16. Sayı; TURAN-SAM SONBAHAR Sayısı, 2012

TURAN-SAM(TURAN-CSR)YIL: 2012 * CİLT: 4 * SAYI: 16 * SONBAHAR, 2012YEAR: 2012 * VOLUME: 4 * ISSUE: 16 * AUTUMN, 2012TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ(JOURNAL OF TURAN CENTER FOR STRATEGICAL RESEARCHES)www.turansam.orgNo’lu Tavsiye Kararı’nda yerellik ilkesinin Türk Anayasasında açıkça yer almasıistenilmektedir. Yerellik ilkesi ilke daha sonraları 5393 sayılı yeni BelediyeKanununun 14. maddesi ile 5302 sayılı yeni İl Özel İdaresi Kanunu’nun 6.maddesindeyerini almıştır.Demokratikleşme İhtiyacı: Mahalli idarelerin halka en yakın yönetimbirimleri olması, karar mekanizmasının doğrudan yerel halk tarafından seçilmesi,halkın seçtiklerini denetleme şansının daha fazla olması ve yine halkın karar veuygulamalara katılımının merkezi idareye oranla mahalli idarelerde daha muhtemelolması nedeniyle mahalli idarelerin demokrasiye teorik olarak daha yakın durduğugörüşü yaygındır. Bu sebeple, mahalli yönetimler, yerelleşmenin teşvik edilmesi,yönetime katılımı artırmanın yolu olarak da görülmektedir.Kentli Nüfusun Artması Sonucu Belediyelerin Hizmet Sunmada YetersizKalması: Ülkemizin hızla artan nüfusu, 1950’lerden başlayarak kentlere iç göçhareketi, tarımsal faaliyetlerin köylünün geçimini karşılamasına yetmemesindendolayı çözülen nüfusun kentlere ucuz işgücü olarak gelmesi gibi nedenler kentlinüfusun hızla artmasına yol açmıştır. Kentlerin mahalli idare birimi olan belediyeteşkilatlarının bu artışa uygun kaynak, personel vb. olanaklarla donatılmaması,mahalli idareler reformunun önemli gerekçelerinden birisidir.Mahalli İdarelerde Görev Yapan Politik Kişiliklerin Devlet YönetimdeÖnemli Görevler Üstlenmesi: Son yıllardaki Türkiye Büyük Millet Meclisinin(TBMM) üye yapısı incelendiğinde mahalli idarelerde görev yapmış birçok siyasikişiliğin daha sonra milletvekili seçildiği görülmektedir. Yerelden gelen politikacılardoğal olarak mahalli idarelerin güçlenmesi yolunda reformcu davranmaktadırlar.Özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyesinde seçimle ya da atama ile görev alan çoksayıda milletvekili TBMM’de ve hükümette görev yapmaktadır. HâlihazırdakiBaşbakan, bizzat eski bir belediye başkanıdır. Bakanların büyük kısmı İstanbulBüyükşehir Belediyesinin eski çalışanlarıdır. Merkez-yerel çekişmesinde bu kişileryereli tercih ederek mahalli idareler reformunun gündeme getirilmesinde ve formüleedilmesinde önemli rol oynamaktadırlar.Türkiye’nin Sosyo-Psikolojik Yapısında Meydana Gelen Değişiklikler:Türk demokratik yaşamına yapılan askeri müdahalelerin de etkisiyle halkın siyasaltercihlerinde görülen değişimler mahalli idareler seçimlerinde kendini göstermiştir.Siyasal partilerin yerel yönetimlere bakışının yerelleşememiş olması yanında,seçmenin kendisinin bile kendini yönetirken merkezden atanan adaylara güvenduyması merkez-yerel ilişkisinin belirleyici unsurlarından olmuştur. Türk halkınınpsiko-sosyal yapısındaki kendine bile güvenmeyen ancak daha üstün gördüğü kişileregüvenme durumu, mahalli idareleri güçlendirme sebepleri arasında yer almaktadır.Kendine güvenmeyen insanlar, sorunlarını sürekli başkalarının çözmesini beklemekte,çevresideki olay ve olgulara karşı kayıtsız kalmaktadır. Bu yapının değiştirilmesi içinmahalli idarelerin güçlendirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.Küreselleşme Sonucunda Ulus Devletlerin Piyasa Üzerindeki BaskınRolünün Sınırlandırılması Ve Daha Çok Serbest Ticarete İzin Verecek Mahalliİdarelerin Teşvik Edilmesi: Küreselleşme ekonomik, siyasal, toplumsal ve kültürelalanlarda bazı ortak değerlerin yerel ve ulusal sınırları aşarak dünya çapındayayılmasını ifade etmektedir. Kamu-özel ortaklığı, sourcing-out yaklaşımları, mahalliidarelerin dış borç almasının kolaylaştırılması, ihale, borçlanma ve altyapı yatırımları44