türkiye'de mali kural: olsaydı ya da olacaksa - SETA
türkiye'de mali kural: olsaydı ya da olacaksa - SETA
türkiye'de mali kural: olsaydı ya da olacaksa - SETA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S E T A<br />
A N A L İ Z<br />
TÜRKİYE’DE MALİ KURAL:<br />
OLSAYDI YA DA OLACAKSA<br />
GİRİŞ<br />
4<br />
Maliye politikası aracılığı ile devletin ekonomiye mü<strong>da</strong>halesi, 1929 buhranı sonrası<br />
ivme kazanan Keynesyen görüşü ile iktisat literatürüne girmiştir. Ancak bu <strong>mali</strong>ye<br />
politikalarının 1970’lerde orta<strong>ya</strong> çıkan stagflasyon olgusunu çözememesi nedeni ile<br />
<strong>mali</strong>ye politikalarının kullanılması tartışılır hale gelmiştir. Bunun en önemli nedeni ise<br />
uygulanan <strong>mali</strong>ye politikalarının ihti<strong>ya</strong>ri olmasıdır. Bununla birlikte son 20- 25 yıl<strong>da</strong><br />
<strong>mali</strong>ye politikalarının uygulanmasın<strong>da</strong> ihti<strong>ya</strong>riliğin mi yoksa <strong>mali</strong> <strong>kural</strong>ların mı <strong>da</strong>ha<br />
etkili olabileceği üzerinde yoğunlaşılmıştır. Özellikle <strong>mali</strong>ye politikaların<strong>da</strong>ki ihti<strong>ya</strong>riliğin<br />
uygulanmasının olumsuz sonuçlar doğurması, <strong>ya</strong>ni önemli konjonktürel <strong>da</strong>lgalanmalar<br />
<strong>ya</strong>şanmış olması ve ekonomik istikrarsızlığın gerçekleşmesi bağlamın<strong>da</strong> bu tarz<br />
politikalara olan ilgi azalırken <strong>mali</strong> <strong>kural</strong>lara yönelme başlamıştır.<br />
Mali <strong>kural</strong>lar, geçen 20-25 yıllık süreçte artan bütçe açıklarını kapatmak ve uzun dönemde<br />
<strong>mali</strong>ye politikalarının sürdürülebilirliğini sağlamak amacı ile uygulanan <strong>kural</strong>lar<br />
bütünüdür. Mali <strong>kural</strong>ların dün<strong>ya</strong> genelinde kamu <strong>mali</strong> yönetiminde hızla yer<br />
etmesinde, özellikle 1980’li yılların sonlarına doğru <strong>ya</strong>şanan krizler ve sürdürülemez<br />
hale gelen kamu borç dinamiği etkili olmuştur.<br />
Türkiye’de zımnen de olsa sayısal <strong>mali</strong> <strong>kural</strong> uygulamaları, 1999–2008 arası dönemde<br />
IMF ile yürütülen üç stand-by antlaşmasın<strong>da</strong> <strong>da</strong> önemli bir yer tutmuştur. Bununla<br />
birlikte, iç hukukumuz<strong>da</strong> <strong>mali</strong> <strong>kural</strong> uygulamalarına örnek olarak, belediyelerin borçlanma,<br />
borç stoku ve personel harcamalarına ilişkin kanunla belirlenen tavanlar verilebilir.<br />
Ayrıca 2000’li yılların başın<strong>da</strong> BDDK ve TMSF, özellikle finansal kesimde <strong>kural</strong><br />
koyucu rol üstlenerek, finansal pi<strong>ya</strong>saların düzenlenmesinde önemli rol oynamışlardır.<br />
Bununla birlikte 2007 yılın<strong>da</strong> ABD <strong>mali</strong> pi<strong>ya</strong>saların<strong>da</strong> gündeme gelen ve <strong>da</strong>ha sonra<br />
2008 yılın<strong>da</strong> <strong>da</strong> tüm dün<strong>ya</strong><strong>da</strong> etkisini gösteren küresel <strong>mali</strong> kriz, ekonomide olası risklere<br />
karşı çıpa olması için <strong>mali</strong> <strong>kural</strong> kavramı gündeme gelmiştir.
Change language