşım sorunları, gerekse planlı bir yer seçimi yapılamaması
sebebiyle zamanla sanayi ile yerleşim birimleri iç içe girmiş ve bu da önemli ölçülerde
hava kirliliğine neden olmuştur.
K.2. Genel Anlamda Sanayi Gruplandırılması
Uşak Organize Sanayi Bölgesi:
Uşak Organize Tekstil Sanayi Bölgesi, Uşak – İzmir Karayolunun 14-18 km’sinde
3.782.084 m 2 alan üzerinde kurulmuştur. Bölge arazisinin 2.713.895 m 2 ’si sanayi
parsellerine, 150.419 m 2 ’si sosyal tesislere, 528.772 m 2 ’si bölge içi yollara, 351.459
m2’si park ve yeşil alanlara, 19.377 metresi salt sahasına ( trafo merkezi) ve 18.162
m2’si salt su arıtma tesisine ayrılmıştır.
Bölge içinde 700-40000 m2 arasında değişen 354 adet sanayi parseli
bulunmaktadır. Bu parsellerin tamamı sanayicilerimize tahsis edilmiştir. Tahsis
yapılan bu arsalar üzerinde 160 sanayicimiz tesisini kurarak üretime geçmiştir. Bölge
altyapısı, çevre ve trafik düzenlemesi yanında, 200 kişilik konferans salonu, lokanta,
misafirhane, market, kütüphane ve üç adet lojmanı bulunan Organize Sanayi Bölgesi
Hizmet Binası hizmete açılmıştır.
Bölgedeki 354 parselin tamamı tahsis edilmiş, yeni taleplerin karşılanması gayesi
ile bölgeye bitişik 250 hektarlık alan organize sanayi bölgesine dahil edilmiştir.
Karma Organize Sanayi Bölgesi:
1989 yılında Uşak –Denizli Karayolunun 8-10 km.sinde 2.596.519 m. Plan
kamulaştırılmıştır. Bölge alanının 1637586 metresi sanayi parsellerine, 103431
metresi sosyal tesislere, 246.863 m2 si yeşil alana, 23.790 m2 si otoparklara, 89.984
m2’siarıtma tesislerine , 20.243 m2 ‘si trafo merkezine ayrılmıştır. Bölge için alanları
2000ve 10.000 m arasında değişen 446 adet sanayi parseli bulunmaktadır. Alt yapı
ve arıtma tesisinin de büyük bir bölümünün tamamlandığı Deri Organize Sanayi
Bölgesi 260 hektar alan üzerinde kurulmuştur.
141

Bölge içersindeki endüstriyel atıksu arıtma tesisi inşaatı tamamlanmış ancak
makine montajına geçilmemiştir.
2005 yılının sonunda faaliyete geçirilmesi planlanan arıtma ünitesi ödenek
yetersizliğinden makine montajı aşamasında kalmıştır. Bölge içeresinde 25 kadar
deri işletmesi inşaatını tamamlamıştır. Arıtma tesisinin faaliyete geçmesiyle birlikte
şehir içersinde kalan deri işletmelerinin bölgeye taşınmaları hızlanacaktır.
K.3 Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı
İlimiz Merkez ilçe haricinde Banaz, Eşme, Ulubey ve Karahallı ilçelerinde Sanayi
tesisleri bulunmakta olup, diğer ilçelerde önemli bir sanayileşme faaliyeti
bulunmamaktadır.
Banaz ilçemizde 1 adet Seramik fabrikası, 1 adet Et Entegre tesisi, 1 adet Yem
fabrikası, 1 adet Nişasta fabrikası, 1 adet Ağaç Emprenye tesisi, 1 adet Karton koli
fabrikası, 2 adet Tuğla fabrikası faaliyet göstermektedir.
Karahallı ilçesinde pamuklu dokumacılık( Tülbent, Mermerşahi, Kaput Bezi,
Patiska, Astarlık vs.)mevcuttur. Bu ilçedeki dokumacılar genellikle küçük aile
işletmeleri şeklinde faaliyet göstermektedir.
Eşme ilçesi içersinde 1 adet Süt ve Süt Ürünleri tesisi, Et Entegre Tesisi, Tavuk
üretim çiftlikleri, Un fabrikası, Yem fabrikası faaliyet göstermektedir.
Ulubey ilçesinde Un fabrikası bulunmaktadır.
142

K.4 Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları ve İstihdam Durumu
Tablo 66 : İşyerleri ve Çalışan Sayıları
İŞYERİ
İMALAT SANAYİ SEKTÖRÜ
SAYISI
ÇALIŞANLAR
EMEKLİ SANDIĞINA SSK’YA BAĞLI
TOPLAM
BAĞLI OLANLAR OLANLAR
İmalat Toplam 90 66 6776 6842
Devlet 3 66 762 828
Özel 87 - 6014 6014
Gıda İçki Tütün Toplam 6 66 614 680
Devlet 2 - 508 574
Özel 4 - 106 106
Tekstil Toplam 73 - 4662 4662
Devlet - - - -
Özel 73 - 4662 4662
Kereste Toplam 2 - 40 40
Devlet - - - -
Özel 2 - 40 40
Kağıt ve Basım Toplam - - - -
Devlet - - - -
Özel - -- - -
Kimya Toplam 3 - 92 92
Devlet - - - -
Özel 3 - 92 92
Taş ve Toprak Toplam 3 - 754 754
Devlet 1 - 254 254
Özel 2 - 500 500
Metal Toplam - - - -
Devlet - - - -
Özel - - - -
Metal Eşya Toplam 3 - 614 614
Devlet - - - -
Özel 3 - 614 614
143

K.5 Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı
İlimizde faal olan 3 ana sektörden Tekstil ve Deri Sektöründeki işletmelerin
makine parkı genelde eski teknolojiye dayanmakta olup, son yıllarda yeni teknolojik
tesisler de kurulmaktadır. Ancak yeni makine maliyetlerinin çok pahalı olması,
ekonomideki durgunluk, kredi faizlerinin çok yüksek olması gibi etkenler işletmelerin
ileri teknoloji tesis kurmasında büyük engel teşkil etmektedir. Bu bakımdan İlimizin
kalkınmada öncelikli yörelere dahil edilmesi sanayi için iyi bir teşvik olacağı kanaati
oluşturmaktadır. Diğer ana sektör olan seramik sektöründe ise modern tesisler
faaliyet göstermekte ve sektörün getirdiği rekabet ortamında pazardan pay
alınabilmesi için bu bir mecburiyet olmaktadır.
Tekstil sektörünün ham madde ihtiyacı ( Yün-Seramik ve akrilik elyaf) yurt içi
(Diğer iller) ve yurt dışı kaynaklardan karşılanmaktadır.
Deri sektörünün ihtiyacı olan ham derinin de büyük çoğunluğu yurt dışından
karşılanmaktadır.
Deri sektörünün ihtiyacı olan ham derinin de büyük çoğunluğu yurt dışından
karşılanmaktadır.
Seramik sektörünün ihtiyacı olan ham maddeler yurt içi kaynaklardan
karşılanmaktadır. İlimizde bu sektörle ilgili sadece Kaolen madeni mevcut
bulunmaktadır.
Sektörlere göre enerji tüketimi konusunda bir veri bulunmamakta olup, Uşak
Tedaş Müessese Müdürlüğünden alınan bilgiye göre yıllar itibariyle sanayi
sektöründeki yıllık elektrik enerjisi tüketimi aşağıdaki gibidir.
Tablo 67 : Sanayinin Yıllara Göre Elektrik Enerjisi Tüketimi.
SEKTÖRÜ 1996 1997 1998 1999 2000
Sanayi 214.203.620 263.091.423 263.181.156 252.602.251 298.494.594
Tablo 68: Elektrik Enerjisi Üreten İşletmeler.
Elektrik
Elektrik
santrali
Sahiplik
İşletmeye
Türü
Safhası kapasitesi
Kuruluş Yeri
kaynağının
durumu
açılış tarihi
MW
adı
AK ENERJİ Doğal Gaz Otoprodüktör İşletme 15,24 21/11/2001 O.S.B
144

K.6. Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan Önlemler
K.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği
İlimizde,noktasal kirletici konumunda deri fabrikaları, şeker fabrikası,seramik
fabrikaları,tekstil endüstri tesisleri ve çeşitli sanayi kuruluşları mevcuttur.
Deri fabrikaları özellikle katı atıkların yakılmasından dolayı, hoş olmayan
kokuların yayılmasına neden olmakta ve bu nedenle genelde yerleşim alanlarının
uzağında olması istenmektedir.
Şeker fabrikaları, SO 2 karbon ve azot oksitlerle,toz ve dumanlarla kirliliğe yol
açarlar.Fabrikaların buhar santralleri bu kirliliği yaratır.İlimizde de üretim yapan bir
fabrika mevcuttur.
Tekstil endüstri tesislerinden havaya SO 2 , toz ve duman
yayılmaktadır.Şehrimizde Ticaret ve Sanayi Odası verilerine göre 170 in üzerinde
tekstil kuruluşu üretimde bulunmaktadır.
İlimizde hava kirliliğinin boyutunu ortaya koyabilmek için 2002 yılı hava kirliliği
verilerini incelemek yeterli olacaktır.
Tablo 69 : 2002 Yılı Aylara Göre Hava Kirliliği Durumu
2004 Yılı Hava Kirliliği Durumu
Aylar Kükürtdioksit Partikül Madde
Ocak 156 50
Şubat 140 57
Mart 130 36
Nisan 117 25
Mayıs 47 14
Haziran 38 14
Temmuz 30 11
Ağustos 33 11
Eylül 35 13
Ekim 41 18
Kasım 101 38
Aralık 243 31
145

K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği
İlimizde sudan yararlanan sanayi tesisleri,bir dizi farklı etkilere sahip olan
kirleticilerin sulara karışmasına yol açmaktadır.Su önemli bir taşıyıcı olduğundan ,
tarım artıkları ırmaklarda kanalizasyon suları ve sanayi atıklarıyla birleşir. Bazı
organik kirleticiler ırmak yatağına çökerek bir çamur örtüsü oluşturur. Sulara geçmiş
olan ağır metaller elementler ve izo elementler, toksik düzeyde yoğunlaşarak
bitkilerin gelişimini ve kaliteye menfi olarak tesir etmekte ve de verim azalmalarına
sebep olmaktadır.Ayrıca bazıları da gıda zincirine intikal ederek sağlığı tehdit
etmekte ve ölümcül rahatsızlıklara sebep olmaktadır.
Türkiye Deri ve Tekstil sanayinin büyük bir kısmı ilimizde yoğunlaşmış
bulunmaktadır. Tablo 39’da görüldüğü gibi Uşak’ta toplam 409 sanayi tesisinden
kaynaklanan atıklar , arıtma işlemine tabi tutulmadan Dokuzsele çayı yolu ile Banaz
çayına karışarak Büyük Menderes nehrinde kirlilik yaratmakta ve alıcı ortam olan
Adıgüzel barajına depolanmaktadır.
K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği
Toprak kirliliği hava ve su yolu ile olmaktadır havada var olan kirletici partiküllerin
toprak yüzeyine çökmesiyle kimyasal kirlenme ortaya çıkmaktadır bu kirlilik ekilebilir
alanları etkisi altına almakta ve besin verimliliğini düşürmektedir.
Uşak ili sınırları içersinde yer alan sanayi kuruluşlarının arıtma sistemi
olmaksızın üretimlerini sürdürmeleri,kirlilik parametreleri yoğun sıvı atıkların ortaya
çıkmasında neden olmakta ve bu durum tarım arazilerinin sulanması için kullanılan
kaynakları olumsuz etkilemekte,çevre illerde dahil bu durum hissedilmektedir.
İlimizde oluşan sanayi atıkları,herhangi bir kimyasal ve biyolojik arıtmaya tabi
tutulmadan şehrimizin içinden geçen Dokuzsele çayına deşarj edilmektedir. Zararlı
atıklar taşıyan bu sular, Dokuzsele çayı Uşak’tan çıkarak Ulubey ilçesinin 2 ile 6 km
ilerisinde kuzeyden güneye Denizli sınırları içinde yer alan sulama amaçlı Adıgüzel
barajına ulaşmakta ve bu barajın sulama havzasında yer alan Sarayköy, Nazilli ve
Söke ovalarındaki birinci sınıf tarım arazilerini olumsuz yönde etkilemekte, Ulubey
ilçesinde bin dönümlük araziyi dördüncü sınıf çorak arazi konumuna getirmektedir.
K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği
Yerleşim alanlarına yakın olan sanayi işletmelerinde gürültü kontrol
yönetmeliğinde belirlenen sınırlar içersinde izolasyon çalışması yapılmaktadır gürültü
146

kaynağı olan işletmelere yaptırımlar uygulanmaktadır.Ayrıca gürültü kirliliği ile ilgili
olarak gelen şikayetler değerlendirilmektedir.
K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar
Sanayi atıkları için özel bir toplama şekli mevcut değildir. Şehir içinde ve
Organize Sanayi Bölgesinde diğer çöplerle birlikte toplanarak çöp sahasına
götürülmektedir. Deri sektöründen kaynaklanan kromlu atıklar geçici olarak tesislerin
bulunduğu yerlerin müsait olan bölümlerinde depolanmaktadır. Ancak günlük 80-100
ton civarındaki bu tip atıkların depolanması büyük sıkıntı yaratmaktadır.
Tekstil sektöründen kaynaklanan yaklaşık 5-10 ton/gün civarında yağlı hav
(kırpıntı) ise doğada depolanamadığından birtakım küçük işletmeler ve kenar
mahallelerde ekonomik zorluk çeken vatandaşlarca yakıt olarak kullanılmaktadır.
Organize Sanayi Bölgesinde toplanan bu tipteki atıklarda yine Organize
çöplüğünde yakılmaktadır.
KAYNAKLAR:
Uşak Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü
Uşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı, 21.Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu,2001
Uşak Ticaret ve Sanayi Odası İş Rehberi, 2000
147

L. ALTYAPI, ULAŞIM VE HABERLEŞME
L.1. Altyapı
L.1.1. Su Sistemi
İlimize verilen temiz (içme suyu) su kaynakları ve kapasiteleri aşağıdadır.
Kaynaklar:
Kaynak adı:
Kapasite
Çokrağan kaynağı 40 lt/sn
Karabol kaynağı 40 lt/sn
Kuyular.
Mevki : Kuyu sayısı: Kapasite
Bölme 5 45 lt/sn
Havaalanı 8 120 lt/sn
Doğala 2 30 lt/sn
Şantiye 4 50 lt/sn
İlimizde içme suyu alt yapı çalışmaları devam etmektedir. Bugüne kadar 380
Km’lik hat döşenmiş olup %70’i tamamlanmıştır.
L.1.2. Atık Su Sistemi Kanalizasyon Ve Arıtma Sistemi
İlimizde İller Bankası kanalıyla alt yapı yenileme çalışmaları devam etmekte olup,
49 km’lik kanal, 20 Km’lik yağmur suyu drenaj hattı döşenmiştir. 49 Km’lik boru hattı
şehir Kanalizasyon sisteminin % 10 luk kısmını teşkil etmektedir.
Evsel atık su arıtma sistemi için 10 Hektarlık bir arazi belirlenmiş olup,
Belediyenin maddi olanaklarının yetersizliğinden kamulaştırma aşamasında
beklemektedir.
L.1.3. Yeşil Alanlar
Kent merkezinde bulunan 25 adet park toplam 75.000 m 2 ’lik alanı kaplamaktadır.
Ayrıca 50 yıldır çöp döküm sahası olarak kullanılan 100 hektarlık alan ile Sevgi ve
Barış ormanı adı verilen 30 Hektarlık alana 100.000 adet ibreli ve yapraklı ağaç
148

dikilerek şehrimize yeşil alanlar kazandırılmıştır. Bu son ağaçlandırma çalışmaları ile
birlikte kentimizde yaklaşık 1.400.000 m 2 yeşil alana ulaşılmıştır.Kişi başına düşen
yeşil alan miktarı ise 9 m 2 dir.
L.1.4. Elektrik İletim Hatları
154kV’luk Afyon II-Uşak OSB EİH.’nın uzunluğu 125.120,86 m olup, Afyon ve
Uşak il sınırları içersinde devam etmektedir.Afyon il merkezine kuzey doğu yönünde
yaklaşık 4km mesafedeki Afyon II T.M. den başlamakta ve yaklaşık 1km kuzey batı
istikametinde devam ederek, 380kV’luk Seyitömer-Seydişehir E.İ.H’na paralel olarak
yaklaşık 8.5km devam etmektedir.Kumartaş köyünün yaklaşık 1km kuzeyinde doğubatı
istikametine dönmekte ve 2.5km bu batı yönüne seyrettikten sonra, güney batıya
yönelen hat 9.5km bağımsız olarak devam etmektedir. Daha sonra mevcut Afyon-
Uşak E.İ.H ile paralel hale gelerek, 40km kadar seyretmekte ve Afyon il sınırlarından
çıkıp Uşak il sınırlarına girmektedir. Eyüpçamı Tepesi Mevkiinde bu hattan ayrılarak
8km kadar kuzey batı istikametinde devam edip düzlüce Köyü nün yaklaşık 1.5 km
güneybatısında bulunan İkiharman tepesi mevkiinden bu arada Banaz ilçesinin 1km
kadar güneyinden geçerek yaklaşık 1km kuzeyinden batıya dönerek doğu batı
yönünde yaklaşık 22km seyrettikten sonra Uşak şehir merkezi Hacıbekirler
mahallesinin 1km kuzeyinden batıya devam etmekte ve Uşak şehir merkezine batı
yönünde yaklaşık 15km mesafedeki Uşak Organize Sanayi Bölgesi Trafo merkezine
bağlanmaktadır.
154kV’luk (Uşak-Alaşehir) Brş.N.-Uşak OSB EİH. Enerji iletim hattı 24 adet direk
ile tesis edilmiş olup,U100BL ve U60BL cinsi izolaterler ve 2x477MCM ACSR iletken
kullanılmıştır.Ayrıca 70mm 2 galvanizli çelik toprak teli çekimi yapılmıştır.
L.1.5. Doğalgaz Boru Hatları
İlimiz Doğal Gaz Boru Hattı kapsamına alınmış olup, Doğalgaz boru hattı
çalışmaları devam etmektedir. Organize Sanayi Bölgesi içerisinde Doğal Gaz 2004
yılı itibarı ile kullanılmakta olup, 2005 yılı sonuna kadar şehrin %10’unun Doğal Gaz
bağlantısı yapılacaktır.
149

L.2.
Ulaşım
L.2.1. Karayolları
L.2.1.1.Karayolları Genel
Uşak E-96 İzmir-Ankara karayolunun üzerinde bulunan bir ilimizdir. Bu sayede
Uşak iline karayoluyla ulaşım son derece kolaydır. Karadeniz, Orta, Doğu ve
Güneydoğu Anadolu'dan İzmir’e giden tüm araçlar Uşak’tan geçmekte ve
otobüslerde otogara uğrayarak yolcu alıp indirmektedirler. Uşak’ta faaliyet gösteren
Uşak Egemen Tur'da Uşak’tan Türkiye'nin çeşitli noktalarına direkt seferler
düzenlemektedir.
Uşak iline geldikten sonra şehir içine gitmek istediğiniz yere geldiğiniz otobüs
firmasının servis hizmetini kullanarak gidebilirsiniz. Uşak Egemen Tur ve diğer bazı
firmalar bu tür hizmet vermektedirler.
Ayrıca otogar içinde taksi durağı da mevcuttur. Yine şehir içine yolcu taşıyan
dolmuşlara da otogar önünden binebilirsiniz.
L.2.1.2. Ulaşım Planlaması
Ankara-İzmir Karayolu üzerinde bulunan ilimiz Ankara’ya 371, İzmir’e 211 km
mesafededir. Şehir yerleşimi içinden geçen Ankara-İzmir karayolunun genişletilmesi
ve bölünmüş yol haline getirilmesi çalışmaları bitme aşamasına gelmiştir. Bu yol 365
gün açık durumdadır.İlimizde ulaşım araçları Dolmuş, Minibüs, Taksilerdir.
Dolmuşlarda taşınmasına izin verilen insan sayısı:11, Minibüslerde: 23 kişi
kapasitelidir. Ayrıca kişilerin kendilerine ait araçlarla da ulaşım imkanları söz
konusudur.
L.2.1.3. Toplu Taşıma Sistemleri
Kent içi taşımacılıkta minibüsler kullanılmaktadır. Bunlar toplu taşım sistemlerinin
%100’ ünü teşkil etmektedir. Minibüslerde yakıt olarak mazot kullanılmakta olup,
yakıt sarfiyatları yaklaşık olarak 15 litre/gün’dür.
150

L.2.1.4. Kent İçi Yollar
Uşak ‘da ülkemizde hemen her şehirde rastlanan ve özellikle alışveriş ve iş
yerlerinin yoğunlaştığı merkez bölgede yaşanan park yeri sıkıntısı olduğu
bilinmektedir. Bu park yeri probleminin iki temel nedeni vardır. Birincisi merkez
bölgeler genellikle şehrin eski yerleşim yerleri olduğundan buradaki yollar dardır ve
araç parkına elverişli alanlar azdır. İkinci sebep ise otomobili olan işyeri sahipleriyle
değişik sebepten merkez bölgeye gelenlerin araçlarını biraz uzağa park edip
yürümek yerine ulaşmak istediği noktanın yanına kadar araçla gelmek istemeleri ve
işyeri sahiplerinin de araçlarını işyerleri yakınına yol üzerine park etmeleridir.
İlimizin merkezi İzmir – Ankara Karayolu üzerinde bulunması sebebiyle araç
trafiği oldukça fazladır. Bundan dolayı da yoğun bir kirlilik yaşanmaktadır.
L.2.1.5. Araç Sayıları
Tablo 70: 2003-2004 Yılı Araç Sayıları.
Otomobil Minibüs Kamyon Kamyonet Traktör Otobüs Motosiklet Diğer Toplam
Araç
Sayısı
2003
Araç
Sayısı
2004
24825 1301 2468 4430 12148 720 10457 379 56728
25775 1443 2555 5347 12585 763 10847 435 59750
L.2.2.
Demiryolları
L.2.2.1. Kullanılan Raylı Sistemler
İlimiz sınırları içerisinde taşımada raylı sistemler kullanılmamaktadır.
L.2.2.2 Taşımacılıkta Demiryolları
Uşak iline demiryolu ile ulaşım özellikle son senelerde konulan seferlerle son derece
kolaydır.
151

Tablo 71 :Demiryolu Ulaşımı Saatleri.
Sefer Sefer Adı Kalkış Varış
Uşak - İzmir Uşak - Basmane 16:00h 22:00h
Uşak - İzmir Dumlupınar Mavi Tren 03:58h 09:30h
İzmir - Uşak Basmane - Uşak 09:30h 13:27h
İzmir - Uşak Dumlupınar Mavi Tren 18:35h 00:35h
Uşak - İstanbul Meram Ekspresi 19:00h 06:37h
İstanbul - Uşak Meram Ekspresi 18:35h 00:35h
Uşak - Ankara Dumplupınar Mavi Tren 00:45h 10:00h
Ankara - Uşak Dumplupınar Mavi Tren 18:35h 03:53h
L.2.3.
Deniz, Göl ve Nehir Taşımacılığı
L.2.3.1. Limanlar
İlimiz sınırlarının herhangi bir denizle bağlantısı bulunmamaktadır.
L.2.3.2. Taşımacılık
Uşak ili kıyı illeri arasında bulunmadığı için gemilerle yapılan bir taşımacılık söz
konusu değildir.
L.2.4. Havayolları
Şekil 34 : Uşak Havaalanı
152

İlimizdeki Havaalanı 20 Haziran 1998 tarihinde düzenlenen bir törenle hizmete
açılmıştır. 2560 metre uzunluğunda ve 30 metre genişliğinde bir piste sahiptir.Talebin
fazla olmaması sebebiyle 2001 yılı içersinde kapatılma kararı alınmıştır.
L.3. Haberleşme
İlimizde haberleşme için kullanılan tablolar abone sayısı 10 ila 200 arası olan
yerleşim yerlerinde kablolar yer üzerinden gitmekte 20 ila 1800 abone arası olan
yerleşim birimlerinde telefon hatları yer altlarından gitmektedir.Yeni yerleşim
yerlerinde görüntü kirliliğinin önlenmesi amacı ila telefon hatları yer altından gitmekte
ve ankastre sistemi kullanılmaktadır.
Merkezde %20 yer altı %80 yer üstünden telefon hattı geçmektedir.Köylerde ise
%90 yer üstü %10 yer altından telefon hattı geçmektedir.
L.4. İlin İmar Durumu
Tablo 72: 2001-2015 Yılı Alan Kullanımları İlin İmar Durumu
Mevcut Durum 2001 Öneri Hedef Yılı 2015
Kullanım Alan (ha) % Kişi/m² Öneri Alan % kişi/m²
Meskun Konut Alanı 21,03 0,34 1,50 1278,97 1300,00 20,82 130,00
Boş Alan 336,11 5,38 24,01 -336,11 0.00 0,00 0,00
Meyve Bahçeleri 8,37 0,13 0,60 -8,37 0.00 0,00 0,00
Temel Eğitim Okulu 0,00 0,00 45,00 45,00 0,72 4,50
Orta Öğretim 1,64 0,03 0,12 28,36 30,00 0,48 3,00
Halk Eğitim 0,00 0,00 4,00 4,00 0,06 0,40
Üniversite 23,96 0,38 1,71 23,96 0,38 2,40
Cezaevi Alanı 46,48 0,74 3,32 46,48 0,74 4,65
Kültürel Tesis Alanı 0,00 0,00 20,00 20,00 0,32 2,00
Sağlık Tesisi 30,00 30,00 0,48 3,00
Sosyal Tesis 10,00 10,00 0,16 1,00
Dini Tesis Alanı 5,00 5,00 0,08 0,50
İdari Tesis Alanı 40,00 40,00 0,64 4,00
Gölet 14,72 0,24 1,05 14,72 0,24 1,47
Park 0,00 0,00 100,00 100,00 1,60 10,00
Tarım Alanı 3134,22 50,21 223,87 -1703,34 1429,26 22,90 142,93
Sanayi Alanı 36,96 0,59 2,64 36,96 0,59 3,70
Küçüt Sanatlar 1,71 0,03 0,12 1,71 0,03 0,17
Ağaçlık Alan 1248,58 20,00 89,18 1250,20 20,03 125,02
Bahçe 1,9 0,03 0,14 -1,90 0,00 0,00 0,00
Şantiye Alanı 2,59 0,04 0,19 -2,59 0,00 0,00 0,00
Ticaret 1,35 0,02 10,30 11,65 13,00 0,21 1,30
Kum Ocağı 8,43 0,14 0,60 -8,43 0,00 0,00 0,00
153

Akaryakıt İstasyonu 12,32 0,20 0,88 12,32 0,20 1,23
Organize Sanayi Alanı 389,18 6,23 27,80 389,18 6,23 38,92
Deri Organize S.A. 239,21 3,83 17,09 239,21 3,83 23,92
Trafo+Su Deposu 0,82 0,01 28,36 29,18 30,00 0,48 3,00
Mezarlık 1,62 0,03 0,12 -1,62 0,00 0,00 0,00
Depo 2,28 0,04 0,16 -2,28 0,00 0,00 0,00
Sulama Alanı 21,57 0,35 1,54 21,57 0,35 2,16
Harfiyat Alanı 4,98 0,08 0,36 -4,98 0,00 0,00 0,00
Karayolu 100 1,60 7,14 100,00 1,60 10,00
Yollar ve Otoparklar 582,54 9,33 41,61 467,46 1050,00 16,82 105,00
Toplam 6242,57 100,00 445,90 0,00 6242,57 100,00 624,26
Yukarıdaki değerler 2015 yılı değerleri olup, sadece gelişme alanları için verilmiştir.
Yukarıdaki tabloda mevcut arazi değerleri ile 2015 yılı arazi değerleri
karşılaştırılmış, mevcut arazi değerlerinin 6242,57 hektar olduğu, planlama dönemi
sonunda arazi değerlerinin toplamının ise 6242,57 hektar olacağı tahmin
edilmektedir. Bunun nedeni sınır olarak ikisinde de mücavir alan sınırları kabul
edilmiştir.
Mevcut donatı itibariyle lise dışında her hangi bir kullanım söz konu değildir.
100000 nüfusun ihtiyacı olan tüm donatı alanlarının planlama çalışması esnasında
önerilmesi uygun olacaktır.
Arazi kullanım tablosunda tarım alanı olarak gözüken alanların bir kısmına
kullanımlar getirilecektir.
Mezarlık alanları ile mevcuttaki ağaçlık alanlar ağaçlandırılacak alanlar olarak
değerlendirilmiştir.
L.5. İldeki Baz İstasyonları Sayısı
İlimiz sınırları içersinde kati onay verilen istasyonların listesi aşağıda verilmiştir.
Tablo 73 : İl Sınırları İçersinde Kati Onay Verilen GSM Baz İstasyonları ve Adresleri
Sistem
Türü
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Sistemi
n
İşletmecinin
Ünvanı
Durum
u
Mevcut İş-Tim Tele
komünikasyon
Mevcut İş-Tim Tele
komünikasyon
Sistem adresi İlçe ad İL KAT-İ
Onay tarihi
İsmetpaşa Caddesi No:39/A
Uşak 30.09.2002
Şahlan Otel UŞAK
Merkez
2002/07
Fevzi Çakmak Mahallesi 1
Uşak 30.09.2002
Eylül San Sitesi Karşısı Kalfa Merkez
2002/07
Meşeliği Mevkii
154

Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Mevcut İş-Tim Tele Namık Kemal Caddesi No:9
Uşak 30.09.2002
komünikasyon
Merkez
2002/07
Mevcut İş-Tim Tele Bölme Mezarlığı
Uşak 30.09.2002
komünikasyon
Bölme
2002/07
Mevcut İş-Tim Tele
komünikasyon
Mevcut İş-Tim Tele
komünikasyon
Şeref Caddesi İstasyon
Uşak 30.09.2002
Meydanı Tren Yolu Yanı Merkez
2002/07
İzmir Yolu Üzeri Hyndai Bayi
Uşak 30.09.2002
Yanı
Merkez
2002/07
Mevcut Ay-cell
Kemal Öz Mah. Çiğdem Sok.
Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve No:50
Merkez
2002/08
Paz. Hiz.
Mevcut Ay-cell
Atatürk Mah. Çivril Cad. No:76 Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve
2002/08
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Atatürk Mah. Çivril Cad. 2. Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve Sümbül Sokak No:42
2002/08
Paz. Hiz
Yeni Ay-cell
Kemal Öz Mah. Şeref Cad. Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve No:88
2002/08
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Elmalıdere Mah. 3. Ersoy Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve Sokak Yenice Köy Yolu
2002/08
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
İsmet İnönü Cad. Postane Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve Müd.
2002/08
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Atatürk Bulv. Dinçer Sokak Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve Otel Onarslan
2002/08
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Özdemir Mah. Testipazarı Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve Sokak No:22
2002/08
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Dikilitaş Mah. Cami Sokak Merkez Uşak 25.10.2002
Haberleşme ve
2002/08
Paz. Hiz
Hücresel Mevcut Ay-cell Ünalan Mah. Zübeyde Hanım Merkez Uşak 25.10.2002
155

sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Hücresel
sistem
mevcut
Haberleşme ve
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Haberleşme ve
Paz. Hiz
Mevcut Turkcell İletişim
Hizmetleri A.Ş
Mevcut İş-Tim Tele
komünikasyon
Mevcut Ay-cell
Haberleşme ve
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Haberleşme ve
Paz. Hiz
Mevcut Ay-cell
Haberleşme ve
Paz. Hiz
Mevcut Telsim Mobil
Telekominikasy
on Hizmetleri A.
Ş.
Mevcut TT-TİM iletişim
Hizmetleri A.Ş.
Mevcut Telsim Mobil
Telekominikasy
on Hizmetleri A.
Ş.
Mevcut TT-TİM iletişim
Hizmetleri A.Ş.
Mevcut TT-TİM iletişim
Hizmetleri A.Ş.
Mevcut TT-TİM iletişim
Hizmetleri A.Ş.
Cad. No:66 2002/08
Orhan Dengiz Bulv. Fatih Merkez Uşak 25.10.2002
Mah.
2002/08
Banaz Merkez Banaz Uşak 25.10.2002
2002/08
Kemal Öz Mah. Bozkırlı Sokak Merkez Uşak 25.10.2002
Parsel 2
2002/08
Cumhuriyet Mah. Kolej Sokak Merkez Uşak 29.11.2002
No:12
2002/09
Kemal Öz Mah. 2. Kuyucak Merkez Uşak 31.03.2003
Uluyolu
2003/02
İnönü Cad. TT Binası Karahallı Uşak 30.06.2003
2003/06
Su Deposu Mevkii Karabölme Banaz Uşak 09.03.2004
Tepesi
2004/01
Sivaslı Selçikler Yolu Üzeri Sivaslı Uşak 23.07.2004
2004/04
Kurtuluş Mah. İsmetpaşa Cad. Merkez Uşak 23.07.2004
No:104
2004/04
Ömer Karahan Cami Yanı Bölme Uşak 23.09.2004
Çamlık Sitesi Yolu
2004/06
Belediye Ayaklı Su Deposu Ulubey Uşak 23.09.2004
Höyükbaşı Mah.
2004/06
Tekstil Organize Sanayi Merkez Uşak 23.09.2004
Bölgesi TT İl Müdürlüğü
2004/06
156

Hücresel Mevcut TT-TİM iletişim
sistem
Hizmetleri A.Ş.
mevcut
Hücresel Mevcut TT-TİM iletişim
sistem
Hizmetleri A.Ş.
mevcut
Tüccaroğlu Petrol Afyon Banaz Uşak 23.09.2004
Karayolu 24. Km
2004/06
Çarşı Camii Eşme Uşak 25.11.2004
2004/07
Kasım 2002 tarihine kadar İl Mahalli Çevre kurulunca kararı alınmış olan baz
istasyonları isim ve adresleri aşağıdaki listede verilmiştir:
Telekoma ait baz istasyonları ise;
- Evliya Tepe (Selvioğlu)
- Karahallı Paşalar Tepesi
- Eşme Karakaya
- Eşme Ahmetler
- Banaz Burhaniye
- Eşme Karaahmetli
- Ulubey Kışla Bordağı
- Sivaslı Kızılok Tepesi
- Merkez
KAYNAKLAR:
Telekomünikasyon Kurumu Müdürlüğü
Uşak Belediyesi Nazım İmar Planı
Uşaklılar Eğitim Ve Kültür Vakfı, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001
Çınar Mühendislik, Enerji İletim Hattı Çevresel Etki Değerlendirilmesi Nihai Raporu,
Ocak 2001
157

M. YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS
M.1.
Kentsel ve Kırsal Planlama
M.1.1. Kentsel Alanlar
M.1.1.1. Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri
İlimizle ilgili olarak iklimi, toprak yapısı, topoğrafyası, jeolojik yapısı ilgili
bölümlerde verilmiştir.
M.1.1.2. Kentsel Büyüme Alanı
Belediye başkanlığı tarafından hazırlanan Nazım İmar Planında;
Tablo 74: 2001-2015 Yılı Alan Kullanımları
Mevcut Durum
2001
Öneri Hedef Yılı
2015
Kullanım Alan (ha) % Kişi/m² Öneri Alan % kişi/m²
Meskun Konut Alanı 21,03 0,34 1,50 1278,97 1300,00 20,82 130,00
Boş Alan 336,11 5,38 24,01 -336,11 0.00 0,00 0,00
Meyve Bahçeleri 8,37 0,13 0,60 -8,37 0.00 0,00 0,00
Temel Eğitim Okulu 0,00 0,00 45,00 45,00 0,72 4,50
Orta Öğretim 1,64 0,03 0,12 28,36 30,00 0,48 3,00
Halk Eğitim 0,00 0,00 4,00 4,00 0,06 0,40
Üniversite 23,96 0,38 1,71 23,96 0,38 2,40
Cezaevi Alanı 46,48 0,74 3,32 46,48 0,74 4,65
Kültürel Tesis Alanı 0,00 0,00 20,00 20,00 0,32 2,00
Sağlık Tesisi 30,00 30,00 0,48 3,00
Sosyal Tesis 10,00 10,00 0,16 1,00
Dini Tesis Alanı 5,00 5,00 0,08 0,50
İdari Tesis Alanı 40,00 40,00 0,64 4,00
Gölet 14,72 0,24 1,05 14,72 0,24 1,47
Park 0,00 0,00 100,00 100,00 1,60 10,00
Tarım Alanı 3134,22 50,21 223,87 -1703,34 1429,26 22,90 142,93
Sanayi Alanı 36,96 0,59 2,64 36,96 0,59 3,70
Küçük Sanatlar 1,71 0,03 0,12 1,71 0,03 0,17
Ağaçlık Alan 1248,58 20,00 89,18 1250,20 20,03 125,02
Bahçe 1,9 0,03 0,14 -1,90 0,00 0,00 0,00
Şantiye Alanı 2,59 0,04 0,19 -2,59 0,00 0,00 0,00
Ticaret 1,35 0,02 10,30 11,65 13,00 0,21 1,30
Kum Ocağı 8,43 0,14 0,60 -8,43 0,00 0,00 0,00
158

Akaryakıt İstasyonu 12,32 0,20 0,88 12,32 0,20 1,23
Organize Sanayi Alanı 389,18 6,23 27,80 389,18 6,23 38,92
Deri Organize S.A. 239,21 3,83 17,09 239,21 3,83 23,92
Trafo+Su Deposu 0,82 0,01 28,36 29,18 30,00 0,48 3,00
Mezarlık 1,62 0,03 0,12 -1,62 0,00 0,00 0,00
Depo 2,28 0,04 0,16 -2,28 0,00 0,00 0,00
Sulama Alanı 21,57 0,35 1,54 21,57 0,35 2,16
Hafriyat Alanı 4,98 0,08 0,36 -4,98 0,00 0,00 0,00
Karayolu 100 1,60 7,14 100,00 1,60 10,00
Yollar ve Otoparklar 582,54 9,33 41,61 467,46 1050,00 16,82 105,00
Toplam 6242,57 100,00 445,90 0,00 6242,57 100,00 624,26
Yukarıdaki tabloda mevcut arazi değerleri ile 2015 yılı arazi değerleri
karşılaştırılmış, mevcut arazi değerlerinin 6242,57 hektar olduğu, planlama dönemi
sonunda arazi değerlerinin toplamının ise 6242,57 hektar olacağı tahmin
edilmektedir. Bunun nedeni sınır olarak ikisinde de mücavir alan sınırları kabul
edilmiştir.
Mevcut donatı itibariyle liste dışında her hangi bir kullanım söz konu değildir.
100.000 nüfusun ihtiyacı olan tüm donatı alanlarının planlama çalışması esnasında
önerilmesi uygun olacaktır.
Arazi kullanım tablosunda tarım alanı olarak gözüken alanların bir kısmına
kullanımlar getirilecektir. Mezarlık alanları ile ağaçlık alanlar ağaçlandırılacak alanlar
olarak değerlendirilmiştir.
M.1.1.3. Planlı Kentsel Gelişme Alanları
Uşak Belediye’sine çok sayıda mevzii imar planı talebi geldiğinden dolayı,
gelecekte de bu alanların sıkıntı oluşturabileceği endişesi ile İlave Nazım İmar Planı
yapma ihtiyacı talep edilmiştir.
Gelecekteki yapılaşmanın şekillenmesi için yapılacak plan çalışmasında, konut
alanları, yeşil alanlar ve yapılaşmaya açılmaması gereken alanların belirlenmesi
istenmektedir.
Yeni yerleşimlere açılacak alanların kendi içerisinde yol hiyerarşisinin kurulması
ve tüm sosyal donatı alanlarının ayrılması beklenmektedir.
Özellikle Uşak Sanayi Bölgesinin karşısında yeni yerleşim alanları açılması talep
edilmektedir.
159

Kanalizasyon sisteminin Bölme yolu üzerinde bulunmasından dolayı şehrin
gelişimi o yönde kısır kalmaktadır. Ankara yolu üzerinde Havaalanının
bulunmasından dolayı doğu yönünde de bir gelişim söz konusu değildir. İzmir yolu
üzerinde Üniversitenin de kurulması çalışmalarına paralel olarak şehrin gelişimi batı
yönünde artmıştır.
M.1.1.4. Kentsel Alanlarda Yoğunluk
Tablo 75: Mahallelere Göre, Nüfus Ve Aile Büyüklüğü
Mahalle 2000 Yılı N. 2001 Yılı N. Aile Büy. Konut S.
1 Atatürk Mahallesi 14057 14202 3.10 4581
2 Aybey Mahallesi 6011 6073 3.20 1898
3 Bozkurt Mahallesi 1905 1925 3.60 535
4 Cumhuriyet Mahallesi 15030 15184 3.20 4745
5 Dikilitaş Mahallesi 12564 12693 3.30 3846
6 Durak Mahallesi 2942 2972 4.00 744
7 Elmalıdere Mahallesi 10006 10109 3.20 3159
8 Fatih Mahallesi 7749 7829 4.00 1957
9 Fevzi Çakmak Mah. 8282 8367 4.10 2041
10 Işık Mahallesi 4141 4184 3.70 1131
11 İslice Mahallesi 2110 2132 3.30 646
12 Karaağaç Mahallesi 8913 9005 4.00 2251
13 Kemalöz Mahallesi 12930 13062 3.80 3438
14 Köme Mahallesi 1679 1696 4.20 404
15 Kurtuluş Mahallesi 2948 2978 4.10 726
16 M.Akif Ersoy Mahallesi 8621 8710 3.60 2419
17 Özdemir Mahallesi 403 407 3.90 104
18 Sarayaltı Mahallesi 7574 7652 3.30 2319
19 Ünalan Mahallesi 10710 10820 3.40 3182
Toplam 138575 140000 3.49 40126
160

Tablo 76: Uşak Ve İlçeleri Nüfus Gelişimi
Yerleşim Adı 1970 1975 1980 1985 1990 1997
Uşak Kentsel 69926 86817 103474 126078 146809 172496
Uşak Kırsal 137586 142862 143750 145183 143474 143454
Uşak Toplam 207512 229679 247224 271261 290283 315950
Uşak Merkez Kentsel 46392 58578 71469 88267 105270 124042
Uşak Merkez Kırsal 33891 37816 38786 40111 39876 41778
Uşak Merkez Toplam 80283 96394 110255 128378 145146 165820
Banaz Kentsel 4764 6264 8356 10527 14287 16440
Banaz Kırsal 29237 32045 32013 31816 30332 26471
Banaz Toplam 34001 38309 40369 42343 44619 42911
Eşme Kentsel 6178 7828 8844 10061 10547 13683
Eşme Kırsal 33035 30788 29912 30788 29355 28945
Eşme Toplam 39213 38616 38756 40849 39902 42628
Karahallı Kentsel 2163 5539 5801 5923 5839 5416
Karahallı Kırsal 10952 11587 12258 12830 12770 11035
Karahallı Toplam 13115 17126 18059 18753 18609 16451
Sivaslı Kensel 1958 4394 4631 6475 5726 7814
Sivaslı Kırsal 15150 15047 15158 15238 17078 20236
Sivaslı Toplam 17108 19441 19789 21713 22804 28050
Ulubey Kentsel 1936 4214 4373 4825 5140 5101
Ulubey Kırsal 15321 15579 15623 14400 14063 14989
Ulubey Toplam 17257 19793 19996 19225 19203 20090
M.1.1.5. Kentsel Yenileme Alanları
İlimiz sınırları içersinde kentsel yenileme alanları Belediye tarafından hazırlanmış
olan Nazım İmar Planında belirlenmiştir. Bununla ilgili Restorasyon ve diğer
çalışmalar uygulanmaktadır. Şehir yapısında değişiklikler yapılarak daha modern bir
görünüme kavuşması sağlanmaktadır.
M.1.1.6. Endüstri Alanları Yer Seçimi
İlimiz sınırları içersinde 1. Tekstil Organize Sanayi Bölgesi kurulmuş ve
çalışmaları devam etmektedir. 2. Deri Organize sanayi Bölgesi ise çalışmalar devam
etmektedir. Arıtma tesisinin tamamlanması beklenmektedir.
162

Tekstil Organize Sanayi Bölgesi Anakara- İzmir Karayolunun 18. Km. yer
almakta olup 3.782.082 m 2 ‘lik alan üzerine kurulu bulunmaktadır.
Deri Organize Sanayi Bölgesi Uşak- Sivaslı yolu üzerinde 8-10. Km’sinde yer
almakta olup, 2.613.000 m 2 ’lik alan üzerinde kurulmaktadır.
M.1.1.7. Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar
Kent merkezinde bulunan tarihi eserlerden bazıları şunlardır:
Uşak Arkeoloji Müzesi; Bina ilk olarak Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi olarak
düzenlenmiş 1 Eylül 1978 yılında Atatürk ve Etnoğrafya Müzesinin açılmasından
sonra Arkeoloji ve idari merkez binası olarak kullanılmıştır. 1996 yılı başında Karun
Hazineleri’nin gelmesiyle yeniden düzenlenen müzede, Kalkeolotik dönemden Bizans
Döneminin sonuna kadar çeşitli devrelere ait taş eserler, pişmiş toprak eserler, cam
eserler, altın ve gümüşten yapılmış çeşitli ziynet eşyaları, bronz eserler, bronz, altın
sikkeler ve Karun Hazineleri sergilenmektedir.
Karun Hazineleri; Antik Çağda Anadolu’nun batısında yer alan, güneyi, Karai,
kuzeyi Mysia, doğusu Frigya, batısı Lonia ve Aiolia bölgeleriyle çevrili alana Lidya adı
verilmiştir. M.Ö 77. yy’ın ilk çeyreğinde Gyges ile başlayan güçlü Lidya
İmparatorluğu, parayı icat ederek insanlık tarihindeki en önemli buluşlardan birini
gerçekleştirmiştir. İlk Çağ dünyasının ekonomik gelişimini hızlandıran bu olay, tarihin
akışını da değiştirmiştir. Lidya’nın ilk çağ dünyasının en zengin ülkesi durumunda
olmasının önemli sebebi Tmolos (Bozdağlar) dağlarından çıkan ve Hermos (Gediz)
nehrine karışan Sardesten geçen Paktalos (Sart Deresi) deresinin alüvyonları
içerisindeki altındır. Buradan elde edilen altın Lidya’nın kaderini belirlemiştir. Bir
takım saray entrikaları ile ülkeyi ele geçiren Kroisos babası Alyattes’in ölümünden
sonra M.Ö 560 yılında tahta geçmiş ve akıl almaz zenginliği sayesinde Karun kadar
zengin deyimiyle ününü günümüze kadar taşımıştır.
M.Ö 560-546 yılları arasında ülkesini yöneten bu kralın dönemine ait, Uşak ilinin
25 km. batısında, Uşak İzmir karayolu üzerinde bulunan Güre köyü yakınlarında
Lidya Tümüslerinde kaçak kazılarla bulunup kaçırılan ve tekrar ülkemize geri getirilen
eserlere “Karun Hazineleri” denilmektedir. Lidya döneminin en görkemli eserleri
olarak bilinen altın, gümüş, bronz ve mermerden meydana gelmiş olan bu hazineler,
1965-66-67 yıllarında kaçırılmışlardır. Kültür Bakanlığı bu eserleri ülkemize geri
163

getirmek amacıyla New York Metropolitan Museum of Art aleyhine dava açmış ve
sonucunda eserler 1993 yılında ülkemize geri getirilmiştir.
Etnoğrafya Müzesi; 1 Eylül 1978’de açılan bu müze bir Osmanlı yapısı olup,
İstiklal Savaşından sonra Yunan Kuvvetleri Başkomutanı General Trikopis’in esir
alınarak Atatürk’ün huzuruna çıkarıldığı yerdir. İki katlı yapının zemin katı eski Uşak
yaşantısını gösteren düzenlemeler ile etnografik nitelikteki eserlerin sergisine açık
olup, 2. Kat, Atatürk’ün Uşak’ta kaldığı yıllardaki anısına istinaden düzenlenmiştir.
Atatürk’e ait pek çok eser ile Kurtuluş Savaşındaki istilacıların zulümlerini fazla
fotoğraflar ile Uşak ve yöresine ait halı ve kilim gibi eserleri bulunmaktadır.
Paşa Hanı; Tiritoğlu Mehmet Paşa tarafından bir Fransız mimara, 1898 tarihinde
yaptırılmıştır. Uşak’ın mimari güzelliğini gösteren yapıtlarındandır. İki katlı ve taş
yapıdır. Alt katta içli dışlı dükkanlar, üst katta 30 kadar oda vardır. Mülkiyeti
Dülgeroğullarına geçmiştir. Şu anda Turizm Bakanlığı denetiminde özel otel
statüsünde hizmet vermektedir. Bu binada Osmanlı Bankası ve Uşak Belediye
Başkanlığı uzun yıllar hizmet vermiştir.
Bedesten; İtalyan bir mimar tarafından 1901 yılında yapılmıştır. İki katlı ve taş
kullanılarak yapılan bina 1980’li yıllarda restore edilerek sarraflar çarşısı haline
getirilmiştir.
Ulu Cami; Yapılışını açıkça belirten açıkça bir tarih yoktur. Orta kapının sağ üst
tarafından görülen kitabe, camiye değil Kocasu diye anılan çeşmeye aittir. Ulu Camii
binasının yapı tarzı Germiyan Beyliği devrinin mimari özelliğini taşımaktadır. Cami bir
büyük, altı küçük kubbelidir. Büyük kubbe mimarların fil ayağı dedikleri dört muhkem
kaidenin üzerindedir. Ayrıca son cemaat yerinde beş kubbe vardır.
Burma Caminin yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 1867 ve 1922
yıllarında yangın geçirmiştir. 1922-1988 yıllarında onarım görmüştür.
Günümüzde Osmanlı yapı izlerini taşıyan evler çok az kalmıştır. Cumhuriyetin ilk
yıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan sivil mimari
örneklerine Aybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlamak mümkündür.
Bu evlerin genellikle birinci katı taştan, ikinci katı ahşap, cumbalı beşik çatılı ve
bağdadi sıvayla yapılmış kiremitlidir. Bu evler Kültür Bakanlığınca koruma altına
alınmıştır.
164

M.1.2.
Kırsal Alanlar
M.1.2.1. Kırsal Yerleşme Deseni
Köy yerleşim alanı çalışmaları 3367 sayılı yasa gereği Uşak merkez ve ilçe
köylerinden 75 adetinde planlama ve yerleşim alanı uygulaması yapılmıştır. 6950
adet parsel üretilmiş, 5200 adet hak sahiplerine satılmıştır.
M.1.2.2. Arazi Mülkiyeti
Konuyla ilgili bir çalışma yapılmamıştır.
M.2. Altyapı
Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiler “Ulaşım ve Altyapı” başlığı altında incelenmiştir.
M.3.
Binalar ve Yapı Çeşitleri
M.3.1. Kamu Binaları
Tablo 77: Kamu Binalarında Çalışan Kişi Sayıları.
Valilik 36 Sivil Savunma 10
Üniversite 193 Defterdarlık 163
Müftülük 251 Gümrük Müd.lüğü 8
Gençlik ve Spor İl Müd. 39 SSK 77
Sosyal Hiz. Müd. 73 Bağ-Kur 43
Tapu Sicil Müd.lüğü 10 Sanayi ve Tic. İl Müd.lüğü 12
Kadastro Müd.lüğü 16 Şeker Fab. Müd.lüğü 298
Meteoroloji Müd.lüğü 6 Tedaş Mües.Müd.lüğü 155
Cumhuriyet Savcılığı 116
Emniyet İl Müd.lüğü 748
Kültür Müd.lüğü
Turizm İl Müd.lüğü
İl Jandarma K.lığı 73 Orman İşlet. Müd.lüğü 53
Askerlik Şubesi 8 Özel İdare Müd.lüğü 34
Nüfus Müd.lüğü 11 Belediye Başkanlığı 566
İl Çevre ve Orman 22 Köy Hizmetleri Müd.lüğü 281
Müd.lüğü
Tarım İl Müd.lüğü 119 DSİ 23. Şb. Müd.lüğü 43
Karayolları 25. Şb. Şefliği 51 Milli Eğitim Müd.lüğü 3600
İl Sağlık Müd.lüğü 2111 Bayındırlık ve İskan İl
Müd.lüğü
33
44
165

M.3.2. Okullar
Tablo 78:İl Sınırları İçersinde Bulunan Ortaöğretim Kurumları.
Yerleşim
Yeri
ÖĞRENCİ
SAYISI
Sıra
No
ADI İLÇE Şehir Köy Toplam Erkek Kız Derslik Sayısı
1 ATATÜRK LİSESİ MERKEZ X 637 337 300 21
2 S.SABRİ AĞAOĞLU LİSESİ MERKEZ X 444 215 229 16
3 HASAN-ZEKİ BOZ LİSESİ MERKEZ X 278 158 120 9
4 İZZETTİN ÇALIŞLAR LİSESİ MERKEZ X 815 316 499 14
5 UŞAK LİSESİ MERKEZ X 1542 647 895 45
6 O.DENGİZ ANADOLU LİSESİ MERKEZ X 882 517 365 31
7 FEN LİSESİ MERKEZ X 139 85 54 24
8 Ş.A.K.ANAD.ÖĞRET.LİSESİ MERKEZ X 621 190 431 23
9
ANAD.GÜZEL SANATLAR
LİSESİ
MERKEZ X 136 42 94 10
10 ÖZEL ÜFTADE LİSESİ MERKEZ X 190 135 55 14
11 ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ MERKEZ X 992 977 15 21
12 TEKNİK LİSE MERKEZ X 49 45 4 0
13 ANADOLU MESLEK LİSESİ MERKEZ X 21 21 0 0
14 KIZ MESLEK LİSESİ MERKEZ X 225 0 225 13
15 ANADOLU MESLEK LİSESİ MERKEZ X 270 70 200 0
16 TİCARET MESLEK LİSESİ MERKEZ X 509 289 220 23
17 SULTAN-HALİL YİĞİT A.T.M.L. MERKEZ X 88 50 38 13
18 ANADOLU TİCARET LİSESİ MERKEZ X 111 54 57 0
19 SULTAN-HALİL YİĞİT A.T.M.L. MERKEZ X 21 11 10 0
20 ANAD.OTEL.VE TUR.M.LİSESİ MERKEZ X 91 66 25 0
21 İMAM HATİP LİSESİ MERKEZ X 86 61 25 26
22
ANADOLU İMAM HATİP
MERKEZ X 123 69 54 0
LİSESİ
MERKEZ TOPLAMI 22 0 8270 4355 3915 303
23 BÜYÜKOTURAK LİSESİ BANAZ X 60 40 20 10
24
Ş.NECATİ SARGINANADOLU
LİSESİ
BANAZ X 373 183 190 20
25 Ş.TUNCAY DURMUŞ ÇPL BANAZ X 550 360 190 22
26 KIZILCASÖĞÜT ÇPL BANAZ X 67 41 26 5
BANAZ TOPLAMI 2 2 1050 624 426 57
27 EŞME Ş.ADEM ÇİFTÇİ ÇPL EŞME X 605 315 290 25
28
29
Ş.CEMALETTİN AVCI ANAD.
L.
AHMET AVCI ANAD.
ÖĞRETİM LİSESİ
EŞME X 337 361 176 12
EŞME X 263 115 148 12
30 ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ EŞME X 153 153 0 9
31 İMAM HATİP LİSESİ EŞME X 62 50 12 12
EŞME TOPLAMI 5 0 1420 794 626 70
32 KARAHALLI V.TURAN ÇPL KARAHALLI X 253 140 113 11
KARAHALLI TOPLAMI 1 0 253 140 113 11
166

33 SİVASLI ÇPL SİVASLI X 315 207 108 12
SİVASLI TOPLAMI 1 315 207 108 12
34 ULUBEY LİSESİ ULUBEY X 171 78 93 8
35 ATATÜRK ÇPL ULUBEY X 73 47 26 10
36 İMAM HATİP LİSESİ ULUBEY X 38 25 13 7
ULUBEY TOPLAMI 3 0 282 150 132 25
İL TOPLAMI 34 2 11590 6270 5320 478
Tablo 79: İl Sınırları İçersinde Bulunan İlköğretim Kurumları
Sıra
No
Yerleşim
Yeri
ÖĞRENCİ
SAYISI
ADI İLÇE Şehir Köy Toplam Erkek Kız
Derslik
Sayısı
1
AHMET-ALİ AŞCI
İÖO
MERKEZ X 293 153 140 10
2 ATATÜRK İÖO MERKEZ X 2128 1057 1071 30
3 AYBEY İÖO MERKEZ X 969 485 484 18
4
BEDRİYE-KADİR
UYSAL İÖO
MERKEZ X 334 176 158 16
5
BESİM ATALAY
İÖO
MERKEZ X 513 256 257 30
6 BİREYLÜL İÖO MERKEZ X 739 403 336 25
7 CUMHURİYET İÖO MERKEZ X 552 286 266 18
8 DİKİLİTAŞ İÖO MERKEZ X 268 147 121 16
9 ERGENEKON İÖO MERKEZ X 1032 544 488 34
10
EŞE-HALİL
ERDOĞDU İÖO
MERKEZ X 252 128 124 11
11 FATİH İÖO MERKEZ X 1092 577 515 15
12
GANİME ÖZADAM
İÖO
MERKEZ X 501 278 223 9
13
GAZİ M.KEMAL
İÖO
MERKEZ X 1039 538 501 15
14
H.ZİYA UŞAKLIGİL
İÖO
MERKEZ X 592 303 289 11
15 HASAN HİLMİ İÖO MERKEZ X 1389 760 629 28
16
HASİBE-MAZHAR
GÜRBÜZ İÖO
MERKEZ X 482 275 207 14
17 KARAAĞAÇ İÖO MERKEZ X 273 152 121 18
18 KURTULUŞ İÖO MERKEZ X 350 185 165 12
19 MALKAÇOĞLU İÖO MERKEZ X 1109 593 516 18
20
MEHMET-SADIK
BOZ İÖO
MERKEZ X 526 270 256 8
21
MEHMET AKİF
ERSOY İÖO
MERKEZ X 492 255 237 11
22
MEHMET SESLİ
İÖO
MERKEZ X 755 388 367 11
23 MEHMETCİK İÖO MERKEZ X 1101 568 533 19
24
MİLLİ EGEMENLİK
İÖO
MERKEZ X 433 221 212 9
25
MUZAFFER MERT
İÖO
MERKEZ X 632 349 283 10
26
NİHAT
DÜLGEROĞLU İÖO
MERKEZ X 1054 520 534 18
27
ÖMER BEDRETTİN
UŞAKLI İÖO
MERKEZ X 1823 966 857 25
28 ÖZDEMİRLER İÖO MERKEZ X 447 240 207 17
29
TİMUR ERTÜRK
İÖO
MERKEZ X 444 223 221 16
167

30
UĞUR
SERDAROĞLU İÖO
MERKEZ X 603 301 302 16
31 23 NİSAN İÖO MERKEZ X 587 286 301 20
ŞEHİR TOPLAMI MERKEZ 31 22804 11833 10921 528
32
ALANYURT KÖ
İÖO
MERKEZ X 182 91 91 10
33 BOZKUŞ KO IOO MERKEZ X 492 262 230 16
34
BÖLME
KAS.OG.H.C.IOO
MERKEZ X 296 145 151 14
35
ÇEVREKÖY
KÖ.İÖO
MERKEZ X 95 50 45 6
36 DERBENT KÖ.İÖO MERKEZ X 269 141 128 10
37 İLYASLI KAS.İÖO MERKEZ X 335 187 148 12
38
KARACAHİSAR
KÖ.İÖO
MERKEZ X 175 86 89 9
39
KARAKUYU
KÖ.İÖO
MERKEZ X 201 97 104 10
40 KAŞBELEN KÖ.İÖO MERKEZ X 244 127 117 8
41
SUSUZÖREN
KÖ.İÖO
MERKEZ X 165 87 78 9
KÖY TOPLAMI MERKEZ 10 2454 1273 1181 104
42
BAĞBAŞI KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 26 16 10 2
43
CİĞERDEDE KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 41 13 28 3
44
ÇAMYUVA KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 91 43 48 5
45
EĞLENCE KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 20 9 11 2
46
ESKİGÜNEY KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 18 10 8 5
47
KABAKLAR KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 15 10 5 3
48 KAFA KÖYÜ BSİO. MERKEZ X 19 8 11 4
49
KILCAN KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 40 24 16 3
50 KIRKA KÖYÜ BSİO. MERKEZ X 14 10 4 2
51
KOYUNBEYLİ
KÖYÜ BSİO.
MERKEZ X 32 16 16 2
52
MESUDİYE KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 29 11 18 5
53
MUHARREMŞAH
KÖYÜ BSİO.
MERKEZ X 45 20 25 3
54
ORTAKÖY KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 23 14 9 5
55
SELVİOĞLU KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 33 17 16 6
56
YAPAĞILAR KÖYÜ
BSİO.
MERKEZ X 59 34 25 3
BSİO TOPLAMI MERKEZ 25 505 255 250 53
KÖY İÖO+BSİO
TOPLAMI
0 35 2959 1528 1431 157
57
FEVZİ ÇAKMAK
YİBO
MERKEZ X 282 178 104 13
58 GÜRE KAS.YİBO MERKEZ X 343 207 136 12
YİBO TOPLAMI MERKEZ 1 1 625 385 240 25
59 YENİŞEHİR KÖ.PİO MERKEZ 1 296 169 127 11
60 ÖZEL ÜFTADE İÖO MERKEZ 1 366 187 179 22
61
VALA GEDİK
ZİH.ENG.İÖO
MERKEZ 1 28 20 8 6
MERKEZ İLÇE TOPLAMI MERKEZ 34 37 27078 14172 12906 749
62
ATATÜRK İLKÖĞ.
OK
BANAZ X 67 33 34 6
63 31 AĞUSTOS İÖO BANAZ X 409 199 210 17
64 CUMHURİYET İOO BANAZ X 522 273 249 11
168

65
MAHİRE EYNEL
İÖO
BANAZ X 233 105 128 0
66
ŞEHİT VEHBİ
DEMİR İÖO
BANAZ X 261 130 131 12
67 ŞEHİTLER İÖO BANAZ X 613 323 290 13
ŞEHİR TOPLAMI BANAZ 6 2105 1063 1042 59
68
AHAT KÖ.EDİP
AYBEY İÖO
BANAZ X 219 127 92 8
69 ALABA KÖ.İÖO BANAZ X 117 54 63 3
70 BAHADIR KÖ.İÖO BANAZ X 241 118 123 11
71
BÜYÜKOTURAK
KAS. İÖO
BANAZ X 210 106 104 8
72 ÇAMSU KÖ.İÖO BANAZ X 198 91 107 8
73 ÇİFTLİK KÖ.İÖO BANAZ X 126 58 68 8
74
DERBENT Ş.VELİ
ULUDAĞ İÖO
BANAZ X 260 137 123 9
75 GÜRLEK KÖ.İÖO BANAZ X 131 55 76 7
76
KIZILCASÖĞÜT
KAS İÖO
BANAZ X 267 139 128 12
77
KIZILHİSAR
KÖ.İÖO
BANAZ X 215 108 107 8
78 SUSUZ KÖ.İÖO BANAZ X 159 75 84 8
79 YAZITEPE KÖ.İÖO BANAZ X 118 62 56 13
80 YENİCE KÖ.İÖO BANAZ X 130 55 75 8
KÖY TOPLAMI BANAZ 13 2391 1185 1206 111
81
AYRANCI KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 46 32 14 4
82
BALTALI KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 26 18 8 4
83
BALCIDAMI KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 18 7 11 1
84 BANAZ KÖYÜ BSİO BANAZ X 37 21 16 5
85
CORUM KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 19 9 10 3
86
GÜLLÜÇAM KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 18 11 7 2
87
HASAN KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 40 27 13 3
88
HATRIPLAR KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 69 35 34 3
89
KARACAHİSAR
KÖYÜ BSİO
BANAZ X 39 16 23 5
90
KARAKÖSE KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 42 16 26 8
91
MURATLI KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 65 31 34 2
92
OVACIK KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 46 25 21 2
93
ÖKSÜZ KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 26 14 12 3
94
PAŞACIK KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 16 9 7 5
95
YEŞİLYURT KÖYÜ
BSİO
BANAZ X 31 13 18 3
BSİO TOPLAMI BANAZ X 538 284 254 53
KÖY İÖO+ BSİO
TOPLAMI
BANAZ 2929 1469 1460 164
96
ŞEHİT SADIK
KOZAK PİO
BANAZ 1 401 220 181 13
BANAZ İLÇ.TOP. BANAZ 7 30 5435 2752 2683 236
97 DUMLIPINAR İÖO EŞME X 514 269 245 21
98 GALİP ÇETİN İÖO EŞME X 256 125 131 11
99 KEMER İÖO EŞME X 61 26 35 5
100 ŞEHİTALİBEY İÖO EŞME X 485 246 239 7
ŞEHİR İÖO 4 1316 666 650 44
169

TOPLAMI
101 AĞABEY KÖ.İÖO EŞME X 188 92 96 8
102
AHMETLER
KAS.A.CAN İÖO
EŞME X 175 90 85 9
103
ARMUTLU
KÖ.75.YIL İÖO
EŞME X 183 90 93 9
104
DERVİŞLİ
KÖ.CUMHURİYET EŞME X 205 99 106 8
İÖO
105 GÜLLÜ KAS. İÖO EŞME X 220 110 110 8
106
KARAAHMETLİ
İÖO
EŞME X 175 84 91 9
107 KAYALI İÖO EŞME X 60 32 28 5
108 KAYAPINAR İÖO EŞME X 114 65 49 9
109 KIRANKÖY İÖO EŞME X 70 27 43 6
110 SARAYCIK İÖO EŞME X 263 116 147 8
111 TAKMAK İÖO EŞME X 132 67 65 8
112 YELEĞEN KAS.İÖO EŞME X 403 199 204 16
113 YEŞİLKAVAK İÖO EŞME X 183 93 90 9
KÖY TOPLAMI EŞME 13 2371 1164 1207 112
114 GÜLLÜBAĞ KÖYÜ EŞME X 26 15 11 3
115 KEKLİKLİ BSİO EŞME X 15 5 10 2
116 KONAK EŞME X 21 3 18 2
117 KÖYLÜOĞLU EŞME X 18 7 11 1
118 POSLU EŞME X 14 9 5 2
119 ULUYAYLA EŞME X 29 14 15 2
BSİO. TOPLAMI EŞME 11 123 53 70 12
KÖY İÖO+BSİO TOPLAMI EŞME 0 24 2494 1217 1277 124
1621
16
EŞME YİBO EŞME 1 278 162 116 11
2261 ÜÇ EYLÜL PİO EŞME 1 426 216 210 20
141
EŞME İLÇESİ
TOPLAMI
EŞME 6 24 4514 2261 2253 199
66 CUMHURİYET İÖO KARAHALLI X 261 141 120 9
122
HASAN GÜREL
İÖO
KARAHALLI X 142 66 76 9
329
MEHMET YEŞİL
(DADAYLI) İÖO
KARAHALLI X 219 122 97 14
ŞEHİR TOPLAMI KARAHALLI 3 622 329 293 32
125 BUĞDAYLIKÖ.İÖO KARAHALLI X 111 50 61 12
126
DELİ HIDIRLI
KÖ.İÖO
KARAHALLI X 173 92 81 9
127
KARBASAN
KAS.İÖO
KARAHALLI X 224 127 97 18
128 KAYKILLI KÖ.İÖO KARAHALLI X 139 73 66 8
129
KIRKYAREN H.
AĞAOĞLU KÖ.İÖO
KARAHALLI X 119 61 58 8
130 KÜL KÖY KÖ.İÖO KARAHALLI X 237 121 116 8
KÖY TOPLAMI KARAHALLI 6 1003 524 479 63
131
ALFAKLAR KÖYÜ
BSİO.
KARAHALLI X 33 16 17 5
132
DURAKLI KÖYÜ
BSİO
KARAHALLI X 16 12 4 2
133
KARAYAKUPLU
KÖYÜ BSİO
KARAHALLI X 32 14 18 3
BSİO. TOPLAMI 3 81 42 39 10
KÖY İÖO.+BSİO
TOPLAMI
0 9 1084 566 518 73
KARAHALLI İLÇE
TOPLAMI
3 9 1706 895 811 105
134 ATATÜRK İÖO SİVASLI X 357 169 188 11
135 31 AĞUSTOS İÖO SİVASLI X 366 186 180 19
136 CUMHURİYET İÖO SİVASLI X 229 125 104 8
137
MUAMMER
YAZGAN İÖO
SİVASLI X 218 111 107 9
170

ŞEHİR TOPLAMI SİVASLI 4 1170 591 579 47
138
AĞAÇBEYLİ
KAS.İÖO
SİVASLI X 150 80 70 8
139
KÖKEZ Ş.RUHİ
ÇETİN İÖO
SİVASLI
X 176 88 88 8
X
140
CİNO
PINARBAŞI KS.
SİVASLI
ĞLU
RECE D.NÇ İÖO.
KÖYÜ
258 142 116 11
BSİO
SELÇİKLER AV.
141 NUR.-MED. SİVASLI X 248 125 123 11
AKARSU İÖO.
142 TATAR İÖO. SİVASLI X 222 110 112 9
143 YAYALAR İÖO. SİVASLI X 325 167 158 10
KÖY TOPLAMI SİVASLI 6 1379 712 667 57
144
BUDAKLAR KÖYÜ
BSİO.
SİVASLI X 58 32 26 3
145
CİNOĞLU KÖYÜ
BSİO
SİVASLI X 59 31 28 2
146
ELDENİZ KÖYÜ
BSİO
SİVASLI X 101 45 56 5
147 ERİCE KÖYÜ BSİO SİVASLI X 17 9 8 2
148
HANOĞLU KÖYÜ
BSİO.
SİVASLI X 19 8 11 1
149
KARABOYALIK
KÖYÜ BSİO.
SİVASLI X 14 10 4 2
150
KETENLİK KÖYÜ
BSİO.
SİVASLI X 27 15 12 2
151
ÖZBEYLİ KÖYÜ
BSİO.
SİVASLI X 34 16 18 1
152
SAMATLAR KÖYÜ
BSİO.
SİVASLI X 25 8 17 2
BSİOTOPLAMI SİVASLI 9 354 174 180 20
KÖY. İÖO.+BSİO
TOPLAMI
SİVASLI 0 15 1733 886 847 77
SİVASLI İLÇE
TOPLAMI
4 15 2903 1477 1426 124
153 CUMHURİYET İÖO. ULUBEY X 300 144 156 10
154
H.REMZİ
DEVECİOĞLU İÖO.
ULUBEY X 173 90 83 9
155
KUVAY-İ MİLLİYE
İÖO.
ULUBEY X 238 128 110 9
156
MEHMET FUAT
TERCİ İÖO.
ULUBEY X 282 134 148 10
ŞEHİR TOPLAMI 4 993 496 497 38
157 AVGAN KS. İÖO. ULUBEY X 231 125 106 9
158
KIŞLA KS.GÜRCÜ
DİNÇKAN
ULUBEY X 177 86 91 9
159 HASKÖY S. ULUBEY X 67 26 41 8
160 İNAY KÖ.İÖO ULUBEY X 130 65 65 9
161 OMURCA KS.İÖO ULUBEY X 127 70 57 11
KÖY İÖO TOPLAMI 5 732 372 360 46
162 AKSAZ KÖYÜ BSİÖ ULUBEY X 31 15 16 1
163 BÜYÜKKAYALI ULUBEY X 62 34 28 6
164 GEDİKLER ULUBEY X 28 15 33 2
165 GÜMÜŞKOL ULUBEY X 44 23 21 4
166
KÜÇÜKKAYALI
KÖYÜ
ULUBEY X 36 17 19 1
BSİÖ TOPLAMI 5 201 104 97 14
KÖY.İÖO+BSİO
TOPLAMI
0 10 933 476 457 60
ULUBEY İLÇESİ
TOPLAMI
4 10 1926 972 954 98
İL TOPLAMI 58 125 43562 22529 21033 1511
171

Tablo 80: İlimizde Bulunan Pansiyonlu Okullar.
Sıra No
İlçeler
Okul Adı
Yatılı Kapasite
Erkek
Kız
Toplam
Yatılı
öğrenci
İlköğretim
Lise
Boş Kapasite kapasite
Açıklamalar
1 MERKEZ FEVZİ ÇAKMAK YİBO 200 100 300 296 4
2 MERKEZ GÜRE YİBO 140 160 300 205 95
3 MERKEZ YENİŞEHİR PİO 150 150 300 280 20
4 BANAZ Ş.SADIK KOZAK PİO 100 92 192 175 17
5 EŞME EŞME YİBO 150 150 300 278 22
6 EŞME ÜÇEYLÜL PİO 60 60 120 117 3
İlköğretim Toplamı 800 712 1512 1315 161
1 Merkez UŞAK LİSESİ KIZ
0 192 192 190 2
PANSİYONU
2 Merkez UŞAK LİSESİ ERKEK
PANSİYONU
100 0 100 97 3 Eski Vakıflar
Yurdu
3 Merkez O.DENGİZ ANADOLU L. 0 100 100 90 10
4 Merkez FEN L. 72 192 264 115 149
5 Merkez Ş.A.K.ANADOLU ÖĞR. L. 0 204 204 183 21
6 Merkez İMAM HATİP L.
0 120 84 36
7 Merkez ANADOLU İMAM HATİP
L.
120
8 Merkez ÖZEL ÜFTADE L. 120 0 120 65 51
9 Banaz Ş.NECATİ SARGIN 150 150 300 54 264
ANADOLU L.
10 Eşme Ş.ADEM ÇİFTÇİ ÇPL. 150 150 300 285 15
11 Eşme AHMET AVCI AND. ÖĞ. 150 150 300 239 61
L.
12 Eşme İMAM HATİP L. 80 0 80 40 40
13 Ulubey İMAM HATİP L. 60 0 60 23 37
ORTAÖĞRETİM
1002 1138 2140 1465 689
TOPLAMI
İL TOPLAMI 1802 1850 3652 1353 1119 1280
172

M.3.3. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri
Cumhuriyetin ilk yıllarında Uşak kazasında iki hastane mevcuttu. Karahallı ve
Ulubey nahiyelerinde sıhhiye memurları ve ebeler görev yapıyordu. Kazada hastane
kurulmadan önce tren istasyonu caddesinde Uşak’ın eşraflarından Kırkyaranlı Hacı
Veli Ağazade Mehmet Efendi olarak tanınan şahsın evi hasta Müslümanların
tedavisinde kullanıldı. 1915 yılında binada yeni düzenlemeler yapılarak Gureba
Hastanesi adı verildi. 1922 yılında Yunanlıların çıkardığı yangında bu hastane yandı.
Arsasına Hacı Gediyzade Mehmet Efendi tarafından tek katlı bir bina yaptırıldı.
Burada zührevi hastalıklar tedavi ediliyordu. Daha sonra bazı değişiklikler yapılarak
tamamen hastane haline getirildi. 1926 yılında yeni bir hastane inşaa edildi ve 1938
yılında faaliyete geçti.
Uşak’ta bugün itibariyle, 500 Yataklı Devlet Hastanesi, 250 Yataklı SSK
Hastanesi, 20 Yataklı Özel Hastane, 1 Ana Çok Sağlığı Merkezi, 1 Halk Sağlığı
Laboratuarı, Uşak Merkez laboratuarı,1 Verem Savaş Dispanseri, 18 adet sağlık
ocağı bulunmaktadır.
Tüm bu sağlık tesislerinde 89 adet uzman, 170 adet pratisyen doktor, 25 adet diş
tabibi, 2 eczacı, 2 fizyoterapist, 2 diyetisyen, 3 biyolog, 2 psikolog, 2 sosyal çalışma,
4 mühendis, 23 anestezi teknisyeni, 37 laboratuar teknisyeni, 53 röntgen teknisyeni,
9 diş protez teknisyeni, 20 çevre sağlık teknisyeni, 159 sağlık memuru, 275 hemşire,
464 ebe, 6 hastane müdür ve yardımcısı, 23 memur, 36 şoför, 156 hizmetli, 12
teknisyen, 131 diğer olmak üzere toplam 1705 kişi görev yapmaktadır.
Sağlıkta hizmet veren İl genelinde 29 adet ambulans, 12 adet binek otomobili
ve 1 adet minibüs bulunmaktadır.
M.3.4. Sosyal ve Kültürel Tesisler
Uşak merkez’de kültürel tesis olarak Uşak Arkeolojik Müzesi, Uşak Atatürk ve
Etnografya Müzesi, İl Halk Kütüphanesi ve inşaatı devam eden Uşak Kültür Merkezi
bulunmaktadır.
Uşak Arkeoloji Müzesi; 1970 yılında kadar geçici binada hizmet veren Arkeoloji
Müzesi 23 Nisan 1970 yılında kendi binasında faaliyete geçmiştir. Bina, 994 m² arsa
173

üzerine kurulmuştur. Kronolojik teşhir düzenlenmesi yanında mermer eserler ve
sikkeler teşhir edilmektedir.
Müzede 19.086 adet arkeolojik eser, 13043 adet sikke, 58 adet mühür baskısı, 1
adet tablet olmak üzere toplam 33600 adet arkeolojik eser bulunmaktadır.
Müzenin yıllık ortalama ziyaretçi sayısı 15000 civarındadır.
Uşak Atatürk ve Etnografya Müzesi; Kurtuluş Savaşı sırasında Ulu Önder
Atatürk’ün karargah olarak kullandığı bina, Cumhuriyetin ellinci yılı münasebetiyle
kamulaştırılmış, 1978 yılında Uşak’ın Kurtuluş Günü olan 1 Eylül tarihinde hizmete
açılmıştır. Bina 1900 yılında yapılmış olup Uşak’ın tarihi evlerinden biridir. Müzede,
Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi giyim-kıyafet ve takıları, Ulu Önder Atatürk’ün yatak,
çalışma ve misafir odaları ile birtakım eşyaları, Yunan mezalimine ait fotoğraflar
olmak üzere 1412 adet etnografik eser bulunmaktadır. Müzeyi yılda ortalama 7000
kişi ziyaret etmektedir.
İl Halk Kütüphanesi; 1962 yılında geçici binada hizmete başlayan İlk Halk
Kütüphanesi, 1977 yılında kendi binasında faaliyete geçmiştir. Zemin artı iki katlı
binada okuma salonu, konferans salonu, kütüphane ve çocuk bölümleri
bulunmaktadır.
İl Halk Kütüphanesine bağlı olarak ayrı bir binada Ragıp Sosyal Çocuk
Kütüphanesi ile gezici kütüphane yanında beş ilçe merkezinde ve dört belde de
toplam 11 kütüphane mevcuttur. Toplam kitap sayısı 86806’dır.
Uşak Kültür Merkezi; 1995 yılı yatırım programına dahil edilen Kültür Merkezinin
yapımına 1997 yılında başlanmış olup, inşaatı bitme aşamasına gelmiştir. Uşak
Kültür Merkezi 7100 m² arsa üzerine 2926 m² alana oturmuş olup, toplam kullanım
alanı 8500 m²’dir. İki blok, zemin ve artı iki kat olarak düzenlenmiştir. Kompleks
içerisinde açık sergilemeye de imkan veren çok seyirci kapasiteli büyük salon, 170
seyirci kapasiteli küçük salon, 50 kişilik kafeterya, 200 m² çocuk okuma salonu, 300
m² büyükler ve gençler için okuma salonu gibi üniteler yer almaktadır.
174

M.3.5. Göçler ve Hareketli Barınaklar
Konuyla ilgili bilgi edinilememiştir.
M.3.6. Otel- Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar
Konuyla ilgili bilgi G.3. bölümünde yer almaktadır.
M.3.7. Bürolar ve Dükkanlar
Merkezdeki ticari alanlar çok dar olmakla beraber İsmetpaşa caddesi, Kurtuluş
Mah Çavuş Çeşme sokak, Annaç Sokakta çoğu iş merkezi bulunmaktadır. Büro
olarak daha çok binaların üst katları tercih edilmekte, alt katta gıda ve giyime yönelik
ticari binalar bulunmaktadır. İş merkezleri Zübeyde Hanım caddesine kadar gelişme
göstermektedir.
M.3.8. Kırsal Alanda Yapılaşma
Köylerde binalar genelde 2 katlı olmakla birlikte alt katlar genelde taş duvarlı, üst
katlar ise ahşap karkas duvarlı kerpiç dolguludur. Binaların bir çoğu iç avlulu
şekildedir ve avlu içersinde Traktör, saman, yem, tarımsal aletler yer almaktadır.
M.3.9. Yerel Mimari Özellikler
Günümüzde Osmanlı yapı izlerini taşıyan evler çok az kalmıştır. Cumhuriyetin ilk
yıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan sivil mimari
örneklerine Aybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlamak mümkündür.
Bu evlerin genellikle birinci katı taştan, ikinci katı ahşap, cumbalı beşik çatılı ve
bağdadi sıvayla yapılmış kiremitlidir. Bu evler Kültür Bakanlığınca koruma altına
alınmıştır.
M.4. Sosyo-Ekonomik Yapı
M.4.1.Göçler
Uşak toplam itibariyle dışarıya göç vermeyen bir ilimizdir. 1990 yılı nüfus
verilerine göre aldığı göç 17362 verdiği göç 16792 kişi olmuş aldığı net göç toplam
570 kişi net göç hızı ise %o 2 olarak gerçekleşmiştir. Yurtdışından aldığı göç 1832
kişi verdiği göç ise 110 kişidir.
175

Uşak genel olarak göçleri diğer illerin il merkezleri ile ilçe merkezlerinden
almaktadır.
Uşak’ın en çok net göç aldığı il 1433 kişi ile İzmir’dir. Bunun nedeni tekstil ve deri
sanayinin gelişmesine bağlı olarak Uşaklı insanların yatırım yapmak amacıyla geri
dönmeleridir. 2’nci olarak en çok net göç aldığı il ise 845 kişi ile Manisa’dır. İstanbul
287 kişi ile 3’ncü, Denizli 249 kişi ile 4’ncü Antalya 193 kişiyle 5’nci sırada yer
almaktadır.
Uşak’ın en çok net göç verdiği ile ise 714 kişi Kütahya’dır. Bunu, 418 kişi ile
Afyon, 381 kişi ile Ağrı, 254 kişi ile Maraş 239 kişi ile Adıyaman takip etmektedir.
Diğer illere verilen net göç ile alınan net göç sayı itibariyle çok farklılık
göstermemektedir.
Uşak sanayisinin gelişmesi göçü tersine döndürmüş durumdadır. Özellikle
organize sanayi bölgelerinin kurularak ucuz altyapılı sanayi arsasının yatırımcıya
sunulması buna en büyük etkendir.
M.4.2. Göçebe İşçiler(Mevsimlik)
Konu hakkında bilgi bulunmamaktadır.
M.4.3. Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı
Tablo 81:1994 Yılı Onaylı İmar Planı Alan Kullanımları
Kullanım Alan (m²) Oran (%)
Konut Alanları 1003,01 50,15
Ticaret 9,40 0,50
Sanayi 33,70 1,69
Depolama 8,68 0,43
KDKÇA 43,25 2,16
Resmi Kurum 2,38 0,12
Belediye Hizmet Alanı 1,75 0,09
Eğitim 16,07 0,80
Sosyo-Kültürel Tesis Al. 10,00 0,50
Kreş 1,65 0,09
Sağlık 1,75 0,09
Dini Tesis Alanı 1,94 0,10
176

Park ve Oyun Alanı 66,09 3,30
Semt Spor Alanı 1,94 0,33
Ağaçlandırılacak Alanlar 175,38 8,76
TNKA 319,29 15,95
Orman 87,30 4,36
Dereler 4,99 0,25
Karayolu 3,50 0,18
Yollar ve Meydanlar 203,34 10,16
Toplam 2000,00 100,00
M.4.4. Konut Yapım Süreçleri
İlimiz içersinde Uşak Belediye Başkanlığı tarafından Karaağaç köyü yolu
üzerinde toplu konu alanı inşaatı devam etmektedir. 2400 konutlu, 57 kooperatiften
oluşmaktadır. Konut yapım süreci ise 5 yıldır.
M.4.5.Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri
Uşak ilinde hazine arazilerine yapılan gece kondu evleri bulunmamaktadır.
Ancak kaçak yapılar söz konusudur. İmar planı bulunmayan binaların ise imar ıslah
çalışmalarıyla önlenmeye çalışılmaktadır.
M.5.
Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri
M.5.1. Binalarda Ses İzolasyonu
Ses izolasyonları ısı izolasyonlarıyla birlikte düşünülmektedir.Bunun için çift
cam (izocamlar) kullanılmakta, ayrıca kısmen ısı izolasyonu içermektedir.
M.5.2. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları
İlimizde Havaalanı bulunmakta, ancak kullanılmamaktadır.
M.5.3. Ticari ve Endüstriyel Gürültü
Ticari ve Endüstri bölgelerindeki gürültünün kontrolü için gürültüyü meydana
getiren makine ve teçhizatın,gürültüsüz olanlar ile değiştirilmesi işlemi
yapılmaktadır.Gürültülü kısımlarda meydana gelen gürültünün çevreye yayılmasının
önlenmesi için motor ve ya makinanın etrafı ses geçirmez malzeme ile
177

kaplatılmaktadır.Ayrıca fabrikalarda çalışanların kulaklık kullanması suretiyle de
endüstri bölgelerinde gürültü en aza indirgenmeye çalışılmaktadır.
M.5.4. Kentsel Atıklar
Uşak ilinde kanalizasyon şebekesi bulunmakla birlikte, İller Bankası Genel
Müdürlüğü tarafından meskun alan içerisinde şebeke yenilemesi yapılmaktadır.
Şebeke olmayan konut ve işyerleri şu an foseptik çukurları ile ihtiyaçlarını
görmektedirler.
Evsel Katı Atıklar Belediyenin yetkisini devrettiği özel firmaca günlük olarak
toplanmakta ve eski Gediz yolu üzerindeki çöp deponi alanında düzensiz olarak
depolanmaktadır. Zaman zaman Tehlikeli atıklar sınıfına giren atık ve artıklar da bu
alanda depolanmaktadır. Yine Sağlık kuruluşlarından toplanan Tıbbi atıklarda bu
alanda düzensiz olarak depolanmaktadır. Hali hazırda bu bölgedeki yapılaşmanın
artmasıyla çöp deponi alanı yerleşim alanı içersinde kalmıştır.
Çöp deponi alanının depolama ömrünü tamamladığı yerde düzenleme ve
ağaçlandırma çalışmaları yapılmıştır. Düzenli deponi sahasıyla ilgili Ovademirler
köyü yakınlarında yeni bir çöp deponi alanı tespit edilmiş olup hazırlık çalışmaları
devam etmektedir.
Ayrıca il dahilinde biriken çöp yerleri ve çöp varilleri yaz mevsiminde ilaçlama
makinesi ile ilaçlanmakta gün aşırı da dumanlama sistemi ile ilaçlama aralıksız
devam etmektedir.
Merkez ve 6 ilçede oluşan atık miktarları ve deponi alanları N.1 bölümünde
verilmiştir.
M.5.5. Binalarda Isı Yalıtımı
Dış duvarlarda; strofor, cam yünü iki duvar arasına konularak izolasyon
yapılmaktadır. Yada mantolama denilen yöntemle dış duvarda izolasyon
yapılmaktadır. Pencerelerde ise çift cam yani ısı cam kullanılmaktadır. Binaların
çatılarında ise gaz beton, cam yünü ve strofor kullanılmaktadır.
178

M.6. Nüfus
Tablo 82 : Uşak İli 2000 Yılı Nüfus Sayımı Geçici Sonuçları
İLÇE ADI ŞEHİR NÜFUSU KÖY NÜFUSU TOPLAM KÖY SAY. BELDE
SAY.
Merkez 136.879 42.596 179.475 91 3
Banaz 16.579 27.088 43.667 45 2
Eşme 11.669 27.178 38.847 57 3
Karahallı 5.243 9.220 14.463 14 1
Sivaslı 6.804 19.442 26.246 16 5
Ulubey 5.110 14.846 19.956 23 4
TOPLAM: 182.284 140.370 322.654 246 18
Tablo 83 : Uşak İli Nüfusu.
Sayım Yılı
Yıllık Nüfus Artış Hızı
1990 2000 %
Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy
290.398 146.809 143.589 322.654 182.284 140.370 10.53 21.64 -2.27
M.6.1. Nüfusun Yıllara Göre Değişimi
Tablo 84: Uşak İlinde Sayım Sonuçlarına Göre Nüfus Artışı.
Sayım Yılı Nüfus Artan Nüfus Nüfus Artışı
1927 16967 --- ---
1935 17567 600 0.44
1940 18149 1182 0.66
1945 18779 630 0.69
1950 19636 857 0.91
1955 23496 3860 3.93
1960 29021 5525 4.70
1965 35517 6496 4.47
179

1970 46392 10876 6.12
1975 58578 12186 5.25
1980 71469 12891 4.40
1985 88267 16798 4.70
1990 105270 17003 3.85
1997 124042 18772 2.34
2000 136879 12837
M.6.2. Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Tablo 85: Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (1990 Yılı DİE Verileri)
Yerleşim
Adı
İlçe Merkezleri Nüfusu Kırsal Nüfus Toplam Nüfus
Erkek Kadın Toplam Cinsiyet
Oranı
Erkek Kadın Toplam Cinsiyet
Oranı
Erkek
Kadın Toplam Cinsiyet
Oranı
Merkez 53128 52142 105270 102 1924 20672 39876 93 72332 72814 145146 99
Banaz 8434 5853 14287 144 1450 15832 30332 92 22934 21685 44619 106
Eşme 5247 5300 10547 99 1403 15262 29355 92 19340 20562 39902 94
Karahallı 2819 3020 5839 93 6114 6656 12770 92 8933 9676 18609 92
Sivaslı 2892 2834 5726 102 8335 8743 17078 95 11227 11577 22804 97
Ulubey 2592 2548 5140 102 6866 7197 14063 95 9458 9745 19203 97
Toplam 75112 71697 146809 105 6912 74362 143474 93 144224 146059 290283 99
Kırsal nüfustaki kadın fazlalığı ise, erkek nüfusun bir kısmının çalışmak amacıyla
köy dışına göç etmesi ile ilgilidir. Nitekim Uşak ili kırsal nüfusunda cinsiyet oranı %
93’e kadar düşmektedir. Hatta bu durum, dışarıya yönelik göçlerin görüldüğü Eşme
ve Karahallı ilçe merkezleri için de söz konusudur. Gerçekten de 1990 yılında
cinsiyet oranı Eşme’de % 99, Karahallı’da ise % 93 olarak tespit edilmiştir.
Uşak’ta 1955 yılında erkeklerin % 56,8’i kadınların % 19’u, toplam nüfusun %
37,7’si okuma yazma bilirken, 1980 yılında erkeklerde % 80,1’e, kadınlarda 55.8’e,
toplamda % 67,0’a 1998 yılında ise erkeklerde % 98,8’e, kadınlarda % 93,2’ye
toplamda ise % 96,0 çıkmıştır.
Sağlık Ocağından alınan verilere göre yaş grupları ve yaş piramidi aşağıda
çıkarılmıştır. Sağlık Ocağı verileri 2000 yılı olup, 2001 yılına orantılı olarak
uyarlanmıştır.
180

Tablo 86: Yaş Piramiti
Erkek % Kadın % Toplam
0-4 5905 4.2 5675 4.1 11580
4_9 6455 4.6 5839 4.2 12295
10_14 5972 4.3 5772 4.1 11743
15-19 6849 4.9 6615 4.7 13464
20-24 6535 4.7 6771 4.8 13307
25-29 6553 4.7 6418 4.6 12971
30-34 5617 4.0 5598 4.0 11214
35-39 5764 4.1 5788 4.1 11552
40-44 4750 3.4 4645 3.3 9395
45-49 4316 3.1 4027 2.9 8343
50-54 3106 2.2 3131 2.2 6237
55-59 2443 1.7 2483 1.8 4925
60-64 2062 1.5 2327 1.7 4388
65-69 1729 1.2 2035 1.5 3763
70-74 1256 0.9 1410 1.0 2666
75-79 595 0.4 663 0.5 1258
80-84 241 0.2 317 0.2 557
85+ 139 0.1 203 0.1 342
Toplam 70284 50.2 69716 49.8 140000
181

Şekil 35 : Cinsiyete Göre Nüfus.( Sağlık Ocağı Verileri)
80-84
70-74
60-64
50-54
40-44
30-34
Kadın
Erkek
20-24
10_14
0-4
0 2000 4000 6000 8000
Erkek nüfus ile kadın nüfus sayı ve nüfus itibariyle birbirine çok yakındır.
Uşak yaş grupları incelendiğinde nüfusun dengeli olduğu görülmektedir. Tüm
nüfus içinde % 8,3’ü 0-4 yaş, % 8,8’i 5-9 yaş % 8,4’ü 10-14 yaş, % 9,6’sı 15-19 yaş
diliminde görülmektedir.
Toplam nüfusun ise yaklaşık % 6,1’inin 65 yaş üstü olduğu görülmektedir.
0-14 Yaş + 65 üzeri nüfus * 100
B ağımlılık Oranı =
15-64 yaştaki nüfus
35618+8586 * 100
B ağımlılık Oranı = = 46,14
95796
Uşak genelinde 15-64 yaş arasındaki 100 kişiye karşın 0-14 +65 üzeri toplam
46,14 kişi düşmektedir. Bağımlılık oranı 1990 yılı itibariyle Türkiye genelinde 64,68, İç
182

Anadolu genelinde, 66,29 gerçekleşmiştir. 2001 yılı
gerçekleşmiştir. Bağımlılık oranı Türkiye ortalamasının altındadır.
Doğurganlık Oranı = 0-4 Yaş * 100 /14-44 Yaş Kadın
Uşak için % 46,14 olarak
= 11580*100/35836 = 32,31 olarak bulunmuştur.
Uşak nüfusunun % 50,2’si erkek, % 49,8’i ise kadın nüfustan oluşmaktadır.
M.6.3. İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları
Tablo 87 :2000 Nüfus Sayımına Göre Merkez İlçeye Bağlı Köylerin Nüfusu Ve Hane
Sayısını Gösterir Liste
SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU HANE SAYISI UZAKLIĞI
01 Akbulak 198 103 21
02 Aktaş 228 72 15
03 Alanyurt 310 304 56
04 Altıntaş 278 65 16
05 Bağbaşı 465 272 14
06 Belkaya 133 41 9
07 Beylerhan 289 99 17
08 Boyalı 80 87 59
09 Bozköy 283 91 11
10 Bozkuş 1627 418 4
11 BÖLME 662 4
12 Buğdaylı 128 137 42
13 Ciğerdede 553 106 6
14 Çamyazı 213 144 34
15 Çamyuva 754 149 19
16 Çarıkköy 526 125 10
17 Çatalbayır 212 155 63
18 Çevre 2338 305 2
19 Çınarcık 80 57 10
20 Çukurağı 205 67 29
21 Dağdemirler 265 95 11
22 Dağyenice 117 89 9
23 Demirören 66 52 14
24 Derbent 2336 570 25
25 Dışkaya 196 138 59
26 Eğlence 440 169 25
27 Elmacık 313 141 10
28 Emirfakı 91 59 21
29 Eskigüney 530 127 27
30 Eskisaray 431 122 17
31 Eynihan 200 154 30
32 Fakılı 209 62 42
33 Göğen 437 113 10
34 Gökçedal 377 79 17
35 Gökçetepe 65 25 23
36 Gücer 226 60 06
37 Güneli 298 87 31
38 Güre 2425 388 25
39 Hacıkadem 212 90 4
40 H.Efendi Çift. 26 29 30
41 Hisar 92 25 58
183

42 Hocalar 100 56 12
43 İkisaray 305 113 5
44 Kabaklar 556 195 13
45 Kalfa 412 147 4
46 Karağaç 355 186 12
47 Karabeyli 205 48 21
48 Karacahisar 1011 180 15
49 Karahasan 259 132 15
50 Karaköse 29 21 23
51 Karlık 202 99 15
52 Kaşbelen 1125 310 8
53 Kapancık 83 52 28
54 Kayaağıl 461 113 15
55 Kediyünü 325 131 9
56 Karakuyu 2241 297 26
57 Kılcan 570 170 5
58 Kırka 345 101 15
59 Kısık 174 96 52
60 Koyunbeyli 661 388 14
61 Köprübaşı 116 47 35
62 Kuyucak 236 72 2
63 Mesudiye 535 141 8
64 Mollamusa 222 98 37
65 Muharremşah 711 233 7
66 Ormandamı 74 43 40
67 Ortabağ 253 161 59
68 Ortaköy 593 273 10
69 Ovademirler 637 193 2
70 Örencik 114 45 35
71 Paçacıoğlu 856 282 18
72 Sarıdere 144 77 21
73 Selikler 159 94 15
74 Selviler 53 41 20
75 Selvioğlu 547 165 21
76 Sorkun 357 94 6
77 Susuzören 1492 386 17
78 Şükraniye 219 146 23
79 Taşkonak 251 192 62
80 Ulucak 497 211 55
81 Üçkuyular 318 310 33
82 Ürün 141 50 11
83 Yapağılar 725 122 16
84 Yaşamışlar 152 88 11
85 Yavu 158 66 8
86 Yeniköy 326 118 45
87 Yenişehir 398 223 36
88 Yeşildere 176 167 12
89 Yoncalar 262 107 20
90 Zahman 116 116 31
91 İlyaslı 2145 350 17
184

Tabl o 88: Banaz İlçes i Köyleri 2000 Yılı Nüfus Sayımı
SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU
01 Ahad 873
02 Alaba 936
03 Ayrancı 633
04 Ayvacık 333
05 Bağkonak 387
06 Bahadır 808
07 Balcıdamı 144
08 Baltalı 488
09 Banaz 679
10 Burhaniye 130
11 Büyükoturak 2715
12 Corum 436
13 Çamsu 432
14 Çiftlik 726
15 Çöğürlü 104
16 Derbent 1432
17 Dümenler 433
18 Düzkışla 247
19 Düzlüce 239
20 Gedikler 328
21 Güllüçam 384
22 Gürlek 953
23 Hallaçlar 483
24 Hasan 487
25 Hatıplar 848
26 Kaplangı 501
27 Karacahisar 540
28 Karaköse 551
29 Kavacık 176
30 Kaylı 228
31 Kızılcaören 114
32 Kızılcasöğüt 2165
33 Kızılhisar 1446
34 Kuşdemir 225
35 Küçükler 117
36 Küçükoturak 56
37 Muratlı 555
38 Ovacık 630
39 Öksüz 481
40 Paşacık 491
41 Reşadiye 82
42 Susuz 1053
43 Şaban 472
44 Ulupınar 245
45 Yazıtepe 659
46 Yenice 859
47 Yeşilyurt 461
TOPLAM 27795
185

Tablo 89:Eşme İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus Sayımı
SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU
01
Ağabey 1202
02 Ahmetler (B)
2017
03 Akçaköy 70
04 Alahabalı 323
05 Araplar 252
06
Armutlu 1025
07 Aydınlı 121
08 Balabancı 317
09 Bekişli 214
10 Bozlar 363
11
Camili 117
12 Caberler 103
13 CemalÇavuş 164
14
Cevizli 171
15 Çalıkhasan 79
16 Çaykışla 391
17
Davutlur 238
18 Delibaşlı 260
19
Dereköy 552
20
Dereli 265
21 Dervişli 671
22
Emirli 102
23
Eşmeli 354
24 Eşmetaş 345
25 Gökçukur 39
26 Güllü (B) 2000
27 Güllübağ 731
28 Güneyköy 153
29 Günyaka 189
30 Hamamdere
228
31 Hardallı 60
32 İsalar 154
33 Kandemirler 201
34 Karaahmetli 1321
35 Karabacaklı 246
36 Karacaömerli 159
37 Katrancılar 114
38 Kayalı 727
39 Kayapınar 637
40 Kazaklar 224
41
Keklikli 502
42
Kıranköy 862
43 Kocabey 131
44
Kolankaya 280
45 Konak 273
46 Köseler 184
47 Köylüoğlu 371
48 Manavlı 134
49 Narıncalı 111
186

50 Narlı 285
51 Oymalı 298
52 Poslu 404
53 Saraycık 1139
54 Şehitli 250
55 Takmak 664
56 Uluyayla 523
57 Yaylaköy 70
58 Yeleğen (B) 2712
59 Yeniköy 182
60 Yeşilkavak 904
TOPLAM 27178
Tablo 90: Sivaslı İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus Sayımı
SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU
01 Ağaçbeyli Kasabası 2626
02 Pınarbaşı Kasabası 2413
03 Selçikler Kasabası 3023
04 Tatar Kasabası 3274
05 Yayalar Kasabası 2139
06 Akarca 143
07 Azizler 381
08 Budaklar 536
09 Cinoğlan 411
10 Eldeniz 709
11 Erice 521
12 Hacım 366
13 Hanoğlu 265
14 Karaboyalık 296
15 Ketenlik 547
16 Kökez 375
17 Özbeyli 178
18 Salmanlar 341
19 Samatlar 466
20 Sazak 213
21 Yeni Erice 136
TOPLAM 19359
187

Tablo 91:Karahallı İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus Sayımı
SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU
01 Alfaklar 627
02 Beki 391
03 Buğdaylı 878
04 Coğuplu 96
05 Çokaklı 342
06 Delihıdırlı 992
07 Dumanlı 346
08 Duraklı 252
09 Karayakuplu 550
10 Karbasan kasabası 1911
11 Kavaklı 140
12 Kaykıllı 697
13 Kırkyaren 548
14 Külköy 912
15 Paşalar 538
TOPLAM 9220
Tablo 92: Ulub ey İlçesi Köyleri 2000 Yılı Nüfus Sayım .
SIRA NO KÖYÜN ADI NÜFUSU
01 Akkeçili 90
02 Avgan 2377
03 Aksaz 245
04 Bekdemir 90
05 Büyükkayalı 747
06 Çamdere 166
07 Çamlıbel 329
08 Çardak 273
09 Çırpıcılar 41
10 Dutluca 378
11 Gedikler 388
12 Gümüşkol 499
13 Hanyeri 178
14 Hasköy 1614
15 İnay 2676
16 İshaklar 169
17 Karacaahmet 269
18 Kıran 258
19 Kışla Kasabası 1524
20 Köseler 329
21 Kurudere 237
22 Küçük İlyaslı 31
23 Küçük Kayalı 420
24 Külçen 146
25 Omurca 1726
26 Söğütlü 77
27 Sülümenli 202
TOPLAM 15479
188

M.6.4. Nüfus Değişim Oranı
Nüfustaki
artış ve azalış oranları Tablo 56’da verilmiştir.
M.6.5. Yer Değiştirme Olayları
Konu ile ilgili bilgi edinilememiştir.
M.6.6. Turizm ve Seyahat
Uşak ilinde turistik amaçla seyahat eden nüfusun yoğun olarak yaşandığı yerler:
İsmetpaşa caddesi, Kemalöz Mahallesi ve Batı Kent’tir.
M.6.7. İşsi
zlik
İlim izde T ürkiye İş Kurumuna kayıtlı toplam 2820 işsiz bulunmaktadır. İşsizlerin
2137’si Erkek, 683’ü Kadın’dır.
Erkeklerin; 705’i vasıfsız, 1432’si Vasıflı işsizdir.
K adınların; 218’i vasıfsız, 465’i Vasıflı işsizdir.
KAYNAKLA R:
İl Milli E ğitim Müdürlüğü
Nüfus İl Müdürlüğü
İşçi Bulma Kurumu Müdürlüğü
Uşak Belediyesi Nazım İmar Planı
Uşak Belediyesi Numarataj Cetveli
Uşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı , 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 2001
189

N. ATIKLAR
N.1. Evsel Katı Atıklar
Atıkların içinde bulunan teneke, demir, sac, plastik, kağıt gibi geri kazanılabilir
nitelikteki atıkların oranı %10 dur..
İlçelerde Toplanan Atık Miktarı Ve Deoplama Alanları
Uşak Belediyesi: İl genelinde konutlardan, ticari yerlerden, kurumlardan toplanan
toplam katı atık miktarı yaz döneminde ortalama 100 ton/gün, kış döneminde 130
ton/gündür. Kış döneminde kül ağırlığı toplam ağırlığın %20’sidir. Toplanan evsel
atıklar çöp deponi alanında depolanmaktadır. Katı atık depolama sahası şehir
yerleşim merkezinin kuzey- batı yönünde Eski Gediz Yolu 4.km’ de yer almaktadır.
Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama kapasitesi olarak yaklaşık 100 Ha alanı
kaplamaktadır. Depolama ömrü 50 yıllık olup ancak 3-5 yıl daha yeterli olacaktır.
Banaz Belediyesi: Kış döneminde 25 ton, yaz döneminde 20 ton atık
toplanmaktadır. Katı atık depolama sahası, Banaz-Şaban Köy yolu üzerinde 5.km’ de
yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama alanı yaklaşık 32
dönümdür. Depolama ömrü de yaklaşık 50 yıldır.
Eşme Belediyesi:Kış döneminde 15 ton, yaz döneminde 11 ton atık toplanmaktadır.
Katı atık depolama sahası, Eşme’nin Elvanlar mahallesi, Yaylak mevkiinde yer
almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama alanı yaklaşık 50
dönümdür. Depolama ömrü de yaklaşık 50 yıldır.
Karahallı Belediyesi: Kış döneminde 8 ton, yaz döneminde 5 ton atık tolanmaktadır.
Katı atık depolama sahası, Karahallı’ya yaklaşık 3 km mesafede, kızılyer mevkiinde
(Cezaevi yanında) yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama
alanı yaklaşık 100 dekardır. Depolama ömrü de yaklaşık 100 yıldır.
Sivaslı Belediyesi: Kış döneminde 10 ton, yaz döneminde 8 ton atık
toplanmaktadır.Katı atık depolama sahası, Sivaslı’ ya yaklaşık 3 km mesafede
190

Evrenli ve Akıncılar Mahallesinde yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır.
Depolama alanı yaklaşık 40 dönümdür. Depolama ömrü de yaklaşık 10 yıldır.
Ulubey Belediyesi: Kış döneminde 8 ton, yaz döneminde 5 ton atık toplanmaktadır.
Katı atık depolama sahası, Ulubey’e yaklaşık 2 km mesafede Dilaver Mahallesi, Eski
Çeşme mevkiinde yer almaktadır. Düzensiz depolama yapılmaktadır. Depolama
alanı yaklaşık 3.000 m 2 ’dir. Depolama ömrü de yaklaşık 15 yıldır
N.2. Tehlikeli ve Zararlı Atıklar
İlimizde deri, seramik ve tekstil sektörlerinden kaynaklanan tehlikeli ve zararlı
atıklar oluşmaktadır. Deri işleme fabrikalarından Cr içeren sıvı atıklar ile traşlama
işleminden kaynaklanan katı atıklar oluşmaktadır. Tekstil ve yün yıkama tesislerinden
kaynaklanan atıklar ise A.K.M., organik asitler, gres emisyonları, boyaları, solventleri
içerir. Boya atıklarında Cr ve sülfür bulunabilir. Dolayısıyla toksit etkisi vardır.
N.3.Özel Atıklar
N.3.1.Tıbbi Atıklar
İlimizde Devlet Hastanesi, Sigorta Hastanesi ve bir özel hastane
bulunmaktadır. Günlük ortalama olarak 0.6 ton tahmin tıbbi atık toplanmaktadır. Uşak
Belediyesi tarafından özel bir firmaya verilen Tıbbi Atıklar toplanarak Çöp deponi
alanı yakınlarında özel olarak hazırlanmış olan alanda depolanarak üzeri kireçle
örtülmektedir.
N.3.2.Atık Yağlar
Deri işleme tesislerinden kaynaklanan atık yağlar gerek ilimizde bulunan
gerekse diğer illerde bulunan sabun fabrikalarında ham madde olarak
kullanılmaktadır.
N.3.3. Pil ve Aküler
İl genelinde bu atıklar ayrı olarak toplanıp geri kazanım yapılmamaktadır. Şehir
çöpleriyle karışık olarak toplanmaktadır.
191

N.3.4. Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller
İlimizde yakma fırını bulunmamaktadır.
N.3.5. Tarama Çamurları
İlimizde bulunmamaktadır.
N.3.6. Elektrik ve Elektronik Atıklar
Elektrik ve elektronik atıkların geri kazanımı yapılmamaktadır. Bertaraf
yöntemleri konusunda elimizde bilgi bulunmamaktadır.
N.3.7. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar
İlimizde kullanım ömrü bitmiş araçlar için Trafik Şube Müdürlüğünden öncelikle
kayıtları silinmekte ve hurdaya ayrıldığına dair yazısı verilmektedir. Hurdaya ayrılmış
olan araç şahıs malı olduğundan dolayı şahıslar bertarafını farklı şekillerde
yapmaktadır.
N.4.Diğer Atıklar
N.4.1.Radyoaktif Atıklar:
İlimizde Radyoaktif atık bulunmamaktadır.
N.4.2.Hayvan Kadavraları
İlimiz sınırları içerisinde 1 adet kombina (Yayla Akar Et Entegre Tesisi ) ve her
ilçede 1 adet olmak üzere 6 adet mezbahane bulunmaktadır. Hayvan kadavraları
mezbaha içerisinde bulunan atık çukurlarına atılarak üzerlerine toz kireç yada creolin
dökülerek imha edilmektedir.
N.4.3. Mezbaha Atıkları
İlimizde bir mezbahane bulunmaktadır. Tesiste günde ortalama 50 küçükbaş,
8 büyükbaş hayvan kesimi yapılmaktadır. İşkembe atıkları şehir çöplüğünde imha
edilmekte, hastalıklı hayvanlar ve iç organları tesiste bulunan kapalı bir havuzda
kireçlenerek imha edilmektedir. Kan ve dışkı atıkları çökeltme havuzunda çökeltilerek
çöp sahasında imha edilmektedir.
192

N.5. Atık Yönetimi
Uşak’ta evsel katı atıklar düzensiz depolama yöntemi ile eski Gediz yolu
üzerinde bulunan çöp depolama alanında düzensiz depolanmaktadır.Sanayi atıkları
için farklı bir depolama yöntemi kullanılmamakta olup evsel atıklarla aynı yerde
depolanmaktadır.
N.6.Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonu
İlimizde yaz döneminde 100 ton/gün, kış döneminde ise 130 ton/gün katı atık
oluşmaktadır. Bunların kompozisyonu ise yaz döneminde % 90 organik, % 10 geri
kazanılabilir (kağıt,plastik,cam,metal,vs.) atık. Kış döneminde ise % 80 organik , %
10 geri kazanılabilir, % 10 kül
N.7. Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması, Taşınması ve Transfer İstasyonları
İlde atıklar Belediyenin denetiminde özel bir şirket tarafından
toplanmaktadır.Kaynağında ayrı toplama yapılmadığından çöpler karışık olarak
toplanmakta, çöp sahasında bir firma tarafından geri kazanabilir olanlar
ayıklanmaktadır. Atıklar belli bölgelerde konteynerlerde biriktirilmekte, belli bölgelerde
ise poşetleme sistemiyle toplanmaktadır. Toplanan atıklar 13 m 3 ’lük ve 6 m 3 ’lük
sıkıştırmalı çöp kamyonlarıyla taşınmaktadır. Transfer istasyonu bulunmamaktadır.
N.8. Atıkların Bertaraf Yöntemleri
N.8.1. Katı Atıkların Depolanması
İlimizde katı atıkların depolanması için düzensiz depolama yöntemi
kullanılmaktadır. Yaklaşık 50 yıldır kullanılan 100 hektarlık bu alan gaz çıkış bacaları
konulup üzeri kapatıldıktan sonra ağaçlandırılmıştır. Alanın bir kısmında düzensiz
depolama devam etmektedir.
N.8.2. Atıkların Yakılması
İlimizde yakma tesisi bulunmamaktadır.
N.8.3. Kompost
İlimizde kompost tesisi bulunmamaktadır.
193

N.9. Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirilmesi
Geri kazanılan atıkların türlerinin miktarları konusunda ayrı bir çalışma
yapılmamakla birlikte, toplam evsel atıklar içersindeki oranın % 10 olduğu
belirlenmiştir. İlimizde geri kazanım tesisi yoktur. Çöp döküm sahasında ayıklanan
cam, metal, kağıt v.s. atıklar geri kazanılmak üzere başka illere gönderilmektedir.
N.10. Atıkların Çevre Üzerindeki Etkileri
Atıklar düzensiz olarak boş araziye atıldığından sızan sular yeraltı sularına
karışarak kirlilik yaratmakta, rüzgarın etkisiyle çevreye yayılan atıklar görsel kirlilik
yaratmaktadır. Özellikle yaz döneminde atıkların kendiliğinden yanması sonucu hem
hava kirliliği, hem de sahaya yakın yerleşim alanlarında yangın tehlikesi
oluşturmaktadır. Ayrıca atıklar sinek ve koku problemi yarattığından, atık ayırma
işiyle uğraşan şahısların sağlığını tehdit etmektedir.
Kullanımda olan düzensiz depolama sahasının yerleşim birimlerine , havaya,
toprağa ve doğal kaynaklara dolayısıyla insan sağlığına etkileri henüz
araştırılmamıştır. Yönetmeliklere uygun olarak yer seçimi yapılan düzenli çöp deponi
alanının kapsamlı bir şekilde projelendirilmesi ve denetimi ile gelecekte katı atık
deponi alanlarından kaynaklanan sorunların ortadan kaldırılacağı düşünülmektedir.
KAYNAKLAR:
Uşak Belediye Başkanlığı
Tarım il Müdürlüğü
194

O. GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM
O.1. Gürültü
O.1.1. Gürültü Kaynakları
O.1.1.1. Trafik Gürültüsü
İlimiz merkezinin İzmir -Ankara karayolu üzerinde bulunmasından dolayı
otomobil, dolmuş, minibüs, tır, kamyon, şehirler arası yolcu otobüsleri vs, araç geçişi
bu karayolu üzerinden olmaktadır. İlimizde trafikten kaynaklanan gürültü kirliliği çeşitli
pilot bölgeler seçilerek aşağıdaki ölçüm sonuçları elde edilmiştir.
1. Gün Ölçüm Değerleri
Tablo 93 : Uşak Merkez ilçede Çeşitli Noktalarda Yapılan Gürültü Ölçüm Değerleri
Saat
Ölçüm
sonucu
Saat
Ölçüm
sonucu
Saat
Ölçüm
sonucu
Dörtyol 9:04 75,2 14:30 82,6 17:15 83,5
Stadyum Kavşağı 10:00 79,6 14:00 75,0 17:00 80,6
Özel İdare Kavşağı 9:00 70,5 13:50 73,2 16:55 82,4
Dikilitaş Kavşağı 10:05 73,6 14:05 77,4 17:05 80,2
Belediye Kavşağı 9:40 70,2 14:38 71,6 17:30 72,4
Nuri Şeker Caddesi 9:30 80,0 14:50 76,8 17:20 73,4
Sanayi Camisi 9:20 73,5 14:46 74,8 17:18 77,4
Burma Cami 9:45 76,8 14:42 77,4 17:25 75,4
Kütüphane Kavşağı 9:55 74,8 13:55 81,7 16:58 72,8
İstasyon Karakolu 9:06 69,8 14:10 75,0 17:10 73,2
195

2 . Gün Ölçüm Değerleri
Saat
Ölçüm
sonucu
Saat
Ölçüm
sonucu
Saat
Ölçüm
sonucu
Dörtyol 9:50 74,6 14:35 78,7 16:05 79,4
Stadyum Kavşağı 10:05 75,9 14:50 76,8 16:20 79,2
Özel İdare Kavşağı 10:15 74,2 15:00 75,3 16:30 77,3
Dikilitaş Kavşağı 10:00 73,6 14:45 82,1 16:15 78,8
Belediye Kavşağı 9:20 72,2 14:15 72,3 15:45 71,6
Nuri
Şeker Caddesi 9:35 75,6 14:25 75,5 15:55 77,2
Sanayi Camisi 9:45 73,8 14:30 76,4 16:00 74,6
Burma Cami 9:30 73,5 14:20 74,6 15:50 75,2
Kütüphane Kavşağı 10:10 74,2 14:55 71,3 16:25 73,5
İstasyon Karakolu 9:55 72,3 14:40 75,6 16:10 74,2
O.1.1.2. Endüstri Gürültüsü
Endüstriyel işyerlerinde kaynaklanan gürültü seviyelerin in en aza indirgenmesi
M.5.3 bölümünde anlatılmıştır.Çalışanl arın günlük gürültüye maruz kaldıkları süreye
karşılık gürültü seviyesi, g ürültü kontrol yönetmeliğinde belir lenen değerler içerisinde
kalmaktadır.
O.1.1.3. İnşaat Gürültüsü
İnşaatlardan gelen gürültünün azaltılma sı için kompresörlere ve diğer parçalayıcı
aletlere susturucu takılması ta vsiye edilir. Böylece gü rültü , kaynağında önlenmiş
olmaktadır. Bu mümkün olmadığı takdirde inşaat sahasının etrafı gürültüyü azaltacak
şekilde perdelerle çevril melidir. İlimizde çok büyük çaplı inşaatlar ve restorasyon
çalışmaları dışında p erde kullanılmamaktadır.
O.1.1.4. Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler
Yerleşim alanında oluşan gürültü seviyeleri O.1.1.1 bölümünde ölçülen
değerlerdir.
O.1.1.5. Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültü
İlimizde Havaalanı bulunmaktadır. Ancak 2001 yılında kapatıldığı için
Havaalanından kaynaklanan gürültü söz konusu değildir.
196

O.1.2. Gürültünün Çevreye Olan Etkileri
O.1.2.1. Gürültünün Fiziksel Çevreye Etkileri
İlimiz genelinde çeşitli madencilik faaliyetleri sırasında patlayıcı maddeler
kullanılarak atmosferde şok dalgaları ve yüksek ses düzeyi oluşturmaktadır.Bu da
yer içersinde sarsıntı yaratmakta ve çevredeki binaları da etkilemektedir.Bunlardan
dolayı fiziksel çevreye de etkisi söz konusudur.
O.1.2.2. Sosyal Çevreye Etkisi
Çalışanların iş verimliliğini düşürmesi, dikkat dağıtması ve sonucunda da iş
kazalarını meydana getirmesi açısından oldukça önemli olup, sosyal çevreyi
etkilemektedir.
O.1.3. Gürültünün İnsanlar Üzerine Etkileri
O.1.3.1. Fiziksel Etkisi
Günlük yaşamın her anında çevremizi saran gürültü ortamı,çeşitli yönlerden
sağlığımızı olumsuz etkilemektedir.Son yıllarda yapılan araştırmaların burguları
gürültü etkilerinin daha önceki yıllarda bilinen etkilerden çok daha ciddi boyutta
olduğu ortaya konulmuştur. Gürültünün işitme sistemine olan etkisi çok büyüktür.Bu
etki gürültü ile karşılaşma süresi ile orantılı olarak değişmektedir. Gürültü Kontrol
Yönetmeliğin dede gürültüye maruz kalınan süre maksimum olması gereken gürültü
seviyesi Tablo 66’da gösterilmiştir.
Tablo 94: Maruz Kalına Bilecek En Yüksek Gürültü Seviyesi Ve Süreleri
Gürültüye Maruz Kalınan Süre (Saat/gün) Maksimum Gürültü Seviyesi dDA
7,5 80
4.0 90
2.0 95
1.0 100
0.5 105
0.25 110
1/8 115
197

O.1.3.2. Fizyolojik Etkisi
En bilinen etki gürültünün uykusuzluğa, uykuya geç başlamaya neden olması
stresi arttırmasıdır. Gürültüye uzun süre maruz kalınması kalp atışlarında kan
basıncında, solunumda, gözbebeğinde değişiklik yarattığı, kandaki ürik asit ve lipid
seviyelerini etkilediği belirlenmiştir.
Yapılan araştırmalarda, yüksek düzeyde gürültüye maruz kalan işçiler ve
özellikle gürültüyle birlikte vibrasyon (titreşim) veya CO gibi zehirleyici maddelere
maruz kalınmasının (bileşik etki) kan basıncını arttırdığını ortaya çıkarmıştır. Ayrıca
gürültü etnik ülser oranını da yükseltmektedir.
O.1.3.3. Psikolojik Etkisi
İnsanın,Çevre ve Ruh sağlığı çok önemlidir..İnsan biyolojik,sosyolojik ve
psikolojik bir varlıktır.
İnsan, toplumun içinde yaşamını sürdürmek zorundadır.Çevreyle her an iç
içedir.Sürekli etkileşim halindedir insanın biyolojik yapısı çevreden uyarıları
alabilecek düzendedir.Göz, kulak, deri, dil ve benzeri.
Ancak uyumlu, dengeli ve ruh sağlığı düzeli bir yaşam için uyarılarla alıcılar ve
merkezlerin uyumlu çalışması zorunludur.Kulak ses uyarıcılarını alır ileticiler merkeze
gönderir bu işlem ruh sağlığını olumlu etkilemesi, uyarıcılar ve alıcılar arasındaki
(eşikler ) yüksek, alçak, kuvvetli, zayıf gibi bir takım özellikleri taşıması gerekir.
Örneğin gürültünün uyarıcılarının çok şiddetli ve düzensiz olması alıcıları, ileticileri ve
merkezi olumsuz etkiler. Eğer bu olumsuzluk sürekli olursa organlarda bozulma, iyi
çalışmama ve insanın çevre ile iletişimini bozar. Bu hal insanda sıkıntı, öfke gibi
davranış belirtileri gösterir. Bu olumsuz davranış belirtilerinin bir süre sonra insanda
depresyon, agresiflik ve bıkkınlık yarattığı görülmüştür.
Bu nedenle uyarılar belirli şiddet görünüm gibi fiziksel özellikleri taşımalıdır.
O.1.3.4. Performans Etkisi
Gürültü, moral bozukluğu yaratmakta ve çalışma performansını düşürerek
yorgunluğa sebep olmaktadır.
198

O.2.Titreşim
İlimiz ve ilçelerinde yer alan taş ocakları ve madenler yerleşim birimlerine
oldukça uzak alanlarda faaliyette bulundukları için alınan herhangi bir tedbir
bulunmamaktadır.
KAYNAKLAR:
Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü, Prof. Dr. Mehmet KARPUZCU,1994
199

P. AFETLER
P.1.
Afet Olayları
P.1.1. Depremler
Uşak deprem yöresi 37.50 0 – 39.50 0 N enlemleri ile 28.00 0 – 31.00 0 E boylamları
arasında kalan sahayı kapsar.Yapılan araştırmalara göre Uşak 2.derece deprem
bölgesinde yer almaktadır.
Son 2000 yılda Uşak deprem yöresinde meydana gelen süre magnitüdü 4 ve
daha büyük 597 depremin 560’ı bu dönemde kaydedilmiştir.Eldeki kayıtlara göre, bu
dönemde oluşan depremlerin büyük bir kısmı Simav,Gediz ve Büyük Menderes
grabellerinde toplanma göstermiştir.Bu 560 depremin 72’si Batı Anadolu’daki deprem
istasyonlarının henüz yaygınlaşmadığı 1900-1950 arasında,488’i ise deprem
istasyonlarının önceki 50 yıla göre sayısının arttığı 1950-2000 arası kaydedilmiştir.
1900-2000 yılları arasında olmak üzere,28 kez şiddetli deprem olmuştur.28
depremin 2’sinde magnitüd 7 ve daha büyüktür.(3 Ekim 1914 Dinar depremi,28 Mart
1970 Gediz depremi).
560 depremin %70’inin odak derinliği 0-30 km arasındadır.USGS tarafından
hazırlanmış bulunan dünya kabuk haritasına göre Batı Anadolu’daki kabuk
kalınlığının 30km civarında olduğu düşünülürse deprem odaklarının büyük bir
kısmının kabuk içinde olduğu belirtilebilir.
P.1.2. Heyelan ve Çığlar
İlimiz sınırları içersinde merkez ilçe Ulucak köyü, Banaz İlçesi Kaplangı ve Alaba
Köyleri heyelan riski taşıyan alanlardır. Ancak bu alanlarda bugüne kadar büyük
çapta bir heyelan meydana gelmemiştir.Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü bu köyleri
gözlem altında tutmaktadır buralarda küçük çaplı akmalar meydana gelmiştir.
P.1.3. Seller
Yerleşim birimi içersinde evlerinde zarar görebileceği sel felaketi
yaşanmamıştır.Ancak yağışların fazla olması sebebiyle Gediz ve Banaz nehirleri
çevresindeki ekili arazilerde sel felaketi meydana gelmiştir.
200

P.1.4. Orman ve Otlak Yangınları
Tablo 95:2002-2004 Yıllarında Çıkan Orman Yangınları
Orman Alanının Bulunduğu Yerleşim
Merkezinin
Yıl
Adı
Toplam
Orman
Alanı
(ha)
Otlatma Baskısı
Altında Bulunan
Orman Alanı (ha)
Miktarı (ha)
Kaybedilen Orman Alanının
Ağaç
Türü
Ağaç
Sayısı
(Bin)
Nedeni *
2002
“
“
“
“
“
Merkez
Banaz
Eşme
Sivaslı
Ulubey
Genel Alan
52.444
59.204
58.027
25.692
24.841,5
220.209
}
4.27
59.8
24.9
8
Meşe
+
Çam
Yangın
Açma Yerleşme
İşgal Fayd.
Maden
Arama/İşletme
2003
“
“
“
“
“
Merkez
Banaz
Eşme
Sivaslı
Ulubey
52.444
5.90
59.204
58.027
7.8
25.692
} 14.65
24.841,5
5
Çam
+
Meşe
Yangın
Açma Yerleşme
İşgal Fayd.
Maden
Arama/İşletme
2004
“
“
“
“
“
Merkez
Banaz
Eşme
Sivaslı
Ulubey
52.444
59.204
58.027
25.692
24.841,5
21.55
} 11.5
16.8
450
Çam
+
Meşe
Yangın
Açma Yerleşme
İşgal Fayd.
Maden
Arama/İşletme
P.1.5. Fırtınalar
Son yüzyıl içersinde fırtınalardan dolayı etkilenen bir alan görülmemiştir.
201

P.2. Afetler ve Sağlık Zararları
Konu ile bilgi edinelememiştir.
P.3. Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri
P.3.1. Sivil Savunma Birimleri
Kadrolar:
Adedi:
Sivil Savunm a Müdürü
Merk ez İlçe Sivil Savunm a Müdürü
1
1
Şe f 2
Sivil Savunma Me muru
2
Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 2
Sağlık M emuru 1
Arama Kurtarma Teknisyeni 8
Şo för
Hizmet
li
1
1
Sivil Sa vunma Teşkille
rinde Bulunan Yükümlü Kadrosu
Kadrolar: Adedi:
Karargah Servisi 42
Kılavuzluk Servisi 72
Kurtarma Servisi 86
İlk Yard ım Servisi 35
Ambulans Servisi 45
Sosyal Yardım Servisi 27
Emniyet Trafik Servisi 34
İtfaiye Servisi 34
Hastaneler Servisi 34
Teknik Onarım Servisi 34
TOPLAM 443
202

443 Mükellef + (%15) = 67 + 443 = 510 Mükellef Personel bulunmaktadır.
Ayrıca Kurum ve Kuruluş araç ve gereçlerinden oluşan 129 kişilik İl Acil
Kurtarma ve Yardım Ekibi oluşturulmuş olup, kuruluş ve çalışma yönergesi
hazırlanmıştır.
1-Afetzedelerin yerleşimi ile ilgili planlamalar yapılmış olup, Bozkuş Köyü ile
Havaalanı arasında 100.000 m2’lik alan ile köy merasından da faydalanılacak ve
afetler için geçici iskan olarak kullanılacaktır.
2-Mültecilerin yerleşimi ile ilgili planlama ilimiz Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünce
hazırlanmıştır.
Mültecilerin yerleşecekleri; yerleşim planları bu planda belirtilmiştir.
P.3.2. Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri
Uşak il sınırları içersinde açılan her türlü iş yerinde ruhsatlandırma aşamasında
yangınla ilgili tedbirler gözden geçirilir. Yangın riski büyük olan stratejik noktalarda
olası bir yan gın ihtimaline karşı anında müdahaleyi sağlamak amacı ile yol üzerine
hidrat kurulmuştur.
Kamu kurum ve kuruluşlarında periyodik denetimler yapılarak bu yerlerdeki
eksiklikler rapor halinde şahıslara bildirilerek gerekli eksikliklerin giderilmesi sağlanır.
Okul,Fabrika,Hastane,Huzurevi ve diğer kamu kurumlarının talepleri
doğrultusunda konferans panel ve tatbikatlarla yangın konusunda gerekli bilgiler
verilmektedir.
Yerel radyo ve televizyon gibi yayın organlarında orman hububat yangınlarında
,mesken ve fabrika yangınl arı konusunda gerekli bilg iler verilir.
İl merkezinde itfaiye müdürlüğünde 11 itfaiye aracı ve 1 Adet Arama Kurtarma
aracı ve 55 personel bulunmaktadır.Olası bir yangın durumunda 4 araç ve şoför dahil
10 personel olay yerine giderek yangına müdahale etmektedir.
P.3.3. İlkyardım Servisler
İlimizde 112 ilkyardım servisleri 5 adet ilçede, 2 adet merkez ilçede olmak üzere
toplam 7 adet ilkyardım servisi hizmettedir. 24 saat aralıksız hizmet vermekte ve
olası kaza ve hastalıklara karşı Acil Tıbbi Müdah ale uygulanmaktadır.
203

P.4.4. Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı
Uşak ilinde afetzedeler ve mültecilerin yeniden iskanı ile ilgili çalışmalar
bulunmamaktadır.
P.3.5. Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlar arası Taşınması İçin Alınan
Tedbirler
İlimizde tehlikeli ve zararlı maddelerin sınırlar arasına taşınmasıyla ilgili alınan
tedbirler konusunda bilgi edinilememiştir.
P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar
İlimiz sınırları içersinde afet ve büyük endüstriyel kazalar meydana gelmemiştir.
KAYNAKLAR:
İl Sivil Savunma Müdürlüğü
Orman İşletme Müdürlüğü
İl Sağlık Müdürlüğü
21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, Uşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı,2001
204

R. SAĞLIK VE ÇEVRE
R.1. Temel Sağlık Hizmetleri
R.1.1.Sağlık Kurumlarının Dağılımı
Tablo 96: İl Sınırları İçerisinde Bulunan Sağlık Kuruluşları.(2004)
MERKEZ BANAZ EŞME KARAHALLI SİVASLI ULUBEY
Hastane (*) 3 1 1 1 1
Sağlık Merkezi 1 -
Sağlık Ocağı (**) 18 10 9 4 7 5
AÇSAP Merkezi 1
Verem Savaş 1
Dispanseri
(*): İl Merkezindeki Hastane Sayısı: 1 Devlet Hastanesi
1 SSK Hastanesi
1 Özel Hastane’dir.
(**): İl Merkezindeki Sağlık Ocağı Sayısı: 7 Merkez Sağlık Ocağı,
11 Köy Sağlık Ocağı’dır.
R.1.2. Bulaşıcı Hastalıklar
Tablo 97: Bulaşıcı Hastalıkların Yıllara Dağılımı.(2004)
YILLAR
BOĞMACA
TETANOZ
KIZAMIK
TİFO
PARATİFO
A.DİZANTERİ
B.DİZANTERİ
HEPATİT-A
HEPATİT-B
K.Ş.ISIRIK
BRUSELLA
M.MENENJİT
GULEİN B.S.
KIZIL
S.ANJİN
SİFİLİS
SITMA
TBC
ŞARBON
ENFLUENZA
DİFTERİ
AİDS
KALA AZAR
1997 2 224 80 1 283 10 120 51 909 104 2 - 26 2 2 3 91 1 75 1 -
1998 4 10 96 128 9 143 289+10 93 863 51 4 3 39 2 3 5 84 - - - -
1999 22 14 1 41 1 167+10 60 812 48 6 - 25 1 - 5 77 - - - 1 -
2000 5 10 42 2 3 28 - 55 38 924 43 - - 12 - 1 7 69 - - - - -
2001 1 - 271 22 2 113 2 50 33 720 84 4 - 11 - 1 - 57 2 - - - -
2002 - - 5 3 3 15 - 28 29 716 37 1 - 9 - - 1 51 - - - - -
2003 2 - 7 - - 6 - 25 19 586 73 - - 3 - 2 1 66 1 - - - 1
2004 - - 32 54 - 18 - 35 35 752 98 - - 3 - 2 - 56 - - - - -
205

Tablo 98:2002 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara Dağılımı
AYLAR
MACA
BOĞ
OZ
TETAN
KIZAMIK
TİFO
İFO
PARAT
Rİ
ZANTE
A.Dİ
Rİ
ZANTE
B.Dİ
İT-A
HEPAT
İT-B
HEPAT
.ISIRIK
K.Ş
BRUSELLA
İT
M.MENENJ
İN B.S.
GULE
KIZIL
İN
S.ANJ
SİFİLİS
SITMA
TBC
ŞARBON
KALA-AZAR
OCAK 1 10 6 76 3 8 4
ŞUBAT 2 1 31 3 3
MART 1 52 2 1
4
NİSAN 8 6 3 47 2
MAYIS 1 1 2 3 72 8 5
HAZİR AN 1 1 6 67 2 1 4
TEMMUZ 1 1 5 90 3
6
AĞUST OS 84 1
5
EYLÜL 2 2 2 46 4 1
4
EKİM 1 2 2 2 2 3 72 8 5
KASIM 1 1 33 1 4
ARAL IK 1 2 46 2
5
TOPLAM 5 3 3 15 28 29 716 37 1
9 1 51
Tablo 99:2003 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara Dağılımı
AYLAR
CA
ĞMA
BO
Z
TETANO
KIZAMIK
FO
Tİ
FO
PARATİ
TERİ
İZAN
A.D
İZANTERİ
B.D
HEPATİT-A
HEPATİT-B
.ISIRIK
K.Ş
BRUSELLA
M.MENENJİT
GULEİN B.S.
KIZIL
S.ANJİN
SİFİLİS
SITMA
TBC
ŞARBON
KALA-AZAR
OCAK 1 25 4 7
ŞUBAT 13 2 3
MART 2 1 1
8 1 34 9 1 8
NİSAN 3 3 40 5
4 1
MAYIS 2 1 42 4 1 1
7
HAZİRAN 1 1 73 6 3
TEMMUZ 1 4 79 22 1
8
AĞUSTO S 1 1 60 8 1 6
EYLÜL 3 7 79 7 4 1
EKİM 3 43 1 8
KASIM 1 1 43 1 3
ARALIK 11 1 58 4 1 5
TOPLAM 2 7 6 25 15 589 73 3 2 1 66 1 1
206

Tablo100:2004 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların Aylara Dağılımı
AYLAR
BOĞMACA
TETANOZ
KIZAMIK
TİFO
PARATİFO
A.DİZANTERİ
B.DİZANTERİ
HEPATİT-A
HEPATİT-B
K.Ş.ISIRIK
BRUSELLA
M.MENENJİT
GULEİN B.S.
KIZIL
S.ANJİN
SİFİLİS
SITMA
TBC
ŞARBON
KALA-AZAR
OCAK 2 1 9 7 36 1 5
ŞUBAT 7 5 50 1 7
MART 1 1 4 8 43 5 6
NİSAN 6 1 7 49 3 6
MAYIS 8 1 1 2 3 60 9 1 5
HAZİRAN 10 13 1 1 83 45 1 4
TEMMUZ 3 2 1 1 1 84 4 4
AĞUSTOS 6 2 1 67 5 5
EYLÜL 15 5 3 2 75 3 7
EKİM 2 4 4 2 67 7 2
KASIM 2 2 1 68 4 1 1 1
ARALIK 9 4 3 70 11 1 4
TOPLAM 32 18 35 35 752 98 3 2 56
Tablo 101 : 2001 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların İlçelere Göre Dağılımı.
İLÇELER
BOĞMACA
TETANOZ
KIZAMIK
TİFO
PARATİFO
A.DİZANTERİ
B.DİZANTERİ
HEPATİT-A
HEPATİT-B
K.Ş.ISIRIK
BRUSELLA
M.MENENJİT
GULEİN B.S.
KIZIL
S.ANJİN
SİFİLİS
ŞARBON
DİFTERİ
AİDS
KALA-AZAR
MERKEZ İLÇE 1 214 20 2 111 2 31 23 311 36 4 7 1 1
BANAZ 24 1 1 1 139 2
EŞME 13 1 5 3 100 35 2 2
KARAHALLI 1 11 4 41 2
SİVASLI 17 1 1 1 54 6 1
ULUBEY 2 2 1 75 3 1
TOPLAM 1 0 271 22 2 113 2 50 33 720 84 4 0 11 0 1 2 0 0 1
Not: Brucella, Şarbon,Kuduz Şüpheli Isırık Ve Kala-Azar Zoonoz Hastalıklar Grubuna
Girmektedir.
R.1.2.1. İçme ve Kullanma Suları
Köy Hizmetleri Belediye sınırları dışında bulunan tüm köy ve mezralarda içme
suyu amaçlı sondajları yapmaktadır.Köylerde ve mezralarda temin edilecek içme
207

suyu için yapılan sondajlarda mutlak suretle kimyasal ve Bakteriyolojik analiz
yapılmakta ve çıkan sonuca göre;
-İçilebilir ve kullanılabilir standartlar içersinde kalırsa klorlama yapılarak köyün
kullanımına verilmektedir.
-Bakteriyolojik bakımdan sonucun uygun çıkmaması durumunda klorlama cihazı
bağlantısıyla köy kullanımına tahsis edilmektedir.
-Sonucun kimyasal bakımdan uygun çıkmaması durumunda kuyu kapatılarak
işletmeye açılmamaktadır.
Uşak Belediyesi sınırları içersinde ki yerleşim yerleri alanlarına verilecek olan
içme ve kullanma suyu Uşak belediyesi tarafından kuyulardan çekilerek hıfsızsıha da
depolanmakta ve klorlama cihazı ile klorlaması yapıldıktan sonra şehrin kullanımına
verilmektedir.
R.1.2.2. Denizler
İlimizde deniz bulunmamaktadır.
R.1.2.3. Zoonoz Hastalıklar
Tarım İl Müdürlüğünce 2002 yılı Kasım ayı sonu itibarıyla yapılan salgın
hastalıklarla mücadele programı çerçevesinde aşağıdaki tabloda belirtilen aşılama
çalışmaları gerçekleşmiştir.
Tablo 102: İlimizde Aşılama Çalışmaları.
AŞININ ADI PROGRAM GERÇEKLEŞME İLKBAHAR SONBAHAR
ŞAP (B.B.) 113.486 64.032
32.696
%57.4
31.336
%55.2
ŞAP (K.B.) 0 19.988 9.142 10.846
BRUCELLOZİS (S19) 4.750 2.071 % 43.6
BRC.MEL.REV 1 GENÇ 38.500 15.032 39%
BRC.MEL.REV 1 ERGİN 3.741 14.276 381%
KOYUN VEBASI (PPR) 31.227 14.539 % 46.5
MAVİDİL 4.613 3.680 % 79.7
ANTHRAX (B.B.) 420 425 101%
ANTHRAX (K.B.) 1.185 610 % 51.4
K.K. ÇİÇEK 30.779 26.540 % 86.2
KUDUZ 3.100 2.365 % 76.2
NEWCASTLE 1.600 50.410 3150%
RUAM 0 47 -
208

2003 yılı itibarıyla yapılan salgın hastalıklarla mücadele programı
çerçevesinde aşağıdaki tabloda belirtilen aşılama çalışmaları gerçekleşmiştir.
Tablo 103: 2003 Yılı Aşı Tablosu
AŞININ ADI PROGRAM GERÇEKLEŞME %
ŞAP (B.B.) 100.210 72.655 72,5
ŞAP (K.B.) 0 74.869 -
BRUCELLOZİS (S19) 3.800 1.453 38,2
BRC.MEL.REV 1 GENÇ 30.500 4.852 16,0
BRC.MEL.REV 1 ERGİN 4.400 13.710 311,5
KOYUN VEBASI (PPR) 29.557 24.934 84,3
MAVİDİL 3.500 3.625 103,5
ANTHRAX (B.B.) 420 464 110,4
ANTHRAX (K.B.) 1.185 1.040 87,7
K.K. ÇİÇEK 29.000 42.389 146,0
KUDUZ 5.791 2.578 44,5
NEWCASTLE 11.000 5.588.800 50.800,0
RUAM 0 62 -
Şap Aşılamaları
Toplam 63.808 B.Baş sığır İlkbahar ve Sonbahar döneminde
aşılanmıştır.İlkbahar döneminde 32.696 Büyükbaş hayvan aşılanmış
olup,gerçekleşme oranı % 57,4 Sonbahar döneminde 31.336 Büyükbaş hayvan
aşılanmış olup,gerçekleşme oranı %55,2 ’dir.İlkbahar döneminde 9.142 Küçükbaş,
Sonbahar döneminde 10.846 Küçükbaş hayvan aşılanmıştır.
Bu mücadele çalışmalarında İl Özel İdare desteği de alınarak 20.000 doz aşı
temin edilmiş ve bire bir aşılama şeklinde 40.000 doz aşı finanse edilmiştir.
2003 Toplam 72.655 B.Baş ve 74.869 K.Baş hayvan İlkbahar ve sonbahar
döneminde aşılanmıştır. Şimdiye kadar Büyükbaş hayvan aşılaması gerçekleşme
oranı % 72,5’dir.
Brucella Abortus (S.19 ) Aşılamaları
2002 yılı programı çerçevesinde yapılan aşılamalarda 4.750 baş olarak
programlanan Brucella S19 Genç aşılamasında 4-8 ay arası dişi danalardan 2.071
adedi aşılanmış olup, proje gerçekleşme oranı %43.6 olmuştur.
209

Bu çalışmalarda özellikle Ön Soy Kütüğüne kayıtlı birlik hayvanlarının
aşılanmasına öncelik verilmiştir.2003 yılı programı çerçevesinde yapılan
aşılamalarda 3.800 olarak programlanan Brucella S19 Genç aşılamasında 4-8 ay
arası dişi danalardan 1.453 adedi aşılanmış olup, proje gerçekleşme oranı %38.2
olmuştur.
Bu çalışmalarda özellikle Ön Soy Kütüğüne kayıtlı birlik hayvanlarının
aşılanmasına öncelik verilmiştir.
Brucella Melitensis (Rew-1 ) Genç ve Ergin Aşılamaları
2002 yılı programında öngörülen 38.500 adet dişi kuzu ve oğlak aşılaması
programa alınmış olup, 15.032 baş adet aşılanarak proje % 39 oranında
gerçekleşmiştir.
Ergin programında ise, son iki yıl sirayete maruz 3.741 baş olup,
yetiştiricilerin ergin aşıya olan talebi üzerine gerçekleşme 14.276 adet olmuş, proje
%381 oranında gerçekleşmiştir.
2002 yılında temin edilen V pensleriyle aşılanan tüm hayvanlar V çentik
pensiyle işaretlenmiştir.
2003 yılı programında öngörülen 30.500 adet dişi kuzu ve oğlak aşılaması
programa alınmış olup, 4.852 baş adet aşılanarak proje %16 oranında
gerçekleşmiştir.
Ergin programı ise, 4.400 baş olup, gerçekleşme 13.710 adet olup, proje
%311,5 oranında gerçekleşmiştir.
Aşılanan tüm hayvanlar V çentik pensiyle işaretlenmeye çalışılmıştır.
Koyun Vebası Aşılamaları
2002 yılı programı çerçevesinde son iki yılda hastalık görülen mihraklardaki
sirayete maruz K.Baş hayvanların aşılanması programa alınmıştır. Hedef program
31.227 olup, yapılan aşılamalarda 14.539 K.Baş aşılanabilmiş ve program
gerçekleşmesi %46,5 olmuştur.
2003 yılı programı çerçevesinde son iki yılda hastalık görülen mihraklardaki
sirayete maruz K.Baş hayvanların aşılanması programa alınmıştır. Hedef program
210

29.557 olup, 24.934 K.Baş aşılanabilmiş ve program gerçekleşmesi %84,3
olmuştur.
Mavi Dil Aşılamaları
İlimiz 2002 yılı programında bulaşmadan riskli bölgelerimizde 4.613 K.baş
hayvan aşılanmak üzere programa alınmış olup,bu program doğrultusunda 3.680
k.baş hayvan Mavidil aşısıyla aşılanmış ve program %79,7 oranında
gerçekleştirilmiştir.
İlimiz 2003 yılı programında bulaşmadan riskli bölgelerimizde 3.500 K.baş
hayvan aşılanmak üzere programa alınmış olup, bu program doğrultusunda 3.625
k.baş hayvan Mavidil aşısıyla aşılanmış ve program %103.5 oranında
gerçekleştirilmiştir.
Anthrax aşılamaları
Son beş yıldaki hastalık mihraklarında sirayete maruz 420 B.Baş, 1.185 K.Baş
hayvan aşılanması programlanmış ve yapılan çalışmalarda; 425 adet B.baş
aşılanarak %101 ve 610 K.baş aşılanarak %51.4 oranında başarı sağlanmıştır.
Son beş yıldaki hastalık mihraklarında sirayete maruz 420 B.Baş, 1.185 K.Baş
hayvan aşılanması programlanmış ve yapılan çalışmalarda; 464 adet B.baş
aşılanarak % 110.4, 1.040 K.Baş hayvanlarda ise % 87.7 oranında başarı
sağlanmıştır.
Koyun-Keçi Çiçek Aşılamaları
2002 yılı programında 30.779 adet K.baş’ın aşılanması hedeflenmiş olup,
26.540 adet K.Baş’ a Çiçek aşısı yapılmış ve programda % 86,2 oranında başarı
sağlanmıştır.
Bu aşılamalarda, çiftçilerimizin yoğun talepleri olmuş ve mihrak dışı
aşılamalar da isteğe bağlı olarak yapılmıştır.
211

2003 yılı programında 29.000 adet K.baş’ın aşılanması hedeflenmiş olup,
42.389 adet K.Baş’ a Çiçek aşısı yapılmış ve programda %146 oranında başarı
sağlanmıştır.
Kuduz (Kelev ) Aşılamaları
Kuduz Hastalığı’ nın zoonotik olması nedeniyle bölgemizde önem arz eden
bir aşılamadır. 2002 yılı programında 3.100 adet kedi-köpek Kuduz aşılaması
programa alınmış olup, gerek köylerde yapılan taramalarımızdaki aşılamalar,
gerekse dispanserlerimizde yürüttüğümüz kayıt ve aşılamalarda 2.365 adet kediköpek
aşılanıp, kayıt altına alınmış olup, % 76,2 oranında başarı sağlanmıştır.
Kuduz ısırık takibi sonucu 1 adet ineğe Simple aşılaması yapılmıştır.
2003 yılı programında 5.791 adet kedi-köpek Kuduz aşılaması programa
alınmış olup, gerek köylerde yapılan taramalarımızdaki aşılamalar, gerekse
dispanserlerimizde yürüttüğümüz kayıt ve aşılamalarda 2.578 adet kedi-köpek
aşılanıp, kayıt altına alınmış olup, % 44,5 oranında başarı sağlanmıştır.
Newcastle Aşılamaları
İlimizde risk taşıyan bölgelerde 1.600 adet kanatlı hayvanın aşılaması
programlanmış olup, ilimizde etlik amaçlı tavukçuluk yapan Gedik Tavukçuluk
İşletmesinin kendi kümeslerinde uyguladıkları aşılmalarla, 50.410 adet kanatlı
hayvan aşılanmıştır.Böylece programa göre gerçekleşme % 3150 olmuştur.
İlimiz tavukçuluğunda önemli bir yer tutmakta olan Gedik Tavukçuluk ve
Abalıoğlu Tavukçuluk İşletmeleri kendi kümeslerinde Newcastle ve Gumboro
aşılamalarını düzenli bir şekilde uygulamaktadırlar.
İlimiz tavukçuluğunda yoğun bir şekilde Gedik Tavukçuluk kendi
kümeslerinde Newcastle ve Gumboro aşılaması yapılmaktadır.
İlimizde risk taşıyan bölgelerde 11.000 adet kanatlı hayvanın aşılaması
programlanmış olup, ilimizde etlik amaçlı tavukçuluk yapan Gedik Tavukçuluk
212

İşletmesinin kendi kümeslerinde uyguladıkları aşılmalarla, 5.588.800 adet kanatlı
hayvan aşılanmıştır. Böylece programa göre gerçekleşme % 50.800 olmuştur.
Ruam Test Uygulama Çalışmaları
2002 yılı içerisinde Atlı Spor Kulübü üyesi olan veya Adalar bölgesine
gitmek isteyen 47 adet ata mallein testi uygulanmış olup, Ruam sağlık belgesi
verilmiş ve kayıt altına alınmıştır.
2003 yılı içerisinde 62 Tek tırnaklıya mallein testi uygulanmış, 2 şüpheli
Attan kanalınmış test sonucu negatif çıkmıştır.
ZOONOZ HASTALIKLARLA MÜCADELE ÇALIŞMALARI
Tablo 104:Yıllara Göre Isırık Vakaları.
DEVLET HASTANESİ ŞÜPHELİ ISIRIK VAKASI İHBARLARI
YILI
ADEDİ (İHBAR)
2000 316
2001 268
2002 260
2003 183
TOPLAM 1027
11.1. Kuduz Şüpheli Isırık Vakaları:
Kuduz şüpheli ısırık vakaları ilimiz hastane ve acil servislerine kuduz şüpheli
ısırık şikayetleriyle başvuran 245 adet hasta il sağlık müdürlüğünce müdürlüğümüze
bildirilmiş olup, tüm ısırık vakalarının takipleri yapılmıştır. Şüpheli hayvanların
müşahade sonucu klinik muayeneleri yapılmış ve sağlık raporları sağlık il
müdürlüğüne bildirilmiştir.
Kuduz şüpheli ısırık vakaları ilimiz hastane ve acil servislerine kuduz şüpheli
ısırık şikayetleriyle başvuran 183 adet hasta İl Sağlık Müdürlüğünce Müdürlüğümüze
bildirilmiş olup, tüm ısırık vakalarının takipleri yapılmıştır. Şüpheli hayvanların
müşahade sonucu klinik muayeneleri yapılmış ve sağlık raporları sağlık il
213

müdürlüğüne bildirilmiş olup 2003 yılında kuduz vakasına rastlanmamıştır. Ayrıca
2.578 adet köpek kuduz yönünden aşılanmıştır.
11.2. Brucellozis İhbarları:
2002 yılı içerisinde sağlık il müdürlüğünden 13 adet Brucella vakası il
müdürlüğümüze bildirilmiş olup, ihbarlar en kısa sürede değerlendirilmiş ve gerekli
eradikasyon çalışmaları yapılmıştır.
2003 yılı içerisinde Sağlık İl Müdürlüğünden 15 adet Brucella vakası il
müdürlüğümüze bildirilmiş olup, ihbarlar en kısa sürede değerlendirilmiş ve
gerekli eradikasyon çalışmalar yapılmıştır.
11.3. Diğer Zoonoz Hastalıklar:
Salgın Hayvan Hastalıkları ile mücadele çalışması çerçevesinde ilimiz
hayvancılığında Kuduz, Anthrax, Brucella aşılaması ve mallein testleri yapılarak ilgili
hastalıklara karşı mücadele edilmiştir.
Salgın Hayvan Hastalıkları ile mücadele çalışması çerçevesinde ilimiz
hayvancılığında Kuduz, Anthrax, Brucella aşılaması ve mallein testleri yapılarak ilgili
hastalıklara karşı mücadele edilmiştir.
KLİNİK MUAYENE VE TEDAVİ ÇALIŞMALARI
2002 yılı boyunca dispanserde yapılan çalışmalar aşağıya çıkarılmıştır.
Tablo 105 : 2002 Yılı içersinde Yapılan Dispanser Çalışmaları.
SIĞIR KOYUN KEÇİ T.TIRNAKLI KÖPEK KEDİ KANATLI TAVŞAN
Ocak-Şubat-Mart 84 74 33 4 30 4 0 1
Nisan-Mayıs-
Haziran 59 60 16 2 22 2 1 0
Temmuz-Ağustos-
Eylül 37 28 7 0 37 0 1 0
Ekim-Kasım-Aralık 47 46 11 4 20 1 2 0
TOPLAM 227 208 67 10 129 7 4 1
214

Tablo 106:2003 Yılı içersinde Yapılan Dispanser Çalışmaları.
Ocak-Şubat-Mart
Nisan-Mayıs-Haziran
SIĞIR KOYUN KEÇİ T.TIRNAKLI KÖPEK KEDİ KANATLI TAVŞAN
80 94 13 3 50 2 20 5
39 40 4 - 12 - 10 2
Temmuz-Ağustos-Eylül 41 20 - 3 20 - - -
Ekim-Kasım-Aralık 225 337 46 6 62 1 1 -
TOPLAM 385 491 63 12 144 3 31 7
SERO-SURVEY ÇALIŞMALARI
"RUAM ve SIĞIR VEBASI HASTALIKLARI ERADİKASYONU" projeleri
gereği bakanlıkça belirtilen köylerden örnekleme veya kural usulü kan alınarak ilgili
laboratuara gönderilmiştir. Yine Brucella Abortus Bang ve Brucella Melitensis
hastalıklarının seyri, aşıların etkinliği amaçlı, sığır ve koyunlardan kan alınarak ilgili
laboratuara gönderilmiştir.
Gövem köyünde Sığır Vebası Sero-Survey çalışması ile ilgili olarak 51 adet
hayvandan kan alınarak ilgili laboratuara gönderilmiştir.
R.1.3. Gıda Hijyeni
İlimizde, Gıda imalathanelerinin denetimi, Tarım İl Müdürlüğü Kontrol Şubesi
tarafından yapılmaktadır.Tüm gıda üreten iş yerleri en az yılda iki kez olmak üzere
denetlenmekte, denetim raporu düzenlenmekte, eğer gerekli görülürse üretimlerinden
numune alınmaktadır. Uşak Tarım İl Müdürlüğü tarafından alınan gıda numuneleri,
Afyon İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğüne analizleri yapılmak üzere
gönderilmektedir.Ancak bazı spesifik analizler için gerek görülürse İzmir İl Kontrol
Laboratuvar Müdürlüğüne gönderilmektedir.
Uşak ilinde 2002 itibari ile; 38 adet ekmek fırını, 7 adet un fabrikası, 4 adet
pide fırını (ihaleye giren ve üretim izni alan) 2 adet tarhana imalathanesi ,4 adet
yufka kadayıf imalathanesi, 7 adet simit fırını, 3 adet süt işleme tesisi, 7 adet
mandıra, 1 adet küp şeker fabrikası, 3 adet lokum imalathanesi, 2 adet helva tahin
işletmesi, 1 adet kanatlı işletmesi, 2 adet sucuk imalathanesi, 1 adet ambalaj
üreticisi( gıda ambalajı) 3 adet hazır yemek ( tabldot ) fabrikası, 3 adet tuz
215

imalathanesi, 7 adet çerez imalathanesi, 1 adet tahin pekmez imalathanesi, 1 adet
bitki çayı üreticisi olmak üzere toplam 97 adet gıda iş yeri bulunmaktadır.
İlimizde bulunan gıda iş yerlerine 2002 yılı başından ekim ayına kadar ekim
2002 ye kadar toplam 222 adet gıda denetimi yapılmıştır.Bu denetimler esnasında 40
adet gıda numunesi alınmış , 16 adet numune İzmir İl Kontrol Laboratuvar
Müdürlüğüne gönderilmiş , kimyasal analizleri yapılmış ve sonuçları Türk gıda
kalitesine uygun bulunmuştur. 24 adet gıda numunesi Afyon İl Kontrol Laboratuvarına
gönderilmiştir. Bu numunelerde kimyasal ve bakteriyolojik analizler yapılmış, 8 adet
bakteriyolojik analiz sonucu olumsuz çıkmış iş yerlerine cezai işlem uygulanmıştır.
Tablo 107:2003 Yılı İçerisinde Verilen Gıda Sicili Ve Üretim İzinleri
U N L U
VERİLEN SİCİL VERİLEN ÜRETİM İZNİ
TOPLAM
İŞYERİ ADEDİ
Ekmek Fırınları 41 3 3
Un Fabrikaları 8 - -
Pide Fırını 4 - -
M A M U L L E R Pastane 5 1 1
Tarhana Üreticisi 2 - -
Yufka İmalat. 2 - -
Simit Fırını 7 - -
SÜT Süt İşleme Tesisi 4 - -
ÜRÜNLERİ Mandıralar 7 1 1
Şeker Fabrika 1 - -
ŞEKERLİ Şeker-Lokum 3 - -
MAMÜLLER
Tahin - Helva 3 - 4
ET VE ET
Kanatlı 1 - -
ÜRÜNLERİ Et Ürünleri 5 3 8
Ambalaj 1 - -
D İ Ğ E R
Hazır Yemek 4
1 1
Tuz 2 - -
Çerez 5 - -
Baharat paketleme 1 1 3
T O P L A M ADET 106 10 21
216

Tablo 108:2003 Gıda İşyerleri Denetim Tablosu
UNLU
Sektör Dağılımı İş Yeri
Adedi
MAMÜLLER
Yapılan
Denetim
Sayısı
Alınan
Numune
Sayısı
Analiz
Sonucu
(Uygun)
Ekmek
Fırınları 41 99 2 2 -
Un Fabrikaları 8 20 - - -
Pide Fırını 4 8 - - -
Pastane 5 35 - - -
İdari Para
Cezası
Tarhana
Üreticisi
2 7 - - -
Yufka İmalat. 2 8 - - -
SÜT
ÜRÜNLERİ
Simit Fırını 7 9 - - -
Süt İşleme
Tesisi
4 15 6 6 -
Mandıralar 7 16 1 1 -
ŞEKERLİ
MAMÜLLER
Şeker
Fabrika
Şeker-
Lokum
1 3 - - -
3 10 - - -
ET VE ET
ÜRÜNLERİ
Tahin -
Helva
3 10 4 4 -
Kanatlı 1 1 - - -
Et Ürünleri 5 13 - - -
D İ Ğ E R
Ambalaj 1 1 - - -
Hazır Yemek 4 10 - - -
Tuz 2 5 - - -
Çerez 5 12 - - -
Bitki Çayı 1 1 - - -
TOPLAM 106 283 13 13 -
217

2004 yılı kimyevi gübre denetim programı çerçevesinde yapılan
denetimlerde 14 adet kimyevi gübre numunesi alınmıştır. 14 adet numune analiz için
gönderildi. 14 tanesinin analiz sonuçlarından (Örnek - 13) 11 adeti müspet çıkmış ve
3 adet numune sonucu menfi çıkmıştır. Menfi çıkan numuneler ile ilgili yaptırım
işlerine başlanmış olup, analiz sonuçlarına üretici kuruluş tarafından itiraz edilmiştir.
İtiraz talebi analiz ücreti üreticiye ait olmak üzere referans laboratuara bildirilmiştir.
Laboratuar sonucu menfi çıktığından 2 tanesine toplatma kararı 1 tanesine İdari para
cezası yaptırımı uygulanmıştır. Analiz sonuçları TÜGEM’e ve ilgili bayiler ile 1.
dönem gübre satış ve stok miktarları TÜGEM'e bildirilmiştir.Toplatma kararları
bulunan sıvı yaprak gübrelerine ilişkin denetimler devam etmekte olup, granül
kimyevi gübre satışlarının tespiti yapılmaktadır. İlimizde 2004 yılında 42.970.045 kg
gübre tüketilmiştir.
R.1.4. Aşılama Çalışmaları
AŞI SONUÇLARI ÇİZELGESİ
İlçesi: Merkez
Sağlık Kuruluşu:İl Sağlık Müdürlüğü
Toplam Nüfusu:313.080 Aylık 0-11 ay Nüfus:493
218

R.1.5. Bebek Ölümleri
Tablo 110 : Yıllara Göre Bebek Ölüm Hızları.
YILLAR BEBEK ÖLÜM HIZI
(BİNDE)
1997 28.79
1998 25.08
1999 20.03
2000 21.88
2001 17.64
2002 22.17
2003 15.17
2004 14.33
Tablo111:2002 Yılı Bebek Ölümlerinin Ölümlerinin Yaş Nedenleri Gruplarına Dağılımı
YAŞ ÖLÜM ÖLÜM
(AY) SAYISI ORANI
(%)
0-7 gün 35 38.0
8-28 gün 16 17.4
1 5 5.4
2 9 9.8
3 6 6.5
4 3 3.3
5 3 3.3
6 4 4.3
7 5 5.4
8 4 4.3
9 1 1.1
11 1 1.1
TOPLAM 92 100
SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %
NO:
1 PREMATURE 21 22.8
2 DİĞERLERİ ( Kalp,Böbrek, Beyin, hastalık vb.) 17 21.0
3 BELLİ DEĞİL 14 17.3
4 KONJENİTAL ANOMALİ 13 16.0
5 SOLUNUM YOLLARI ENFEK. 8 9.9
6 ASFİKSİ 5 6.2
7 ASPİRASYON 4 4.9
8 SOLUNUM DİSTERİSİ 4 4.9
9 EPİLEPSİ 3 3.7
10 HEPATİT 2 2.5
11 SEPSİS 1 1.2
12
TOPLAM 92 100
219

Tablo 112 : 2003 Yılı Bebek Ölümlerinin Yaş, Nedenleri, Gruplarına Dağılımı
YAŞ ÖLÜM ÖLÜM
(AY) SAYISI ORANI
(%)
0-7 gün 31 50.0
8-28 gün 11 17.7
1 5 8.1
2 2 3.2
3 1 1.6
4 3 4.8
5 1 1.6
6 3 4.8
9 1 1.6
10 3 4.8
11 1 1.6
TOPLAM 62 100
SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %
NO
1 PREMATURE 22 35.5
2 SOLUNUM DİSTERİSİ 7 11.3
3 DİĞERLERİ 7 11.3
4 KONJENİTAL ANOMALİ 6 9.7
5 ASFİKSİ 5 8.1
6 SOLUNUM YOLLARI ENFEK 4 6.5
7 BELLİ DEĞİL 4 6.5
8 SARILIK 3 4.8
9 SEPSİS 2 3.2
10 ASPİRASYON 2 3.2
TOPLAM 62 100
Tablo 113: 2004 Yılı Bebek Ölümlerinin Yaş, Nedenleri, Gruplarına Dağılımı
YAŞ ÖLÜM ÖLÜM
(AY) SAYISI ORANI SIRA ÖLÜM NEDENLERİ SAYI %
(%) NO
0-7 gün 32 53.3 1 PREMATURE 18 30.0
8-28 gün 3 5.0 2 KONJENİTAL ANOMALİ 14 23.3
1 3 5.0 3 DİĞERLERİ (Trafik Kazası, Hipovolemik, 10 16.7
Şok Beyin,vb)
2 2 3.3 4 SOLUNUM YOLLARI ENFEK 4 6.7
3 7 11.7 5 BELLİ DEĞİL 4 5.0
4 2 3.3 6 SOLUNUM DİSTERİSİ 3 6.7
5 4 6.7 7 ASPİRASYON 3 3.3
6 2 3.3 8 SEPSİS 2 5.0
7 1 1.7 9 GASTROENTERİT 2 3.3
8 1 1.7
10 3 5.0
TOPLAM 60 100
TOPLAM 60 100
220

R.1.6. Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı
Tablo 114:Ölümlerin Cins ve Yaşlara Göre Dağılımı.
0-7 8-28 29- 1-4 5-9 10- 15- 25-44 45- 50-64 65+ yaş Toplam
gün gün 364
gün
yaş yaş 14
yaş
24
yaş
yaş 49
yaş
yaş
Cinsiyet E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K
Sayı 19 13 3 1 15 9 4 3 0 0 0 1 7 4 11 11 17 8 64 32 303 302 443 384
R.1.7. Aile Planlaması Çalışmaları 2002
15-49 Yaş Kadın Sayısı 86.216
15-49 Yaş Evli Kadın Sayısı 61.922
Bekar ve Dul Sayısı 24.294
Korunan Kadın Sayısı 49.687
Etkili Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 26.733
RİA: 12.111
Hap 2.179
Kondom 8.916
Diğer ( Cerrahi, Depo PRV., Enj.,Norplant) 3.527
Etkisiz Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 22.954
Yöntem Kullanmayan Kadın Sayısı 8.017
Canlı Doğum Sayısı 4.150
Aile Planlaması Çalışmaları 2003
15-49 Yaş Kadın Sayısı 86.448
15-49 Yaş Evli Kadın Sayısı 62.028
Bekar ve Dul Sayısı 24.420
Etkili Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 27.245
RİA: 11.791
Hap 2.459
Kondom 9.138
221

Diğer ( Cerrahi, Depo PRV., Enj.,Norplant) 3.857
Etkisiz Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 22.589
Yöntem Kullanmayan Kadın Sayısı 7.949
Aile Planlaması Çalışmaları 2004
15-49 Yaş Kadın Sayısı 87.627
15-49 Yaş Evli Kadın Sayısı 61.997
Bekar ve Dul Sayısı 25.630
Etkili Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 27.086
RİA: 11.318
Hap 2.486
Kondom 9.279
Diğer ( Cerrahi, Depo PRV., Enj.,Norplant) 4.003
Etkisiz Yöntem Kullanan Kadın Sayısı 22.354
Yöntem Kullanmayan Kadın Sayısı 5.674
R.2. Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri
R.2.1. Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri
Hava kirlenmesinin stres etkisi önemli bir faktördür.
Solunan karbondioksit kandaki oksijenin yerini alır ve kanla taşınan oksijen
miktarının büyük oranda azalmasına neden olur. Tepkilerin ağırlaşmasına, süregen
bir yorgunluk ve uyku haline neden olmaktadır.
Kükürt oksitleri soluk borusunu ve akciğerleri olumsuz etkilemektedir. Geçici ve kalıcı
zedelenmelere yol açmaktadır.
Genellikle yaşlı ve kronik akciğer kalp hastalığı olan hastalar hava kirliliğinden
olumsuz etkilenmektedir.Bu etkilenme akciğerlerde zedelenme sonucu ortaya çıkan
hafif bel irtilerden , söz konusu kişilerde ölüm oranının artımına kadar değişen etkiler
yapabilmektedir.
222

Geçici zedelenmelerden var olan kronik sorunların ağırlığının artmasına kadar
değişen bu etkilerin tek bir madde yada kirletici öğe ile açıklana bilmesi mümkün
olmamaktadır.Bütün kirletici faktörlerin bir arada birbirine eklenen etkilerine
bağlanmaktadır.
Hava kirliliği felaketlerin de ölüm genellikle infantlarda pnömoni ölümleri biçimde,
kronik akciğerle anfizemi olan yaşlılarda ise kardiyopulmoner sorunlardan olmaktadır.
Hava kaynaklı kurşuna bağlı olarak zeka geriliğine neden olmaktadır.Bu nedenle
benzinde bulunan kurşun tetraetilin azaltılması ve kullanımının yasaklanmasına
yönelik çabalar başlatılmıştır.Kurşun seviyeleri ile incelenen toplumun zeka düzeyleri
arasındaki ters ilişki bir çok çalışmada gösterilmiştir.
R.2.2. Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri
Su kirlenmesinin yaratacağı sonuçlar birçok önemli hastalık nedeni
olabilmektedir. Su yağış olarak yeryüzüne dönerken havada eriyik halinde bulunan
bir takım gazlar, inorganik maddeler ve radyoaktif elementleri içerisine alır. Ayrıca
toprak altına süzüldüğü sırada bir takım inorganik maddelerle karışır.
Bir takım endüstri kuruluşlarının atıkları arıtılmadan akarsulara verilecek olursa
bu akarsularda canlıların üremesini olanaksız hale getirebilir. Kimi zaman bu atıkların
toprağa gömülmeleri, yağmur suları ve sızıntılarla yer altı sularının kirlenmesine yol
açabilir.
Evsel kirlenme etkenlerinin başında lağım ve çöpler gelir. Lağımlar genellikle
insan dışkı ve idrarını içermektedir.Günümüzde gelişen bazı araçlar çöplerin
öğütülerek lağım sularına verilmesini sağlamaktadır.Büyük oranda organik atığın su
kaynaklarımıza girmesi bakteri miktarının artımına neden olur.
Su kirliliği insan sağlığının da büyük oranda tehlikeye düşmesine neden
olmaktadır.Lağım suları ile kirlenen sularda bakteri ve virüs oranı artar. Tifo,
dizanteri, hepatit, kolera ve diğer bulaşıcı hastalıkların bu yolla yayılımına sebep olur.
Bu hastalıkların etkenleri su kaynaklarına karıştığında patlama biçiminde salgınlar
ortaya çıkabilir.
Tarım üretimi artırmak amacıyla kullanılan kimyasal gübreler, böceklerle
savaşmakla kullanılan bir takım kimyasal zehirler yağmur suları ile toprak altına
geçerek yer altı sularının kirlenmesine neden olabilir. Akıntılarla akarsulara ulaşan bu
kimyasal maddeler akarsulardaki canlı hayatının sona ermesine neden olabilir.
Suyun içerisine karışan ve bulunan bir takım kimyasal maddeler zehirli etki
223

yapabilirler. Kolera, tifo gibi hastalıklar bu yolla insandan insana bulaşırlar. Bu
mikroorganizmalar insan dışkısı ile sulara karıştıklarında suyu içen diğer insanların
hastalanmasına yol açabilirler.
Sağlık için uygun olmayan su, taşıdığı ve içerdiği bir çok maddelerle çeşitli
hastalıkların nedeni olabilir. İçinde taşıyabildiği çözünmüş veya çözünmemiş
inorganik tuzlar, bakteriler, parazitler, virüsler ve bitkisel maddelerle bir çok hastalığın
gelmesine yol açarlar.
a ) Suda Eriyebilir, İnorganik Tuzların Neden Olduğu Hastalıklar
Sulardaki sülfat, nitrat, endüstri atıklarından ya da çeşitli sebeplerle sulara karışan
arsenik, kurşun, siyanür, bakır, krom gibi bir çok maddeler zehirlenme ve
hastalıkların sebebi olabilmektedir.
b ) Suda Erimeyen İnorganik Maddelerin Neden Olduğu Hastalıklar
İçme suyu içerisinde süspansiyon halindeki ince kum diğer tanecikler barsak
mukozasının tahrişi suretiyle ishallere sebep olabilirler. Asbest elyafları da bu grupta
incelebilir.
c ) Sudaki Bitkisel Maddelerin Neden Olduğu Hastalıklar
Küçük yosunların içme suyunda varlığına bağlı olarak ishallerin meydana getirdiği
muhtelif yayınlarda bildirilmektedir. Ayrıca özellikle şişeleme yapılan su teknolojisinde
dolumdan bir süre sonra sporlarından çıkarak çimlenebilen alglerden başka küf
mantarları, maya mantarları patojen olmasalar bile çok büyük problem teşkil ederler.
d ) Suda Bulunan Özel Bakterilerin Neden Olduğu Hastalıklar
Su araçları ile kolaylıkla geçebilecek en önemli ve en tehlikeli hastalık şüphesiz
koleradır. Etkeni ola Vibrio cholerae pis sularda uzun süre canlılığını muhafaza
edebilir. Hele dip çamurlarında bu süre çok daha uzundur. Diğer taraftan hayvan
hastalıklarından antrax, salmonellose, burucellose, tuleremi,
pasteurellose,toxoplasmosis, leptospirosis, domuz kızılı, psittacosis, mantar
hastalıkları gibi bir çok hastalık etkenleri hep su ile geçebilecek hastalık meydana
getirmektedirler.
e ) Su İle Geçebilen Virüslerin Sebep Olduğu Hastalıklar
Çocuk felci, Enfeksiyöz hepatit, Enterisit, Şap hastalığı, Sığır vebası v.b.
224

R.2.3. Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri
Çöplerin tekniğine uygun bir şekilde uzaklaştırılmamaları halinde halk sağlığı ile
ilgili problemler ortay çıkar. Katı atıklar yoluyla en az 20 tip hastalığın taşınıp bulaştığı
bilinmektedir.Çöplerden hastalık taşıyan en önemli iki faktör, sinekler ve farelerdir.
Sinekler çok çabuk ve fazla üreme kabiliyetine sahiptir. 1 dm 3 çöplükte ( çöpte ) 2500
sinek üreyebilir ve bunlar, dizanteri ve benzeri pek çok salgın hastalığı taşıyabilir.
Fareler sadece eşyaları tahrip etmek ve insanlar ile direkt temas etmekle kalmazlar,
ayrıca hastalık nakleden böcekleri de vücutlarında taşıyarak zararlı olurlar. Orta
çağlardaki veba salgınının doğrudan fareler ile ilgili olduğu bilinmektedir.
Çevre mühendisliği açısından, çöplerin halk sağlığı ile ilgili en tehlikeli yönü,
belediyelerin, katı atıkların planlanması sırasında sağlık tesirlerini gözönünde
bulundurmamalarıdır. En çok üzerinde durulan kriter paradır. İlgililerin tek düşüncesi
bu problemi en ucuz olarak başlarından savmanın yollarını aramaktır.
R.2.4. Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri
Gürültünün çok çabuk ve aküt tesirleri işitmenin sekteye uğramasıdır. Aküt
şekildeki tesirler, kulak zarında, çok yüksek ve ani gürültüler neticesinde meydana
gelir. Daha tehlikeli olanı, iç kulaktaki ince hücrelerde meydana gelen kronik
tesirlerdir. Uzun süre muayyen frekanstaki bir gürültüye maruz kalınırsa geçici veya
sürekli olarak işitme duygusu kaybedilebilir. Sanayi kuruluşlarında meydana gelen
işitme duygusunun kaybolması ekseri orta derecedeki frekanslarda meydana
gelmektedir.
İleri yaşlarda işitme duygusunun kaybolması çevre tahribi olmaksızın da ortaya
çıkmaktadır. Bunun için çevredeki aşırı gürültünün sebep olduğu arazların
epidemilojik olarak incelenmesi oldukça zordur. Bununla beraber araştırmalarda
gürültünün işitme duygusu kaybına sebep olduğunu göstermiştir.
Gürültünün sebep olduğu diğer rahatsızlıklar kalple ilgilidir. Araştırmalar
gürültünün kalp atışlarını değiştirdiğini, kanı koyulaştırdığını ve kan damarlarını
genişlettiğini göstermiştir. Ayrıca insanların gürültüye adapte olamadığı ve insan
vücudunun mevcut gürültüye gerekli reaksiyonu gösteremediği de bilinmektedir.
225

R.2.5. Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri
Pestisit etkilenimindeki kişilerde görülen kronik etkilenim sonuçları:
1-Kanser: Son epidemiyolojik çalışmalar mesleki ve çevresel olarak pestisit
etkileminde kalan kişilerde kanser riskinde artım olduğunu göstermektedir. Non
Hodgkin lenfoma, lösemi, multiple myeloma, karaciğer kanseri, testis kanseri, beyin
kanseri, akciğer kanseri riskinde istatiksel olarak önemli risk artımının söz konusu
olduğu belirlenmiştir.
2-Doğum defektleri: Tarım işçilerinin çocuklarında ekstremite eksikliği
defektlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Pestisit kullanımı sonucu yeni doğan
bebeklerin birkaç hafta yaşadığı yapılan bir çalışma ile bildirilmiştir.
3-Nöroktoksisite: Nörodavranışsal bozukluklar ve nörofiizyolojik değişiklikler:
Pestisit uyguluyacılarıyla ilgili olarak yapılan çalışmalarda ağır psikolojik
bozuklukların görüldüğü saptanmıştır. Zehirlenen kişilerde bellek, psikolojik durum ve
düşünme yeteneğinde önemli azalmaların bulunduğu tespit edilmiştir.
4-Üreme ve fertilite üzerindeki istenilmeyen etkiler olarak sıralanabilir. Kronik
etkiler daha önceden meydana gelen herhangi bir sağlık etkisi söz konusu
olmaksızın meydana gelebilir.Bir çok pestisit işçisi hayat boyu inert bileşenler dahil
sürekli düşük doz etkilenim altında olabilir.
R.2.6. İyonize Radyasyondan Korunma
Ultraviyole ışınlarının temel kaynağı güneştir. Elektrik arkları, kaynak arkları,
ultraviyole lambaları ve güneş lambası olarak bilinen ultraviyole lambalarının bu
özelliği bulunmaktadır. Güneşten dünyaya ulaşan ışın miktarı :
1-Koruyucu ozon tabakası
2-Bulut durumu
3-Mevsim
4-Günün saati
5-Enlem
6-Deniz düzeyinden yükseklik gibi durumlarda bağlıdır. UV ışınları su, kar veya
kumdan yansıyarak etkili olabilir. Bu gibi durumlarda kar veya güneş körlüğü denilen
durumlar ortaya çıkar.
Ultraviyole lambalarının maddelerden geçebilmesi zordur. Bu nedenle kolay
engellene bilen bir ışındır. Normal pencere camları yüksek frekanslı ışınların büyük
bölümünü engeller. Açık renkli elbiselerde aynı etkiyi yapmaktadır.
226

Açık renk elbiseler hemen hemen tüm frekansları engellemektedir. Ultraviyole
ışınların etkisi belirli bir düzeye ulaşmadan önce görülemediğinden kişiler farkına
vardıklarında büyük oranda etkilenmiş ve zarar görmüş durumda olmaktadırlar.
Deride erken yaşlanma, bulantı, kusma, bitkinlik durumlarına neden olmaktadır.
Ülkemizde özellikle saunalarda güneş lambası olarak derinin renginin kararması
amacıyla kullanılmaktadır. Uluslararası Radyasyondan Koruma Ajansı güneş
lambalarının önlenmesini önermektedir. Yazın sıcak günlerinde özellikle öğle
güneşinden kaçınılması, açık ve bol bir elbise giyilmesi geniş kenarlı bir şapka ile
korunulması önerilmektedir.
Görünür ışınların sağlık etkisi doğrudan veya dolaylı olabilir. Doğrudan güneşe
bakıldığında olduğu gibi gözde zarar meydana getirebilir. Yetersiz aydınlanma düşme
kazalarına neden olduğu gibi, aşırı aydınlanmaya bağlı olarak otomobil kazaları
olabilir. (Parlamalar, göz kamaşmaları nedeniyle )
Lazer ışınları söz konusu ışınların belirli odaklamalarıyla elde
edilmektedir.endüstri,tedavi vb gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kaynaklar
İl Sağlık Müdürlüğü
Tarım İl Müdürlüğü
Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü
Uşak Belediye Başkanlığı
Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi Doç. Dr. Çağatay Güler, Zakir Çobanoğlu 2001
227

Tablo 109 : Aşı Çizelgesi Sonuçları.
228

S. ÇEVRE EĞİTİMİ
S.1. Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi İle İlgili Faaliyetleri
İlimizde Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik olarak; Nisan ayı içersinde Milli
Eğitim Müdürlüğü tarafından Sürücü Kursu öğretmenlerinin bilinçlendirilmesi için
Çevre Bilgisi dersi Müdürlüğümüz tarafından görevlendirilen personel tarafından
verilmiştir. Haziran ayında Çevre Haftası nedeniyle çeşitli okullarda Çevre konusunda
bilgiler verilmiştir. Çevik Kuvvete Çevre Konusunda seminer verilecektir.
S.2. Çevreyle İlgili Gönüllü Kuruluşlar ve Faaliyetleri
S.2.1. Çevre Vakıfları
Çevre Koruma Vakfı: Uşak Valiliğine bağlı bulunan Çevre Koruma Vakfı 22.08.1990
yılında kurulmuştur.
Vakfın kuruluş amacı: İnsanın, insan sağlığının, çevrenin korunması ve
iyileştirilmesi, kırsal ve kentsel alanda arazinin ve tabi kaynakların en uygun şekilde
kullanılması ve korunması, her türlü çevre kirliliğinin önlenmesi, ülkenin doğal bitki ve
hayvan varlığı ile tabii ve tarihi zenginliklerinin korunması için maddi ve manevi
katkıda bulunmak ve bu amaçla yeni kaynaklar sağlamaktır.
Atık kağıtları değerlendirme projesi ve Egzoz Emisyon Ölçüm ve denetim
işlerinde faaliyet göstermektedir.
S.2.2. Çevre Dernekleri
Çevre Gönüllüleri Derneği: 10.01.2001 tarihinde kurulmuştur.
Kuruluş Amacı: Doğal bitki ve hayvan varlığı ile tabii zenginliklerin korunması,
geliştirilmesi ve iyileştirilmesi. Kentsel ve kırsal alanda arazinin ve doğal kaynakların
en iyi şekilde kullanılması ve korunması ile her türlü çevre kirliliğinin önlenmesi için
çevre bilincinin oluşturulmasıdır.
229

Son iki yılda yapılan ve şu anda sürdürülen çalışmalar:
Adı ve Etkinlik Türü: Tarihi ve Yeri: İşbirliği Yapılan Kamu Kurum /Kuruluşları
Deri Organize Tüm Yıl Deri Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
Sanayisinin Arıtım
İl Çevre Müdürlüğü
Tesislerinin faaliyete
Valilik
geçirilmesi
Tıbbi Atıkların Tüm Yıl Belediye
Özel Olarak
İl Çevre Müdürlüğü
Toplanması+ İmhası
Sağlık Müdürlüğü
İlimizde Var Olan Tüm Yıl İlimizde Mevcut Fakülteler
Altın Rezervinin
İşletmeye Açılması
Tema Gönüllü İl Temsilciliği: 1996 tarihinde kurulmuştur.
Kuruluş Amacı: Erozyonla mücadele, doğal varlıkları koruma ve ağaçlandırma.
Son iki yılda yapılan ve şu anda sürdürülen çalışmalar:
Adı ve Etkinlik Türü:
Eğitim
Ağaçlandırma
İşbirliği Yapılan Kamu Kurum /Kuruluşları
Milli Eğitim Müdürlüğü
Orman İşletme Müdürlüğü
Çevreyi Koruma ve Yeşillendirme Derneği: Dernek
kurulmuştur.
09.12.1997 tarihinde
Kuruluş amacı: Doğal varlıkları koruma, insan sağlığını koruma, toprak ve
toprak örtüsünü koruma, yeşil alanları çoğaltma ve koruma, hava kirliliğini önlemedir.
Son iki yılda yapılan ve şu anda sürdürülen çalışmalar:
Adı ve Etkinlik Türü: Tarihi ve Yeri: İşbirliği Yapılan Kamu Kurum /Kuruluşları
On Milyar Meşe 01 Ekim 2001- Tema
Kampanyası
2000 Ceviz Kampanyası 21 Mart 2001 Tema
KAYNAKLAR:
Uşak Valiliği Çevre Koruma Vakfı Başkanlığı
230

T. ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA
T.1. Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi
İlimizde toplanan katı atıklar şehir çöplüğünde düzensiz olarak depolanmakta,
sinek ve koku problemine yol açmaktadır. Yaz dönemlerinde çöpler yanmakta ve
hava kirliliğine neden olmaktadır. Evsel atık sular hiçbir arıtma işlemine tabi
tutulmadan Dokuzsele deresine verilmekte ve su kirliliğine neden olmaktadır.
Alınan Tedbirler: Katı atık depolama alanında çöpler dağıtılarak üzeri
kapatılmıştır. Metan gazı çıkışı için belli aralıklarla baca konulmuştur. Yaklaşık
1.200.000m 2 ’lik çöplük alanı ağaçlandırılmıştır. Evsel atık suların arıtılması için
kanalizasyon projesi kapsamında arıtma tesisi projelendirilmiştir.
T.2. Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli
Kullanımı, Korunması ve Geliştirilmesi
Doğal kaynakların Ekolojik dengeler esas alınarak verimli kullanımı korunması ve
geliştirilmesi. Doğal kaynakların kullanımıyla ilgili her hangi bir sorun
yaşanmamaktadır.
T.3. Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin, Sonuçlarının Çevrenin Taşıma
Kapasitesini Aşmayacak Biçimde Planlanması
Ülkemiz son 30 yılda hızlı bir sanayilşeşmenin içine girmiştir.Sanayi
kuruluşlarının sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır. Bu da düzensiz kentleşmeyi ve
ekolojik dengelerin olumsuz etkilenmelerini beraberinde getirmektedir.
Su kalitesi, hava kalitesi, gürültü düzeyi ve zehirli atıklala ilgili bir dizi standardın
uygulanması gerekmektedir.
İlimizde çevrenin taşıma kapasitesini aşan bir faaliyet söz konusu değildir. Ancak
Deri Organize Atıkları ile Banaz çayında, Tekstil Organize Sanayi atıklarıyla Gediz
nehrinde bir kirlilik yaşanmaktadır. İleride Taşıma kapasitesini aşması söz konusu
olabilmektedir.
T.4. Çevrenin İnsan- Psikososyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması
İlimizde kentsel yerleşim alanı içinde tekstil ve deri sanayi kollarında fabrikalar
bulunmakta buda kentsel imaj ve kentsel estetik açıdan uygun değildir.Ayrıca şehir
231

merkezide bulunan binalarının dış görünümlerinin düzgün olmaması görsel kirliliğe
yol açtığı için Uşak Belediyesi tarafından bu tür binaların dış cepheleri boyatılarak
tadilatları yaptırıldı. Kent merkezinde bulunan yeşil alanlar yeterli olmayıp kişi başına
5m 2 yeşil alan düşmektedir.
KAYNAKLAR
Çevre Mühendisi Reyhan AYDIN
232