TİCARET HUKUKU DERS NOTLARI-Veliye Yanlı

Sicile tescil ve kayıt için kötü niyetle gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar için cezai yaptırımlaröngörülmüştür. Ayrıca, gerçeğe aykırı tescil dolayısıyla zarar görenler tazminat talepedebilirler. Aynı şekilde, sicildeki kayıtların gerçeğe uygun olmaması, üçüncü kişilerde yanlışbir fikir yaratacak nitelikte bulunması veya kamu düzenine aykırı olması halinde, bu durumuöğrendikleri halde düzeltilmesini istemeyenler ile tescil olunan bir hususun değişmesi veyasona ermesi yahut kaldırılması dolayısıyla kaydın değiştirilmesini veya silinmesini istemeyeveya yeniden tescili gereken bir hususu tescil ettirmeye mecbur olup da bunun yapmayanlar bukusurları yüzünden üçüncü şahısların uğradıkları zararları tazmin ile yükümlüdürler.Ticaret sicili alenidir. Yani herkese açıktır. İspatına gerek olmaksızın sicilin içeriği, saklananbelgeler incelenebilir, bunların tasdikli sureti alınabilir ve bir hususun sicilde kayıtlı olupolmadığına ilişkin tasdikname dahi alınabilir.Tescilin etkisi, üçüncü kişilerin kayıt edilen hususları bilmeleri bakımından bir varsayımadayanır. Kayıt Türkiye Sicili Gazetesi ile ilan edildiğinin veya bu ilan bir nüshadatamamlanmamış ise tamamlandığı günü takip eden iş gününden itibaren hüküm ifade eder.Bazı hususlar tescil ile derhal üçüncü kişiler hakkında hüküm ifade eder.Bir husus, usulüne uygun olarak tescil edildiği takdirde, etki alanına giren üçüncü şahısların bukaydı bilmedikleri yolundaki iddiaları dinlenmez. Buna olumlu etki denir. Örneğin atanan ticarimümessilin azledildiği ticaret siciline tescil ve ilan edilmişse, bundan sonra üçüncü kişilerinazlolunan ticari mümessil ile yapacağı sözleşmeler müvekkili bağlamaz.Buna karşılık tescili gerektirdiği halde tescil edilmemiş veya tescil edilip de ilan edilmesigerektiği halde ilan edilmemiş hususların üçüncü kişiler tarafından bilinmemesi asıldır. Bunada olumsuz etki denir. Örneğin ticari mümessil azledilmiş, ancak durum tescil ve ilanedilmemişse, bu ticari mümessilin üçüncü kişilerle yapacağı sözleşmeler müvekkili bağlar.Ancak durumu tescil ve ilan ettirmemiş olan müvekkil üçüncü kişinin bu durumu bildiğini ispatedebilirse, yapılan sözleşme ile bağlı olmaktan kurtulur.TİCARİ İŞLETMEDE MERKEZ VE ŞUBEHer ticari işletmenin bir merkezi bulunmalıdır. Her tacir ticari işletmenin açıldığı gündenitibaren on beş gün içinde belli hususları, işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret sicilinetescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür .Ticari işletmenin merkezi, işletmenin idari, hukuki ve ticari faaliyetlerinin toplandığı veyürütüldüğü yeri ifade eder.Tacir işletme kapsamında yürütülen faaliyetin yaygınlaşması karşısında işleri merkezdenyönetmek yerine kuracağı yarı bağımsız birimler, yani şubeler aracılığıyla mahallindenyürütmek isteyebilir.Bir yerin şube sayılabilmesi için gerekli unsurlar şunlardır :