tokaticd2004.pdf 12214KB May 03 2011 12:00:00 AM

örtülüdür. Bu formasyon içinde hiçbir fosil bulunmamasına rağmen diğer benzerlerine göre
neojen olması muhtemeldir.
Zile Olukman ve Kireçli köyleri arasında neojenin tabanında iri elemanlı kumlarla
çimentolaşmış çakılılar özellikle kuarte, şist, radyolit ve mermer parçalarından oluşan
konglemeralar bulunmaktadır. Aynı konglomera ve kumtaşlar Kireçli Köyünün kuzeyindeki
versanlar da(aklanlar da) güneybatıya 15-20 O eğimlidir.
Dördüncü Zaman Arazisi(Kuaterner):İl dahilinde dördüncü zaman arazilerine,
Erbaa-Artova-Niksar-Turhal ve Zile ilçeleri ile Kazova –Omala ve Kelkit Ovalarında
rastlanır. Bu devir arazilerini kum, çakıl, kil, traverterli topraklar oluşturmaktadır.
İl dahilinde mağmatik kayaçlar genellikle Turhal ovasında, Tokat’ın kuzeydoğusunda
Almus’tan, Erbaa’nın kuzeyindeki Ayvacık’a kadar olan bölgenin doğusunda kalan alanın
yaklaşık yarısını kaplamaktadır.
İl dahilinde iki ayrı kayaç ‘heyelan’ grubu ayırt edilir:
1. Granitlerden kuvarslı dioritlere kadar kayaçlar,
2. Adi dioritlerden itibaren bazik kayaçlar.
A.5.2.Tektonik ve Paleocoğrafya
Tektonik Yapı
A-)KIVRIMLAR: İl dahilinde Zile ve Tokat dolaylarında eski şistlerde şiddetli
kıvrımlar Hersinyen Orojenezine aittir. Kretaze ile eosen arasındaki lakün ve diskordansların,
laramiyen fazının evresinden sakin geçmediğini gösterir.
Asıl paraksiismal hareketler pirene fazına (evresine) aittir. Çünkü oligosene ait jipsli seri
geniş dalga ile kıvrımlı olduğu halde eosen, kratese paleozoik anormal durumlar meydana
getiren hareketlere uğramıştır. Bu hareketler esnasında Turhal doğusunda Eğertepe’de, Tokat
Merkezi ile Tekneliköy arasında kızılinişte ve çamlıbelin günüy versanında (aklanında)
palezoik kreatere veya eosen üzerine sürüklenmiştir.
Mezozoik kalkerleri numilitikten önçe önemli kıvrılma ve kıvrılmalara uğramıştır. Bu
esnada Kelkit depresyonu ve çeşitli dislokasyonları gelmiştir.
Tersiyer başında şiddetli olan hareketler nojende hemen hızını kaybetmiştir. Genç
tabakalarının yatay durumları bunun başlıca kanıtlarıdır.
B-)FAYLAR(Kırıklar) : Batıda Saroz körfezi’nden doğuda Aras vadisine kadar uzanan
ve uzunluğu 1500 km den fazla olan bir Fay ve Tektonik havza sistemi, ilimiz dahilinde
Yeşilırmak-Kelkit bölgesinden geçmektedir. Bu strüktürün genel doğrultusu; Batı-Doğu ile
Batı-Kuzeybatı, Doğu-Güneydoğu arasındadır.
C-)DEPREMLER: Yeşilırmak havzasının en etkin tektonik strüktürü, Havzadan
Erzincan’a kadar uzanmaktadır. Buna ilaveten Amasya civarındaki çukurluklar ile Tokat-
Almus-Zile çukurluğu da etkin olan strüktürlerdir. Tektonik strüktürlar boyunca sık sık hafif
depremler olmaktadır.
Sismik zonlarda bulunan Niksar, Tokat, Zile gibi bölgeler, Roma devrinden beri önemli
yerleşme alanlarıdır. Buralarda, o zamandan günümüze kadar birçok zararlı depremler
olmuştur.
En son önemli zararlar veren depremler, 1939 da doğuda Erzincan’dan Batıda
Amasya’ya ve Güneyde Sivas’tan Kuzeyde Karadeniz’e kadar olan sahada etkili olmuş, çok
ağır hasarlara ve 40.000 (kırk bin) kişi ölmüştür.
5